Bedrijfsoplossingen tegen resistentieproblemen in de ... · tripsgaas, luisgaas ramen strategisch...

128
Bedrijfsoplossingen tegen resistentieproblemen in de glassierteelt (met oog op teelt van azalea) M. Vissers - Studiedag Azalea - 24/02/2011

Transcript of Bedrijfsoplossingen tegen resistentieproblemen in de ... · tripsgaas, luisgaas ramen strategisch...

Bedrijfsoplossingen tegen resistentieproblemenin de glassierteelt (met oog op teelt van azalea)

M. Vissers - Studiedag Azalea - 24/02/2011

Probleem: voldoende efficienteplaagbestrijding in de toekomst

Probleem: voldoende efficienteplaagbestrijding in de toekomst

Weinig producten – Veel resistentieIPM wordt de methode om nog duurzaam te KUNNEN bestrijden

moeten MINDER FREQUENT SPUITEN om middelen OK te houden

stel zolang mogelijk chemische behandelingen uit ! cfr antibiotica bij ons

Uitstel behandeling =

minder resistentie-opbouw mogelijk door insecten/mijten

maar ook minder residu voor biologische bestrijders

► UITEINDELIJK GAAN ZOWEL CHEMIE ALS BIOLOGIE BETER WERKEN

Probleem: voldoende efficienteplaagbestrijding in de toekomst

MINDER FREQUENT SPUITEN > Hoe ?

Vrijgekomen spuittijd vrijmaken voor scouten > PARAGRAAF 1

Plaagdruk veel lager houden via allerlei trucs > PARAGRAAF 2

Behandelen met niet chemische middelen > PARAGRAAF 3

Chemische behandelingen optimaliseren > PARAGRAAF 4

Efficiënte spuitschema’s = gericht afwisselen > PARAGRAAF 5

Biologie combineren met chemie > PARAGRAAF 6

1. Scouten

Beschouw scouten als een volwaardige opdracht

>>>>> stel een scouter aan of plan scoutingstijd in: dan gebeurt het !!!

1. Scouten

Beschouw scouten als een volwaardige opdracht

>>>>> stel een scouter aan of plan scoutingstijd in: dan gebeurt het !!!

Goed scouten

= kleinere plaag: minder bespuitingen nodig, misschien zelfs plaatselijk

1. Scouten

Beschouw scouten als een volwaardige opdracht

>>>>> stel een scouter aan of plan scoutingstijd in: dan gebeurt het !!!

Goed scouten

= kleinere plaag: minder bespuitingen nodig, misschien zelfs enkel plaatselijk

= scouter merkt snel welk middel nog goed werkt en welk niet > verkeerd middel = resistentie kweken

1. Scouten

= verloren kost Mesurol + kost spuitarbeid

1 keer met verkeerd middel spuiten kost veel geld !

Bv. Mesurol tegen Echinothrips spuiten (= beste tripsmiddel maar niet tegen Echino !)

1. Scouten

= kost Mesurol + kost spuitarbeid

= verdere plaaguitbreiding Echinothrips (nu misschien zelfs 4 bespuitingen ipv 2)

1 keer met verkeerd middel spuiten kost veel geld !

Bv. Mesurol tegen Echinothrips spuiten (= beste tripsmiddel maar niet tegen Echino !)

1. Scouten

= kost Mesurol + kost spuitarbeid

= verdere plaaguitbreiding Echinothrips (nu misschien zelfs 4 bespuitingen ipv 2)

= + als al een Californische tripsje voorkomt, ook voor deze plaag al start resistentie-opbouwtegen Mesurol

1 keer met verkeerd middel spuiten kost veel geld !

Bv. Mesurol tegen Echinothrips spuiten (= beste tripsmiddel maar niet tegen Echino !)

1. Scouten

DAAROM Laat uw scouter opleiden én begeleiden !

1. Scouten

DAAROM Laat uw scouter opleiden én begeleiden !

• in het gebruik van hulpmiddelen

Vangplaten, Feromoonvallen, Vanglampen

Methoden voor gewascontroles, opvolging plagen

Berlesetrechters (> mijten), Biotoets Rhodo-blaadjes (> Pythium/Phytopht)

1. Scouten

Biotoets Rhodo-blaadjes= controle Phytophthora in water (ILVO)

1. Scouten

1. Scouten

cursusPCS

1. Scouten••••••

proevenPCS

1. Scouten

trucs voor efficiëntegewascontrole

1. Scouten

Herkennen schadebeelden

1. Scouten

Laat uw scouter en personeel opleiden én begeleiden !

