CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 1
“CyGy” is het nieuwsbulletin voor de ouders van de leerlingen van het Cygnus
Gymnasium. Het verschijnt driemaal per jaar. Kopij voor dit blad is altijd welkom.
Gelieve kopij in te leveren bij Thomas Peters, bijvoorbeeld via e-mail
Zie uitnodiging laatste pagina!
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 2
Voorwoord
Maart begint onstuimig; als 'de'
leerlingen druk zijn en meerdere
docenten melden dat, dan geldt de
eerste check de weersverwachting.
Meestal is er dan namelijk storm op
komst. Kinderen lijken wel een soort
ingebouwde gyroscoop te hebben en
gaan tollen als een naderend
lagedrukgebied hen in gang zet.
Het zijn bovendien drukke tijden met
klimaatacties, onderwijsstaking etc.
Er lijkt wel van alles in de lucht te
hangen, het zijn historische tijden.
Wanneer was de vorige golf van euforie?
Dat was toch ten tijde van de val van de
muur? Mensen kwamen over de hele
wereld dichter tot elkaar (niet alleen
Duitse eenwording maar ook START).
Recent hebben we een aantal iconische
toespraken gehad: Emma Gonzalez
("We call BS"), Greta Thunberg
(skolstrejk för klimatet) en Rutger
Bregman op het World Economic Forum
in Davos. Het stemt hoopvol, er lijkt
momentum voor verandering te zijn.
Terug naar school! De bovenbouwers
hebben net min of meer de toetsweek
doorstaan, het tweede blok is voorbij en
de rapporten komen eraan. We zijn met
het team o.a. het schoolplan aan het
actualiseren. Ons motto 'Voor
wereldburgers en wetenschappers' doet
het nog steeds, maar wat verstaan we
eronder en wat willen we in de komende
vijf jaar realiseren?
In deze "CyGy" allerlei bijdragen van
mooie acties voor en door leerlingen.
Veel van onze activiteiten vragen een
open, nieuwsgierige blik. Hopelijk kunt u
dat ontdekken in de bijdragen. Ik wens u
veel leesplezier. En mochten leerlingen
dit lezen: veel succes in het derde blok!
Thomas Peters
'Intensief, leuk en spannend'
Taalkunde Olympiade 2019
Dit jaar stond op zaterdag 26 januari
2019 weer de Taalkunde Olympiade in
Leiden op het programma. Op school
waren oefenopgaven uitgedeeld en ook
de barrière van een voorronde moest
beslecht worden om op die zaterdag af
te kunnen reizen naar Leiden. Er was
bijzonder veel enthousiasme om mee te
doen op het Cygnus. De groep die
daadwerkelijk meereisde was groter dan
in enig ander jaar. Dit is natuurlijk ook
een Olympiade waarbij je weinig
voorkennis nodig hebt; je hebt wel veel
taalgevoel nodig en een zeer scherp
analytisch denkvermogen. Op school
waren de deelnemers vaak erg snel in
het oplossen van de vragen; dat bood
perspectief!
De opgaven van dit jaar bestonden uit
Egyptische hiërogliefen, dan een opgave
over navigeren in de fictieve talen Guugu
Yimithirr en Motu, en tenslotte de
bedreigde Siberische taal Nivch. In de
middag volgden een lijst Aramese
werkwoorden waarbij een vertaling
gezocht moest worden, woorden in het
Klassiek Chinees die ontcijferd moesten
worden, en woorden uit Nederlandse
dialecten uit Skil, Pops en Knoal.
Marie Ashworth (5B), die thuis Engels
spreekt, vond de opgaven voor de pauze
het moeilijkst, vooral die van het Nivch.
'Zodra je denkt iets gevonden te hebben
kom je in een soort tunnel waarbij je
moeilijk nog aan andere mogelijkheden
kan denken'.
