KOERIERRutger Agricola van loonbedrijf Heeringa

in Tersoal (Fr.) bekijkt samen met collega

Hielke Baron of er geen maïszaad buiten

de folie is gezaaid. Veehouder Jan Kooiker

uit Grijpskerk en stagiair Ewoud Schenkel

kijken geïnteresseerd toe.

Kooiker laat dit jaar zes hectare maïs

onder folie zaaien. ,,We zitten hier op

tamelijk zware kleigrond, waardoor de

maïs relatief traag op gang komt. Door

maïs onder folie te zaaien verwachten we

een veel snellere ontwikkeling en daar-

door ook een betere oogst'', zo vertelt

hij. Op basis van proefresultaten in 2009

en 2010 denkt hij zo'n 5 tot 10 ton maïs

per hectare meer te kunnen oogsten. ,,De

meerkosten van de teelt die zo'n 100 tot

150 per ha bedragen, worden daarmee

ruimschoots goedgemaakt'', aldus de vee-

houder. Ook kan de maïs een paar weken

eerder geoogst worden, waardoor het

risico van 'modderen' aanmerkelijk kleiner

wordt. Dit seizoen wordt er in Nederland

zo'n 670 hectare maïs onder folie gezaaid

bij ca. 100 boeren. Vanwege het mooie

weer werd de eerste maïs al op 16 maart

gezaaid; dat is ruim een maand vroeger

dan in de twee voorgaande jaren.

Uitgave april 2011

Maïs zeer vroeg onder folie

'Een makkelijke mix die alle onkruiden in één keer meepakt''Een hele makkelijke en brede mix waar geen enkel onkruid tussendoor fietst', zo noemt Wim van den Eertwegh de combinatie van Laudis met Gardo Gold®. Het afgelopen jaar paste hij deze middelencombinatie breed toe in zijn maïspercelen.

Het is een prachtige voorjaarsdag wanneer we Wim van den Eertwegh treffen. De pootmachine

en een wagen met pootgoed staan in de startblokken om het land op te gaan. ,,Samen met

mijn broer Twan heb ik een tamelijk breed bouwplan met veel gewassen. We hebben de tijd

dus wel nodig om alles op tijd de grond in te krijgen'', zo vertelt hij van achter een kop koffie.

Hoewel het bedrijf zich vooral op akkerbouw en groenteteelt richt, wordt er jaarlijks ook zo'n

20 tot 25 hectare voor maïs ingeruimd. Het grootste deel van de oogst is bestemd voor het

eigen vleesvee, op dit moment zo'n 150 stuks. ,,Meestal maken we met maïs ons bouwplan

af'', zo geeft Van den Eertwegh de status

van het gewas weer. Vanwege de late oogst

en het natte weer in november en decem-

ber heeft hij - met name op de zwaardere

rivierklei-gronden langs de Maas - maar

weinig wintertarwe kunnen zaaien. Omdat

zomergraan qua opbrengst - en dus ook

qua saldo - geen echt alternatief is, komt

er dit jaar maïs voor in de plaats. Van den

Eertwegh ziet maïs vooral als een flexibele

opvuller waarvoor altijd wel belangstelling is

Maïsteler Wim van den Eertwegh

(rechts) en Jos Aben van Boerenbond

Helden

bij vee- en varkenshouders in de buurt. ,,Bij

varkenshouders kan ik het vaak prima kwijt

als CCM en veehouders kopen - vanwege de

derogatie - vaak liever wat extra maïs aan

dan dat ze het zelf verbouwen'', zo weet

hij ondertussen. Om de afzetmogelijkheden

open te houden, teelt hij naast een zuiver

snijmaïsras ook altijd een dubbeldoelras.

'Dosering 2 + 2 is heel eenvoudig',

lees verder op pagina 3

Laudis

Zit je dit voorjaar weer vele uren achter het stuur van je trekker.....? Da's mooi, want dan heb je alle tijd om na te denken over een grappige of prikkelende tekst voor een sticker. En niet zomaar een sticker, maar eentje van zo’n 20 centimeter hoog en 75 cm breed!

Ga naar de site www.laudis.bayer.

nl en maak zelf een korte tekst die iets

te maken heeft met kracht en snel-

heid. Wij maken er dan een mooie

sticker van en sturen die naar je op!

Plak de sticker op een rare of bijzon-

dere plek en maak er een foto of

filmpje van. Plaats deze op onze site

en je maakt kans op leuke prijzen!

sticker-actie!

Ontdek het Laudis effect!

Laudis is een na-opkomst herbicide in maïs voor de bestrijding van alle éénjarige grassen en de belangrijkste breedbladige onkruiden. Laudis is krachtig, snelwerkend en bijzonder snel regenvast.

Meer op pagina 2

'Gladvingergras sluipt steeds meer percelen binnen'

,,Hoewel de meeste maïstelers in ons werkge-bied wel weten hoe gladvingergras eruit ziet, wordt het nog lang niet altijd als probleem-onkruid aangemerkt. Hierdoor sluipt het steeds meer percelen binnen en wordt de bestrijding ook steeds lastiger'', zegt loon-werker Sander Huiskamp in Winterswijk-Huppel.

Meer op pagina 3

Loonwerkers nemen hun verantwoordelijkheid

Verreweg de meeste loonwerkers hebben hun zaaimachines voor maïs uitgerust met zogenaamde deflectoren. Een deflector zorgt ervoor dat de luchtstroom naar het grond-oppervlak of in de grond wordt gericht. Hiermee wordt ongewenste emissie van stof voorkomen.

Meer op pagina 4

'Breed onkruidscala vraagt om breedwerkend middel'

,,,,Door de grote variatie in grondsoorten heb-ben we hier met veel verschillende soorten onkruiden in de maïs te maken. Een breed- werkend basismiddel als MaisTer past daarom heel goed in dit gebied'', zegt Arie Struijk in Delwijnen (Gld.).