• gebruik hulpmiddelen

Vangplaten, Feromoonvallen, Vanglampen

Berlese trechters (> mijten), Biotoets Rhodo-blaadjes (> Pythium/Phytopht)

• + zelf opleiden eigen personeel in het herkennen van de typische schadebeelden, ziekten en plagen op gewassen van het eigen bedrijf

medewerkers hebben signaalfunctie tijdens de werkzaamheden

bv. bij azalea planten met mijten, taxuskevervraat

maar ook Cylindrocladium- en Phytophthora-symptomen, (bladaaltjes,…)

1. Scouten

Vaalgroenverkleuring > volledige verbruining > volledige afsterving

Vergeling > groeiremming> verwelking

Bij 3-stekkers alle stekkenaangetast

Bij 3-stekkers vaak maar 1 scheut aangetast

Afsterving van scheuten van boven naar onder

Afsterving vanuit de wortelhals naar boven(volledig bruin)

Afsterving vanuit de wortelhals naar boven(vaak 1-zijdig bruin)

P. citricola, P. ramorumtaksterfte

Phytophtora cinnamonivolledige wortelhalsrot

Cylindrocladiumgedeeltelijke wortelhalsrot

Verschil Cylindrocladium – Phytophthora> keuze juist middel

1. Scouten

Symptomen weekhuidmijt

1. Scouten

Verschil Calif – Echinothrips> keuze juist middel

1. Scouten

TOT SLOT voor scouting

Opleiding waar ? Adviesdienst Gewasbescherming !

Opleiding scouten voor starters op bedrijf zelf of wintercursus (ook voor azaleatelers !)

momenteel op de bedrijven ook: startbegeleiding bij eerste gebruik van roofmijten+ advies rond opstellen chemisch/biologische bestrijdingsschema’s

Toekomst ? > Scoutbox – deponeer/post-punt vangplaten > PCS telt voor udeponeerpunt planten voor wh-mijtentellingen, Rhodo-blaadjescontroles (?)

AGBacties

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN onkruid weg = wittevlieg, echinothrips, bladluis weg

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN onkruid weg = wittevlieg, echinothrips, bladluis weg

geen overwintering van kuip- en andere planten = minder bladluis, wittevlieg, spint,..

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN onkruid weg = wittevlieg, echinothrips, bladluis weg

geen overwintering van kuip- en andere planten = minder bladluis, wittevlieg, spint,..

voor risicobedrijven (jongplanten ea), ontsmettingsbak, gastenjas, insectengaas,..

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Maar ook:

2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzaken

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Maar ook:

2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locatiesonder bovenbegieting > spintrisico ▼

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Maar ook:

2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties metbovenbegieting > spintrisico ▼

stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼

(geldt dit ook voor azalea ????)

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Maar ook:

2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties met bovenbegieting > spintrisico ▼

stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼

specifiek voorbeeld proef KPL 2011 – oplossing voor vliegjes die kweken op groene vloeimatten (zomer)

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Maar ook:

2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties met bovenbegieting > spintrisico ▼

stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼

specifiek voorbeeld proef KPL 2011 – oplossing voor vliegjes die kweken op groene vloeimatten (zomer)

• aanpak bij de bron: algenpreventie of afdoding in waterbassin

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Verschillende technieken voor algenpreventie of afdoding in het gietwaterbassin

Aanpak algen bij de bron

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

►►►

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Maar ook:

2. Verander teeltmethoden die problemen veroorzakenkamerplanten: geen spintgevoelige planten op hangboorden, kies voor locaties met bovenbegieting > spintrisico ▼

stekken: bij stekbedden met directe plastiekafdekking: leg acryldoek op stekken onder de plastiek > stekken blijven droog > Botrytis ▼

specifiek voorbeeld proef KPL 2011 – oplossing voor vliegjes die kweken op groene vloeimatten (zomer)