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 3
Merlijne Ott (6E) deed twee jaar geleden
ook mee, maar deze editie vond ze
moeilijker. Het Chinees en het Egyptisch
lagen haar het beste die dag. Jari Egbers
(5A), die vloeiend in Duits is, was dit
jaar ook al in Leiden tijdens de Limes-
fietstocht en genoot vooral dat de toets
niet op school werd afgenomen. Het aan
iets extra's meedoen dat was het ware
goede gevoel. Mijntje Moll vond het
Bijbels Aramees de leukste opgave, ook
al kreeg ze het niet af. Het moeilijkst
vond ze de Nederlandse dialecten. Dat
vraagstukken over het Nederlands het
moeilijkst zijn is een ervaring die elk jaar
wel opgaat.
Ook Floris Brussaard (5A), die zelf
Koreaans kent, was het enthousiasts
over het Chinees. Hij had zich samen
opgegeven met Milo (4C). Rosali Fitz
(6B) had een groot voordeel bij deze
opgave omdat ze 5 jaar lang Chinees
had gestudeerd. Ze had zich samen met
Ella van Loenen (6B) opgeven die al
eerder in Leiden was geweest voor de
open dag van het University College.
Casper Kuethe (5A) had vroeger in
Leiden gewoond en is vooral sterk in
computer talen; hij wil kunstmatige
intelligentie studeren; Liselot Prins (4B)
beheerst gebarentaal.
Het bleek een van de moeilijkste edities
te zijn van de afgelopen jaren. Het
niveau was erg hoog en de bewondering
voor de winnaar extra groot. Het is goed
om al in de vierde klas met deze
olympiade mee te doen, zodat je in de
komende jaren voorbereid kan zijn. De
Cygnianen die meedoen zijn origineel,
veel heel bèta-gericht en erg gezellig in
de trein. Het blijft een van de mooiste
wedstrijddagen in het jaar. Volgend jaar
doe ik weer mee!
Gert Bos
Wat snacken onze kinderen?
Op 5 februari hield Jaap Seidell,
hoogleraar Voeding en Gezondheid (VU)
de derde "Cygnus ontmoet"-lezing.
Foto Paul Cohen
De Ouderraad had een afwisselend
programma samengesteld. Jim Jansen
modereerde, Teun van de Keuken droeg
bij, leerlingen leverden hun bijdrage en
bovenal:
Jaap Seidell trakteerde de aanwezige
ouders, leerlingen en personeelsleden op
interessante kost. Weet u bijvoorbeeld
wat uw kind uitgeeft aan snacks? En
welke snacks populair zijn onder de
schoolgaande jeugd?
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 4
Vorig schooljaar deden alle eerste- en
tweedeklassers van het Cygnus mee aan
een onderzoeksproject van de VU,
uitgevoerd door Marlijn Huitink. Centraal
stonden hun voedingskeuzes. Telkens
een halve klas bezocht de supermarkt
tegenover ons en werd daar ontvangen
door enkele Supermarktcoaches,
speciaal daarvoor geselecteerde en
opgeleide medewerkers, die met de
leerlingen in gesprek gingen en een
informatieve quiz in de winkel afnamen.
Op de broodafdeling bijvoorbeeld de
vraag hoe lang je moet sporten om een
saucijzenbroodje te 'verwerken' en op de
groenteafdeling o.a. waarom een appel
eten gezonder is dan een glas appelsap
drinken. Het geheel werd - natuurlijk -
omgeven door vragenlijsten voor- en
achteraf. De eindconclusie van dit
onderzoeksproject, dat gebruik maakte
van 'peer education', volgt nog.
Het onderzoek vond op meer scholen
plaats. Jongeren geven gemiddeld €2,30
per dag aan snacks uit. Het populairst
zijn daarbij energy drinks en Pringles. De
waardering van de 'workshops' in de
supermarkt werden door vmbo-
leerlingen hoger gewaardeerd dan door
de Cygnianen. Wellicht is dat ook wel
logisch, want informatie over calorieën,
vezels e.d. is bij onze leerlingen meer te
veronderstellen.
Het bezoek aan de supermarkt werd
afgesloten met een 'afspraak met jezelf';
welke snack vervang jij de komende drie
weken door een gezonder alternatief?
Terwijl ik wel in de zin van dergelijk
onderzoek geloof, weet ik bepaald niet
zeker of dit werkt. Ook Cygnianen
snoepen nu eenmaal graag.
