Bedrijfsoplossingen tegen resistentieproblemen in de ... · tripsgaas, luisgaas ramen strategisch...
Transcript of Bedrijfsoplossingen tegen resistentieproblemen in de ... · tripsgaas, luisgaas ramen strategisch...
Bedrijfsoplossingen tegen resistentieproblemenin de glassierteelt (met oog op teelt van azalea)
M. Vissers - Studiedag Azalea - 24/02/2011
Probleem: voldoende efficienteplaagbestrijding in de toekomst
Probleem: voldoende efficienteplaagbestrijding in de toekomst
Weinig producten – Veel resistentieIPM wordt de methode om nog duurzaam te KUNNEN bestrijden
moeten MINDER FREQUENT SPUITEN om middelen OK te houden
stel zolang mogelijk chemische behandelingen uit ! cfr antibiotica bij ons
Uitstel behandeling =
minder resistentie-opbouw mogelijk door insecten/mijten
maar ook minder residu voor biologische bestrijders
► UITEINDELIJK GAAN ZOWEL CHEMIE ALS BIOLOGIE BETER WERKEN
Probleem: voldoende efficienteplaagbestrijding in de toekomst
MINDER FREQUENT SPUITEN > Hoe ?
Vrijgekomen spuittijd vrijmaken voor scouten > PARAGRAAF 1
Plaagdruk veel lager houden via allerlei trucs > PARAGRAAF 2
Behandelen met niet chemische middelen > PARAGRAAF 3
Chemische behandelingen optimaliseren > PARAGRAAF 4
Efficiënte spuitschema’s = gericht afwisselen > PARAGRAAF 5
Biologie combineren met chemie > PARAGRAAF 6
1. Scouten
Beschouw scouten als een volwaardige opdracht
>>>>> stel een scouter aan of plan scoutingstijd in: dan gebeurt het !!!
1. Scouten
Beschouw scouten als een volwaardige opdracht
>>>>> stel een scouter aan of plan scoutingstijd in: dan gebeurt het !!!
Goed scouten
= kleinere plaag: minder bespuitingen nodig, misschien zelfs plaatselijk
1. Scouten
Beschouw scouten als een volwaardige opdracht
>>>>> stel een scouter aan of plan scoutingstijd in: dan gebeurt het !!!
Goed scouten
= kleinere plaag: minder bespuitingen nodig, misschien zelfs enkel plaatselijk
= scouter merkt snel welk middel nog goed werkt en welk niet > verkeerd middel = resistentie kweken
1. Scouten
= verloren kost Mesurol + kost spuitarbeid
1 keer met verkeerd middel spuiten kost veel geld !
Bv. Mesurol tegen Echinothrips spuiten (= beste tripsmiddel maar niet tegen Echino !)
1. Scouten
= kost Mesurol + kost spuitarbeid
= verdere plaaguitbreiding Echinothrips (nu misschien zelfs 4 bespuitingen ipv 2)
1 keer met verkeerd middel spuiten kost veel geld !
Bv. Mesurol tegen Echinothrips spuiten (= beste tripsmiddel maar niet tegen Echino !)
1. Scouten
= kost Mesurol + kost spuitarbeid
= verdere plaaguitbreiding Echinothrips (nu misschien zelfs 4 bespuitingen ipv 2)
= + als al een Californische tripsje voorkomt, ook voor deze plaag al start resistentie-opbouwtegen Mesurol
1 keer met verkeerd middel spuiten kost veel geld !
Bv. Mesurol tegen Echinothrips spuiten (= beste tripsmiddel maar niet tegen Echino !)
1. Scouten
DAAROM Laat uw scouter opleiden én begeleiden !
• in het gebruik van hulpmiddelen
Vangplaten, Feromoonvallen, Vanglampen
Methoden voor gewascontroles, opvolging plagen
Berlesetrechters (> mijten), Biotoets Rhodo-blaadjes (> Pythium/Phytopht)
1. Scouten
Laat uw scouter en personeel opleiden én begeleiden !
