Wegwijzer: voor, tijdens en na

uw ziekenhuisopname

De brochure werd ontwikkeld door de dienst patiëntenbegeleiding van a.z. Vesalius te Tongeren. Alle rechten voorbehouden.Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestandof openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van a.z. Vesalius.

Uw sociale werker is:

Beste patiënt,

Graag heten we u van harte welkom in ons ziekenhuis.

Soms is een ziekenhuisopname gepland (bvb. bij een heelkundige ingreep), maar meestal is dit echter niet het geval. Een ziekenhuisopname kan heel wat vragen, emoties, onzekerheden en praktische beslommeringen met zich meebrengen. Ziek zijn kan een belangrijke invloed hebben op het fysisch, psychisch en sociaal functioneren van de patiënt en zijn naasten.

Daar waar vroeger ook het volledige herstel (weken of maanden) gebeurde in het ziekenhuis heeft de overheid bepaald dat dit tegenwoordig niet meer langer mogelijk is en duren de meeste opnames hooguit enkele dagen. Het verdere herstel dient bijgevolg thuis of in een verzorgingsinstelling te gebeuren. Reeds van bij de opname in het ziekenhuis moet er dus gekeken worden naar de zorgen die u nodig zal hebben wanneer u het ziekenhuis zal verlaten zodat tijdig de nodige regelingen kunnen getroffen worden.

Aangezien de meeste mensen geen duidelijk beeld hebben van de hulpverleningsmogelijkheden om dit te organiseren willen we u met deze brochure hierover graag informeren. We hopen dat u a.d.h.v. de hierin beschreven diensten een zorgenpakket op maat kan samenstellen. De maatschappelijk werker van de dienst patiëntenbegeleiding kan u hierin ondersteunen en begeleiden.

Bij deze brochure hoort een adressenlijst waarin u de specifieke contactgegevens voor uw gemeente kan terugvinden. U kunt deze op eenvoudig verzoek bekomen bij de dienst Patiëntenbegeleiding van het ziekenhuis of via de website: www.azvesalius.be/patiëntenbegeleiding

Indien u reeds gebruik maakt van thuishulp willen we u verzoeken om deze diensten tijdig te verwittigen van uw ziekenhuisopname. Zodoende kunnen anderen worden verder geholpen.

Hoe dan ook we willen u vooreerst een aangenaam verblijf en spoedig herstel toewensen.

1

De sociale werkers van de dienst patiëntenbegeleiding

InhoudsopgaveDienst Patiëntenbegeleiding a.z. Vesalius.....................................................................3DEEL 1: PRAKTISCHE INFORMATIE TIJDENS DE ZIEKENHUISOPNAME...........................4

1.1 Ziekteaangifte......................................................................................................51.1.1 Afwezigheidsattest voor de werkgever.........................................................51.1.2 Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid voor het ziekenfonds (Vertrouwelijke).....................................................................................................5

1.2 Hospitalisatieverzekering en dagvergoeding........................................................6DEEL 2: DE THUISGEZONDHEIDSZORG (TGZ).................................................................8

2.1 De erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg.........................92.1.1 Gezinszorg.....................................................................................................92.1.2 Poetsdienst....................................................................................................92.1.3 Klusjesdienst..................................................................................................9

2.2 Dienstencheques................................................................................................102.3 Thuisverpleging..................................................................................................102.4 Kinesitherapie....................................................................................................102.5 Logopedie...........................................................................................................112.6 Ergotherapie......................................................................................................112.7 Diëtisten.............................................................................................................112.8 Warme maaltijden (aan huis).............................................................................122.9 Ziekenoppas- en gezelschapsdienst (Dag en/of nacht)......................................122.10 PersonenAlarmsysteem...................................................................................122.11 Vervoer.............................................................................................................132.12 Advies en hulp bij woningaanpassing...............................................................142.13 Uitleendienst....................................................................................................142.14 Thuiszorgwinkels/bandagisten.........................................................................152.15 Dienst maatschappelijk werk van de mutualiteit.............................................152.16 Overlegcoördinator TGZ...................................................................................152.17 Zelfhulpgroepen en expertisecentra................................................................162.18 De sociale kaart................................................................................................16

DEEL 3: SEMI- EN RESIDENTIËLE OPVANGMOGELIJKHEDEN........................................173.1 Hersteloorden....................................................................................................183.2 Dagzorgcentra en dagopvang.............................................................................183.3 Centra voor kortverblijf......................................................................................193.4 Serviceflats.........................................................................................................20

2

DEEL 4: DE WOON- EN ZORGCENTRA..........................................................................21DEEL 5: DE FINANCIËLE TEGEMOETKOMINGEN...........................................................23

3

Dienst Patiëntenbegeleiding a.z. Vesalius

Als dienst patiëntenbegeleiding zijn we er om u vanaf het begin van de ziekenhuisopname bij te staan. De sociaal werkers trachten ertoe bij te dragen dat de ziekenhuiszorg maximaal wordt afgestemd op de specifieke noden die de patiënt alsook zijn naasten ervaren. Wij hopen u zo goed mogelijk te informeren en te ondersteunen opdat de zorg na ontslag uit het ziekenhuis is afgestemd op uw werkelijke behoeften.