Het jaarlijkse onderzoek door de GGD in
leerjaar 2 en 4 laat al jaren zien dat onze
kinderen ontbijten, gezond eten en goed
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 5
bewegen. Ik zie ook echt veel leerlingen
met een lunchbox, waaruit ook werkelijk
gegeten wordt (en niet slechts
weggegooid), ik zie fruit en yoghurtjes,
maar het is ontegenzeggelijk waar dat
leerlingen bij de supermarkt zoute, vette
en zoete troep kopen. Hoe keren we dat?
Krijgen/nemen ze genoeg van huis mee
(Teun van der Keuken nam indertijd
"veertien bammetjes" mee!)?
Er werden goede tips door de
aanwezigen gegeven, zoals
watertappunten in school en fruitbomen
op het schoolplein.
Het was een erverende avond, er
kwamen foto's in beeld van m.n. Isis
Braam en er was een pitch/presentatie
door Mees Dorman, Niels van der Feen
en Dorian Rijsdijk; zij leidden ons vlot
langs een aantal 'verleidingen' (aanbod,
kosten etc.).
De aanwezigen konden snacken maar
moesten wel kiezen tussen paaseitjes en
snoeptomaatjes. Ach, dat is natuurlijk
ook heel belangrijk, dat we bewuste
keuzes maken.
Thomas Peters
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 6
Sound of Cygnus 2019
In een uitverkochte aula werd het
publiek getrakteerd op een grote
diversiteit aan muziek en film.
De naam Sound of Cygnus is bedacht
door de eerste lichting muziek in 2010,
en vele jaren later is het steeds weer
een genot om naar onze muzikale
talenten te luisteren.
De avond begon met een ‘Can’t help
falling in love’ van Elvis Presley door
Anisha Nagalinam uit 1D. Anisha
begeleidde zichzelf op piano en zong het
lied op bijzondere en zeer overtuigende
wijze. Nadat de laatste klanken waren
gedoofd, klonk er een daverend applaus
vanuit het publiek.
Het tweede lied ‘Let it go’ werd zeer
muzikaal gezongen door Robin Meijer uit
3F, gevolgd door Miki Rigutto – viool en
Ada van der Haagen op piano.
‘L’Abeille’ van Franz Schubert werd
virtuoos gespeeld op de vleugel en de
snaren van de vleugel omarmden die van
de viool, waardoor iedereen in extase
verkeerde.
Het volgende oorverdovende applaus
was voor Guy Vossen die een knallende
gitaarsolo van Joe Satriani – ‘The
extremist’ ten gehore bracht, begeleid
door Casper en Fee uit klas 6.
Het muziekprogramma werd afgewisseld
door film, namelijk de beste filmmuziek
uit klas 4 door Ruby Broekhuijse met de
film ‘Aki’. Ruby heeft zich laten
inspireren door veel naar films te kijken
en filmmuziek te beluisteren. De film
‘Aki’ kreeg Ruby zonder muziek
aangeleverd en de opdracht was om met
‘sound design’, muziek effecten en
instrumenten een soundtrack te maken.
Saar Schneiders uit klas 6 wist het
publiek te boeien met haar stem en
pianospel bij het lied ‘Back to black’.
Florian had te maken met een zieke
Nemo maar dat weerhield hem niet om
met een zware basstem het lied ‘What a
wonderful world’ te zingen. Heel
bijzonder gedaan.
Deel 2 van het programma werd steeds
opzwepender met vele klassiekers: Jimi
Hendrix ‘Castles made of sand’ gespeeld
door Eleni, Karel, Jannes, Marius en ‘The
wind cries Mary’ door Mila, Koen, Sam,
Max en Tinus uit klas 5/6. Led Zeppelin
mocht niet ontbreken in het rijtje
rockklassiekers en ‘Whole lotta love’ door
Evy, Teun, Abel, Caroline en Marius uit
klas 4 klonk door de hele aula. Opvallend
dit jaar was ook dat er veel Queen
nummers werden gespeeld;
waarschijnlijk is de recente film over de
band Queen die vandaag de dag op
filmfestivals te zien is de aanleiding
geweest.
