Nota van de Commissie voorafgaand aan de Europese Raad van juni 2018

Beheren van migratie

in al haar aspecten

2 Bijdrage van de Europese Commissie

Onze gedeelde Europese waarden en onze historische verantwoordelijkheid zijn mijn uitgangspunt wanneer ik denk aan de toekomst van het Europese immigratiebeleid. De ervaring heeft mij geleerd dat Europa meer solidariteit nodig heeft om voorbereid te zijn op de toekomst. De toekomst van

een welvarend continent dat altijd open zal staan voor mensen in nood, maar dat ook gezamenlijk de uitdaging van migratie zal

aanpakken, en waar niemand er alleen voor komt te staan.

Jean-Claude Juncker op 1 mei 2014, op dat moment kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie.

“

EEN BEWEZEN STAAT VAN DIENSTAls het gaat om migratie en grensbeheer begint de Europese Unie niet van nul af aan. De afgelopen 20 jaar heeft de Commissie gemeenschappelijke asielnormen ingevoerd die in overeenstemming zijn met het internationaal recht. En de afgelopen 3 jaar heeft de door de Commissie-Juncker in mei 2015 voorgestelde Europese migratieagenda als kader gediend voor de vooruitgang van het Europees migratiebeleid die nodig was om de aanzienlijke uitdagingen die zich voortdeden, aan te gaan.

ONZE GRENZEN BESCHERMENDe invoering door de EU van de Europese grens- en kustwacht, systematische controles van eenieder die onze grenzen overschrijdt en verbeterde, interoperabele IT-systemen voor de uitwisseling in real time van informatie tussen lidstaten, zijn de eerste tekenen van de omslag die nodig is om tot een werkelijk geïntegreerd beheer van onze buitengrenzen te komen.

• Thans helpen ongeveer 1 300 EU-grenswachten met het patrouilleren langs de buitengrenzen in bijvoorbeeld Griekenland, Italië, Bulgarije en Spanje.

• Een extra, snel inzetbare pool van 1 500 grenswachten staat paraat om snel te interveniëren zodra een lidstaat om hulp vraagt.

Voortbouwend op het werk dat in 2015 door de Commissie is begonnen, zijn Europese leiders het erover eens geworden dat er moet worden gewerkt aan een akkoord over de hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel tegen eind juni 2018.

Sindsdien zijn zes maanden verstreken. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt. Ten aanzien van bijna alle elementen van de hervorming van het asielstelsel (5 van de 7 wetgevingsvoorstellen) worden in de trialoog met het Europees Parlement en de Raad goede vorderingen gemaakt. De openstaande punten hebben steevast te maken met het verschil in opvatting over de wijze waarop verantwoordelijkheid en solidariteit het best met elkaar in evenwicht kunnen worden gebracht.

De Commissie is van mening dat er nu ruimte is voor een compromis dat ons verder brengt, zodat wij de lessen die wij de afgelopen jaren hebben geleerd, in praktijk kunnen brengen. De Europese Raad op 28 en 29 juni is een belangrijke gelegenheid om een vervolg te geven aan dit noodzakelijke debat.

Opschalen van het grensagentschap van de EUIngezette EU-grenswachters Commission proposal

of May 2018

Investeren in grensbeheer

2,3 MILJARD 4,3 MILJARD 18,3 MILJARD

2006-20132014-2020

2021-2027

< 3002014 1 300

Reservepool:1 500

2018

Reservepool:

10 000

1 500

2027

€ € €

3Beheren van migratie in al haar aspecten

Operatie Sophia 1 154 personeelsleden, 6 schepen, 4 vliegtuigen, 2 helikopters

Operatie Themis: 260 personeelsleden, 10 schepen, 2 vliegtuigen, 2 helikopters, 14 mobiele kantoren

Operatie Poseidon: 519 personeelsleden, 14 schepen, 1 vliegtuig, 2 helikopters, 3 mobiele kantoren

EU-CRISISBEHEERSINGOm paraat te zijn bij een crisis, heeft de EU nieuwe mechanismen voor crisisbeheersing ingesteld en geactiveerd, teneinde een humanitaire crisis af te wenden en in de hele Unie voor coördinatie te zorgen.

