Aves Visum maart 2014

Aves VisumAves Visum

Natuur- en Vogelwacht Rottanummer 127 maart 2014

Bestuur Voorzitter [email protected] van der Vorm 06 - 278 900 77regiocontacten 079 - 593 12 62Vice-voorzitter [email protected] van Lien 010- 511 37 33regioplannen Secretaris [email protected] van Ballegoie 010-455 22 61vrijwilligers Trefpunt Penningmeester [email protected] Noppers 010-418 47 76communicatie Leden Betsy van Meijgaarden [email protected], promotie 010-529 85 80Jesse Keyzer [email protected] Onderzoek, Stadsvogeladviseur 06-385 953 04Cor Noorman [email protected] 06-81 00 09 26

Ledenadministratie Cor van de Lustgraaf [email protected] Chris van Rijswijk [email protected]

Natuur- en Vogelwacht 'Rotta'

donderdag: 10:00 u.-16:00 u.zaterdag: 12:00 u.-16:00 u.

Trefpunt Beheer: [email protected] Somers 06-39 32 11 13

Hoeksekade 1642661 JL Bergschenhoeke-mail: info@rotta-natuurwebsite: http://www.rotta-natuur.nlTriodos Bank NL60TRIO0254.40.52.23

Opgericht 9 februari 1982.Aangewezen door de Belastingdienst als algemeen nut beogendeinstelling, ANBI.Ingeschreven bij de KvK Haaglanden nr. 40464998.

Lidmaatschap:minimaal € 12,50 per jaar voor volwassenen.minimaal € 6,25 per jaar voor jeugd tot 18 jaar.Donateurs: minimaal € 12,50 per jaar.

VerenigingsgebouwNatuurcentrum Trefpunt RottaHoeksekade 1642661 JL Bergschenhoek010-521 63 34 (alleen tijdens openingstijden) Openingstijden:

Bij de voorplaatGrote foto:Haas © Dick Hoek. Zie ook het artikel op pagina 20.Kleine foto's van links naar rechts:Rotta Rangers speuren naar sporen © Gert Jansen; BloeiendeHazelaar © Gert Jansen; Zeekoeten bij de Brouwersdam © DickHoek

ColofonVerenigingsblad van Natuur- en Vogelwacht 'Rotta'Nummer 127, maart 2014, jaargang 34Oplage 765 exemplaren.Verschijnt in maart, juni, september en december in de tweedeweek van de maand. Redactie:Machiel Brinkhorst, Aad Deurloo en Hans SoeterbroekRedactieadres: [email protected] Druk: Editoo BV, Arnhem De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten, tewijzigen en te weigeren, zo mogelijk in overleg met de auteurs.Overname van artikelen uitsluitend toegestaan met bronvermel-ding.Copyright van foto's blijft bij de fotograaf.

Inleveren van kopij voor de volgende Aves Visum voor 10 mei2014. Aves Visum verschijnt dan in de tweede week van juni2014.

Inhoud Van het bestuur 3Van de redactie 3Smoelenboek 5Rotta Rangers 6Flora van de Eendragtspolder 8Uitnodiging Algemene Ledenvergadering 10Jaarverslag 2013 12Financieel Jaarverslag 2013 16De Haas 20Zeeland-excursie 20Jaar van de Spreeuw 21Witte kluifzwam 22Natuurwerk 22Slechtvalkkast en insectenhotels 23Ruimtelijke ontwikkelingen Noordrand 25Activiteitenkalender 26Mystery bird 28

- 2 -

Aves Visum, jaargang 34, nummer 127, maart 2014

Van het bestuur Jesse Keyzer

Het is voor mij alweer ruim twee jaar geleden dat ik voor heteerst binnenstapte bij Natuur- en Vogelwacht Rotta. In verge-lijking met andere leden die al zo lang lid zijn een lachertjeuiteraard. Maar goed, nu ik dit stuk aan schrijven ben, besefik pas hoe hard twee jaar voorbij kunnen gaan en hoeveeldingen er kunnen gebeuren binnen zo’n korte periode. Wie mij twee jaar terug zou vertellen dat ik in het bestuur terechtzou komen en een coördinator zou worden voor de werkgroepRotta Onderzoek, die had ik nooit geloofd. Echter, Rotta beschiktover een zeer kostbaar iets dat we met z’n allen moeten koesterenen dat is ruimte. De ruimte om jezelf te kunnen ontwikkelen, omte doen wat je leuk vind en om je talenten tot bloei te laten komen.Die ruimte om dat te doen is gewoon aanwezig binnen de vereni-ging en dat vind ik fantastisch!

Samenwerking is van cruciaal belang voor onze vereniging.Samen staan wij sterk en samen werken wij voor de natuur, iederop zijn of haar eigen manier. Ik denk dat samenwerking een be-langrijk onderwerp is voor Rotta. Ongeacht in welke werkgroepwij aan de slag gaan, samen zetten wij ons in voor één doel, voorde vereniging en uiteindelijk voor de natuur in onze eigen leefom-geving. Voor mij is het een streven om met mijn eigen werkgroepRotta Onderzoek zoveel mogelijk samen te werken met de ande-re werkgroepen en ook met organisaties buiten Rotta. Hieruit putik veel inspiratie en nieuwe ideeën om dingen op een andere wijzeaan te pakken.

Het voorjaar staat voor de deur. Planten gaan weer bloeien, vogelsgaan weer broeden, tijd om aan de slag te gaan met de mooisteperiode voor onderzoek. Gegevens verzamelen om zo te kijkenhoe het gaat met de flora & fauna in ons werkgebied. Deze gege-vens zijn belangrijk om bescherming en beheer goed af te stem-men. De keuze die je maakt moet een achterliggende visie heb-ben, een doel hebben en gebaseerd zijn op feiten.

Er staat een mooie toekomst voor de deur. Een aanwas vanjongere mensen om aan de slag te gaan, innovatieve ideeën omalles aantrekkelijker te maken. Keihard zijn wij hiermee aan deslag gegaan in 2013. Ik ben zeer trots als ik terugkijk op wat wijbereikt hebben (ook al heb ik hier maar tot nu 2 jaar van mogenproeven) en vooral hoe wij binnen de vereniging met elkaar om-gaan. Een kostbaar iets.

Natuurbericht.nlNatuurbericht.nl houdt u op de hoogte van de actuele gebeur-tenissen in de natuur. Biologen geven u dagelijks informatieover onder andere vlinders, zoogdieren, amfibieën, libellen,planten, zeedieren en vogels. Via Natuurbericht.nl krijgt udaarnaast dagelijks een natuurverwachting voor planten, vlin-ders en libellen.

Van de redactieMachiel Brinkhorst Het eerste nummer van de Aves in het nieuwe jaar bevattraditioneel de stukken voor de jaarvergadering, dit jaar tehouden op dinsdag 25 maart. Dit nummer bevat dus vooralook een terugblik op het jaar 2013. Het radioprogramma Vroege Vogels kijkt ook terug door aan heteind van het jaar te inventariseren hoe het ledenaantal van denatuur- en milieuverenigingen zich ontwikkeld heeft. Toen ik naarde lijst over 2013 keek, viel het mij op dat Natuur- en VogelwachtRotta niet zou misstaan op deze lijst. Eind 2013 hadden wij 675leden en daarmee zou Rotta op plaats 81 zijn gekomen als wijonze gegevens hadden aangemeld. Een verdienstelijke plaatsvoor een regionale natuurvereniging, op een lijst die aangevoerdwordt door de landelijk bekende verenigingen als het WereldNatuur Fonds, Natuurmonumenten, Greenpeace en de provinci-ale landschappen. Maar wat voor Rotta vooral van belang is, isde constatering dat wij op regionaal niveau een factor van bete-kenis zijn en nog meer kunnen worden. Met dit ledenaantal is devereniging een relevante speler in het maatschappelijke veld. In deze tijd van een terugtredende overheid wordt steeds vakernaar Rotta gekeken als het aankomt op het onderhoud van denatuur en de buitenruimte. Enerzijds hebben wij een adviserenderol bij het beheersplan van het Recreatieschap Rottemeren,waarbij wij o.a. aangaven dat er op allerlei plaatsen te bezuinigenvalt door wat minder te maaien en de natuur een grotere kans tegeven. Ook voor het daadwerkelijke onderhoud wordt er steedsmeer naar ons gekeken. Rotta Natuurwerk knotte kortgeleden inBergschenhoek voor de gemeente op een aantal plaatsen knot-wilgen. Dit was een opwarmertje voor het natuuronderhoud datwe volgend jaar gaan doen in Park de Polder. Met de enthousi-aste donderdaggroep konden we dit gemakkelijk aan, maar wezullen er voor moeten waken dat we niet een onbezoldigdeplantsoenendienst worden. Rotta Natuurwerk zal zich vooralmoeten richten op het kleinschalige werk, waarbij onze aanpak,die vooral op handkracht gebaseerd is, een meerwaarde voor denatuur heeft. Na twee jaar drukken bij Editoo in Arnhem hebben we in de lay-out van de Aves Visum een paar kleine veranderingen doorge-voerd. De gekleurde balken aan de boven- en onderkant van debladzijden zijn verdwenen en we hebben de lettergrootte ietsverkleind waardoor er iets meer wit tussen de regels is gekomen.Het tekstbeeld is nu wat rustiger. Hopelijk vindt u het ook eenverbetering.

Stukken algemene ledenvergaderingVoorgaande jaren heeft het bestuur en voor gekozen om deAves Visum met daarin de stukken voor de Algemene Leden-vergadering aan alle leden op papier toe te sturen. Om zowelhet milieu als de verenigingskas te sparen, is er voor dit jaareen andere keuze gemaakt.De mensen die het blad louter digitaal ontvangen, via dewebsite, krijgen ditmaal geen papieren versie. Voor die ledendie toch graag de jaarstukken op papier willen hebben en nietzelf willen printen, bieden we een afhaalservice. Tijdens deopenstellingsuren van het Trefpunt kunnen jullie (in beperktemate) een gedrukt exemplaar van Aves Visum ophalen.

- 3 -


Werkgroepen Kinderwerkgroep activiteiten voor 4 t/m 12 jaarinfo en aanmelden bij [email protected] Jansen 010-511 57 20Jong Rotta activiteiten vanaf 13 jaarinfo en aanmelden bij [email protected] Mudde (ad interim) Rotta Natuurwerk werken in de natuurinfo en aanmelden bij [email protected] van der Vorm 06-278 900 77Rotta Onderzoek tellingen flora en faunainfo bij [email protected] Mudde Trefpuntbeheer info bij [email protected] Somers 06-39 32 11 13Rotta Promotie promotie en PR-activiteiteninfo en aanmelden bij [email protected] van Meijgaarden 010-529 85 80Rotta Communicatie info bij [email protected] Noppers 010-418 47 76Rotta Educatie info bij [email protected] Deurloo 06-410 435 62Regioplannen info bij [email protected] van Lien 010-511 37 33

Nieuwe leden mw. Monica van Kleef, Rotterdammw./hr. Astrid en Robert Schild, Rotterdamhr./mw. Don Bethume en Herma Pellink, Rotterdamhr. Johan Schmitz, Zoetermeerdhr./mw. Gilbert en Elly Houtekamer-Peters, Bergschenhoekmw. Sandra de Wit, Bergschenhoekmw. Marion Boxsem, Nieuwerkerk a.d. IJsselmw. Lidy Bom, Rotterdamhr. Piet Beerens, Berkel en Rodenrijshr./mw. Henk en Ciska Glerum, Nieuwerkerk a.d. IJsselmw. Ava Vleugels, Bleiswijkmw. Diane Onel, Rotterdammw. Margret de Knijff, Poortugalmw. Maria Overgaauw, Berkel en Rodenrijshr. Jan Jovenaar, Berkel en Rodenrijsmw. Lenie Groen , Berkel en Rodenrijs

Van harte welkom bij de vereniging. Kom snel eens langs bijonze activiteiten of gewoon zomaar op donderdag of zater-dagmiddag bij het Natuurcentrum Trefpunt Rotta!

- 4 -


Smoelenboek

© Cees Oudijk

Steven Liebregt Hallo, ik ben Steven Liebregt uit Zevenhuizen. In het dagelijksleven studeer ik Bos- en Natuurbeheer aan het MBO in Gouda,mijn stage loop ik bij het Zuid-Hollands Landschap in de Krimpe-nerwaard. Sinds een jaar of drie ben ik steeds meer naar vogels gaan kijken.Ik vind het leuk om lekker buiten te zijn en te genieten van diemooie beesten. Mijn eerste kennismaking met Rotta was verledenjaar. Tijdens de Nationale Vogelweek zijn mijn vader en ik meegeweest met de vroege excursie naar de Wiebertjes. Tijdens dezeexcursie waren veel vogels te horen en te zien, en de sfeer wasook erg goed. We vonden het allebei zo leuk dat we beiden lid zijngeworden. Regelmatig doe ik nu mee met de activiteiten zoals deavonden van Jong Rotta, excursies en de zeer geslaagdebraakballenpluisavond van Rotta Onderzoek en Jong Rotta geza-menlijk. De Jong Rotta-excursie naar de Eendragtspolder washilarisch. Er zijn ervaren vogelaars die bij elke Blauwe Reigerdenken dat ze een Purperreiger gezien hebben en als dat niet zoblijkt te zijn beginnen te bazelen over een Blauwe die paars zagvan de kou…..!!! Tsja….. Verder heb ik dit jaar de roofvogeltelling gedaan, help ik mee methet Steenuilenwerk in Moerkapelle en Zevenhuizen en doe iksamen met Jesse Keyzer een midmaand/watervogeltelling. Naastde vogels hebben ook reptielen mijn belangstelling, het wordt dustijd voor de eerste Ringslang in ons werkgebied. Onder het voge-len probeer ik ook nog wat leuke plaatjes te schieten en dat luktvaak best wel goed. Een echte twitcher zal ik niet worden maarhet bezoek aan de Sperweruil in Zwolle samen met mijn opa waswel erg vet! Bij Rotta vind ik een club redelijk fanatieke vogelaars die ook nogin zijn voor een geintje. Het enige waar ik tot nu spijt van heb isdat ik niet ben meegegaan met de parallel-Zeelandexcursie. Tochwel veel gemist helaas. Volgend jaar ben ik er zeker bij! Ik gajullie zien bij Rotta.