• gebruik hulpmiddelen
Vangplaten, Feromoonvallen, Vanglampen
Berlese trechters (> mijten), Biotoets Rhodo-blaadjes (> Pythium/Phytopht)
• + zelf opleiden eigen personeel in het herkennen van de typische schadebeelden, ziekten en plagen op gewassen van het eigen bedrijf
medewerkers hebben signaalfunctie tijdens de werkzaamheden
bv. bij azalea planten met mijten, taxuskevervraat
maar ook Cylindrocladium- en Phytophthora-symptomen, (bladaaltjes,…)
1. Scouten
Vaalgroenverkleuring > volledige verbruining > volledige afsterving
Vergeling > groeiremming> verwelking
Bij 3-stekkers alle stekkenaangetast
Bij 3-stekkers vaak maar 1 scheut aangetast
Afsterving van scheuten van boven naar onder
Afsterving vanuit de wortelhals naar boven(volledig bruin)
Afsterving vanuit de wortelhals naar boven(vaak 1-zijdig bruin)
P. citricola, P. ramorumtaksterfte
Phytophtora cinnamonivolledige wortelhalsrot
Cylindrocladiumgedeeltelijke wortelhalsrot
Verschil Cylindrocladium – Phytophthora> keuze juist middel
1. Scouten
TOT SLOT voor scouting
Opleiding waar ? Adviesdienst Gewasbescherming !
Opleiding scouten voor starters op bedrijf zelf of wintercursus (ook voor azaleatelers !)
momenteel op de bedrijven ook: startbegeleiding bij eerste gebruik van roofmijten+ advies rond opstellen chemisch/biologische bestrijdingsschema’s
Toekomst ? > Scoutbox – deponeer/post-punt vangplaten > PCS telt voor udeponeerpunt planten voor wh-mijtentellingen, Rhodo-blaadjescontroles (?)
AGBacties
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN onkruid weg = wittevlieg, echinothrips, bladluis weg
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN onkruid weg = wittevlieg, echinothrips, bladluis weg
geen overwintering van kuip- en andere planten = minder bladluis, wittevlieg, spint,..
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN onkruid weg = wittevlieg, echinothrips, bladluis weg
geen overwintering van kuip- en andere planten = minder bladluis, wittevlieg, spint,..
voor risicobedrijven (jongplanten ea), ontsmettingsbak, gastenjas, insectengaas,..
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
Maar ook:
2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locatiesonder bovenbegieting > spintrisico ▼
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
Maar ook:
2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties metbovenbegieting > spintrisico ▼
stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼
(geldt dit ook voor azalea ????)
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
Maar ook:
2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties met bovenbegieting > spintrisico ▼
stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼
specifiek voorbeeld proef KPL 2011 – oplossing voor vliegjes die kweken op groene vloeimatten (zomer)
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
Maar ook:
2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties met bovenbegieting > spintrisico ▼
stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼
specifiek voorbeeld proef KPL 2011 – oplossing voor vliegjes die kweken op groene vloeimatten (zomer)
• aanpak bij de bron: algenpreventie of afdoding in waterbassin
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
Verschillende technieken voor algenpreventie of afdoding in het gietwaterbassin
Aanpak algen bij de bron
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
Maar ook:
2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties met bovenbegieting > spintrisico ▼
stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼
specifiek voorbeeld proef KPL 2011 – oplossing voor vliegjes die kweken op groene vloeimatten (zomer)
• aanpak bij de bron: algenpreventie of afdoding in waterbassin
• aanpak in de serre: andere soort vloeimatten
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden••••••
kost: 0,71 €/m²
kost: 0,595 €/m²
proefPCS
Oplossingop korte termijn
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
2. Verander teeltmethoden bij azalea:Bij AZALEA is al een gigantische stap richting IPM gezet !
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
teelt UIT de grond: containervelden
2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
teelt UIT de grond: containervelden > herbiciden ▼
optimalisering containervelden: beste doeken, beste drainage> fungiciden ▼
bij gesloten systemen: waterontsmettingssystemen > fungiciden ▼
2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
teelt UIT de grond: containervelden > herbiciden ▼
optimalisering containervelden: beste doeken, beste drainage> fungiciden ▼
bij gesloten systemen: waterontsmettingssystemen > fungiciden ▼
2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:
MET NIETS KAN MEER OP MIDDELEN BESPAARD WORDEN, DAN MET SYSTEMATISCHE MAATREGELEN
> zoals verandering teeltsysteem, systemen voor mechanische vangst,kweek minder gevoelige soorten,….