Tijdens de begeleiding door de sociaal werker is er daarom systematisch aan-dacht voor: - informatie over de ziekte,- het functioneren van de patiënt in het thuismilieu, - de ondersteuning vanuit de naasten (=mantelzorg), - een aangepaste woonomgeving, - het verwerkingsproces dat gepaard gaat met het ziek zijn, - de mogelijkheden binnen de ambulante hulpverlening en het

lotgenotencontact, - de thuisgezondheidszorg en de praktische hulpmiddelen, - de rechten op sociale, financiële en juridische voordelen,- de residentiële zorg, de organisatie van de nazorg, e.a. …. Indien nodig bieden wij tijdens de ziekenhuisopname eveneens ondersteuning bij de concrete organisatie van de zorg na ontslag uit het ziekenhuis.

Daarnaast beschikt de dienst over een borstverpleegkundige. Ook kunnen gehoorgestoorde en anderstalige patiënten gebruik maken van ons tolkenaanbod.

U kunt begeleiding bekomen van een sociale werker door te vragen naar de dienst patiëntenbegeleiding bij de arts of verpleegkundige van uw verpleegafdeling of telefonisch op het nummer 012 396 111.

Elke sociale werker is verbonden aan één of meerdere verpleegafdeling(en) zodat deze uw zorg op een correcte manier kan inschatten.De begeleiding die wordt geboden door onze medewerkers is kosteloos.

4

DEEL 1: PRAKTISCHE INFORMATIE TIJDENS DE ZIEKENHUISOPNAME1.1 Ziekteaangifte1.1.1 Afwezigheidsattest voor de werkgever1.1.2 Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid voor het ziekenfonds

(Vertrouwelijke)1.2 Hospitalisatieverzekering en dagvergoeding

5

1.1 Ziekteaangifte

1.1.1 Afwezigheidsattest voor de werkgeverIndien u nog professioneel actief bent en arbeidsongeschikt wordt, moet u de werkgever hiervan tijdig op de hoogte brengen. De procedure om te verwittigen is verschillend van werkgever tot werkgever en kan u terugvinden in uw arbeidsreglement. U kunt zich hierover ook informeren bij uw personeelsdienst. Een afwezigheidattest van de behandelende arts moet zo snel mogelijk worden overgemaakt aan de personeelsdienst. Wanneer dit niet gebeurt, bent u onwettig afwezig en loopt u het risico op ontslag.

1.1.2 Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid voor het ziekenfonds (Vertrouwelijke)Naast de werkgever moet ook uw ziekenfonds tijdig en correct verwittigd worden d.m.v. het standaardgetuigschrift ‘arbeidsongeschiktheid’ van uw ziekenfonds. Wanneer dit niet gebeurt, kan u een gedeelte van uw ziekte-uitkering verliezen. Tijdens uw opname kan u op eenvoudig verzoek een exemplaar van dit document bekomen bij de dienst patiëntenbegeleiding van het ziekenhuis. Nadat u een melding heeft gedaan bij het ziekenfonds zal u per post de nodige inlichtingendocumenten bekomen. De consulent of maatschappelijk werker van uw ziekenfonds kan u verder ondersteunen bij het invullen van deze documenten zodat u zo snel mogelijk uw ziekte-uitkering kan bekomen.

Het getuigschrift moet binnen onderstaande termijnen - te rekenen vanaf de eerste dag van arbeidsongeschiktheid - worden bezorgd aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds:

Werklozen en andere personen die niet (meer) werken bij de aanvang van de arbeidsongeschiktheid (bv. interimarissen van wie het contract afloopt)

48 uur

Onthaalouders die kinderopvang doen voor een over-koepelende organisatie zoals Kind & Gezin of een OCMW

48 uur

Arbeiders 14 kalenderdagenBedienden 28 kalenderdagenZelfstandigen 28 kalenderdagenNa ontslag uit het ziekenhuis 48 uurBij het hervallen: - binnen de veertien kalenderdagen na de werkhervatting (tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid) - binnen de drie maanden na de werkhervatting (vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid)

48 uur

6

‘Vastbenoemde’ ambtenaren moeten geen aangifte doen bij het ziekenfonds. Voor hen bestaat een specifieke regeling, waarbij ze worden verder betaald door de werkgever.

1.2 Hospitalisatieverzekering en dagvergoeding

HospitalisatieverzekeringIndien u een hospitalisatieverzekering heeft afgesloten gelieve dan uw ziekenhuisopname tijdig aan te geven bij uw verzekeraar. We willen u erop wijzen dat de dekking van de hospitalisatieverzekering sterk kan verschillen tussen de diverse maatschappijen onderling. Zo komen sommige polissen bv. niet, of slechts beperkt tussen wanneer u wordt opgenomen op één van de volgende diensten: SP chronische, SP revalidatie, geriatrie, SP palliatieve eenheid,… Navraag doen bij uw verzekerings-makelaar over uw specifiek contract is dus aangewezen.

Voor de terugbetaling van uw onkosten heeft de verzekeringsmaatschappij uw ziekenhuisfactuur nodig. U kunt de factuur aan hen overmaken van zodra u ze ontvangt van het ziekenhuis.

Indien u een hospitalisatieverzekering heeft bij een maatschappij die een overeenkomst heeft met het ziekenhuis, dan wordt de factuur rechtstreeks overgemaakt wanneer u de dienst inschrijvingen hiervan geïnformeerd heeft.