Het prachtige Queen-nummer
‘Somebody to love’ werd compleet met
achtergrondkoor en band (met meer dan
10 leerlingen) op het podium uitgevoerd.
Ook onze Cygnus band uit 3c met het
nummer ‘Killer Queen’ ontbrak niet,
prachtig gespeeld en gezongen.
Het dak ging er pas echt af met het
laatste nummer ‘Highway Star’ van Deep
Purple door Fee, Kaj, Casper en Beer.
Alle gitaarsolo’s en hoge stemmen waren
perfect ingestudeerd, met veel creatieve
invalshoeken. Ze kregen een staande
ovatie van het publiek waardoor er een
toegift kwam.
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 7
Hulde voor de techniek. Het dreamteam
wist, ondanks de complexiteit van alle 15
nummers, het geluid en het licht perfect
op elkaar af te stemmen. Het is voor
onze techniekjongens de eerste keer dat
‘onze Danny’, die niets liever deed dan
bezig te zijn met muziek, er niet bij was.
‘Last but not least’ een groot compliment
naar alle organisatoren - in het bijzonder
Mila en Fee - en natuurlijk alle leerlingen
uit klas 6, die samen met Guy Vossen
deze avond hebben verzorgd.
De presentie werd gedaan door Saar en
Maas uit klas 6. De volgende Sound of
Cygnus is op 14 februari 2020. Wij
hopen, net als dit jaar, op schitterende
optredens en een grote opkomst.
Guy Vossen
Project familiegeschiedenis
Voor veel leerlingen en ouders is het een
vertrouwd en belangrijk fenomeen op
het Cygnus geworden: het jaarlijkse
project familiegeschiedenis in leerjaar 3.
De lezing van de heren Hans Goedkoop
en Paul Brood van woensdag 6 maart
vormde de aftrap van het
familiegeschiedenisproject van 2019.
Een uur lang werden de leerlingen
ondergedompeld in twee persoonlijke
verhalen: Hans Goedkoop legde op basis
van zijn eigen nieuwsgierigheid naar het
levensverhaal van zijn opa uit hoe hij,
door middel van de juiste vragen te
stellen, een hoop informatie wist los te
peuteren van zijn ietwat zwijgzame
moeder. Paul Brood toonde met
familiefoto’s de ontwikkelingen in
Nederland sinds het einde van de
Tweede Wereldoorlog en maakte
duidelijk hoe Amsterdam de afgelopen
decennia is veranderd, en wat voor
invloed dit heeft gehad op het leven van
zijn ouders en de keuzes die zij maakten
in hun leven.
De belangrijkste les van het
familiegeschiedenisproject is dat een
‘micro’-verhaal (het persoonlijke verhaal
of familieverhaal) nooit geheel op
zichzelf staat, maar altijd onderdeel
uitmaakt van een breder historisch
proces: een ‘macro’ verhaal. Bovendien
is sprake van een wisselwerking:
individuen worden beïnvloed door
maatschappelijke ontwikkelingen, maar
andersom worden maatschappelijke
ontwikkelingen ook mede vormgegeven
door keuzes van verschillende
individuen. De uitdaging voor de
leerlingen is om op zoek te gaan naar
het micro-verhaal van hun eigen familie,
en die – met de opgedane kennis uit de
geschiedenislessen – te verweven met
het macrohistorische verhaal.
De leerlingen besteden bij Nederlands
aandacht aan interviewtechnieken, waar
zij leren hoe de juiste vragen aan hun
opa of oma te stellen. Ze maken kennis
met de kunst van het ‘doorvragen’: niet
simpelweg je eigen vragenlijstje
afwerken, maar vanuit de
nieuwsgierigheid doorvragen op de
verkregen antwoorden. In de
geschiedenislessen wordt de leerlingen
de geschiedenis van de twintigste eeuw
bijgebracht, waar we ze uitdagen om de
raakvlakken tussen het persoonlijke en
het historische verhaal te onderzoeken.
De kunst is om op een zorgvuldige
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 8
manier deze twee verhalen met elkaar te
verweven: hoe heeft de geschiedenis de
keuzes en leefomstandigheden van hun
ouders en grootouders beïnvloed? En
welk effect hebben bepaalde persoonlijke
keuzes gehad op de omgeving?