Meer op pagina 6

'Zetmeelaandeel is belangrijk, maar er is méér'

Welke criteria moet je aanhouden bij de keuze van het maïsras? Volgens Jaap de Jonge, productmanager maïs bij Limagrain Nederland, moeten veehouders vooral hun eigen afwegingen maken. ,,Maar dan moet je wel álle factoren die de voerderwaarde be-palen hebben meegewogen in het oordeel.''

Meer op pagina 5

Broei en schimmelvorming in de kuil kost veel geld

Door stijgende kracht- en ruwvoerprijzen is de noodzaak van zorgvuldig inkuilen alleen maar toegenomen. Goed aanrijden en vol-doende voersnelheid blijven de meest essen-tiële maatregelen om opwarming van de kuil te voorkomen. Als extra maatregel kan een broeiremmer aan de maïskuil worden toegevoegd.

Meer op pagina 7

Meer informatie over deze actie

vind je op pagina 5

2 Maïs Koerier

Ontdek het Laudis effect!Laudis® is een na-opkomst herbicide in maïs voor de bestrijding van alle éénjarige grassen en de belangrijkste breedbladige onkruiden. Laudis is krachtig, snelwer-kend en bijzonder snel regenvast.

Samenstelling• 44 g/l tembotrione, een nieuwe werkzame stof binnen de chemische groep van de

Triketonen

• 22 g/l isoxadifen-ethyl: een beschermende stof die werkt als een katalysator en de afbraak

van de werkzame stof in de maïs versnelt. Hierdoor is Laudis zeer veilig voor het gewas

EigenschappenLaudis is een vloeibare kant en klare formulering. De unieke hulpstoffen in de Laudis formulering

zorgen voor:

• Betere hechting van de spuitoplossing op het blad

• Betere en snellere verspreiding en herverdeling op het blad

• Betere en snellere opname/penetratie in het blad en herverdeling in het onkruid

Deze eigenschappen zorgen voor een zeer brede werking, een zeer snelle werking en een

uitmuntende regenvastheid.

WerkingsspectrumLaudis bestrijdt éénjarige grassen zoals hanenpoot, naaldaar- en vingergrassen en de meeste

éénjarige breedbladige onkruiden, zoals melganzenvoet, zwarte nachtschade, vogelmuur,

perzikkruid, beklierde duizendknoop, varkensgras, echte kamille en paarse dovenetel.

Over het algemeen zijn éénjarige grassen het meest gevoelig voor Laudis tot in de vroege

uitstoelingsfase; éénjarige breedbladige onkruiden zijn het meest gevoelig tot in het 8-

bladstadium.

Werkingssnelheid Na toepassing met Laudis stopt de groei van het onkruid vrijwel direct en worden de

eerste symptomen zeer snel zichtbaar (witverkleuring). Het eind effect en het afsterven

van de onkruiden verloopt veel sneller dan met de reeds bekende middelen met hetzelfde

werkingsmechanisme.

RegenvastheidDoor de unieke formulering zet Laudis een nieuwe standaard in regenvastheid van

maïsherbiciden; reeds 1 uur na toepassing is het regenvast.VolgteeltenLaudis heeft het beste profiel in de groep van herbiciden met dezelfde werkingswijze: binnen een normale teeltrotatie zijn er na een grond-

bewerking geen beperkingen voor wat betreft volgteelten.

ToepassingLaudis mag toegepast worden in snij- en korrelmaïs. Het middel kan toegepast worden van het 2- tot 8-bladstadium van de maïs, maar zoals

met alle na-opkomst herbiciden, is het beter om het middel toe te passen op jonge groeiende onkruiden die elkaar nog niet overschaduwen.

Dit betekent in het 3-4 bladstadium van de maïs.

DoseringLaudis wordt geadviseerd in een dosering van 1,50 tot 2.00 ltr. De hoogste dosering geeft een stabieler resultaat bij: laat spuiten (grotere

onkruiden), minder gunstige spuitomstandigheden of op minder gevoelige onkruiden.

De registratie dosering van 2.25 ltr wordt alleen geadviseerd bij het voorkomen van vinger- en naaldaargrassen Vaak is duurwerking gewenst

en kan er een bodemherbicide worden toegevoegd.

Laudis 1,50 – 2.00 + terbutylazine bevattend bodemherbicide*

Laudis 1,50 – 2.00 + bodemherbicide + sulfonylureum verbinding*

* Door de sterke grassenwerking van Laudis kan in situaties waarin geen kweek of raaigras voorkomt de sulfonylureumverbinding weg-

gelaten- of sterk gereduceerd worden.

Bij een hoge druk van zwaluwtong dient een daartoe geëigend product te worden toegevoegd. Bij het voorkomen van ooievaarsbek moet

er een terbutylazine bevattend middel in de mix aanwezig zijn.

Opmerkingen• De formulering van Laudis bevat een complex aan hulpstoffen dat zorgt voor een aantal unieke eigenschappen. Bij dit type formuleringen

ontstaat bij het lang bewaren een bezinking. Voor gebruik dient de verpakking daarom omgedraaid en zeer goed geschud te worden.

• De opname via het blad en de werking van Laudis zijn optimaal als de onkruiden zich in een periode van actieve groei bevinden. Het wordt

daarom aanbevolen om Laudis toe te passen bij temperaturen tussen 12 en 22 graden Celcius.

• Na gebruik de spuitapparatuur (tank, leidingen, filters en doppen) zorgvuldig reinigen om schade in gevoelige gewassen te vermijden.

• Laudis is goed mengbaar met de meest gangbare maïsherbiciden. Laudis kan niet gemengd worden met vloeibare stikstof, uitvloeiers,

oliën en sterk oliehoudende producten.