Sommige polissen bieden ook een extra tussenkomst in de ambulante kosten wanneer u geconfronteerd wordt met een ‘ernstige’ ziekte.

De hierna gediagnosticeerde ziekten kunnen ‘eventueel’ in aanmerking komen voor terugbetaling: • Kanker, leukemie, ziekte van Kahler of ziekte van Hodgkin,• Multiple-sclerose, ziekte van Parkinson, cerebrospinale meningitis,

poliomyelitis of encefalitis,

7

• Tetanus, pokken, tyfus- of paratyfuskoorts, tyfus, buiktyfus, cholera, tuberculose, aids, difterie, miltvuur, brucellose, mazelen, rodehond, roodvonk of hepatitis door een biologisch onderzoek.

• Sarcoïdose, diabetes, nieraandoeningen met noodzaak tot nierdialyse.• Ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa, …

Het betreft medisch vereiste ambulante zorgen die door een geneesheer worden verstrekt of bevolen en die zijn opgenomen in de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen, alsook de geneesmiddelen en de huur van medisch materiaal op doktersvoorschrift.

Mogelijke kosten zijn:• Raadplegingen, onderzoeken en behandelingen uitgevoerd of voorge-

schreven door een arts, op voorwaarde dat ze worden terugbetaald door de ziekteverzekering

• Remgeld van terugbetaalbare geneesmiddelen• Eerste prothese of eerste orthopedisch toestel indien dit niet geplaatst

werd tijdens een opname• Terugbetaalbaar gipsmateriaal, synthesemateriaal, stoma- en incontinen-

tiemateriaal, implantaten• Huur medisch-technische hulpmiddelen,… De tussenkomst geldt enkel voor kosten die rechtstreeks verband houden met de gediagnosticeerde ziekte. Zowel het type ziekte alsook de voorwaarden die tot een terugbetaling kunnen leiden, zijn verschillend van verzekeringsinstelling tot verzekeringsinstelling.

Voor bijkomende informatie neemt u best contact op met uw verzekering-sinstelling.

DagvergoedingSommige mensen hebben een aanvullende verzekering (ziekenfonds) die een forfaitaire dagvergoeding uitbetaalt bij een verblijf in het ziekenhuis. Enkele verzekeraars vragen hiervoor een ‘attest van ziekenhuisopname’.

8

Indien dit voor u het geval is, gebruik dan het attest dat is bijgevoegd bij uw ziekenhuisfactuur.

9

DEEL 2: DE THUISGEZONDHEIDSZORG (TGZ)

2.1 De erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg2.1.1 Gezinszorg2.1.2 Poetsdienst2.1.3 Klusjesdienst2.2 Dienstencheques2.3Thuisverpleging2.4 Kinesitherapie2.5 Logopedie2.6 Ergotherapie2.7 Diëtisten2.8. Warme maaltijden (aan huis)2.9 Ziekenoppas- en gezelschapsdienst (Dag en / of nacht)2.10 Personenalarmsysteem2.11 Vervoer2.12 Advies en hulp bij woningaanpassingen2.13 Uitleendienst2.14 Thuiszorgwinkels en Bandagisten2.15 Dienst Maatschappelijk werk van de mutualiteit2.16 Overlegcoördinator TGZ2.17 Zelfhulpgroepen en expertisecentra2.18 De sociale kaart

10

2.1 De erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg Bij de erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg wordt de kostprijs van de dienstverlening bepaald na een inkomensonderzoek. Concreet: ‘Hoe hoger uw inkomsten, hoe meer u betaalt. Hoe lager uw inkomsten, hoe minder u betaalt.’

2.1.1 GezinszorgDDe gezins- en bejaardenhelpster of familiale helpster is een verzorgende die instaat voor de verzorging van de zorgbehoevende en diverse huishoudelijke taken (was, strijk, koken, poets, …). Zij geeft eveneens sociale en morele ondersteuning. Voor de meest actuele lijst van thuiszorgdiensten willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 7020- Thuiszorg) Zie tevens www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg/Diensten voor gezinszorg)

2.1.2 PoetsdienstDe poetsdienst zorgt ‘enkel’ voor de onderhoudsbeurt van het bewoonde deel van de woning. Voor de meest actuele lijst van thuiszorgdiensten willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 7020- Thuiszorg) Zie tevens www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /Specifieke dienstverlening/ Poetsdiensten)

2.1.3 KlusjesdienstDe klusjesdienst knapt klusjes op die u zelf omwille van gezondheidsproblemen niet meer kunt uitvoeren (grasmaaien, afval naar containerpark, behangen, stopcontact verplaatsen, …). U kunt hiervoor de PWA-cheques gebruiken. Ook binnen het systeem van de dienstencheques kan u dergelijke hulp bekomen. Voor de meest actuele lijst van klusjesdiensten willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids of www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /Specifieke dienstverlening/ Klusjesdiensten (boodschappen, strijken, kleine herstellingen,…).

