BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost...

32
1 BE4Life Behavioral Economics For Life

Transcript of BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost...

Page 1: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

1

BE4LifeBehavioral Economics For Life

Page 2: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

Consumptiegedrag stimuleren dat het welzijn van het

individu en de maatschappij verhoogt

duurzaam

ethisch

gezond

BE4life

Academisch en

praktijkgericht

onderzoek

Gedragseconomisch

perspectief

Page 3: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

Theorie

Page 4: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

TWEE DENKSYSTEMEN

Automatisch Systeem 1

Ongecontroleerd

Traag

Onbewust

Parallel

Associatief

Kost weinig energie

Geoefend

Doener

Onderbuikgevoel

Reflectief systeem 2

Gecontroleerd

Traag

Bewust

Serieel

Analytisch/deductief

Kost veel energie

Volgt regels

Planner

Bewuste keuze

Page 5: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

Cognitieve

Biases

Page 6: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

6

Page 7: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

7

Nudging = Slim inzetten van Biases om gedrag van consumenten en

burgers op een voorspelbare manier te ‘sturen’.

Page 8: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

8

Nudging = Slim inzetten van Biases om gedrag van consumenten en

burgers op een voorspelbare manier te ‘sturen’.

Eigenschappen Nudging

- Speelt in op cognitieve biases

- Geen verplichting, vrije keuze

- Gemakkelijk te omzeilen

- Leidt niet tot hogere kost (geld, tijd en sociaal)

- Geen monetaire beloning

- Voorspelbaar

- Leidt tot ‘beter’ gedrag

Page 9: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

Voorbeelde

n

Page 10: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

GEDRAG VERANDEREN: CONSUMINDEREN

Geef (beperkte) ‘Keuze’: 3 gewichten ipv 1

Middelste Keuze is ‘Veilige’ keuze

Associatie ‘links’ = gezond & duurzaam

10NUDGING (VISIBILITY, EFFORT, AVAILABILITY) VERANDERT GEDRAG: VELDTEST

150 gr100 gr 125 gr

Aantal stuks Aantal kg

interventie 0,60% -18%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20% Effect op verkoop

Page 11: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

GEDRAG VERANDEREN: CONSUMANDEREN

Maak Veggie ‘gewoon’ en ‘toegankelijk’

Duid op de gelijkenissen, niet op de verschillen

11NUDGING (VISIBILITY, EFFORT, AVAILABILITY) VERANDERT GEDRAG: VELDTEST

Voor Tijdens

Verkoop voor en tijdens interventie

Veggie in versmarkt Veggie in beenhouwerij

Page 12: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

GEDRAG VERANDEREN: CONSUMEERDEREN

Maak het de consument gemakkelijk

Geef actiegerichte gebruikssuggesties

12NUDGING (VISIBILITY, EFFORT, AVAILABILITY) VERANDERT GEDRAG: VELDTEST

Page 13: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

GEDRAG VERANDEREN: NIET VOOR ALLES EN ALTIJD

Nudging werkt het beste bij

Zwakke associaties: ongekend, tijdsdruk, moe, …

Foute associaties: bloemkool is zomergroente ☺

13NUDGING (VISIBILITY, EFFORT, AVAILABILITY) VERANDERT GEDRAG: VELDTEST

Page 14: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

ANDERE VOORBEELDEN

Packaging: Negatief label meer effeft Shop Layout &

Atmospherics

And many more …

Gezond = lekker

associatie aanleren

Page 15: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

GEDRAG VERANDEREN IN EEN RESTOCONTEXT IS MOEILIJKER

Descriptief label &

hedonische

verbetering

PositioneringSociale normen

NUDGING VERANDERT GEDRAG: VELDTEST

Page 16: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

Plan van aanpak

Page 17: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

STAPPENPLAN

Start: Beleidskeuze

Gestructureerd

Vb. Gebdragsveranderingswiel

Tijdsintensief

Betrokkenheid stakeholders

Meetbaar

Page 18: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

STAPPENPLAN - IMPLEMENTATIE

Random toewijzing van proefpersonen over de

Controlelocatie en de interventielocatie leiden tot de ideale

Testomgeving

Page 19: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

WAT KAN JE DOEN ALS LOKAAL BESTUUR

INFOSESSIES NUDGING voor lokale handelaars

AUDIT van keuzeomgeving (winkelstraat, gebouwen, …)

EIGEN (VOEDSEL)BELEID en/of AANBOD NUDGEN

(personeelsrestaurant, catering, …)

CITIZEN SCIENCE projecten

De Burger als Keuzearchitect

HERINRICHTEN openbaar domein/gebouwen in eigen

beheer (vb. schoolkantine, sporthal, ….)