De kracht van Laudis• Nieuw, zeer krachtig maïsherbicide

• Snelle werking

• Zeer breed werkingsspectrum

• Binnen 1 uur regenvast

• Veilig voor volgteelten

• Vloeibare formulering

Bingelkruid

Akkerviooltje

Zeer gevoeligGevoelig

Zwaluwtong

Kleefkruid

Klein kruiskruid

Muur

ONKRUIDEN

Papegaaienkruid

Paarse dovenetel

Perzikkruid

Nevenwerking

Kamille

Varkensgras

Zwarte nachtschadeZwarte nachtschade

Uitstaande melde

Melganzevoet

Werking

40 – 70% 70 – 90% 90 – 100%

* Spectrum op breedbladigen 2-8 bladstadium

eringen: 1,5 – 2 L/haLAUDIS Werkingsspectrum breedbladigenDoseringen: 1,5 - 2 L/ha

Krans naaldaar

Zeer gevoeligGevoeligNevenwerkingWerking

ONKRUIDEN

Raaigras

Groene naaldaar

Glad vingergras

Straatgras

Bloedgierst

Hanenpoot

* Spectrum op grassen tot begin uitstoeling

40 – 70% 70 – 90% 90 – 100%

2 L

2 L

2 L

2 L

2 L

g ,

LAUDIS WerkingsspectrumÉénjarige grassen - Doseringen: 1,5 - 2L/ha

3 Maïs Koerier

Vervolg van voorpagina

'Dosering 2 + 2 is heel eenvoudig'De onkruidbestrijding in maïs voert Wim van den Eertwegh vrijwel altijd zelf uit. Als belangrijkste onkruiden noemt hij melde, muur, perzikkruid en hanenpoot. Van de wat 'nieuwere' onkruiden zoals gladvingergras en groene naaldaar heeft hij minder last omdat er vrijwel jaarlijks gerouleerd wordt met akkerbouw- en groentegewassen. In deze teelten worden deze grassen redelijk goed onder de duim gehouden.

Voor wat betreft de middelenkeuze heeft het bedrijf regelmatig contact met Jos Aben van

Boerenbond Helden. ,,Met hem spreken we de laatste actualiteiten door en samen bepalen

we welke middelen we gaan gebruiken'', zo geeft Wim het contact weer. Het afgelopen

seizoen werd op Aben's advies de combinatie Laudis en Gardo Gold toegepast, elk in een

dosering van 2 liter per hectare. ,,En dat heeft op alle percelen uitstekend gewerkt'', zo stelt

de teler kort en krachtig. Behalve aan de zekere en betrouwbare werking ('we hebben echt

geen tijd om een tweede keer op hetzelfde perceel terug te moeten komen'), hecht hij ook

veel waarde aan het gebruikersgemak van de combinatie. ,,Er zitten geen rare voorwaarden

aan deze middelen en de dosering van 2 + 2 is ook heel eenvoudig. Verder hebben we nu

maar twee middelen in de kast staan; in het verleden waren dat er soms wel vier of vijf.''

'Combinatie heeft veel vertrouwen gewonnen'Volgens Jos Aben heeft de combi Laudis + Gardo Gold het afgelopen jaar veel vertrouwen

gewonnen in zijn werkgebied. ,,Vooral de zekerheid dat je niet terug hoeft te komen voor

een nabespuiting is essentieel, met name voor loonwerkers die in een korte periode veel

hectares moeten spuiten. Laudis heeft bewezen dat het de aanwezige onkruiden in de volle

breedte meepakt. Gardo Gold zorgt daarnaast voor wat extra bodemwerking en heeft nog

een extra plusje op ooievaarsbek en eventuele aardappelopslag'', zo geeft Aben de kracht

van de combinatie weer. Nog een belangrijk pluspunt vindt hij dat deze combinatie ook

nog eens goed mee kan komen in de prijs. ,,Ik verwacht daarom dat zeker de helft van alle

maïspercelen in ons werkgebied dit jaar met Laudis + Gardo Gold worden gespoten.''

Wim van den Eertwegh (rechts) heeft samen met zijn broer Twan een akkerbouw- en groentebedrijf in Kessel (Lb.)

Ook worden er 150 stuks vleesvee gehouden. Jos Aben is medewerker buitendienst bij Boerenbond Helden.

'Gladvingergras sluipt steeds meer percelen binnen',,Hoewel de meeste maïstelers in ons werkgebied ondertussen wel weten hoe gladvingergras eruit ziet, wordt het nog lang niet altijd als probleemonkruid aangemerkt. Omdat het tamelijk laag bij de grond blijft, denken velen dat de maïs er niet zoveel van te lijden heeft. Maar hierdoor sluipt het wél steeds meer percelen binnen en wordt de bestrijding ook steeds lastiger.''

Loonwerker Sander Huiskamp in Winterswijk-Huppel schetst in het kort hoe gladvingergras de afgelopen jaren steeds meer voet aan

de grond heeft gekregen in zijn werkgebied. Samen met haagwinde behoort gladvingergras tot dé probleemonkruiden van dit moment.

Haagwinde heeft daarbij het 'voordeel' dat de schade veel zichbaarder is, waardoor telers sneller geneigd zijn om er iets extra's tegen te

doen - bijvoorbeeld in de vorm van een extra onderbladbespuiting met een kappenspuit. Gladvingergras moet daarentegen in één keer met

de standaard spuitmix worden meegepakt. Volgens Henk Houwers van Agrowin - die al jaren de vaste middelenleverancier is bij Huiskamp

- kan dat prima met Laudis, mits het op tijd gespoten wordt.

