2

Inhoudstafel Affiche......................................................................................................................... 3 Persbericht.................................................................................................................. 4 Over Balkanfestival .....................................................................................................5 Gedeputeerde Ludo Helsen.........................................................................................6 Jacob Vossestein.........................................................................................................7 Kalender.......................................................................................................................8 Praktische informatie...................................................................................................10

3

4

PERSBERICHT Balkanfestival De Balkan is een kruispunt tussen West en Oost, Romeins en Grieks, Katholiek en Orthodox, Christendom en Islam. Wat hebben de diverse volkeren en gemeenschappen bijgedragen aan het cultureel erfgoed van deze regio? Wat brengt eenheid in deze verscheidenheid? Het Balkanfestival werpt gedurende vier maanden een blik op de cultuur en rijke geschiedenis van de Balkan. Een verkenningstocht doorheen verschillende disciplines. Op het programma muziek, dans, film, literatuur, gesprekken met experts en migranten en een culinair aanbod. De Balkan staat bekend als ‘het kruitvat van Europa’ dankzij haar turbulente geschiedenis. Van de gruwelen in de oorlog in de jaren ’90 heeft iedereen gehoord. Ondertussen hebben deze landen de grootste conflicten achter zich gelaten en kloppen ze aan de deur van Europa. Voor velen onder ons zijn deze landen echter onbekend terrein. “we willen de regio op een positieve manier in beeld brengen en de rijke cultuur en geschiedenis van de regio beter bekend maken bij het grote publiek.” zegt gedeputeerde Ludo Helsen. De provincie Antwerpen geeft met het project ‘Open Culturele Centra’ diversiteit een plaats in het cultuurbeleid. Eerder stond de Zuid-Afrikaanse cultuur al centraal tijdens het festival Roetes en werd met het Joods Cultuurfestival de rijkdom en diversiteit van de joodse cultuur belicht. Op 3 september geeft de populaire Servische brassband Boban i Marko Markovic de aftrap in het Openluchttheater Deurne. De band componeerde onder andere muziek voor Emir Kusturica’s films en viel in de prijzen op het Guca Brass Festival in Servië. Artiesten als Goran Bregovic , Fanfare Ciocarlia, den Ambrassband, Murga Agrum, Choeur Bulgare Saint Jean de Rila, Tcha Limberger, Ivo Papasov, Esma Redzepova, Karandilla Brassband, Sarah Chebaro & Yella gypsy Queens, El Circo Dell Fuego, Balkan Hotsteppers, Braka Kadrievi Orkestra, Belgistan, Classic Balkan Trio en vele anderen zijn te zien op de verschillende podia in de provincie Antwerpen. In samenwerking met Open Doek wordt ‘Best of the Sarajevo filmfestival’ gepresenteerd. Dit festival, opgericht als protest tegen de aanhoudende belegeringen, groeide uit tot een van de belangrijkste ontmoetingsplekken in de regio. Een selectie van het filmaanbod wordt vertoond op verschillende locaties. Acteurs uit de Balkan en violist Emile Verstraeten nemen het publiek mee op een reis door de Balkan. Ze brengen een selectie volksverhalen in de bibliotheken van de provincie. De fototentoonstelling over de documentaire CLIVOVICH versus KEBABTJE is te bezichtigen in de Permekebibliotheek. Twee vrouwen stellen zich de vraag; van wie is wat en waar vind je de beste bereiding van Clivovich en Kebabtjes. Ze trekken van Bosnië naar Servië en van Bulgarije naar Macedonië. Strip Turnhout organiseert de rondreizende striptentoonstelling ‘Sarajevo Tango’. In een tweeluik brengen een tentoonstelling en een brochure de paradoxale facetten in beeld van strips in de Balkan én van de Balkan in strips. In de tentoonstelling brengen originele tekenplaten uit ‘Sarajevo Tango’, het compromisloze, rauwe meesterwerk van de Brusselse auteur Hermann, de oorlog in ex-Joegoslavië weer tot leven. De brochure neemt u mee op reis door de Balkanstrip, zijn geschiedenis, zijn (anti)helden, zijn getuigen en zijn plaats en betekenis in de hedendaagse stripsector. In de Antwerpse Boerentoren zal een selectie uit de collectie beeldende kunst van Hugo Voeten te zien zijn met kunstenaars als Vladimir Dimitrov Maistora, Krum Damianov, Svetlin Roussev, Genko Genkov, Dechko Ouzounov en anderen. Het Balkanfestival biedt samen met Vormingplus ruimte voor verdieping. De woelige geschiedenis, actuele ontwikkelingen, mentaliteit, gastvrijheid, de sterke familiebanden, de positie van de vrouw en de geheimen van de Balkankeuken worden ontsluierd. Experts als Jacob Vossestein, vrt-journalist Stefan Blommaert, Emilia Kirova, Florinella Petcu en mensen uit de Balkan zelf, delen hun ervaringen en kennis. Het Balkanfestival is een initiatief van de Provincie Antwerpen in samenwerking met Lada Nation en Prospekta