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
teelt UIT de grond: containervelden > herbiciden ▼
optimalisering van de containervelden: beste doeken, beste drainage
bij gesloten systemen: waterontsmettingssystemen > fungiciden ▼
mogelijke extra verbetering = tegenhouden verspreiding mijten > wegfilteren weekhuidmijten uit begietingscircuit
2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:
proefEls Pauwels
PCS
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN
MAAR OOK
2. Verander teeltsystemen als ze problemen geven
3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijk
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijkBeste voorbeeld: gronddoeken tegen onkruid
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijkbeste voorbeeld: gronddoeken tegen onkruid
andere zaken, vooral van toepassing op kamerplanten:
•voorkom invlieg plagen:
tripsgaas, luisgaas
ramen strategisch dicht (mais, kwikstaartjes)
•vang vliegjes weg: vangplaten aan gietwagen, vangplaat/stekbakje
•vang vlinders weg: bv. Duponchelia met feromoonvallen (vanglampen)
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN
2. Verander teeltsystemen als ze problemen geven
3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijk
4. Andere
2. Ziekte/Plaagdruk laag houden
Gebruik nieuwe technieken/apparatuur
Stekken ontsmetten metwarm water +/- koper
PCSproef
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
Gebruik BIOPESTICIDEN waar mogelijk > ± GEEN RESISTENTIE• Xentari tegen rups > je spaart hier op pyrethr, Tracer, Dimilin, Mimic, Steward
• Bio 1020 tegen taxuskever > je spaart hier op Dimilin, Steward…
• Diverse aaltjes op stekbed tegen Sciara, taxuskever, (tripspop) > ipv Dimilin, …
• Preferal op stekbed tegen wittevlieg, (trips, luis)… > ipv Confidor, Admiral, Sanmite, …
• Trianum P op stekbed tegen Pythium, Rhizoctonia, Fusarium, … > ipv Previcur, Sporgon,…
• Prestop op stekbed tegen Pythium, Phytophthora, Fusarium, … > ipv Fenomenal, Sporgon,.
Tricho-Prestopproeven PCS/ILVO
2009-2010
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
Gebruik BIOPESTICIDEN waar mogelijk > GEEN RESISTENTIE• Xentari, Bio 1020, aaltjes, Preferal, Trianum, Prestop,…
MAAR OOK ELICITOREN = weerstandopwekkers• Aliette (of Fenomenal) tegen Pythium, Phytophthora > eerste keus, daarna pas Paraat, Previcur…..
• Vacciplant in groenten & fruit tegen bacterievuur, witziekte
Studiedagen 2009plantweerstandPCS/Goossens
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
Wat betekent een keer kiezen voor een BIOPESTICIDE of elicitor ?
= triple winst op voorwaarde dat ze werken !!! (dus correct toepassen > RV, neveneff)
• bv: Xentari
= goed afwisselmiddel = andere resistentiegroep, zelfs geen resistentie !> kan daarom ook preventief !