Page 20: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

Samengevat

Page 21: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

KRITISCHE SUCCESFACTOREN

Nudging is

Geen wondermiddel

Aanvulling op beleid en communicatie

Nudging werkt als

Alle stakeholders betrokken zijn

doelstellingen op voorhand vastgesteld worden

Echte inzichten veronderstellen

Gedragswetenschappelijke aanpak

Page 22: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

22

Wil je meer

weten?

Stel je vraag [email protected]

Page 23: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

Prof. dr. Iris Vermeir

Prof. dr. Hendrik Slabbinck

Associate Professors of Marketing

Consumer Behavior Research Group

Department of Marketing, Innovation and Organisation

Faculty of Economics and Business Administration

Tweekerkenstraat 2

9000 Gent

Belgium

T +32 9 2643526

F +32 9 2644279

www.be4life.ugent.be

[email protected]

[email protected]

23

Page 24: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

BACKUP SLIDES

Page 25: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

VOORBEELD INVENTARISATIE TYPES DUURZAME VOEDING NUDGES

VOEDINGSKEUZE

COGNITIEF

Descriptieve labels

Evaluatieve labels

Verhogen visibiliteit

AFFECTIEF

Hedonischeverbetering

Sociale invloed GEDRAG

Verhogen gemak

Veranderen grootte

Vandenbroele, J., Vermeir, I., Geuens, M., Slabbinck, H. & Van Kerckhove, A. (2019). Proceedings of the food nutrition society

Page 26: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

VOORBEELD INVENTARISATIE NUDGES IN OFFLINE RETAILCONTEXT

Proevertjes

Samples

Honger stillen

Geur gelinkt aan target categorie

Subtiele, aangename geur

Bewegende beelden

Bewegend voedsel

Water

Stoplicht

Rode kleur

Glossy elementen

Spiegel

Muziek volume

Muziek familiariteit

Muziek tempo

Muziek afkomst

Muziek klassiek versus pop

Going green to be seen

Licht

Portie verkleinen

Streek van afkomst

KM-teller

Lekker bij…'

Like'

Labelgrootte

Symbolen

Aantrekkelijke descriptieve labels

Sociale norm aankoop producten

Boodschappenlijst

Negatief label

Duurzame 'junk food'

Portie labels

Ooghoogte

Links-rechts

Vooraan in de winkel

Onder-boven

Middeloptie

Lage inspanning duurzame producten

Grote inspanning niet-duurzame producten

Einde of zijkant van een rek

Schaarste

Brede rekken

Duo's

Gemiddeld' duurzame producten

Ruimtelijke perceptie

Variatie

Check-out

Aanbod logica

Winkelkar indelen

Descriptieve norm op winkelkar

Pijlen

Foto's op winkelkar

Fotoposters

Natuurlijke elementen

Loyale duurzaamheid

Tegen de klok in

Eerste indruk

Verbaal aansporen

dsfsdf

fgdfgfdgfd

fgddfgdfgd

Alg

emee

n in

-sto

reSe

nsa

ties

Gra

fisc

h

Proevertjes

Samples

Honger stillen

Geur gelinkt aan target categorie

Subtiele, aangename geur

Bewegende beelden

Bewegend voedsel

Water

Stoplicht

Rode kleur

Glossy elementen

Spiegel

Muziek volume

Muziek familiariteit

Muziek tempo

Muziek afkomst

Muziek klassiek versus pop

Going green to be seen

Licht

Portie verkleinen

Streek van afkomst

KM-teller

Lekker bij…'

Like'

Labelgrootte

Symbolen

Aantrekkelijke descriptieve labels

Sociale norm aankoop producten

Boodschappenlijst

Negatief label

Duurzame 'junk food'

