3de t

rim

es

ter

201

3N

um

me

r 8

9

DriemaanDelijks tijDschrift van het belgisch instituut voor De verkeersveiligheiD

afz

ende

r : b

ivv,

haa

chts

este

enw

eg 1

405,

113

0 b

russ

el -

P40

5038

✔ impact van beperkt eenrichtingsverkeer op de verkeersveiligheid ✔Prioritaire voertuigen: de regels ✔cruisecontrol: oppassen geblazen

Analyse van vrachtwagenongevallen

inhoud

3

via secura nr. 89

DVD

vanaf 10 jaar

«

«

Deze DVD is een nuttig pedagogisch instrument waarbij

jongeren op een eigentijdse manier fietseducatie krijgen.

Deze film vormt de noodzakelijke theoretische aanvulling voor

fietsvaardigheidstraining op straat.

De hoofdrolspelers Shakty, Hugo en Mister S tonen dat de fiets een

leuk en praktisch verplaatsingsmiddel is. Zij laten zien welke risico’s

men als fietser op straat kan tegenkomen en hoe men met die

risico’s kan omgaan.

De inhoud van de film kan op twee manieren

gebruikt worden:

• ofwel door de film als geheel te bekijken

• ofwel door elk thema uit te diepen met behulp van het

overeenstemmende hoofdstuk in het handboek

“De knappe trapper”.

Verkeersveiligheid voor jonge fietsers

Voor slechts 15 EUR krijg je niet alleen de DVD, maar ook een boekje met de integrale tekst en de publicatie “De knappe trapper”.Te bestellen bij het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (www.bivv.be of 02/244.15.11).

via secura is een uitgave van het belgisch instituut voor de verkeersveiligheid vzw, haachtsesteenweg 1405, 1130 brussel.

tel.: 02/244.15.11 - fax: 02/216.43.42 - e-mail: info@bivv.be - internet: www.bivv.be

Hoofdredacteur: Benoit GODART - e-mail: benoit.godart@ibsr.beHebben meegewerkt aan dit nummer: Delphine brogneZ, Yvan casteels, isabelle chalanton,

ilse cluYtmans, belinda Demattia, benoît DuPrieZ, nathalie focant, eddy gilissen (foto’s),

benoit goDart, liesbeth hollants van loocke, , alexandre lefebvre, nina nuYttens, liesje PauWels,

Josiane van cauWelaert, sofie van Damme, bénédicte vereecke.

Verantwoordelijke uitgever: Karin GENOE, Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel Abonnementen: Voor alle inlichtingen: Jean-Pierre DEBUISSERET - 02/244.15.17 Maquette: TAM TAMLayout: Ria DE GEYTERissn: 0755-9010

De artikels uit dit tijdschrift mogen overgenomen worden in andere publicaties op voorwaarde dat de bron duidelijk wordt vermeld. De redactie kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de advertenties.

kort 4 4 Nieuws over verkeersveiligheid in een notendop.

oNgevalleN 8 8 Ongevallenmetvrachtwagensblijvenvaakinhetgeheugengegriftstaan.Opbasisvandestatistie-

kenkunnenweenkelebelangrijkebesluitentrekken.

uitrustiNg 12 12 Steedsmeervoertuigenzijnmetcruisecontroluitgerust.Enkelevoorzorgenzijnophunplaatsbij

hetgebruikvanditsysteemdatbedoeldisomhetcomfortvandeautomobilistteverhogen. 15 HetBIVVheefteenstudieuitgevoerdoverhetgebruikvanwinterbanden.Wegevenudebelang-

rijksteresultaten.

gedrag 16 16 HetBIVVheeftdeimpactonderzochtvanbeperkteenrichtingsverkeer(BEV),opdeverkeersveilig-

heid.

iNfrastructuur 18 18 Veiligheidvanfietsersenbeperkteenrichtingsverkeer.

WEtgEVIng 20 20 Bestuurdersvanprioritairevoertuigenhebbenbepaalderechten,maarzehebbenookplichten.Via

Securazetvooruopeenrijtjewatmagenwatnietmag.

statistiekeN 24 24 Forseafnamevanhetaantaldodenenongevallenoponzewegentijdenshet1stesemestervan2013.

commuNicatie 26 26 DezezomerheefthetBIVVeennationalecampagnegevoerdomjongerentesensibiliserenvoorde

risico’sdiezelopentijdensdeeerstekilometersdiezeafleggennahetbehalenvanhunrijbewijs. 28 Het Bivv lanceerde begin oktober een snelheidscampagne 29 naaraanleidingvandelaatstecampagne“Organiseerjevooraf...kaaromtebobben”werdereen

wedstrijduitgeschrevendoorhetBIVVenAssuralia.

educatie 30 30 HetBIVVheeftzopastweenieuwecatalogiuitgegeven.Westellenudevoornaamstevernieuwin-

gen voor.

4 5

via secura nr. 89via secura nr. 89

kortkort“De gordel of je kop door de voorruit”de meest recente Brusselse verkeersvei-ligheidscampagne concentreert zich op het dragen van de gordel voor korte ritten. Het Brussels gewest wil de bestuurders eropwijzendathetookvoorkorteafstan-dennoodzakelijk isomdegordel tedra-gen. de slogan laat niets aan de verbeel-dingover:“Zelfsvoorkorterittenishetdegordelofjekopdoordevoorruit”.Uiteenonderzoek van het Bivv is immers geble-kendatchauffeurssystematischhetrisicoopdodelijkeverwondingenonderschattenvoor korte ritten tegen lage snelheid. in Brussel steeg het gordeldrachtpercentage tussen 2010 en 2012 weliswaar van 74naar84%,maarhetsitueertzichdaarmeetoch nog steeds onder het nationale ge-middeldevan86,5%.HetBIVV-onderzoekbracht verder ook aan het licht dat “klik-vast ook achterin dewagen” niet steeds

een reflexwas inhetBrusselsHoofdste-delijkgewest.HetBIVVschatdatslechts50%vandepassagiersachterindegordelomdoet. Het niet dragen van de gordel is de tweede grootste doodsoorzaak in het Brusselsverkeer,zowelvoorvolwassenenals voor kinderen. 10% van alle dodenen zwaargewonden vallen door het niet dragen van de gordel. nochtans, vanaf20km/u kan een botsing zonder gordelreeds dodelijk zijn. Maar wanneer je degordeldraagt,bedraagtdekansomeenongeval bij 30 kilometer per uur te over-levenzo’n90procent!Erisdusgeenen-kele reden om de gordel niet te dragen. de sensibiliseringscampagne ging gepaard met acties van de politie in samenwerking met het parket.

Week van het zichtDeAlgemene ProfessioneleOpticiens enOptometristenbond van België (APOOB)organiseerde samen met het Belgisch in-stituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) van5tot12oktoberde“WeekvanhetZien”.Wiedatwil.HetdoelhiervanwasomdeBelgen te sensibiliseren over het belang van een goed zicht en van een regelma-tigecontrolevandeogendooreenexpert.goed zien is immers van levensbelang achterhet stuur.90%vandenoodzake-lijke informatie voor het rijden bereikt dehersenen via de ogen. Welnu, gezichts-stoornissen evolueren doorgaans zeer langzaam,zonderdatdebestuurderzichhiervanonmiddellijkbewust is.De“WeekvanhetZien”wasduseengoedegelegen-heid om de weggebruikers te sensibilise-renronddezeproblematiek.tijdensdezeweekkoniedereenterechtbijeendeelne-mendeopticienvooreencontrolevanzijn/haar zicht.

1 fiets op 8 rijdt elek-trisch volgens federauto worden er naar schat-ting jaarlijks gemiddeld 400.000 tot430.000fietsen(alletypesdoorelkaar)opdeBelgischemarktverkocht.In2010wer-denal20.000elektrischefietsenverkochten vandaag is is dat aantal gestegen tot ongeveer50.000exemplarenofteweléénfietsopacht.OpdeEuropesemarktzou-den jaarlijks 690.000 elektrische fietsenworden verkocht. de markt van de elek-trischefietsenkentdesterkstegroeiindesector van de elektromobiliteit. de Belgi-schemarktvandeelektrischefietsendoethetgoedinvergelijkingmetdebuurlanden.In twee jaar tijd isdeverkoopmet250%gestegen, terwijl in Duitsland, bijvoor-beeld, een vooruitgang van 180%wordtgenoteerd (450.000 tegen 250.000 elek-trischefietsen in2010).Voor2015wordteen verkoopcijfer van 3.000.000eenhe-den in europa vooropgesteld. de markt vandeelektrischefietsenzalminstenstot2016exponentieelblijvenstijgen.

Links of rechts?DeBrittenzijnnietdeenigendie links rij-den.Inéénderdevandewereldwordterook links gereden. als buitenlanders in het VerenigdKoninkrijkaankomen,wordenzijdoor middel van verkeersborden gewaar-schuwd voor de verandering van de situ-atie. veel toeristen vinden dat de engelsen “langsdeverkeerdekant”rijden.nochtanswas die rijrichting gedurende zeer langetijdderegel.Vanafdeoudheidkruistemenelkaar langs rechts. de meeste mensen waren immers rechtshandig en om hun zwaard sneller te kunnen trekken droe-gen ze het dus aan het linkerbeen. toen paarden het meest gebruikte vervoermid-delwerden,werdhetautomatischeenge-woonteomlinksterijden.Ruiterskondenelkaar op die manier passeren zonder dat hunzwaardenelkaarraakten,wantindienditwelhetgevalwaskonditmogelijkuitge-legd worden als een uitdaging tot een duel. Inde18eeeuwbestondergeenechtver-keersreglement. in europa deed een ma-

chineafkomstiguitdeVerenigdeStaten,deConestoga,zijnintrede.Ditiseenkarmeteenhuifengrotewielen.Dekoetsierheeftgeen zitplaats. Hij zit dus op het linkerp-aardzodathijdepaardenmetdezweepin de rechterhand kan mennen. de karren redendusmeestalopde rechterrijstrook,zodat men de paarden beter onder contro-lehadbijeenkruisingaandelinkerkant.In1792werdrechtsrijdenofficieelingevoerdin de staat Pennsylvania. aan de andere kant van de atlantische oceaan was het onder het regime van Napoleon dat er een duidelijke regeling kwam. Bonaparte be-slootimmersomzijnmannenaantelerenomlangsrechtsaantevallen.nazijnbe-roemde overwinningen maakte Napoleon hetrechtsrijdenverplichtopallenationalewegenvanzijnKeizerrijk.HetVerenigdKo-ninkrijkendeBritsekolonieswerdennietverslagenenblevenlinksrijden.DeBrittenbleven onvermurwbaar op dit vlak. toch is er in het centrum van londen een straat waarmenrechtsrijdt.Ditiseenprivéstraat,SavoyCourtgenaamd,dienaarhetSavoyHotel loopt. Sindsmeer dan 100 jaar rij-den de voertuigen langs rechts de strand uitenSavoyCourtin.Sinds1902bestaatereenwetdiedezepraktijktoelaatzodatkoetsenenlatertaxi’shunklantenaandegoede kant van het etablissement kunnen afzetten.