Ron Muilman Als echt buitenmens woonachtig in Zevenkamp in Rotterdamfietste en wandelde ik al jaren regelmatig door de gebieden vanRecreatieschap Rottemeren. Tijdens deze tochten kwam ik vaakborden tegen met daarop informatie over een natuurverenigingdie in deze gebieden actief is. Ik werkte al langer in de natuur voor onder andere Natuurmonu-menten, Landschaps Onderhoud Reeuwijk en het Nivon. Omdatik afhankelijk ben van de fiets zijn die locaties wel eens wat lastigbereikbaar en was ik op zoek naar iets dat dichter in de buurt was.Met wat bellen kwam ik er achter dat Rotta een heel actievewerkgroep heeft die zich bezig houdt met wat ik het liefst doe:lekker buiten werken in het vrije veld.

In oktober 2012 ben ik voor het eerst met Rotta Natuurwerk aande slag gegaan. Dat beviel heel goed, door de open sfeer engezelligheid voelde ik me direct thuis in de ploeg. De leukste klusvind ik wel het maaien van riet en ruigte met de zeis. Het kosttewat tijd om het onder de knie te krijgen maar dat is goed gelukten inmiddels is er menig metertje gewas ten prooi gevallen aanmijn werklust en sta ik bekend als “de man met de zeis”. Ik houhet maaien echter wel beperkt tot planten! Jammer genoeg kan er niet het hele jaar overal gewerkt worden;je moet nu eenmaal rekening houden met de broedtijd van devogels. Gelukkig heb ik daar wat op gevonden. Vanaf 1 maart gaik aan de slag om datgene uit de natuur te verwijderen dat de soort“Tweebenig Bosvarken” in ruime mate aan sporen achterlaat;Zwefvuil. Er ligt zoveel dat ik daar best nog wel wat hulp bij kangebruiken! Laat even weten via Rien van der Vorm,[email protected] als je mij daarbij wil komen helpendeze lente en zomer.

© Jan Mudde

- 5 -


Rotta RangersBen Huber Hieronder staat een beschrijving van iets uit de natuur. Hetis de bedoeling dat jullie raden hoe het heet. Als je RottaRanger bent en je denkt dat je het weet, mail dat dan doornaar [email protected]. Iedereen die de juiste naamweet krijgt bij de eerst volgende activiteit een aardigheidje. Rara, hoe heet ik?Ik sta met mijn broertjes en zusjes al heel lang op een leuk plekjewaar ik heel veel mee maak. Ik heb jullie daar vaak gezien.Daarom wil ik jullie nu eindelijk eens iets over mijzelf en mijn fa-milie vertellen. Mijn familie woont al een aantal eeuwen onderandere in Nederland. Mijn voorouders komen uit Griekenland enTurkije. Onze oorspronkelijke familienaam is van Turkse oor-sprong. Honderden jaren geleden waren de mensen nog erg bij-gelovig. Mijn familieleden kon je toen vaak aan de zuidzijde vaneen boerderij vinden. Dat was om de heksen goed te stemmen.De heksen konden dan overdag bij mijn familie uitrusten. Zohoefden ze de mensen op de boerderij niet lastig te vallen. Zedachten toen ook dat uilen vermomde heksen waren. Dat komtomdat uilen overdag vaak bij ons uitrusten. Veel van mijn familie-leden staan ook in parken, straten en lanen.

© Ben Huber In de winter heb ik mooie grote bruine knoppen met binneninwollig dons. Die knoppen worden door een kleverige stof be-schermd. Die stof noemen we bijenbalsem. Het beschermt mijnknoppen en de broeinesten van bijen tegen infecties. Zo rond aprilzwellen mijn knoppen, gaan open en vormen bladeren die eenbeetje op een hand lijken. Als ik jarig ben, dat is altijd in mei, geefik een vrolijk feestje. Ik laat dan overal mooie bloemen zien die opeen soort kaarsjes lijken. Mijn leeftijd wil ik geheim houden,daarom heb ik geen jaarringen. Mijn bloemen geven veel honingaan de bijen. De huisimker van Rotta is waarschijnlijk erg blij metmij en mijn broertjes. Hij houdt naast het clubhuis zijn bijen. Wijzijn dus echte kanjers voor alles wat om ons heen leeft. De enige beestjes die ik niet aardig vind zijn mineermotjes. Zijleggen eitjes in mijn bladeren. Als de larven uit die eitjes komenmaken ze heel veel gangetjes in mijn blad. Ze eten veel van hetbladgroen uit mijn bladeren op. Mijn mooie groene bladeren ver-dorren daardoor gedeeltelijk. Ik kan daar wel tegen maar vind hettoch heel vervelend. Mijn zaden hebben een doornige schil. Dat is omdat ik ze eenbeetje wil beschermen tegen al te eetlustige beesten. Mijn zaden

zijn namelijk voedsel voor zwijnen, schapen, geiten, herten envarkens. Als mensen mijn zaden eten kunnen ze er ziek worden.In Turkije koken ze mijn zaden voordat ze die aan de paarden teeten geven. Die helpen de paarden dan bij problemen met de keelen ademhaling. Daar heb ik mijn familienaam aan te danken.

© Ben Huber In de herfst laten de stelen van de afgevallen bladeren hoefijzer-vormige littekens op de takken achter. In de vorm van dat hoefijzerzit een aantal littekens dat op de nagels in een hoefijzer lijken. Hetaantal nagels geeft aan hoeveel deelblaadjes mijn handvormigeblad had. Ik ben nogal fors gebouwd en heb daarom een ruim plekje op hetterrein van het Trefpunt van Natuur- en Vogelwacht Rotta gekre-gen. Ik ben heel breed en bescherm jullie soms tegen de felle zon.In de herfst zie ik dat de Rotta Rangers en de Kapoentjes altijdonze mooie bruine zaden verzamelen.Ik hoop dat jullie dit nog lang zullen blijven doen en zie er dan ookweer naar uit dat jullie in het najaar mijn zaden flink zullen oppoet-sen en mee naar huis nemen om aan iedereen te laten zien hoemooi ze zijn.

Rotta Rangers op zoek naar sporen in dewinterGert Jansen Nog heel even gaan we in gedachten terug naar zaterdag 17januari 2013: buiten was alles WIT. Overal in de sneeuw zagje afdrukken van dieren: geweldig! Nu op zaterdag 18 janua-ri 2014 is het erg nat; veel plassen waar je met je laarzenlekker doorheen kunt waden. Op het ruiterpad zie je wel watblubberige spoorafdrukken van vooral paarden en mensen. Wat een gravers heb je toch in de natuur. Lekker onder de grondis het redelijk veilig voor dieren. Onze topgravers zijn familie vanMolly de Mol. Als je de rulle aarde van een molshoop weghaalt,dan zie je het gat naar het gangetje. In ons Trefpunt hebben wemet de beamer wat informatie gegeven over deze bijzonderegraafmachine en ook andere sporen hebben we laten zien. Onzeechte speurneuzen hebben diverse kleinere holletjes ontdekt:gangetje van muizen. Soms lopen die gangetjes in elkaar over endan heb je te maken met een wissel. De grotere holen zijn zeerwaarschijnlijk van konijnen. Bij één holletje lagen duidelijk konij-

- 6 -


Fotoraadsel

© Piet Mulder

Piet Mulder stuurde de redactie bovenstaande foto met de vraagdeze foto te plaatsen als fotoraadsel. Wie denkt te weten wat ditis kan een mailtje sturen aan Piet Mulder op het [email protected]. In de volgende Aves Visum zal hij ont-hullen wat dit is.

nenkeutels, dus…..dat kon niet missen. De Belgische konijnen-keutels, die Ben had meegenomen, vielen bij onze 40 Rangersoverigens beter in de smaak.

Vossenhol? © Piet Mulder Dat er op de golfbaan Vossen leven, is bekend. Zeer waarschijn-lijk hebben we ergens in een talud een vossenhol met 2 in-/uit-gangen ontdekt. Er zijn ook uitwerpselen van Vossen gevonden.Onderweg hebben we een aantal vogelnesten gezien, zoals hetarchitectonische hoogstandje van de Ekster met dak en heteenvoudige cabrio-nest van de Houtduiven. Ook andere kleinerenestjes zijn nu nog zichtbaar. Op het golfterrein zagen we enkelebomen, die behoorlijk grijs waren. Nee……geen oude bomen,maar een verzamelplek/toilet voor Aalscholvers. Zelfs 2 GroteBonte Spechten zijn door een groep gespot.

Aangevreten paddenstoelen © Piet Mulder De sporen van Regenwormen zie je ook overal in de grond. Zijgraven hun eigen tunneltjes en breken ook allerlei bladeren af. Bijhet trillen van de bodem kruipen de Regenwormen uit de grond.En dat ‘weet’ die Zilvermeeuw, die in het gras staat te (water)trappelen. Veertjes hebben we niet zoveel gezien. De gevondenveertjes hebben we onder een vergrootglas bewonderd. Restan-ten van slakkenhuizen zie je overal liggen. Zo’n slak was eenlekker hapje voor de vogels. Helaas hebben we ook nog watsporen van mensen gevonden nl. blikjes en plastic flesjes. We hebben toch nog aardig wat paddenstoelen gezien. Mooi datElfenbankje met die witte rand. Bij Judasoren moet je altijd evenvoelen hoe zacht ze zijn. Bij enkele Hazelaars zag je duidelijk degele katjes hangen. De kleine, rode vrouwelijke bloempjes hebbenwe ook gezien. Terug in het Trefpunt hebben we nog lekker wat gedronken. Alle

Rangers kregen een folder mee over de Tuinvogeltelling ditweekend en ook een vetbolletje met als tekst

- 7 -


De flora in de Eendragtspolder, nieuwe na-tuur in wordingAnton Roeloffzen Ruim een jaar geleden werd de herinrichting voltooid van deEendragtspolder, gelegen ten noorden van de Zevenhuizer-plas, direct ten oosten van de Rotte. Een akkerbouwgebiedop oude zeeklei werd grotendeels veranderd in een recreatie-,natuuren overloopgebied, met hierin een wedstrijdroeibaan.In de zomer van afgelopen jaar werd door Dick Hoek en mijzelfeen “nulmeting” uitgevoerd naar de (mate van) aanwezigheiden aantallen plantensoorten in het gebied. Een nieuwe Rotta-werkgroep voor floristisch onderzoek is hiermee geboren.Als nieuw natuurgebied is de Eendragtspolder uniek; waarvindt je graslanden moerasnatuur op voedselrijke oudezeeklei? Spannend om te zien hoe de natuur zich hier dekomende jaren verder ontwikkelt, niet alleen wat plantenbetreft, maar ook qua vogels, vlinders, libellen en anderedieren! De aanlegIn twee jaar tijd is over een gebied van circa 308 ha 2,4 miljoenm3 grond verzet voor de aanleg van de roeibaan en aan weers-zijden terugroeibanen, dijken en kades, en nieuwe sloten metlangzaam aflopende oeverzones. Rond de roeibaan nabij de Rotteis binnen een hoge dijk een eilanden-moerasgebied aangelegden ten oosten hiervan een nat tot vochtig graslandengebied binnenlagere kades. Het is de bedoeling dat het landschap open blijft;slechts op enkele plekken tussen de graslandpercelen zijnboomgroepen aangeplant en enkele houtwallen. De graslandenzijn ingezaaid met een gras- en kruidenmengsel en in het moe-rasgebied zijn rietstekken gepoot.

