24

Toeristische reportage Goes

Goes: een goed bewaard geheimDoor Karl Bijsterveld

Smalle straatjes, een haven, een fraai

museum en twee Maria Magdalenaker-

ken: Goes heeft de toerist cultuurhisto-

risch veel te bieden. Toch is deze

Zeeuwse parel relatief onbekend. Tijd

voor een verrassende kennismaking

met dit vriendelijke stadje.

Een man van middelbare leeftijd staat

druk het dek van zijn plezierboot te

schrobben. Een groepje toeristen heeft er

geen oog voor, maar vergaapt zich aan

sierlijke gevels van de woningen aan de

kade. Op een zonnige voorjaarsochtend

komt de historische haven van Goes lang-

zaam op gang. Eeuwenlang heerste hier

grote bedrijvigheid, onder andere door de

vele beurt- en vrachtschepen die er hun

ligplaats hadden. Nu is de historische

haven vooral een pittoresk plaatje met

statige herenhuizen, pastelgele houtlood-

sen en plezierboten met namen als Walt-

zing Matilda en Libertad.

Zout

Het historische havengebied is maar één

van de vele mooie plekjes in Goes. De

Goese geschiedenis in een notendop

Goes ontstond in de tiende eeuw aan een kreek die Korte Gos (Curtagosum)

heette, en waaraan Goes haar naam ontleent. Nadat Goes in 1405 als stad

werd erkend door graaf Willem VI, liet zijn dochter Jacoba van Beieren de

florerende havenplaats versterken met poorten, wallen en grachten. Het

Spaanse garnizoen slaagde er in 1572 in om de Geuzen buiten de stad te

houden. Maar vijf jaar later sloot Goes zich aan bij de opstandelingen onder

leiding van Willem van Oranje.

In de eeuwen hierna speelde Goes geen belangrijke rol, behalve die van ag-

rarisch centrum. In 1868 werd het stadje per trein ontsloten. In de jaren tach-

tig en negentig van de vorige eeuw kreeg Goes enige nieuwe industrie. Ook

het belang van Goes als dienstencentrum en toeristische trekpleister groeide.

duidelijk dat Goes ook eeuwenlang

marktstad was. Nog altijd vindt er op de

Grote Markt een weekmarkt plaats.

De Grote Markt telt ook veel gezellige

cafés. Niet verwonderlijk stelt Frank de

Klerk, archiefmedewerker bij de ge-

meente Goes. "Goesenaren zijn vrolijke

mensen", vertelt hij. "Dat valt deels te

verklaren doordat er van oudsher meer

katholieken in deze regio wonen en wer-

ken dan in het overwegend protestantse

Walcheren bijvoorbeeld. Katholieken zijn

nu eenmaal wat uitbundiger."

Twee keer Maria Magdalena

Over katholieken en protestanten gespro-

ken: Goes telt twee Maria Magdalena ker-

ken, beide aan de Singelstraat. De

hervormde Maria Magdalena, ook wel

gemeente telt maar liefst 246 rijksmonu-

menten, van historische woonhuizen tot

rococo stadhuis op de Grote Markt.

Veel van zijn schoonheid dankt het stadje

aan een welvarend handelsverleden.

Vooral de productie van zout bracht tot in

de achttiende eeuw geld in het laatje.

Toch bleef het Zeeuwse stadje eeuwen-

lang bescheiden in omvang. In de vijf-

tiende eeuw telde Goes circa 2.000

inwoners, Middelburg het dubbele.

Marktstad

Tegenwoordig is de gemeente Goes met

zo'n 37.000 inwoners een stuk groter,

maar de binnenstad bleef intiem. Het stra-

tenpatroon wijkt nauwelijks af van dat in

de zestiende eeuw. De vele pleinen, met

namen als Vismarkt en Vlasmarkt, maken

Vrouwen in Zeeuwse klederdracht voor

de hervormde Maria Magdalenakerk

(Bron goesisgoes)

Een historische afbeelding van de Grote Markt met het stadhuis (Bron goesisgoes)

25

Grote Kerk genoemd, domineert met haar

reusachtige schip het silhouet van Goes.

Na de Franse Tijd kropen de rooms-ka-

tholieken uit hun schulp en stichtten pal

tegenover de hervormde kerk een nieuw

godshuis: de Heilige Maria Magdalena-

kerk.

Trotse schutters

Het Historisch Museum de Bevelanden,

even verderop aan de Singelstraat, is in

de vijftiende eeuw gebouwd als klooster.

Ook fungeerde het eeuwenlang als wees-

huis. Het huidige museum belicht onder

andere de historie van Goes. Zo zien we

vier levensgrote schilderijen met trots kij-

kende schutters. Zij moesten de stad bij

gevaar beschermen. Op de zolder van het

museum bevindt zich een grote histori-

sche collectie Bevelandse streekdrachten.

Lange sluiermutsen met kantstroken,

overhemden met gouden keelknopen,

blauwdamasten vesten, maar ook eenvou-

diger zwarte rokken.

Weldadig

Noordwaarts dwalend komen we in de

Stoofstraat en omgeving. De huizen hier

vormden in de zeventiende eeuw een ar-

beiderswijk. Maar ze verpauperden in de

negentiende eeuw en deden praktisch al-

leen nog dienst als pakhuizen. In de jaren

tachtig zijn ze gerestaureerd. Aan het

einde van deze middag heerst hier een

weldadige rust. Geen auto's, maar slechts

enkele wandelaars en een cyperse kat.

Terug in de historische haven spreek ik

Caroline den Ouden. Recent runt zij

samen met haar man een bed & breakfast

aan de Grote Kade. Een schot in de roos

stelt ze, want toeristen weten steeds vaker

de weg naar Goes te vinden. Den Ouden:

"De stad heeft veel te bieden. Een fraaie

binnenstad, maar ook veel winkels en

goede restaurants bijvoorbeeld."

Ondertussen gaat de zon onder in de

haven. De man die vanochtend nog zijn

plezierboot stond te schrobben, geniet nu

met vrienden van een wijntje op het ach-

terdek. Op de achtergrond klinkt het vro-

lijke carillon van het stadhuis. Goes is

een parel die ontdekt wil worden.

Rondleiding Slot Oostende

Aan de Singelstraat vinden we nog

overblijfselen van Slot Oostende,

gebouwd kort voor 1300. Vanaf de

straat moeilijk te zien, maar wie de

overblijfselen wil bezichtigen kan

mee met een gratis gemeentelijke

rondwandeling over het terrein.

Aanmelden via www.goesisgoes.nl/

beleven/bezienswaardigheden

De historische haven van Goes (foto Edith van Eijk fotografie en goesisgoes)

MuziKade, een tweedaags muziekspektakel in en rondom de historische haven van Goes. Voor meer info: www.muzikade.nl

(foto Edith van Eijk fotografie en goesisgoes)