Utrecht krijgt de lichten op groen voor eParticipatie met de Groene Golf Brigade

Sociale media (web 2.0) zijn definitief doorgebroken in 2009. ‘Ontvrienden’ van mensen in online sociale netwerken is volgens Van Dale het nieuwe woord van 2009. Een duidelijk signaal dat web 2.0 een kritische massa heeft bereikt. Op het professionele netwerk linkedin kent Nederland verhoudingsgewijs de grootste gemeenschap. Het Nederlandse hyves kent inmiddels 9miljoen gebruikers. Er is dus een actieve samenleving op het internet. Sociale media en internetinnovatie biedt kansen voor de overheid om samen te werken met de maatschappij. Als er zo veel mensen online te vinden zijn, kan bijvoorbeeld participatie georganiseerd worden via het internet.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) zet de Groene Golf Brigade Overheid 2.0 in om gemeenten te helpen deze kansen te pakken. Het afgelopen jaar heeft BZK gemerkt dat er veel mensen met energie en ideeën zijn over hoe de overheid gebruik kan maken van web 2.0 . Omdat dit een relatief nieuw werkveld is voor de overheid, is het soms lastig ideeën te verzilveren. Welke internettools zijn bijvoorbeeld handig om in te zetten, hoe zet ik deze goed in en hoe overtuig ik ook mijn baas van het nut hiervan? Met de Groene Golf Brigade krijgen gemeenteambtenaren met een goed idee de steun van een expert om hun idee te vertalen naar een concreet plan. Ook word de ambtenaar geholpen met het creëren van draagvlak in de organisatie en met de obstakels waar ze tegenaan lopen.

Deze zomer heeft BZK een oproep gedaan aan lokale ambtenaren om een voorstel in te dienen voor overheid 2.0 projecten waar via internet interactief samengewerkt wordt. Het ging vooral om ambtenaren die hun idee binnen de eigen gemeenten een stap verder willen brengen, maar daarin niet goed slagen vanwege allerlei belemmeringen (bestuurlijk, organisatorisch, conceptueel). De projecten moesten bijdragen aan het verbeteren van de dienstverlening, beleidsvorming of democratie. Uit de verschillende inzendingen werden drie gemeenten geselecteerd: Utrecht, Enschede en Eindhoven.

Eindhoven gaat een interactief digitaal participatieplatform ontwikkelen in samenspraak met bewoners en stakeholders uit de stad. Samen met betrokken inwoners wordt verkend op welke manier dit digitale platform moet worden ingevuld. Welke functionaliteiten moet het bieden en welke inhoudelijke onderwerpen worden behandeld.

In Enschede zijn ze van mening dat ze als overheid niet moeten verwachten dat burgers naar hun bijeenkomsten, websites, en burgerpanels moeten komen, maar dat de gemeenten moet participeren op webplatforms waar inwoners al actief zijn.

De gemeente Utrecht wil meer effect bereiken met burgerparticipatie door eParticipatie te combineren met de tot nu toe gebruikelijke participatiemiddelen.

In dit artikel wordt het project in Utrecht uitvoeriger beschreven. In het volgende nummer van Proces en Document zullen de projecten van Enschede en Eindhoven aan de orde komen.

StimuLeren E-Participatie in Utrecht

Utrecht wil haar bewoners beter, vaker en eerder bij haar plannen en beleid betrekken. In Utrecht is 2009 uitgeroepen tot het jaar van de participatie, wordt 2010 het jaar van de eParticipatie? Vernieuwend en inspirerend met participatie omgaan is het Utrechtse credo. Vanuit de Dienst Wijken als gemeentelijk kenniscentrum zijn een Utrechtse Participatiestandaard, een opleiding en een website (Participedia) voor medewerkers én zelfs een Participatietrofee ontwikkelt. Wat wil je dan nog meer? Niks toch?

document.docv15(de Fraiture)

Tevredenheid met de bestaande aanpak: het is één van de belemmeringen voor eParticipatie die we in Utrecht aantroffen, naast onbekendheid, onduidelijkheid en onvoldoende budget. E-initiatieven kwamen tot voor kort in Utrecht maar amper van de grond. Hoog tijd dus voor de Groene Golf-aanpak.