11

2.2 DienstenchequesHet werken met dienstencheques is een initiatief van de federale overheid dat aan particulieren de mogelijkheid biedt om thuishulp te vragen van huishoudelijke aard (poetsen, wassen, strijken, maaltijden bereiden, kinderopvang), boodschappendienst, strijkdienst en minder mobielen centrale, aan een erkende onderneming. Deze ondernemingen/interim-kantoren werken meestal met niet-gekwalificeerde werknemers.In 2013 werd de aankoopprijs van één dienstencheque vastgesteld op 8,50 euro, is fiscaal aftrekbaar en kan gebruikt worden voor één uur dienstverlening. Na belastingsaftrek bedraagt de werkelijke kostprijs ongeveer 5,95 euro per uur. Voor een actuele lijst van diensten in uw regio kan u steeds terecht in de gele gids www.goudengids.be (rubriek 7515-uitzendkrachten) en op de website: www.dienstencheques-rva.be

2.3 ThuisverplegingThuisverpleegkundigen geven verpleegkundige zorgen (wassen, kleden, wondzorg, inspuitingen, toedienen van medicatie, …) aan huis. Deze zorgen zijn ‘kosteloos’ voor alle patiënten die in orde zijn met de verplichte ziekteverzekering. Deze regeling is van toepassing voor alle thuisverpleegkundigen. De frequentie waarmee de thuisverpleegkundige aan huis mag komen is afhankelijk van uw zorgprofiel. Een voorschrift van uw behandelende arts is noodzakelijk. Voor de meest actuele lijst van thuisverpleegkundigen willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 7010 & 7020- Thuisverpleging) Zie tevens www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /Specifieke dienstverlening/ thuisverpleging)

2.4 KinesitherapieEen kinesitherapeut is de meest geschikte partner in uw verdere revalidatie na een ziekenhuisopname. Het bevorderen en / of op peil houden van uw mobiliteit is van essentieel belang om u zolang mogelijk in uw vertrouwde omgeving te kunnen verzorgen. Een voorschrift van uw behandelende arts is noodzakelijk. Voor

12

een actuele lijst van kinesitherapeuten in uw regio kan u steeds terecht in de gele gids www.goudengids.be (rubriek 7155-Kinesitherapeuten) of www.axxon.be

2.5 LogopedieEen logopedist is voornamelijk gekend voor het behandelen van stem-/ademhalingsproblemen en articulatie-, woordvindings- of begripsproblemen. Daarnaast kan er ook behandeling geboden worden wanneer u slikproblemen ervaart na bv. een CVA. Niet elke logopedist behandelt alle deelgebieden. Sommige logopedisten hebben zich gespecialiseerd in één of meer deelgebieden. Een voorschrift van uw behandelende arts is noodzakelijk. Voor de meest actuele lijst van logopedisten willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be  (rubriek 7110- Logopedisten) of op www.vvl.be.

2.6 ErgotherapieEen ergotherapeut begeleidt mensen van alle leeftijdsfasen in het terugwinnen, verbeteren en/of in stand houden van hun functioneren in hun leer-, leef-, mobiliteits-, werk- en ontspanningssituaties. De ergotherapeut kan u tevens adviseren aangaande valpreventie, eventuele woningaanpassingen, hulpmiddelen en het

correcte gebruik hiervan. Voor de meest actuele lijst van ergotherapeuten willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 7160- Ergotherapeuten) Zie tevens www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /Specifieke dienstverlening/ Ergotherapie aan huis) en www.ergotherapie.be Sommige mutualiteiten beschikken eveneens over een ergotherapeut waarop u een beroep kan doen.

2.7 DiëtistenDe meesten kennen een diëtist in het kader van overgewicht. Daarnaast kan deze u ook ondersteuning en advies geven wanneer u in het kader van uw aandoening en / of gezondheidstoestand nood heeft aan een specifiek

13

dieet zoals bij diabetici, cardiologische patiënten, … Voor de meest actuele lijst van diëtisten willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 7150- Diëtisten) of op www.vbvd.org.

14

2.8 Warme maaltijden (aan huis)Maaltijden worden warm aan huis gebracht of u warmt ze zelf op (diepvriesmaaltijden/vacuüm). Sommige leveranciers van warme maaltijden bieden ook dieetmaaltijden aan. De kostprijs voor een maaltijd van het OCMW wordt berekend op basis van het inkomen. De

privé-leveranciers kennen een vaste prijs per maaltijd. Voor de meest actuele lijst van traiteurs willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 6385- Traiteurs) Zie tevens www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /Specifieke dienstverlening/ Diensten maaltijdbedeling) Sommige gemeenten voorzien ook in dorpsrestaurants waar u een warme maaltijd kan nuttigen. Uw lokaal OCMW kan u hierover verder informeren.