De Eendragtspolder tijdens de aanleg in 2011. Bron: watervakblad.nl

Begin 2013 werd het gebied opgeleverd, inclusief wegen op kades,een parkeerterrein, bruggen, een botenhuis en vlonders rond deroeibaan. Het is verder aan de natuur, die zich zal ontwikkelenonder invloed van extensief maaibeheer. De planteninventarisatieVanwege de grootte van het gebied, meer dan 300 ha, was hetniet mogelijk alle terreindelen te bezoeken. Extra complicatie isdat de moeraseilanden alleen per boot te bereiken zijn. Slechtseen deel is intensief onderzocht op de aanwezigheid van soortenen aantallen planten, waarbij wél alle landschapselementen zijnbezocht: diverse moeras(ei)landen, watergangen en natuurlijkoevers, enkele natte tot vochtige graslandpercelen, droge dijkve-getaties, de houtwallen en boomgroepen, en halfverhardingen op

enkele parkeerterreinen en nabij sluisjes, duikers en bruggen. Erwerd in juli en augustus vijf dagen geïnventariseerd en beginseptember werd het gehele gebied globaal gescand op gemistesoorten. We waren de grasmaaiers nog net voor; nadat er gemaaidis wordt het herkennen van soorten toch een stuk lastiger.Er is gewerkt volgens de abundantieklasse-indeling van FLORON,en daarnaast ook bijgehouden in welke milieutypen (verharding,grasland, moeras, water) ze voorkwamen, en ingeschat of zeuitgezaaid/geplant zijn, spontaan opgekomen, of verwilderdvanuit het omringende cultuurlandschap. Er is per perceel ofdijklichaam, c.q. per vegetatietype, bijgehouden welke planten-soorten voorkomen en in welke mate (abundantie) werd geschat;de verzamelde gegevens zullen nog per km-hok worden uitge-werkt en beschikbaar gesteld aan FLORON.Hoewel we beiden een grote plantenkennis hebben, vulden weelkaar op enkele punten goed aan. Twee weten immers meer daneen en soms was er discussie nodig over het op naam brengenvan soorten. En natuurlijk is Heukels’ Flora de finale scheidsrech-ter, dan wel de wilgentabel van Arnoud Zwaenepoel. En somsbiedt internet uitsluitsel; we troffen in boomgroepen ziekteresis-tente iepen aan, die qua blad erg lijken op Aziatische iepen en nawat zoekwerk op internet bleek het te gaan om de moderne ie-penkloon “Nanguen”.Meer dan handig is dat Dick veel weet van grassen en ze goedvegetatief (niet bloeiend) kan herkennen. Ik weet juist veel vanbomen; met de grote aantallen wilgenzaailingen kwam ook datgoed uit Het vegetatiebeeldWe troffen in het algemeen zeer open graslandvegetaties aan, dievooral uit ruigte en pioniersoorten bestaan en/of gedomineerdwerden door machinaal ingezaaide rijen graspolletjes op opko-mende kruiden. Omdat we inventariseerden in een warme drogenazomerperiode, waren overal in de graslanden uitgedroogdeweinig begroeide poelen aanwezig, waar vooral jonge Kamille--zaailingen aanwezig waren. Her en der troffen we hier ook “kerk-hoven” aan van massaal uitgedroogde en/of leeggegeten hoorn-tjes aan van de gewone poelslak.

Dick Hoek naast wilgenzaailing © Anton Roeloffzen

Lokaal was de vegetatie al behoorlijk hoog en overal werdenmassaal wilgenzaailingen aangetroffen. Veelal ging het om

- 8 -


Schietwilgen, maar daarnaast werden ook de Kraakwilg (Deci-piëns cultivar), Olijfwilg, Boswilg, Geoorde wilg en Grauwe wilgaangetroffen. Sommige zaailingen waren al meer dan twee meterhoog. Het en der stonden er ook (Bastaard?)populierenzaailingenen Rode kornoelje. Ook diversiteit aan grassen was behoorlijk,deels omdat ze zijn uitgezaaid, maar ook spontaan opgekomen.Omdat her en der massaal de grassoort Duist (in rijtjes?) werdaangetroffen, kenmerkend voor kleiakkers, en deze niet wordtgenoemd in de toegepaste zaaimengsels, is onduidelijk of dit in-derdaad een akkerrelict is of toch uitgezaaid. Van andere soortenals de Pastinaak, Glad walstro, Gele morgenster en diverse bomenen struiken is overduidelijk sprake van uitzaaien of aanplanten.Opvallend waren ook de relict-vegetaties van Riet en Lidsteng,die in oude gedempte sloottracés en afgegraven oude oeverzonesdominant aanwezig waren.Overal op de moeraseilanden kwamen geplante rietstekken uit endaarnaast werden er veel grassen en bloeiende ruigtekruidenaangetroffen, deels uitgezaaid, deels spontaan opgekomen.Langs de roeibaan waren overduidelijk polletjes Moeras- en Oe-verzegge uitgeplant en Zwanenbloem. In de watergangen drevenforse plakkaten uitbundig bloeiende Veenwortel; bijzonder wasdat in de natuurlijke oeverzones op de eilanden en langs degraslanden de landvorm van de Veenwortel ook bloeiend werdaangetroffen. Oude sloottracés waren her en der nog goedzichtbaar door de aanwezigheid van rietvegetatielinten, dwarsdoor de nieuw gegraven watergangen.In totaal zijn 219 plantensoorten aangetroffen, waarvan 19 boom-en struiksoorten en 21 grassoorten.36 aanwezige soorten zijn uitgezaaid of aangeplant. Alles over-ziende is de soortenrijkdom in het gebied nog beperkt, maar dit isniet vreemd gezien de recente aanleg ervan. Meest bijzonderwaren Slijkgroen en Waterpostelein, beiden kenmerkend voor minof meer voedselrijke drooggevallen plaatsen.

Slijkgroen in verdroogde poel © Dick Hoek

Opvallend was dat veel soorten, algemeen voor gras- en moeras-landen op klei, nog vrijwel ontbraken. Het gaat om soorten alsGele lis, Gewone engelwortel, Wilde bertram, Heelblaadjes, Wildepeen en Moeraswalstro. Deels komen deze soorten volop voorlangs de Rotte en zullen ze zich geleidelijk in het gebied gaanvestigen. Andere soorten met lichte zaden, die gemakkelijk doorde wind verspreidt worden, komen al massaal op, zoals Koningin-nenkruid, Harig wilgenroosje en Grote kattenstaart. De dierenwereldZo jong als het gebied nog is, er waren ongelooflijk veel vogelsaanwezig. Duizenden Grauwe Ganzen waren op de graslandenaan het ruien en eten. Daarnaast werden allerlei andere, veelal

algemeen voorkomende watervogels gezien; opvallend waren degroepjes Kleine Zilverreigers, die tijdens iedere inventarisatiedagwerden gezien in het moeraseilandengebied rond de roeibaan.Verder werden o.a. troepen Kieviten en kleine zaadetende vogelsgezien. Nu al is de Eendragtspolder een vogeleldorado!Het was tijdens bijna alle inventarisatiedagen mooi warm enzonnig weer. In de graslanden werden grote aantallen vlindersgezien, vooral Icarusblauwtjes, maar ook algemene dagvlindersals Klein koolwitje, Kleine vos en Distelvlinder. Bijzonder was datook de Oranje luzernevlinder diverse malen werd gezien.Ook vlogen er diverse soorten libellen. Enkele malen zijn ookhazen waargenomen, waarvoor het nieuw ingerichte gebied bijuitstek geschikt is als leefgebied. De toekomstDe aanleg van een natuurgebied van moeras- en graslanden opoude zeeklei, is uniek voor Nederland. Deze van nature vrucht-bare gronden zijn bijna altijd in gebruik voor akkerbouw; nabijsteden zijn er eventueel recreatiebossen op geplant. Omdat hetom voormalige akkerbouwgrond gaat en er recent veel grondver-zet heeft plaatsgevonden, is wel sprake van een zeer voedselrijkesterk verstoorde bodem. Alleen met een regiem van tweemaaljaarlijks maaien in de zomer, drogen en afvoeren van het hooi,kunnen op termijn bloemrijke gras- en moeraslanden ontstaan.Het is wenselijk de rietlanden in de winter over 1/3 deel van hetareaal te maaien, zodat voldoende overjarig riet overblijft voorrietvogels als Rietzanger, Baardman, Kwak en Roerdomp, naastjong rietland in het voorjaar.Daarnaast is het nodig in de komende jaren de massaal opko-mende wilgen handmatig te verwijderen. In de nazomer hebbenRotta-vrijwilligers dat al gedaan op een aantal eilanden bij deroeibaan. Het begin van een enorme taak.De recreatieve en natuurwaarden van het gebied zijn potentieelgroot, mits het juiste maaibeheer plaatsvindt en de wilgenopslagwordt verwijderd. Vraag is wél of hiervoor voldoende financiën enmenskracht van bijvoorbeeld vrijwilligers beschikbaar zijn. DeGroenservice Zuid-Holland moet immers fors bezuinigen in 2014.Als het juiste beheer niet (financieel) haalbaar is voor het gehelegebied, zal noodgedwongen moeten worden gekozen voor eensuboptimaal beheer. Het is dan beter een deel van het gebied aanhet juiste maairegiem te onderwerpen en de rest te laten verbos-sen, dan overal “half werk” te doen. Wel gaat dan op termijn hetnagestreefde open karakter van het gebied verloren. Ook kanoverwogen worden een deel van het gebied te laten begrazen metbijvoorbeeld Gallowayrunderen, een ras dat zeer geschikt is voormoerasgraslanden en zeer zelfredzaam is.In opdracht van de GZH wordt nu een beheerplan uitgewerkt,uitvoerbaar met de beschikbare middelen. Daarnaast zijn alideeën ontwikkeld voor de monitoring van natuurwaarden, zoalsdeze in de komende jaren gaan ontstaan. Vrijwilligers van Rottakunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het beheer en eenmonitoringsprogramma. Na de “nulmeting” van de flora in 2013,zijn flora-inventarisaties wenselijk over 3 jaar, 8 jaar en 15 jaar.Daarnaast zijn er voldoende vogelfanaten binnen Rotta, om devogelstand in de komende jaren te volgen.Bezien moet worden of we in het gebied enkele vlinder- en libel-lentelroutes kunnen uitzetten en iedere twee weken nalopen inhet zomerseizoen. Verder ben ik van plan volgend jaar de mollus-cenfauna in sloten en op land te onderzoeken. En hopelijk doethet Waterschap regelmatig waterfauna-onderzoek.Wat er ook gebeurt, het worden spannende jaren in de Eendragts-polder. Ga er eens kijken, er is in alle seizoenen veel natuur tebeleven.

- 9 -


Notulen van de algemene ledenvergadering van 26 maart 20131 OpeningVoorzitter Rien van der Vorm opent de vergadering en heet alle aanwezigen hartelijk welkom. Aanwezig zijn 48 leden, inclusief hetbestuur. Met kennisgeving zijn afwezig: Jaap van Lien, Chris van Rijswijk, Jeannette Prins en Gert Jansen.Hij staat kort stil bij een paar actuele zaken:- het bestuur is erg blij dat, na meer dan een jaar voorbereiding, nu dan eindelijk een ‘eigen’ onverhard parkeerterrein tegenover hetTrefpunt is aangelegd en in gebruik genomen.- Na 30 jaar Vogelcursus was niet alleen het cursusboek, maar de hele cursus toe aan vernieuwing. Een commissie heeft een heelnieuwe cursus ontwikkeld met daarbij een prachtig nieuw cursusboek! De commissie en de redactie van AV, die het boek gerealiseerdhebben, worden hartelijk bedankt. Volgend jaar zal de vernieuwde cursus worden geëvalueerd.

Uitnodiging Algemene Leden Vergadering dinsdag 25 maart 2014Het bestuur van Natuur- en Vogelwacht Rotta nodigt u van harte uit voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Deze vergaderingwordt gehouden op dinsdag 25 maart 2014, om 20 uur in Natuurcentrum Trefpunt Rotta, Hoeksekade 164, 2661 JL Bergschenhoek.De zaal is open vanaf 19.30 uur Agenda: 1 Opening 2 Notulen van de ALV van 26 maart 2013 3 Ingekomen stukken 4 Financieel verslag 2013 en begroting 2014 5 Verslag Kascontrolecommissie 6 Benoeming nieuwe Kascontrolecommissie 7 Bestuursverkiezing 8 Vaststellen contributie 2014 9 Plannen voor 2014 10 Rondvraag 11 Sluiting De pauze wordt gehouden van ongeveer 20.45 uur tot 21.00 uur Na de pauze willen we onze kennis testen in een ROTTA-NATUURKWIS. Behalve eeuwige roem, zijn er voor de winnaars leukeprijzen beschikbaar. Ad 5: De kascontrolecommissie wordt nu gevormd door: John Mackay en Frans Angenent. Ad 7: Bestuursverkiezing:Samenstelling van het huidige bestuur:Rien van der Vorm voorzitterJaap van Lien vice voorzitterJan Noppers penningmeester aftredendAria van Ballegoie secretarisBetsy van Meijgaarden lid aftredendCor Noorman lidJesse Keijzer lidJan Noppers en Betsy van Meijgaarden zijn aftredend en niet herkiesbaar. Het bestuur is erg blij dat 2 leden zich kandidaat hebbengesteld voor een bestuursfunctie: Cor van de Lustgraaf en Hans Sanders. Cor is al penningmeester in het Trefpunt Beheerteam enhij neemt al langere tijd deel aan de bestuursvergaderingen. Van Hans weten wij dat hij een brede belangstelling heeft voor de natuuren dat Rotta hem ter harte gaat.Andere kandidaten kunnen door de leden worden voorgedragen. Tot uiterlijk 3 dagen voor de vergadering kunnen namen van kan-didaten schriftelijk worden ingediend bij het bestuur. Ad 8: Vaststellen contributie voor 2014Het bestuur stelt voor de minimumcontributie te handhaven op € 12,50 / € 6,25. Het jaarverslag en het financieel jaarverslag vindt u in deze Aves Visum en op onze website: www.rotta-natuur.nl Wij hopen velen van u deze avond te mogen ontmoeten. Namens het bestuur,Aria van Ballegoie (secretaris)