• Door de Commissie, samen met alle landen langs de Westelijke Balkanroute georganiseerde wekelijkse en tweewekelijkse videoconferenties zorgen voor een regelmatige uitwisseling van informatie en praktische oplossingen voor het aanpakken en voorkomen van crises.

• De regelingen van de Raad voor een geïntegreerde beleidsrespons in geval van crisis zorgen voor politieke coördinatie op het hoogste niveau.

• Het versterkt Europees Grens- en kustwachtagentschap beoordeelt nu regelmatig en systematisch de paraatheid van lidstaten om uitdagingen aan de buitengrenzen het hoofd te bieden.

LEVENS REDDEN OP ZEEEU-operaties op zee helpen levens redden. Toen het onheil toesloeg in het Middellandse Zeegebied, reageerde de EU snel door twee nieuwe operaties te starten en het aantal boten op zee te verdrievoudigen.

STOPPEN VAN IRREGULIERE MIGRATIE

Sommigen beweren dat een vermindering van het aantal aankomsten noodzakelijk is om vooruitgang te boeken op andere terreinen van een gemeenschappelijke Europees migratiebeleid. In werkelijkheid is die vooruitgang al grotendeels realiteit. De aantallen liggen in feite weer op het niveau van voor de crisisjaren, en zelfs daaronder.

• Oostelijke Middellandse Zeeroute: de aankomsten daalden met 97 % – van 10 000 per dag in oktober 2015 tot gemiddeld 81 per dag na de verklaring EU-Turkije.

• Centrale Middellandse Zeeroute: na de gezamenlijke werkzaamheden met Italië, Libië, Niger en andere landen bezuiden de Sahara zijn de aankomsten in 2018 met 77 % gedaald ten opzichte van dezelfde periode verleden jaar.

• Westelijke Middellandse Zeeroute: de aankomsten nemen toe, maar de uitgangspositie is er een van weinig aankomsten en er worden maatregelen genomen om deze ontwikkelingen te blijven beheersen.

20172016 Januari-juni 2018

Oostelijk Middellandse Zeegebied

-97% ten opzichte van vóór de verklaring EU-Turkije

250

750

500

1 000

Centraal Middellandse Zeegebied

-77% ten opzichte van januari-juni 2017

Westelijk Middellandse Zeegebied

Toename met 5 222 ten opzichte van januari-juni 2017

20152014

7 519

170 664

7 878153 946

10 661181 376

23 564118 96 13 442

15 57050 834

885 386

42 319 21 418182 277

Dankzij operaties van de EU werden in 2015, 2016 en 2017:

meer dan 634 751 levens gered

148 mensenhandelaars en -smokkelaars opgepakt tijdens operatie Sophia

550 vaartuigen onderschept

4 Bijdrage van de Europese Commissie

THUIS BLIJK GEVEN VAN SOLIDARITEITAls antwoord op de vluchtelingencrisis van 2015 mobiliseerde de EU ongekende financiële en operationele middelen om alle lidstaten die met zware migratiedruk te maken hadden, te ondersteunen.

• De EU-instellingen benutten de volledige flexibiliteit die de EU-begroting bood om extra financiële middelen te mobiliseren. Het Fonds voor asiel, migratie en integratie werd meer dan verdubbeld (+123 %), de financiële middelen voor gedecentraliseerde agentschappen namen toe met 86 % en de noodhulp steeg met bijna 500 %.

• Hotspots werden opgezet om ervoor te zorgen dat alle mensen die aankomen correct worden geregistreerd en dat van hen vingerafdrukken worden genomen, en EU-agentschappen werden met extra middelen versterkt.

• Meer dan 800 000 goederen, zoals dekens, matrassen en tenten, alsook teams en uitrusting, materiaal voor beschutting en medische goederen werden via het EU-mechanisme voor civiele bescherming naar de meest getroffen landen gebracht.

• Een noodmechanisme heeft aangetoond dat herplaatsing effectief kan zijn als lidstaten bereidheid tonen: 34 695 personen – meer dan 96 % van alle in aanmerking komende kandidaten — werden vanuit Italië en Griekenland naar andere EU-lidstaten herplaatst.