Beste resultaten bij spuiten in 2- tot 4-bladstadiumAlvorens Huiskamp en Houwers verder op de middelenkeuze ingaan, willen ze eerst even stilstaan bij het optimale spuitmoment. Volgens

Houwers tonen proeven telkens weer aan dat onkruiden het beste bestreden worden in het 2- tot 4-bladstadium van de maïs. Bovendien

geeft zo'n vroege bespuiting minder gewasschade en hoeft de maïs niet of nauwelijks te

concurreren om vocht, meststoffen en licht. Toch blijkt het in de praktijk lastig om maïstelers

te bewegen om zo'n vroege bespuiting uit te laten voeren. ,,De meeste telers bellen pas

wanneer er duidelijk onkruid tussen de maïs te zien is. In de praktijk beginnen we daarom

vaak pas rond het 4-bladstadium'', zo geeft loonwerker Huiskamp aan. Ook hij zou graag

wat vroeger beginnen met spuiten; niet alleen vanwege het betere resultaat, maar ook

omdat er zo wat meer rek komt in de spuitperiode. ,,Nu moeten we ongeveer 1000 hectare

in pakweg drie weken spuiten. Het zou mooi zijn als we daar een paar dagen tot een week

extra bij zouden krijgen.'' Voor dit jaar verwacht Houwers overigens dat het extra lastig wordt

om telers over de streep te trekken om vroeger te spuiten. ,,Veel boeren zullen het voorjaar

van 2010 nog in hun hoofd hebben. Vanwege de droogte waren er toen vrij veel nakiemers.

Percelen die toen wat later gespoten waren, gaven uiteindelijk het beste bestrijdings-

resultaat. Maar ik benadruk graag dat dit een uitzondering op de regel was: normaal

gesproken geeft vroeg spuiten het beste resultaat.''

Eerste ervaringen met LaudisVoor de middelenkeuze in maïs zitten Huiskamp en Houwers elk jaar een morgen met elkaar

aan tafel. ,,Tijdens die ochtend nemen we de actualiteiten, de middelen en de mogelijke

spuitstrategieën samen door. Henk zet dan de technische mogelijkheden op een rij en geeft

zijn advies. Wij voegen daar onze eigen kennis en ervaringen aan toe'', zo vat Huiskamp het

overleg samen. Vanwege het grote areaal maïs dat het loonbedrijf onder zijn hoede heeft,

hecht Huiskamp sterk aan de betrouwbaarheid van een middel. ,,Nieuwe middelen proberen

we daarom altijd eerst op proefschaal uit. Het risico van een tegenvallende werking kunnen

we ons gewoon niet permitteren'' zo stelt hij. Het afgelopen seizoen werd op proefschaal

(ca. 50 ha) ervaring opgedaan met het middel Laudis. Om duurwerking te vergroten werd

er een bodemherbicide aan toegevoegd. Hoewel Huiskamp het nog te vroeg vindt om een

echt oordeel te vellen over deze mix, is hij zonder meer tevreden over de resultaten van vorig

seizoen. ,,Laudis heeft laten zien dat het alle standaard-onkruiden over de volle breedte

meepakt, inclusief het lastige gladvingergras, mits tijdig gespoten. Doordat de onkruiden wit

verkleuren, is het resultaat ook voor onze klanten snel zichtbaar. Dat vind ik als loonwerker

ook een mooie plus.''

'Brede mix voor acceptabele prijs'Houwers verwacht dat Laudis in ieder geval een plek zal krijgen op percelen waar glad-

vingergras een probleem dreigt te worden. Verder zal er volgens hem veel afhangen van

het gezamenlijk prijskaartje van de 'Laudis-plus'-mix. ,,Vanuit de praktijk weten we dat de

doseringen van de mengpartners (op basis van sulfonylureum, red.) iets omlaag kan zonder

dat het resultaat hieronder lijdt. Hierdoor wordt de Laudis-combinatie een mooie, brede

spuitmix voor een zeer acceptabele prijs.''

Sander Huiskamp (links) is directeur bij loonbedrijf Huiskamp in Winterswijk-

Huppel. Jaarlijks zaait, verzorgt en oogst het bedrijf zo'n 1000 hectare maïs.

Henk Houwers is directeur bij Agrowin B.V.

4 Maïs Koerier

Deflectoren verplicht bij uitzaai van maïs met pneumatische zaaimachine met vacuüm

Loonwerkers nemen hun verantwoordelijkheidUit onderzoek blijkt dat verreweg de meeste loonwerkers hun zaaimachines voor maïs hebben uitgerust met zogenaamde deflectoren. Een deflector

zorgt ervoor dat de luchtstroom naar het grondoppervlak of in de grond wordt gericht. Hiermee wordt ongewenste emissie van stof voorkomen met

daarin eventuele resten van zaad dat behandeld is met een insecticide of vogelafwerend middel.

Instructies en tips voor aanbrengenAlle grote merken hebben hun nieuwe zaaimachines standaard uitgerust met deflectoren. Voor bestaande machines zijn er speciale aanpassingskits

leverbaar bij de importeur. Met enige handigheid kan de aanpassing zelf worden aangebracht. Instructies met foto's en andere tips zijn te vinden

op www.goedezaaipraktijk.nl.

Niet zaaien bij sterke windOm de hoeveelheid werkzame stof buiten het veld verder terug te dringen is het verboden om bij sterke wind te zaaien. Verder mag bij het vullen

het eventueel aanwezige stof onderin de zaaizaadzak niet overgebracht worden in de zaaimachine. Deze restricties zijn ook te vinden op de zakken

met zaad.

Loonwerkers die geen deflector op de pneumatische zaaimachine met

vacuüm hebben gemonteerd, riskeren een boete van meer dan 2000.

Dit bedrag is veel hoger is dan de kosten van een deflector.