- 10 -


-Jaap van Lien zet zich als bestuurslid al jaren in voor een zo groen mogelijke invulling van de ruimtelijke ontwikkelingen. Hij houdtzich o.a. zeer intensief bezig met de busbaan over de Landscheiding, de Groen-Blauwe Slinger en de Bergboezem. Deze activiteitenzijn niet altijd zo zichtbaar, maar vereisen veel inzet en vasthoudendheid. Deze inspanningen gaan nu hun vruchten afwerpen. Jaapwordt hartelijk bedankt voor zijn grote inzet. 2 Notulen van de ALV van 27 maart 2012Er zijn geen op- of aanmerkingen. De notulen worden goedgekeurd en vastgesteld. 3 Ingekomen stukkenEr zijn voor deze vergadering geen stukken binnen gekomen. 4 Financieel jaarverslag 2012 en begroting 2013Het Financieel verslag van zowel de vereniging Rotta, als van het NatuurcentrumTrefpunt, was al gepubliceerd in Aves Visum en opde website. Penningmeester Jan Noppers geeft nog een korte toelichting. Hennie van Bokhoven spreekt haar waardering uit voor aldit cijferwerk. De beide penningmeesters, Jan Noppers (Rotta) en Cor van de Lustgraaf (Trefpunt) worden hartelijk bedankt. 5 Verslag kascontrolecommissieJohn Mackay en Machiel Brinkhorst hebben de boeken van de penningmeester gecontroleerd. John meldt dat zij daarbij alles in ordebevonden hebben en hij stelt de vergadering voor de penningmeester / het bestuur decharge te verlenen. Aldus geschiedt. 6 Benoeming nieuwe kascontrolecommissieMachiel treedt af; hij wordt door de voorzitter bedankt. Frans Angenent meldt zich aan om zijn plaats in te nemen. John en Fransvormen de nieuwe kascontrolecommissie. 7 BestuursverkiezingAad Deurloo en Henk Zomer zijn aftredend en niet herkiesbaar. Beiden hebben zich binnen het bestuur, lang ingezet voor de vere-niging. Het bestuur is erg blij dat Jesse Keijzer en Cor Noorman zich kandidaat hebben gesteld voor een bestuursfunctie. Allebei zijnzij zeer actief in de werkgroep Rotta Onderzoek. De vergadering gaat unaniem akkoord met hun benoeming. 8 Vaststellen contributie 2013Zoals reeds schriftelijk was uitgelegd, stelt het bestuur voor de minimumcontributie te verhogen naar, voor volwassenen € 12,50 envoor jeugdleden € 6,25. De penningmeester wijst er op dat voor het eerst de vaste lasten hoger zijn dan de vaste inkomsten. Devergadering gaat met algemene stemmen akkoord met de voorgestelde verhoging. Ook wil de penningmeester nog kwijt dat deaanleg van de parkeerplaats niet is gefinancierd uit de contributie, maar uit de eigen middelen, die worden verkregen door het vrijwil-ligerswerk. 9 Plannen voor 2013Het bestuur heeft zich de afgelopen maanden o.a. bezig gehouden met de ontwikkeling van een nieuwe visie en werkwijze. Met meerleden en met meer kennis van de natuur willen we een actieve vereniging zijn die er toe doet en waar ieder lid, van 4 tot 94, zich thuiskan voelen en op eigen wijze bezig kan zijn met de natuur. Enkele zaken die hier uit naar voren komen zijn: Bestuursleden tredenaan voor een termijn van 4 jaar, met hooguit 1 maal verlenging. Hierdoor zal er meer doorstroming in het bestuur komen. De vereni-ging gaat meer werken met zelfstandig werkende werkgroepen, die zelf beslissingen nemen. Wel blijft het bestuur eindverantwoor-delijk. De kennis van de natuur zit zo vooral in de werkgroepen en het bestuur wordt hierdoor ontlast. Alle inkomsten uit de werkgroe-pen gaan naar de vereniging en de penningmeester blijft hiervoor verantwoordelijk. Een en ander zal in het komende jaar verderworden ontwikkeld en uitgewerkt.Aad Deurloo en Henk Zomer worden met waarderende woorden en een bos bloemen hartelijk bedankt voor al het werk dat zij voorde vereniging hebben gedaan. Aad, die alle bestuursfuncties heeft doorlopen als secretaris, (vice)voorzitter en penningmeester wordtbenoemd tot erelid. Zowel Aad als Henk laten weten actief te blijven voor de vereniging. 10 RondvraagFrans Angenent wil een afspraak maken voor een rondleiding voor de schippers van het pontje.Piet Bak vraagt of, bij zoveel activiteiten de naam van de vereniging misschien beter aangepast kan worden. Een naam waarin ookde natuurbeleving weerklinkt. Jan Mudde raadt dit sterk af: Natuur- en Vogelwacht Rotta is voor de buitenwereld een begrip. JanNoppers wijst ook op de rompslomp en de financiële gevolgen, terwijl het niet veel oplevert. 11 SluitingNiets meer aan de orde zijnde sluit de voorzitter de vergadering en dankt ieder voor de inbreng.

- 11 -


Jaarverslag 2013 AlgemeenHet jaar 2013 stond voor de vereniging in het teken van de toe-komst. Sinds de opening van het Trefpunt is het ledental meerdan verdubbeld. De teller van de ledenadministratie staat op 683leden! We zijn erg blij met deze enorme groei die nog steedsdoorgaat. Ook het aantal en de diversiteit van de activiteiten ishand over hand toegenomen en ook dat is heel positief. We inte-resseren steeds meer mensen voor de natuur en onze vereniging.Eén en ander maakt wel dat de interne structuren van de vereni-ging aangepast moeten worden. Het werk is zo veelomvattendgeworden dat dit niet meer door alleen de bestuursleden aange-stuurd en gedragen kan worden. Afgelopen jaar werd de rol vande werkgroepen groter en het bestuur richtte zich meer op dehoofdlijnen. Een verandering waar iedereen best even aan moestwennen maar die zijn vruchten begint af te werpen.

We kunnen rustig stellen dat Natuur- en Vogelwacht Rotta eengroeiende en bloeiende vereniging is die klaar is voor de volgen-de tien jaar. We gaan een zonnige toekomst tegemoet, mededankzij onze financiële onafhankelijkheid van de overheid.Hieronder volgt het beknopte jaarverslag 2013. Met Aves Visum,de website, de Nieuwsflits en de Facebookpagina houden we uallen gedurende het jaar, op bijna dagelijkse basis, op de hoogtevan het wel en wee van de vereniging en de natuur in ons werk-gebied. BestuurHet bestuur van de vereniging bestond in 2013 uit Rien van derVorm (voorzitter), Aria van Ballegoie (secretaris), Jan Noppers(penningmeester), Jaap van Lien (vicevoorzitter), Jesse Keyzer,Betsy van Meijgaarden en Cor Noorman. Iedere eerste dinsdagvan de maand, met uitzondering van september, heeft het bestuurvergaderd. Een vaste groep betrokken leden was bij de vergade-ringen aanwezig. Voor het eerst in de geschiedenis van de vere-niging heeft de vicevoorzitter de voorzitter langdurig, en op uitste-kende wijze, vervangen. De nieuwe werkwijze, met meer verant-woordelijkheid voor de werkgroepen wat betreft de inhoud en vormvan hun activiteiten, waarbij het bestuur meer op afstand staat,vergde wat gewenning maar bevalt goed. Ook de veranderdestructuur van de bestuursvergadering was iets waar we allen aanhebben moeten wennen. Groot voordeel is dat we inmiddelskorter, efficiënter en effectiever vergaderen. Na afloop van devergaderingen blijft het, gelukkig, vaak nog lang gezellig in hetTrefpunt.

Vrijwilligers

Alle werkzaamheden door en voor de vereniging worden uitge-voerd door een grote groep vrijwilligers. Zonder deze mensenhebben we geen bestaansrecht. Gelukkig groeit ook deze groepnog steeds. De onderlinge sfeer, de boeiende, afwisselende enuitdagende werkzaamheden spelen daarin een grote rol. Alsvereniging zijn we trots op deze groep mensen en het bestuur wilhen op deze plek dan ook allen enorm bedanken voor hun tome-loze inzet voor de vereniging en de natuur. Omdat het om meerdan 10% van het ledenbestand gaat voert het te ver om iedereenin dit jaarverslag persoonlijk te noemen. Dus geen lijstjes metnamen dit keer. De waardering is er zeker niet minder om!! Natuurcentrum Trefpunt Rotta

Het gebruik van ons verenigingsgebouw is in 2013 verder toege-nomen. Zowel door uitbreiding van de activiteiten als ook door hetgebruik door derden. Het Trefpunt is uitgegroeid tot het zenuw-centrum van de vereniging. Het is een prachtige locatie en defaciliteiten zijn uitstekend. Het gebouw valt bij zowel de leden alsde niet-leden zodanig in de smaak dat er in 2014 zelfs eenruimte op het terrein bij komt. Dit alles kan uitsluitend omdat hetgebouw door de “huishoudelijke dienst” tiptop op orde wordt ge-houden. Daarnaast zorgen de mensen van de “Witte Tornado”meerdere malen per jaar voor een grondige opfrisbeurt. De ge-zonde financiële positie van het Trefpunt komt bij het jaarverslagvan de penningmeester aan bod.

- 12 -


PR en pers

Bij verschillende gelegenheden is de kraam van Rotta aanweziggeweest om de vereniging te presenteren en het publiek voor telichten over de natuur. Profilering wordt bij markten en braderieënwel lastiger vanwege de toenemende commercialisering van dezeactiviteiten. Op bescheiden schaal verkopen we bij deze gelegen-heden ook natuur gerelateerde artikelen en tweedehands natuur-boeken.De contacten met de lokale pers verlopen zeer goed. Zowel degedrukte pers alsook radio en tv schenken regelmatig aandachtaan onze activiteiten. Ook op diverse websites met lokale uitgaan-stips zijn we steeds vaker te zien. De naam Rotta is echt eenbegrip in ons werkgebied en zelfs daarbuiten. Aves Visum, website en Facebook

Ons verenigingsblad Aves Visum is weer 4 keer verschenen. Hetwordt steeds kleuriger en omvangrijker. De waardering voor hetblad neemt nog steeds toe, binnen en buiten de vereniging. Hetis een echt visitekaartje.De website wordt ook hoog gewaardeerd en is de miljoen bezoe-kers inmiddels ruim voorbij. Wel is de achterliggende programma-tuur inmiddels sterk verouderd en is de bouw van een geheelnieuwe website noodzakelijk gebleken. Binnenkort zal deze onli-ne gaan. We zijn benieuwd naar jullie reacties.De bijna maandelijks per e-mail verspreide Rotta Nieuwsflitsvoldoet goed, gelet op de deelnemersaantallen bij de activiteiten.Inmiddels zijn we ook al twee jaar actief op Facebook. Met onzepagina bereiken we een zeer groot publiek. Zelfs van ver buitenonze regio. Met de ruim 190 leden zijn we één van de grootsteFacebookpagina’s in het segment lokale natuurorganisaties.Mensen weten ons goed te vinden en er is zelfs al sprake van eenvaste club die content op de pagina plaatst. Vooral het wat jonge-

re publiek haakt hierdoor aan bij de vereniging, een goede ont-wikkeling. Cursussen

De geheel vernieuwde cursus Vogelherkenning voor beginners isdit jaar voor het eerst gegeven. Het was een daverend succes.Zowel de cursisten, 27 in getal, als de docenten zijn zeer tevredenmet de nieuwe opzet. Enig nadeel was dat het weer afgelopenvoorjaar lang te koud bleef waardoor er op de cursus-excursiesniet veel vogels te zien waren. De natuur gaat gewoon zijn eigengang en houdt zich nu eenmaal niet aan menselijke agenda’s iswat we weer eens geleerd hebben.Een enthousiaste groep van 8 mensen heeft de Libellencursusgevolgd. Door de weersomstandigheden moest de bijbehorendeexcursie verplaatst worden naar het najaar. Dit gaf wat organisa-torische problemen die ook weer opgelost zijn. Als er in 2014 eenlid van Rotta ineens uren aan de waterkant staat te turen dan isdat zeker één van de acht cursisten. Vraag dan gerust wat ergezien wordt, de cursisten weten inmiddels alles van deze fraaieinsecten. Nestkastenbouw2013 was voor de werkgroep nestkastenbouw weer een druk jaar.Tientallen kasten en voederhuisjes in velerlei soorten en matenzijn in elkaar gezet en afgeleverd. De veertig bouwpakketten vaninsectenhotels zijn een zeer arbeidsintensieve klus geweest. Inoktober kregen we een grote opdracht van bouwbedrijf Groene-weg, de bouwer van het nieuwe bedrijfspand van Cargotec aande Waalhaven in Rotterdam. Het pand is onlangs voorzien van 5grote Gierzwaluwkasten, 3 mega insectenhotels en een rianteSlechtvalkenkast. Zeker in de bouw van de insectenhotels is zeerveel werk gaan zitten. Het maken van de vulling hiervoor vergde

- 13 -


honderden meters riet en bamboe en tientallen meters boomstam.Dit allemaal op de juiste lengte zagen en het boren van de gatenin de boomstammen heeft velen menig zweetdruppeltje gekost.Positief is ook dat deze opdracht de vereniging het mooie bedragvan € 2000,- oplevert. Publiekswandelingen