• Om vluchtelingen ter plekke te helpen en de prikkels voor irreguliere migratie te verminderen, heeft de EU innovatieve financieringsoplossingen vastgesteld, zoals trustfondsen die moeten leiden tot financiering bovenop de begrotingsmiddelen:

Trustfonds voor Afrika

2,98 MILJARD EUR

419 MILJOEN EUR

1,2 MILJARD EUR

Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije

1 MILJARD EUR

2 MILJARD EUR

3 MILJARD EUR

Trustfonds voor Syrië

1,25 MILJARD EUR

150 MILJOEN EUR

Extern investeringsplan voor Afrika

4,1 MILJARD EUR

Jordanië

1,9 MILJARD EUR

Libanon

1 MILJARD EUR

Servië

137,6 MILJOEN EUR

Voormalige Joegoslavische republiek Macedonië:

58,1 MILJOEN EUR

EU-begroting | Lidstaten | Financieringstekort

TERUGKEER EN OVERNAMEDe EU heeft samengewerkt met landen van oorsprong en doorreis en daarbij gebruik gemaakt van een doeltreffende reeks maatregelen: de verklaring EU-Turkije, het partnerschapskader, toegenomen EU-financiering en onze werkzaamheden met de landen van de westelijke Balkan zijn alle belangrijke stappen om de onderliggende oorzaken van irreguliere migratie aan te pakken.

• We hebben aanzienlijke vooruitgang kunnen constateren bij het verzekeren van de samenwerking van derde landen bij de overname van hun eigen onderdanen:

- 17 overnameovereenkomsten met landen overal ter wereld (Hong Kong, Macao, Sri Lanka, Albanië, Rusland, Oekraïne, voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Bosnië-Herzegovina, Montenegro, Servië, Moldavië, Pakistan, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Turkije, Kaapverdië)

Investeren in migratie

2,2 MILJARD

6,8 MILJARD

10,4 MILJARD

2006-2013

2014-2020

2021-2027

€

€

€

• Hervestiging heeft iets van de druk op de EU-lidstaten aan de buitengrens weggenomen en degenen die internationale bescherming behoeven een veilig en legaal alternatief geboden:

- Sinds 2015 hebben twee succesvolle hervestigingsprogramma’s van de EU meer dan 32 000 van de meest kwetsbare personen onderdak in de EU helpen vinden.

- Lidstaten zijn de grootste collectieve verbintenis inzake hervestiging in de geschiedenis van de EU aangegaan. Voorzitter Juncker stelde in september 2017 een nieuwe EU-regeling voor de hervestiging van 50 000 personen voor, in het kader waarvan al 4 252 personen zijn hervestigd.

- Het allereerste EU-brede hervestigingskader waarover verleden week overeenstemming is bereikt, zal tweejarenplannen bevatten die zich richten op prioritaire regio’s waarover overeenstemming is bereikt.

5Beheren van migratie in al haar aspecten

- alleen al in de afgelopen twee jaar zijn 6 nieuwe regelingen overeengekomen (Afghanistan, Guinee, Bangladesh, Ethiopië, Gambia, Ivoorkust)

• In Libië blijft de succesvolle samenwerking onder de vlag van de taskforce van de Afrikaanse Unie, de Europese Unie en de Verenigde Naties vruchten afwerpen:

- 1 409 personen werden in het kader van het noodtransitmechanisme met de UNHCR geëvacueerd naar Niger

- sinds november 2017 keerden 20 000 personen vrijwillig terug vanuit Libië

- een extra 70 miljoen EUR zal worden gebruikt om hervestiging in het kader van het noodtransitmechanisme te versnellen en om ervoor te zorgen dat de Internationale Organisatie voor Migratie voortdurend hulp kan bieden bij vrijwillige terugkeer en re-integratie

HUIDIGE STAND VAN ZAKENSinds in een recordtijd van slechts 9 maanden overeenstemming werd bereikt over een Europees Grens- en kustwachtagentschap, is de Europese Unie nu beter dan ooit uitgerust om de uitdagingen aan te gaan waarvoor de wisselende migratiedruk haar plaatst. Dit betekent echter niet dat ons werk op dit terrein voltooid is – integendeel. De crisis legde de zwakheden van de huidige EU-regels inzake asiel bloot die ertoe leiden dat asielzoekers niet overal in de EU dezelfde behandeling krijgen, waardoor vertrek van de ene naar de andere lidstaat wordt aangemoedigd. Het aantal aankomsten bevindt zich weer op het niveau van voor de crisis, maar de onderliggende structurele migratiedruk blijft hoog. Nu is daarom het goede moment om de zwakheden te verhelpen vóór de volgende crisis dat onmogelijk maakt.