Meer info op www.permis-a-points.com.

Woon(erven)Woonervenenervenzijnbedoeldomdeleefbaarheid en gezelligheid van stratenen pleinen te verbeteren door het verkeer te vertragen en voorrang te verlenen aan voetgangers. Woonerven worden sinds1978 indewegcodevermeldenhebbenbetrekking op residentiele woonwijken

terwijlerven, ingevoerd indewegcode in2004,hetmogelijkmakenomhetconceptook toe te passen in geanimeerde stads-centra.HetBIVVheeftzopaseennieuwe,rijk geïllustreerde brochure uitgegeven,waarin talrijke Belgische en buitenlandserealisaties voorgesteld worden evenals enkele praktische adviezen voor een ge-slaagde uitvoering.

De brochure kan gratis gedownload of be-steld worden op http://webshop.bivv.be

De uitzending Go for Zero opnieuw op antenneDerechterlijkeuitspraakvan18december2012inzakeauteursrechtentegenRtLenhetBIVVwerdop3oktobervernietigd.HetHofvanBeroepvanBrusselheeftimmersgeconcludeerddatdeuitzending “go forZero” is geen plagiaat van de sketches“Permisd’rire”.terherinnering,RtLenhetBivv hebben een programma gemaakt ter ondersteuningvande“goforZero”-sen-sibiliseringscampagne dat als doelstelling heeftomhetaantalverkeersdodentever-minderen.Deklemtoon lagopde jonge-ren en de toon was eerder humoristisch- onconventioneel. over de grond van de zaak,heefthetHoferaanherinnerddatombescherming te genieten van de wet op de

auteursrechten,eencreatiemoetvoldoenaandevoorwaardevandeoriginaliteit,hetmoetdusgaanomofweleeneigenintel-lectuelescheppingvandeauteur,diezijnpersoonlijkheid weerspiegelt, ofwel moetdecreatiehetstadiumvanhetideeofhetconceptvoorbijzijn.HetHofheeftgecon-cludeerd dat de auteur van de sketches “Permis d’rire” geen aanspraak kanma-kenopauteurrechterlijkebeschermingvanhet idee om tV-kijkers te sensibiliserenover de verkeersrisico’s en om hen voor te lichten via korte televisiesketcheswaarbijophumoristischetoon2personenineenvoertuig opgevoerd worden, die gecon-fronteerd worden met verschillende uit-eenlopendesituaties.HetHofheeftdaar-enboven geoordeeld dat “Permis d’rire”geenformatiszoalsdeauteurclaimt.Eenformat is “een geheel van richtlijnen diehetmogelijkmakenomeenreeksuitzen-dingen met vastgestelde of vaststelbarekenmerkenterealiseren(…)”.HetHofziettrouwens geen enkele gelijkenis tussen“Permisd’rire”enhetprogramma“goforZero”.Ditarrestbepaaltduidelijkwateenformatisenneemthierdoorallerechtson-zekerheid op dit punt weg voor de sector van de audiovisuele productie.

Pechstrook openge-steld voor hulpdienstenom de takeldiensten toe te laten om zo snelmogelijkdeplaatsvanhetongevaltebereiken,zaldewetgeverhenweldratoe-staan om gebruik te maken van de pech-strook. Het ontwerp-kB voorziet immers dat het gaat om “personen of dienstendie, op vraag van het openbaarministe-rie of de federale of lokale politie op depechstrookrijdenomzichtebegevennaardeplaatsvaneen incidentdatzichheeftvoorgedaan langs of op de autosnelwegofautoweg”.Zezullendanhunoranjegeleknipperlichten moeten gebruiken.

5

Deze publicatie heeft allereerst tot doel om de wegbeheerders ideeën aan te reiken voor de weginrichting, zodat steden en gemeenten kunnen afstappen van de traditionele wegconfiguratie.

Woonerven en erven zijn bijzondere concepten voor het inrichten van de openbare ruimte in die zin dat ze expliciet voorrang geven aan de

verblijfsfunctie boven de verkeersfunctie. Om het wederzijds respect tussen weggebruikers te verzekeren en de versterking mogelijk te

maken van de verblijfsfunctie in de openbare ruimte, is een adequate ontwikkeling van deze zones noodzakelijk.

Brochure ter attentie van de wegBeheerders

Of het delen van de openbare ruimte, in alle veiligheid en met wederzijds respect

Het (Woon)Erf

ZELFS VOOR KORTE RITTEN IS HET

OF JE KOP DOOR DE VOORRUIT

Maria Del Rio

latronchedansleparebrise.be

safeMÊME POUR LES TRAJETS COURTS, C’EST

OU LA TRONCHE DANS LE PARE-BRISEVous viendrait-il à l’idée de ne pas attacher votre ceinture de sécurité lors d’un trajet en avion ? « Bien sûr que non ! » Et pourquoi ? Parce qu’une hôtesse vous le demande ou parce que vous vous sentez rassuré -e en cas de turbulences ?

En voiture aussi, le port de la ceinture de sécurité est obligatoire, tant à l’avant qu’à l’arrière. Même pour de petits trajets que vous connaissez par cœur, pour aller chez le boulanger, au supermarché ou à la banque, vous n’êtes pas à l’abri d’un accident.

SAVIEZ-VOUS QUE… ?• Dès 20 km/h, un choc subi sans ceinture peut être mortel ;

• Si vous mettez la ceinture, vos chances de survie en cas d’accident sont de 90% à 30 km/h ;

• 87% des conducteurs et passagers avant portent déjà la ceinture. Montrez l’exemple vous aussi. Veillez également à transporter les enfants de moins de 18 ans et d’1,35m dans un dispositif de retenue adapté ;

• Ne pas porter la ceinture de sécurité est une infraction grave : de 110 à 1500 euros avec retrait du permis de conduire si le dossier est transmis au tribunal.

Même pour les trajets courts, attacher votre ceinture de sécurité, à l’avant et à l’arrière, peut vous sauver la vie.

Bonne route !

LA SÉCURITÉ ROUTIÈRE, UNE RESPONSABILITÉ PARTAGÉE

6 7

via secura nr. 89via secura nr. 89

kortkortOzark Henry als eer-betoon aan de ver-keersslachtoffersJonge automobilisten van 18 tot enmet24jaarwarenin2012betrokkenbij24,4%vanalle36.809letselongevallen,hoewelzijslechts8,7%vande totalebevolkinguit-maken.Wetelden7.345jongerenvan18tot enmet24 jaar in letselongevallen alsbestuurderofpassagier(meerdan20perdag),en93onderhenkwamenhierbijomhet leven. deze oververtegenwoordiging vandejongerenisnoggroterbijweekend-ongevallen. 21% van alle autokilometerstijdens weekendnachten, wordt afgelegddoor 18-25 jarige autobestuurders,maarzij vertegenwoordigen wel 39% van alleautobestuurders betrokken in ernstige auto-ongevallen tijdensdezeperiode.Desterkeoververtegenwoordiging van jonge

bestuurders in ongevallen vormt een ern-stig probleem voor de volksgezondheid met onaanvaardbare menselijke, socialeen economische kosten tot gevolg. om dit fenomeen tegen te gaanbreidt hetBIVVzijncampagnesenactiesal jarenuit. Zowerderop21november laatstledeneennieuwe campagne gelanceerd als resul-taat van een samenwerking tussen het BIVV,deverenigingOudersvanveronge-lukte kinderen en de artiest ozark Henry. Deze gevoelige campagne zet jongerenertoeaanomalhetmogelijketedoenomongevallentevermijdenenbrengttegelijkookhuldeaande128jongerentussen18en24jaarouddiein2012hetlevenlietenop de Belgische wegen. deze campagne pasteookinhetkadervandeWerelddagter nagedachtenis van de verkeersslacht-offersvan17november.

Meerinfoopwww.goforzero.be.

De gordel: ook voor zwangere vrouwen? Ja!Wewetendatautobotsingendevoornaam-steoorzaakzijnvanernstigeletselstijdensdezwangerschap,maarmenweetweinigoverdegevolgenervanvoordeafloopvande zwangerschap. een zeer recente studie gepubliceerd door the american Journal ofPreventiveMedecinetoontaandatnietdegordelgevaarlijkis,maarwelhet(mee)rijden zonder gordel (of airbag)…. Uit deopvolging na hun 20ste zwangerschaps-weekvanongeveer900.000vrouwenvan16totenmet46jaar,bleekdatbijonge-vallenzondergordelom,hetrisicoopeenmiskraam drie keer groter wordt en het ri-sico op het scheuren van de placenta dub-bel zo groot. en ook het risico op vroeg-geboorteneemttoe…

Experiment in Austra-lië: snelweg zonder maximumsnelheid terwijl men in Frankrijk een eventueleverlaging van de reglementaire snelheid bestudeert om het aantal verkeersdoden terugtedringen,gaatAustraliëeenexpe-rimentdoenwaarbijdemaximumsnelheidwordt opgeheven op een weggedeelte van200kilometer tussenAliceSpringenBarrowCreek.Momenteelisdemaximumtoegelaten snelheid op de australische snelwegen beperkt tot 130 km/u. Maarhierin zou wel eens verandering kunnen komen. uit een studie met betrekking tot een welbepaald stuk autosnelweg blijktdat er zich geen enkel dodelijk ongevalheeft voorgedaan op dat stuk weg ge-durende 10 jaar( tussen 2001 en 2011).