Met 10 wandelingen in het Koornmolengat en 10 wandelingen inde gebieden van Recreatieschap Rottemeren is dit een belangrij-ke activiteit waarmee we veel niet-leden weten te bereiken. Dewandelingen worden goed bezocht en hoog gewaardeerd. Allereden om deze traditie voort te zetten. Ledenexcursies

In 2013 zijn we achtmaal op excursie geweest. Helaas was debelangstelling niet altijd even groot. De Delta-excursie, de trip naarBelgië en het bezoek aan de Blauwe Kamer en Amerongse Bergwaren de toppers. De mensen die mee geweest zijn met de ex-cursies waren heel tevreden over de aanpak en uitvoering van detripjes. Bij iedere excursie zijn weer de nodige leuke dingen gezienop alle gebieden van natuur en natuurbeleving. Details zijn terugte vinden in de excursieverslagen op de website en in Aves Visum. KinderactiviteitenHet werk van de werkgroep Kinderactiviteiten voorziet in eenduidelijke behoefte. Er zitten nu meer dan 100 e-mailadressen inhet bestand. De toeloop op de maandelijkse Rotta Rangers acti-viteiten is zelfs zo groot dat we besloten hebben om deze uit tebreiden. Zowel in de ochtend als de middag kan nu een groep vancirca 25 kinderen tussen de zeven en twaalf jaar deelnemen. Sindsde invoering van deze uitbreiding wordt daar al goed gebruik vangemaakt. Ook de driemaandelijkse struintocht van de jongsten,

de Rotta Kapoentjes, mag zich in een toenemende belangstellingverheugen. Gelukkig houdt ook het aantal begeleiders bij de ac-tiviteiten gelijke tred. De werkgroep Kinderactiviteiten telt nu negenpersonen. Ook de lokale pers volgt ons op de voet en RTV Lan-singerland heeft zelfs een televisie-item aan ons gewijd. Jong Rotta

Hoewel voor velen wellicht niet altijd zichtbaar is ook de werkgroepJong Rotta actief bezig geweest het afgelopen jaar. Verschillendeavonden zijn georganiseerd en hadden een leuke maar wisselen-de belangstelling. Ook de verschillende excursies kende eenwisselende bezetting. Jongeren zijn heden ten dage niet meer zosnel aan een vereniging te binden. Ze houden meer van een watlosser verband. Jong Rotta kan daar goed op inspelen en wevoorzien duidelijk in een behoefte. Vooral Facebook speelt eenbelangrijke rol in de communicatie. Leuk resultaat is in ieder gevaldat er vanuit Jong Rotta al een aantal jongeren zijn voortgekomendie zich serieus bezig houden met onderzoek. Om een doorstroomvanuit de Rotta Rangers te realiseren worden plannen bedacht. OnderzoekDe werkgroep Rotta Onderzoek heeft weer een enorme hoeveel-heid werk verzet. Alle onderzoeken en tellingen hier vermeldenzou een te lange lijst opleveren. Daarom een kleine greep uit water in 2013 uitgevoerd is. Een eerste floraopname van de nieuwingerichte Eendragtspolder in Zevenhuizen is uitgevoerd. Daarbijis samengewerkt met Rotta Natuurwerk om de onderwatereilan-den bij de roeibaan te kunnen bereiken. Uiteraard zijn er weertientallen uren door een aantal mensen besteed aan de Watervo-geltellingen en Vogelatlas voor Sovon. Er zijn weer diverse Vlin-derroutes geteld voor de monitoring van de Vlinderstichting enstaat het uilen- en roofvogelwerk weer stevig op de kaart. Er iseen voorzichtig begin gemaakt met de inventarisatie van perma-

- 14 -


nente verblijfplaatsen van vleermuizen in Lansingerland. Depaddenstoelen van het Koornmolengat zijn in beeld gebracht. Wezijn fanatiek aan het nachtvlinderen gegaan in het werkgebied.Momenteel wordt er door de diverse mensen hard gewerkt aande verslaglegging van alle onderzoeken. Waarschijnlijk gaat in2014 het eerste onderzoeks- en inventarisatierapport van Rottasinds jaren verschijnen. Tevens is deze werkgroep nauw betrok-ken bij de advisering van particulieren, overheden, semioverhedenen ecologische adviesbureaus. We werken hierbij nauw samenmet Rotta Natuurwerk. Natuurwerk

Het jaar 2013 is voor deze groep ook weer bijzonder succesvolverlopen. In totaal zijn er vele honderden uren gemaakt door deook nog steeds groeiende groep natuurwerkers. Naast de vastewerklocaties in het Koornmolengat en de Wiebertjes zijn we ditjaar ook aan de slag gegaan in het Nessebos, het Hoekse Park,aan de Noordoever van de Zevenhuizerplas en in de bebouwdekom van Lansingerland. Ook bij een aantal particulieren hebbenwe onder andere wilgen geknot. De eerste stappen zijn gezet omvoor de diverse gebieden in samenwerking met Rotta Onderzoekechte beheerplannen te gaan schrijven. Ruimtelijke Ontwikkelingen

De kleinste maar zeker niet de minst belangrijke werkgroep binnende vereniging wordt gevormd door de mensen die zich, veelalachter de schermen, inzetten voor het waarborgen van zoveelmogelijk behoud van de natuurwaarden in ons werkgebied. Invrijwel elke inspraakronde, klankbordgroep of overlegorgaanzetten zij zich in. Niet zonder resultaat! Ook in het afgelopen jaaris weer menig plan van overheid of particulier aangepast na huninbreng. Belangrijke projecten waar zij in 2013 veel van hun vrije

tijd ingestoken hebben zijn het beheerplan van de Groenzoom,de aanleg van de noodwaterberging in de Bergboezem, de op-pervlaktewaterkwaliteit in de Hoogheemraadschappen van Delf-land en van Schieland en de Krimpenerwaard, en de planontwik-keling rondom de aanleg van de A13/A16. Elke Aves Visumhebben jullie hierover kunnen lezen. Gelukkig is ook deze werk-groep in 2013 wat groter geworden.

- 15 -


FINANCIEEL JAARVERSLAG 2013AlgemeenDe financiën van de algemene verenigingsactiviteiten van Natuur-en Vogelwacht Rotta en van de exploitatie van het verenigings-gebouw / natuurcentrum Trefpunt Rotta zijn gescheiden.Van beide onderdelen worden door verschillende penningmees-ters aparte administraties bijgehouden, die hieronder afzonderlijkzijn gespecificeerd.

Ten aanzien van het financieel beleid gelden voor beide zaken devolgende principes:- de basisinkomsten moeten tenminste gelijk zijn aan, maar zomogelijk iets meer dan de vaste lasten.- overige inkomsten kunnen, behalve voor het opbouwen vanreserves, benut worden voor bijzondere of extra uitgaven die vanbelang zijn voor het goed functioneren van de vereniging en/ofhet gebouw.- reserves (spaartegoeden) kunnen incidenteel en pas met instem-ming van meerderheid van bestuur worden aangesproken voorduurzame investeringen in noodzakelijke of nuttige bedrijfsmid-delen.- de algemene reserve moet tenminste gelijk zijn aan of groter dande vaste lasten op jaarbasis.

Exploitatie van Natuurcentrum Trefpunt Rotta De boekhouding van het Trefpunt valt onder auspiciën van dewerkgroep ‘Trefpuntbeheer’ en wordt verzorgd doorCor van de Lustgraaf. Deze administratie is gekoppeld aan eenaparte bankrekening: NL67 RABO 0146 9645 19 t.n.v. Natuur- enVogelwacht Rotta. Resultaat 2013Bij vergelijking van het resultaat van 2013 met de begroting voordat jaar is het volgende op te merken:- De inkomsten uit exploitatie zijn hoger dan verwacht, dankzijtoegenomen verhuur van de ruimte.- De overige inkomsten zijn aanzienlijk hoger dan was voorzien,dankzij een geweldige sponsorbijdrage van € 4000 door de Lions-club Bergschenhoek voor de in 2014 geplande bouw van hettuinhuis.- De sponsoractie voor een sedum-dak op dat tuinhuis onder deachterban van de kinderactiviteiten leverde tezamen met anderegiften in 2013 nog eens € 1200 extra op.- Verder bleek dat we als Algemeen Nut Beogende Instelling(ANBI) een deel van de door ons betaalde energiebelastingkonden terugvragen bij de Belastingdienst. Dat verzoek is uiter-aard ingediend en gehonoreerd.

- Bij de uitgaven is te zien dat de aanlegkosten van het parkeer-terrein aan de overzijde van de Hoeksekade wat hoger uitkwamendan was begroot. Daarentegen zijn de fruitbomen die we in hetnajaar er omheen hebben aangeplant door het Recreatieschapbetaald.- Tenslotte is eind december een niet begroot bedrag van € 1000overgemaakt naar de bankrekening van de vereniging in verbandmet de overname van de verkoopactiviteiten door Trefpuntbeheer.

Zoals vorig jaar is besloten en al werd aangekondigd, komt denetto opbrengst van de verkoopactiviteiten vanaf 1 januari 2014ten goede aan de exploitatierekening van het Trefpunt.

Balans per 31-12-2013Om noodzakelijk onderhoud van gebouw en installaties te kunnenbekostigen en om op termijn de apparatuur en overige inventariste kunnen vervangen is vanaf de ingebruikname van het Trefpunthiertoe een reservefonds op de balans gezet. Het streven is omdit fonds in de eerste jaren, als de onderhoudskosten nog betrek-kelijk laag zijn, met gemiddeld € 3000 per jaar te laten groeien,zodat er na 10 jaar een bedrag van globaal € 30.000 voor onder-houd en vervanging is opgebouwd. Als gevolg van de aanzienlij-ke investeringen in de parkeerplaats (2013) en in het tuinhuis ende zonnepanelen (2014) ontstaat hierin een jaar vertraging, maarhet voornemen is om in 2015 verder te sparen.

Begroting 2014Wat betreft de inkomsten en de vaste lasten worden in 2014 geengrote verschillen ten opzichte van 2013 verwacht. Wat betreft deoverige, eenmalige uitgaven worden wel twee grote extra inves-teringen voorzien, namelijk de bouw van het tuinhuis en de aan-schaf van zonnepanelen op het dak van het Trefpunt. Voor dezonnepanelen wordt op een bedrag van € 2000 uit eigen middelengerekend. Daarnaast is een sponsorbijdrage toegezegd, maarover de hoogte van dat bedrag is op dit moment nog niets bekend.

EvaluatieDat het saldo van inkomsten en uitgaven in 2013 bijna € 4000hoger uitkomt dan was begroot is te danken aan de eenmalige giftvan de Lions Bergschenhoek. Verheugend is ook dat in het afge-lopen jaar de basisinkomsten uit exploitatie van het Trefpunt ruim€ 2000 hoger waren dan de vaste lasten. Hopelijk zet die trend door. Als bovendien de netto inkomsten uitverkoopactiviteiten erbij komen is er goede hoop dat de exploita-tie van het Trefpunt vanaf 2014 nog meer op eigen benen kanstaan en zelfstandig ook de nodige reserves kan opbouwen.

- 16 -


- 17 -


Algemene activiteiten van de vereniging Natuur- en Vogel-wacht RottaDeze boekhouding wordt verzorgd door de penningmeester, JanNoppers. Deze administratie is gekoppeld aan de Triodos-bank-rekening NL60 TRIO 0254 4052 23. Als back-up is er ook nog een‘slapende’ ING- bankrekening NL21 INGB 0004 4739 61. Beiderekeningen staan t.n.v. Natuur- en Vogelwacht Rotta. Resultaat 2013Bij vergelijking van het resultaat van 2013 met de begroting voordat jaar valt het volgende op:De basisinkomsten uit contributies / donaties zijn met 20% geste-gen. Dit is voor een deel het gevolg van de verhoging van deminimumcontributie van € 10 naar € 12.50. Bovendien hebbennog meer leden dan in voorgaande jaren gehoor gegeven aan deoproep om naar vermogen wat meer bij te dragen dan het mini-mum. Van één van onze leden hebben we in 2013 voor de 5e keerop rij een sponsorbijdrage van € 1000 ontvangen. De gemiddeldebijdrage komt hiermee uit op bijna € 20 per lid per jaar, preciesgenoeg om de vaste lasten op jaarbasis te kunnen dekken.

Wat betreft de overige inkomsten nog een paar opmerkingen:- De vereniging ontvangt jaarlijks van het Recreatieschap een methen overeengekomen bijdrage voor het reguliere natuuronder-houd (door de natuurwerkploeg in het KMG, de Wiebertjes, hetNessebos en het Hoekse park).- Daarnaast heeft de natuurwerkploeg in 2013 nog wat extra ‘bij-verdiend’ voor Rotta met het knotten van wilgen op een paarparticuliere locaties.- De nog steeds groeiende belangstelling voor de kinderactivitei-ten is ook duidelijk te zien in de toegenomen inkomsten.- De aanzienlijke stijging van de bruto-inkomsten van de verkoop-tafel is misschien wat misleidend, want daar staan hogere inkoop-kosten tegenover. Dit is het gevolg van een paar eenmalige acties,zoals de inkoop van een groot aantal Tringa Painting herkennings-kaarten, 33 boeken ‘De Rotte’ en 100 T-shirts met het Rotta-logo. Per saldo was de netto-opbrengst van de verkoopactiviteitenvergelijkbaar met die in voorgaande jaren. Deze inkomsten enuitgaven staan overigens dit jaar voor het laatst in de boekhoudingvan de vereniging. Met ingang van 1 januari 2014 worden dezeondergebracht bij de exploitatierekening van het Trefpunt. Watbetreft de uitgaven is verder niet veel te melden. Het totaal vanalle uitgaven in 2013 wijkt nauwelijks af van de begroting.