2.9 Ziekenoppas- en gezelschapsdienst (Dag en/of nacht)De ziekenoppas en gezelschapsdiensten houden u gezelschap tijdens de dag en / of nacht. Deze diensten werken meestal met vrijwilligers. De ziekenoppas verricht géén huishoudelijke taken. De dienst kan enkele malen per week ingeschakeld worden voor een zorgbehoevende die niet meer zonder toezicht kan blijven of nood heeft aan sociale contacten. Hierdoor kan de mantelzorg tegelijk een rustmoment inbouwen. De vrijwilligers krijgen een vaste vrijwilligersvergoeding. Daarnaast wordt er vaak een tussenkomst in de verplaatsingsonkosten en de verzekering gevraagd. Andere diensten werken mogelijks met vaste uurtarieven. Voor de meest actuele lijst van gezelschapsdiensten willen wij u verwijzen naar: www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg/Oppas- en gezelschapsdiensten)

2.10 PersonenAlarmsysteemWanneer in een noodgeval bellen niet meer lukt en je hebt dringend hulp nodig (bv. na een val, bij onwel gevoelen, …) dan kan je met een simpele druk op de knop van het personenalarmsysteem beroep doen op de hulp van je familie, buur of anderen die jou kunnen helpen. Zij worden gewaarschuwd via de alarmcentrale die 24u op 24u bemand is. U dient hiervoor een lijst met contactpersonen op te geven. Om gebruik te kunnen maken van dit systeem moet u echter beschikken over een vaste telefoonlijn en stopcontact.

15

Zie tevens www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /Specifieke dienstverlening/ Alarmcentrales).

2.11 VervoerDe Minder Mobielen Centrale heeft tot doel mensen te vervoeren om sociale redenen, die moeilijkheden ervaren om zich te verplaatsen door ouderdom, ziekte of handicap en een beperkt inkomen hebben.www.mindermobielencentrale.be

Vervoer via De Lijn: De lijn heeft speciale tarieven voor personen tussen 60 en 65 jaar, mensen met een leefloon of inkomensgarantie voor ouderen, houders van een OMNIO- statuut, Verhoogde tegemoetkoming, asielzoekers, jongeren begeleid door een voorziening van de Bijzondere Jeugdzorg. Sommige personen hebben recht op gratis openbaar vervoer via de lijn.Bent u 65 jaar of ouder, dan ontvangt u de maand voor uw 65ste verjaardag uw gratis Omnipas 65+. Hiermee neemt u gratis bussen en trams. Personen met een handicap (die erkend zijn door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)), of een tegemoetkoming krijgen van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid én in Vlaanderen wonen, hebben recht op een gratis Buzzy Pazz of Omnipas. Andere groepen zijn: de begeleider van een persoon met een handicap, oorlogsinvaliden, werkzoekenden met beroepsopleidingcontract en kinderen van 6 tot en met 11 jaar op basis van verminderingskaart ‘Groot Gezin’.

De Belbus van De Lijn: De belbus kan stoppen aan alle haltes met een haltebord van De Lijn in haar belbusgebied. Ze rijdt niet volgens een vaste route of dienstregeling, en stopt alleen aan haltes die op voorhand werden aangevraagd. Vooraf reserveren is dus noodzakelijk. Hoewel de belbus geen taxi is die van deur tot deur rijdt, kunt u kriskras reizen doorheen het hele belbusgebied.

Ook rolstoelgebruikers kunnen mee met de belbus. Sommige belbusjes zijn uitgerust met een lift. De begeleider van een persoon met een handicap reist gratis. Om een rit met de belbus te reserveren, moet u de belbuscentrale minstens 2uur vooraf contacteren. De telefonist helpt u graag verder en brengt uw reservatie meteen in orde. De belbus pikt u dan op het afgesproken moment op aan de afgesproken halte.

16

De NMBS: Ook de NMBS heeft speciale tarieven voor bepaalde personen. Een overzicht:

Personen met een verhoogde tegemoetkoming, blinden en slechtzienden, de begeleider van een persoon met een handicap, grote gezinnen, … Andere personen hebben voorrang op een zitplaats.

Meer informatie hierover kan u bekomen in het loket van uw station of op www.nmbs.be

De reductiekaarten die zowel geldig zijn bij de lijn als de NMBS dienen aangevraagd te worden bij de NMBS.

(Rolstoel)Taxi: Voor de meest actuele lijst van Taximaatschappijen willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 8985- Taxi’s)

Sommige taximaatschappijen bieden ook speciaal rolstoelvervoer aan. In een aantal gemeenten worden hiervoor taxicheques aangeboden. We adviseren u hierover navraag te doen bij uw OCMW. Ook de provincie Limburg voorziet in een mobiliteitspremie voor personen met een ernstige motorische handicap.

Zie tevens www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /Specifieke dienstverlening/ Vervoerdiensten)

Andere initiatieven kan u vinden op: www.meermobiel.be en www.odav.be

2.12 Advies en hulp bij woningaanpassingBij bepaalde diensten kan u terecht bij een ergotherapeut voor advies en ondersteuning bij aanpassingen aan uw woning omwille van een handicap. Aan de hand van een huisbezoek wordt er gespecialiseerd advies over de aanpassingen gegeven teneinde het comfort van de patiënt en zijn omgeving te maximaliseren. De ergotherapeut zal het dossier van het begin tot het einde opvolgen, de werken coördineren en de ‘mogelijke’ terugbetalingen organiseren.

2.13 UitleendienstBij de uitleendienst kan men terecht voor het huren van orthopedisch en ander

materiaal, om uw verzorging in de thuissituatie op

17

een comfortabele en professionele wijze verder te zetten. (ziekenhuisbed, rolstoel, gaankader,…) Zowel mutualiteiten als andere organisaties hebben een eigen uitleendienst. In de meeste gevallen worden waarborg, leverings- en huurkosten aangerekend.