• aanpak bij de bron: algenpreventie of afdoding in waterbassin

• aanpak in de serre: andere soort vloeimatten

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden••••••

kost: 0,71 €/m²

kost: 0,595 €/m²

proefPCS

Oplossingop korte termijn

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

2. Verander teeltmethoden bij azalea:Bij AZALEA is al een gigantische stap richting IPM gezet !

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

teelt UIT de grond: containervelden

2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

teelt UIT de grond: containervelden > herbiciden ▼

optimalisering containervelden: beste doeken, beste drainage> fungiciden ▼

bij gesloten systemen: waterontsmettingssystemen > fungiciden ▼

2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

teelt UIT de grond: containervelden > herbiciden ▼

optimalisering containervelden: beste doeken, beste drainage> fungiciden ▼

bij gesloten systemen: waterontsmettingssystemen > fungiciden ▼

2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:

MET NIETS KAN MEER OP MIDDELEN BESPAARD WORDEN, DAN MET SYSTEMATISCHE MAATREGELEN

> zoals verandering teeltsysteem, systemen voor mechanische vangst,kweek minder gevoelige soorten,….

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Teelt UIT de grond

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Lanzame zandfiltratie

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

teelt UIT de grond: containervelden > herbiciden ▼

optimalisering van de containervelden: beste doeken, beste drainage

bij gesloten systemen: waterontsmettingssystemen > fungiciden ▼

mogelijke extra verbetering = tegenhouden verspreiding mijten > wegfilteren weekhuidmijten uit begietingscircuit

2. Verander teeltmethoden indien ze op termijn renderen:

proefEls Pauwels

PCS

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN

MAAR OOK

2. Verander teeltsystemen als ze problemen geven

3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijk

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijkBeste voorbeeld: gronddoeken tegen onkruid

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijkbeste voorbeeld: gronddoeken tegen onkruid

andere zaken, vooral van toepassing op kamerplanten:

•voorkom invlieg plagen:

tripsgaas, luisgaas

ramen strategisch dicht (mais, kwikstaartjes)

•vang vliegjes weg: vangplaten aan gietwagen, vangplaat/stekbakje

•vang vlinders weg: bv. Duponchelia met feromoonvallen (vanglampen)

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Microflor - Lochristi

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Raes - Destelbergen

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

1. Klassieker = meer aandacht hygiene = MINDER AANTASTINGEN

2. Verander teeltsystemen als ze problemen geven

3. Vang zaken mechanisch weg indien praktisch mogelijk

4. Andere

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Teel minder gevoelige soorten

ILVOveredeling

2. Ziekte/Plaagdruk laag houden

Gebruik nieuwe technieken/apparatuur

Stekken ontsmetten metwarm water +/- koper

PCSproef

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

Gebruik BIOPESTICIDEN waar mogelijk > ± GEEN RESISTENTIE• Xentari tegen rups > je spaart hier op pyrethr, Tracer, Dimilin, Mimic, Steward

• Bio 1020 tegen taxuskever > je spaart hier op Dimilin, Steward…

• Diverse aaltjes op stekbed tegen Sciara, taxuskever, (tripspop) > ipv Dimilin, …

• Preferal op stekbed tegen wittevlieg, (trips, luis)… > ipv Confidor, Admiral, Sanmite, …

• Trianum P op stekbed tegen Pythium, Rhizoctonia, Fusarium, … > ipv Previcur, Sporgon,…

• Prestop op stekbed tegen Pythium, Phytophthora, Fusarium, … > ipv Fenomenal, Sporgon,.

Tricho-Prestopproeven PCS/ILVO

2009-2010

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

Gebruik BIOPESTICIDEN waar mogelijk > GEEN RESISTENTIE• Xentari, Bio 1020, aaltjes, Preferal, Trianum, Prestop,…

MAAR OOK ELICITOREN = weerstandopwekkers• Aliette (of Fenomenal) tegen Pythium, Phytophthora > eerste keus, daarna pas Paraat, Previcur…..

• Vacciplant in groenten & fruit tegen bacterievuur, witziekte

Studiedagen 2009plantweerstandPCS/Goossens

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

Wat betekent een keer kiezen voor een BIOPESTICIDE of elicitor ?

= triple winst op voorwaarde dat ze werken !!! (dus correct toepassen > RV, neveneff)

• bv: Xentari

= goed afwisselmiddel = andere resistentiegroep, zelfs geen resistentie !> kan daarom ook preventief !

