51

MANAGEMENTMANAGEMENT

50 AG CONNECT OKTOBER 2016AG CONNECT OKTOBER 2016

ACTIEPUNT VOOR DE CIO

IT-ORGANISATIES HOUDEN ZICH BEZIG MET HET AUTOMATISEREN VAN BEDRIJFSPROCESSEN VOOR DE BUSINESS. MEN HEEFT HET OVER DIGITAL ENTERPRISE: BEDRIJFSPROCESSEN WORDEN VERGAAND GEAUTOMATISEERD OF GEROBOTISEERD. MAAR DE AUTOMATISERINGSGRAAD BIJ DE MEESTE IT-AFDELINGEN IS ZEER LAAG, TE LAAG.

door Rob Akershoek

Het automatiseren van de interne IT-processen is cruciaal om de toekomsti-ge ambities van de Digital Enterprise waar te maken. De IT-organisatie zal zich de komende jaren moeten omvormen tot een slagvaardige en wendbare IT-dienst-verlener. De IT-organisatie wordt een servicebroker waarbij IT-diensten worden ingekocht bij een groeiend aantal externe IT-serviceproviders, zoals cloudleveran-ciers. De moderne IT-organisatie zal de eigen informatievoorziening op orde moeten krijgen om de regie te kunnen voeren over diverse externe partijen.Bovendien zal de IT-organisatie met minder medewerkers de stijgende complexiteit het hoofd moeten bieden. Denk aan:• Meer componenten en onderliggende

afhankelijkheden in het IT-landschap

(als gevolg van micro-services, Internet of Things, Service Oriented Architec-tures, API economy).

• Meer leveranciers in het IT-ecosysteem (denk aan de diverse IaaS-, PaaS- en SaaS-cloudleveranciers).

• Stijgende consumptie van IT-diensten (toename van aantal bedrijfstransacties en opslag van bedrijfsgegevens).

• Toename van het aantal incidenten en events (denk aan beveiligingsrisico’s en beveiligingsincidenten).

• Vaker uitrollen van changes en releases (als gevolg van Agile Development en Continuous Delivery).

• Toename IT-managementdata, zoals logfiles, transactiedata, configuratiedata (te veel data om nog handmatig te kunnen analyseren).

Naast deze toename van de vraag en complexiteit, zal men tevens sneller, transparanter en goedkoper moeten leveren. Voorheen kwam de IT-organisa-tie er nog wel mee weg om activiteiten handmatig uit te voeren en gaten in de administratie te dichten met spreads-heets. Maar om aan de eisen van de nieuwe Digital Economy te kunnen voldoen, zal de IT-functie veel gestroom-lijnder moeten werken. De productiviteit moet drastisch omhoog.Het aanbod van IT-managementtools groeit sterk en de markt is nog volop in beweging. In de tabel op pagina 53 is een overzicht gegeven van de belangrijkste hulpmiddelen om IT-processen binnen de

DIGITALISEER JE BEDRIJF, BEGIN BIJ IT

IT-AFDELING MOET ZICH AUTOMATI-

SEREN

ROB AKERSHOEK Rob Akershoek (Rob.Akershoek@LogicalisSMC.com) is werkzaam als IT-managementarchitect bij Logicalis SMC en tevens voorzitter van het IT4IT Forum bij The Open Group (http://www.opengroup.org/IT4IT).

53

MANAGEMENT

AG CONNECT OKTOBER 2016

MANAGEMENT

52AG CONNECT OKTOBER 2016

IT-organisatie te automatiseren. De laatste jaren heeft de IT-organisatie al flink geïnvesteerd in managementtools ter ondersteuning van specifieke taken, zoals back-up, job scheduling, discovery en monitoring. Daarnaast hebben beheerders vele tientallen scripts gemaakt om periodieke taken te ondersteunen. Maar tot op heden zijn deze inspanningen nog onvoldoende gebleken.

