CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 1

“CyGy” is het nieuwsbulletin voor de ouders van de leerlingen van het Cygnus

Gymnasium. Het verschijnt driemaal per jaar. Kopij voor dit blad is altijd welkom.

Gelieve kopij in te leveren bij Thomas Peters, bijvoorbeeld via e-mail

(th.peters@cygnusgymnasium.nl).

Zie uitnodiging laatste pagina!

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 2

Voorwoord

Maart begint onstuimig; als 'de'

leerlingen druk zijn en meerdere

docenten melden dat, dan geldt de

eerste check de weersverwachting.

Meestal is er dan namelijk storm op

komst. Kinderen lijken wel een soort

ingebouwde gyroscoop te hebben en

gaan tollen als een naderend

lagedrukgebied hen in gang zet.

Het zijn bovendien drukke tijden met

klimaatacties, onderwijsstaking etc.

Er lijkt wel van alles in de lucht te

hangen, het zijn historische tijden.

Wanneer was de vorige golf van euforie?

Dat was toch ten tijde van de val van de

muur? Mensen kwamen over de hele

wereld dichter tot elkaar (niet alleen

Duitse eenwording maar ook START).

Recent hebben we een aantal iconische

toespraken gehad: Emma Gonzalez

("We call BS"), Greta Thunberg

(skolstrejk för klimatet) en Rutger

Bregman op het World Economic Forum

in Davos. Het stemt hoopvol, er lijkt

momentum voor verandering te zijn.

Terug naar school! De bovenbouwers

hebben net min of meer de toetsweek

doorstaan, het tweede blok is voorbij en

de rapporten komen eraan. We zijn met

het team o.a. het schoolplan aan het

actualiseren. Ons motto 'Voor

wereldburgers en wetenschappers' doet

het nog steeds, maar wat verstaan we

eronder en wat willen we in de komende

vijf jaar realiseren?

In deze "CyGy" allerlei bijdragen van

mooie acties voor en door leerlingen.

Veel van onze activiteiten vragen een

open, nieuwsgierige blik. Hopelijk kunt u

dat ontdekken in de bijdragen. Ik wens u

veel leesplezier. En mochten leerlingen

dit lezen: veel succes in het derde blok!

Thomas Peters

'Intensief, leuk en spannend'

Taalkunde Olympiade 2019

Dit jaar stond op zaterdag 26 januari

2019 weer de Taalkunde Olympiade in

Leiden op het programma. Op school

waren oefenopgaven uitgedeeld en ook

de barrière van een voorronde moest

beslecht worden om op die zaterdag af

te kunnen reizen naar Leiden. Er was

bijzonder veel enthousiasme om mee te

doen op het Cygnus. De groep die

daadwerkelijk meereisde was groter dan

in enig ander jaar. Dit is natuurlijk ook

een Olympiade waarbij je weinig

voorkennis nodig hebt; je hebt wel veel

taalgevoel nodig en een zeer scherp

analytisch denkvermogen. Op school

waren de deelnemers vaak erg snel in

het oplossen van de vragen; dat bood

perspectief!

De opgaven van dit jaar bestonden uit

Egyptische hiërogliefen, dan een opgave

over navigeren in de fictieve talen Guugu

Yimithirr en Motu, en tenslotte de

bedreigde Siberische taal Nivch. In de

middag volgden een lijst Aramese

werkwoorden waarbij een vertaling

gezocht moest worden, woorden in het

Klassiek Chinees die ontcijferd moesten

worden, en woorden uit Nederlandse

dialecten uit Skil, Pops en Knoal.

Marie Ashworth (5B), die thuis Engels

spreekt, vond de opgaven voor de pauze

het moeilijkst, vooral die van het Nivch.

'Zodra je denkt iets gevonden te hebben

kom je in een soort tunnel waarbij je

moeilijk nog aan andere mogelijkheden

kan denken'.