2.14 Thuiszorgwinkels/bandagistenSommige mutualiteiten hebben ook winkels in beheer waar u terecht kan voor de aankoop van allerlei materialen zoals stoma- en incontinentiemateriaal, steunkousen, korsetten, rolstoelen, gaankaders, … Naast de winkels van de mutualiteit zijn er ook heel wat privé organisaties op de markt. Voor de meest actuele lijst van Bandagisten willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 7105- bandagisten)

2.15 Dienst maatschappelijk werk van de mutualiteitU kunt terecht bij de maatschappelijk assistenten van de mutualiteiten voor informatie, advies en hulp bij financiële en sociale problemen en voordelen t.g.v. van ouderdom, ziekte en handicap. Daarnaast bieden zij psychosociale ondersteuning bij verwerkingsproblemen van ziekten, handicap,… Een huisbezoek is mogelijk indien u moeilijkheden ervaart om u te verplaatsen.Voor de meest actuele lijst van ziekenfondsen willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 6990- Ziekenfondsen)

2.16 Overlegcoördinator TGZNaarmate u zorgbehoevender wordt is er soms nood aan meerdere diensten om u een goede zorg te kunnen bieden. De overlegcoördinator TGZ (ThuisGezondheidsZorg ) is de persoon die in de gemeente is aangesteld om de professionele hulpverleners, de patiënt en zijn familie en / of mantelzorgers in een vergadering samen te roepen om de zorg beter op elkaar af te stemmen. Om gebruik te maken van deze dienstverlening neemt u contact op met uw lokaal OCMW of regionaal dienstencentrum verbonden aan uw ziekenfonds.

18

2.17 Zelfhulpgroepen en expertisecentraSommige mensen hebben nood aan lotgenotencontact of zijn op zoek naar bijkomende informatie aangaande hun aandoening.

Trefpunt Zelfhulp vzw houdt een databestand bij met up-to-date informatie over zelfhulpgroepen en expertisecentra in Vlaanderen. Deze gids maakt de gebruiker wegwijs in het landschap van zelfhulpgroepen. Ze biedt een overzicht van de bestaande groepen met een omschrijving van het probleem waarrond ze werken, een voorstelling van hun doelstellingen, het aanbod, en hun contactgegevens (adres, telefoonnummer en bereikbaarheid, e-mail en website).

Op onderstaande website kan u voor heel Vlaanderen op zoek gaan naar organisaties die zich bezig houden met bepaalde pathologieën: www.zelfhulp.be

2.18 De sociale kaartDe website: www.desocialekaart.be bevat een overzicht van de diensten, organisaties en voorzieningen uit de welzijns- en gezondheidssector in Vlaanderen en Brussel.

Per dienst vindt u een handige fiche met contactgegevens, contactmogelijkheden, openingsuren, een heldere uitleg over de werking, de beoogde doelgroep, en veel meer.

19

20

DEEL 3: SEMI- EN RESIDENTIËLE OPVANGMOGELIJKHEDEN

3.1 Hersteloorden3.2 Dagzorgcentra en Dagopvang3.3 Centra voor kortverblijf3.4 Serviceflats

21

3.1 HersteloordenDe opnameduur in een ziekenhuis wordt steeds korter. Dit maakt dat niet alle mensen die het ziekenhuis na ziekte of ingreep verlaten zich onmiddellijk terug voldoende hersteld achten om zelfstandig thuis te kunnen functioneren. De meeste mutualiteiten voorzien daarom een tussenkomst voor hersteloorden. Een hersteloord is een plaats waar u na een heelkundige ingreep of tijdens een chronische ziekte terecht kunt om te herstellen of even uit te blazen. U vindt er professionele verpleegkundige verzorging in een aangenaam en gezellig kader. Een hersteloord is geen ziekenhuis: er wordt enkel verzorgd, niet behandeld. Het is ook geen rustoord. Elk verblijf is van korte, vooraf bepaalde duur. In de meeste gevallen bestaat de mogelijkheid om een begeleider / familielid mee te nemen. Afhankelijk van de periode van het jaar kunnen er lange wachtlijsten zijn. Wij adviseren u daarom om tijdig een aanvraag te doen. Bij geplande ingrepen zoals knie- of heupoperaties kan de aanvraag best gebeuren vóór de ziekenhuisopname. U kunt hiervoor contact opnemen met de maatschappelijk werker van uw mutualiteit. Wanneer u tijdens de ziekenhuisopname een aanvraag wenst te doen, adviseren we u om zo spoedig mogelijk de dienst patiëntenbegeleiding te contacteren zodat deze uw aanvraag kunnen vervolledigen. De meeste mutualiteiten verstrekken informatie en / of aanvraagdocumenten aangaande de hersteloorden waarmee ze samenwerken op hun website. Voor de meest actuele lijst van Herstellingsoorden willen wij u verwijzen naar de Gouden Gids: www.goudengids.be (rubriek 6995-

Herstellingsoorden)

3.2 Dagzorgcentra en dagopvangEen “dagzorgcentrum” is een door het RIZIV erkend centrum dat bestemd is voor ouderen die graag thuis willen blijven wonen en gedurende de dag in minder of meerdere mate verzorging nodig hebben. Ouderen kunnen het centrum een aantal dag(delen) per week bezoeken. Zij volgen een