= chemische insecticiden als Tracer, Steward,… blijven krachtig (geen resistentie-opbouw bezig)

= biologische bestrijding blijft optimaal (geen kwalijk residu op gewas)

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

MAAR opgelet biopesticide = vaak zelf een schimmelpreparaat> kan zelf ook gevoelig zijn voor chemische middelen > zie neveneffecttabellen

(zie bv. in Ndl. Botanigard = schimmel Beauveria tegen trips, wittevlieg)

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

NIET-CHEMISCHE MIDDELEN

BIOPESTICIDEN

BIOLOGISCHE BESTRIJDERS

> diverse: overzicht van enkele mogelijkheden

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

start met bodemroofmijten op stekbed/zaaikist

Hypoaspis om Sciara en tripspoppen af te doden

nieuw: Macrocheles

Proeven:

- effect van slakkenkorrels op bodemroofmijten- Gebruikswaarde Macrocheles op tripspoppen (SNBL)

proevenPCS 2010-2011

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

••••••

Sluipwespenkweek op graanluisLukt goed in koele geschermde serre Zomerproeven 2011 onder tafels

proevenPCS 2010-2011

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

Roofmijtenkweek op RicinusA. degenerans lukt prima

Proeven PCS 2010

3. Bestrijding met niet-chemische middelen

start met ROOFMIJTEN in uw planten

• = oplossing in diverse teelten tegen resistente plagen

• = het systeem om preventief te bestrijden !

• 2011 – 2015 roofmijtenproject > optimalisatie gebruik (zodat ook bij minder gunstige omstandigheden mogelijk wordt)

Proeven PCS 1996 > 2011

4. Chemische behandelingen optimaliseren

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Als je dan toch moet spuiten: verbeter het resultaat van elke bespuiting apart

• kies het meest geschikte middel !

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Kies het meest geschikte middel

Zie eerst op Fytoweb: welke middelen zijn erkend ? bv: keuze blad- en takphytophthora-middel: Ranman A, Shirlan, Bravo, Sereno, Acrobat, Tanos, Valbon

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Kies het meest geschikte middel

Zie eerst op Fytoweb: welke middelen zijn erkend ? bv: keuze blad- en takphytophthora-middel: Ranman A, Shirlan, Bravo, Sereno, Acrobat, Tanos, Valbon

Zie op resistentiewebsite: welke middel loopt minst kans op resistentie ? zie op www.frac.info: uit welke resistentiegroep kies je het eerste middel

• Medium – high risk: Ranman A

• Low – medium risk: Tanos,….

• Low risk: Shirlan, Bravo, …..

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Kies het meest geschikte middel

Zie eerst op Fytoweb: welke middelen zijn erkend ? bv: keuze blad- en takphytophthora-middel: Ranman A, Shirlan, Bravo, Sereno, Acrobat, Tanos, Valbon

Zie op resistentiewebsite: welke middel loopt minst kans op resistentie ? zie op www.frac.info: uit welke resistentiegroep kies je het eerste middel

• Medium – high risk: Ranman A

• Low – medium risk: Tanos,….

• Low risk: Shirlan, Bravo, …..

Zie andere zaken: artikel productkeuze (neveneffecten, mind,…..) ArtikelPCS/Goossens

2010

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Kies een gewasveilige toepassing > FYTOTOXWEB

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking !

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! spuit het middel waar het moet zijn

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! spuit het middel waar het moet zijn !

Azaleaspuitapparaat(van onder naar boven)

Project SpuittechniekILVO & PCS2007 > 2011

4. Chemische behandelingen optimaliseren

••••••

Gebruik van spuitbomen (verticaal)

Project SpuittechniekILVO & PCS2007 > 2011

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! doe suiker bij een tripsmiddel of spuit suiker 4u eerder

grafiek Echinothripsproef PCS 2010

Proeven PCSEchinothrips2010 > 2011

0102030405060708090

100

Water1,0 M

esurol

1,5 Mesu

rol

Exp A

2,5 Exp A

2,5 Exp A + S5 Exp

A5 Exp

A + SExp

B + SExp

C + S

Tracer

Water1,0 Mesurol

1,5 Mesurol

Exp A

2,5 Exp A2,5 Exp A + S

5 Exp A

5 Exp A + S

Exp B + S

Exp C + S

Tracer

Vgl Exp Amet en zonder

% afdodingEchinothrips

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! haal trips naar de top van het gewas met lokstof of feromonen enkele uren voortripsbespuiting

• in grote serres:

• capsule bij begin van aanvoerleiding CO2

• capsules net voor ventilatoren (in luchtstroom)

• in kleine serres: 1 capsule/100 m² ophangen

STOP met Lurem na de bespuiting (weghalen !)