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 3

Merlijne Ott (6E) deed twee jaar geleden

ook mee, maar deze editie vond ze

moeilijker. Het Chinees en het Egyptisch

lagen haar het beste die dag. Jari Egbers

(5A), die vloeiend in Duits is, was dit

jaar ook al in Leiden tijdens de Limes-

fietstocht en genoot vooral dat de toets

niet op school werd afgenomen. Het aan

iets extra's meedoen dat was het ware

goede gevoel. Mijntje Moll vond het

Bijbels Aramees de leukste opgave, ook

al kreeg ze het niet af. Het moeilijkst

vond ze de Nederlandse dialecten. Dat

vraagstukken over het Nederlands het

moeilijkst zijn is een ervaring die elk jaar

wel opgaat.

Ook Floris Brussaard (5A), die zelf

Koreaans kent, was het enthousiasts

over het Chinees. Hij had zich samen

opgegeven met Milo (4C). Rosali Fitz

(6B) had een groot voordeel bij deze

opgave omdat ze 5 jaar lang Chinees

had gestudeerd. Ze had zich samen met

Ella van Loenen (6B) opgeven die al

eerder in Leiden was geweest voor de

open dag van het University College.

Casper Kuethe (5A) had vroeger in

Leiden gewoond en is vooral sterk in

computer talen; hij wil kunstmatige

intelligentie studeren; Liselot Prins (4B)

beheerst gebarentaal.

Het bleek een van de moeilijkste edities

te zijn van de afgelopen jaren. Het

niveau was erg hoog en de bewondering

voor de winnaar extra groot. Het is goed

om al in de vierde klas met deze

olympiade mee te doen, zodat je in de

komende jaren voorbereid kan zijn. De

Cygnianen die meedoen zijn origineel,

veel heel bèta-gericht en erg gezellig in

de trein. Het blijft een van de mooiste

wedstrijddagen in het jaar. Volgend jaar

doe ik weer mee!

Gert Bos

Wat snacken onze kinderen?

Op 5 februari hield Jaap Seidell,

hoogleraar Voeding en Gezondheid (VU)

de derde "Cygnus ontmoet"-lezing.

Foto Paul Cohen

De Ouderraad had een afwisselend

programma samengesteld. Jim Jansen

modereerde, Teun van de Keuken droeg

bij, leerlingen leverden hun bijdrage en

bovenal:

Jaap Seidell trakteerde de aanwezige

ouders, leerlingen en personeelsleden op

interessante kost. Weet u bijvoorbeeld

wat uw kind uitgeeft aan snacks? En

welke snacks populair zijn onder de

schoolgaande jeugd?

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 4

Vorig schooljaar deden alle eerste- en

tweedeklassers van het Cygnus mee aan

een onderzoeksproject van de VU,

uitgevoerd door Marlijn Huitink. Centraal

stonden hun voedingskeuzes. Telkens

een halve klas bezocht de supermarkt

tegenover ons en werd daar ontvangen

door enkele Supermarktcoaches,

speciaal daarvoor geselecteerde en

opgeleide medewerkers, die met de

leerlingen in gesprek gingen en een

informatieve quiz in de winkel afnamen.

Op de broodafdeling bijvoorbeeld de

vraag hoe lang je moet sporten om een

saucijzenbroodje te 'verwerken' en op de

groenteafdeling o.a. waarom een appel

eten gezonder is dan een glas appelsap

drinken. Het geheel werd - natuurlijk -

omgeven door vragenlijsten voor- en

achteraf. De eindconclusie van dit

onderzoeksproject, dat gebruik maakte

van 'peer education', volgt nog.

Het onderzoek vond op meer scholen

plaats. Jongeren geven gemiddeld €2,30

per dag aan snacks uit. Het populairst

zijn daarbij energy drinks en Pringles. De

waardering van de 'workshops' in de

supermarkt werden door vmbo-

leerlingen hoger gewaardeerd dan door

de Cygnianen. Wellicht is dat ook wel

logisch, want informatie over calorieën,

vezels e.d. is bij onze leerlingen meer te

veronderstellen.

Het bezoek aan de supermarkt werd

afgesloten met een 'afspraak met jezelf';

welke snack vervang jij de komende drie

weken door een gezonder alternatief?

Terwijl ik wel in de zin van dergelijk

onderzoek geloof, weet ik bepaald niet

zeker of dit werkt. Ook Cygnianen

snoepen nu eenmaal graag.

