Archeo(rapport!268!! Het!archeologisch!vooronderzoek!aan ... · Archeo(rapport!268!!...

!!

!!!

!Archeo(rapport!268!!

Het! archeologisch! vooronderzoek! aan! de! Hellegatstraat! te!Heist(op(den(Berg!

!

!!

Nick!Van!Liefferinge!&!Maarten!Smeets!

!Kessel(Lo,!2015!

Studiebureau!Archeologie!bvba!

!!

! !

!!

!

!

!!

!

!!

!Archeo(rapport!268!!

Het! archeologisch! vooronderzoek! aan! de! Hellegatstraat! te!Heist(op(den(Berg!

!!

!

!!

!!

!!

!!

!!

!

!!

Nick!Van!Liefferinge!&!Maarten!Smeets!

!Kessel(Lo,!2015!

Studiebureau!Archeologie!bvba!

! !

!!

! !

!!

!!!!Colofon!!!Archeo(rapport!268!!

Het!archeologisch!vooronderzoek!aan!de!Hellegatstraat!te!Heist(op(den(Berg!

!!Opdrachtgever:! ! ! Tervia’s!bvba!!Projectleiding:! ! ! ! Maarten!Smeets!!Leidinggevend!archeoloog:! ! Nick!Van!Liefferinge!!Auteurs:! ! ! ! Nick!Van!Liefferinge!! ! ! ! ! Maarten!Smeets!!Foto’s!en!tekeningen:! ! ! Studiebureau!Archeologie!bvba!(tenzij!anders!vermeld)!! ! ! ! ! !!Op!alle!teksten,! foto’s!en!tekeningen!geldt!een!auteursrecht.!Zonder!voorafgaandelijke!schriftelijke!toestemming! van! Studiebureau! Archeologie! bvba! mag! niets! uit! deze! uitgave! worden!vermenigvuldigd,! bewerkt! en/of! openbaar! gemaakt,! hetzij! door! middel! van! webpublicatie,! druk,!fotokopie,!microfilm!of!op!welke!andere!wijze!ook.!!D/2015/12.825/11!!Studiebureau!Archeologie!bvba!Jozef!Wautersstraat!6!3010!KesselSLo!www.studiebureauSarcheologie.be!info@studiebureauSarcheologie.be!tel:!0474/58.77.85!fax:!016/77.05.41!!!!©2015,!Studiebureau!Archeologie!bvba

!!

! !

!!

Administratieve!fiche!!Administratieve!gegevens!

!Opdrachtgever! Tervia’s!bvba!

Westmeerbeeksesteenweg!131!2230!Ramsel!

Uitvoerder! Studiebureau!archeologie!bvba!Vergunningshouder! Nick!Van!Liefferinge!Beheer!en!plaats!opgravingsgegevens! Deze! gegevens! werden! na! het! onderzoek!

overgemaakt!aan!de!opdrachtgever.!Beheer!en!plaats!vondsten!en!stalen! De!vondsten!en!stalen!werden!na!het!onderzoek!

overgemaakt!aan!de!opdrachtgever.!Projectcode! 2014/548!Vindplaatsnaam! HeistSopSdenSBergSHellegatstraat.!Locatie! Provincie! Antwerpen,! Gemeente! HeistSopSdenS

Berg,!Hellegatstraat.!Lambertcoördinaten! X172141!Y197902!

X172266!Y198087!X172261!Y197924!X172222!Y197900!

Kadasternummers! Afdeling:! 4! Sectie:! C! perceelsnummers:! 364c,!365c,!366a!(partim)!en!418m!(partim).!

Kadasterplan! Zie!fig.!1.2!Begindatum!veldwerk! 20/01/2015!Einddatum!veldwerk! 21/01/2015!!Onderzoeksopdracht!

!Verwijzing!Bijzondere!voorwaarden! Zie! bijzondere! voorwaarden! bij! de! vergunning!

voor!een!archeologische!prospectie!met!ingreep!in!de!bodem:!HeistSopSdenSBerg,!Hellegatstraat.!

Archeologische!verwachtingen! Gunstige! ligging! op! een! droge! rug! met!plaggenbodem.!

Wetenschappelijke!vraagstellingen! S!Welke!zijn!de!waargenomen!horizonten?!S!Waardoor!kan!het!ontbreken!van!een!horizont!worden!verklaard?!S!In!hoeverre!is!de!bodemopbouw!intact?!S! Is! er! sprake! van! één! of! meerdere! begraven!bodems?!S!Zijn!er!sporen!aanwezig?!!S!Zijn!de!sporen!natuurlijk!of!antropogeen?!S!Hoe!is!de!bewaringstoestand!van!de!sporen?!S!Maken!de!sporen!deel!uit!van!één!of!meerdere!structuren?!S! Behoren! de! sporen! tot! één! of! meerdere!periodes?!S! Kan! op! basis! van! het! sporenbestand! in! de!

!!

proefsleuven!een!uitspraak!worden!gedaan!over!de!aard!en!omvang!van!occupatie?!S! Wat! is! de! relatie! tussen! de! bodem! en! de!landschappelijke! context! (landschap! algemeen,!geomorfologie,…)?!S! Is! er! een! bodemkundige! verklaring! voor! de!partiële!afwezigheid!van!archeologische!sporen?!Zo!ja,!waarom?!Zo!nee,!waarom!niet?!S!Kunnen!de!archeologische!vindplaatsen! in!tijd,!ruimte!en!functie!worden!afgebakend?!S! Voor! archeologische! vindplaatsen! die! worden!bedreigd! door! de! geplande! ruimtelijke!ontwikkeling:! hoe! kan! deze! bedreiging! worden!weggenomen! of! verminderd! (maatregelen!behoud!in#situ)?!S! Welke! vraagstellingen! zijn! voor!vervolgonderzoek!relevant?!S! Zijn! er! voor! de! beantwoording! van! deze!vraagstellingen! natuurwetenschappelijke!onderzoeken!nodig?!!Zo!ja,!welk!type!staalnames!zijn! hiervoor! noodzakelijk! en! in! welke!hoeveelheid?!S! Is! de! gehanteerde! methodiek! effectief!gebleken?!S!Komt!de!zone!in!aanmerking!om!af!te!bakenen!als!AZ?!

Aard!van!de!bedreiging! Verkaveling!van!circa!1,3!ha.!Randvoorwaarden! Zie! bijzondere! voorwaarden! bij! de! vergunning!

voor!een!archeologische!prospectie!met!ingreep!in!de!bodem:!HeistSopSdenSBerg,!Hellegatstraat.!

!!!!!!!!!!!!

Het!archeologisch!vooronderzoek!aan!de!Hellegatstraat!te!HeistSopSdenSBerg! !!

1!!

Inhoudstafel!!Inhoudstafel! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! p.!1!!Hoofdstuk!1! Inleiding! ! ! ! ! ! ! ! ! p.!3!! 1.1!Algemeen! ! ! ! ! ! ! ! ! ! p.!3!! 1.2!Beschrijving!van!het!onderzoeksgebied! ! ! ! ! ! p.!3!! 1.3!Archeologische!en!historische!voorkennis! ! ! ! ! ! p.!5!! 1.4!Onderzoeksopdracht!en!vraagstellingen! ! ! ! ! ! p.!6!!Hoofdstuk!2! Werkmethode! ! ! ! ! ! ! ! ! p.!7!!Hoofdstuk!3! Analyse!! ! ! ! ! ! ! ! ! p.!9!! 3.1!Lithostratigrafische!en!bodemkundige!opbouw! ! ! ! ! p.!9!! 3.2!Het!sporenS!en!vondstenbestand! ! ! ! ! ! ! p.!12!! ! 3.2.1!Algemeen!! ! ! ! ! ! ! ! p.!12!! ! 3.2.2!Prehistorische!periode! ! ! ! ! ! ! p.!13!! ! 3.2.3!(Post)middeleeuwse!periode! ! ! ! ! ! p.!17!!Hoofdstuk!4! Synthese! ! ! ! ! ! ! ! ! p.!19!! 4.1!Interpretatie!en!datering! ! ! ! ! ! ! ! p.!19!! 4.2!Beantwoording!onderzoeksvragen! ! ! ! ! ! ! p.!19!!Hoofdstuk!5! Besluit! ! ! ! ! ! ! ! ! ! p.!23!!Bijlagen!!(digitaal)! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! Bijlage!1:!Overzichtsplan!! Bijlage!2:!Fotoinventaris!! Bijlage!3:!Sporeninventaris!! Bijlage!4:!Vondsteninventaris!! Bijlage!5:!Coupetekeningen!! Bijlage!6:!Beschrijving!bodemprofielen!! Bijlage!7:!Verslag!bodemkundig!onderzoek!!!! !


