Bijl

age

bij

tijd

sch

rift

Fo

rum

- Ja

arg

ang

47

- Ma

and

bla

d -

Afg

ifte

kan

too

r 20

99

, An

twe

rpe

n X

, P50

970

7 - A

fze

nd

adre

s: G

uim

ard

stra

at 1

, 10

40

Bru

sse

l

“Zonder muziek zou het leven een vergissing zijn”, verklaarde Friedrich Nietzsche, bekend Duits dichter en filosoof (1844-1900).

Muziek kan ontroeren, vrolijk stemmen, opzwepen, hypnotiseren, in vervoering brengen, verdrietig maken, kippenvel bezorgen, beangstigen, agressief maken, genezend en helend werken ...

Sommige muziek brengt tot rust, verstilling en meditatie of wiegt je in slaap; andere muziek zet een mens in beweging: we ademen, fluiten, neuriën, trommelen mee, dansen uitbundig …

Onze hersenen zouden op dezelfde manier op goede muziek reageren als op lekker eten.

Wat goede muziek is, is voor iedereen anders. Smaken verschillen immers. En er bestaan zovele genres.

Misschien hou je van klassiek met zijn vele varianten. Of ben je gek van jazz, techno, punk, metal …? Dweep je met pop, soul of rock? Of hoor je liever folk, blues, songs, chansons … om er maar enkele te noemen.

Ieder heeft ook wel een favoriete compositie en een geliefd wijsje … vaak gekoppeld aan herinneringen. Er schuilt waarheid in de uitspraak van Sigmund Spaeth, een Amerikaans musicus en auteur (1885-1965): “Heb je wel eens opgemerkt hoe het publiek in een concertzaal al na een paar maten van een bekende toegift begint te klappen? Ze klappen niet voor de vertolker of voor de muziek. Ze klappen voor zichzelf omdat ze het meteen herkenden.”

Bij de cover:

Herken je het? Het muziekicoontje dat je moet aanklikken om het geluid te

activeren? Klik het maar gauw aan, want er zit voor jou muziek in deze

Leeftochtjaargang.

Dit schooljaar bekijkt Leeftocht het (school)leven als één grote compositie.

Jullie schrijven mee aan de partituur. Vanuit de identiteit van de school, vanuit jullie achtergrond en zijn, in dialoog, met respect voor ieders klankkleur.

Samen tekenen jullie de grondmelodie uit. En kleuren ze dag na dag verder in. Jullie brengen de partituur tot leven vanuit inspiratie en bezieling: wat heeft jullie stichter bedoeld?

Jullie hebben elkaar nodig: stem en tegenstem groeien uit tot samenspel. Elke dag repeteren jullie voor de grote finale: in juni gaan alle registers open!

En val je soms uit de toon of klinkt er nu en dan een dissonant, geen nood: de school biedt groeikansen en oefening baart kunst.

Nu en dan vallen jullie stil om te herbronnen en op verhaal te komen. Om Jezus aan het woord te laten en God op het spoor te komen. Grote momenten van vreugde en verdriet scheppen verbondenheid, zoals op de slothappening.

Dit schooljaar schrijven we een meeslepende melodie die zal nazinderen in hoofd en in hart.

Er zit duidelijk muziek in dit schooljaar! Doe je mee?

Er klinkt altijd muziek

tussen de bomen in je tuin,

maar je hart moet heel stil zijn

om het te kunnen horen.

Minnie Aumonier, Engelse dichteres (1865-1952)

Lieve mens

Bij die zoemt

Snaar die trilt

Toets

die aangeslagen wordt

Bel die klingelt

Zee die ruist

Trompet die schalt

Donder die rommelt

Vogel die kwettert

Er zit muziek in jou!