Tips voor het verantwoord zaaien van maïs

-

3

4

5

2

7

8

10

11

12

-

9

1

6

V O O R H E T Z A A I E N

T I J D E N S H E T Z A A I E N

N A H E T Z A A I E N

Koop alleen maïszaad dat behandeld is met een kwaliteitsproduct. Dit beschermt u, uw gewas en het milieu.

Zorg ervoor dat kinderen, het publiek of (huis)dieren niet bij het behandelde zaad kunnen komen.Gebruik behandeld zaad nooit als voedsel of voer.

Lees het etiket op de zaaizaadverpakking en volg de instructies op. Gebruik lege zaaizaadzakken niet opnieuw.

Draag geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen bij het omgaan met het zaad en bij het schoonmaken van de zaaimachine. Raak behandelde zaden nooit met blote handen aan.

Controleer en onderhoud uw zaaimachine regelmatig. Stel uw zaaimachine af vóór het zaaien.

Vermijd blootstelling aan stof wanneer de zakken worden geopend, bij het vullen van de zaaimachine of bij het leegmaken daarvan.Breng bij het vullen het eventueel aanwezige stof onderin de zaaizaadzak niet over in de zaaimachine

Reinig de persoonlijke beschermingsmiddelen.Was handen en blootgestelde huid vóór eten, drinken of roken. Neem zo mogelijk een douche.

Verwijder na het zaaien zaaizaadrestanten in de zaaimachine.Doe deze zaden in de originele zakken. Maak de zaaimachine zorgvuldig schoon.

Vermijd het morsen van zaden.Gemorste zaden moeten begraven of onmiddellijk opgeveegd worden en weer in de originele zakken worden gedaan in afwachting van verwijdering volgens de voorschriften. Gooi nooit zaden weg langs de randen van het perceel of op onbeteeld terrein.

Zaai geen behandelde zaden bij sterke wind. Zaai de aanbevolen hoeveelheid zaaizaad met de aanbevolen tractorsnelheid.

Zorg ervoor dat behandelde zaden op de juiste diepte worden gezaaid - vooral aan het einde van de rij en op de kopakkers - om vogels en zoogdieren te beschermen.Bedek eventueel toch blootliggende zaden aan het eind van de rij onmiddellijk na het zaaien met grond.

Wanneer een pneumatische vacuüm- zaaimachine wordt gebruikt, moet de luchtstroom met eventueel daarin aanwezig stof van behandeld zaad naar het grondoppervlak of in de grond worden gericht via zogenaamde deflectoren.

5 Maïs Koerier

'Zetmeelaandeel is belangrijk, maar er is méér'Jaap de Jonge, Limagrain Nederland:

Welke criteria moet je aanhouden bij de keuze van het maïsras? Het is een vraag die elk jaar weer voor veel discussie zorgt onder veehouders, loonwerkers en - uiteraard - ook onder de aanbieders van maïsrassen. Volgens Jaap de Jonge, pro-ductmanager maïs bij Limagrain Nederland, moet elke veehouder vooral zijn eigen afwegingen maken. ,,Maar dan moet je wel álle factoren die de voerderwaarde bepalen hebben meegewogen in het oordeel'', zo voegt hij er aan toe.

In de praktijk ziet De Jonge dat er relatief veel aandacht uitgaat naar het aandeel zetmeel.

,,Op zich is dat wel terecht, want zetmeel bepaalt voor ruim de helft de voederwaarde van

de maïs. Maar er is méér dan zetmeel alleen. Ook de overige celinhoud, waarin suikers, eiwit-

ten en vetten zijn opgeslagen en de verteerbare celwanden moeten in een juiste verhouding

worden meegenomen in het oordeel. Samen zijn ze immers goed voor die ándere helft van

de voederwaarde.''

Kwaliteit zit ín de plantOm duidelijk te maken dat de voederwaarde vooral in de plant zit, en niet aan buitenkant,

laat de productmanager twee op het oog gelijke foto's van maïsplanten zien. ,,Tijdens

lezingen vraag ik toehoorders wel eens om de beste maïs aan te wijzen. Sommigen doen

dan een poging, maar die strandt al gauw want het zijn namelijk precies dezelfde foto's.

Wat ik hiermee zeggen wil is dat je aan de buitenkant niet kunt beoordelen welk ras de

beste voederwaarde heeft. Sterker nog: vaak is het zo dat grotere planten een relatief lagere

voederwaarde hebben omdat de verhouding tussen kolf en restplant ongunstiger is. Het

beste kun je je dus baseren op de officiële rassenlijstcijfers; die geven de meest objectieve

informatie over de potentie van een ras.''

Meer aandacht voor celwandenHoewel De Jonge nogmaals bevestigt dat opbrengst en zetmeelgehalte zeer belangrijk zijn bij

de rassenkeuze, vindt hij dat telers zichzelf tekort doen als ze niet naar de overige kwaliteits-

eigenschappen kijken. Vooral de verteerbaarheid van de celwanden (in stengel en blad) krijgt

volgens hem lang niet altijd de aandacht die het verdient.,,Terwijl juist op deze eigenschap

veel éxtra winst is te behalen'', zo stelt hij. Het is immers de hele plant die in verhakselde vorm

het spijsverteringskanaal van de koe passeert, dus naast de kolf ook de restplant. Om dit te

verduidelijken laat de productmanager schematisch de samenstelling van een maïspplant zien

(figuur 1). Hieruit blijkt dat de mate van verteerbaarheid van zetmeel en celinhoud al hoog is

en redelijk vaste gegevens zijn. Die van de celwandverteerbaarheid is met 40 tot 60% echter

behoorlijk variabel. Of anders gezegd: een ras met een hoog cijfer voor celwandverteerbaar-

heid biedt in potentie ook een hogere VEM-waarde. Bij het huidige rassenaanbod kan dit

Jaap de Jonge: ,,Op velddemo's kijken veehouders vooral naar de kolf van de maís. De rest van de plant krijgt veel minder

aandacht, terwijl hier toch een belangrijk deel van de voederwaarde in zit.''