= chemische insecticiden als Tracer, Steward,… blijven krachtig (geen resistentie-opbouw bezig)
= biologische bestrijding blijft optimaal (geen kwalijk residu op gewas)
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
MAAR opgelet biopesticide = vaak zelf een schimmelpreparaat> kan zelf ook gevoelig zijn voor chemische middelen > zie neveneffecttabellen
(zie bv. in Ndl. Botanigard = schimmel Beauveria tegen trips, wittevlieg)
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
NIET-CHEMISCHE MIDDELEN
BIOPESTICIDEN
BIOLOGISCHE BESTRIJDERS
> diverse: overzicht van enkele mogelijkheden
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
start met bodemroofmijten op stekbed/zaaikist
Hypoaspis om Sciara en tripspoppen af te doden
nieuw: Macrocheles
Proeven:
- effect van slakkenkorrels op bodemroofmijten- Gebruikswaarde Macrocheles op tripspoppen (SNBL)
proevenPCS 2010-2011
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
••••••
Sluipwespenkweek op graanluisLukt goed in koele geschermde serre Zomerproeven 2011 onder tafels
proevenPCS 2010-2011
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
Roofmijtenkweek op RicinusA. degenerans lukt prima
Proeven PCS 2010
3. Bestrijding met niet-chemische middelen
start met ROOFMIJTEN in uw planten
• = oplossing in diverse teelten tegen resistente plagen
• = het systeem om preventief te bestrijden !
• 2011 – 2015 roofmijtenproject > optimalisatie gebruik (zodat ook bij minder gunstige omstandigheden mogelijk wordt)
Proeven PCS 1996 > 2011
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Als je dan toch moet spuiten: verbeter het resultaat van elke bespuiting apart
• kies het meest geschikte middel !
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Kies het meest geschikte middel
Zie eerst op Fytoweb: welke middelen zijn erkend ? bv: keuze blad- en takphytophthora-middel: Ranman A, Shirlan, Bravo, Sereno, Acrobat, Tanos, Valbon
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Kies het meest geschikte middel
Zie eerst op Fytoweb: welke middelen zijn erkend ? bv: keuze blad- en takphytophthora-middel: Ranman A, Shirlan, Bravo, Sereno, Acrobat, Tanos, Valbon
Zie op resistentiewebsite: welke middel loopt minst kans op resistentie ? zie op www.frac.info: uit welke resistentiegroep kies je het eerste middel
• Medium – high risk: Ranman A
• Low – medium risk: Tanos,….
• Low risk: Shirlan, Bravo, …..
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Kies het meest geschikte middel
Zie eerst op Fytoweb: welke middelen zijn erkend ? bv: keuze blad- en takphytophthora-middel: Ranman A, Shirlan, Bravo, Sereno, Acrobat, Tanos, Valbon
Zie op resistentiewebsite: welke middel loopt minst kans op resistentie ? zie op www.frac.info: uit welke resistentiegroep kies je het eerste middel
• Medium – high risk: Ranman A
• Low – medium risk: Tanos,….
• Low risk: Shirlan, Bravo, …..
Zie andere zaken: artikel productkeuze (neveneffecten, mind,…..) ArtikelPCS/Goossens
2010
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking !
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! spuit het middel waar het moet zijn
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! spuit het middel waar het moet zijn !
Azaleaspuitapparaat(van onder naar boven)
Project SpuittechniekILVO & PCS2007 > 2011
4. Chemische behandelingen optimaliseren
••••••
Gebruik van spuitbomen (verticaal)
Project SpuittechniekILVO & PCS2007 > 2011
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! doe suiker bij een tripsmiddel of spuit suiker 4u eerder
grafiek Echinothripsproef PCS 2010
Proeven PCSEchinothrips2010 > 2011
0102030405060708090
100
Water1,0 M
esurol
1,5 Mesu
rol
Exp A
2,5 Exp A
2,5 Exp A + S5 Exp
A5 Exp
A + SExp
B + SExp
C + S
Tracer
Water1,0 Mesurol
1,5 Mesurol
Exp A
2,5 Exp A2,5 Exp A + S
5 Exp A
5 Exp A + S
Exp B + S
Exp C + S
Tracer
Vgl Exp Amet en zonder
% afdodingEchinothrips
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! haal trips naar de top van het gewas met lokstof of feromonen enkele uren voortripsbespuiting
• in grote serres:
• capsule bij begin van aanvoerleiding CO2
• capsules net voor ventilatoren (in luchtstroom)
• in kleine serres: 1 capsule/100 m² ophangen
STOP met Lurem na de bespuiting (weghalen !)