Het jaarlijkse onderzoek door de GGD in

leerjaar 2 en 4 laat al jaren zien dat onze

kinderen ontbijten, gezond eten en goed

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 5

bewegen. Ik zie ook echt veel leerlingen

met een lunchbox, waaruit ook werkelijk

gegeten wordt (en niet slechts

weggegooid), ik zie fruit en yoghurtjes,

maar het is ontegenzeggelijk waar dat

leerlingen bij de supermarkt zoute, vette

en zoete troep kopen. Hoe keren we dat?

Krijgen/nemen ze genoeg van huis mee

(Teun van der Keuken nam indertijd

"veertien bammetjes" mee!)?

Er werden goede tips door de

aanwezigen gegeven, zoals

watertappunten in school en fruitbomen

op het schoolplein.

Het was een erverende avond, er

kwamen foto's in beeld van m.n. Isis

Braam en er was een pitch/presentatie

door Mees Dorman, Niels van der Feen

en Dorian Rijsdijk; zij leidden ons vlot

langs een aantal 'verleidingen' (aanbod,

kosten etc.).

De aanwezigen konden snacken maar

moesten wel kiezen tussen paaseitjes en

snoeptomaatjes. Ach, dat is natuurlijk

ook heel belangrijk, dat we bewuste

keuzes maken.

Thomas Peters

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 6

Sound of Cygnus 2019

In een uitverkochte aula werd het

publiek getrakteerd op een grote

diversiteit aan muziek en film.

De naam Sound of Cygnus is bedacht

door de eerste lichting muziek in 2010,

en vele jaren later is het steeds weer

een genot om naar onze muzikale

talenten te luisteren.

De avond begon met een ‘Can’t help

falling in love’ van Elvis Presley door

Anisha Nagalinam uit 1D. Anisha

begeleidde zichzelf op piano en zong het

lied op bijzondere en zeer overtuigende

wijze. Nadat de laatste klanken waren

gedoofd, klonk er een daverend applaus

vanuit het publiek.

Het tweede lied ‘Let it go’ werd zeer

muzikaal gezongen door Robin Meijer uit

3F, gevolgd door Miki Rigutto – viool en

Ada van der Haagen op piano.

‘L’Abeille’ van Franz Schubert werd

virtuoos gespeeld op de vleugel en de

snaren van de vleugel omarmden die van

de viool, waardoor iedereen in extase

verkeerde.

Het volgende oorverdovende applaus

was voor Guy Vossen die een knallende

gitaarsolo van Joe Satriani – ‘The

extremist’ ten gehore bracht, begeleid

door Casper en Fee uit klas 6.

Het muziekprogramma werd afgewisseld

door film, namelijk de beste filmmuziek

uit klas 4 door Ruby Broekhuijse met de

film ‘Aki’. Ruby heeft zich laten

inspireren door veel naar films te kijken

en filmmuziek te beluisteren. De film

‘Aki’ kreeg Ruby zonder muziek

aangeleverd en de opdracht was om met

‘sound design’, muziek effecten en

instrumenten een soundtrack te maken.

Saar Schneiders uit klas 6 wist het

publiek te boeien met haar stem en

pianospel bij het lied ‘Back to black’.

Florian had te maken met een zieke

Nemo maar dat weerhield hem niet om

met een zware basstem het lied ‘What a

wonderful world’ te zingen. Heel

bijzonder gedaan.

Deel 2 van het programma werd steeds

opzwepender met vele klassiekers: Jimi

Hendrix ‘Castles made of sand’ gespeeld

door Eleni, Karel, Jannes, Marius en ‘The

wind cries Mary’ door Mila, Koen, Sam,

Max en Tinus uit klas 5/6. Led Zeppelin

mocht niet ontbreken in het rijtje

rockklassiekers en ‘Whole lotta love’ door

Evy, Teun, Abel, Caroline en Marius uit

klas 4 klonk door de hele aula. Opvallend

dit jaar was ook dat er veel Queen

nummers werden gespeeld;

waarschijnlijk is de recente film over de

band Queen die vandaag de dag op

filmfestivals te zien is de aanleiding

geweest.