1. Bedenk je eigen leuke of gekke tekst over het thema Kracht & Snelheid

2. Je ziet hier een aantal voorbeelden:

• Snelheid? nou, dan moet je bij loonwerker Gerrit de Groot zijn!

• Kracht & Snelheid? Bij de gemeenteraad van Almelo zeker niet...

• Kracht & Snelheid komt echt alleen maar uit mijn BMW GS!

• Deze nieuwe trekker geeft me pas echt het Laudis-effect!

Doe mee aan de Laudis actie!

Deze actie loopt tot 1 juni 2011. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

Winnaars worden per email geïnformeerd en komen (wekelijks) op de website te staan. Alle auteursrechten worden overgedragen aan Bayer CropScience.

Plantcomponent Plantaandeel Verteerbaarheid Energie-aandeel

Zetmeel 28 – 42% 98% 45 – 55%

Overige celinhoud

(suikers, eiwitten, vetten, rest)14 – 20% 90% 20 – 30%

Celwanden 40 – 50% 40 – 60% 20 – 30%

Figuur 1

Samenstelling van maïsplanten

Figuur 2

Twee kuilanalyses met verschillende celwandverteerbaarheid

Per 1000 gr ds maïs: 1250 VEM Aandeel (gr) Verteerbaarheid (%) Verteerde massa (gr) VEM

zetmeel 400 98 392 490

vetten/eiwitten 160 90 144 180

suikers 50 100 50 63

celwanden 390 42 164 205

Totaal 937

zetmeel 400 98 393 490

vetten/eiwitten 160 90 144 180

suikers 50 100 50 63

celwanden 390 51 199 249

Totaal 981

gemakkelijk oplopen tot 30 à 40 meer VEM per kg ds (figuur 2). Wie hierbij de vuistregel aanhoudt dat maïs met 1 VEM méér ongeveer 1

meer melkgeld per koe per jaar oplevert, komt bij 40 VEM extra op 100 koeien op 4000 extra winst per jaar. ,,Het loont dus zeker om de

celwandverteerbaarheid wat meer in de rassenkeuze te betrekken. De maximale voederwaarde is namelijk een optelsom van zetmeel, celinhoud

én celwanden'', zo besluit De Jonge.

Bron

: PPO

, 200

9

Bron

: PPO

, 200

9

3. Ga naar de website. Voer je tekst in en je ontvangt gratis je eigen sticker!

Plak de sticker op een gekke of rare plaats en maak er een foto of filmpje van.

4. Plaats de foto of film op onze website: www.laudis.bayer.nl

5. Er zijn leuke prijzen voor iedereen!

NIEUW!

6 Maïs Koerier

De kracht van MaisTer vloeibaar• zeer breed werkingsspectrum, zowel tegen grasachtigen als breedbladigen

• interessante nevenwerking tegen wortelonkruiden als kweek en akkerdistel

• hoge gewasveiligheid door safener-technologie

• binnen 1,5 uur regenvast

• geen nadelige gevolgen voor volgteelten

MaisTer heeft zich de afgelopen jaren bewezen als allround herbicide in de maïsteelt. Het is ijzersterk tegen zowel grasachtige als breedbladige onkruiden. Daarnaast heeft het een interessante nevenwerking tegen een aantal lastige wor-telonkruiden. De nieuwe vloeibare vorm - MaisTer vlb. - maakt de toepassing nóg gemakkelijker en is ook nog eens voordeliger.

In MaisTer vloeibaar is de hulpstof Actirob al in het middel verwerkt. Dit zorgt niet alleen

voor minder restfust, maar geeft ook arbeidsbesparing omdat er minder middelen in de spuit-

tank hoeven worden gemengd. Bovendien is er minder kans op mengfouten.

De prijs van MaisTer vloeibaar is gelijk aan die van MaisTer WG. De Actirob in MaisTer vlb zit

er dus 'gratis' bij. Dit bespaart zo'n 5 tot 10 procent op de spuitkosten.

ToepassingMaisTer vloeibaar kan worden toegepast vanaf het 2- tot en met het 6-bladstadium. Het opti-

male toepassingstijdstip bevindt zich rond het 3- à 4-bladstadium. Voor een goed resultaat

moet het middel op een actief groeiend onkruid worden toegepast.

Advies & doseringVoor kleigronden*: 1,5 ltr/ha MaisTer vloeibaar

Voor zand- en veengronden**: 1,0 - 1,5 ltr/ha Maister vloeibaar + bleacher***

(1 ltr MaisTer vlb. = 100 gr MaisTer WG + Actirob)

*) Geen nakiemers, geen minder gevoelige onkruiden

**) Wanneer er na toepassing nakiemers worden verwacht kan een bodemherbicide worden toegevoegd

***) Mikado, Clio®, Callisto®, Calaris®

Clio® is een gedeponeerd handelsmerk van BASF Nederland B.V.

Callisto® en Calaris® zijn gedeponeerde handelsmerken van Syngenta Crop Protection B.V.

'Breed scala aan onkruiden vraagt om breedwerkend middel',,Door de grote variatie in grondsoorten hebben we hier met veel verschillende soorten onkruiden in de maïs te maken. Een breedwerkend basismiddel als MaisTer past daarom heel goed in dit gebied'', zo stelt loonwerker Arie Struijk in Delwijnen (Gld.).

Van zuiver klapzand tot zeer zware klei en alles wat daar tussenin zit. Zo omschrijft Arie Struijk de grond in zijn werkgebied. ,,De grote variatie

in grondsoort is behoorlijk bepalend voor de werkzaamheden op ons bedrijf. Met name in het voorjaar moet je goed uitzoeken waar je wél

en niet terecht kunt. Elk perceel heeft hier zijn eigen bekwaamheid'', zo benadrukt hij.