2!!

!!! !


3!!

Hoofdstuk!1! Inleiding!!!!1.1!Algemeen!

!Wegens! de! plannen! voor! een! verkaveling! heeft!Onroerend! Erfgoed! een! archeologische! prospectie!met! ingreep! in! de! bodem! opgelegd! (vergunningsnummer! 2014/548)! op! een! terrein! met! een!oppervlakte!van!circa!1,2!ha!gelegen!aan!de!Hellegatstraat!te!Itegem!(gemeente!HeistSopSdenSBerg).!Het!veldwerk!werd!uitgevoerd!door!Studiebureau!Archeologie!bvba!op!20!en!21!januari!2015.!!!1.2!Beschrijving!van!het!onderzoeksgebied!

!GeoSarcheologisch!gezien! is!het!projectgebied!gesitueerd! in!de!zandsteek!van!de!Kempen!(fig.!1.3),!meer! bepaald! in! een! landelijk! gebied! langsheen! de! noordelijk! rand! van! het! gehucht! Heesten! in!Itegem.!Het!terrein!is!kadastraal!gekend!als!afdeling!4,!sectie!C,!percelen!364c,!365c,!366a!(partim)!en!418m!(partim)!(fig.!1.2).!Het!centrale!deel!van!het!terrein!(perceel!418m)!bestond!op!het!moment!van!onderzoek!uit!grasland.!Het!noordelijk!deel!van!het! terrein! (percelen!364c,!365c!en!366a)!was!sterk! bebost.! Op! de! tuinpercelen! achter! de! leegstaande! woning! aan! de! Hellegatstraat! S! in! het!zuidelijk!deel!van!het!projectgebied!S!groeiden!een!aantal!hoge!bomen!en!middelhoge!hagen.!!!

!Fig.!1.1:!Uittreksel!van!de!topografische!kaart!met!situering!van!het!projectgebied!(©Databank!

Ondergrond!Vlaanderen).!!


4!!

!Fig.!1.2:!Uittreksel!van!het!kadasterplan!met!situering!van!het!projectgebied!(©CADGIS).!

!

!Fig.!1.3:!Situering!van!het!projectgebied!binnen!de!verschillende!Vlaamse!archeoregio’s1.!!

!!!!! !

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1!https://onderzoeksbalans.onroerenderfgoed.be/onderzoeksbalans/archeologie!!!


5!!

1.3!Archeologische!en!historische!voorkennis!

!Tot!op!heden!zijn!in!de!nabijheid!van!het!projectgebied!geen!archeologische!vindplaatsen!gekend.!Er!zijn! in!het! gebied!nagenoeg! geen!archeologische!prospecties!uitgevoerd!naar! aanleiding! van! grote!infrastructuurwerken.!Het!schijnbaar!ontbreken!van!archeologische!vindplaatsen!kan!dus!eerder!het!gevolg!zijn!van!het!ontbreken!van!een!systematische!archeologische!inventarisatie!van!de!regio.!!Een! compilatie! van! historisch! kaartenmateriaal!wijst! op! een! recente! aanleg! van! de!Hellegatstraat.!Deze!straat! is!namelijk!enkel!op!de!moderne!topografische!kaart!weergegeven! (fig.!1.6,!nr.!2).!Een!(post)middeleeuws! boerderijcomplex2! aan! het! einde! van! de!Hellegatstraat!was! gedurende! de! 18de!eeuw!en!19de!eeuw!dus!enkel!bereikbaar!via!een!andere!zijstraat!van!de!Isschotweg!(fig.!1.6,!nr.!1).!Het! tracé! van! deze! weg! is! nog! gedeeltelijk! bewaard,! maar! niet! meer! toegankelijk! voor! openbaar!verkeer.!!

!Fig.!1.6:!Evolutie!van!het!landgebruik!ter!hoogte!van!het!projectgebied!op!basis!van!historische!

kaarten.! !

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2!Een!aantal!(woon)huizen!op!het!einde!van!de!Hellegatstraat!behoorden!tot!dit!boerderijcomplex.!


6!!

1.4!Onderzoeksopdracht!en!vraagstellingen!

!Het! doel! van! deze! prospectie! met! ingreep! in! de! bodem! is! een! archeologische! evaluatie! van! het!terrein.! Dit! houdt! in! dat! het! archeologisch! erfgoed! wordt! opgespoord,! geregistreerd,!gedetermineerd! en! gewaardeerd! en! dat! de! potentiële! impact! van! de! geplande! werken! op! de!archeologische! resten!wordt!bepaald.!Onderdeel! van!de!evaluatie! is! dat! er!mogelijkheden!worden!gezocht! om! in! situbehoud! te! bewerkstelligen! en,! indien! dit! niet! kan,! er! aanbevelingen! worden!geformuleerd! voor! vervolgonderzoek! (ruimtelijke! afbakening,! diepteligging,! strategie,! doorlooptijd,!te! voorziene! natuurwetenschappelijke! onderzoeken! en! conservatietechnieken,! voorstel!onderzoeksvragen).!!Hierbij!moeten!minimaal!volgende!onderzoeksvragen!worden!beantwoord:!!S!Welke!zijn!de!waargenomen!horizonten?!S!Waardoor!kan!het!ontbreken!van!een!horizont!worden!verklaard?!S!In!hoeverre!is!de!bodemopbouw!intact?!S!Is!er!sprake!van!één!of!meerdere!begraven!bodems?!S!Zijn!er!sporen!aanwezig?!Zijn!deze!sporen!natuurlijk!of!antropogeen?!S!Hoe!is!de!bewaringstoestand!van!de!sporen?!S!Maken!de!sporen!deel!uit!van!één!of!meerdere!structuren?!S!Behoren!de!sporen!tot!één!of!meerdere!periodes?!S!Kan!op!basis!van!het!sporenbestand!in!de!proefsleuven!een!uitspraak!worden!gedaan!over!de!aard!en!omvang!van!occupatie?!S! Wat! is! de! relatie! tussen! de! bodem! en! de! landschappelijke! context! (landschap! algemeen,!geomorfologie,…)?!S!Is!er!een!bodemkundige!verklaring!voor!de!partiële!afwezigheid!van!archeologische!sporen?!Zo!ja,!waarom?!Zo!nee,!waarom!niet?!S!Kunnen!de!archeologische!vindplaatsen!in!tijd,!ruimte!en!functie!worden!afgebakend?!S!Voor!archeologische!vindplaatsen!die!worden!bedreigd!door!de!geplande!ruimtelijke!ontwikkeling:!hoe!kan!deze!bedreiging!worden!weggenomen!of!verminderd!(maatregelen!behoud!in#situ)?!S!Welke!vraagstellingen!zijn!voor!vervolgonderzoek!relevant?!S! Zijn! er! voor! de! beantwoording! van! deze! vraagstellingen! natuurwetenschappelijke! onderzoeken!nodig?!!Zo!ja,!welk!type!staalnames!zijn!hiervoor!noodzakelijk!en!in!welke!hoeveelheid?!S!Is!de!gehanteerde!methodiek!effectief!gebleken?!S!Komt!de!zone!in!aanmerking!om!af!te!bakenen!als!AZ?!!Bijkomende!vraagstelling:!!S!Wat!is!de!ruimtelijke!afbakening!(in!drie!dimensies)!van!de!zones!voor!vervolgonderzoek?#!!!!!!!!!!!!