OORZAKENEr zijn een aantal oorzaken te noemen waardoor automatisering van IT-activitei-ten achterblijft in vergelijking met de ontwikkelingen bij de business zelf. Ten eerste ontbreekt er een visie en architec-tuur voor de inrichting van de informatie-voorziening van de IT-functie. Er ontbreekt een plan voor de langere termijn. Bovendien is er geen echte eigenaar van alle automatiseringshulp-middelen die nodig zijn om IT te mana-gen. Op CIO-niveau is er nog maar weinig aandacht voor geweest. Met als gevolg dat de keuze voor tools wordt overgelaten aan de individuele teams en afdelingen: zij selecteren de tools en optimaliseren de eigen interne processen zonder rekening te houden met de gehele IT-waardeketen.Het gevolg is dat het automatiseren van IT-activiteiten ad hoc en gefragmenteerd wordt opgepakt. De meeste initiatieven worden los van elkaar geïnitieerd, denk aan Application Performance Monitoring

(APM), ketenmonitoring, verbeteren van datakwaliteit in de CMDB met behulp van discovery, test automation en automated deployment. Daarnaast zijn er vele trends en ontwikkelingen waarop de IT-organisatie tegelijkertijd wil inspelen, zoals Continuous Delivery, agile develop-ment, DevOps, ChatOps, Big Data (voor de IT-afdeling), predictive analytics, cloud-orchestration. Het ad hoc uitvoe-ren van al deze initiatieven heeft geleid tot een wildgroei aan tools – met hoge kosten en moeizame integraties als gevolg.

Om significante verbeteringen te realise-ren zal men zich moeten richten op het automatiseren van activiteiten over de gehele IT-waardeketen heen. In plaats van het optimaliseren van specifieke functies, zoals testmanagement of CMDB, zal men het hele voortbrengingsproces in ogen-schouw moeten nemen. Het draait om het automatiseren van het hele systeem (of pipeline), vanaf het idee (in de portfoliobacklog), het iteratief ontwerpen (op basis van de productbacklog), bouwen, deployen en testen, tot en met het in productie nemen en daarna

continu verbeteren.Om dit te bereiken is het om te beginnen van belang een visie te ontwikkelen op de toekomstige IT-functie. Men kan gebruik maken van de IT4IT-referentiearchitec-tuur van The Open Group om te komen tot een gemeenschappelijk doelarchitec-tuur. IT4IT (IT voor de IT-afdeling) biedt het grotere plaatje van de informatievoor-ziening voor de business van IT om zodoende de juiste keuze te kunnen maken bij de inrichting van de gehele pipeline. Het is niet zinvol om bestaande IT-processen te automatiseren, meestal zal er een herontwerp moeten plaatsvin-den en zal een nieuwe manier van werken moeten worden geïntroduceerd. Daar-naast is het essentieel dat er een eigenaar wordt aangewezen die verantwoordelijk is voor de gehele keten van IT-manage-menttools.Tegelijkertijd is het van belang om de onderliggende IT-infrastructuur vergaand te standaardiseren. De IT-organisatie zal een of meerdere cloudplatformen moeten definiëren waarop toekomstige applica-ties komen te draaien. Deze interne en externe cloudplatformen (IaaS en PaaS) zullen standaardbouwblokken (ook wel patterns of blueprints) moeten bieden om de infrastructuur, nodig voor applicatie-hosting, volledig geautomatiseerd uit te kunnen leveren (middels open en standaard-API’s). Cloudleveranciers leveren daarnaast steeds meer standaard automationtools om capaciteit aan te vragen, te configureren en voortdurend aan te passen aan veranderde gebruikers-patronen. Met deze mogelijkheden moet al tijdens de systeemontwikkeling rekening worden gehouden. Alleen op deze wijze is het mogelijk om structureel de kosten van applicaties over de gehele levenscyclus te verlagen.