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Effect uithangen Lurem-capsules enkele uren voor tripsbespuiting (Syngenta)(2 behandelingen)

0102030405060708090

100

na 1 wk na 2 wk

Exp zonder lurem

Exp met lurem

% afdodingCalif. trips

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! gebruik voorbehandeling of bijmenging van oliën, uitvloeiers bij wolluis

4Calypso8Calypso + Trend 90Trend 90

10Calypso + Elefant SommerolElefant Sommerol

9Calypso + Eco-insectEco-insect (K-zout)

9Calypso + Plant InvigoratorPlant Invigorator9Calypso + EradicoatEradicoat10Calypso + Ranman BRanman B

10Calypso + Naturen EradibugNaturen eradibug (koolzolie)

10Calypso + RaptolRaptol (koolzolie + pyrethr)

Dag 1 Score op 10(gemidd. 4 soorten)

Dag 2

Proeven PCS 2010 > 2011

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! MAAR opgelet: uitvloeier geen verbetering voor alle plagen !

ProefSyngenta

2010

4. Chemische behandelingen optimaliseren

Nadat het middel gekozen is, pas het toe aan maximale werking ! toepassing middel in de juiste week, zeker voor buitenplagen !!!

Tegen kever:‘s avonds spuiten

5. Efficiënte spuitschema's: gericht afwisselen

5. Efficiënte spuitschema's: gericht afwisselen

Als je dan toch moet spuiten: verbeter niet alleen het resultaat van elke bespuiting apart, MAAR zorg voor een efficiënte volgorde van spuitmiddelen

5. Efficiënte spuitschema's: gericht afwisselen

voorbeeld: spint kamerplanten

anti-resistentie > NOOIT hetzelfde middel in opeenvolgende generaties !

als er te weinig middelen zijn: BLOKKEN, cfr IRAG spint

• generatie 1: middel A > middel A > middel B > middel B

• generatie 2: C > C > D > D

• generatie 3: E > E > F > F

• generatie 4: A > A > B > B(A is nu veel effectiever dan wanneer het in generatie 2 opnieuw zou gespoten worden)

5. Efficiënte spuitschema's: gericht afwisselen

voorbeeld: spint kamerplantenzie richtlijn ‘Resistentiemanagement van Acariciden’

anti-resistentie > NOOIT hetzelfde middel in opeenvolgende generaties !

als er te weinig middelen zijn: BLOKKEN, cfr IRAG spint

• generatie 1: middel A > middel A > middel B > middel B

• generatie 2: C > C > D > D

• generatie 3: E > E > F > F

• generatie 4: A > A > B > B (A is nu veel effectiever dan wanneer het in generatie 2 opnieuw zou gespoten worden)

IRAGUGent/Firma’s PCS/Goossens

2010

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema:

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema:(vroegere gedachtengang toen er nog genoeg breedwerkende middelen waren)

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema:(vroegere gedachtengang)

We hadden toen voor weekhuidmijt toch nog volgende andere middelen achter de hand: Mitac, Endosulfan, Kelthane, Neoron, Peropal

“ik heb trips”

“ik spuit ineens een breed middel zoals Vertimec”

trips dood en ineens al preventief tegen whmijt, spint, mineerders

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema:(vroegere gedachtengang)

“ik heb trips”

“ik spuit ineens met een breed middel zoals Vertimec”

trips dood en ineens al preventief tegen whmijt, spint, mineerders

In 201

1 =

Compleet fo

ut

Wan

t niet

s mee

r ach

ter de

hand

,

we moe

ten he

t met

Vertim

ecdo

en

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

• “dan dood ik trips”> redenering is nog tamelijk OK

(maar toch zou ik in geval azalea geen Vertimec kiezen, want Vertimec heb je nodig voor weekhuidmijten)

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

• “dan dood ik trips”> redenering is nog tamelijk OK

“heb ik ineens al preventieve behandeling tegen weekhuidmijt, spint, mineerders”> redenering niet OK want bij spuiten als de plagen er nog niet echt zijn

= na enkele weken lager geconcentreerd residu op de bladeren → resistentie-opbouw tegen Vertimec begint bij de eerste plaagopkomst

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema:

Hoe dan

wel

?