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Effect uithangen Lurem-capsules enkele uren voor tripsbespuiting (Syngenta)(2 behandelingen)
0102030405060708090
100
na 1 wk na 2 wk
Exp zonder lurem
Exp met lurem
% afdodingCalif. trips
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! gebruik voorbehandeling of bijmenging van oliën, uitvloeiers bij wolluis
4Calypso8Calypso + Trend 90Trend 90
10Calypso + Elefant SommerolElefant Sommerol
9Calypso + Eco-insectEco-insect (K-zout)
9Calypso + Plant InvigoratorPlant Invigorator9Calypso + EradicoatEradicoat10Calypso + Ranman BRanman B
10Calypso + Naturen EradibugNaturen eradibug (koolzolie)
10Calypso + RaptolRaptol (koolzolie + pyrethr)
Dag 1 Score op 10(gemidd. 4 soorten)
Dag 2
Proeven PCS 2010 > 2011
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! MAAR opgelet: uitvloeier geen verbetering voor alle plagen !
ProefSyngenta
2010
4. Chemische behandelingen optimaliseren
Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! toepassing middel in de juiste week, zeker voor buitenplagen !!!
Tegen kever:‘s avonds spuiten
5. Efficiënte spuitschema's: gericht afwisselen
Als je dan toch moet spuiten: verbeter niet alleen het resultaat van elke bespuiting apart, MAAR zorg voor een efficiënte volgorde van spuitmiddelen
5. Efficiënte spuitschema's: gericht afwisselen
voorbeeld: spint kamerplanten
anti-resistentie > NOOIT hetzelfde middel in opeenvolgende generaties !
als er te weinig middelen zijn: BLOKKEN, cfr IRAG spint
• generatie 1: middel A > middel A > middel B > middel B
• generatie 2: C > C > D > D
• generatie 3: E > E > F > F
• generatie 4: A > A > B > B(A is nu veel effectiever dan wanneer het in generatie 2 opnieuw zou gespoten worden)
5. Efficiënte spuitschema's: gericht afwisselen
voorbeeld: spint kamerplantenzie richtlijn ‘Resistentiemanagement van Acariciden’
anti-resistentie > NOOIT hetzelfde middel in opeenvolgende generaties !
als er te weinig middelen zijn: BLOKKEN, cfr IRAG spint
• generatie 1: middel A > middel A > middel B > middel B
• generatie 2: C > C > D > D
• generatie 3: E > E > F > F
• generatie 4: A > A > B > B (A is nu veel effectiever dan wanneer het in generatie 2 opnieuw zou gespoten worden)
IRAGUGent/Firma’s PCS/Goossens
2010
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema:(vroegere gedachtengang toen er nog genoeg breedwerkende middelen waren)
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema:(vroegere gedachtengang)
We hadden toen voor weekhuidmijt toch nog volgende andere middelen achter de hand: Mitac, Endosulfan, Kelthane, Neoron, Peropal
“ik heb trips”
“ik spuit ineens een breed middel zoals Vertimec”
trips dood en ineens al preventief tegen whmijt, spint, mineerders
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema:(vroegere gedachtengang)
“ik heb trips”
“ik spuit ineens met een breed middel zoals Vertimec”
trips dood en ineens al preventief tegen whmijt, spint, mineerders
In 201
1 =
Compleet fo
ut
Wan
t niet
s mee
r ach
ter de
hand
,
we moe
ten he
t met
Vertim
ecdo
en
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
• “dan dood ik trips”> redenering is nog tamelijk OK
(maar toch zou ik in geval azalea geen Vertimec kiezen, want Vertimec heb je nodig voor weekhuidmijten)
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
• “dan dood ik trips”> redenering is nog tamelijk OK
“heb ik ineens al preventieve behandeling tegen weekhuidmijt, spint, mineerders”> redenering niet OK want bij spuiten als de plagen er nog niet echt zijn
= na enkele weken lager geconcentreerd residu op de bladeren → resistentie-opbouw tegen Vertimec begint bij de eerste plaagopkomst
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011STARTVRAAG: wat is mijn plaag die het moeilijkst te bestrijden is ?