Balans per 31-12-2013Bij de balans staat onder Passiva aangegeven welk deel van hettotale eigen vermogen van Rotta wordt toegekend aan de exploi-tatie van het Trefpunt en welk deel bij de boekhouding van dealgemene verenigingsactiviteiten behoort.

Wat betreft de bestemming van het eigen vermogen van de ver-eniging zijn exclusief voor drie specifieke doeleinden bedragengereserveerd. Dat geld kan dus niet aan iets anders besteedworden. Het resterend deel van het vermogen staat te boek alsAlgemene reserve. Volgens een door onszelf opgestelde basis-regel moet het bedrag van de algemene reserve tenminste gelijkzijn aan dat van de vaste lasten op jaarbasis.

Begroting 2014In 2014 worden wat betreft de inkomsten en uitgaven geen groteverschillen verwacht t.o.v. 2013.In de rubriek éénmalige investeringen / bijzondere uitgaven is de

belangrijkste post een nieuwe investering ten behoeve van hetTrefpunt. Ditmaal een bedrag van € 7000 , bestemd voor de bouwvan het tuinhuis en de aanschaf van zonnepanelen. In verbanddaarmee wordt rekening gehouden met een negatief saldo over2014.Deze tijdelijke afname van het spaartegoed is echter dermatebeperkt dat er voldoende reserves overblijven.

EvaluatieAls de inkomsten en uitgaven i.v.m. de verkoopactiviteiten buitenbeschouwing worden gelaten, is te zien dat de basisinkomsten in2013 gelukkig weer hoger waren dan de vaste lasten. Daarmeeis aan de belangrijkste voorwaarde voor een financieel gezondesituatie voldaan.

Ondanks de forse investering van € 8000 ten behoeve van hetTrefpunt voor de aanleg van het parkeerterrein was het eindresul-taat van alle inkomsten en uitgaven in 2013 per saldo toch positief,terwijl er een negatief saldo van - € 5000 was begroot. Ook datbiedt een mooi perspectief voor 2014.Deze investering was overigens alleen mogelijk dankzij de neven-inkomsten uit vrijwilligersactiviteiten.

Dat een vereniging als Rotta, zonder overheidssteun of anderesubsidies, niet alleen zelfstandig kan voortbestaan, maar zelfs ditsoort investeringen kan bekostigen, is geheel en al te danken aande inzet van vele vrijwilligers. Zij hebben met al die activiteiten ditbedrag voor de vereniging bij elkaar gebracht.Het is een feest om dat met elkaar te kunnen doen en daarmeeiets te bereiken.

- 18 -


- 19 -


De HaasAad Deurloo

De Haas is een zoogdier dat behoort tot het geslacht “Lepus”,waartoe ongeveer tweehonderd ondersoorten behoren. Desoort is, evenals de Fazant, eeuwen terug ingevoerd vanuithet oosten. Het is een soort die zich heel gemakkelijk aanpastaan de leefomgeving die tot op 1500 – 2000 meter hoog kanliggen, zoals de Alpen en de Kaukasus.

Bij ons zien we de Haas op weilanden en akkers, waarbij hij opde dag meestal in een ondiepe kuil ligt, z’n “leger”. Zijn voedselbestaat uit grassen, koolsoorten, oliehoudende gewassen en inbarre omstandigheden ook uit boombast van uiteenlopendesoorten bomen en struiken. Een volwassen Haas heeft eenlengte van 65-75 cm, waarbij de staart ongeveer 8 – 9 cm bedraagt.Ze hebben grote ogen en lange oren, lepels genaamd. Deschouderhoogte is zo’n 30 cm en het gewicht ligt tussen de 6 en9 kilo. De maximum leeftijd ligt bij ongeveer 7 jaar, als de Haasziektes en de jacht weet te overleven. De kaak van de Haas heefteen afwijking ten opzichte van andere knaagdieren: in de boven-kaak staan twee snijtanden met daar achter nog twee tanden diekorter en stomper zijn. Dit fenomeen en nog enkele andere ver-schillen maken dat de haas niet echt tot de knaagdieren behoort.

Ook bij de Haas wordt onderscheid in benaming gemaakt tussenman, vrouw en kleintjes. Zo heet de man “rammelaar”, hetvrouwtje “moerhaas” of “voedster”, de jongen worden “halfwas”genoemd en een Haas die ongeveer driekwart van z’n grootteheeft bereikt heeft de naam “Drieling”. De staart wordt “pluim”genoemd en de huid “vel”. De beharing van een haas bestaat uiteen laag zeer dicht opeenstaande korte wolharen, enigszins ge-kroesd met naar buiten toe langere, steviger haren met zwartespikkels aan het eind. Het geheel heeft een echte grondkleur,waardoor ze als ze in hun “leger” liggen moeilijk zijn te zien. Ookde punten van de oren zijn zwart.

De Haas verplaatst zich alleen met sprongen, deze zijn kort alshij zich rustig voortbeweegt, maar lang en krachtig als hij moetvluchten, waarbij de sprongen wel een paar meter kunnen bedra-gen. Tijdens de vlucht maakt de Haas de meest vreemde , zij-waartse sprongen om zo aan zijn/haar vervolger te ontkomen,waarbij de Haas soms ineens stopt en rechtop gaat staan om zode omgeving te bekijken.In het vroege voorjaar kunnen we de Hazen op de akkers enweiden zien rond dartelen, eten, spelen en rennen. Dat heeft veel,zoniet alles, te maken met de paartijd , waarbij ze dan soms de

Haas zittend in het veld © Dick Hoek

meest acrobatische sprongen maken, die al vroeg begint, afhan-kelijk van de voedselomstandigheden. Ze zijn dan ’s morgensvroeg of ’s avonds in de schemering waar te nemen, op de dagblijven ze, voor de veiligheid, de meeste tijd in hun “leger”.

Haas kiest het hazenpad. © Dick Hoek

Na de paring duurt het ongeveer 40 dagen voor de jongen wordengeboren. Een moerhaas krijgt meestal vier keer per jaar jongen,de eerste keer 1 of 2, de tweede keer 3 tot 5 en de laatste tweekeer weer 1 of 2. De jongen hebben al een flinke beharing enkunnen al binnen enkele uren kijken en lopen. Dit in tegenstellingtot konijnen, waarbij de jongen kaal en blind zijn (na ca 9 dagengaan de ogen open) en in een nest van wol liggen, geplukt doorde moeder van haar buik . Een jonge Haas wordt door de moedergevoed gedurende twee à drie weken, daarna gaat ze weg enmoeten de jongen voor zichzelf zorgen. Wel komt ze af en toe inde buurt van het leger, dat elk jong apart heeft, en lokt zij ze naarzich toe, waarna ze nog worden gezoogd, tijdelijk bijgevoerd kunje zeggen.

Literatuur: Wondere speling der natuur, Lecturama encyclopedie,dl 4, zoogdierenBrehms dierenleven, 1966Dier gezien, Elsevier 1981, Fred Hazelhof/Hans BoumaDe natuuratlas, Elsevier, 1979

Zeeland-excursiePiet Mulder

Op 25 januari 2014 trekken 23 Rottaleden onderleiding vanJan Kees Hoek er op uit voor de jaarlijkse ganzenexcursie opde Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden.

Ons eerste doel is de buitenhaven van Stellendam. Op de groteasfaltdijk kijk je naar de ene kant naar de Kwade Hoek en naar deandere kant naar de havenkom van de Buitenhaven van Stellen-dam. Het weer is goed en het is gelukkig niet zo koud als in devoorgaande jaren. Er is veel te zien: Middelste Zaagbekken,Scholeksters, Futen, Wilde Eenden, Kuifeenden, Krakeenden,Grauwe Ganzen, Brandganzen, Eksters, Zwarte Kraaien, Wulpenen Tureluurs. Sommige steltlopers zijn te ver weg om goed tekunnen zien welke soorten het zijn. Op een zandplaat liggen 15zeehonden. Vlak voor Stellendam zien we een Buizerd en eenTorenvalk.

- 20 -


Uitzicht vanuit de vogelkijkhut bij De Punt. Op de stenen blokken van devooroever zaten o.a. Watersnippen. © Piet Mulder

Op naar de Koude Hoek. Voor insiders: de Henk Besjes Polder.Bij het vogelkijkscherm is niet veel te zien. Wat Brandganzen enWilde Eenden en Kieviten. Het scherm is niet geschikt voor hetdoel waarvoor hij gemaakt is. Te weinig kijkgaten en deze gatenzijn dan alleen nog maar geschikt voor mensen met de lengte vanHenk Zomer, maar ja, die was er niet bij. We hebben nog uitge-keken naar een zaagbek om de gaten wat verder uit te zagen. Dehanden van de twee timmerlieden die met ons mee zijn, jeuktenom aan de slag te gaan. Zij hebben grootse verbouwingsplannenvoor dit scherm. Maar eerst ons tuinhuis. Vlak voor het schermligt het skelet van een Zilvermeeuw. Terug naar de Koude Hoek:Wulpen, Rosse Grutto’s, Bergeenden, Smienten, Wilde Eenden,Knobbelzwanen, Brandganzen, Scholeksters, Grauwe Ganzen,Rotganzen, een Blauwe Reiger en een Buizerd. De Buizerd is aanhet bidden voor zijn lunch. Er is geen thermiek. Hij zweeft doordatde wind de lucht omhoog stuwt tegen de dijk.

Paarse Strandlopers en Oeverlopers bij de Brouwersdam © Jan Liebregt

Naar de Punt. Na een wandelingetje langs het strand komen weaan bij de vogelkijkhut. Deze hut is prima. Van verbouwingsplan-nen en het inhuren van zaagbekken heb ik niets vernomen. Ookhier weer Middelste Zaagbekken, Dodaars, Steenlopers, Ture-luurs, Watersnippen, Zilvermeeuwen, Grote Mantelmeeuwen,Knobbelzwanen, Rotganzen, Brandganzen, Kramsvogels enZwarte Kraaien.

De Brouwersdam. Hier staan we vol op de wind uit zee. Het is erecht koud. Er is veel te zien : Zeekoeten, Aalscholvers, Steenlo-pers, Paarse Strandlopers, Zwarte Kraaien, Scholeksters, IJsdui-kers, Kuifduikers, Roodkeelduikers, Brilduikers, Middelste Zaag-bekken, Roodhalsfuten, Rotganzen en onze eigen Rottazeehond,een ondersoort van de Grijze zeehond. Hij herkent ons meteenen zwaait dan met één flipper naar ons om ons te begroeten.

Meeuwen laten mosselen op de dijk vallen om zo de inhoud tekunnen bemachtigen. Soms doen ze dat met één mossel wel vijfkeer. Ik zeg nog: joh, ga wat hoger vliegen, dan valt die mosselsneller en eerder kapot. Doen ze niet.

Ons laatste kijkpunt is de Prunjepolder op Schouwen. Hier zienwe Lepelaars door de modder roeren, een grote zwerm Kanoet-strandlopers vliegt als een zwerm Spreeuwen door de lucht,verder Smienten, Wilde Eenden, Kluten, Kieviten, Bergeenden,Tafeleenden, Slobeenden, Krakeenden, Kuifeenden, Knobbel-zwanen, Zwarte Zwanen, Meerkoeten, Brilduikers, Nonnetjes enMiddelste Zaagbekken. In het restaurant op de Grevelingendam geven we ons over aande nodige drankjes en versnaperingen. Ze hebben daar niet hetechte, onvervalste Rottavoer. Jan Kees, bedankt en deze dankgeldt ook voor Rien van der Vorm en Klaas Verschoor.

2014: Jaar van de SpreeuwHet gaat niet goed met een van de meest voorkomende soortenin ons land: de Spreeuw. Sinds de jaren zeventig broeden ersteeds minder in ons land. Er is momenteel zelfs minder dan 40%over van de broedpopulatie uit de jaren tachtig. Vooral in het bosen in stedelijk gebied doet de soort het slecht. Over de oorzakenvan de afname weten we erg weinig Om de achteruitgang te on-derzoeken en mogelijk te kunnen stoppen, is 2014 door Sovon enVogelbescherming uitgeroepen tot het Jaar van de Spreeuw. Uiteraard doet ook Rotta Onderzoek hier aan mee! In Moerkapel-le wordt één van de 100 met een camera uitgeruste nestkastenin een reeds lang bestaande spreeuwenkolonie opgehangen.Hierdoor kan een spreeuwenbroedsel (mits de kast bezet wordt)een broedseizoen lang gevolgd worden.Ook zullen we in de zomer en herfst een beroep op jullie doen ommee te helpen met het tellen van groepen Spreeuwen. In hetwerkgebied zijn diverse verzamelplaatsen bekend, onder anderede Noordoever van de Zevenhuizerplas en de rietzoom langs deplasjes aan het Landscheidingsfietspad bij de Groendalseweg inBleiswijk. Meer informatie bij onze stadsvogeladviseur JesseKeyzer ([email protected]).

- 21 -


KluifjeszwamCor Noorman Hoewel niet direct herkenbaar, de afbeelding bij dit artikelstelt wel degelijk een paddenstoel voor. Hiermee wordtmeteen het stereotype beeld dat men over het algemeen vaneen paddenstoel heeft – een steel en een hoed met daaronderde plaatjes - aan diggelen gegooid.