Het prachtige Queen-nummer

‘Somebody to love’ werd compleet met

achtergrondkoor en band (met meer dan

10 leerlingen) op het podium uitgevoerd.

Ook onze Cygnus band uit 3c met het

nummer ‘Killer Queen’ ontbrak niet,

prachtig gespeeld en gezongen.

Het dak ging er pas echt af met het

laatste nummer ‘Highway Star’ van Deep

Purple door Fee, Kaj, Casper en Beer.

Alle gitaarsolo’s en hoge stemmen waren

perfect ingestudeerd, met veel creatieve

invalshoeken. Ze kregen een staande

ovatie van het publiek waardoor er een

toegift kwam.

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 7

Hulde voor de techniek. Het dreamteam

wist, ondanks de complexiteit van alle 15

nummers, het geluid en het licht perfect

op elkaar af te stemmen. Het is voor

onze techniekjongens de eerste keer dat

‘onze Danny’, die niets liever deed dan

bezig te zijn met muziek, er niet bij was.

‘Last but not least’ een groot compliment

naar alle organisatoren - in het bijzonder

Mila en Fee - en natuurlijk alle leerlingen

uit klas 6, die samen met Guy Vossen

deze avond hebben verzorgd.

De presentie werd gedaan door Saar en

Maas uit klas 6. De volgende Sound of

Cygnus is op 14 februari 2020. Wij

hopen, net als dit jaar, op schitterende

optredens en een grote opkomst.

Guy Vossen

Project familiegeschiedenis

Voor veel leerlingen en ouders is het een

vertrouwd en belangrijk fenomeen op

het Cygnus geworden: het jaarlijkse

project familiegeschiedenis in leerjaar 3.

De lezing van de heren Hans Goedkoop

en Paul Brood van woensdag 6 maart

vormde de aftrap van het

familiegeschiedenisproject van 2019.

Een uur lang werden de leerlingen

ondergedompeld in twee persoonlijke

verhalen: Hans Goedkoop legde op basis

van zijn eigen nieuwsgierigheid naar het

levensverhaal van zijn opa uit hoe hij,

door middel van de juiste vragen te

stellen, een hoop informatie wist los te

peuteren van zijn ietwat zwijgzame

moeder. Paul Brood toonde met

familiefoto’s de ontwikkelingen in

Nederland sinds het einde van de

Tweede Wereldoorlog en maakte

duidelijk hoe Amsterdam de afgelopen

decennia is veranderd, en wat voor

invloed dit heeft gehad op het leven van

zijn ouders en de keuzes die zij maakten

in hun leven.

De belangrijkste les van het

familiegeschiedenisproject is dat een

‘micro’-verhaal (het persoonlijke verhaal

of familieverhaal) nooit geheel op

zichzelf staat, maar altijd onderdeel

uitmaakt van een breder historisch

proces: een ‘macro’ verhaal. Bovendien

is sprake van een wisselwerking:

individuen worden beïnvloed door

maatschappelijke ontwikkelingen, maar

andersom worden maatschappelijke

ontwikkelingen ook mede vormgegeven

door keuzes van verschillende

individuen. De uitdaging voor de

leerlingen is om op zoek te gaan naar

het micro-verhaal van hun eigen familie,

en die – met de opgedane kennis uit de

geschiedenislessen – te verweven met

het macrohistorische verhaal.

De leerlingen besteden bij Nederlands

aandacht aan interviewtechnieken, waar

zij leren hoe de juiste vragen aan hun

opa of oma te stellen. Ze maken kennis

met de kunst van het ‘doorvragen’: niet

simpelweg je eigen vragenlijstje

afwerken, maar vanuit de

nieuwsgierigheid doorvragen op de

verkregen antwoorden. In de

geschiedenislessen wordt de leerlingen

de geschiedenis van de twintigste eeuw

bijgebracht, waar we ze uitdagen om de

raakvlakken tussen het persoonlijke en

het historische verhaal te onderzoeken.

De kunst is om op een zorgvuldige

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 8

manier deze twee verhalen met elkaar te

verweven: hoe heeft de geschiedenis de

keuzes en leefomstandigheden van hun

ouders en grootouders beïnvloed? En

welk effect hebben bepaalde persoonlijke

keuzes gehad op de omgeving?