De leerlingen leveren na voltooiing van
hun onderzoek een ‘petite histoire’ in.
Ieder jaar leidt dit weer tot zeer
verrassende resultaten. De verhalen zijn
ontroerend, soms schokkend, vaak
herkenbaar en altijd opmerkelijk.
Sommige families zijn huis en haard
ontvlucht vanwege oorlog, armoede en
het vooruitzicht op een beter leven in
Nederland. Andere families hebben al
een lange geschiedenis in Amsterdam, of
zijn vanuit andere landsdelen naar het
westen gekomen. Ieder verhaal is
bijzonder. Ook bijzonder zijn de reacties
van de leerlingen en hun (groot)ouders.
Leerlingen geven aan dat de band met
hun opa of oma er sterker door is
geworden. En leerlingen ontdekken veel
over zichzelf. Wij als geschiedenis-
docenten vinden het belangrijk dat
mensen weten waar ze vandaan komen,
wat hun achtergrond en hun
geschiedenis is. En hoe die achtergrond
hun eigen leven beïnvloedt. Het project
familiegeschiedenis draagt daar een
belangrijke steen aan bij. Zoals Goethe
al zei: ‘Wie niet nieuwsgierig is, leert
niets.’ Laten we met zijn allen de
nieuwsgierigheid bij leerlingen
stimuleren. Wij verheugen ons op de
mooie verhalen van dit jaar!
Jasper Brood
Konditorei
Elk jaar organiseren de docenten Duits in
hun eerste klas een Konditorei. Zoals u
weet, heeft elke plaats in Duitsland,
Oostenrijk en Zwitserland een
Konditorei, een banketbakkerij waar je
ook gezellig kunt zitten – u weet wel:
keurige dametjes die hun hoedje
ophouden en urenlang keuvelen bij een
kopje thee met Gebäck. En heeft elke
regio in deze landen eigen taartrecepten,
zoals de Schwarzwälder, de Linzer en de
Berliner (die in Berlijn trouwens
Pfannkuchen heet). Word je in Duitsland
‘op de koffie’ uitgenodigd, moet je niet
als in Nederland om 11 uur komen, maar
om half 5. En u eet dan meerdere grote
(!) stukken.
In de eerste klassen organiseren we dit
evenement met Kaffee und Kuchen voor
de ouders van de klas. Het vindt
‘gewoon’ plaats tijdens de Duitse les, dus
veel ouders komen aanracen vanaf hun
werk. En af en toe neemt een grootouder
de honneurs waar. Voor de
(groot)ouders is het leuk om mede-
ouders te ontmoeten en hun kroost in de
weer te zien – zo vaak maak je dat niet
mee.
De leerlingen hebben Duitstalige
recepten gevonden, bedienen in het
Duits, knippen kleedjes en ontwerpen
mooie voorzijden van menukaarten.
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 9
Cover 1D Fela Proper
Dit jaar was er o.a. Kalter Hund,
Guggelhupf en Käsekuchen (ook wel
bekend als cheesecake). De winst zit
wellicht minder in het Duits en meer in
het enthousiasme – daar doen we het
voor!
Thomas Peters
Slavernij
Tijdens de geschiedenisles hebben 2A en
2 E een bezoek gebracht aan het
slavernijmonument in het Oosterpark.
Na enkele lessen over het Nederlandse
slavernijverleden, deden de leerlingen
zelf een klein onderzoek naar dit
monument. Zij bedachten vragen als:
Wie heeft het gemaakt? Welke
boodschap wil de kunstenaar
overbrengen? Welke geschiedenis wordt
er verbeeld? En wat is de betekenis in
het heden? De antwoorden op hun
vragen verwerkten zij in een kort
informatiefilmpje.
Dit is het filmpje van Kelly en Savo uit
2E:
https://www.youtube.com/watch?v=Y2o
72oypHG8&feature=youtu.be
Taaldorp
Normaliter doen we het Taaldorp Duits al
in november, maar dit schooljaar
moesten we het noodgedwongen
verplaatsen naar januari. We ‘vliegen’
een heel contingent Duitsers en Zwitsers
in, om de leerlingen levensecht hun
beste Duits te laten gebruiken.