Bijgevolg zal er op dat gedeelte van desnelwegvanaffebruari2014éénjaarlanggeen snelheidsbeperking meer gelden. de overheid zegt op die manier de gevol-gen van een dergelijkemaatregel op hetgedrag van de bestuurders te willen on-derzoeken. sommige organisaties hebben onmiddellijk geprotesteerd,maar kondende beslissing van de overheid niet beïn-vloeden.Afspraakinfebruari2015omdeimpactvandezebeslissingteevalueren…

www.permis-a-points.com

Toutanchamon: 1ste verkeersslachtoffer?Britse wetenschappers denken dat ze het mysterie van farao toutanchamon opge-lost hebben: deze farao zou tengevolgevaneenongevalmeteenstrijdwagenomhet leven gekomen zijn, en later zou zijnmummie vanzelf in brand geschoten zijndoorfoutiefbalsemen,volgenseendocu-mentaireuitgezondenopChannel4.We-tenschappers onder leiding van de Britse egyptoloog chris Naunton hebben na een “virtueleautopsieoptoutanchamon”doormiddelvanröntgenfoto’svanhetstoffelijkoverschot, vastgesteld dat de kindfaraobepaalde kenmerkende verwondingen vertoondeaanéénzijdevanzijn lichaam.op basis van computergestuurde recon-structieszijnzetotdeconclusiegekomendatdemeestwaarschijnlijkeoorzaakvandeze verwondingen een ongeval met een strijdwagen zou zijn. Deze mogelijkheid

was reeds eerder aangehaald door egyp-tologen maar niemand had tot nog toe het verband gelegd tussen de verwondingen van de mummie en het exacte scenariovanzijnoverlijden.Chemischetestsopba-sis van een stuk vlees hebben bevestigd dat de mummie inderdaad in brand ge-schotenwas inzijnsarcofaag.Enbrand-deskundigen hebben aangetoond dat een ongelooflijke chemische reactie vande balsemoliën op de mummie van tou-tanchamongeleidheeft tot zijnspontaneverbranding,watnogmaalsbewijstdatzijnbalseming verkeerd uitgevoerd was. tou-tanchamonstierfop19-jarigeleeftijdinhetjaar 1324 voor onze tijdrekening na eenkorteregeerperiodevannegen jaar.Hij isgekendbij het grotepubliek voordeuit-zonderlijkeschatdie inzijngrafkelder te-ruggevondenwerd,waarondereen11kilozwaardodenmasker inmassiefgoud, in-gelegdmetlapislazulienhalfedelstenen.

Luxemburg: een tun-nelcodeHetgrootHertogdomheeftbeslotenomop een humoristische manier en met veel beeld-enfotomateriaalterondersteuning,campagne te voeren voor de veiligheid in tunnels.9clipsvan15seconden illustre-ren het gedrag dat de weggebruiker zou moeten vertonen in een tunnel, vooral inmoeilijke situaties, zoals bij filevorming,panne,brandofongeval.Kijkopwww.lecodedutunnel.lu.

Zwitserland: gedaan met alcohol voor jon-ge bestuurders Wijziging van de regelgeving voor jongeZwitserse bestuurders: vanaf 1januari2014 zal het gebruik van alcohol achterhet stuur ten strikt verboden zijn en dittijdens de 3 jaar van het voorlopig rijbe-wijs .Rijdenonder invloedvanalcohol iseen van de grootste risico’s in het verkeer. Alcoholgerelateerde ongevallen zijn gro-tendeels te wijten aan jonge onervarenbestuurders. in het kader van het ver-keersveiligheidsprogramma “Via sicura”datgoedgekeurdewerddoorhetfederaalparlement zal alcohol verboden worden voornieuwebestuurdersvanaf2014.Deinformatiecampagne“Zéropourmille.Zéroproblème.” wil beginnende bestuurders,hun entourage en het grote publiek attent maken op de nieuwe regelgeving. door de wettelijkealcohollimietteverlagenvan0,8naar0,5‰in2005,hadZwitserlandreedsduidelijk dewil geuit om de verkeersvei-ligheid te verbeteren. Vanaf 2014 zal ereen nog strengere regeling welke door het Parlement goedgekeurd werd in het kader van de het verkeersveiligheidsprogramma “Viasicura”vankrachtwordenvoordebij-zondererisicogroepvandejongebestuur-ders: alcohol zal verboden zijn voor elkeweggebruikermeteenproefrijbewijs,voorderij-instructeursenvoordebegeleidersbij testritten. De alcohollimiet van nul‰zou naar schatting jaarlijks 10 doden en70zwaargewondenvoorkomen.

www.bfu.ch

01 21 Grams Short3:50:00

ISRC : BEP701300200home henry publishing, Piet Goddaer

performed by Piet Goddaerrecorded at villa hortensia, Odk

mixed by Piet Goddaerproduced by Piet Goddaer

ISRC video: BE70Z1300201

format: CD singleearliest release date: november, 2013

(p) 2013 the copyright in this recording is owned by home henry © 2013 home henry 5.228.02-09.2013

crb

ase

l

Dès 2014: alcool interdit aux nouveaux conducteurs. www.zero-pour-mille.ch

Zéro pour mille. Zéro problème.

8 9

via secura nr. 89via secura nr. 89

ongevallenongevallen

Omdat ze zo spectaculair zijn, blijven ongevallen met vrachtwa-gens vaak in het geheugen gegrift staan. Met hun imposante massa verergeren deze voertuigen vaak de gevolgen van een ongeval, en ook de effecten voor de mobiliteit zijn navenant. Op basis van de statistieken kunnen we 8 belang-rijke conclusies trekken1.

ongevallen met vrachtwagens halen vaak de voorpagina’s door de gigantische scha-de die ze veroorzaken. terecht of onte-recht? op basis van de statistieken kunnen we8belangrijkebesluitentrekken.

1. Het ongevallenrisico is niet hoger dan voor andere weggebruikers

Degrafiekhiernabewijstdathetrisicoopongevallenpermiljardafgelegdevoertuig-kilometers voor vrachtwagens niet hoger ligt dan voor andere weggebruikers. inte-gendeel,ditrisicoligtzelfs36%lagervoorvrachtwagens dan wanneer we alle voer-tuigen samen beschouwen.

Evolutie van het aantal ongevallen met vrachtwagens per miljard afgelegde voertuigkilometers voor a) vrachtwagens en b) alle weggebruikers samen (gewogen cijfers)

0

100

200

300

400

500

600

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Alle letselongevallenLetselongevallen met een vrachtwagen

Letse

longe

valle

n/m

iljard

afg

elegd

evo

ertui

gkilo

mete

rs

Bron

nen:

FOD

Eco

nom

ie AD

SEI &

FOD

Mob

iliteit

In

fogr

afie

: BIV

V

2. Het overlijdensrisico per miljard voertuigkilometers ligt hoger bij vrachtwagenongevallen dan bij alle ongevallen samen.

als we alle voertuigcategorieën samen be-schouwen,tellenweongeveer9dodenpermiljard voertuigkilometers. Bij ongevallenmetvrachtwagenszijnditereenvijftiental.

Evolutie van het aantal doden bij vrachtwagenongevallen

02468

101214161820

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011Dode

n 30

dag

en /

milja

rd a

fgele

gde

voer

tuigk

ilom

eters

Bron

nen:

FOD

Eco

nom

ie AD

SEI &

FOD

Mob

iliteit

IIn

fogr

afie

: BIV

V

Alle letselongevallenLetselongevallen met een vrachtwagen

3. Vooral de ernst van ongevallen met vrachtwagens springt in het oog

ongevallen met vrachtwagens doen zich weliswaar minder vaak voor, maar deschade bij dit soort ongevallen is des tegroter. Per 1.000 letselongevallen in hetBelgische verkeer tellen we iets meer dan 17doden,maaralsweenkelnaardeon-gevallen met vrachtwagens kijken, looptdedodentoloptotongeveer50.Ongeval-lenmet vrachtwagens zijn dus drie keerzoernstig ,vandaardatzezobreeduit-gesmeerd worden in de media. de ernst vanvrachtwagenongevallenlijktzichsindsenkelejarentrouwenstestabiliseren,mettussende40en50dodenper1.000on-gevallen, terwijl de algemene ongevalle-nernstinBelgiëverderafneemt.

Evolutie van de ernst van de ongevallen met vrachtwagens (gewogen cijfers)

0

10

20

30

40

50

60

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Dode

n 30

dag

en /

1000

leste

longe

valle

n

Bron

nen:

FOD

Eco

nom

ie AD

SEI &

FOD

Mob

iliteit

IIn

fogr

afie

: BIV

V

Alle letselongevallenLetselongevallen met een vrachtwagen

Wat betreft het aantal slachtoffers stel-lenwevastdater in2012bijongevallenmet vrachtwagens 111 doden en 2.978gewonden vielen. Deze ongevallen zijndusverantwoordelijkvoor14,5%vanalledodenen5,2%vanallegewondeninhetverkeer.Meteenaandeelvanslechts15%vanhetaantaldodenen18%vanhetaan-tal gewonden, zijn de vrachtwageninzit-tendenzélfbovendienzeldendeslachtof-fersvanvrachtwagenongevallen.

Alles over vrachtwagenongevallen

4. Het risico op ongevallen verschilt in de 3 gewesten

Hetrisicoopongevallenpermiljardvracht-wagenkilometers is niet hetzelfde in dedrie gewesten. Het Waals gewest kent

het laagste risico, in het Vlaams gewestis dit risico 2 keer groter en in hetBrus-sels Hoofdstedelijk gewest zelfs 4 keer.En hoewel dit risico stilaan daalt in de 2grootste gewesten van ons land, neemthet sinds 2005 daarentegen sterk toe inBrussel(hetaantalvrachtwagenongevallenstijgtersterkerdanhetaantaldoorvracht-wagensafgelegdevoertuigkilometers).