7!!

Hoofdstuk!2! Werkmethode!!Tijdens! het! veldwerk! werd! de! methode! van! continue! proefsleuven! gebruikt.! Over! de! volledige!oppervlakte! van! het! terrein! (ca.! 1,2! ha)! werden! zes! proefsleuven! gegraven! met! een! maximale!tussenafstand! van! 15!m.! De! sleuven! (SL)!werden! aangevuld!met! vijf! kijkvensters! (KV)! (fig.! 2.1).! In!totaal!werd!een!oppervlakte!van!1213!m²!onderzocht! in!een! representatief!grid.!Dit!komt!overeen!met!10,1!%!van!de!totale!oppervlakte!van!het!projectgebied.!De!vereiste!dekkingsgraad!van!12,5%!werd! niet! gehaald.! Redenen! hiervoor! zijn! het! voorkomen! van! enkele! ontoegankelijke! zones! (hoge!bomen)!in!het!zuidelijk!en!noordelijk!gedeelte!van!het!terrein!(fig.!2.1).!Wellicht!situeerden!de!kopse!uiteinden!van!proefsleuven!3,!4!en!5!zich!net! iets!te!ver!ten!opzichte!van!de!noordelijke!grens!van!perceel!418m.!!De! aangetroffen! bodemsporen! werden! opgeschaafd,! gefotografeerd! en! beschreven3.! Een! selectie!van! de! sporen! werd! gecoupeerd! om! de! diepte,! aard! en! bewaringstoestand! te! achterhalen.!Artefacten!werden!per!context!ingezameld!en!verpakt.!De!contouren!van!de!proefsleuven,!de!locatie!van!de!profielputten,!de!sporen!en!de!maaiveldhoogtes!werden!ingemeten!met!behulp!van!een!GPSStoestel.!!Dit! tekstgedeelte! van! het! prospectiearchief! poogt! een! algemene! interpretatie! te! verschaffen!met!betrekking! tot! het! volledige! sporenS! en! vondstenbestand.! Dit! laatste! wordt! in! de! vorm! van!inventarissen!als!bijlagen!(digitaal)!beschikbaar!gesteld.!Een!selectie!van!diagnostische!(dateerbare)!mobiele!vondsten!worden!besproken!en/of!afgebeeld! in!relatie!tot!de!context!waarin!deze!werden!aangetroffen.!Contextloze!(losse)!vondsten!worden!in!regel!niet!besproken!of!afgebeeld,!tenzij!deze!relevante!informatiewaarde!opleveren!in!functie!van!de!algemene!interpretatie!van!de!vindplaats.!!

!Fig.!2.1:!Luchtfoto!met!aanduiding!van!het!projectgebied.!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!3!Voor!de!beschrijving!van!de!individuele!sporen!wordt!verwezen!naar!de!sporeninventaris!(bijlage!3).!


8!!

!Fig.!2.2:!Het!sleuvenplan.!

! !


9!!

Hoofdstuk!3! Analyse!!!3.1!Lithostratigrafische!en!bodemkundige!opbouw!

!!Volgens!de!gegevens!van!de!bodemkaart!wordt!het!grootste!deel!van!het!projectgebied!ingenomen!door!lemige!zandbodems!met!een!dikke!antropogene!humus!AShorizont!(zgn.!mSgronden)!(fig.!3.1).!Van! zuidoost! naar! noordwest!wordt! de!drainage! steeds!ongunstiger,! hetgeen! samenhangt!met! de!geomorfologische! kenmerken! van! het! landschap.! Het! terrein! helt! immers! duidelijk! af! in!noordwestelijke! richting.! In!deze! laaggelegen,! slecht! gedraineerde! zones! (drainageklasse! e)! komen!(lichte)!zandleembodems!voor,!al!dan!niet!met!een!sterk!gevlekte!of!verbrokkelde!BShorizont!onder!een!dikke!antropogene!humus!AShorizont!(bodemseries!Lec!en!Pdm).!!

!Fig.!3.1:!Uitsnede!van!de!bodemkaart!met!aanduiding!van!het!projectgebied!(©Databank!

Ondergrond!Vlaanderen).!!Op!basis!van!de!resultaten!van!de!terreinwaarnemingen!(registratie!van!8!bodemprofielen)!blijkt!dat!de! gegevens! van! de! bodemkaart! vrij! accuraat! zijn.! Het! terrein! kon! worden! opgedeeld! in! twee!verschillende!geomorfologische!of!pedogenetische!zones,!nl.!gronden!die!zijn!geassocieerd!met!een!(dekzand)rug! en! lager! gelegen! depressiegronden.! De! bestudeerde! bodemprofielen! zijn! verspreid!aangelegd!over!de!volledige!oppervlakte! van!het! terrein! zodat!een!duidelijk!beeld!werd!verkregen!van!de!bodemkundige!opbouw!in!beide!zones!(fig.!3.2).!De!beschrijvingen!van!bodemprofielen!7!en!8!(Bo7! en! Bo8)! S! die! werden! uitgevoerd! door! bodemkundige! Ludo! Fockedey! (Studiebureau!Archeologie)!S!worden!in!dit!verslag!gebruikt!ter!illustratie!(fig.!3.3!en!3.4).!!


10!!

!Fig.!3.2:!Weergave!van!de!pedogenetische!zones!met!situering!van!de!bodemprofielen.!

!Bodemprofiel!7!(fig.!3.3)!werd!aangelegd!in!de!zone!van!de!(dekzand)rug!en!toont!een!antropogene!bovengrond!van!circa!40!cm!dik.!Dit!betekent!dat!deze!zone!geen!deel!uitmaakt!van!de!gronden!met!een!dikke!antropogene!bovengrond!(mSgronden),!hetgeen!dus!in!tegenstrijd!is!met!de!gegevens!van!de!bodemkaart.!Horizont!1!van!het!profiel!betreft!een!ApShorizont!(ploeglaag)!in!lemig!zand!met!een!zeer!grijsachtige!donkerbruine!kleur!(Munsell:!10yr!3/2!tot!3/3).!De!textuur! is!kruimelig!tot!korrelig!met! veel! plantenwortels! en! spitsporen.! De! ondergrens! is! onregelmatig,!maar! scherp! afgelijnd! ten!opzichte!van!de!onderliggende!CgShorizont!(moederbodem).!Deze!CgShorizont!bestaat!uit!lemig!zand!met!een!!bruinachtig!gele!kleur!(Munsell:!10YR!6/6).!De!textuur!is!korrelig!met!lichtrode!(Munsell:!2,5!YR!6/6!)!vlekken!van!ijzeroxides.!Bodemprofiel!8!(fig.!3.4)!werd!aangelegd!in!de!overgangszone!van!de!(dekzand)rug!naar!de!slechter!gedraineerde!depressiegronden.!De!dikte!van!de!antropogene!bovengrond!(bestaande!uit!horizonten!1! t.e.m.! 4)! bedraagt! circa! 50! cm! en! dus! is! hier! sprake! van! gronden! met! een! dikke! antropogene!bovengrond!(mSgronden),!zoals!aangeduid!op!de!bodemkaart.!Deze!antropogene!bovengrond!bedekt!een! sequentie! van! horizonten! die! deel! uitmaken! van! een! paleobodem.! Het! gaat! om! een!podzolbodem!met!achtereenvolgens!een!A1Shorizont!(5),!een!EShorizont!(6)!en!een!BhirShorizont!(7).!Voor!een!meer!gedetailleerde!analyse!van!beide!bodemprofielen!wordt!verwezen!naar!het!verslag!van!het!bodemkundig!onderzoek!(bijlage!6!op!de!CDSROM).!