Bijzonder is daarbij dat we enkele trouwe
gasten hebben, die elk jaar weer bereid
zijn om tijd te spenderen aan deze
derdeklassers. Een primeur dit jaar was
dat we een oud-leerling konden inzetten;
Florian was zeer gemotiveerd om ons te
komen helpen (ondanks dat hij die dag
ook tentamens op de universiteit had).
De decorstukken mogen we telkens weer
lenen van de hogeschool (sinds een jaar
verhuisd van Amstelveen naar
Wibautstraat!). Het dubbele lokaal
107/109 toveren we daarmee om tot
Duitse stad, met een Tourist
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 10
Information, een Bahnhof, een
Polizeiwache, een disco en een
restaurant. Leerlingen krijgen
opdrachten, kortweg: om zich te redden
in het Duits. We vragen onze
Mitarbeiterinnen und Mitarbeiter
natuurlijk om af en toe ook een foutje te
maken (te dure kaartjes, het verkeerde
gerecht of het niet verstaan van naam).
Het is een lange dag, maar de beloning
is groot.
‘Onze’ Duitsers waren dit jaar weer zeer
te spreken over de kwaliteit van het
Duits van onze derdeklassers. Ze zeiden
zelfs dat het “beter dan vorig jaar” was…
Thomas Peters
CyGy. Nieuwsbulletin voor ouders 11
UITNODIGING
Première opera EUterpe
maandag 8 april om 20.15 uur in de aula
van het Cygnus Gymnasium, borrel na
afloop in de kantine
Entree €7
Kaartverkoop start maandag 25 maart.
Overige voorstellingen zijn:
Maandag 8 april try-out 16.00 uur
Dinsdag 9 april 20.15 uur entree €7,
Woensdag 10 april 20.15 uur entree €7
Cygnus presenteert trots zijn tweede
opera! EUterpe is genoemd naar de
muze van het fluitspel en de lyrische
poëzie. Verbindend element is de
muziek, dans en poëzie van jonge
mensen. Onderwerp is Europa in
verschillende lagen en dimensies.
Leerlingen hebben onder begeleiding van
dramaturge Laura Minderhoud teksten
geschreven die zijn samengevoegd zijn
in een montage-libretto waarin het
thema Europa de rode draad vormt. Er is
aandacht voor de politiek-juridische
dimensie met Brexit en de aanstaande
Europese verkiezingen. De mythologie
krijgt een plaats met de verleiding van
de nimf Europa door Zeus. Het is ook
een romantisch verhaal van de
ontmoeting tussen een optimistisch
meisje en een pessimistische jongen. Het
is ook het verhaal waarin jongeren hun
wanhoop en verwarring uitdrukken over
de wereld waarin wij leven. Componist
Toek Numan vervlecht op ingenieuze
wijze klassieke thema’s met eigen
composities. Dit alles wordt ten gehore
gebracht door het orkest, het koor en de
solisten. Dansers en vlaggenzwaaiers
completeren het spektakel!
Het orkest staat onder leiding van de
Canadese dirigent Britton Vincent en de
regie is in handen van theatermaker
Marcel Sijm. Zangcoaches zijn Marianne
Selleger en Frederike Palmen, de
choreografie wordt verzorgd door Zino
Schat. Kunstdocente Claire Fons
begeleidde leerlingen bij het ontwerp van
decor, kostuums en grafische
vormgeving. De opera wordt grotendeels
gesubsidieerd door de Woltjer Stichting.
De Nationale Opera ondersteunt
technisch en artistiek. We mogen ons
ook verheugen in een aanvullende
bijdrage door de Gemeente Amsterdam.
Het afgelopen half jaar hebben onze
leerlingen heel hard aan dit project
gewerkt. Euterpe is werkelijk een
leerjaaroverstijgend project waarbij een
groot aantal leerlingen, van klas 1 t/m
klas 6, betrokken is. Wij nodigen u van
harte uit. Gaat dat zien, gaat dat horen!
Paul van Ravels, projectleider opera
Cygnus Gymnnasium
Top Related