5. Autosnelwegen kennen meer onge-vallen met vrachtwagens dan onge-vallen met andere weggebruikers

6%vanalleongevallendoetzichvooropdeautosnelweg,maarditcijferlooptoptot27%wanneerweenkel rekeninghoudenmet de vrachtwagenongevallen. Daarbijvallen31%vandedodenen29%vandegewonden bij vrachtwagenongevallen opde autosnelweg.

Vrachtwagenchauffeurs maken meer ge-bruik van autosnelwegen dan andere weg-gebruikers:65%vanhungeredenkilome-terswordtopsnelwegenafgelegd,terwijl

Evolutie van het aantal ongevallen met ten minste één vrachtwagen (gewogen cijfers)

Aan

tal o

ngev

alle

n m

et

vrac

htw

agen

s

Aan

tal v

oert

uig-

kilo

me-

ters

2 afg

eleg

d pe

r vr

acht

-w

agen

(in

milj

oen

km)

Aan

tal o

ngev

alle

n m

et

vrac

htw

agen

s (p

er m

il-ja

rd v

oert

uigk

ilom

eter

s)

2005 2961 8692 341

2006 2924 8907 328

2007 2873 9251 311

2008 2775 8400 330

2009 2449 7810 314

2010 2529 8098 312

2011 2458 7883 312

2012 2310 3 3

Bronnen: FOD Economie AD SEI & FOD Mobiliteit / Infografie: BIVV

Evolutie van de slachtoffers van vrachtwagenongevallen (gewogen cijfers)

Alle slachtoffersslachtoffers onder de

vrachtwageninzittenden slachtoffers onder de andere weggebruikers

Doden 30 dagen

gewondenDoden 30

dagengewonden

Doden 30 dagen

gewonden

2005 162 3820 16 736 146 3084

2006 132 3758 17 689 115 3069

2007 156 3715 25 693 131 3022

2008 122 3573 25 671 97 2902

2009 117 3138 20 565 97 2573

2010 111 3284 13 610 98 2675

2011 116 3179 15 582 101 2597

2012 111 2978 17 529 94 2449

Bron: FOD Economie AD SEI / Infografie: BIVV

Evolutie van ongevallen met vrachtwagens per miljard afgelegde voertuigkilometers per Gewest (gewogen cijfers)

Brus

sels

H

oofd

sted

elijk

G

ewes

t

Vla

ams

Gew

est

Waa

ls G

ewes

t

2005 546 392 247

2006 672 370 240

2007 838 354 212

2008 827 374 232

2009 846 361 209

2010 775 352 224

2011 927 349 216

Bronnen: FOD Economie AD SEI & FOD Mobiliteit / Infografie: BIVV

1Opbasisvandezecijferskunnenweonmogelijkzeggenwelkeweggebruikersverantwoordelijkzijnvoorhetongeval.2HetgaathiermetanderewoordenomallepervrachtwagenafgelegdekilometersinhetBelgischeverkeer.3Hetaantalpervrachtwagenafgelegdevoertuigkilometersisnognietgekendvoor2012,waardoorookdeberekeningvanhetongevalsrisicovoordatjaarnietmogelijkis.

10 11

via secura nr. 89via secura nr. 89

ongevallenongevallen

ditslechts37%isvooralleweggebruikerssamen.Maarzelfalswebijhetaantalon-gevallen rekening houden met het aantal kilometers afgelegd op autosnelweg, ligthet aantal vrachtwagenongevallen nog steeds hoger dan het aantal andere onge-vallen(143vrachtwagenongevallen/miljardvoertuigkilometers afgelegd door vracht-wagens,tegenover91voorallevoertuigensamen,in2011).ten opzichte van ongevallen in het alge-meen,doenongevallenmetvrachtwagenszich vaker voor op autosnelwegen. maar in absolute termen gebeuren de meeste vrachtwagenongevallen toch buiten de bebouwdekom(41%vandevrachtwage-nongevallen in 2012).Deoverige vracht-wagenongevallen, namelijk 27%4, doenzich voor binnen de bebouwde kom.de autosnelwegen weer buiten beschou-wing gelaten, komen ongevallen metvrachtwagens het vaakst voor op doorlo-pende weggedeeltes5(64%vandegeval-len),opkruispuntenmetverkeersbordB1(stop)ofB5(voorrangverlenen)(16%)enop kruispunten die door verkeerslichten wordengeregeld(13%).Enaldezeonge-vallen doen zich zowel binnen als buiten debebouwdekomvoor).

Vrachtwagenongevallen (buiten autosnelwegen) op kruispunten vs. op doorlopende weggedeeltes – 2012 (gewogen cijfers)

0

200

400

600

800

1000

1200

Op doorlopend weggedeelte

Op kruispunt Op rotonde

64%

35%

2% Bron

: FO

D Ec

onom

ie AD

SEI

Info

grafi

e : B

IVV

Kruispunt met voorrang van rechtsKruispunt met voorrangsborden B1 of B5Kruispunt met driekleurige verkeerslichten in werking

6. Kop-staartbotsingen op autosnelwe-gen, zijwaartse aanrijdingen én kop-staartbotsingen op andere wegen

Ongevallen met vrachtwagens: aard van de botsingen – 2012 (gewogen cijfers)

0

100

200

300

400

500

600

700

Autosnelweg Buiten autosnelweg

Tussen bestuurders ketting botsingTussen bestuurders frontale botsing (of bij ‘t kruisen)Tussen bestuurders langs achteren (of naast elkaar)Tussen bestuurders langs opzijMet een voetgangerEén weggebruiker tegen een hindernis op de rijbaanEén weggebruiker tegen een hindernis buiten de rijbaanEén weggebruiker zonder hindernisAnder of onbekend

Bron

: FO

D Ec

onom

ie AD

SEI

Info

grafi

e : B

IVV

Deaardvandebotsingenwaarbijvracht-wagens betrokken raken, hangt sterk

af vanhet feitofhetongeval zichaldanniet op de autosnelweg voordoet. op de autosnelweg zien we hoofdzakelijk kop-staartbotsingen(tewijtenaandenietna-leving van demaximumsnelheden en deveiligheidsafstanden),terwijlhetopanderewegen voornamelijk gaat om zijwaartseaanrijdingen(veroorzaaktdooreenslechtezichtbaarheid)énkop-staartbotsingen.

7. Weinig vrachtwagenbestuurders die een ongeval hebben, blijken onder invloed van alcohol

Bijeenletselongevalmoeten7vande10vrachtwagenbestuurders een ademtest afleggen. “Amper” 1,6% blaast positief.tervergelijking,12,1%vandeautomobi-listendieeenademtestmoetenafleggennaeenletselongeval,blijkenonderinvloedvanalcohol.Enkelbuschauffeursdoenhetnogbeter,metslechts0,7%positievege-vallen.

Vrachtwagenbestuurders en alcohol (gewogen cijfers)

% g

etes

te

vrac

htw

a-ge

nbes

tuur

-de

rs

% p

ositi

eve

vrac

htw

a-ge

nbes

tuur

-de

rs

2005 51% 2,1%

2006 53% 1,8%

2007 61% 1,9%

2008 68% 1,7%

2009 72% 1,1%

2010 75% 1,6%

2011 78% 1,7%

2012 77% 1,6%

Bron: FOD Economie AD SEI / Infografie: BIVV

4Bij5%vandevrachtwagenongevallenisdeongevalsplaatsonbekend.5=buitendekruispunten.

8. Het leeuwendeel van de ongevallen met vrachtwagens doet zich over-dag en tijdens de week voor

Ongeveer 9 van de 10 vrachtwagenon-gevallen doen zich logischerwijze tijdensde week voor, aangezien er veel mindervrachtwagensrijdeninhetweekend.

Ongevallen met vrachtwagens per tijdstip van de week – 2012

0

500

1000

1500

2000

2500

Weekdag Weeknacht Weekend-dag

Weekend-nacht

83%

6% 7% 5% Bron

: FO

D Ec

onom

ie AD

SEI

Info

grafi

e : B

IVV

Yvan CASTEELSNathalie FOCANT

Benoit GODART

12 13

via secura nr. 89via secura nr. 89

uitrustinguitrusting

Cruisecontrol: oppassen geblazen!

Een Franse studie van enkele maanden geleden toonde de ri-sico’s aan van het gebruik van de cruisecontrol voor de aandacht van de bestuurder (zie kader hier-na). Nochtans zijn meer en meer voertuigen met cruisecontrol uit-gerust. Maar enkele voorzorgen zijn dus op hun plaats bij het ge-bruik van dit systeem, dat bedoeld is om het comfort van de automo-bilist te verhogen…

Wat is cruise control?Cruise control is een systeemwaarbij jemanueel de snelheid van een voertuig (=kruissnelheid) kunt instellen. Zodra jedie snelheid bereikt, blijft je voertuig de-zelfdesnelheidaanhouden,zonderdat jezelfnoggashoefttegeven1.Zokanjeopde autosnelweg je snelheid “vastzetten”op120km/u,zonderdatjejevoetophetgaspedaalhoefttehouden.

Het systeem wordt uitgeschakeld zodra hetrempedaalofdekoppelingwordtinge-drukt,maarkanookmetdehandwordenuitgeschakeld. versnellen boven de inge-steldelimietblijftevenwelmogelijk.nahetloslatenvanhetgaspedaal,zorgensom-migemodellenervoordat jeautomatischteruggaatnaardekruissnelheid.Bijande-remodellenschakeljedoorophetgaspe-daal te drukken de cruise control uit. deze klassieke systemen komen zowel voor in auto’s en vrachtwagens als in autobussen.

geval zit er niets anders op dan te remmen (gevaarlijk in deze situatie), de koppelingintedrukken(hierbijwordtvaakgeremd),ofopzoektegaannaardeOff-knopomdecruisecontroluitteschakelen(allesbe-halveevidentbijaquaplaning).