11!!

!

!Fig.!3.3:!Zicht!op!bodemprofiel!7.!

!

!Fig.!3.4:!Zicht!op!bodemprofiel!8.!

!!!!!

1!

2!

1!

2!

3!

4!

5!

6!

7!


12!!

3.2!Het!sporen(!en!vondstenbestand!!

!

3.2.1!Algemeen!!Er!werden!in!totaal!27!bodemsporen!geregistreerd.!Het!gaat!in!alle!gevallen!om!antropogene!sporen!die!tot!twee!verschillende!spoortypes!behoren,!nl.!kuilen!en!paalkuilen.!De!hoogste!sporendensiteit!werd!waargenomen!in!het!centrale!deel!van!het!terrein!(perceel!418m),!ter!hoogte!van!kijkvensters!!1! en! 2.! Het! volledige! sporenbestand! kan! worden! gefaseerd! in! de! prehistorische! periode! en! de!(post)middeleeuwse!periode!(fig.!3.5).!Er!werden!ook!twee!kuilen!met!recent!bouwpuin!(o.a.!plastic,!baksteen!en!asbestplaten)!waargenomen4,!alsook!een!omvangrijke!en!diepe!bodemverstoring!in!het!noordelijk! deel! van! het! projectgebied! (percelen! 364c,! 365c! en! 366a).! In! de!wand! van! profielput! 6!(bodemprofiel!6)!werden!op!aanzienlijke!diepte!voorwerpen!in!plastic!aangetroffen5.!!

!Fig.!3.5:!Faseringskaart.!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!4! Deze! recente! sporen! S! die! zijn! geassocieerd! met! een! vervallen! schuur! S! werden! ingemeten,! maar! niet!genummerd!en!geregistreerd!(geen!foto’s!voorhanden).!5!Zie!foto’s!met!inventarisnummers:!2014S548SPR6SFPRS1,!FPRS2,!FDS1!en!FDS2.!


13!!

3.2.2!Prehistorische!periode!!Sporen! uit! de! prehistorische! periode! (ijzertijd)! komen! vooral! voor! in! het! centrale! deel! van! het!projectgebied! en! meer! specifiek! ter! hoogte! van! kijkvensters! 1! en! 2! (KV1! en! KV2)! (fig.! 3.6).!Geomorfologisch! gezien! situeren!de! sporen! zich!op!de! gronden!met! gunstige!drainage!op!de! rand!van!een!(dekzand)rug,!dichtbij!de!lager!gelegen!depressiegronden.!Ook!in!het!zuidelijke!deel!van!het!terrein! kwam!een! kleine! cluster! van! drie! sporen! uit! de! prehistorische! periode! aan! het! licht,!meer!bepaald! langsheen! de! grens! van! het! projectgebied.! Ook! hier! zijn! de! sporen! geassocieerd!met! de!beter! gedraineerde! gronden! van! de! (dekzand)rug.! Tussen! beide! sporenclusters! werd! nog! een!geïsoleerd! spoor! aangetroffen! in! het! zuidelijk! deel! van! proefsleuf! 3,! tussen! de! twee! omvangrijke!kuilen!met!recent!bouwpuin!in!de!vullingen.!!

!Fig.!3.6:!Zicht!op!een!gedeelte!van!de!sporencluster!ter!hoogte!van!kijkvenster!2.!

!Het! sporenbestand! uit! de! prehistorische! periode! kan! worden! opgedeeld! in! twee! spoortypes,! nl.!kuilen! (n=! 13)! en! paalkuilen! (n=! 3).! Ondanks! de! aanwezigheid! van! paalkuilen! konden! er! geen!structuren!van!een!gebouwplattegronden!worden!afgelijnd.!In!uitzondering!van!de!scherp!afgelijnde,!donkergrijze!vulling!van!S3!vertonen!alle!sporen!uit!de!prehistorische!periode!een!uitgeloogde!vulling!met!een!licht!bruingrijze!kleur.!In!totaal!werden!vier!sporen!uit!deze!periode!gecoupeerd.!!De! sporencluster! ter! hoogte! van! kijkvensters! 1! en! 2! omvat! twee! paalkuilen! (S9! en! S10)!met! een!tussenafstand!van!2,5!m.!Een!coupe!doorheen!het!centrum!van!paalkuil!S9! toont!een!komvormige!aflijning!tot!een!diepte!van!30!cm!beneden!het!aanlegvlak!(fig.!3.7).!De!uitgeloogde!vulling!vertoont!een!licht!bruingele!kleur!en!bevatte!geen!artefacten!en/of!ecofacten.!!!


14!!

!Fig.!3.7:!Zicht!op!paalkuil!S9!in!het!aanlegvlak!en!in!profiel.!

!Circa! 9! meter! ten! noorden! van! beide! paalkuilen! bevindt! zich! een! kuilencluster,! waarvan! de!individuele! sporen! in! het! grondvlak! wisselende! aflijningen! vertoonden.! De! bruingele,! uitgeloogde!vullingen!komen!overeen!met!deze!van!de!nabijgelegen!paalkuilen.!Twee!kuilen!(S14!en!S16)!werden!gecoupeerd! (fig.! 3.8).! Hieruit! is! gebleken! dat! beide! sporen! relatief! ondiep! bewaard! zijn! gebleven!onder!het!aanlegvlak.!Het!merendeel!van!de!mobiele!vondsten!van!de!prospectie!is!afkomstig!uit!de!vullingen! van! deze! kuilencluster.! Het! gaat! om! één! cirkelschrabber! in! vuursteen! (S14)! (fig.! 3.9),!fragmenten!van!handgevormd!aardewerk!(S15:!n=!4!en!S16:!n=!8)!(fig.!3.10)!en!brokken!ijzeroer!met!hoog! ijzergehalte! of!metaalslakken! (S15! en! S16).! In! het! centrum! van! de! vulling! van! S15!werd! een!concentratie! van! dergelijke! brokken! ijzeroer! of! metaalslakken! waargenomen! (fig.! 3.8).! Het! spoor!werd!wat!verdiept!zodat!een!hoeveelheid!van!het!materiaal!kon!worden! ingezameld.!Het!volledige!vondstassemblage! bevat! geen! diagnostisch!materiaal!waardoor! slechts! een! ruime! datering! van! de!vindplaats!in!de!late!prehistorie!(metaaltijden)!kan!worden!vooropgesteld.!!

!Fig.!3.8:!Kuilen!S14!en!S16!(in!profiel)!en!kuil!S15!met!brokken!ijzeroer!of!metaalslakken.!


15!!

!Fig.!3.9:!Cirkelschrabber!in!vuursteen!uit!de!vulling!van!S14!(schaal!1:1).!

!

!Fig.!3.10:!Randfragment!van!handgevormd!aardewerk!uit!de!vulling!van!S16!(schaal!1:1).!