22

gestructureerd dagprogramma dat gericht is op sociale contacten, animatie en (cognitieve) revalidatie. In het centrum worden maaltijden voorzien alsook rusdit nodig hebben. Sommige centra voorzien eveneens vervoer van en naar het centrum. Bij verplaatsingsproblemen kunt u ook terecht bij de minder mobiele centrale van uw gemeente of de belbus. Dagverzorging kan eveneens een ondersteuning betekenen voor de mantelzorger(s) waardoor zij de zorg voor de ouderen langer gestalte kunnen geven. www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Thuiszorg /opvang/ dagverzorgingscentrum)

Sommige rustoorden bieden ook “dagopvang” aan. Men neemt dan gewoon deel aan de dagelijkse activiteiten van de vertrouwde groep rusthuisbewoners. Het concept verschilt enigszins met dat van de erkende dagzorgcentra. De meeste mutualiteiten voorzien dan ook géén tussenkomst voor deze formule.

3.3 Centra voor kortverblijfEen “centrum voor kortverblijf” is als voorziening verbonden aan een rusthuis. Kortverblijf omhelst een verblijf in een daartoe bestemde zorgsetting gedurende korte periodes, met een totaal van 90 dagen per voorziening op jaarbasis waarvan maximum 60 opeenvolgende dagen. Het centrum biedt zowel tijdens de dag als de nacht zorg- en hulpverlening aan buiten het natuurlijke thuismilieu van de oudere en ontlast hierdoor de mantelzorg. Denken wij hier aan huisvesting, verzorging, revalidatie, activering e.a. Deze formule wordt ondermeer gebruikt wanneer de mantelzorger(s) op vakantie gaan, de partner wordt gehospitaliseerd, …

Indien u op zoek bent naar een beschikbare plaats in een centrum voor kortverblijf dan vindt u op onderstaande website een lijst met alle centra en kunt u desgevallend online overgaan tot een reservatie. Het websiteadres: www.kortverblijven.be

of www.desocialekaart.be (inhoudstafel:Thuiszorg /opvang/ centrum voor kortverblijf)Gelieve ermee rekening te houden dat dagcentra en centra voor kortverblijf meestal werken met lange wachtlijsten. Wij raden u zeker aan om tijdig een aanvraag te doen.

23

Sommige mutualiteiten voorzien ook een tussenkomst in de kostprijs van een verblijf in een officieel erkend dagverzorgingscentrum en/of centrum voor kortverblijf. Uw ziekenfonds kan u hierover verder informeren.

24

3.4 ServiceflatsEen “serviceflat” biedt een welgekomen alternatief wanneer de accommodatie van uw woonst niet meer voldoet aan uw noden. Een serviceflat is een individuele wooneenheid met een toegankelijke en aangepaste infrastructuur. De meeste flats beschikken over een eigen keuken, badkamer, slaapkamer en living alsook een intern oproepsysteem. Serviceflats zijn bestemd voor semivalide bejaarden die nog voldoende zelfredzaam zijn. Indien u hulp nodig hebt bij uw huishoudelijke activiteiten dan kunt u ook daar beroep doen op de diensten voor thuisgezondheidszorg zoals poetsdienst, bejaardenhelpster,… Een verblijf in een serviceflat kan tevens gecombineerd worden met bv. een dagzorgcentrum. Het RIZIV voorziet géén tussenkomst voor een verblijf in een serviceflat. Voor een actuele lijst van al deze woon- en zorgvoorzieningen kan u ook steeds terecht in de gouden gids www.goudengids.be (rubriek 6995 - Rusthuizen) of www.desocialekaart.be (inhoudstafel: Ouderen /Woonmogelijkheden/ Serviceflats en andere residenties met serviceverlening)

25

DEEL 4: DE WOON- EN ZORGCENTRAVoor velen staat goed verzorgd worden gelijk met thuis verzorgd worden. Dit klopt echter niet altijd. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom het thuis niet langer kan. Ouder worden kan immers geleidelijk een verminderde zelfredzaamheid tot gevolg hebben. Een (plotse) ziekte kan dit proces nog versnellen. Sommige situaties vereisen dan een permanent medisch en/of verpleegkundig toezicht dat jammer genoeg aan huis niet altijd kan worden gerealiseerd.

De draagkracht van de naasten die voor u zorgen (= de mantelzorgers) verschilt ook van situatie tot situatie. Mantelzorgers hebben meestal wel de intentie om hun familielid thuis te verzorgen tot het einde. Dit blijkt echter niet altijd haalbaar omdat zij zich onvoldoende bewust zijn van de zorg die zich in de loop van uw verouderingsproces kan aandienen. Indien, omwille van een overbelasting, de zorg thuis niet langer kan worden aangeboden dan is het voor de mantelzorger niet altijd evident om dit met u te bespreken. Op dat moment is een open communicatie heel erg belangrijk.

Geef uzelf en uw mantelzorger voldoende tijd om deze veranderingen te aanvaarden en de stap te zetten naar een nieuwe thuis. Houd er echter wel rekening mee dat er lange wachtlijsten bestaan bij de zorginstellingen. Wanneer u op een bepaald moment in acute nood verkeert en een verblijf in het thuismilieu blijkt onhoudbaar, dan kunt u naar alle waarschijnlijkheid niet onmiddellijk terecht in het rusthuis van uw keuze. Vandaar dat wij u adviseren om u tijdig te laten inschrijven, en liefst ook op meerdere wachtlijsten. U vergroot daardoor de kans dat er binnen de vooropgestelde tijd een plaats beschikbaar komt in het rusthuis waar u het liefst wil verblijven.