De paddenstoelenflora kenmerkt zich onder andere door een zeergrote variatie aan verschijningsvormen. Naast de algemeen be-kende groeivorm, kunnen we op het substraat vruchtlichamenvinden die de vorm van een korst, schotel, schijf, beker, knots enkluif hebben of een gelatineuze, hersenvormige massa ontwikke-len. Deze opsomming is zeker niet volledig. In dit artikel stel ikjullie voor aan een familielid van de kluifzwammen. Macroscopische kenmerkenDe Witte kluifzwam kan uitgroeien tot een lengte van wel 15 cm.Met zijn witte, grijsachtige tot bleekgele, onregelmatig gelobde engekroesde hoed, is het een opvallende verschijning. Meestalbestaat de hoed uit 3 lobben, maar eenvoudig gevormde hoedenzijn zadelvormig en hebben slechts 2 lobben. Op de binnenzijdevan de lobben bevindt zich het hymenium. Dit is het kiemvlieswaarin de sporen zich ontwikkelen. Bij de plaatjeszwammen be-vindt dit kiemvlies zich op de lamellen. Opvallend is ook de bijnaaltijd witte steel, die sterk overlangs geribd is met diepe holten.Oplettendheid is geboden bij zeer lichtgekleurde Zwarte kluif-zwammen. Deze kunnen verwisseld worden met de Witte kluif-zwam. Kijk in dat geval dan naar de aanhechting van de hoedrandmet de steel. Bij de Witte kluifzwam is de hoedrand niet vergroeidmet de steel, terwijl dat bij de Zwarte kluifzwam tenminste vooreen deel wel het geval is. VoorkomenHet geslacht Helvella, waartoe de Witte kluifzwam behoort, telt inNederland circa 20 vertegenwoordigers. De periode waarin devruchtlichamen verschijnen is grofweg van begin juli tot half no-vember. Bijna overal in Nederland is de Witte kluifzwam een al-gemene verschijning met een voorkeur voor loofbossen. Uit eigenervaring kan ik melden, dat de Witte kluifzwam ook in ons werk-gebied plaatselijk zeer algemeen is. Zo vond ik op 7 november inhet Hoekse park naar schatting 200 exemplaren langs een ruiter-pad onder hoofdzakelijk populier en eik. Op 20 november fietsteik over het Craenenborgpad richting de spoorbrug en zag daarnaar schatting zo’n 300 exemplaren langs een lintvormige haag-beukenperceel. Tot half december (!) waren hier de vruchtlicha-

Een groepje Witte kluifzwammen © Cor Noorman

men nog te bewonderen. Meldingen waren er ook van enkeleleden van onze vereniging. Thea Mackay verbaasde zich over hetvoorkomen van enkele tientallen exemplaren in haar tuin langs deWollefoppenweg en Hans en Monica Soeterbroek vonden op 23november in het Schiebroekse Park eveneens enkele tientallenWitte kluifzwammen. Verder wordt op het invoerportaal waarne-ming.nl door ene Jan Parie nog melding gemaakt van 130exemplaren op 2 december langs de Wildersekade onder populier.

De Witte kluifzwam in meer detail © Cor Noorman EcologieLang heeft men gedacht dat kluifzwammen uitsluitend leefden vande afbraak van dood organisch materiaal zoals bijvoorbeeld ver-terend bladstrooisel en houtresten in de grond. Een dergelijkeleefwijze wordt saprotroof genoemd. De laatste jaren heeft modernmoleculair onderzoek bij paddenstoelen een belangrijke stapvoorwaarts gemaakt als het gaat om de samenwerking tussenverschillende organismen onderling te doorgronden. Dit onder-zoek heeft aangetoond, dat kluifzwammen uit het geslacht Hel-vella in ieder geval ectomycorrhiza vormen met eik, beuk en spar.Dit betekent dat het mycelium - de feitelijke paddenstoel - deworteltoppen van de gastheer omsluit zodat onderlinge uitwisse-ling van bepaalde voedingstoffen kan plaatsvinden. Simpel ge-zegd hebben zij een samenlevingsverband (symbiose) met hungastheer, die voor beide organismen voordeel oplevert. Niet on-belangrijk: bijna alle planten (tenminste 80% van de bekendesoorten) leven via een of andere vorm van symbiose samen meteen of meer schimmels. Daarmee is deze leefwijze van onschat-baar belang voor het totale ecosysteem waar wij mensen dus ookdeel van uitmaken!

Rotta NatuurwerkRien van der Vorm

In september 2013 zijn we weer begonnen met het reguliereonderhoud in het KMG en de Wiebertjes, vooral veel maaienvan riet en hooilanden.

In de Wiebertjes ontstaat nu een mooi gevarieerd landschap vanriet- en hooiland en bosschages. Het bosje bij het zand- engronddepot is door ons in beheer genomen, een randsloot en eenhoutril beschermen nu dit mooie wilgenbosje tegen ongewenstebetreding. Ook hier is alle opslag spontaan, vooral wilgen, maar

- 22 -


Aanvoer van essenhouten palen bij de Wiebertjes © Klaas Verschoor

de eerste eiken en meidoorns zijn al aanwezig, vooral vogelsverspreiden de vruchten. Het natuurpad is gemaaid en de houtril-len zijn hersteld, voor het benodigde hout is wat hakhout afgezet.Maar eigenlijk zijn de wilgenstaken niet erg geschikt; al na enke-le jaren breken zij af. Tijdens het werk in het Nessebos komt es-senhout beschikbaar, dit hout gaat veel langer mee. In maartworden de houtrillen nogmaals nagelopen en voorzien van essenpaaltjes.

Terugzetten van boomopslag bij de randsloot van het Koornmolengat ©Klaas Verschoor

Tijdens de nationale natuurwerkdag in november is er wilgenop-slag getrokken in de nieuwe Eendragtspolder. In de beheervisievoor dit gebied staat als uitgangspunt dat de polder zijn openkarakter moet behouden. Hoe dit de komende jaren gaat gebeu-ren wordt door GZH onderzocht. Ook in het Hoekse Park zijn webegonnen met het boomvrij maken van een mooi plasje metrietkraag in een oud populieren bosje. In deze bosjes, waar nogalwat bomen spontaan zijn omgewaaid, vindt veel natuurlijke ver-jonging plaats, vooral besdragende struiken, zoals hier en daarhulst, ook hier gekomen door vogels.

In het Koornmolengat zijn de laatste stukken boombegroeiinglangs de randsloot terug gezet. In 2014 wordt de randsloot uitge-baggerd door het waterschap, zij kunnen door onze inzet nuoveral bij. Dit baggeren is hard nodig, de sloot is haast dicht ge-slibd, met als gevolg een slechte waterkwaliteit. De afgelopenjaren zijn er wat meer bomen gezaagd, we zien nu al dat de oeversen hooilandstukjes bloemrijker zijn geworden, minder bomenbetekent minder voedingsstoffen door uitwerpselen van Aalschol-vers en meer zonlicht is gunstig voor kruiden en bloemen. Ookzijn in februari weer een deel van de oude knotwilgen langs hetfietspad geknot, tevens verjongen wij het knotwilgenbestand doornieuwe stekken te planten Dit is niet zo moeilijk, gewoon een stok

in de grond duwen, of spontane opslag van es en els op eenbepaalde hoogte afzagen.

Voor de gemeente Lansingerland zijn in Bergschenhoek enigetientallen wilgen geknot, voor het volgende seizoen is een afspraakgemaakt om wat natuuronderhoud te doen in het nieuwe groen-gebied Park de Polder. Ook bij enkele particulieren zijn wilgengeknot, hier vragen wij een vergoeding voor de clubkas voor.

Het winterwerk is op 1 maart afgesloten met wat knotwilgenwerkop het “Land van Belofte” in Moerkapelle, een mooie omgevingom een goed seizoen af te sluiten. Slechtvalkkast en insectenhotelsPiet Mulder

Donderdag 13 februari: de Grote Dag of het Uur U, net wat uwilt. De slechtvalkkast en de drie insectenhotels zijn klaar.Met man en macht is er gewerkt om alles op tijd gereed tekrijgen. Om u een indruk te geven van de omvang van hetproject: in de drie insectenhotels zijn zo’n zesduizend (u leesthet goed: zesduizend) bamboestokjes verwerkt en in destammetjes zijn duizenden gaten geboord. (Ik heb nog nooiteen insect dankjewel horen zeggen.) Dit is natuurlijk geenwerk dat je op een donderdag even doet. Sinds kort kennenwij bij Rotta de begrippen “OVERWERK” en “OVERUREN”.

De slechtvalkenkast wordt ingeladen © Piet MulderAndré Gouw heeft tijdens de ontwerpfase en het bouwproces allesgoed onder controle gehad. Hij is de rust en de kalmte zelve enzijn personeel heeft vele overuren gedraaid. Met een vrachtwagenvan de firma Groeneweg zijn de slechtvalkkast en de insectenho-tels naar het Cargotec-gebouw aan de Waalhaven gebracht.

Een van de insectenhotels bevestigd aan de rand van het parkeerterrein.Zo is het haast een insectenmotel. © Piet Mulder

- 23 -


Tussen haakjes: de gierzwaluwkasten hangen keurig netjes aande dakroosters. We plaatsen de slechtvalkkast boven op de hoekvan het dak. Een heel karwei. De kast wordt gevuld met 40 kilogrit en op de liggers van de kast ligt een aantal betonnen platen.De kast moet grote stormen kunnen doorstaan. Nou, ik kan uzeggen: die kast staat als een huis. De Slechtvalk die erin gaatbroeden heeft een schitterend uitzicht op de Rotterdamse havenen tevens een goed uitzicht op al zijn toekomstige prooien. Deinsectenhotels zijn door het bouwbedrijf bevestigd aan het beton-nen muurtje langs het haventalud. Ad Somers en ik zijn er vandaaggeweest en alles is prima naar onze zin gedaan.Rotta bedankt alle medewerkers voor hun grote inzet. De grootstedank gaat uit naar André die op een geweldige manier leiding heeftgegeven aan dit megaproject.

Een gierzwaluwkast onder de dakrand © Piet Mulder De slechtvalkenkast op het dak van Cargotec © Piet Mulder

- 24 -


Ruimtelijke ontwikkelingen in de NoordrandJaap van Lien

Ook in deze Aves Visum weer aandacht voor een paar beken-de onderwerpen. In de eerste plaats is dat de inpassing vande nieuwe snelweg A13/A16 en daarnaast ook aandacht voorde Groenzoom Berkel/Pijnacker. Verder is er nog wat nieuwsover de invulling van een deel van de vele braakliggendeterreinen in Lansingerland.

A13/A16Zoals bekend heeft Rijkswaterstaat het tracé in vier stukken ge-deeld en voor elk gedeelte een ‘gebiedstafel’ ingesteld. Eenoverlegmogelijkheid voor organisaties en particulieren die belanghebben bij een bepaald gedeelte van het tracé. Rotta praat meeaan elke tafel. Dat heeft te maken met het belang dat wij hebbenmet het gehele tracé dat immers ons werkgebied doorsnijdt enook met onze speciale positie als grote natuurbeschermingsorga-nisatie. Onze vereniging wordt vertegenwoordigd door Marijke denOudendammer voor Terbregge/Ommoord, Cor van de Lustgraafvoor het Lage Bergse Bos en Cees van der Burg voor het deel-gebied Midden (Bergweg Zuid/Bovendijk). Ik neem zelf het deel-gebied West (Bovendijk/A13) voor mijn rekening. De eerste zittingvan de gebiedstafels heeft inmiddels plaatsgevonden. Eén dingwerd vooraf duidelijk aangegeven: het gaat bij dit overleg niet omnut en noodzaak van de weg, dat station is gepasseerd. Er wordtuitsluitend gesproken over een zo gunstig mogelijke inpassing.Nut en noodzaak kunnen nog ter sprake komen bij de publicatievan het ontwerp tracé besluit (OTB). Gedurende deze eerstezitting was er vooral gelegenheid om allerlei wensen en verlangensop tafel te leggen en te bespreken. Onze inbreng was daarbij ineerste instantie bij alle vier tafels gericht op de belangen van deflora en fauna. Ecologische verbindingen, faunapassages, land-schappelijke inpassing en natuurcompensatie vormden onzespeerpunten. De organisatie nam de gelegenheid waar om degehele inbreng van de aanwezigen op papier te zetten. Bij devolgende zitting in maart komt Rijkswaterstaat met een reactie enkan daarover gediscussieerd worden. Daarna volgt er nog eenderde en misschien ook nog een afsluitende zitting.

Groenzoom Berkel/PijnackerIn de Bergboezem wordt momenteel met groot materieel gewerktaan verzwaring van de dijk van de Kronkelkade, die de Bergboe-zem scheidt van de polder Oude Leede. In het gebied rond deKlapwijkse Knoop zijn verschillende vormen van bebouwing op-geruimd.

Deze kas in de Klapwijkse Knoop is intussen verdwenen. © Jaap van Lien

Onder andere is er een kas afgebroken. Er is daardoor meerruimte ontstaan voor een natuurvriendelijke inrichting van ditlastige stukje Groenzoom. Dat zal vooral ten goede komen aande rol van dit gedeelte als ecologische verbindingszone tussen deBergboezem en de rest van de Groenzoom. Inmiddels is de dis-cussie binnen de gemeenteraden van Pijnacker/Nootdorp enLansingerland over het toekomstig beheer van de Groenzoom toteen afronding gekomen. Er zal een openbare aanbestedingplaatsvinden op grond van de beheervisie voor dit gebied. In deloop van dit jaar moet dit zijn beslag krijgen.