Het gevolg hiervan is dat er vaak een grote spreiding zit in de voorjaarswerkzaamheden. ,,De eerste percelen maïs zaaien we hier meestal

rond half april en de laatste pas ergens eind mei of soms zelfs begin juni. Tussen het vroegste en laatste perceel zit dus zeker vijf tot zes

weken'', zo vertelt de loonwerker. Door de grote spreiding in zaaidata ontstaat er ook behoorlijk wat 'rek' in de onkruidbestrijding. ,,In de

regel kunnen we alle maïs - de laatste jaren is dat zo'n 500 hectare - vrij gemakkelijk tussen het 4- en 6-bladstadium spuiten. Dat is niet

alleen de meeste gunstige periode om alle onkruiden weg te krijgen, maar ook om eventuele

nakiemers te voorkomen.''

Veel onkruidsoortenVanwege de grote bodemvariatie heeft de loonwerker ook met een groot scala aan onkrui-

den te maken. De 'grote massa' bestaat uit melden, veelknopigen, kamille en hanenpoot.

Maar daarnaast rukken ook ooievaarsbek, groene naaldaar en gladvingergras gestaag op.

Vooral groene naaldaar heeft de laatste jaren stevig voet aan de grond gekregen. ,,Een

jaar of vijf geleden kwamen we dit onkruid voor het eerst tegen op de uiterwaarden. Aan-

vankelijk dachten we dat het een soort hanenpoot was, maar toen we het niet kapot kregen

met spuiten, wisten we dat het iets anders moest zijn'', zo weet Struijk nog goed. Volgens

Dick van den Bogert van ADAgro - die al vele jaren middelenleverancier en adviseur is bij het

loonbedrijf - is de naaldaar waarschijnlijk meegevoerd door het water en door overstromin-

gen op het land terecht gekomen. Daarna heeft het zich via machinecontact en mogelijk ook

via de aanvoer van mest steeds meer binnendijks verspreid.

Zo breed mogelijke spuitmixOm het grote scala aan breedbladige en grasachtige onkruiden in maïs zo goed mogelijk

te kunnen bestrijden, gebruikt Struijk een zo breed mogelijke spuitmix. Hét basismiddel

hiervoor is al jaren MaisTer. ,,Daarmee houden we alle breedbladigen en vrijwel alle grassen

prima onder de duim'', zo stelt de loonwerker. Om de duurwerking wat te vergroten voegt

hij vrijwel standaard Frontier Optima® aan de spuitmix toe. Verder wordt er waar nodig nog

wat Mikado of Calaris® - als extra wapen tegen hanenpoot - of Clio® - als extra wapen

tegen gladvingergras of groene naaldaar - aan de mix toegevoegd.

Als extra service biedt Struijk aan om de maïspercelen op de zwaardere kleigronden direct

na het zaaien met een zware Cambridgerol aan te rollen. Behalve dat de maïs hierdoor

zichtbaar egaler opkomt, is ook de onkruidbestrijding vaak wat effectiever omdat ook de

onkruiden veel gelijker opkomen. Daarnaast werkt de bodemherbicide vaak ook nog wat

beter door de (licht) aangedrukte grond.

Frontier Optima® en Clio® zijn gedeponeerde handelsmerken van BASF Nederland B.V.

Calaris® is een gedeponeerd handelsmerk van Syngenta Crop Protection B.V.

Arie Struijk (rechts) heeft een akkerbouw- en loonbedrijf in Delwijnen (Gld.).

Jaarlijks zaait, verzorgt en oogst hij zo'n 500 hectare maïs.

Dick van den Bogert is mede-eigenaar van ADAgro in Dussen.

MaisTer vloeibaar: breedwerkend én voordelig

7 Maïs Koerier

Mikado: betrouwbaar, veilig en flexibel• bewezen effectief en zeer betrouwbaar

• uitstekende combinatiepartner met andere (grassen)middelen (b.v. MaisTer vlb.)

• zeer grote gewasveiligheid

• vloeibare formulering die onder alle omstandigheden goed handelbaar is en

probleemloos werkt

• geen driftbeperkende maatregelen

• sterk op basisbestand onkruiden (o.a. melganzevoet)

Na jarenlang toonaangevend te zijn geweest in de maïsteelt, moet Mikado nu zijn 'meerdere'

erkennen in Laudis. Om die reden zal Mikado geleidelijk worden vervangen door Laudis.

Meer informatie over Laudis vindt u op pagina 2.

Herkent u deze tien onkruiden?

Pioneer Hi-Bred waarschuwt voor gevolgen broei

Broei en schimmelvorming in de kuil kost veel geld

Hoe groot het verlies is in een kuil waar broei optreedt wordt duidelijk aan de hand van de

nevenstaande grafiek. Engelse en Duitse wetenschappers toonden aan dat bij een tempera-

tuursverhoging in de kuil van 15ºC t.o.v. de omgevingstemperatuur het energieverlies meer

dan 5% per dag bedraagt.

Voor een bedrijf met 10 hectare maïs betekent dit met de huidige maïsprijzen al gauw een

verlies van ca. 2000,- op jaarbasis. Hierbij zijn de verliezen die ontstaan zijn door schimmels

- die meestal in combinatie met broei optreden - niet meegenomen. Deze zijn vaak een veel-

voud van de hierboven genoemde verliezen en kunnen bovendien zorgen voor een korting

op de melkgelden (boterzuur). In de praktijk is waargenomen dat de aanwezigheid van de

schimmel Penicilium roqueforti aanleiding geeft tot vorming van boterzuur.