!Ter! hoogte! van! kijkvenster! 3! werden! twee! kuilen! (S25! en! S26)! met! een! uitgeloogde,! grijsgeel!gevlekte!vulling!waargenomen.!Tijdens!het!opschonen!van!de!kuilvullingen! in!het!aanlegvlak!kwam!telkens! één! klein! wandfragment! van! handgevormd! aardewerk! aan! het! licht.! Ook! hier! kunnen! de!sporen! op! basis! van! het! summiere! vondstmateriaal! slechts! ruim! worden! gedateerd! in! de! late!prehistorie.!!Mogelijk!betreft!het!geïsoleerd!spoor!(S6)! in!het!zuidelijke!deel!van!proefsleuf!3!(SL3)!een!paalkuil.!Het!gaat!om!een!ronde!aflijning!met!een!diameter!van!35!cm.!De!kenmerken!van!de!vulling!komen!overeen!met!deze!van!de!overige!sporen!uit!de!prehistorische!periode!in!het!projectgebied.!!In! proefsleuf! 1,! langsheen! de! zuidelijke! grens! van! het! projectgebied,! werd! een! cluster! van! drie!sporen! (S2,! S3! en! S4)! waargenomen! (fig.! 3.11).! Opmerkelijk! zijn! de! verschillende! kleuren! van! de!vullingen.! Zo! lijkt! S2! te! bestaan! uit! verbrande! sedimenten!met! een! oranjebruine! kleur,! terwijl! het!aangrenzende!S3!een!donkergrijze!tot!zwarte!vulling!vertoont.!Dit!laatste!is!vermoedelijk!het!gevolg!van!een!hoge!concentratie!aan!houtskoolstof.!Een!coupe!op!S3!toont!een!ondiepe!bewaring!van!het!


16!!

spoor!(fig.!3.12).!Het!nabijgelegen!spoor!(S4)!vertoont!dan!weer!een!geelgrijs!gevlekte!vulling.!Tijdens!de! aanleg! van! de! sleuf! werd! een! klein! wandfragment! van! handgevormd! aardewerk! met!vuursteenverschaling! aangetroffen! in! de! vulling! van! S4.! Het! gaat! om! een! scherf! die!hoogstwaarschijnlijk! dateert! uit! het! neolithicum.! Het! valt! dan! ook! niet! uit! te! sluiten! dat! de!sporencluster! langsheen!de!zuidelijke!grens!van!het!projectgebied!een!hogere!ouderdom!heeft!dan!de!rest!van!het!sporenbestand!uit!de!prehistorische!periode.!!

!Fig.!3.11:!Kuilen!S2,!S3!en!S4!en!het!wandfragment!van!handgevormd!aardewerk!met!

vuursteenverschraling!uit!de!vulling!van!S4.!!

!Fig.!3.12:!Zicht!op!het!profiel!van!S3.!


17!!

3.2.3!(Post)middeleeuwse!periode!!Bodemsporen!uit!de! (post)middeleeuwse!periode!komen!voornamelijk! voor! in!de!noordelijke!helft!van! proefsleuf! 3,! langsheen! het! tracé! van! de! Hellegatstraat.! Aangezien! het! historisch!kaartenmateriaal! aantoont! dat! de!Hellegatstraat! een! zeer! recente! ouderdom!heeft,! lijkt! het!meer!plausibel! dat! het! gaat! om! relicten! van! het! (post)middeleeuws! boerderijcomplex! dat! destijds!bereikbaar!was!via!een!andere!zijstraat!van!de!Isschotweg!(Vandermaelenkaart!op!fig.!1.6).!In!totaal!konden!11!bodemsporen!aan!deze!periode!worden!gelinkt.!Dit!gebeurde!voornamelijk!op!basis!van!de!scherp!afgelijnde,!donkerbruine!spoorvullingen!die!duidelijk!contrasteerden!ten!opzichte!van!de!omringende! sedimenten! van! de! moederbodem.! Wegens! de! bescheiden! afmetingen! en! vaak!rechthoekige!aflijningen!lijkt!het!in!de!meeste!gevallen!te!gaan!om!kleine!kuilen!en/of!paalkuilen.!Er!werden!echter!geen!structuren!van!gebouwplattegronden!herkend.! ! In!de!vullingen!van!de! sporen!konden!fijne!baksteenS!en!houtskoolbrokjes!worden!opgemerkt.!Een!coupe!op!een!gedeelte!van!S8!toont! een! rechthoekige! profielaflijning! (fig.! 3.13).! Tijdens! het! couperen! werd! een! klein!wandfragment! van! rood! geglazuurd! aardewerk! (inventarisnr.! 2014S548SS8SCE51)! uit! de! late!middeleeuwen!of!Nieuwe!Tijd!aangetroffen!in!de!vulling!van!het!spoor.!!

!Fig.!3.13:!Zicht!op!het!profiel!van!(paal)kuil!S8.!

!!!!!!!!


18!!

!!! !


19!!

Hoofdstuk!4! Synthese!!!4.1!Interpretatie!en!datering!

!Binnen!de!contouren!van!het!projectgebied!werd!een!lage!densiteit!aan!archeologische!waarden!uit!de! prehistorische! periode! (metaaltijden)! en! de! (post)middeleeuwse! periode! aangetroffen.! De!prehistorische!sporen!concentreren!zich!in!het!centrale!deel!(perceel!418m)!en!in!mindere!mate!ook!in!de!zuidelijke!helft!van!het!projectgebied.!Geomorfologisch!gezien!bevinden!de!sporen!zich!op!de!rand!van!een!(dekzand)rug!met!goed!gedraineerde!gronden.!In!de!noordelijke!helft!van!proefsleuf!3!werden!11!sporen!uit!de! (post)middeleeuwse!periode!aangetroffen.!Op!basis!van!het!geassocieerd!vondstmateriaal!(baksteenbrokjes!en!een!scherf!rood!geglazuurd!aardewerk)!kan!een!datering!in!de!late!middeleeuwen!of!Nieuwe!Tijd!worden!vooropgesteld.!Het!gaat!wellicht!om!de!relicten!van!een!(post)middeleeuws! boerderijcomplex! dat! staat! afgebeeld! op! historisch! kaartenmateriaal.! In! het!noordelijk!deel!van!het!projectgebied!(percelen!364c,!365c!en!366a)!komt!een!omvangrijke!en!diepe!bodemverstoring! voor.! Plastic! voorwerpen! in! de! wand! van! bodemprofiel! 6! wijzen! op! een! zeer!recente!datering!van!deze!verstoring.!!!4.2!Beantwoording!onderzoeksvragen!

!Welke#zijn#de#waargenomen#horizonten?#De! beschrijvingen! van! de! waargenomen! horizonten! zijn! te! vinden! in! bijlage! 5! (beschrijving!bodemprofielen)!en!bijlage!6!(verslag!bodemkundig!onderzoek).!#Waardoor#kan#het#ontbreken#van#een#horizont#worden#verklaard?#Ter!hoogte!van!kijkvenster!2!is!geen!sprake!van!een!dikke!antropogene!bovengrond!(mSgronden)!en!komen!ook!geen!horizonten!van!een!begraven!paleobodem!voor.!Gezien!de!ligging!van!deze!zone!op!de!rand!van!een!dekzandrug,!kan!de!afwezigheid!van!de!paleobodem!S!die!elders!op!de!lager!geleden!delen! van! het! terrein! wel! voorkomt! S! worden! verklaard! door! erosie.! Deze! erosie! kan! door! een!samenspel!van!natuurlijke!en/of!menselijke!processen!zijn!geïnduceerd.!Een!deel!van!de!sedimenten!zal!in!de!richting!van!de!lagere!delen!van!het!landschap!zijn!verplaatst.!#In#hoeverre#is#de#bodemopbouw#intact?#In!uitzondering!van!een!zone!langsheen!de!Hellegatstraat!(proefsleuf!3)!is!de!bodemopbouw!intact.!#Is#er#sprake#van#één#of#meerdere#begraven#bodems?#Er!is!sprake!van!een!begraven!paleobodem!(type!podzol)!onder!een!dikke!antropogene!bovengrond,!behalve!op!de!hoogst!geleden!delen!van!het!terrein!langsheen!de!Hellegatstraat.!#Zijn#er#sporen#aanwezig?#Zijn#deze#sporen#natuurlijk#of#antropogeen?#Er!werden!in!totaal!27!bodemsporen!van!antropogene!oorsprong!aangetroffen.!#Hoe#is#de#bewaringstoestand#van#de#sporen?#De!sporen!uit!de!late!prehistorie!vertonen!een!diffuse!aftekening!(door!uitloging)!ten!opzichte!van!de!omringende! sedimenten! van! de! moederbodem! en! zijn! dus! moeilijk! leesbaar.! Een! gecoupeerde!prehistorische! paalkuil! was! vrij! diep! bewaard.! De! overige! gecoupeerde! sporen! vertoonden! een!relatief!ondiepe!bewaring!ten!opzichte!van!een!aanlegvlak.!!