5

Datum: september – december 2011 Een initiatief van : Provincie Antwerpen in het kader van diversiteitsproject Open Culturele Centra Profiel: Vier maanden multidisciplinair indoor festival in provincie Antwerpen Disciplines

- Muziek - Film - Expo - Verhalen (gespreksavonden, workshops en volksverhalen)

In samenwerking met:

- Departement Cultuur - Prospekta – centrum voor kunstcommunicatie - Ladanation – concept en productie

Partners: - Open Doek Filmfestival - Vormingplus regio Antwerpen, Mechelen en Kempen - Strip Turnhout - Provinciaal Bibliotheekcentrum - Festival van Vlaanderen Bijzonderheden: Een breed publiek de mogelijkheid bieden de Balkancultuur te beleven door een divers aanbod te programmeren voor kenners, leken, jong en oud, autochtoon en allochtoon. Het Balkanfestival wil ontmoeting en uitwisselingen tussen geïnteresseerden en experts over/uit de Balkanregio stimuleren. Een groot deel van de activiteiten zijn gratis toegankelijk (zie programma www.balkanfestival.be). Naast de traditionele communicatiekanalen worden extra inspanningen geleverd om migranten uit de Balkanregio die in de provincie Antwerpen leven te betrekken. Eerdere initiatieven:

- Festival Roetes – Zuid-Afrikaanse Cultuur - Joods Cultuur Festival

6

“De Balkan is mij nog niet de botten van één Pommerse grenadier waard”, zou de Duitse staatsman Otto von Bismarck ooit gezegd hebben, terwijl Winston Churchill zich dan weer liet ontvallen dat “de Balkanlanden meer geschiedenis produceren dan ze verbruiken.” Uitspraken die volop onrecht doen aan het feit dat de Balkan de wereld zoveel waardevols heeft geschonken. Op dit grote schiereiland bevinden zich immers de overblijfselen van drie grote imperia: het Romeinse, het Byzantijnse en het Ottomaanse rijk, uitgegroeid tot een boeiend lappendeken van volken, talen, religies en culturen. Al deze culturen en gemeenschappen hebben bijgedragen aan het rijke culturele erfgoed en de bloeiende hedendaagse culturele sector van deze regio. Redenen genoeg voor de Provincie Antwerpen om het najaar van 2011 in het teken van de Balkan te plaatsen, en om deze regio letterlijk en figuurlijk een podium te geven in onze provincie. Het Balkanfestival werpt een blik op de rijke cultuur en geschiedenis van de Balkan, en biedt u een verkenningstocht langs muziek, dans, film en literatuur, gesprekken met migranten en experten, tentoonstellingen en zelfs kooklessen. We doen dit in de vaste overtuiging dat deze regio zeer veel te bieden heeft. De Balkan is immers al eeuwenlang een kruispunt van West en Oost, Romeins en Grieks, katholiek en orthodox, christendom en islam. De Balkancultuur wordt dan ook in hoofdzaak gekenmerkt door een fascinerende hybride van Europese en Oosterse elementen. In de meer recente geschiedenis heeft die wisselwerking echter ook haar keerzijde laten zien: door een toenemende drang naar natievorming groeide de smeltkroes uit tot een waar kruitvat. Zo zijn de oorlogsgruwelen uit de jaren ’90 genoegzaam bekend. Ondertussen hebben de Balkanlanden de conflicten achter zich gelaten en staan ze voor de deur van Europa. Voor velen onder ons is het Balkanschiereiland echter onbekend terrein, en dat is jammer. Daarom dus dit festival, een festival dat u niet alleen prachtige cultuurmomenten biedt maar dat ook verdieping brengt. Een festival dat de kans biedt kennis te maken met een fascinerende regio en een fascinerende cultuur, een cultuur die borg staat voor een verrijkende ervaring. Ik wens u dan ook van harte een aangename reis door de Balkancultuur en hoop u te mogen ontmoeten op een van onze talrijke evenementen. Ludo Helsen Gedeputeerde voor cultuur

