AR

CH

ITE

CTU

UR

NL

|

3/15

DE

WE

RE

LD V

AN

DE

AR

CH

ITE

CT

|

AR

CH

ITE

CTU

UR

.NL

3/15

ARCHITECTEN ONTWERPEN BRUGGEN + INTERVIEW FRITS VAN DONGEN + STOERE POPPODIA + KUSTWERK KATWIJK + KLAARLICHT + POËZIE VAN STUDIO DRIFT+ KILLING ARCHITECTS + NIEUWE WOONCONCEPTEN + ROGIER VAN DER HEIDE + SO DE HELDRING AMSTERDAM

01_Cover_lossepagina.indd 1 20-04-15 17:00

1. De voor de Arsenale in Venetië ontwikkelde Flylight won de internationale Arte Laguna Prize 2013. 2. Obsidiaan, het bijproduct dat ontstaat na het recyclen van chemisch afval, is gebruikt voor de spiegel die klinkt als metaal, eruit ziet als glas en zo zwaar is als steen • Foto Eric & Petra Hesmerg. 3. Fragile Future is september 2014 als solitaire installatie getoond tijdens de São Paulo Biënnale. 4. Lonneke Gordijn & Ralph Nauta. 5. Shylight in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum Amsterdam. 6. Interactieve lichtsculptuur voor de Kapelbrug in Luzern i.s.m. DUS Architects, lichtspecialist Digiluce en Rombout Frieling. Met tientallen beamers ontstaat een interactief lichtspel met elke passant op de brug.

1 3

5

6

2

4

ArchitectuurNL

52-53_design2of3p.indd 52 20-04-15 13:27

Pure poëzieZe zijn nog steeds aanstormend en veelbelovend, maar draaien al een tijd mee in de creatieve

wereld. De talentvolle dertigers zijn nog net geen gevestigde namen, maar dat zit eraan te

komen. Ze tonen energie, gedrevenheid, ambitie, durf en een geloof in de toekomst. Deel 12

van een serie: Lonneke Gordijn (1980) en Ralph Nauta (1978), samen Studio Drift, brengen

natuur en techniek samen in verbazingwekkende poëtische lichtsculpturen.

Dichtbij het creatieven-bedrijfsverzamelgebouw Pand Noord en Pek2, de nieuwe vestiging met expositieruimte van Stichting Zetel, is Studio Drift gevestigd. De studio van Ralph Nauta en Lonneke Gordijn oogt als een combinatie van een werkplaats en een laboratorium. Met precisie stofzuigt een medewerker de restjes pluis van de fragiele paardenbloemen die eerder met pincetten aan ledlampjes zijn geprikt en in het bronzen elektrische circuit van de grote Fragile Future-installatie geplaatst. Verderop poetst een andere medewerker de handgeblazen buizen voor de Flylight met witte handschoentjes glimmend. In de kast staan dozen met ‘pluizenbolletjes’ die zodra het seizoen weer begint worden geplukt door mensen die hier de ‘pluizenmeisjes’ worden genoemd. Zelfontwikkelde apparaten met robotica testen de nieuwste Shylight waarvan het Rijksmuseum er een vijftal heeft aangekocht voor de nieuwe Philipsvleugel. De lichtinstallatie oogt als een groep zwemmende kwallen of balletdanseressen van wie de witte zijden rokjes elegant op en neer bewegen. Pure magie en poëzie.

Symbiose van natuur en techniekIn het eigenzinnige werk wil Studio Drift een alternatieve wereld laten zien waarin geen absolute waarheid bestaat, maar dingen worden bevraagd. Een wereld waarin egocentrisme, dat ontwikkeling tegenhoudt en de potentie beperkt, geen kans krijgt. Waar samenwerken voor vooruitgang zorgt. Waar mensen tot nadenken worden gestemd over massaproductie en de wegwerpmaatschappij. Nauta: ‘Wij geven een utopische visie op de toekomst van onze planeet waarbij twee ogenschijnlijk tegengestelde elementen een

pact smeden om te overleven. Natuur en techniek vormen een poëtische symbiose.’