20!!

Maken#de#sporen#deel#uit#van#één#of#meerdere#structuren?#Het! voorkomen! van! paalsporen! wijst! op! de! aanwezigheid! van! structuren! (gebouwplattegronden)!binnen! de! contouren! van! het! projectgebied.! Op! basis! van! het! vondstmateriaal! en! de!vullingskenmerken!kan!een!fasering!worden!gemaakt!tussen!paalkuilen!uit!de!prehistorische!periode!en!mogelijke!paalkuilen!uit!de!(post)middeleeuwse!periode.!#Behoren#de#sporen#tot#één#of#meerdere#periodes?#Het!volledige!sporenbestand!kan!worden!gefaseerd!in!de!prehistorische!periode!(metaaltijden)!en!de!(post)middeleeuwse! periode.! Verder! werden! nog! kuilen! met! recent! bouwpuin! en! omvangrijke!bodemverstoringen!(percelen!364c,!365c!en!366a)!opgemeten.!#Kan#op#basis#van#het#sporenbestand#in#de#proefsleuven#een#uitspraak#worden#gedaan#over#de#aard#en#omvang#van#occupatie?#Het! betreft! een! vindplaats! met! lage! densiteit! aan! bewoningssporen! uit! de! lage! prehistorie!(metaaltijden)!en!de!(post)middeleeuwse!periode.!De!sporen!bevinden!zich!op!de!uitlopers!van!een!(dekzand)rug!die!zich!verder!uitstrekt!in!oostelijke!richting.!De!kans!is!groot!dat!slechts!de!periferie!van!een!landelijke!nederzetting!uit!de!metaaltijden!werd!aangesneden.!#Wat# is# de# relatie# tussen# de# bodem# en# de# landschappelijke# context# (landschap# algemeen,#geomorfologie,…)?!!Het!terrein!kon!worden!opgedeeld!in!twee!verschillende!geomorfologische!of!pedogenetische!zones,!nl.!gronden!die!zijn!geassocieerd!met!een!(dekzand)rug!en!lager!gelegen!depressiegronden.!#Is# er# een# bodemkundige# verklaring# voor# de# partiële# afwezigheid# van# archeologische# sporen?# Zo# ja,#waarom?#Zo#nee,#waarom#niet?#De!aanwezige!archeologische!sporen!ter!hoogte!van!kijkvenster!2!kunnen!door!erosie!zijn!afgetopt!en!dus!partieel!bewaard.!#Kunnen#de#archeologische#vindplaatsen#in#tijd,#ruimte#en#functie#worden#afgebakend?#Voor# archeologische# vindplaatsen# die# worden# bedreigd# door# de# geplande# ruimtelijke# ontwikkeling:#hoe#kan#deze#bedreiging#worden#weggenomen#of#verminderd#(maatregelen#behoud#in#situ)?#De!toekomstige!verkavelingswerken!(aanleg!van!woningen,!wegenisS!en!infrastructuurwerken)!zullen!ingrijpen! op! het! vastgesteld! archeologisch! bodemarchief.!Mogelijkheden! voor! behoud! in# situ#door!eventuele!stopzetting!van!deze!ruimtelijke!ontwikkeling!of!door!planaanpassing!worden!momenteel!niet!overwogen!door!de!bouwheer.!#Wat#is#de#ruimtelijke#afbakening#(in#drie#dimensies)#van#de#zones#voor#vervolgonderzoek?#Binnen! de! contouren! van! de! hoger! gelegen! (dekzand)gronden! wordt! een! vervolgonderzoek! in! de!vorm!van!een!vlakdekkende!opgraving!aanbevolen!(fig.!3.15).!De!oppervlakte!bedraagt!5200!m².! In!deze! geomorfologische! zone! bevindt! zich! een! lage! densiteit6! aan! sporen! uit! de! late! prehistorie!(metaaltijden)!en!de!(post)middeleeuwse!periode.!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!6!“Het#wegselecteren#van#lage#sporendichtheden#dreigt#echter#tot#een#cirkelredenering#en#een#vertekend#beeld#van# de# landelijke# bewoning# te# leiden.# Hoge# densiteit# aan# sporen# is# geen# sluitende# noch# een# afdoende#argumentatie# tot# selectie# na# een# proefsleufonderzoek.# Lage# densiteit# kan# een# grotere# relevantie# bezitten# en#staat#bijgevolg#geenszins#gelijk#met#lage#waarde.”!(Mededeling!door!prof.!dr.!W.!De!Clercq!op!Archeonet,!d.d.!19!januari!2011).!!!


21!!

VINDPLAATSEN! OPPERVLAKTE!AFBAKENING! DIEPTE!AANLEGVLAK!

Late!prehistorie!(metaaltijden)! Circa!5200!m²! 50(80!cm!(!mv!

(Post)middeleeuwse!periode! XXXX! 50(80!cm!(!mv!

#

!Fig.!3.15:!Aanbevelingskaart.!

#Welke#vraagstellingen#zijn#voor#vervolgonderzoek#relevant?#Geef! aan! in! welke! mate! de! bekomen! opgravingsgegevens! (zowel! het! sporenS! als! het!vondstenbestand)!bruikbaar!en/of!betrouwbaar! zijn!voor!postSexcavation!analyse! (dat!moet! leiden!tot! kenniswinst! over! de! archeologische! perioden! of! culturen! in! kwestie)?! Welke! specifieke!onderzoeksdomeinen!(bvb.!onderzoek!materiële!cultuur)!komen!hiervoor!in!aanmerking?!#Zijn# er# voor# de# beantwoording# van# deze# vraagstellingen# natuurwetenschappelijke# onderzoeken#nodig?##Zo#ja,#welk#type#staalnames#zijn#hiervoor#noodzakelijk#en#in#welke#hoeveelheid?#De! ingezamelde!mobiele! vondsten! en! stalen! dienen! te!worden! opgedeeld! in! een! anorganische! en!een! organische! component.! Op! basis! van! een! archeologisch! (macroscopisch)! en!natuurwetenschappelijk! (microscopisch)! assessment! worden! vondstenS! en! soortenlijsten!gegenereerd!die!deel!uitmaken!van!het!databestand.!Op!basis!daarvan!dient!te!worden!aangegeven!


22!!

in!welke!mate!de!het!databestand!van!mobiele!vondsten!en!stalen!bruikbaar!en/of!betrouwbaar! is!voor!(welk!soort)!postSexcavation!analyse.##Is#de#gehanteerde#methodiek#effectief#gebleken?#De!methode!van!continue!proefsleuven!van!2!m!breed,!aangevuld!met!kijkvensters,!bleek!effectief!voor!het!opsporen!van!archeologische!waarden!in!de!ondergrond.!#Komt#de#zone#in#aanmerking#om#af#te#bakenen#als#AZ?#De! zone! van! het! projectgebied! komt! niet! in! aanmerking! om! af! te! bakenen! als! archeologisch!(waardevolle)! zone! (AZ)! aangezien! het! aanwezige! bodemarchief! zal! verdwijnen! door! ofwel! een!vlakdekkend!archeologisch!onderzoek!ofwel!door!de!geplande!ruimtelijke!ontwikkelingen.!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!