De Commissie heeft in 2015 zeven wetgevingsvoorstellen geïnitieerd inzake de hervorming van het asielstelsel, die ertoe bij kunnen dragen dat Europa lering uit het verleden trekt en de Unie in staat is om toekomstige uitdagingen op het gebied van migratiebeheer aan te pakken.

Over 5 van de 7 wetgevingsvoorstellen is reeds of wordt binnenkort overeenstemming bereikt:

Voorstel Vooruitgang Openstaande kwesties

OpvangvoorzieningenDit voorstel beoogt een harmonisering van de opvangvoorzieningen in de hele EU.

Over vrijwel alle kwesties is een compromis bereikt, zoals over geografische beperkingen, beperkingen van het bieden van opvangvoorzieningen wanneer verzoekers misbruik van het systeem maken, niet-begeleide minderjarigen en toegang tot de arbeidsmarkt in een vroeger stadium.

De trialoog tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie is aanzienlijk gevorderd.

AsielnormenDit voorstel heeft tot doel de normen voor bescherming in de EU te harmoniseren en een einde te maken aan secundaire bewegingen en asielshopping.

Over vrijwel alle kwesties is een compromis bereikt, zoals over een volledige harmonisatie van asielcriteria, nieuwe verplichtingen voor asielzoekers, maatregelen om secundaire bewegingen te ontmoedigen en het opnieuw beoordelen van de status.

De trialoog tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie is aanzienlijk gevorderd.

AsielagentschapDit voorstel strekt tot de oprichting van een volwaardig EU-asielagentschap.

Over vrijwel alle kwesties is een compromis bereikt. Het nieuwe agentschap zal met name de lidstaten die onder onevenredige druk staan, meer operationele en technische bijstand bieden, onder meer door de oprichting van een asielreservepool van 500 deskundigen die snel kunnen worden ingezet.

De trialoog tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie is aanzienlijk gevorderd.

EurodacDit voorstel zal de Eurodac-databank voor vingerafdrukken aanpassen en versterken, om terugkeer te vergemakkelijken en irreguliere migratie helpen aan te pakken.

Over veel kwesties zijn compromissen bereikt, zoals de toegang van rechtshandhavingsinstanties tot de databank, de registratie van minderjarigen en de toevoeging van andere biometrische gegevens.

De kwestie die nog niet is opgelost, betreft de periode van opslag van gegevens.

HervestigingskaderDit voorstel zal de wijze harmoniseren waarop EU-lidstaten erkende vluchtelingen van buiten het grondgebied van de EU, zoals degenen die in vluchtelingenkampen verblijven, hervestigen.

Over vrijwel alle kwesties is een compromis bereikt, zoals over tweejarige hervestigingsplannen en geharmoniseerde procedures voor het helpen van de meest kwetsbaren, met inachtneming van strenge veiligheidscontroles.

De trialoog tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie is aanzienlijk gevorderd.

EU-WETGEVINGSVOORSTELLEN DIE KLAAR ZIJN OM TE WORDEN AANGENOMEN DOOR ZOWEL HET PARLEMENT ALS DE RAAD

Hierover is in een recordtijd van 9 maanden overeenstemming bereikt

EUROPESE GRENS- EN

KUSTWACHT

6 Bijdrage van de Europese Commissie

VOLGENDE STAPPENDe Commissie is van mening dat er diverse gebieden zijn waarop de EU en haar lidstaten aanzienlijke vooruitgang kunnen boeken – gebieden waar er veel meer sprake is van eensgezindheid dan van verdeeldheid en waar gecoördineerd Europees optreden een wereld van verschil kan maken.

Tijdens de Europese Raad in juni zouden de EU-leiders de prioriteit moeten verleggen naar gebieden waar vooruitgang mogelijk is.