Licht en bewegingHet zijn geen gebruiksobjecten die ze maken: ‘Voor functionele producten ga je maar naar Ikea’, zegt Nauta. Zo is Fragile Future geen lamp maar een modulaire lichtsculptuur waarin het artistieke aspect altijd boven het functionele gaat. Daarnaast zijn licht en beweging vaste elementen in alle ontwerpen. Ingrediënten die het werk tot leven brengen, die energie en poëzie toevoegen in interactie met de toeschouwer. Beweging zo natuurgetrouw nabootsen is schier onmogelijk. Toch streven de twee ontwerpers dat tot in de perfectie na. Zoals ze een zwerm vogels kunnen vangen in Flylight. Het is dan ook geen uitzondering dat in de ontwikkeling van een project al gauw vijf, zes jaar gaan zitten. Ongelofelijk arbeidsintensief, tijdrovend en kostbaar is het. Naast twaalf vaste medewerkers, werkt per project een grote groep externe mensen mee. Zo zijn er vaak wel drie teams ergens op de wereld bezig om een installatie te bouwen. Als kind al bestudeerde Lonneke de processen in de natuur. Uren kijken naar hoe beestjes in het gras bewegen. Ralph was altijd al gefascineerd door science fiction, ‘niet alleen als escape van deze idiote wereld’, verklaart hij, ‘maar ook als onderzoek naar interessante samenlevingsvormen, naar techniek die veel mogelijk maakt en vanwege de vraag of de snel voortschrijdende technologie wel meer ontwikkeld is dan de evolutie van de natuur.’ Voeg daarbij Lonnekes gevoel voor compositie en concepten, en Ralphs gevoel voor materiaal en je krijgt een samenvloeiing van twee werelden die ogenschijnlijk niet bij elkaar passen,

maar die toch een evolutionair verband hebben. Ze kwamen elkaar tegen tijdens hun eerste dag op de Design Academy Eindhoven. Het klikte meteen. Ze volgden verschillende richtingen en pas een jaar na het afstuderen in 2005, zetten ze samen Studio Drift op. Daarbinnen vullen de ontwerpers elkaar volledig aan: waar Lonneke stopt met denken, gaat Ralph verder en andersom. Ze kunnen kritisch naar elkaar kijken waardoor ze dingen scherper krijgen en steeds een stapje verder zetten in de ontwikkeling van hun projecten.

Spiegel van obsidiaanHet meest recente researchproject borduurt voort op een interessant onderzoek naar synthetisch obsidiaan, waar een chemicus al sinds 1972 mee bezig is. Een materiaal dat een wereldwijde oplossing kan zijn voor het recyclen van chemisch afval zonder emissie. Door het nabootsen van een vulkaanuitbarsting waarbij obsidiaan als natuurlijk vulkanisch glas ontstaat, kan het afval als nieuw materiaal aan de wereld worden toegevoegd en voor talloze toepassingen dienen. Het eerste object dat de ontwerpers vooralsnog produceerden, glimt als een zwarte spiegel waarin je de reflectie van jezelf ziet. ‘Maatschappelijker dan dit kan bijna niet’, zegt Nauta. ‘Het verbrandingsproces vormt één van de oplossingen om de wereld te redden.’Daarnaast is het een droom om een installatie te ontwerpen voor de Turbine Hall van het museum Tate Modern in Londen. ‘In zo’n mooie publieke ruimte waar veel mensen komen, willen we het onverwachte dat we tegenkomen, waarover wij ons verbazen en dat onmogelijk lijkt, in een sculptuur vangen. Dat gevoel overbrengen is absoluut het belangrijkste aspect van ons werk’, vinden de ontwerpers.

53 ArchitectuurNLTekst Viveka van de Vliet i.s.m. Stichting Zetel

DESIGN

52-53_design2of3p.indd 53 20-04-15 13:27