Welke voorzorgen moet je nemen?Enkelevoorzorgenindienjevoertuiguitge-rust is met cruise control:

y Houjevoetsteedsindebuurtvandepedalen,zokanjesnelreagerenopon-verwachtegebeurtenissen.Zoniet is jereactietijd te lang,bijvoorbeeldbij eennoodstop.

y De cruise control zorgt ervoor dat jeminder “proactief” moet rijden. Pasechter op dat je niet verstrooid raakt.Concentreer je daarom uitsluitend ophet verkeer. de minste aandachtsver-slapping,hoekortook,kanalernstigegevolgen hebben.

y gebruik de cruise control alleen: y buiten het spitsuur en buiten de be-bouwde kom. Bij een te hoge ver-keersdichtheid(dagelijksekostineenkleinlandalshetonze)verdwijnendevoordelen van het systeem algauw.

y oprechte,rustigewegenwaarjepro-bleemlooskuntanticiperenenjeeenruim gezichtsveld hebt.

y bij goede weersomstandigheden,als zichtbaarheid en grip optimaal zijn(bijvoorbeeldnietbijregen,mist,sneeuwofijzel).

Een “intelligente” ver-sieOmtevermijdendatdebestuurdervoort-durend moet ingrijpen, bestaat er nogeenanderevariant:de“intelligente”cruisecontrol, die via een ingebouwde radarvooraan het voertuig rekening houdt met desnelheidendeafstandtotdevoorlig-ger. Wordt deze tussenafstand te kleinen rijdt de voorligger langzamer dan hetvoertuigmetcruisecontrol,danwordthetmotorvermogengereduceerden/ofwordter (in beperkte mate) geremd. Zodra devoorligger buiten bereik van de sensor is ofverdwenenis,wordtteruggekeerdnaarde ingestelde snelheid.

Voordelen / NadelenCruisecontrol heeft zowel voor- als na-delen. De voordelen zijn een verhoogdcomfort voor de bestuurder, een beterenalevingvande toegelatensnelheid,eenlagerbrandstofverbruikdankzij eenmeerconstantesnelheid.nadelenzijndeonge-schiktheid van het systeem in een stede-lijkeomgeving,bijhogeverkeersdensiteitof bij wisselende rijomstandigheden, ende verminderde aandacht en concentratie van de bestuurder.

België is het eni-ge land met een verkeersbord dat cruisecontrol ver-biedt op bepaalde weggedeeltes,on-der andere als er wegenwerkenzijn.

Ditverkeerstekenheeftechterweinignutomdathetvoordepolitieonmogelijkisomtoe te zien op de naleving ervan. in derge-lijkegevallenverdienthetdevoorkeuromgebruik te maken van een bord dat be-stuurders aanbeveelt om de cruise control aftezetten.Omdieredenwordthetver-keersteken dat het gebruik van de cruise controlverbiedt,nietmeeropgenomeninhet ontwerp van de nieuwe wegcode.

Gevaarlijk bij regen-weer?de meeste autohandleidingen raden het gebruik van cruise control bij regenweersterkaf.Ditisvooraleenkwestievange-zond verstand. op een glad wegdek is de stopafstand immers dubbel zo groot,om nogmaar te zwijgen van de slechtezichtbaarheidbijregenweer,waardoorditprobleem nog verergert. Bij slecht weeris het verkeer trouwens drukker, zodaterminderplaats is tussendevoertuigen,en het risico voor een ongeval groter is als men plots moet remmen. om met al deze factoren rekening te houden,moetdebestuurderzijnsnelheidvoortdurendindegatenhoudenenaanpassen,watnietsamengaat met het gebruik van een cruisecontrol systeem.

Eénvandemogelijkegevolgenvanregenis aquaplaning. Als eerste reflexmoet jedanjevoetopheffenomterugcontroletekrijgenoverhetvoertuig,zodatjevertraagtopde“natuurlijke”manier.Jemagvooralniet remmen. Als je cruise control actiefis,bevindt jevoetzichechternietophetgaspedaalenkun jenietvertragen. Indit

De nieuwe rijassis-tentiesystemenJarenlang concentreerde de auto-industrie zich op de ontwikkeling van technologieën om de passieve veiligheid te verbeteren,om zo bij een ongeval het gevaar voorverwondingen te beperken voor de inzit-tendenvaneenvoertuig (bijv.:kreukelzo-nes, veiligheidsgordels en voorspanners,airbags,hoofdsteunen,enz.).

De nieuwe rijassistentiesystemen daar-entegen zijn actieve veiligheidssystemendie werkzaam zijn gedurende het rijden.Zezijnspeciaalbedoeldomongevallente

1nietteverwarrenmetdesnelheidsbegrenzer,dieervoorzorgtdatjeeenbepaaldesnelheidnietoverschrijdt,ofdiejewaarschuwtwanneerjeeenbepaaldesnelheidbereikt. 2ElectronicStabilityControl.

Net als andere snufjes (GPS, handenvrije gsm-kit…) die het comfort van de bestuur-der verhogen, kan verkeerd of ongepast gebruik van cruise control slecht aflopen. Het is aan de bestuurder om verstandig met deze systemen om te springen, en om geconcentreerd te blijven op wat zijn enige taak hoort te zijn: het besturen van zijn voertuig..

voorkomen. Ze worden ondergebracht in twee groepen:

y informatiesystemen die via optischeof akoestische signalen de bestuur-der inlichten over de verkeerssituatie ofdestaatvanhetvoertuig.

y corrigerende systemen, die zelfs zover gaan dat bepaalde handelingen van de bestuurder worden overgeno-men(ABS,ESC2,trajectassistent…).

al deze systemen hebben ontegenspreke-lijkbijgedragentotdeglobaleverbeteringvandeverkeersveiligheidvandeafgelopenjaren, waardoor ettelijke mensenlevensgespaard bleven. maar bestuurders die te veelhulpkrijgenwordenovermoedig,watnefastkanzijnvoorhunrijgedrag.Zotoonteen Zwitserse studie aan dat veiliger voer-tuigen sommige automobilisten kunnen aanzettentotroekeloosrijden.

daarom enkele tips: y Vraag bij de aankoop van een nieuw

voertuig met welke veiligheidssystemen het is uitgerust, en informeer je overde werking ervan. lees aandachtig de handleiding en aarzel niet om vra-

14 15

via secura nr. 89via secura nr. 89

uitrustinguitrusting

gentestellenaanjeautodealer.Omdevoordelen van deze systemen optimaal te benutten, is het immers essentieel,datjegoedopdehoogtebentvanhunwerking en hun invloed op het rijden.dit geldt onder meer voor de louter in-formatieve rijassistentiesystemen, dieeen actieve deelname vergen van de bestuurder.Rijbijscholingwaarbijtheo-retische en praktische toelichting wordt verstrekt over rijassistentiesystemen ishiervoor ideaal.Zo leer jebijvoorbeeldom je voet niet van het rempedaal tehalen als je ABS-systeem in werkingtreedt. y Vergeetbij jevertrekdat jeautouit-

gerust ismet rijassistentiesystemen.Dezesnufjeszijnbedoeldomjevei-ligheid te verbeteren en mogen er nooit toe leiden dat jemeer risico’sgaat nemen.

y Niemand ontsnapt aan de wetten van de fysica. Zo zal je ESC-systeemernietinslagenomjevoertuigtestabili-serenalsjeoverdrevensneleenbochtneemt.Verwachtevenmindatjevoer-tuigdankzijABSnaluttelemeterstotstilstand komt. aBs stelt de bestuur-dernamelijk in staatomdecontroleover het stuur te behouden en hin-dernissenteontwijken,maarverkleintnietnoodzakelijkdestopafstand.

y Hou je steeds aan het verkeersre-glement als je de voordelen van jerijassistentiesystemen optimaal wiltbenutten.

Benoit GODART

Studie van de Fondation VINCI AutoroutesUit een Franse studie van het “Centre d’investigations neurocognitives et neurophysiologiques” van de Universiteit van Straatburg in het kader van het wetenschappelijk onderzoeksprogramma van de Fondation VINCI Autoroutes, blijkt dat het gebruik van de cruisecontrol en de snelheidsbegrenzer leiden tot een vermindering van de aandacht, en bijgevolg ook van de reactiesnelheid bij gevaar. Dit aandachtsverlies manifesteert zich op twee manieren en heeft als oorzaken: y een minder goede invoeging in het verkeer wegens een moeilijker aan te passen snelheid; y een afname van de waakzaamheid als de cruisecontrol - of, in mindere mate, de snelheidsbegrenzer - gebruikt wordt waarschijn-

lijk wegens een verminderde activiteit van de bestuurder.De cruisecontrol en de snelheidsbegrenzer veroorzaken bepaalde atypische gedragingen, die wijzen op een minder goede controle over het voertuig. Onder andere bij het inhalen manifesteren er zich bepaalde risicovolle gedragingen, doordat de snelheid moeilijker aan te passen valt: de geautomatiseerde snelheidsregeling leidt ertoe dat bestuurders langere tijd blijven inhalen en minder vaak in de rechterrijstrook invoegen. Bovendien verkleinen de veiligheidsafstanden ten opzichte van de ingehaalde voertuigen gemiddeld met 5% vóór het veranderen van rijstrook en met 10% (of ongeveer 4 meter) op het moment van het invoegen.Uit de studie blijkt ook een verminderd vermogen om rechtdoor te sturen bij gebruik van de cruisecontrol of de snelheidsbegrenzer, evenals een gevoelige afname van de reactiecapaciteit, onder andere in een noodsituatie. Zo wordt de reactietijd met gemiddeld meer dan 1 seconde verlengd- dus bij een snelheid van 130km/u komt dit overeen met 40 extra afgelegde meters alvorens men op het rempedaal zal drukken. Ook hier is de reactietijd langer met de cruisecontrol dan met de snelheidsbegrenzer naarmate de gebruiksduur toeneemt. Deze afname van de reactiecapaciteit is toe te schrijven aan de afname van het aandachtsniveau welke op zijn beurt veroorzaakt wordt door de automatisering van de besturing. Dit wordt bevestigd door de fysiologische indicatoren en de analyse van de subjectieve gewaarwording van de bestuurder. Bij gebruik van de cruisecontrol, resulteerde de zelfevaluatie van de graad van vermoeidheid en alertheid in een forsere afname van de graad van alertheid van zodra dat men 30 minuten aan het rijden was, in het bijzonder bij jonge bestuurders, die gevoeliger zijn voor vermoeidheid dan veertigplussers en senioren.Periodes van slaperigheid komen inderdaad significant vaker voor bij gebruik van de cruisecontrol dan wanneer men zelf de controle heeft over zijn snelheid (+25% vanaf 1 uur rijtijd) of wanneer men een snelheidsbegrenzer gebruikt (+16%).