De leerlingen leveren na voltooiing van

hun onderzoek een ‘petite histoire’ in.

Ieder jaar leidt dit weer tot zeer

verrassende resultaten. De verhalen zijn

ontroerend, soms schokkend, vaak

herkenbaar en altijd opmerkelijk.

Sommige families zijn huis en haard

ontvlucht vanwege oorlog, armoede en

het vooruitzicht op een beter leven in

Nederland. Andere families hebben al

een lange geschiedenis in Amsterdam, of

zijn vanuit andere landsdelen naar het

westen gekomen. Ieder verhaal is

bijzonder. Ook bijzonder zijn de reacties

van de leerlingen en hun (groot)ouders.

Leerlingen geven aan dat de band met

hun opa of oma er sterker door is

geworden. En leerlingen ontdekken veel

over zichzelf. Wij als geschiedenis-

docenten vinden het belangrijk dat

mensen weten waar ze vandaan komen,

wat hun achtergrond en hun

geschiedenis is. En hoe die achtergrond

hun eigen leven beïnvloedt. Het project

familiegeschiedenis draagt daar een

belangrijke steen aan bij. Zoals Goethe

al zei: ‘Wie niet nieuwsgierig is, leert

niets.’ Laten we met zijn allen de

nieuwsgierigheid bij leerlingen

stimuleren. Wij verheugen ons op de

mooie verhalen van dit jaar!

Jasper Brood

Konditorei

Elk jaar organiseren de docenten Duits in

hun eerste klas een Konditorei. Zoals u

weet, heeft elke plaats in Duitsland,

Oostenrijk en Zwitserland een

Konditorei, een banketbakkerij waar je

ook gezellig kunt zitten – u weet wel:

keurige dametjes die hun hoedje

ophouden en urenlang keuvelen bij een

kopje thee met Gebäck. En heeft elke

regio in deze landen eigen taartrecepten,

zoals de Schwarzwälder, de Linzer en de

Berliner (die in Berlijn trouwens

Pfannkuchen heet). Word je in Duitsland

‘op de koffie’ uitgenodigd, moet je niet

als in Nederland om 11 uur komen, maar

om half 5. En u eet dan meerdere grote

(!) stukken.

In de eerste klassen organiseren we dit

evenement met Kaffee und Kuchen voor

de ouders van de klas. Het vindt

‘gewoon’ plaats tijdens de Duitse les, dus

veel ouders komen aanracen vanaf hun

werk. En af en toe neemt een grootouder

de honneurs waar. Voor de

(groot)ouders is het leuk om mede-

ouders te ontmoeten en hun kroost in de

weer te zien – zo vaak maak je dat niet

mee.

De leerlingen hebben Duitstalige

recepten gevonden, bedienen in het

Duits, knippen kleedjes en ontwerpen

mooie voorzijden van menukaarten.

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 9

Cover 1D Fela Proper

Dit jaar was er o.a. Kalter Hund,

Guggelhupf en Käsekuchen (ook wel

bekend als cheesecake). De winst zit

wellicht minder in het Duits en meer in

het enthousiasme – daar doen we het

voor!

Thomas Peters

Slavernij

Tijdens de geschiedenisles hebben 2A en

2 E een bezoek gebracht aan het

slavernijmonument in het Oosterpark.

Na enkele lessen over het Nederlandse

slavernijverleden, deden de leerlingen

zelf een klein onderzoek naar dit

monument. Zij bedachten vragen als:

Wie heeft het gemaakt? Welke

boodschap wil de kunstenaar

overbrengen? Welke geschiedenis wordt

er verbeeld? En wat is de betekenis in

het heden? De antwoorden op hun

vragen verwerkten zij in een kort

informatiefilmpje.

Dit is het filmpje van Kelly en Savo uit

2E:

https://www.youtube.com/watch?v=Y2o

72oypHG8&feature=youtu.be

Taaldorp

Normaliter doen we het Taaldorp Duits al

in november, maar dit schooljaar

moesten we het noodgedwongen

verplaatsen naar januari. We ‘vliegen’

een heel contingent Duitsers en Zwitsers

in, om de leerlingen levensecht hun

beste Duits te laten gebruiken.