VOORWAARDEEen belangrijke voorwaarde is dat de manier waarop applicaties worden ontwikkeld, volledig moet worden herzien. Men zal tijdens de ontwikkeling niet alleen de functionaliteit voor de business moeten ontwikkelen, maar er ook alles aan moeten doen om IT-ma-nagementfunctionaliteit te realiseren voor

het geautomatiseerd testen, deployen en managen van de applicaties over de gehele levenscyclus.Het is niet voldoende om de Continous Delivery-activiteiten te automatiseren, zoals build, test en deployment. Men zal tevens applicatiemonitoring en dagelijkse beheeractiviteiten moeten meenemen. Op deze wijze kunnen nieuwe releases snel, betrouwbaar en geautomatiseerd worden uitgerold, waarna de applicatie actief bewaakt kan worden. Na de deployment van een nieuwe release wordt de CMDB automatisch aangepast, zodat deze volledig actueel gehouden wordt. Indien nodig kan automatisch (tijdelijk) aanvullende capaciteit worden bijgescha-keld (zoals auto-scaling op een cloudplat-form). Of er wordt bij verstoringen automatisch functionaliteit overgeheveld naar andere servers of datacenters. Door standaard logging en data-analytics is men in staat om de oorzaken van problemen sneller te vinden en op te lossen. Bovendien heeft men te allen tijde inzicht in de kosten op basis van daad-werkelijk gebruikte IT-resources.Het beste kan men beginnen met het automatiseren van een beperkte set strategische applicaties die gaan draaien op het nieuwe cloudplatform. Als ervaring is opgedaan met deze manier van werken, kan men andere applicaties toevoegen. Nogmaals: focus op de gehele keten in plaats van het optimaliseren van individuele tools en processen.

UITDAGING / PROBLEEM MOGELIJKE AUTOMATISERINGSOPLOSSING

Testen duurt te lang (of fouten komen pas in productie aan het licht).

Code analysis.Test automation.Security testing.Performance en stress testing.Service virtualisation.

Benodigde infrastructuur wordt niet snel genoeg geleverd.

Self-service portalCloud provisioning, bestellen middels een self-service portal (of API), volledig geautomatiseerd installeren en configure-ren van infrastructure patterns (infrastruc-ture as code).

Leveren van nieuwe releases maar productie duurt te lang.

Inrichten van Continuous Delivery (CD) pipeline inclusief Application release automation (ARA), gebruik makend van standaardapplicatie-blueprints.

Verstoringen of performan-ce-problemen die niet tijdig worden verholpen.

Service monitoring, proactief signaleren van mogelijke verstoringen en vervol-gens het automatisch herstellen van de dienstverlening. Automated recovery / runbook auto-mation.

Geen inzicht in daadwer-kelijke performance vanuit klantperspectief (en mogelijke oorzaken).

Application Performance Monitoring (APM), End-to-end monitoring (zoals synthetic transactions).Ketenmonitoring, volgen van bedrijf-stransacties over de diverse applicaties en systemen heen.

Beveiligingsincidenten die niet worden opgemerkt.

Security monitoring en event manage-ment, bewaken van security en toegang tot systemen, Fraud-detection, vulnerabili-ty scanning en log analytics.

Het duurt te lang om IT-ca-paciteit aan te passen (met als gevolg overcapaciteit of slechte performance).

Auto-scaling, capaciteit automatisch dynamisch aanpassen aan de vraag (of kosten te verlagen en performance te verbeteren).

Het kost veel tijd om de oorzaak van incidenten en problemen te achterhalen.

Log analytics.Big Data voor de IT-afdeling, verzamelen van logdata, transacties, et cetera.

Geen inzicht in gebruik resour-ces en gemaakte kosten.

Automatisch meten van gebruik, verzamelen van daadwerkelijke kosten, toekennen van kosten op basis van de servicemodellen in de CMDB.

CMDB en service-modellen zijn niet actueel (en toegeken-de IT-resources).

Automated discovery, koppelen van deployment-tools aan de CMDB.

Veel tijd gaat verloren met het zoeken van informatie, genereren van rapportages, enzovoort.

Self-service reporting.Big data voor IT (verzamelen en analyse-ren van IT-managementdata).

Moeizame communicatie en afstemming met de business.

Self-help (en selfserviceportal).ChatBots.

OVERZICHT AUTOMATISERINGSOPLOSSINGEN

Automatiseren IT-processen cruciaal om Digital Enterprise waar te maken

“Je komt er niet meer mee weg om gaten in de administratie

te dichten met spreadsheets.”