Rijassistentiesystemen mogen nooit een excuus zijn om snel of roekeloos te rijden. De bestuurder moet er op een verstandige manier mee omspringen om ongevallen te vermijden. Kortom, het kan uiterst nuttig zijn om dergelijke systemen in je auto te hebben, maar eigenlijk zou het nooit zover mogen komen dat je ze moet gebruiken!

Winterbanden: resultaten BIVV-onderzoekIn opdracht van de Staatssecreta-ris voor Mobiliteit, Melchior Wathe-let, heeft het BIVV een onderzoek gerealiseerd waarvan de doel-stelling was om na te gaan of het denkbaar is winterbanden bij win-terweer te verplichten in ons land, naar het voorbeeld van de rege-ling in onder andere Duitsland en Luxemburg.

de studie van het Bivv toont aan dat winterbanden ontegensprekelijk van hetgrootste nut zijn bij extreem winterweer.Dankzijhunsamenstellingblijfthetrubbersoepelbijlagetemperaturen,enmethunspecifieke profiel hebben winterbandeneen betere grip op de sneeuw. Bij zeerlage temperaturen leveren ze ook betere prestaties dan klassieke banden.

Groot succes in de provincies Luik en Luxemburg

Debetereprestatiesbijwinterweerhebbenreeds heel wat bestuurders weten te over-tuigen.ZoblijktuitcijfersvanFederautodatmeerdandehelftvandebestuurdersindeprovincies Luik en Luxemburg ’s wintersvoor speciale banden kiezen.

Nieuw pictogram

er werd een nieuw pictogram in omloop gebracht,dateensneeuwvlokopeenach-tergrond van bergen voorstelt. dit symbool geeft aan dat de wintercapaciteiten van

de band in kwestie voldoen aan de meest strikte europese normen. deze markering zal hetmogelijkmakenomdevoorwaar-den waaraan winterbanden moeten vol-doen te harmoniseren.

Weinig invloed op de verkeersveiligheid

daarentegen kan men uit de studie van hetBIVVookafleidendatdemontagevanwinterbanden slechts een beperkte impact zalhebbenophetaantalletselongevallen,aangezien de meeste letselongevallen zich op een droog wegdek voordoen. in 2012gebeurdenslechts2%vandeletse-longevallen op een besneeuwd wegdek. ongevallen op besneeuwd wegdek wor-den trouwens niet enkel en alleen veroor-zaaktdoorde(verkeerde)banden(keuze).Onaangepaste snelheid of rijden onderinvloed van alcohol bijvoorbeeld, kunnenookmogelijkeongevalsoorzakenzijn.Bijij-zelisoverigensgeenenkelebandefficiënt.

uit de studie bleek ook dat dit type band geen oplossing biedt voor het probleem vangeblokkeerdevrachtwagensofvracht-wagens in schaarstand. trouwens, bijna90%vandevrachtwagenszijnmomenteelreeds uitgerust met winterbanden op de aandrijfassen,watechternietbeletdatdeproblemen optreden als de vrachtwagens leegzijnofalsdeladingslechtverdeeldis.

Sensibiliseren maar niet verplichten

Rekening houdend met deze factorenheeft de Staatssecretaris voor Mobiliteit

besloten om het gebruik van winterban-dennietteverplichten.Daarentegenzalhijelk initiatiefondersteunendathetgebruikvan dit type banden promoot.

Campagne van het BIVV

IndezecontextheeftdeStaatssecretarisaan het Bivv gevraagd om een sensibilise-ringscampagne te voeren die onderstreept hoebelangrijkhetisdatvoertuigen,eninhetbijzonderdebandeneronder,ingoedestaat verkeren…op het goedemoment.deze campagne zal dus de klemtoon leg-genophet feitdathetafwisselentussenzomer-enwinterbandeninfunctievanhetseizoendebestegarantiesbiedtquavei-ligheid.

Benoit GODART

Conclusie‘s Winters kleedt men zich vanzelfspre-kend niet op dezelfde manier als in de zomer en het is derhalve logisch dat men ook andere banden gaat gebruiken in functie van de weersomstandigheden. Dit gezegd zijnde, is het vooral essentieel dat men zijn rijgedrag aan de weersom-stan-digheden aanpast, ongeacht het banden-type. Om het ongevalsrisico te beperken, dienen bestuurders bij winterse omstan-digheden hun snelheid te verminderen en de veiligheidsafstand tussen henzelf en hun voorligger te vergroten, ongeacht of ze al dan niet winterbanden gebruiken. In geen geval mag het gebruik van win-terbanden bestuurders ertoe brengen om meer risico’s te nemen. Eenieder moet in alle weersomstandigheden verantwoord rijgedrag aan de dag leggen.De studie is beschikbaar op: www.bivv.be

16 17

via secura nr. 89via secura nr. 89

gedraggedrag

Gelukkig veroorzaakt niet elke spookrijder een ongeval. Maar wanneer dit het geval is, zijn de gevolgen ervan meestal drama-tisch. Het gaat doorgaans om frontale aanrijdingen met hoge snelheden, waarbij de inzittenden van de voertuigen weinig kans maken.

In andere landen gebruiktmen niet altijddeterm“spookrijder”,omeenbestuurderaan te duiden die tegen de rijrichting in-dus indeverkeerde richting- rijdtopdeautosnelweg. In Frankrijk of Zwitserlandspreekt men gewoon van “bestuurders die tegenderijrichtinginrijden”.Hetismoei-lijk tezeggenwaarde term“spookrijder”vandaan komt. op de autosnelweg ver-wachtjezeldeneenweggebruikerdieopdelinkerrijstrookuitdetegenovergestelderichting komt! Dit plotse onverklaarbare“opduiken”heeftietswegvaneenhalluci-natie,misschiendaaromdatmendeterm“spookrijder”gebruikt.

Bestraffing logischer-wijze strengeen bestuurder die op een autosnelweg ofeenautowegeendwarsverbindingge-bruikt,keert,achteruitofindetegenover-gestelde rijrichting rijdt,begaateenover-treding van de vierde graad. de overtreder moet dan automatisch voor de rechter verschijnenenriskeerteenboetevan240tot3000euro.Dittypeovertredingwordteveneensbestraftdooreenverplichtver-val van het recht tot sturen van minimum 8 dagentotmaximum5jaar.

40% van de spookrijders had te veel gedronken

Ongevallen 7 x dode-lijkerDelaatste10jaarwerdener184ongeval-lenmetspookrijdersgeteld.Bijdezeon-gevallenvielen58dodenen raakten356personengewond.Watvooralopvaltisdeernstvanongevallenmeteenspookrijder:deoverlijdenskansbijeendergelijkonge-val ismaar liefst 7 keer groter, in verge-lijkingmeteen“klassiek”verkeersongevalopdeautosnelweg!Kortom,hetgaathierom een fenomeenmet een geringe om-vang dat desondanks toch al onze aan-dachtverdient…

vermelden we nog dat: y Bijna60%vande spookrijders is tus-sen25en49jaaroud.Wetellenechter0,3% spookrijders onder de veronge-luktebestuurdersbijde18-64 jarigen.Ditpercentage looptopnaar1,1%bijde 65-plussers. Op basis van de au-tosnelwegongevallen kan men dus stellendat rijden tegenderijrichting infrequentervoorkomtbijseniorendanbijjongeren.Maarinabsolutecijferszijnerdusdemeestespookrijdersbijde25-49jarigen.

y 38%vandegeteste1spookrijderswasonderinvloedvanalcoholophettijdstipvan het ongeval.

in tegenstelling tot wat wel eens gedacht wordt,zijnseniorendusnietoververtegen-woordigdinongevallenmetspookrijders.

Wat te doen als er een spookrijder op-duikt?De verbijstering in een dergelijke situatieen de beperkte reactietijd doordat mensnel op elkaar afkomt,maken hetmoei-lijkomeenvoertuigteontwarendatindeverkeerde richting rijdt. toch zijn er driefundamenteletips:1.Vertraagenhouduiterstrechtstotubijnaop de pechstrook rijdt. Dit is de bestemanieromdegevolgenvaneendergelijke“ontmoeting” te vermijden. Studiestonenimmersaandatspookrijderssterkgeneigdzijnomrechts te rijden (voorudusopdemeestlinkserijstrook).

2.geef eventueel signalen met uwkoplampen op het ogenblik dat u een

spookrijderkruist.Ennieteerder,wantandersraakthijinpaniek.

3. Zet uw waarschuwingslichten aan en stop bij de eerstvolgende praatpaalom de politie te verwittigen. in België staanerpraatpalenomde2kilometer.Hetgebruikvandezenoodtelefoons inplaatsvaneengsm,biedthetvoordeeldatdeplaatsenderijrichtingvanwaarde oproep komt, zonder fouten kanworden gelokaliseerd.

Wat te doen als u in de verkeerde richting rijdt op de autosnel-weg?1. vertraag en schakel uw kruis- en

waarschuwingslichten in. versnel in geen geval, ook al wil u de volgendeopritzosnelmogelijkbereiken.

2. indien er geen enkel voertuig voor u opdoemt, rijd dan naar de pechstrooken stop. Als er toch tegenliggers zijn,houd dan zoveel mogelijk rechts,zodat het naderende voertuig een uitwijkmanoeuvre kan uitvoeren (naarrechts).

3.Verwittig onmiddellijk de politie (bijvoorkeur via een praatpaal). Zij zal uhelpenomterugindejuisterijrichtingtegeraken.

Nathalie FOCANTBenoit GODART

Letselongevallen met spookrijders op autosnelwegen

jaar

Lets

elon

geva

llen

met

een

spo

okri

jder

Dod

en

Gew

onde

n

2003 23 7 35

2004 24 5 45

2005 25 6 57

2006 18 7 28

2007 22 3 38

2008 14 4 25

2009 25 12 60

2010 11 5 24

2011 14 7 22

2012 8 2 22

Totaal 2003-2012

184 58 356

Bron: FOD Economie AD SEI / Infografie: BIVV

1Slechts50%vandespookrijderswerdgetest. 2www.swov.nl/rapport/Factsheets/nL/Factsheet_Spookrijden.pdf.