Bijzonder is daarbij dat we enkele trouwe

gasten hebben, die elk jaar weer bereid

zijn om tijd te spenderen aan deze

derdeklassers. Een primeur dit jaar was

dat we een oud-leerling konden inzetten;

Florian was zeer gemotiveerd om ons te

komen helpen (ondanks dat hij die dag

ook tentamens op de universiteit had).

De decorstukken mogen we telkens weer

lenen van de hogeschool (sinds een jaar

verhuisd van Amstelveen naar

Wibautstraat!). Het dubbele lokaal

107/109 toveren we daarmee om tot

Duitse stad, met een Tourist

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 10

Information, een Bahnhof, een

Polizeiwache, een disco en een

restaurant. Leerlingen krijgen

opdrachten, kortweg: om zich te redden

in het Duits. We vragen onze

Mitarbeiterinnen und Mitarbeiter

natuurlijk om af en toe ook een foutje te

maken (te dure kaartjes, het verkeerde

gerecht of het niet verstaan van naam).

Het is een lange dag, maar de beloning

is groot.

‘Onze’ Duitsers waren dit jaar weer zeer

te spreken over de kwaliteit van het

Duits van onze derdeklassers. Ze zeiden

zelfs dat het “beter dan vorig jaar” was…

Thomas Peters

CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 11

UITNODIGING

Première opera EUterpe

maandag 8 april om 20.15 uur in de aula

van het Cygnus Gymnasium, borrel na

afloop in de kantine

Entree €7

Kaartverkoop start maandag 25 maart.

Overige voorstellingen zijn:

Maandag 8 april try-out 16.00 uur

Dinsdag 9 april 20.15 uur entree €7,

Woensdag 10 april 20.15 uur entree €7

Cygnus presenteert trots zijn tweede

opera! EUterpe is genoemd naar de

muze van het fluitspel en de lyrische

poëzie. Verbindend element is de

muziek, dans en poëzie van jonge

mensen. Onderwerp is Europa in

verschillende lagen en dimensies.

Leerlingen hebben onder begeleiding van

dramaturge Laura Minderhoud teksten

geschreven die zijn samengevoegd zijn

in een montage-libretto waarin het

thema Europa de rode draad vormt. Er is

aandacht voor de politiek-juridische

dimensie met Brexit en de aanstaande

Europese verkiezingen. De mythologie

krijgt een plaats met de verleiding van

de nimf Europa door Zeus. Het is ook

een romantisch verhaal van de

ontmoeting tussen een optimistisch

meisje en een pessimistische jongen. Het

is ook het verhaal waarin jongeren hun

wanhoop en verwarring uitdrukken over

de wereld waarin wij leven. Componist

Toek Numan vervlecht op ingenieuze

wijze klassieke thema’s met eigen

composities. Dit alles wordt ten gehore

gebracht door het orkest, het koor en de

solisten. Dansers en vlaggenzwaaiers

completeren het spektakel!

Het orkest staat onder leiding van de

Canadese dirigent Britton Vincent en de

regie is in handen van theatermaker

Marcel Sijm. Zangcoaches zijn Marianne

Selleger en Frederike Palmen, de

choreografie wordt verzorgd door Zino

Schat. Kunstdocente Claire Fons

begeleidde leerlingen bij het ontwerp van

decor, kostuums en grafische

vormgeving. De opera wordt grotendeels

gesubsidieerd door de Woltjer Stichting.

De Nationale Opera ondersteunt

technisch en artistiek. We mogen ons

ook verheugen in een aanvullende

bijdrage door de Gemeente Amsterdam.

Het afgelopen half jaar hebben onze

leerlingen heel hard aan dit project

gewerkt. Euterpe is werkelijk een

leerjaaroverstijgend project waarbij een

groot aantal leerlingen, van klas 1 t/m

klas 6, betrokken is. Wij nodigen u van

harte uit. Gaat dat zien, gaat dat horen!

Paul van Ravels, projectleider opera

Cygnus Gymnnasium