23!!

Hoofdstuk!5! Besluit!!

Conform!art.!4!§!2!van!het!Decreet!houdende!Bescherming!van!het!Archeologisch!Patrimonium!van!30! juni!1993!(B.S.!15.09.1993),!gewijzigd!bij!decreet!van!18!mei!1999!(B.S.!08.06.1999),!28!februari!2003! (B.S.! 24.03.2003),! 10! maart! 2006! (B.S.! 7.6.2006),! 27! maart! 2009! (B.S.! 15.5.2009)! en! 18!november!2011!(B.S.!13.12.2011)!zijn!de!eigenaar!en!de!gebruiker!ertoe!gehouden!de!archeologische!monumenten! die! zich! op! hun! gronden! bevinden! te! bewaren! en! te! beschermen! en! ze! voor!beschadiging!en!vernieling!te!behoeden.!!!Wegens! de! toekomstige! verkavelingswerken! worden! eventuele! archeologische! waarden! in! de!ondergrond! bedreigd.! Daarom!werd! een! archeologische! evaluatie! van! het! terrein! uitgevoerd! door!middel! van! een! proefsleuvenonderzoek.! Uit! de! resultaten! van! het! veldwerk! bleek! dat! er! zich!bedreigde! archeologische!waarden! bevinden! binnen! de! grenzen! van! het! projectgebied.! Er!werden!dan!ook!aanbevelingen!geformuleerd!voor!verder!archeologisch!onderzoek.!!Bij!eventuele!vrijgave!het!terrein!blijven!de!algemene!bepalingen!die!voorzien!zijn!in:!!

N# het# decreet# van#30# juni# 1993#houdende#bescherming# van#het# archeologisch# patrimonium,#gewijzigd#bij#de#decreten#van#18#mei#1999,#28#februari#2003,#10#maart#2006,#27#maart#2009#en#18#november#2011(BS#08.06.1999,#24.03.2003,#07.06.2006,#15.5.2009#en#13.12.2011)#N#en#het#besluit#van#de#Vlaamse#regering#van#20#april#1994#tot#uitvoering#van#het#decreet#van#30# juni# 1993# houdende# de# bescherming# van# het# archeologisch# patrimonium,# gewijzigd# bij#besluiten# van# de# Vlaamse# Regering# van# 12# december# 2003,# 23# juni# 2006,# 9# mei# 2008,# 4#december#2009,#1#april#2011#en#10#juni#2011!!

van! toepassing,! meer! bepaald! voor! de! bepalingen! over! de! meldingsplicht! van! eventuele!toevalsvondsten!tijdens!het!verdere!verloop!van!de!werken.!! !


24!!

!

2014-548-PR2-FPR-1

Vergunningsnummer

(S)poor, (PR)profiel, (SL)euf, (W)erk(P)ut, (L)osse(V)ondst, (P)aleo(B)oring, (M)etaal(D)etectie, ...

(F)oto, (O)verzicht, (PR)ofiel, (V)lak, (C)oupe, (D)etail, (W)erkfoto, (V)ondst, ...

Volgnummer

Het archeologisch vooronderzoek aan de Hellegatstraat te Heist-Op-Den-Berg

Bijlage 2 Fotoinventaris

2014-548-PR2-FPR-1

2014-548-PR2-FPR-2

2014-548-PR3-FPR-1

2014-548-PR4-FPR-1

2014-548-PR4-FPR-2

2014-548-PR5-FPR-1

2014-548-PR5-FPR-2

2014-548-PR6-FD-1

2014-548-PR6-FD-2

2014-548-PR6-FPR-1

2014-548-PR6-FPR-2

2014-548-S1-FV-1

2014-548-S3-FC-1

2014-548-S3-FV-1

2014-548-S4-FV-1

2014-548-S4-FV-2

2014-548-S6-FV-1

2014-548-S7-FV-1

2014-548-S8-FC-1

2014-548-S8-FV-1

2014-548-S8-FV-2

2014-548-S9-FC-1

2014-548-S9-FC-2

2014-548-S9-FV-1

2014-548-S10-FV-1

2014-548-S11-FV-1

2014-548-S12-FV-1

2014-548-S13-FV-1

2014-548-S14-FC-1

2014-548-S14-FC-2

2014-548-S14-FC-3

2014-548-S14-FV-1

2014-548-S15-FV-1

2014-548-S15-FV-2

2014-548-S15-FV-3

2014-548-S15-FV-4

2014-548-S16-FC-1

2014-548-S16-FC-2

2014-548-S16-FC-3

2014-548-S16-FC-4

2014-548-S16-FV-1

2014-548-S17-FV-1

2014-548-S18-FV-1

2014-548-S19-FV-1

2014-548-S20-FV-1

2014-548-S21-FV-1

2014-548-S22-FV-1

2014-548-S23-FV-1

2014-548-S24-FV-1

2014-548-S25-FV-1

2014-548-S26-FV-1

2014-548-S29-FC-1

2014-548-SL1-FO-1

2014-548-SL1-FO-2

2014-548-SL1-FO-3

2014-548-SL1-FO-4

2014-548-SL1-FPR-1

2014-548-SL3-FO-1

2014-548-SL3-FO-2

2014-548-SL3-FO-3

2014-548-SL3-FO-4

2014-548-SL4-FO-1

2014-548-SL4-FO-2

2014-548-SL5-FO-1

2014-548-SL6-FO-1

2014-548-SL6-FO-2

2014-548-SL6-FO-3

2014-548-SL7-FO-1

2014-548-SL7-FO-2

2014-548-SL7-FO-3

2014-548-SL7-FO-4

2014-548-SL8-FO-1

2014-548-SL8-FO-2

2014-548-SL8-FO-3

1


2

Spoo

r

Vlak

Proe

fsle

uf

Aard

Vorm

/Ve

rban

d

Aflij

ning

/Be

war

ing

Kleu

r

Text

uur /

Mat

eria

al

Bijm

engi

ng

Vond

sten

Afm

etin

gen

LxBx

H (c

m.)

Textuur:

Re RedelijkZe Zeer

Za ZachtHa HardVa VastLo Los

Z ZandL LeemK KleiV Veen

Afkortingen:

Aflijning:

Re RedelijkZe Zeer

S ScherpD Diffuus

Sl SlechtGo Goed

Var VariabelNat Niet af te lijnen

Bijmenging:

Bio BioturbatieHu HumusGlau GlauconietBC BouwceramiekKM KalkmortelCM CementmortelZM ZandmortelHK HoutskoolFe IJzerconcretiesFe-slak IJzerslakFeZS IJzerzandsteenMg MangaanZS ZandsteenKZS KalkzandsteenKS KalksteenLS LeisteenNS NatuursteenKW KwartsSK SteenkoolVL Verbrande leem

Vondsten:

An AndereBo BouwceramiekCe CeramiekFa FaunarestenFl FlorarestenGl GlasKu KunststofLe LederLi Litisch materiaalMe MetaalMu MuntNa NatuursteenPi PijpaardeSt Staalname

Kleur:

L- LichtD- Donker

Br BruinGl GeelGo GroenGr GrijsOr OranjeRd RoodWt WitZw ZwartBl BlauwPr PurperRz Roze


Bijlage 3 Sporeninventaris

Opm

erki

ngen

Date

ring

Kleur:

gevl. gevlektgelg. gelaagdgebr. gebrokkeldhom. homogeenhet. hetrogeen

m. metk. kernr. rand

vl. vlekkensp. spikkelslg. lagenlgs. laagjesbr. brokkenfi. fibersto. tongenwi. wiggenle. lenzen

1 1 1 (Paal)kuil Cirkel ZeS hom. DBr-Gr Z>L Fe 42x36x

2 1 1 Kuil Niet zichtbaar ReD gevl. LBr-Gr Z>L Fe 70xx Deels in sleufwandOnbepaald

3 1 1 Kuil Cirkel Var gevl. DGr Z>L Fe, VL 50x43x5 Onbepaald

3

Spoo

r

Vlak

Proe

fsle

uf

Aard

Vorm

/Ve

rban

d

Aflij

ning

/Be

war

ing

Kleu

r

Text

uur /

Mat

eria

al

Bijm

engi

ng

Vond

sten

Afm

etin

gen

LxBx

H (c

m.)