Studie van SWOVDe Nederlandse Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) heeft het probleem van het spookrijden geanaly-seerd in een “factsheet”2. De conclusies zijn even zeer van toepassing op België: y Spookrijongevallen hebben een relatief

klein aandeel in het totale aantal letsel-ongevallen op autosnelwegen.

y Spookrijongevallen zijn veel ernstiger dan de andere letselongevallen op au-tosnelwegen.

y De kans op spookrijden is groter in het donker.

y Oudere bestuurders en jonge, oner-varen bestuurders vormen een risico-groep.

y Alcoholgebruik speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van spookrijonge-vallen.

y De meeste spookrijders die onder in-vloed rijden van alcohol en/of drugs zijn jongeren.

De twee belangrijkste fouten van spook-rijders zijn: y keren en tegen de rijrichting in gaan

rijden. y bij een aansluiting vanaf een niet-auto-

snelweg de afrit kiezen in plaats van de oprit.

Iets minder dan de helft van de spookrit-ten begon door de afrit op te rijden en on-geveer 40% door te keren op de rijbaan. Fouten kunnen opgesplitst worden in ver-gissingen en moedwillige overtredingen. Vergissingen zijn fouten in de uitvoering of planning van handelingen; mensen die een vergissing begaan zijn zich niet bewust van hun fout. Iemand die echter weet dat hij iets doet dat niet toegestaan

is, maakt zich schuldig aan een bewuste overtreding. Het oprijden van de afrit is meestal een vergissing en komt over het algemeen voor bij oudere bestuurders die in het donker per ongeluk te vroeg links afslaan. De oorzaak is vaak een probleem in de verwerking van (visuele) informatie. Bij-voorbeeld: de afrit was zo goed zichtbaar en de oprit was even slecht zichtbaar, zo-dat de bestuurders als het ware naar de afrit werden geleid. Daarentegen zijn het vooral jonge bestuurders die een spookrit beginnen. Deze bestuurders begaan over het algemeen een bewuste overtreding om een eerder gemaakte fout te herstellen of om achtervolgende politie van zich af te schudden. Bij deze overtredingen speelt misschien een te laag ingeschat risico van het spookrijden een rol.

18 19

via secura nr. 89via secura nr. 89

infrastructuurinfrastructuur

19

Veiligheid van fietsers en beperkt eenrichtingsverkeer

Een straat met beperkt eenrich-tingsverkeer (BEV) is een eenrich-tingsstraat waar fietsers in beide richtingen mogen rijden.

straten met beperkt eenrichtingsverkeer (BEV) worden ingericht om het fietsente stimuleren door de fietser veiligere enkortere routes tebieden.Enkele jarennahun“algemene invoering” inhetBrusselsHoofdstedelijkgewestkreeghetBIVVvanBrussel mobiliteit de opdracht om voor deze nieuwe constructie het ongevalsri-sicoteberekenenenerdefietsongevallente analyseren ter verbetering van de ken-nis over de omstadigheden van dit type ongevallen.

Situatie BrusselInhetBrusselsHoofdstedelijkgewestzijnstratenmetBEVgoedvoor25%vanhetwegennetwerk dat toegankelijk is voorfietsers,watovereenkomtmet3.116stra-tenof404kilometersweglengte.Hetaan-tal straten met BEV bedraagt 91% voorhet lokale verkeersnetwerk, 6% voor dewijkverzamelwegen, 2,5% voor de inter-wijkwegenenzelfs0,5%voorhetprimairverkeersnetwerk1.

Op48%vanaldekruispuntenvanhetge-west, isminstenséénstraatopengesteldvoorfietsersindetweerichtingen.StratenmetBEVmakenduseenbelangrijkonder-deeluit vanhetBrussels fietsnetwerkenzorgen ervoor dat fietsers alle uithoekenvandestadgemakkelijkkunnenbereiken.

Geen zwarte puntenVan de 992 geanalyseerde fietsongeval-len(indeperiode2008-2010),haddener126(ofwel12,7%vanallefietsongevallen)betrekkingopfietsersdiezichverplaatseninstratenmetBEV(ongeachtderijrichtingvandefietser),dieeenkruispuntopredenkomendeuiteenstraatmetBEVofdieeenkruispuntafredenopwegnaareenstraatmetBEV.Ongevallenmetfietsersdieinte-genrichting reden in een straat met Bev vertegenwoordigden47vande992geval-len, dit komt overeenmet 4,7% van allefietsongevallen.

Als we het aantal ongevallen bekijken infunctie van het aantal fietsers per rijrich-ting,zijner ineenstraatmetBEV inver-houdingzelfsminderongevallenmetfiet-sers die in tegenrichting rijden dan metfietsers die -met de autostroommee- inderijrichtingrijden.

Van de 47 ongevallen met fietsers diein tegenrichting fietsten, gebeurden er31(66%)opeenkruispunt.Bijdefietsersdiedenormalerijrichtingvolgden,bedroeghetaantalongevallenopkruispunten40%,wat lager is dan het algemeen gemiddel-de.De fietser looptdusmeergevaaropdoorlopendweggedeelteswanneerhijdenormalerijrichtingvolgt,ofopkruispuntenwanneerhij in tegenrichting rijdt. In iedergevalmoethetongevalsrisicovanfietsersintegenrichtingnietoverschat,enheton-gevalsrisicovanfietsersindenormalerij-richting niet onderschat worden. er dienen dus ook voor deze laatste categorie op-lossingen op het vlak van verkeersinrich-ting bedacht te worden.

Primaire wegenRelatief risico op fietsongevallen (op kruispunten of op doorlopende weggedeeltes) per 100 km weglengte in functie van het hiërarchisch niveau van de weg. (Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 2008 tot 2010, N=824, behandeling BIVV op basis van de kaart Brussels Urbis)

Blijkbaarishethiërarchischniveauvandewegofhetkruispunteenbelangrijkerefac-torvoorhet risicoopfietsongevallendanhet openstellen van eenrichtingsstraten voorfietsverkeerindubbelerichting.

immers het risico op ongevallen per kilo-meterrijwegis15keerhogeropeenwegofkruispuntdietothetprimairewegennet-werkbehoortdanopeenwegofkruispuntvan het lokale netwerk. op het lokaal we-gennetwerk, dat hetmeeste stratenmetBEV telt, blijkt het aantal fietsongevallenper kilometer lager op de doorlopende weggedeeltes met Bev dan op de doorlo-pende weggedeeltes zonder Bev.

Omhetgemiddeldrisiconiveauperfietser(risicoblootstelling) te berekenen, wordthet aantal ongevallen per kilometer weg-lengte gedeeld door het gemiddeld aantal fietsersophetbetrokkenwegennetwerk.De enige gegevens die beschikbaar zijnover het aantal fietsers per hiërarchisch

niveauvandewegzijnafkomstigvandeProvelo2-campagne “Fietsers tellenmee”uit 2012. Deze resultaten moeten metenige voorzichtigheid benaderd worden,maar laten ons toch toe om een algemene tendens te ontwaren.

Alsweonsbaserenopdezetellingen,ishetongevalsrisicovooreenfietserongeveer4keerhogerperafgelegdekmophetprimai-reverkeersnetwerken2keerhogeropdeinterwijkwegen en dewijkverzamelwegen,dan op het lokale verkeersnetwerk.

de ongevalstypes die het meest voorko-menalsdefietser in tegenrichting rijdt ineenstraatmetBEV,zijn: y niet verlenen van voorrang (door éénvanbeideweggebruikers)opeenkruis-punt:14ongevallen

y een verkeerde opstelling van de betrok-kenweggebruikersophetkruispunt:7ongevallen

y met een voertuig van richting verande-ren(omafteslaan)opeenkruispuntenhierdoordewegafsnijdenvandeuitdetegenovergestelde richting komende fietser:6ongevallen

y uitrijdenvaneenparkeerplaatsopeendoorlopend weggedeelte: 6 ongevallen

y overstekende voetgangers op een doorlopendweggedeelte:5ongevallen

y een voertuig uit de tegenovergestelde richting op een doorlopend weggedeel-te:4ongevallen

tot slot doen er zich zeer weinig ongeval-len voor tussen een fietser die in tegen-richtingrijdteneenvoertuigdatuitdete-genovergestelde richting komt.

Breedte rijbaan en po-sitie parkeerplaatsenom de potentiële invloed te evalueren van de factoren “breedte van de berijdbareweg”en“positievandeparkeerplaatsen”op het ongevalsrisico, hebben wij dezefactoren geanalyseerd voor de onge-valslocaties en tevens voor een aselecte steekproef van eenrichtingswegen in hetBrusselsHoofdstedelijkgewest.

Ofeenstraataldannietsmalislijktgeenbelangrijke ongevalsfactor. Smalle stra-ten veroorzaken weliswaar ongemakken,maar er gebeuren hier minder ongevallen metfietsersdieindetegenrichtingrijden.Afgezienvanenkeleongevalleninverbandmethetparkeren,lijktlinksparkerenmin-dergevaarlijkvoorfietsersdanrechtspar-keren,maarenerzijds leidt linksparkerenertoedatfietsersdieintegenrichtingrijdenzichnaarhetmiddenvande rijbaanver-plaatsenen zichzelf dus ingrotergevaarbrengen aan de kruispunten, en ander-zijds kan links parkeren het zicht belem-meren van voetgangersdie, zonder acht

te slaan op de fietsers in tegenrichting,overstekentussen2voertuigen.

ConclusieVooreenfietserdieintegenrichtingrijdt,si-tueert dit risico zich vooral op kruispunten. verschillende oplossingen met betrekking tot de verkeersinrichting moeten overwo-gen worden om de gereden snelheid te verminderenendewederzijdsezichtbaar-heid te verbeteren op kruispunten met een straatmetBEV.tevensishetnoodzakelijkdat weggebruikers dubbel zo voorzichtig zijnbijhetnaderenvaneenkruispuntmeteen straat waar Bev toegelaten is.

in het algemeen is het hiërarchisch niveau vanwegenof kruispuntenals factor veeldoorslaggevendervoorhetrisicoopfiets-ongevallen dan het openstellen van een-richtingsstraten voor fietsverkeer in dub-bele richting.