• = plaag met weinig beschikbare goede middelen
• = plaag waar meest behandelingen voor nodig zijn
• = plaag die meest risico op commerciële schade geeft
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011STARTVRAAG: wat is mijn plaag die het moeilijkst te bestrijden is ?
• = plaag met minst beschikbare middelen
• = plaag waar meest behandelingen voor nodig zijn
• = plaag die meest risico op commerciële schade geeft
Voor aza
lea
weekh
uidmijt
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 2: welk erkend middel is essentieel voor bestrijding van de hoofdplaag ?
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 2: welk erkend middel is essentieel voor bestrijding van de hoofdplaag ?
Voor wee
khuidmijt
Vertim
ecof M
ilbek
nock6goedMilbeknock
3AslechtRaptol
6goedVertimec
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 3: zijn er nog plagen waarvoor weinig goede middelen erkend zijn ?
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 3:zijn er nog plagen waarvoor weinig goede middelen erkend zijn ?
Echinothrip
s en
Taxusk
ever
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 4: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Echinothrips ?
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 4: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Echinothrips ?
Tracer,
Vertim
ec 6GoedVertimec5GoedTracer
3AMatigRaptol3AMatigDecis
1AzwakMesurol3AMatigCypertox,..
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 5: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Taxuskever ?
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 5: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Taxuskever ?
geenMatig goed > LBio 102015Matig goed > L + (A)Dimilin
3AMatig > AKarate zeon3AMatig > ADecis
Voor nuttige aaltjes geen erkenning nodig > L:Larvesure, Larvanem, Krausseï-system,…
3AMatig > ACypertox,..
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
Dimilin
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 5: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Taxuskever ?
6Matig goed > LBio 102015Matig goed > L + (A)Dimilin
3AMatig > AKarate zeon3AMatig > ADecis
Voor nuttige aaltjes geen erkenning nodig > L:Larvesure, Larvanem, Krausseï-system,…
3AMatig > ACypertox,..
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
+ Middelen op komst PCS/Goossens
2010 - 2011 Dimilin
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Wat zijn de andere plagen ?
(gemakkelijkere of alleszins toch met meer beschikbare middelen)
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen
Californische trips
1AGoedMesurol
6GoedVertimec5GoedTracer
3AMatigRaptol3AMatigDecis
3AMatigCypertox,..
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen
Californische trips
1AGoedMesurol
6GoedVertimec5GoedTracer
3AMatigRaptol3AMatigDecis
3AMatigCypertox,..
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
Bladluizen
1AGoedPirimor
9CGoedTeppeki9BGoedPlenum
4AGoedConfidor23GoedMovento
…………….…………..……………..
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen
…………….…………..……………..
Rupsen
UGoedXentari5GoedTracer
15MatigDimilin3AGoedKarate Zeon
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen
…………….…………..……………..
Rupsen
UGoedXentari5GoedTracer
15MatigDimilin3AGoedKarate Zeon
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
Mineermot
15GoedDimilin
1AGoedVydate CHL3AGoedBaythroid
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen
…………….…………..……………..UMatig, LPreferal3AMatig, ADecis
Witte vliegen
4AGoed, LAConfidor
7Goed, LAdmiral4AGoed, LAGazelle
3AMatig, ARaptol21AGoed, LASanmite
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen
…………….…………..……………..UMatig, LPreferal3AMatig, ADecis
Witte vliegen
4AGoed, LAConfidor
7Goed, LAdmiral4AGoed, LAGazelle
3AMatig, ARaptol21AGoed, LASanmite
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
21AMatigMasai
12BMatigTorque23MatigEnvidor
Spint
25GoedFloramite
6MatigVertimec
21AMatigSanmite
10AMatigApollo
6MatigMilbeknock
…………….…………..……………..
Resistentie-groepwerking
Erkende middelen
5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen
Samenvatting spuitschemaVertimec of Milbeknock (6): enkel gebruiken voor weekhuidmijt !