Iesja Foto

: Mia

Ve

rban

ck

Foto

: Mia

Ve

rban

ck

Foto

: Fo

tad

atab

ank

Th

om

as-w

eb

site

Jaargang 32

startnummer

v.u. Andreas Janssens, Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

Proviand voor onderweg

Een verademing voor onderwijsmensen

Maandelijkse inspiratiebron

in de rubriek Leeftocht van

www.katholiekonderwijs.vlaanderen

Impressies zijn welkom op

identiteit_kwaliteit@katholiekonderwijs.vlaanderen

maand thema uitleg leidmotief

september MEE COMPONEREN

het verhaal mee schrijven, creativiteit

De componist verbindt hemel en aarde met draden van muziek. Alan Hovhaness, Amerikaans componist (1911-2000)

oktober TOON AANGEVEN

gedeeld leiderschap De wijze is meelevend; daarom kan hij dapper zijn. Hij is sober; daarom kan hij grootmoedig zijn. Hij gaat niet boven anderen staan; daarom kan hij toonaangevend zijn. Lao Tse, Chinees filosoof circa 600 voor Christus

november GENRE rijkdom van diverse belevingen, eigen beleving verdiepen

In de balzaal van het leven weerklinken vele soorten muziek. Anoniem

december HARMONIE EN DISSONANTEN

evenwicht en tegenstroom

Het is in de liefde als bij de muziek: de dissonanten zijn vreselijker naarmate ze dichter bij de harmonie liggen. Godfried Bomans, Nederlands humoristisch schrijver (1913-1971)

januari REPETEREN de school als oefenplaats, ruimte voor groei

Elke herhaling is als een druppel die in de winter van de dakrand valt: als je ernaar kijkt, geloof je niet dat er op een gegeven moment genoeg druppels gevallen zijn om een begin van een ijspegel te vormen. Zonder hun vallen, zonder hun aanraking van de ruimte waar die ijspegel gaat ontstaan, komt die ijspegel er niet. Taco Sorgdrager, hedendaags dirigent, componist/arrangeur, schrijver en webdeveloper

februari WEERKLINKEN EN NAZINDEREN

diepere lagen raken, het geheim van het onzegbare

Goede muziek is muziek die gemakkelijk je oor binnendringt en moeilijk uit je geest te bannen is. Thomas Beecham (Brits dirigent 1879-1961)

maart STILTE stilte vooraf, adempauze

Na de stilte komt muziek het dichtst bij het zeggen van het onzegbare. Aldous Huxley (Engels schrijver 1894-1963)

april ORKEST EN INSTRUMENTEN, KOOR EN ZANGERS

samenspel en solo, individu en gemeenschap

Zingen in een koor is méér dan alleen maar zingen. Het vergt een open geest, een wil om samen te werken en compromissen te vinden. Maria Catalina Prieto en Victoria Liedbergius

mei PARTITUUR EN INTERPRETATIE

techniek en ziel, bezieling

Het belangrijkste van de muziek staat niet in de noten. Gustav Mahler, Oostenrijks componist en dirigent (1860-1911)

juni FESTIVAL verbinden, diepte-ervaring

Eigenlijk is muziek de manier waarop religie zou moeten functioneren: 17.000 volslagen vreemde mensen troepen samen in het sportpaleis en de vonk slaat meteen over. Ze herkennen elkaars geluk. Maxi Jazz, Brits rapper van Faithless (geb. Maxwell Fraser, 1957- )

jaargang 32

startnummer

L E E F T O C H T S T E L T Z I C H V O O RL E E F T O C H T S T E L T Z I C H V O O R

Leeftocht is een maandelijkse publicatie van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

Leeftocht is uit op een gesprek met de (onderwijs)mens, gevat in een groot netwerk van relaties met medemensen, de samenleving en de wereld.

Leeftocht spreekt de onderwijsmens aan op de spirit van zijn bewogen bezig zijn, in zijn persoonlijk leven en in zijn professionele engagementen.

Leeftocht laat zich inspireren door Bijbelse verhalen, in het bijzonder door Jezus van Nazaret en mensen die in zijn voetspoor gaan.

Leeftocht denkt na over de eigen christelijke identiteit en gaat ook de verbindende dialoog met andere levensovertuigingen aan.

Op een kritisch-creatieve manier zoekt Leeftocht naar: een open en eigentijdse benadering, een verkennende en dynamische taal, herkenbare voorbeelden, meeslepende ervaringen,

sprekende (Bijbel)verhalen, sporen van God en het onzegbare Mysterie.