STABIELE ASIELVOORWAARDEN

> Op het gebied van het asielstelsel van de EU is een enorme hoeveelheid werk verzet en wordt nu snelle vooruitgang verwacht. Jaren van voorbereiding hebben de basis gelegd die nodig is om tot een compromis te komen.

> De 5 wetgevingsvoorstellen van de EU over de versterking van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel zijn nu in een aanzienlijk gevorderd stadium van onderhandeling en zouden nu snel moeten worden aangenomen.

> Wat de andere twee betreft, bestaat er in de Raad al ruime consensus over de brede contouren van een preventief solidariteitsmechanisme, dat zich ook uitstrekt tot financiële steun aan lidstaten die onder druk staan en aan lidstaten die deelnemen aan solidariteitsacties, alsook over de voorrang die de betrokken EU-agentschappen bij de verlening van de steun moeten geven. Ook neemt de steun toe om te komen tot een EU-lijst van veilige derde landen en veilige landen van herkomst, aan de hand waarvan alle nieuwe asielaanvragen zouden worden getoetst om te zien of het mogelijk is om de verantwoordelijkheid voor de asielaanvraag over te dragen.

> De Commissie dringt erop aan om voor het einde van dit jaar te komen tot een akkoord over alle elementen van een versterkt gemeenschappelijk Europees asielstelsel.

WETGEVINGSVOORSTELLEN VAN DE EU WAAROVER DE RAAD NOG GEEN OVEREENSTEMMING HEEFT BEREIKTTen aanzien van de twee resterende voorstellen is, ondanks het verschil in standpunten en de vaak hevige discussies, grote vooruitgang geboekt, maar er moet nog werk worden verricht om de nog openstaande kwesties op te lossen.

Voorstel Vooruitgang Openstaande kwesties

DublinsysteemDit voorstel heeft tot doel een billijker, efficiënter en duurzamer stelsel op te zetten voor de verdeling van asielverzoeken over de lidstaten.

Tijdens het Bulgaarse voorzitterschap is behoorlijke vooruitgang geboekt wat betreft de noodzaak de huidige, ernstige lacunes op het gebied van doeltreffendheid, die tot secundaire bewegingen leiden, aan te pakken, evenals wat betreft de noodzaak van mechanismen om te voorkomen dat zich een crisis voordoet en om ervoor te zorgen dat lidstaten steun krijgen om het hoofd te bieden aan onvoorziene gebeurtenissen of onevenredige druk.

De voornaamste openstaande kwestie betreft diverse componenten op het gebied van solidariteit die voor iedereen zouden moeten gelden en het beginsel dat verantwoordelijkheid zo stabiel mogelijk moet zijn, in tegenstelling tot het huidige systeem van verschuiving van verantwoordelijkheid, dat tot secundaire bewegingen heeft geleid.

AsielproceduresDit voorstel heeft tot doel verschillen in erkenningspercentages te reduceren, secundaire bewegingen te ontmoedigen en voor gemeenschappelijke en doeltreffende procedurele waarborgen voor asielzoekers te zorgen.

Op een aantal punten is behoorlijk vooruitgang geboekt; er is brede consensus over de noodzaak van een sneller en efficiënter begin van de asielprocedure, duidelijkere en strengere regels ter voorkoming van misbruik en de opstelling van een gemeenschappelijke EU-lijst van veilige derde landen, aan hand waarvan nieuwe asielaanvragen worden beoordeeld.

Vooruitgang op het gebied van de hervorming van de asielprocedures blijft afhankelijk van vooruitgang op het gebied van de hervorming van het Dublinsysteem. Andere belangrijke kwesties zijn bijvoorbeeld de termijnen van de toelatingsprocedure en van besluiten in beroep.

7Beheren van migratie in al haar aspecten

VOORUITGANG IN DE RICHTING VAN BETER BEHEER DOOR DE EU VAN DE GRENZEN EN VAN MIGRATIE DIENT ZICH OOK UIT TE STREKKEN TOT

Helpen met de bescherming van de buitengrenzen

De levensvatbaarheid op lange termijn van de Schengenruimte van vrij verkeer hangt af van het vermogen van de EU om haar buitengrenzen doeltreffend te beheren. De lidstaten moeten de lacunes op het gebied van personeel en uitrusting van de Europese grens- en kustwacht snel opvullen. Thans kan slechts worden voorzien in 74 % van de benodigde personele middelen en 71 % van de benodigde technische uitrusting. Zij moeten ook instemmen met de verdere opschaling van de Europese grens- en kustwacht, met name door middel van extra middelen in het kader van de volgende langetermijnbegroting.