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011STARTVRAAG: wat is mijn plaag die het moeilijkst te bestrijden is ?

• = plaag met weinig beschikbare goede middelen

• = plaag waar meest behandelingen voor nodig zijn

• = plaag die meest risico op commerciële schade geeft

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011STARTVRAAG: wat is mijn plaag die het moeilijkst te bestrijden is ?

• = plaag met minst beschikbare middelen

• = plaag waar meest behandelingen voor nodig zijn

• = plaag die meest risico op commerciële schade geeft

Voor aza

lea

weekh

uidmijt

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 2: welk erkend middel is essentieel voor bestrijding van de hoofdplaag ?

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 2: welk erkend middel is essentieel voor bestrijding van de hoofdplaag ?

Voor wee

khuidmijt

Vertim

ecof M

ilbek

nock6goedMilbeknock

3AslechtRaptol

6goedVertimec

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 3: zijn er nog plagen waarvoor weinig goede middelen erkend zijn ?

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 3:zijn er nog plagen waarvoor weinig goede middelen erkend zijn ?

Echinothrip

s en

Taxusk

ever

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 4: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Echinothrips ?

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 4: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Echinothrips ?

Tracer,

Vertim

ec 6GoedVertimec5GoedTracer

3AMatigRaptol3AMatigDecis

1AzwakMesurol3AMatigCypertox,..

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 5: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Taxuskever ?

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 5: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Taxuskever ?

geenMatig goed > LBio 102015Matig goed > L + (A)Dimilin

3AMatig > AKarate zeon3AMatig > ADecis

Voor nuttige aaltjes geen erkenning nodig > L:Larvesure, Larvanem, Krausseï-system,…

3AMatig > ACypertox,..

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

Dimilin

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 5: Welke erkende middelen moeten we sparen voor Taxuskever ?

6Matig goed > LBio 102015Matig goed > L + (A)Dimilin

3AMatig > AKarate zeon3AMatig > ADecis

Voor nuttige aaltjes geen erkenning nodig > L:Larvesure, Larvanem, Krausseï-system,…

3AMatig > ACypertox,..

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

+ Middelen op komst PCS/Goossens

2010 - 2011 Dimilin

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Wat zijn de andere plagen ?

(gemakkelijkere of alleszins toch met meer beschikbare middelen)

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen

Californische trips

1AGoedMesurol

6GoedVertimec5GoedTracer

3AMatigRaptol3AMatigDecis

3AMatigCypertox,..

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen

Californische trips

1AGoedMesurol

6GoedVertimec5GoedTracer

3AMatigRaptol3AMatigDecis

3AMatigCypertox,..

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

Bladluizen

1AGoedPirimor

9CGoedTeppeki9BGoedPlenum

4AGoedConfidor23GoedMovento

…………….…………..……………..

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen

…………….…………..……………..

Rupsen

UGoedXentari5GoedTracer

15MatigDimilin3AGoedKarate Zeon

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen

…………….…………..……………..

Rupsen

UGoedXentari5GoedTracer

15MatigDimilin3AGoedKarate Zeon

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

Mineermot

15GoedDimilin

1AGoedVydate CHL3AGoedBaythroid

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen

…………….…………..……………..UMatig, LPreferal3AMatig, ADecis

Witte vliegen

4AGoed, LAConfidor

7Goed, LAdmiral4AGoed, LAGazelle

3AMatig, ARaptol21AGoed, LASanmite

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Opstellen spuitschema anno 2011VRAAG 6: Andere plagen en te gebruiken middelen

…………….…………..……………..UMatig, LPreferal3AMatig, ADecis

Witte vliegen

4AGoed, LAConfidor

7Goed, LAdmiral4AGoed, LAGazelle

3AMatig, ARaptol21AGoed, LASanmite

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

21AMatigMasai

12BMatigTorque23MatigEnvidor

Spint

25GoedFloramite

6MatigVertimec

21AMatigSanmite

10AMatigApollo

6MatigMilbeknock

…………….…………..……………..

Resistentie-groepwerking

Erkende middelen

5. Efficiënte spuitschema’s:gericht afwisselen

Samenvatting spuitschemaVertimec of Milbeknock (6): enkel gebruiken voor weekhuidmijt !