Leeftocht wil onderwijsmensen wakker schudden en confronteren met zichzelf, anderen, de samenleving, God.

Leeftocht nodigt in alle vrijheid uit tot bezinning, verdieping, reflectie, uitwisseling én gesprek.

In een wereld van verscheidenheid geeft Leeftocht op die manieren impulsen aan de katholieke dialoogschool.

Reacties zijn steeds welkom op identiteit_kwaliteit@katholiekonderwijs.vlaanderen

Op momenten van vreugdeOp momenten van vreugde of van verdriet of van verdriet zingen mensen, ook in de Bijbel,zingen mensen, ook in de Bijbel, hun blijdschap of pijn uit.hun blijdschap of pijn uit.

Begeleid door tamboerijnen Begeleid door tamboerijnen heffen Mozes en Mirjam een loflied aan heffen Mozes en Mirjam een loflied aan na de doortocht door de Rode Zee.na de doortocht door de Rode Zee.

Denken we ook aan het strijdlied van Debora, de Denken we ook aan het strijdlied van Debora, de ode van Hanna, de vele psalmen (van David) ode van Hanna, de vele psalmen (van David) met begeleidend snarenspel, én de klaagliederen met begeleidend snarenspel, én de klaagliederen van Jeremia. van Jeremia. Monniken en monialen zingen dagelijks het Monniken en monialen zingen dagelijks het Magnificat Magnificat en en de lofzang van Simeonde lofzang van Simeon.. Dichters en componisten lieten zich eeuwenlang Dichters en componisten lieten zich eeuwenlang

–– tot op vandaag tot op vandaag –– inspireren door die kantieken.inspireren door die kantieken.

Sommige psalmen zijn voor ons niet zo eenvoudig, Sommige psalmen zijn voor ons niet zo eenvoudig, maar het berouw van David is goed te begrijpen:maar het berouw van David is goed te begrijpen:

“Schep, o God, “Schep, o God, een zuiver hart in mij,een zuiver hart in mij, vernieuw mijn geest, vernieuw mijn geest, maak mij standvastig,maak mij standvastig, verban mij niet uit uw nabijheid,verban mij niet uit uw nabijheid, neem uw heilige geest niet van mij weg.neem uw heilige geest niet van mij weg. Red mij, Red mij, geef mij de vreugde van vroeger,geef mij de vreugde van vroeger, de kracht van een sterke geest.”de kracht van een sterke geest.” Psalm 51,12Psalm 51,12--14 14

EEn n beluister nu eensbeluister nu eens Create in me a Clean HeartCreate in me a Clean Heart van Keith Green uit 1984. van Keith Green uit 1984.

Het doel van alle goede muziek

is het raken van de ziel.

Claudio Monteverdi, Italiaans componist (1567-1643)

Klassieke muziek heeft hetzelfde ritme

als onze hartslag: 60 tot 64 tellen per minuut. Het ritme

van het moederhart is het eerste geluid dat een foetus

hoort.

Het leven is ritme.

Wie geen maat kan houden,

loopt naast de muziek van het leven.

Toon Hermans, Nederlands cabaretier (1916-2000)

Muziek maakt een koud hart warm.

Hildegard von Bingen, 12de eeuwse mystica

Mijn muziek is te vergelijken met wit licht

dat alle kleuren bevat. Arvo Pärt, Estse componist (1935- )

Ons hele leven zou muziek zijn als we op elk ogenblik de

juiste tonen zouden kunnen vinden.

John Ruskin (Engels recensent 1819-1900)

Wat zo goed is aan muziek:

als ze je raakt, voel je geen pijn. Bob Marley, Jamaicaans reggae-artiest (1945-1981)

Mensen zijn het muziekinstrument van God. Hildegard von Bingen, 12de eeuwse mystica

Ik wens geen symfonische werken

uit mijn pen te laten vloeien die niets uitdrukken en enkel

bestaan uit een hol spel van akkoorden,

ritmen en modulaties. Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893)

Ik heb ontdekt dat het soms volstaat

om één noot heel mooi te spelen. Arvo Pärt, Estse componist (1935- )

DOORDENKERS