Tracer (5): enkel gebruiken voor Echinothrips
Dimilin (15): enkel gebruiken voor Taxuskever
Confidor of Gazelle (4A): enkel gebruiken voor witte vlieg
Andere:
• Californische trips: Mesurol (1A) > Decis (3A),… > indien echt nodig Tracer
• Bladluis: keus genoeg
• Rupsen: Xentari (U) of Decis (3A),…
• Mineermot: Baythroïd (3A) of Vydate CHL (1A)
• Witte vlieg: Confidor/Gazelle (4A) > Sanmite (21A) + Admiral (7) > Decis (3A)…
• Spint: Floramite (25) > Envidor (23) > Torque (12 B) + Nissorun (10A)
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?
waarom zou je dat doen ?
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?
waarom zou je dat doen ?
• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?
waarom zou je dat doen ?
• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)
• om Vertimec nog langer uitstellen ! = verdere resistentie-afbouw
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?
waarom zou je dat doen ?
• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)
• Vertimec nog langer uitstellen ! = verdere resistentie-afbouw
• om preventieve bestrijding te kunnen doen zonder resistentie-opbouw
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?
waarom zou je dat doen ?
• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)
• Vertimec nog langer uitstellen ! = verdere resistentie-afbouw
• om preventieve bestrijding te kunnen doen zonder resistentie-opbouw
• om meerdere plagen tegelijk aan te pakken: A. swirski = tegenweekhuidmijt, trips, wittevlieg (spint)
6. Chemie + Biologiegoed combineren
MAAR opletten bij productkeuzes
Essentieel bij gebruik van roofmijten:rekening houden met NEVENEFFECTEN
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Cascade, Dimilin, Mimic, Steward, Xentari, TracerRupsen
Weekhuidmijt
TracerTrips
Bio 1020, DimilinKeversWolluis
Tracer, TrigardMineervlieg
Apollo, Cascade, Floramite, Nissorun, Envidor, TorqueSpint
Admiral, PreferalWitte vliegPirimor, Plenum, Teppeki, MoventoBladluisCompatibele middelen
Gele middelen:Wat mag men blijven spuiten als er roofmijten rondkruipen ?
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Cascade, Dimilin, Mimic, Steward, Xentari, TracerRupsen
Weekhuidmijt
TracerTrips
Bio 1020, DimilinKeversWolluis
Tracer, TrigardMineervlieg
Apollo, Cascade, Floramite, Nissorun, Envidor, TorqueSpint
Admiral, PreferalWitte vliegPirimor, Plenum, Teppeki, MoventoBladluisCompatibele middelen
Opvallend: geen compatibele weekhuidmijtmiddelen, maar= geen probleem zolang de ingezette roofmijten werken
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Bio-pyretrexRupsen
Vertimec, MilbeknockWeekhuidmijt
Vertimec, RaptolTrips
Bio-pyretrexKeversConfidor, Raptol, Elefant, Sun spray, Envidor (werkt niet op P. citri)WolluisVertimec, MilbeknockMineervlieg
Masai, Sanmite, Milbeknock, Vertimec, Elefant, Sun spray Spint
Calypso, Confidor, Gazelle, Sanmite, Raptol, Bio-pyretrexWitte vliegCalypso, Confidor, Gazelle, Raptol, Elefant, Sun spray, Bio-pyretrexBladluisKortwerkende middelen
Oranje middelen:Welke mag men plaatselijk spuiten of op voorhand (= voor inbreng roofmijten) ?
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Rode middelen:Welke mogen zeker niet gespoten worden ?
Mesurol, Vydate, Perfekthion: tot 12 weken wachttijd !
pyrethroïden: Decis, Cypertox, Karate, Baythroïd > tot 12 weken wachttijd !