7

Wanneer het in de media over de Balkan gaat, worden vooral beelden getoond van nationalisme, etnische conflicten en arme mensen op zoek naar geluk in het welvarende Westen. Kortom, een eenzijdig beeld van een ons grotendeels onbekend gebied, dat bovendien het armste is van Oost-Europa – en arm maakt vaak onbemind. Gelukkig is het echte leven breder dan het wereldnieuws laat zien: de Balkan kent ook een grote rijkdom, namelijk in cultureel opzicht. Juist in dit deel van Europa zijn oude tradities op het gebied van muziek, poëzie, klederdracht en volkskunst het best bewaard gebleven. De bevolking heeft een sterk gevoel van identiteit behouden, in een regio die vele eeuwen door buitenlandse machten werd overheerst. Op de Balkan worden minstens twintig verschillende culturen onderscheiden en hoewel er zeker gemeenschappelijke trekken bestaan, heeft elke cultuur zijn eigen taal, muziek, rituelen, symbolen en patronen. De cultuurverschillen gaan terug op de bonte religieuze, politieke en economische verscheidenheid in dit gebied op het kruispunt van Klein-Azië, de Oekraïense steppen, Centraal-Europa en de Middellandse Zee. In de hele regio wordt over Europa gesproken alsof ze er zelf niet helemaal bijhoren. Anderzijds wordt de EU-vlag er met meer enthousiasme uitgehangen dan bij ons, ook in landen waarvan het nog wel even zal duren voor ze als lidstaat worden toegelaten. Het is een boeiend gebied vol van een andere en fascinerende ‘Europeesheid’. Met de integratie van de Balkanvolkeren in het grote Europese geheel, komen de rijke Balkanculturen ons naderbij. Migranten, maar ook rondreizende kunstenaars en gezelschappen brengen de grote verscheidenheid aan de culturen van de Balkan naar ons. Daarbij bouwen ze in moderne uitingen voort op hun rijke tradities. Jacob Vossestein Intercultureel trainer, www.jacobvossestein.nl Auteur van ‘Werken met Oost-Europa’ (2006)

8

KALENDER BALKANFESTIVAL Datum Uur Activiteit Locatie 29/08 – 17/09

Expo Sarajevo Tango bib Zoersel

02/09 – 30/09

Expo Clivovitch versus Kebabtje bib Permeke

03/09 Muziek 20:00 Boban I Marko Markovic Orkestra + Sarah Chebaro en de Yella Gipsy Queens + Merdan Taplak Live

Openluchttheater Rivierenhof

13/09 Verhalen 20:00 Folk Tales bib Permeke 15/09 Verhalen 18:30 Gerechten zonder grenzen: Albanese

keuken Eva-centrum Ekeren

21/09 – 12/10

Expo Sarajevo Tango bib Bonheiden

23/09 Verhalen 20:00 Folk Tales bib Niel 23/09 Verhalen 19:30 Roma en de Balkan Atlas ontmoetingscentrum