Tracer (5): enkel gebruiken voor Echinothrips

Dimilin (15): enkel gebruiken voor Taxuskever

Confidor of Gazelle (4A): enkel gebruiken voor witte vlieg

Andere:

• Californische trips: Mesurol (1A) > Decis (3A),… > indien echt nodig Tracer

• Bladluis: keus genoeg

• Rupsen: Xentari (U) of Decis (3A),…

• Mineermot: Baythroïd (3A) of Vydate CHL (1A)

• Witte vlieg: Confidor/Gazelle (4A) > Sanmite (21A) + Admiral (7) > Decis (3A)…

• Spint: Floramite (25) > Envidor (23) > Torque (12 B) + Nissorun (10A)

6. Chemie + Biologiegoed combineren

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?

waarom zou je dat doen ?

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?

waarom zou je dat doen ?

• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?

waarom zou je dat doen ?

• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)

• om Vertimec nog langer uitstellen ! = verdere resistentie-afbouw

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?

waarom zou je dat doen ?

• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)

• Vertimec nog langer uitstellen ! = verdere resistentie-afbouw

• om preventieve bestrijding te kunnen doen zonder resistentie-opbouw

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Stel: je wil ook roofmijten gebruiken ?

waarom zou je dat doen ?

• Opruiming van resistente stammen weekhuidmijten(zeker toe te passen als Vertimec niet meer werkt op uw bedrijf)

• Vertimec nog langer uitstellen ! = verdere resistentie-afbouw

• om preventieve bestrijding te kunnen doen zonder resistentie-opbouw

• om meerdere plagen tegelijk aan te pakken: A. swirski = tegenweekhuidmijt, trips, wittevlieg (spint)

6. Chemie + Biologiegoed combineren

MAAR opletten bij productkeuzes

Essentieel bij gebruik van roofmijten:rekening houden met NEVENEFFECTEN

6. Chemie + Biologiegoed combineren

MAAR welke zijn die gele, oranje en rode middelen

6. Chemie + Biologiegoed combineren

NEVENEFFECTENTABELLEN op het internet

6. Chemie + Biologiegoed combineren

NEVENEFFECTENTABELLEN op het internet

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Cascade, Dimilin, Mimic, Steward, Xentari, TracerRupsen

Weekhuidmijt

TracerTrips

Bio 1020, DimilinKeversWolluis

Tracer, TrigardMineervlieg

Apollo, Cascade, Floramite, Nissorun, Envidor, TorqueSpint

Admiral, PreferalWitte vliegPirimor, Plenum, Teppeki, MoventoBladluisCompatibele middelen

Gele middelen:Wat mag men blijven spuiten als er roofmijten rondkruipen ?

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Cascade, Dimilin, Mimic, Steward, Xentari, TracerRupsen

Weekhuidmijt

TracerTrips

Bio 1020, DimilinKeversWolluis

Tracer, TrigardMineervlieg

Apollo, Cascade, Floramite, Nissorun, Envidor, TorqueSpint

Admiral, PreferalWitte vliegPirimor, Plenum, Teppeki, MoventoBladluisCompatibele middelen

Opvallend: geen compatibele weekhuidmijtmiddelen, maar= geen probleem zolang de ingezette roofmijten werken

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Bio-pyretrexRupsen

Vertimec, MilbeknockWeekhuidmijt

Vertimec, RaptolTrips

Bio-pyretrexKeversConfidor, Raptol, Elefant, Sun spray, Envidor (werkt niet op P. citri)WolluisVertimec, MilbeknockMineervlieg

Masai, Sanmite, Milbeknock, Vertimec, Elefant, Sun spray Spint

Calypso, Confidor, Gazelle, Sanmite, Raptol, Bio-pyretrexWitte vliegCalypso, Confidor, Gazelle, Raptol, Elefant, Sun spray, Bio-pyretrexBladluisKortwerkende middelen

Oranje middelen:Welke mag men plaatselijk spuiten of op voorhand (= voor inbreng roofmijten) ?

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Rode middelen:Welke mogen zeker niet gespoten worden ?

Mesurol, Vydate, Perfekthion: tot 12 weken wachttijd !

pyrethroïden: Decis, Cypertox, Karate, Baythroïd > tot 12 weken wachttijd !