De meeste woon- en zorgcentra in deze regio werken met een preventieve en een definitieve inschrijvingslijst. Een inschrijving is kosteloos en vrijblijvend. U kunt te allen tijde weigeren wanneer u een plaats wordt aangeboden. Wanneer u op dat ogenblik een opname nog niet noodzakelijk acht, kan u uw beurt overslaan maar verzoekt u best de instelling om u niet te schrappen van de wachtlijst.

Wanneer u uiteindelijk de keuze heeft gemaakt om over te gaan tot een opname, omdat uw toestand dit vereist, moet u dit kenbaar maken aan de

26

verzorgingsinstelling zodat deze uw inschrijving kan verplaatsen van de preventieve naar de definitieve wachtlijst.

Om samen met u op zoek te gaan naar de meest geschikte woongelegenheid dient de verantwoordelijke van de zorginstelling een juist beeld te krijgen over de zorgen die u effectief nodig heeft. Gelieve hiervoor een KATZ-schaal te laten invullen door uw behandelende arts of thuisverpleegkundige en mee te nemen naar de instelling wanneer u gaat voor uw inschrijving. Gelieve ook steeds vooraf een afspraak te maken met de zorginstellingen zodat de verantwoordelijken u en uw familie in alle rust kunnen ontvangen.

Via de dienst patiëntenbegeleiding kan u alvast een overzicht van de lokale rusthuizen bekomen. Daarnaast kunt u ook steeds terecht in de gouden gids www.goudengids.be (rubriek 6995 - Rusthuizen) of op volgende website: www.derusthuizen.be of www.desocialekaart.be (inhoudstafel:Ouderen /Woonmogelijkheden/ Rustoorden en rust- en verzorgingstehuizen )

Indien u gehospitaliseerd bent en u kunt omwille van uw ziektetoestand niet meer terug naar uw thuismilieu dan vragen wij u om u binnen de week in te schrijven in vijf rusthuizen, met een realistische kans tot opname, en de dienst patiëntenbegeleiding hiervan de inschrijvingsbewijzen te bezorgen. Deze bewijzen kunt u bekomen bij de verantwoordelijken van de rusthuizen. U kunt bij de sociaal werker van het ziekenhuis terecht voor advies in verband met de rusthuizen waar er binnen de vooropgestelde termijn mogelijkheid tot opname is of kan zijn.

Van zodra uw medische toestand het toelaat en er een alternatieve opvang is gevonden, wordt u ontslagen uit het ziekenhuis. We kunnen jammer genoeg niet verzekeren dat dit ook het rusthuis van uw keuze is. Nadien kunt u echter nog steeds doorstromen naar het rusthuis van uw eerste keuze. U vergroot de kans tot opname in het rusthuis van uw keuze evenwel door u vroegtijdig op de wachtlijst te plaatsen.

Op vraag van de zorginstellingen vragen wij u met aandrang om, na uw (definitieve) opname, de inschrijvingen op de andere wachtlijsten te schrappen. Zo krijgen de rusthuizen een realistischer beeld van het aantal bejaarden dat effectief wachtende is voor een opname.

27

DEEL 5: DE FINANCIËLE TEGEMOETKOMINGEN

Wanneer u door ziekte of ouderdom last heeft van een verminderde graad van zelfredzaamheid zijn er vaak socio-financiële tegemoetkomingen waarvan u kan genieten.

Bijvoorbeeld: ziekte-uitkering, Hulp aan bejaarden, Vlaamse zorgverzekering, incontinentieforfait, E-pathologie, tussenkomsten bij de aanschaf van en gaankader of rolwagen en dergelijke meer.

De sociale werker van de dienst patiëntenbegeleiding kan samen met u nagaan voor welke tussenkomsten u eventueel in aanmerking komt en u verwijzen naar de bevoegde instanties.

Ook bij de maatschappelijk werker van uw mutualiteit of het OCMW kan u terecht voor advies en ondersteuning bij de aanvraag van deze financiële tegemoet-komingen.

RechtenverkennerDe website: www.rechtenverkenner.be van de Vlaamse overheid geeft een overzicht van de sociale grondrechten: via gedetailleerde informatiefiches wordt de geldende regelgeving van de verschillende overheidsniveaus (federaal, Vlaams, provinciaal en lokaal) bekend gemaakt. Op de website

28

kunnen gebruikers nagaan op welke sociale voordelen en tegemoetkomingen zij recht hebben.

29

30

Persoonlijke notities / Afspraken:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Contact en openingsuren:

De dienst Patiëntenbegeleiding bevindt zich op A0 en

is geopend iedere werkdag

van 9:00 tot 16:00 uur

Telefoon: 012 396 111

Email: patientenbegeleiding@azvesalius.be

Hazelereik 51 | 3700 Tongeren

T. 012 396 111

www.azvesalius.be/patiëntenbegeleiding

Dienst Patiëntenbegeleding Tongeren —versie 09.13