Antwerpen 25/09 Muziek 13:00 Sambal Mondial

Met kinderanimatie, Murga Agrum en den Ambrassband

Fedasil Opvangcentrum Kapellen

28/09 Verhalen 14:00 Folk Tales bib Hemiksem -Schelle 04/10 Film 20:00 Sarajevo, my love bib Retie 07/10 Verhalen 19:30 Persoonlijke verhalen uit de Balkan Het stadsmagazijn,

Antwerpen 08/10 Verhalen 10:00 Gerechten zonder Grenzen: Turkse

keuken De mouterij, Schelle

11/10 Film 20:30 Cirkus Colombia cc Ter Dilft 12/10 Film 20:30 Pleasant Days Klooster Rijkevorsel 12/10 Film 19:30 Sarajevo, my love Klein Seminarie

Hoogstraten 12/10 Muziek 19:30 Choeur Bulgare Saint-Jean Rila Abdijkerk Tongerlo 13/10 Film 20:00 Cirkus Colombia Cinema Variétes 13/10 Muziek 20:30 Choeur Bulgare Saint-Jean Rila Abdijkerk Bornem 14/10 Verhalen 19:00 Hier en ginder IVCA, Antwerpen 14/10 Film 20:00 Na Putu bib Nijlen 15/10 Verhalen 14:00 Folk Tales De Kruierie, Balen 15/10 – 09/11

Expo Sarajevo Tango De Kruierie, Balen

17/10 Film 20:00 White White World Utopolis Mechelen 18/10 Film 20:00 White White World Cinema Zuid, Antwerpen 18/10 Film 20:00 A Trip Utopolis Mechelen 18/10 Film 20:15 The way I spent the end of the world bib Westerlo 18/10 Film 20:00 Transylvania bib Kasterlee 18/10 Verhalen 19: 30 Roma en de Balkan Stadhuis Mechelen 19/10 Film 20:00 Broken Mussels Utopolis Mechelen 19/10 Film 20:00 A Trip Cinema Zuid, Antwerpen 19/10 Film 20:00 White White Worldd Utopolis Turnhout 20/10 Film 20:00 Sarajevo, my love bib Vorselaar 20/10 Film 20:00 Broken Mussels Cinema Zuid, Antwerpen 20/10 Film 20:00 A trip Utopolis Turnhout 21/10 Film 20:00 Wasted Youth Cinema Zuid, Antwerpen 21/10 Film 20:00 Broken Mussels Utopolis Turnhout 21/10 Film 20:00 Pandora’s Box bib Willebroek 21/10 Muziek 18:00 Balkan XL wcc Zuiderpershuis 22/10 Film 20:00 Morgen Utopolis Turnhout 22/10 Muziek 18:00 Balkan XL wcc Zuiderpershuis 23/10 verhalen 11:00 Balkan XL: brunchdebat en film WCC Zuiderpershuis 23/10 Film 20:00 Morgen Cinema Zuid, Antwerpen 23/10 Film 20:00 Wasted Youth Utopolis Turnhout 24/10 Film 20:00 Wasted Youth Utopolis Mechelen

9

24/10 Film 20:00 Amnesty Utopolis Turnhout 25/10 Film 20:00 Morgen Utopolis Mechelen 25/10 Film 20:00 Amnesty Cinema Zuid, Antwerpen 25/10 Verhalen 20:00 Balkan voor beginners GC Alice Forceville

Westmalle 25/10 Verhalen 14:00 Balkan voor beginners Dienstencentrum Brecht 26/10 Verhalen 20:15 Balkan voor beginners Bib Westerlo 26/10 Verhalen 19:30 Gerechten zonder grenzen Olivetenhof Mechelen 26/10 Film 20:00 Amnesty Utopolis Mechelen 26/10 Film 20:00 No man’s land bib Olen 26/10 Film 15:00 Cirkus Colombia cc Zwaneberg 26/10 Film 20:00 Cirkus Colombia cc Zwaneberg 30/10 Verhalen 10:00 Folk Tales bib Vorselaar 03/11 Verhalen 20:00 Folk Tales bib Ravels 03/11 Film 20:00 Transylvania bib Ravels 07/11 Film 20:30 Na Putu Cc ter Dilft 08/11 Film 20:15 Police, adjective bib Westerlo 09/11 Verhalen 20:00 Folk Tales Residentie Offendonk, Sint-