Met behulp van het online dialoog bureau Creative Crowds (bekroond met de eParticipatie Award 2009 voor hun project www.verbeterdebuurt.nl) zijn we aan de slag gegaan om de mogelijkheden voor eParticipatie in Utrecht op de kaart te zetten en gezamenlijk te leren op een 2.0 manier.

Wat gaan we doen? 1- Inspirerende voorbeelden verzamelen en verspreiden. Er zijn al veel mooie experimenten en voorbeelden die veel energie geven in de organisatie. 2- Beelden en belemmeringen slechten. Dit gaat om vragen over de meerwaarde van eParticipatie, consequenties van het verbreden van participatieruimte, de representativiteit van eParticipatie en heel basaal over gebruik en kosten.3- Verbeelden door gewoon te doen. Wij gaan bij participatietrajecten naast de offline participatiemiddelen ook e-tools inzetten.4- En van het bovenstaande gaan we leren op een nieuwe (social media) manier.

Pilot Ons eerste pilotproject is de herontwikkeling van het Veemarktterrein tot een duurzame en hoogwaardige nieuwbouwlocatie. Utrecht wil de huidige omwonenden en toekomstige bewoners intensief betrekken bij het proces. De opgave is om vanuit de bestaande website over het Veemarktterrein met een gering extra budget een parallel eParticipatieproces te organiseren. De toegevoegde waarde eParticipatie wordt in dit stadium vooral gezien in:

- aantrekkelijkheid en mogelijkheden van participatie vergroten; hoe kunnen we samenwerking digitaal faciliteren;

- interactief kennis uitwisselen; met name voor geïnteresseerden in particulier opdrachtgeverschap (zelfbouw) op het terrein;

- kennisdelen faciliteren tijdens de gehele looptijd van herontwikkelingsproject.

De ideeën aan inzet van eParticipatiemiddelen zijn:

- forum: discussies initiëren, faciliteren en modereren voor de offline focusgroep en bredere groepen belangstellenden (al gestart);

- poll/stemmen op ideeën en op (stedenbouwkundige) scenario's;- kaart van het gebied: presentatie terrein, beelden of ideeën posten op kaart;- twitterkanaal gebruiken tijdens en tussen bijeenkomsten voor meer interactie in

podiumdiscussies;- kaart, discussie en chat gebruiken van Virtueel Utrecht voor kennisdeling op

langere termijn en omgevingsinbedding.

De komende maanden gaat Utrecht aan de slag om eParticipatie rondom de herontwikkeling van het Veemarktterrein verder vorm te geven. U kunt dit volgen via www.twitter.com/VeemarktUtrecht. Daarnaast zal in een komend nummer van dit tijdschrift aandacht besteed worden aan de resultaten.

Leren

Uiteindelijk wil Utrecht dat eParticipatie een standaard onderdeel wordt van de Utrechtse Participatiestandaard. Daarnaast wil de gemeente bekendheid met eParticipatie vergroten, door kennis te delen in een on- en offline kenniscommunity. Er is ook gestart met een forum voor het uitwisselen van voorbeelden en komen er 2.0 lunches (#fflunchen2.0@GU) met geïnteresseerde ambtenaren om samen te oefenen met e-tools als twitter, Ning en Virtueel Utrecht.

Toekomst Groene Golf Brigade Overheid2.0: 

De Groene Golf Brigade Overheid 2.0 draait tot voorjaar 2010 op proef. Op basis van de ervaringen bepaalt BZK of zij in 2010 een vervolg zal geven.

Doeners2.0 netwerk

Werkt u bij de overheid en bent u ook bezig met participatie en sociale media, of wilt u hier juist mee aan de slag? Meld u dan aan bij het doeners2.0 netwerk. In deze community of practice gaat het om het onderling delen van inzichten en praktijk ervaringen met eParticipatie en web2.0 projecten, om op deze manier elkaar weg te helpen.

http://bit.ly/5HAdWv

Over de auteursFriedolien de Fraiture is beleidsmedewerker bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.Miriam Godrie is projectleider StimuLeren eParticipatie bij de Dienst Wijken van de Gemeente Utrecht