Daartoe zal de Commissie met spoed nieuwe wetgeving voorstellen om de Europese grens- en kustwacht en het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken om te vormen tot respectievelijk een echte Europese grenspolitie en een echte Europese asielautoriteit.

Waar het gaat om zoek- en reddingsoperaties zou de EU moeten nagaan hoe er verder kan worden samengewerkt met Noord-Afrikaanse landen en partners als de UNHCR en de IOM in het kader van besprekingen over een regionale ontschepingsregeling. Een en ander zou moeten worden gecombineerd met pakketten op het gebied van vrijwillige terugkeer, intensievere inspanningen op het gebied van hervestiging en meer financiële steun. EU-lidstaten willen wellicht ook, in het kader van het internationaal recht, regionale regelingen inzake ontscheping en opsporing en redding in het Middellandse Zeegebied overwegen.

OPERATIES AAN DE LANDGRENZEN

(GRIEKENLAND/FYROM; BULGARIJE)

OPERATIES AAN DE ZEEGRENZEN

(THEMIS, POSEIDON, INALDO)

Grenswachters nodig 46 28

VAARTUIGEN VLIEGTUIGEN VOERTUIGEN

Goederen nodig 13 3 20

Meer terugkeer en overname

De lidstaten staan nu voor de uitdaging gebruik te maken van de pas tot stand gekomen overeenkomsten en regelingen inzake terugkeer, teneinde effectief degenen te doen terugkeren die geen recht op verblijf in de Unie hebben, onder meer door gebruik te maken van de steun van de Europese grens- en kustwacht alsook door de capaciteit voor detentie voorafgaand aan verwijdering te vergroten.

Trage vooruitgang bij het verbeteren van het effectieve terugkeerpercentage van de EU

2014 2015 2016 2017

36,3% 36,8 % 45,8 % 36,6 %

Stabilisering van de uitvoering van de verklaring EU-Turkije

De uitvoering van de verklaring EU-Turkije – waardoor het aantal aankomsten in Griekenland met 97 % is gedaald - vergt dat alle partijen zich inzetten en blijven inspannen. Aan de kant van de EU omvat dit een snelle instemming met de tweede tranche van 3 miljard EUR voor de faciliteit voor Syrische vluchtelingen in Turkije – het fonds waarmee 500 000 Syrische kinderen toegang tot onderwijs hebben gekregen, 175 scholen zijn gebouwd en 1,2 miljoen van de meest kwetsbare gezinnen worden ondersteund met maandelijkse geldbedragen. De lidstaten zouden ook de vrijwillige regeling voor toelating op humanitaire gronden moeten activeren, om ervoor te zorgen dat er vanuit Turkije kan blijven worden hervestigd, onder eenvoudigere en voor de EU gunstigere voorwaarden.

Grotere inzet voor landen in Noord-Afrika

Er moet en kan meer worden samengewerkt met Noord-Afrikaanse landen als Marokko en Tunesië om ertoe bij te dragen dat irreguliere migratie aan de bron een halt wordt toegeroepen, onder meer door aanvulling van het EU-noodtrustfonds voor Afrika — dat een financieringstekort van 1,2 miljard EUR heeft – en met name het onderdeel Noord-Afrika daarvan, waarvoor de EU nog eens 145 miljoen EUR zal mobiliseren, waardoor er een tekort van 80 miljoen EUR overblijft. Wanneer de lidstaten tot eind 2019 een extra inspanning zouden leveren ten belope van ongeveer 500 miljoen EUR, zou in de overgrote meerderheid van de behoeften worden voorzien.

Print ISBN 978-92-79-88592-1 doi:10.2775/974913 NA-03-18-047-NL-C PDF ISBN 978-92-79-88601-0 doi:10.2775/755939 NA-03-18-047-NL-N