Opm

erki

ngen


Date

ring

1

4 1 1 Kuil Ovaal ReD gevl. LBr-Gl Z>L Fe Ce 53x44x Onbepaald

5 2 1 (Paal)kuil Cirkel Var gevl. LGr-Br Z>L Fe 50x40x Onbepaald

6 3 1 (Paal)kuil Cirkel Var gevl. LBr Z>L Fe 35x35x

7 3 1 Kuil Rechthoekig ReS gevl. DBr m. LBr-Gl

Z>L Fe 60x32x Onbepaald

8 3 1 Kuil Rechthoekig ReS gevl. DBr m. LBr-Gl

Z>L Fe Ce 105x70x Deels in sleufwandOnbepaald

9 3 1 (Paal)kuil Cirkel Var gevl. LBr-Gl Z>L Fe 45x45x Onbepaald


11 3 1 Kuil Rechthoekig ReS hom. DBr Z>L Fe 80x45x Onbepaald

12 3 1 Kuil Onregelmatig ReS hom. DBr Z>L Fe 67x47x Onbepaald

13 3 1 Kuil D-vormig Var gevl. LBr-Gl Z>L Fe 160x120x Onbepaald

14 3 1 Kuil Ovaal Var gevl. LBr-Gl Z>L Fe Li 110x50x7 Onbepaald

15 3 1 Kuil Var gevl. L Z>L Fe Ce, Na 118x108x Onbepaald

16 3 1 Kuil Langwerpig Var gevl. LBr-Gl Z>L Fe Ce, Na 240x85x18 Onbepaald

17 3 1 Kuil Langwerpig Var gevl. LBr-Gl Z>L Fe 220x30x Onbepaald

18 3 1 Kuil Ovaal Var gevl. LBr-Gl Z>L Fe 70x55x Onbepaald

19 3 1 Kuil Ovaal Var gevl. LBr-Wt Z>L Fe 130x105x Onbepaald

20 3 1 Kuil Rechthoekig ReS hom. DBr Z>L Fe 140xx Onbepaald

4

Spoo

r

Vlak

Proe

fsle

uf

Aard

Vorm

/Ve

rban

d

Aflij

ning

/Be

war

ing

Kleu

r

Text

uur /

Mat

eria

al

Bijm

engi

ng

Vond

sten

Afm

etin

gen

LxBx

H (c

m.)

Opm

erki

ngen


Date

ring

1

21 3 1 Kuil Rechthoekig ReS hom. DBr Z>L Fe 80x40x Onbepaald


23 3 1 Kuil Cirkel Var gevl. LBr Z>L Fe 78x78x Onbepaald


25 5 1 Kuil Langwerpig Var gevl. LGr m. LGl Z>L Fe Ce 200x73x Onbepaald

26 5 1 Kuil Langwerpig Var gevl. LBr-Gr Z>L Fe Ce 140x70x Onbepaald


29 3 1 Kuil gevl. LBr-Gl Z>L Fe

5

Spoo

r

Vlak

Proe

fsle

uf

Aard

Vorm

/Ve

rban

d

Aflij

ning

/Be

war

ing

Kleu

r

Text

uur /

Mat

eria

al

Bijm

engi

ng

Vond

sten

Afm

etin

gen

LxBx

H (c

m.)

Opm

erki

ngen


Date

ring

1

6


Bijlage 4 Vondsteninventaris

38Totaal:

4

Spoornummer Spoortype

Kuil

N

1

Spoorinformatie Depositietype Datering Vulling M (gr)MAE

Ceramiek1

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n

Datering OpmerkingenGrondstof Arch

. vol

.

Vuursteenverschraling2014-548-S4-Ce12 1Handgevormd Mineraal magering

8


Kuil

N

1


Ceramiek1

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.

2014-548-S8-Ce51 1Wielgedraaid (P)ME oxiderendgebakken

14


Kuil

N

1


Lithisch materiaal1

Vorm Bove

n

Mid

den

Ond

er

Addi

tieve

n


. vol

.

Cirkelschrabber2014-548-S14-Li10 1Silex

15


Kuil

N

13


Ceramiek4

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.

2014-548-S15-Ce10 4Handgevormd Onbepaald

Natuursteen9

Vorm Bove

n

Mid

den

Ond

er

Addi

tieve

n


. vol

.

Concreties ijzeroer2014-548-S15-Na 9

16


Kuil

N

12


Ceramiek8

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.


7


Natuursteen4

Vorm Bove

n

Mid

den

Ond

er

Addi

tieve

n


. vol

.

Concreties ijzeroer2014-548-S16-Na 4

25


Kuil

N

1


Ceramiek1

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.


26


Kuil

N

1


Ceramiek1

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.


BO2L3

Spoornummer Spoortype N

2


Bouwceramiek1

Vorm Rand

Mid

den

Hoek

Ande

re


. vol

.

2014-548-BO2L3-Bo20 1Leem

Ceramiek1

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.

2014-548-BO2L3-Ce20 1Wielgedraaid Onbepaald

BO2L4

Spoornummer Spoortype N

3


Ceramiek3

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.

2014-548-BO2L4-Ce10 3Handgevormd Onbepaald

LV1


Losse vondst

N

1


Ceramiek1

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.

2014-548-LV1-Ce10 1Handgevormd Onbepaald

LV2


Losse vondst

N

2


8


Ceramiek2

Vorm Rand

Wan

d

Bode

m

Addi

tieve

n


. vol

.

2014-548-LV2-Ce10 2Handgevormd Onbepaald

9

0 m 1

O S3 W W S8 O W S9 O

Z S14 N

O S16 W

Het archeologisch vooronderzoek aan de Hellegatstraat te Heist-op-den-Berg

BIJLAGE 5: Coupetekeningen

1:20


BIJLAGE 6: Beschrijving bodemprofielen

1

2

3

4

5

1

2

3

1

2

3

4

5

6

H1: Ap1-horizont

H2: Ap2-horizont

H3: Ap3-horizont

H4: Lemig fijn zand met grijswitte kleur +E-horizont?6

H5: Cg-horizont

H1: Ap1-horizont

H2: Ap2-horizont

H3: Ap3-horizont

H4: Ap4-horizont +A1 + E opgenomen?6

H5: Bhir-horizont

H6: Cg-horizont

H1: Ap1-horizont

H2: Ap2-horizont

H3: Cg-horizont

Bodemprofiel 1 +Bo16



1


BIJLAGE 6: Beschrijving bodemprofielen

T

1

2

34

Bodemprofiel G EBoG?

Bodemprofiel 5 EBo5?

1

23456

7

Bodemprofiel 6 EBo6?

HS: ApS-horizont

HT: ApT-horizont

HI: Natuurlijk bodemspoor

HG: Cg-horizont

HS: ApS-horizont

HT: ApT-horizont

HI: ApI-horizont

HG: ApG-horizont EAS X E opgenomen??

H5: Bh-horizont

H6: Bir-horizont

H7: C-horizont

X: BODEMVERSTORING

Archeo(rapport!268!! Het!archeologisch!vooronderzoek!aan ... · Archeo(rapport!268!!...

Documents

Transcript of Archeo(rapport!268!! Het!archeologisch!vooronderzoek!aan ... · Archeo(rapport!268!!...