Broeiremmer toepassenOm broei in de kuil te voorkomen kan de

Pioneer broeiremmer 11A44 worden toe-

gepast. 11A44 bevat gepatenteerde bacte-

riestammen die per ton ingekuild product 5

tot 8 liter azijnzuur en propionzuur produce-

ren. Dit zorgt ervoor dat de kuil bij opening

2 keer langer koel blijft.

Het gebruik van 11A44 Broeiremmer ver-

mindert de verliezen bij het uitkuilen, en

verhoogt de kuilhygiëne waardoor het ruw-

voer beter wordt opgenomen door het vee.

Doordat schimmelvorming wordt onderdrukt

wordt ook de kans op boterzuurvorming in

de maïs kleiner. 11A44 Broeiremmer is ook

geschikt voor toepassing in CCM, MKS en

geplette maïs.

DS kuil

Temperatuurstijging boven normaal (20°C)

5°C 10°C 15°C 20°C 25°C

Dagelijks verlies netto-energie (%)

20 % 2,4 4,8 - - -

30 % 1,8 3,4 5,3 - -

50 % 0,8 2,3 3,3 4,4 5,6

Bron: naar H. Honig and M.K. Woolford (1980), Changes in silage on exposure to air.

Door stijgende kracht- en ruwvoerprijzen is de noodzaak van zorgvuldig inkuilen alleen maar toegenomen. Goed aanrijden en voldoende voersnelheid blijven de meest essentiële maatregelen om opwarming van de kuil te voorkomen. Als extra maatregel kan een broeiremmer aan de maïskuil worden toegevoegd.

Effect van broeiremmer 11A44 (links)

gezien door een infrarood kijker

koud temperatuur warm

1 2 3 4 5

109876

Om straks doelgericht te kunnen spuiten is het handig dat u de onkruiden in maïs al in een

vroeg stadium herkent. Daarom zetten we tien veel voorkomende 'lastpakken' nog even voor

u op een rij. Weet u welke het zijn? De antwoorden vindt u op de achterpagina!

COLOFONConcept en realisatie:

Bayer CropScience B.V.Reed Business B.V.

Vormgeving en opmaak:Claudia Roorda

Fotografie:Bayer CropScience B.V.

Drukwerk:Productiemannen B.V.

Dit is een uitgave van:Bayer CropScience B.V.Energieweg 1P.O. Box 231NL-3640 AE Mijdrecht

Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitge-breide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens kennis van zaken van dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toe-passing zich aan onze controle onttrek-ken. Beschrijvingen van een product, resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen bij eventuele schade. Lees voor gebruik altijd eerst het etiket.

8 Maïs Koerier

Stuur de ingevulde bon uit deze krant in een ongefrankeerde envelop naar:

Bayer CropScience B.V. T.a.v. Joniek te Giffel Antwoordnummer 55074 3640 WB Mijdrecht

BON

Naam:

Adres:

Postcode: Plaats:

Bedrijfstype/aantal hectare maïs:

De oplossing van de woordzoeker is:

Actievoorwaarden

Deze prijsvraag loopt van 15 april t/m 15 mei 2011. Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken.De prijswinnaars krijgen tussen 15 en 31 mei bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

Puzzel mee en win een logeer- en dinerbon voor twee!Er even lekker tussenuit met z'n tweeën, lijkt u dat wel wat? Los dan de onderstaande woordzoeker op. Uit de inzendingen worden drie prijswinnaars getrokken. Zij krijgen elk een luxe logeer- en dinerbon voor twee personen!

,,Er zitten geen rare voorwaarden aan Laudis en de dosering is ook heel een-voudig. Verder hebben we nu maar twee middelen in de kast staan; in het verleden waren dat er soms wel vier of vijf.''

Wim van den Eertwegh, maïsteler in Kessel en Jos Aben, medewerker buitendienst bij Boerenbond Helden

,,Laudis heeft laten zien dat het alle standaard-onkruiden over de volle breedte meepakt. Doordat de onkruiden witverkleuren is het resultaat ook nog eens snel zichtbaar voor onze klanten.''

Sander Huiskamp, loonwerker in Winterswijk-Huppel en Henk Houwers, directeur Agrowin B.V.

,,Op velddemo's kijken veehouders vooral naar de kolf van de maïs. De rest van de plant krijgt veel minder aandacht, terwijl hier toch een belangrijk deel van de voederwaarde in zit.''

Jaap de Jonge, productmanager maïs bij Limagrain Nederland

,,,Door de grote variatie in grondsoorten hebben we hier met veel verschillende soorten onkruiden te maken. Een breed-werkend basismiddel als MaisTer past daarom heel goed in dit gebied.''

Arie Struijk, loonwerker in Delwijnen en Dick v/d Bogert, mede-eigenaar ADAgro B.V.

O G R A S S E N M N R T Z DV T N A L P E A G E W A S HE N I B M O C D T E A K T AE H E T Z H O S L I A S V NT U D I I S I N E I G L S EE M E N E A E N W O O R F NE S E R M F P L O E G E N PL E I D C I T D I U R K N OT N E T O P K B K R A K C OG H T E N B A A S N E E E TN E G I D A L B D E E R B RL H E IJ R E D R E O B T I D

© www.puzzelpro.nl

:

De woorden hieronder zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Zoek ze op en streep ze af. De overgebleven letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

BODEM

BOERDERIJ

BREEDBLADIGEN

COMBINE

DOSERING

GEWAS

GRASSEN

HANENPOOT

LOONWERKER

MACHINE

MAISTER

MIKADO

ONKRUID

OOGST

PLANT

PLOEGEN

POTEN

SEIZOEN

TREKKER

VEETEELT

VLOEIBAAR

ZAAIEN

Onkruiden op pagina 7:

1. zwarte nachtschade

2. melganzevoet

3. perzikkruid

4. uitstaande melde

5. kamille

6. hanenpoot

7. varkensgras

8. muur

9. groene naaldaar

10. gladvingergras