Katelijne-Waver 09/11 Film 20:00 Snow bib Niel 11/11 Verhalen 19:30 Balkan voor Beginners HIVSET, Turnhout 12/11 Muziek 20:30 Ensemble Dialogos Kerk van Weert 12/11- 07/12 Expo Sarajevo Tango bib Hemiksem - Schelle 16/11 Verhalen 19:30 Gerechten zonder grenzen: Roma keuken cc Ter Dilft, Bornem 16/11 Film 20:00 Na Putu Theater Vooruit, Boechout 17/11 Film 20:00 Na Putu Bib Lille 17/11 Muziek 20:00 Tapijtconcert Trio Mallou Kasteel van Schoten 17/11 Film 20:00 California Dreaming bib Westmalle 17/11 Film 20:00 The trap cc ‘t Getouw, Mol 18/11 Verhalen 19:30 Balkan voor beginners oc Atlas, Antwerpen 19/11 Muziek 20:00 Filharmonie van Arad cc Zwaneberg 19/11 Muziek 18:00 Balkan XL De Roma 20/11 Film 20:00 The trap cc ‘t Getouw, Mol 23/11 Film 20:30 Transylvania Klooster Rijkevorsel 23/11 Muziek 20:00 Balkan Nation Rataplan 23/11 Film 20:00 Slovenian Girl Theater Vooruit, Boechout 24/11 Film 20:00 Na Putu oc Djoelen 25/11 Film 20:00 Na Putu De Vloeikens, Hulshout 25/11 Muziek 20:15 Balkan XL Arenbergschouwburg 25/11 Verhalen 20:00 Roma en de Balkan Eva-centrum, Ekeren 25/11 Verhalen 20:00 Folk Tales bib Schoten 25/11 – 21/12

Expo Clivovitch versus Kebabtje Arenbergschouwburg

26/11 Muziek 20:30 Balkan Nation cc Brasschaat 30/11 Verhalen 20:00 Folk Tales bib Hoogstraten 30/11 Film 20:00 Na Putu bib Hove 30/11 – 14/01

Expo M/V in de Bulgaarse Kunst Scaldiszaal KBC-toren, Antwerpen

01/12 Verhalen 20:00 Folk Tales Bib Heist op den Berg 05/12 Film 20:00 12:08 East of Bucharest Fedasil opvangcentrum,

Kapellen 05/12 Verhalen 20:00 Balkan voor beginners De Warande 08/12 Verhalen 20:00 Folk Tales bib Bonheiden 08/12 Verhalen 19:30 Hier en ginder bib Lier 10/12 Muziek 18:00 Balkan XL cc De Mol 11/12 Expo Sarajevo Tango Stripfestival Turnhout 12/12 Expo Sarajevo Tango Stripfestival Turnhout 13/12 Film 20:30 Slovenian Girl cc Ter Dilft, Bornem 19/12 Verhalen 20:00 Persoonlijke verhalen uit de Balkan De Warande, Turnhout 20/12 Verhalen 13:00 Gerchten zonder grenzen: Roma keuken Opre Roma, Turnhout 21/12 Film 20:30 California Dreaming cc Brasschaat

10

21/12 Muziek 20:15 Balkan XL Arenbergschouwburg 22/12 Muziek 20:15 Balkan XL De Warande 22/12 Verhalen 20:00 Balkan voor beginners Café Parole, Mechelen Programmadetails: www.balkanfestival.be

Perscontact Jeroen Martens Departement cultuur Jeroen.martens@admin.provant.be T:32(0)485 59 24 68

Mulanga Nkolo Balkanfestival Beeldmateriaal artiesten op vraag te verkrijgen Info@balkanfestival.be T: +32(0)3 338 95 88