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Hoe zit dat met fungiciden ?

meeste zijn groene middelen

oranje middelen zijn: Topsin, Sporgon, (TMTD, Dithane, Switch)

rode middelen zijn: zwavel, Trimangol, Polyram

6. Chemie + Biologiegoed combineren

Specifiek voor azalea

• er kunnen nog veel middelen gebruikt worden

• voordeel azalea: stekproductie volledig in eigen handen;men bepaalt zelf met welke middelen stek wordt behandeld

• start roofmijten > meestal als de plastiek van de stek gaat

• spuiten van dan af met gele (of oranje) middelen

6. Chemie + Biologiegoed combineren

EN TENSLOTTE kan dat roofmijtengebruik zo maar op ieder bedrijf ?

in binnenteelt, opkweekfase, eenvoudig gezegd vanaf daggemiddelde T°>16°C

Els Pauwels zoekt het uit voor azalea

Project roofmijten zoekt de tolerantiegrenzen uit (T°, RV,…)

6. Chemie + Biologiegoed combineren

EN TENSLOTTE kan dat roofmijtengebruik zo maar op ieder bedrijf ?

in binnenteelt, opkweekfase, eenvoudig gezegd vanaf daggemiddelde T°>16°C

Els Pauwels zoekt het uit voor azalea

Project roofmijten zoekt de tolerantiegrenzen uit (T°, RV,…)

• ook voor de plagen, cfr. weekhuidmijten

• stel: er bestaan klimaatsinstellingen die verdragen worden door roofmijtenmaar niet door weekhuidmijten, bv. x aantal uur RV ▼

> 90% weekhuidmijteitjes dood > maar alle eitjes van roofmijten blijven leven→ dat zou een mogelijke strategie kunnen worden

SLOTAANBEVELINGEN

Samenvatting TO DO’sLaat een scout opleiden, neem tijd voor scouten

Hou de plaag/ziektedruk laag door inbouwen van vaste systemen/gewoonten

Wil je preventieve behandeling: kies voor biopesticiden of roofmijten; biopesticiden ook curatief mogelijk (bv. rupsbestrijding)

Als je toch chemisch moet ingrijpen, zorg voor optimaal spuitresultaat;niet preventief !

Indien meerdere bespuitingen nodig zijn; kies voor een goede afwisseling (eventueel in blokken)

Indien je biologisch start, pas je spuitschema aan (en voor importstekken, kijk naar de spuithistoriek en reeds aanwezige ziekten/plagen). Indien gewenst laat je bij de start begeleiden bij opmaak van de schema’s en opvolging gewas/biologie.

SLOTAANBEVELINGEN

Samenvatting NOT TO DO’sGeen pyrethroïden, Mesurol, Perfekthion gebruiken indien je achteraf roofmijten wil gebruiken

Geen preventieve chemische behandelingen = resistentie-opbouw

Geen risicosituaties uitlokken: spintgevoelige planten op hangboorden, kuipplanten overwinteren,…

Zaken niet laten aanslepen: groene vloeimatten, niet ontsmetten water,…

ENZ….

Maar ook niet: lukraak eventjes beginnen met biologische bestrijders

Biologie kan goed werken op bedrijven die er echt voor gaan, werkt slecht als tussendoortje (alle residu’s die er nog rondhangen,….)

Goede motivatie om heel personeel alerter te krijgen = ‘als jullie goed meescouten, gaan we biologisch waar mogelijk’

Oproep

Werkgroep Geïntegreerde Bestrijding (Binnenteelten)

= Telersgroep, 2x/jaar bedrijfsbezoek bij collega die biologisch gestart is(ook koude teelten) > uitwisselen ervaringen

Wie is kandidaat ? De werkgroep wil er liefst een 10-tal azaleatelers bij !• Biologie werkt echt: uw proeven en die van Els hebben dit bewezen, PCS heeft bovendien een ervaring van meer dan 15 jaar met biologische bestrijders

• Azalea is onlangs verkozen tot streekproduct, dus dit is zeker een reden voor de telers om een innovatieve voortrekkersrol te spelen binnen de sierteelt. Profiteren van de goede naam en aandacht die de teelt als nieuw streekproductheeft bij de consument om geïntegreerde bestrijding te introduceren bij degewone mens.

Werkgroep > contacteer Joachim Audenaert – 0477/31.10.47

Dank voor de Aandacht

BIJ DE WERKGROEPGEINTEGREERDE BESTRIJDING

Oproep