Portie labels

Ooghoogte

Links-rechts

Vooraan in de winkel

Onder-boven

Middeloptie

Lage inspanning duurzame producten

Grote inspanning niet-duurzame producten

Einde of zijkant van een rek

Schaarste

Brede rekken

Duo's

Gemiddeld' duurzame producten

Ruimtelijke perceptie

Variatie

Check-out

Aanbod logica

Winkelkar indelen

Descriptieve norm op winkelkar

Pijlen

Foto's op winkelkar

Fotoposters

Natuurlijke elementen

Loyale duurzaamheid

Tegen de klok in

Eerste indruk

Verbaal aansporen

dsfsdf

fgdfgfdgfd

fgddfgdfgd

Alg

emee

n in

-sto

reSe

nsa

ties

Gra

fisc

h

Page 27: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

VOORBEELD INVENTARISATIE NUDGES IN OFFLINE RETAILCONTEXT

Proevertjes

Samples

Honger stillen

Geur gelinkt aan target categorie

Subtiele, aangename geur

Bewegende beelden

Bewegend voedsel

Water

Stoplicht

Rode kleur

Glossy elementen

Spiegel

Muziek volume

Muziek familiariteit

Muziek tempo

Muziek afkomst

Muziek klassiek versus pop

Going green to be seen

Licht

Portie verkleinen

Streek van afkomst

KM-teller

Lekker bij…'

Like'

Labelgrootte

Symbolen

Aantrekkelijke descriptieve labels

Sociale norm aankoop producten

Boodschappenlijst

Negatief label

Duurzame 'junk food'

Portie labels

Ooghoogte

Links-rechts

Vooraan in de winkel

Onder-boven

Middeloptie

Lage inspanning duurzame producten

Grote inspanning niet-duurzame producten

Einde of zijkant van een rek

Schaarste

Brede rekken

Duo's

Gemiddeld' duurzame producten

Ruimtelijke perceptie

Variatie

Check-out

Aanbod logica

Winkelkar indelen

Descriptieve norm op winkelkar

Pijlen

Foto's op winkelkar

Fotoposters

Natuurlijke elementen

Loyale duurzaamheid

Tegen de klok in

Eerste indruk

Verbaal aansporen

dsfsdf

fgdfgfdgfd

fgddfgdfgd

Alg

emee

n in

-sto

reSe

nsa

ties

Gra

fisc

h

Proevertjes

Samples

Honger stillen

Geur gelinkt aan target categorie

Subtiele, aangename geur

Bewegende beelden

Bewegend voedsel

Water

Stoplicht

Rode kleur

Glossy elementen

Spiegel

Muziek volume

Muziek familiariteit

Muziek tempo

Muziek afkomst

Muziek klassiek versus pop

Going green to be seen

Licht

Portie verkleinen

Streek van afkomst

KM-teller

Lekker bij…'

Like'

Labelgrootte

Symbolen

Aantrekkelijke descriptieve labels

Sociale norm aankoop producten

Boodschappenlijst

Negatief label

Duurzame 'junk food'

Portie labels

Ooghoogte

Links-rechts

Vooraan in de winkel

Onder-boven

Middeloptie

Lage inspanning duurzame producten

Grote inspanning niet-duurzame producten

Einde of zijkant van een rek

Schaarste

Brede rekken

Duo's

Gemiddeld' duurzame producten

Ruimtelijke perceptie

Variatie

Check-out

Aanbod logica

Winkelkar indelen

Descriptieve norm op winkelkar

Pijlen

Foto's op winkelkar

Fotoposters

Natuurlijke elementen

Loyale duurzaamheid

Tegen de klok in

Eerste indruk

Verbaal aansporen

dsfsdf

fgdfgfdgfd

fgddfgdfgd

Alg

emee

n in

-sto

reSe

nsa

ties

Gra

fisc

h

Page 28: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

VOORBEELD HANDELINGSPERSPECTIEVEN

Page 29: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

VOORBEELD HANDELINGSPERSPECTIEVEN

Eiwittransitie: 9 Handelingsperspectieven

Page 30: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

VOORBEELD HANDELINGSPERSPECTIEVEN

Eiwittransitie: 9 Handelingsperspectieven

Page 31: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

STAPPENPLAN - PRETESTEN

✓Test variaties van elementen

✓Pre-testen (lab-mock up store-online)

✓Post-testen om resultaten te verklaren

Page 32: BE4Life - VVSG · Reflectief systeem 2 Gecontroleerd Traag Bewust Serieel Analytisch/deductief Kost veel energie Volgt regels Planner Bewuste keuze. Cognitieve ... dsfsdf fgdfgfdgfd

STAPPENPLAN - INTERVENTIES

Maak een interventieschema:

wanneer welke nudge?

Hoe effectiviteit meten?

Voorbeeld van een complex interventieschema op de

lange termijn effectiveit van slechts 2 interventiepakketen

na te gaan!