Braakliggende gronden in LansingerlandHet grootste aaneengesloten stuk braakliggende bouwgrond inLansingerland wordt gevormd door Wilderszijde, direct achter hetgemeentehuis, tussen de N209 en de HSL. Door de malaise in dewoningbouw zal het waarschijnlijk nog heel wat jaren gaan durenvoordat er hier gebouwd gaat worden. Er zijn allerlei ideeënaangedragen voor een tijdelijk gebruik van dit gebied. Ons ideewas om het gebied aan te melden als tijdelijke natuur. De gemeen-te heeft laten weten dat er mogelijkheden zijn om in ieder gevaleen gedeelte van Wilderszijde voor dit doel te bestemmen. Ditdeel sluit direct aan bij Park de Polder (langs de N209) en zou eenheel mooie uitbreiding van het park betekenen, al is het maar tij-delijk. Er wordt dan wel met een schuin oog naar ons gekeken alshet gaat om het beheer van het gebied want het mag de gemeen-te allemaal geen geld gaan kosten. De gemeente heeft eenvoudiggeen geld. We hebben laten weten dat we zeker bereid zijn omeen steentje bij te dragen in de vorm van onderhoudswerk dat bijons past. We zullen heel binnenkort het gebied grondig bekijkenmet een paar van onze mensen om dan te zien welke aanpak hetbeste past bij de doelstelling ‘tijdelijke natuur’. Wie weet hoe mooihet wel niet kan worden en hoe lang we er plezier van kunnenhebben!

Een feest? Natuurcentrum Trefpunt Rottanatuurlijk! Hebt u iets te vieren en doet u dat graag in een groeneomgeving? En wilt u uw gasten iets laten zien van de natuur in ons gebied? Kom dan naar NatuurcentrumTrefpunt Rotta Als Rotta-lid kunt u voor een schappelijke prijs het Trefpunthuren voor een gezellig feest, gecombineerd met een rondwan-deling in de omgeving met een Rotta-gids, of bij slecht weereen presentatie binnen. Ook is het mogelijk in het Trefpunt uwgasten een koud of warm buffet aan te bieden, via een cate-ringbedrijf naar eigen keus. Voor nadere informatie, voorwaarden, prijsopgave en eventu-ele reservering kunt u contact opnemen met TrefpuntbeheerderAd Somers.email: [email protected],telefoon: 06-39 32 11 13

- 25 -


Activiteitenkalender maart 2014 tot en met juni 2014

dag datum tijd locatie activiteit doelgroep info/aanmelden bijdo 10:00-16:00 Trefpunt wekelijks, werken bij het Trefpunt Rotta Actief! Jan Noppersdo vanaf 09:00 op locatie wekelijks, natuuronderhoud Rotta Natuur-

werk Rien v.d. Vorm

do 10:00-16:00 Trefpunt wekelijks, vrije inloop openbaar za 12:00-16:00 Trefpunt wekelijks, vrije inloop openbaar vr 4/7 - 5/9 19:00 21:30 KMG wekelijks wandeling openbaar Aad Deurloo

maa-rt

do 20 19:30-22:00 Trefpunt Begin cursus vogelherkenning voorbeginners

cursisten Aad Deurloo

zazo

2223

12:00-17:00 Trefpunt De natuur in keramiek en zilver openbaar Ad Somers

za 29 08:00-16:00 n.t.b. Excursie Loetbos/Kleine Zaag leden Henk Zomer - JanKeesHoek

april 2014 di 8 20:00-22:00 Trefpunt Bestuursvergadering leden bestuursledenza 12 10:00-12:00 zie website en nieu-

wsflitsStadsvogelwandeling Schiebroek openbaar Jesse Keyzer

za 19 08:00 -16:00 n.t.b. Meyendel leden Henk Zomer - JanKeesHoek

za 19 10:00-12:00 en13:30-15:30 Trefpunt Afval in de Natuur Rotta Rangers Gert Jansen

di 22 19:30-22:00 Trefpunt Ledenavond, n.t.b. leden Ad Somersza 26 10:00-12:00

en13:30-16:00

Trefpunt Workshop reiger vlechten vanwilgentenen

openbaar Opgeven bij Rien 06-27-890077

mei za 10 12:00-16:00 Trefpunt Rotta Varia, 32 jaar leden Ad Somerszazo

10 t.e.m.18

n.t.b. n.t.bhele week

Nat. Vogelweek openbaar Jan Mudde

di 13 20:00-22:00 Trefpunt Bestuursvergadering leden bestuursledenza 17 10:00-12:00 en 13:30-15:30 Trefpunt Vogels spotten Rotta Rangers Gert Jansenza 24 08:00-16:00 n.t.b. Excursie Groene Jonker/ Zaans

Rietveld leden Henk Zomer - JanKees

Hoekdi 27 19:30-22:00 Trefpunt Rotta Varia leden Ad Somersdo 29 Gesloten Trefpunt Hemelvaartsdag

juni wo 4 13:30-15:00 Trefpunt Struinen Rotta Kapo-

entjes Gert Jansen

di 10 20:00-22:00 Trefpunt Bestuursvergadering leden bestuursledenza 14 13:30-16:00 Trefpunt Eten uit de Natuur openbaar Ad Somerszazo

2122

00:01 -23:59

Trefpunt 1001 soortenweekend Jan Mudde

za 21 10:00-12:00 en 13:30-15:30

Trefpunt Leven in de sloot Rotta Rangers Gert Jansen

di 24 19:30-22:00 Trefpunt Rotta Varia leden Ad Somersvrza

2728

21:00- 4:00

Trefpunt Nationale Nachtvlindernacht

openbaar Aria van Ballegoie en JanMudde

Actueel Rotta-nieuwsHet meest actuele Rotta-nieuws vindt u op de website www.rotta-natuur.nl, bij het tabblad "agenda". Hier is ook verdere informatieover de activiteiten te vinden. Even de activiteit aanklikken in de agenda en u weet alles wat u weten moet!

- 26 -


Toelichting activiteitenkalender

Openbaar leden en niet-leden zijn van harte welkom, aanmelden niet nodig.Ledenavond alleen voor leden en donateurs, aanmelden niet nodig.Cursus alleen voor cursisten, dus vooraf aanmelden en betalen.Rotta Onderzoek inventariseerders en mensen met interesse voor onderzoek aan flora en faunaRotta Actief! de werkploeg op donderdag, leden en niet-leden mogen meehelpen.Rotta Natuurwerk leden en niet-leden kunnen mee komen werken in de natuur, aanmelden niet nodig.Rotta Varia leden en niet-leden zijn van harte welkom, aanmelden niet nodig.Rotta Kapoentjes leden en niet-leden tussen 4 t/m 6 jaar zijn welkom, aanmelden vooraf noodzakelijk, vol is vol.Rotta Rangers leden en niet-leden tussen 7 t/m 12 jaar zijn welkom, aanmelden vooraf noodzakelijk, vol is vol.Jong Rotta leden en introducees vanaf 13 jaar zijn welkom, aanmelden niet nodig.Wandeling leden en niet-leden zijn welkom, aanmelden niet nodig.Excursie alleen leden, vooraf aanmelden, uiterlijk drie dagen voor de datum.Weekend alleen leden, vooraf aanmelden noodzakelijk, zie instructies bij weekend.

Afkorting Plaats/gebied Informatie bij e-mailadres TelefoonBZ Bleiswijkse Zoom Aad Deurloo [email protected] 06 - 410 435 62EDP Eendragtspolder Jan Mudde [email protected] HBB Hoge Bergse Bos Aria van Ballegoie [email protected] 010 - 455 22 61KMG Koornmolengat Aad Deurloo [email protected] 06 - 410 435 62LBB Lage Bergse Bos Rien van der Vorm [email protected] 079 - 593 12 62ZHP Zevenhuizerplas Aad Deurloo [email protected] 06 - 410 435 62Rotta Actief! Trefpunt Rotta Jan Noppers [email protected] 010 - 418 47 76Rotta Kapoentjes Trefpunt Rotta Gert Jansen [email protected] 010 - 511 57 20Rotta Rangers TrefpuntRotta Gert Jansen [email protected] 010 - 511 57 20Rotta Onderzoek diverse locaties Jesse Keyzer [email protected] 06 - 385 953 04Jong Rotta Trefpunt Rotta Jan Mudde a.i. [email protected] Rotta Varia Trefpunt Rotta Ad Somers [email protected] 06 - 39 32 11 13Rotta Natuurwerk diverse locaties Rien van der Vorm [email protected] 079 - 593 12 62

Henk Zomer [email protected] 010 - 455 10 20 Jan Kees Hoek [email protected] 010 - 418 10 31

BZ parkeerplaats bij restaurant 't Zeeltje, Kooilaan 3, 2665 KR BleiswijkEDP parkeerplaats bij Zevenhuizerplas, Middelweg, ZevenhuizenHBB parkeerplaats Outdoor Valley, Hoeksekade 141, 2661 JL Bergschenhoek of Trefpunt RottaKMG brug over de Hennipsloot bij restaurant De Roerdomp, Tweemanspolder 12, 2761 ED ZevenhuizenLBB bij restaurant 't Hoekse Hout, Bergse Bosdreef 6, 2661 GN BergschenhoekZHP bij restaurant De Strandgaper, Strandweg 1, 2761 DM Zevenhuizen

In de activiteitenkalender staan de activiteiten voor het komend kwartaal die bij het ter perse gaan van dit nummer bekend zijn. Kijk op de websitevoor de meest actuele informatie. Hebt u geen internet, of na het raadplegen van de website nog vragen? Neem dan contact op met de persoon diebij de activiteit vermeld staat. Neem bij wandelingen en excursies altijd uw verrekijker mee. Eventueel is er een verrekijker te leen mits u dit tijdig aangeeft. Stemschoeisel en kleding af op het te bezoeken terrein en het weer. Bij deelname aan Rotta Actief! en Rotta Natuurwerk is het verstandig omvooraf even contact op te nemen om kleding en schoeisel af te stemmen op de te verrichten werkzaamheden. Bij auto-excursies rijden we zoveel mogelijk met elkaar mee. We streven er naar passagiers zo gelijk mogelijk te verdelen over de beschikbare auto's. Benzinekosten worden door alle inzittenden gedragen. Passagiers betalen per persoon € 0,10 per gereden kilometer, ongeacht het aantal inzitten-den. Als iemand per se met de eigen auto wil rijden, en daardoor geen passagiers heeft, zijn de benzinekosten geheel voor eigen rekening. Chauffeursdie passagiers meenemen moeten een inzittendenverzekering hebben afgesloten. Consumpties en entreegelden zijn voor eigen rekening. Doelgroepen

Locaties, informatie en aanmeld-adressen indien vooraf aanmelden nodig is

Excursies en weekenden, informatie en aanmelden bij

Vertrekpunten wandelingen, tenzij anders aangegeven

Kijk voor de meest actuele stand van zaken altijd op de website! http://www.rotta-natuur.nl/agenda

- 27 -


MB 61 Baardmannetje © Chris van Rijswijk MB 62 Vrouwtje Krooneend © Chris van Rijswijk

Baardmannetje © Chris van Rijswijk Paartje Krooneenden © Chris van Rijswijk

MB 63 © Chris van Rijswijk MB 64 © Chris van Rijswijk

Mystery birdChris van Rijswijk MB61Van achteren kijk je een koe in zijn kont! Aan dit gezegde (of ishet spreekwoord?) denk ik bij de eerste foto. Als je deze vogelvan de zijkant zou bekijken, zou het een stuk gemakkelijker zijngeweest. Op de eerste foto zie je namelijk niet dat deze vogel eenlange staart heeft. Daarnaast missen we het blauw grijze kopjeen de zwarte baardstreep. Die moeten we er allemaal bij beden-ken, de foto geeft deze informatie niet. Wat we wel zien is eenlicht bruin vogeltje met een zwart wit vleugelpatroon. Dit is vol-doende om deze mooie vogel op naam te brengen: Baardmanne-tje! Dat is een waarheid als een koe!

MB62Nog een lichtbruine vogel, maar nu een eend! Waarom is het eeneend? Goede vraag! Dat het een eend is, herken je aan de ‘jizz’van de vogel (jizz is: het profiel, totaalindruk of algemene indrukvan de vogel). Als ik zo’n lichtbruine eend zie, dan heb ik al eendonkerbruin vermoeden welke eend dit is! De enige eend met zo’nmooi lichtbruin tintje is namelijk een vrouwtje Krooneend. Op deoplossingsfoto zie je haar samen met een mannetje Krooneend.Het zijn wel mooie woorden, maar de eenden leggen de eieren…Bedankt voor alle inzendingen. Bijgaand 2 nieuwe foto’s. Ze zijn niet gemakkelijk. Je kunt je op-lossing naar mij mailen ([email protected]) of zelf de ant-woorden onthouden. Denk ook aan de wedstrijd voor de meestegoede oplossingen! De oplossing staat in het volgende nummer.Kijk ook eens op mijn website: www.birdshooting.nl

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Hoeksekade 164, 2661 JL Bergschenhoek

Aves Visum maart 2014

Documents

Transcript of Aves Visum maart 2014