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Hoe zit dat met fungiciden ?
meeste zijn groene middelen
oranje middelen zijn: Topsin, Sporgon, (TMTD, Dithane, Switch)
rode middelen zijn: zwavel, Trimangol, Polyram
6. Chemie + Biologiegoed combineren
Specifiek voor azalea
• er kunnen nog veel middelen gebruikt worden
• voordeel azalea: stekproductie volledig in eigen handen;men bepaalt zelf met welke middelen stek wordt behandeld
• start roofmijten > meestal als de plastiek van de stek gaat
• spuiten van dan af met gele (of oranje) middelen
6. Chemie + Biologiegoed combineren
EN TENSLOTTE kan dat roofmijtengebruik zo maar op ieder bedrijf ?
in binnenteelt, opkweekfase, eenvoudig gezegd vanaf daggemiddelde T°>16°C
Els Pauwels zoekt het uit voor azalea
Project roofmijten zoekt de tolerantiegrenzen uit (T°, RV,…)
6. Chemie + Biologiegoed combineren
EN TENSLOTTE kan dat roofmijtengebruik zo maar op ieder bedrijf ?
in binnenteelt, opkweekfase, eenvoudig gezegd vanaf daggemiddelde T°>16°C
Els Pauwels zoekt het uit voor azalea
Project roofmijten zoekt de tolerantiegrenzen uit (T°, RV,…)
• ook voor de plagen, cfr. weekhuidmijten
• stel: er bestaan klimaatsinstellingen die verdragen worden door roofmijtenmaar niet door weekhuidmijten, bv. x aantal uur RV ▼
> 90% weekhuidmijteitjes dood > maar alle eitjes van roofmijten blijven leven→ dat zou een mogelijke strategie kunnen worden
SLOTAANBEVELINGEN
Samenvatting TO DO’sLaat een scout opleiden, neem tijd voor scouten
Hou de plaag/ziektedruk laag door inbouwen van vaste systemen/gewoonten
Wil je preventieve behandeling: kies voor biopesticiden of roofmijten; biopesticiden ook curatief mogelijk (bv. rupsbestrijding)
Als je toch chemisch moet ingrijpen, zorg voor optimaal spuitresultaat;niet preventief !
Indien meerdere bespuitingen nodig zijn; kies voor een goede afwisseling (eventueel in blokken)
Indien je biologisch start, pas je spuitschema aan (en voor importstekken, kijk naar de spuithistoriek en reeds aanwezige ziekten/plagen). Indien gewenst laat je bij de start begeleiden bij opmaak van de schema’s en opvolging gewas/biologie.
SLOTAANBEVELINGEN
Samenvatting NOT TO DO’sGeen pyrethroïden, Mesurol, Perfekthion gebruiken indien je achteraf roofmijten wil gebruiken
Geen preventieve chemische behandelingen = resistentie-opbouw
Geen risicosituaties uitlokken: spintgevoelige planten op hangboorden, kuipplanten overwinteren,…
Zaken niet laten aanslepen: groene vloeimatten, niet ontsmetten water,…
ENZ….
Maar ook niet: lukraak eventjes beginnen met biologische bestrijders
Biologie kan goed werken op bedrijven die er echt voor gaan, werkt slecht als tussendoortje (alle residu’s die er nog rondhangen,….)
Goede motivatie om heel personeel alerter te krijgen = ‘als jullie goed meescouten, gaan we biologisch waar mogelijk’
Oproep
Werkgroep Geïntegreerde Bestrijding (Binnenteelten)
= Telersgroep, 2x/jaar bedrijfsbezoek bij collega die biologisch gestart is(ook koude teelten) > uitwisselen ervaringen
Wie is kandidaat ? De werkgroep wil er liefst een 10-tal azaleatelers bij !• Biologie werkt echt: uw proeven en die van Els hebben dit bewezen, PCS heeft bovendien een ervaring van meer dan 15 jaar met biologische bestrijders
• Azalea is onlangs verkozen tot streekproduct, dus dit is zeker een reden voor de telers om een innovatieve voortrekkersrol te spelen binnen de sierteelt. Profiteren van de goede naam en aandacht die de teelt als nieuw streekproductheeft bij de consument om geïntegreerde bestrijding te introduceren bij degewone mens.