Isabelle CHALANTONBenoît DUPRIEZ

1DehiërarchievanhetBrusselswegennetwerkwordtuitvoerigbeschreveninhetvolgendedocument(kaartp.88):www.brusselmobiliteit.irisnet.be/artikels/de-mobilite-van-morgen/in-enkele-woorden

2www.provelo.org/nl/rd/studies/campagne-fietserstellenmee!

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

Primaire wegen Interwijkwegen Wijkverzamel-wegen

Lokale wegen156 km 231 km

155 km 1108 km

Aandeel ongevallen niet gerelateerd aan een BEV

Aandeel ongevallen gerelateerd aan een BEV en fietser die reed in de rijrichtingAandeel ongevallen gerelateerd aan een BEV en fietser die reed in de tegenrichtingGemiddelde

%

20 21

via secura nr. 89via secura nr. 89

wetgevingwetgeving

Prioritaire voertuigen mogen niet zomaar alles!

Het spreekt vanzelf dat bijvoor-beeld de politie of de spoeddien-sten zich in noodgevallen zo snel mogelijk naar de plaats van het onheil moeten kunnen begeven. Hierbij mogen bepaalde regels echter niet uit het oog worden verloren.

Eerstenvooral ishetbelangrijktewetenover welke voertuigen het gaat. Niet alle voertuigen worden immers als prioritair beschouwd. Prioritaire voertuigen worden in het verkeersreglement omschreven als “voertuigen die uitgerust zijnmet één ofmeerdere blauwe knipperlichten en een bijzondergeluidsapparaat(…)”.

naastdienstvoertuigenvandepolitie,debrandweerenambulances,bestaaternogeen hele resem andere prioritaire voertui-gen. Het gaat hier om: y voertuigen van de fod Justitie be-

stemd voor het vervoer van gedetineer-den en voor het openbaar ministerie;

y de dienstvoertuigen van de provincie-gouverneurs;

y de herkenbare voertuigen van de in-spectiediensten van de gewesten en vandemaatschappijenvooropenbaarvervoer,belastmetwegcontrole;

y devoertuigenvoorhulpverleningbijeenernstigincidentveroorzaaktdoorwater,gas,elektriciteitofradioactievestoffen;

y …

Ookmotorenenbromfietsenvandepoli-tie mogen uitgerust worden met speciale zwaailichtenenreflectoren.

Behoren niet tot de prioritaire voertuigen: y persoonlijke voertuigen van dokters

(ookniet als dedokter zich verplaatstvooreenspoedgeval);

y als medische urgentiewagen uitgeruste personenwagens die geen ziekenwa-genszijn;

y particuliere voertuigen voor thuisverple-ging;

y voertuigen begeleid door prioritaire voertuigen (bijvoorbeeld voertuigenvoorgeldtransport);

y …

Knipperlichten en geluidssignaaleen prioritaire voertuig moetbijeendrin-gende opdracht zijn zwaailichten gebrui-ken. Bij niet-dringende opdrachtenmag het deze lichten gebruiken. Het prioritaire voertuig mag het bijzondere geluidssig-naalgebruikentijdenseendringendeop-dracht.Hetmagditnietgebruikentijdensandere opdrachten.

Dezebeschrijvingveroorzaakteenzekereverwarring. Het gebruik van de blauwe knipperlichtengeeft aandeandereweg-gebruikersgeenduidelijkideeoverdeop-dracht die met het prioritair voertuig wordt uitgevoerd: deze kan even goed dringend als niet dringend zijn. Om verwarring tevoorkomen is het aan te raden om het gebruik van de blauwe knipperlichten te beperken tot dringende opdrachten en er systematisch het gebruik van het bijzon-der geluidssignaal aan te koppelen.Wanneer een weggebruiker een (al danniet gebanaliseerd) voertuig tegenkomtdat zwaailichten en een sirene aan heeftstaan, dan moet hij voorrang verlenen

aan dit voertuig. Zoniet begaat hij eenovertreding, zelfs als de bestuurder vanhet prioritair voertuig de sirene onterecht heeftaangezetofalshetvoertuignietmetzwaailichten of bijzonder geluidstoestelmochtuitgerustzijn!

Dringende opdrachtHet begrip “dringende opdracht” wordtnietgedefinieerdinhetverkeersreglement.de bestuurders van prioritaire voertuigen mogenduszelfuitmakenofhunopdrachtal dan niet dringend is.

men kan zich ook laten inspireren door de definitie die gegeven wordt in het wets-voorstelvan5november2002.Dekracht-lijnenhiervanzijn: y opdatersprakekanzijnvaneendrin-

gende opdracht moet er een dreigende verstoringvandeopenbareordeofeenonmiddellijk aanwezige ernstige licha-melijkeof stoffelijke schade zijn, ofwelmoet zulke ernstige schade dreigen;

y In functiedaarvanwordterofwelpre-ventief, ofwel hulpverlenend opgetre-den,ofweleenmengelingvanbeide;

y de ernst van de schade moet dusdanig zijndathetwettelijkgeregeldenormaleverkeersverloop niet opweegt tegen de opdracht die het prioritaire voertuig moet uitvoeren.

Bijzondere rechtende bestuurders van prioritaire voertuigen genieten van bepaalde rechten. Bepaalde verkeersregelszijnvoorhennietvantoe-passing:

1. prioritaire voertuigen mogen onder bepaalde voorwaarden de rode ver-keerslichten voorbijrijden

In het verkeersreglement staat namelijk:“Wanneer het verkeer door verkeerslich-ten wordt geregeld mag het prioritaire voertuig dat het speciaal geluidstoestel gebruikt,hetroodlichtvoorbijrijdennatezijn gestopt en op voorwaarde dat zulksgeen gevaar voor de andere weggebrui-kersoplevert.”

Hetvoorbijrijdenvanhetrodeverkeerslichtis dus toegelaten als aan drie voorwaar-den wordt voldaan: y hetprioritairvoertuigheeftzijnspeciaal

geluidstoestel aan; y het prioritair voertuig moet eerst ge-stoptzijn;

y en het voorbijrijden van het rode ver-keerslicht mag geen gevaar voor an-dere weggebruikers.

Hoewel het oranje licht in dit wetsartikelonvermeld blijft, mogen we logischerwijsaannemen dat een voertuig dat een rood lichtmagvoorbijrijden,ookeenoranjelichtmagvoorbijrijden(deRechtbankvanEer-ste aanleg van Brussel deed trouwens een uitspraakindezezin).

DeomzendbriefCOL16/2006werdgepu-bliceerdmethetoogopdeuniformiseringvan de vaststellings- en vervolgingspolitiek van de overtredingen begaan door be-stuurders van prioritaire voertuigen. deze tekst voorziet dat wanneer een prioritair voertuig een roodverkeerslichtvoorbijrijdt,eraltijdeenpro-ces-verbaal moet worden opgesteld. de Procureur des konings zal beslissen wat er mee gebeurt (seponeren, minnelijkeschikking, vervolgen) in functie van deomstandigheden waarin de overtreding gebeurde.Deomzendbriefpreciseert ook:

y dat de verplichting om zich er eerst van te vergewissen dat er geen gevaar is voor andere weggebruikers vooraleer het rodeverkeerslichtvoorbij te rijden,inhoudt dat de bestuurder van het prio-ritair voertuig zich ervan moet verzeke-rendatde“gewone”weggebruikersdiehetkruispuntnaderenofzijnopgeredendoorhetgroenelicht,dekanshebbenom het prioritair voertuig te laten pas-seren.

y dat het niet volstaat dat het prioritair voertuig vertraagt voor een rood ver-keerslicht.

2. prioritaire voertuigen zijn niet ge-bonden door de snelheidsbeperkin-gen

in het verkeersreglement staat immers dat “Debepalingenvanartikel11enartikel22quaternietgeldenvoordevoertuigenge-bruikt door bevoegde personen noch voor prioritaire voertuigen wanneer een drin-gendeopdrachthetrechtvaardigt.”

Artikel11definieertdesnelheidsbeperkin-genperwegtypeenartikel22quatergaatoverzones30.

Bovendien zijn ze indeze gevallen even-min gebonden aan de snelheidsbeper-king opgelegd door het verkeersbord

C43,invoorkomendgevalmetzonalegel-digheid(artikel65.5).

Bestuurders van prioritaire voertuigen die vrijgesteld zijn van de naleving van desnelheidslimieten moeten hun snelheid dus aanpassen aan de aanwezigheid van

© Jef Vantongerloo, creativecircle.be

22 23

via secura nr. 89via secura nr. 89

wetgevingwetgeving

andere weggebruikers, weersomstandig-heden, plaatsgesteldheid, verkeersdensi-teit,zichtbaarheid,staatvandeweg,staaten lading van het voertuig.

Hetoverschrijdenvandesnelheidsbeper-kingen is trouwens ook toegelaten zonder dat de sirene ingeschakeld is. Nochtans zijn sommige snelheidsbeperkingen ge-rechtvaardigd door de omgevingsomstan-dighedenofdoorhetfeitdatwanneerzegenegeerd worden dit gevaar voor andere weggebruikers met zich brengt. Het is dus aan te raden om in deze omstandigheden hetbijzondergeluidssignaal te latenwer-ken.

Omzendbrief 16/2006 gaat ook over devaststellings- en vervolgingspolitiek van snelheidsovertredingen.

Wanneer deblauwe knipperlichten zicht-baarzijnopdefoto,kanwordenveronder-steld dat de overtreding begaan werd in het kader van een opdracht. er wordt een proces-verbaal opgesteld dat wordt over-gemaakt aan het bevoegde politieparket. de procureur des konings zal het proces-verbaalklasserenzondergevolg,behalveals er een misbruik wordt vastgesteld.

3. prioritaire voertuigen mogen breken door bepaalde groepen weggebrui-kers

Prioritaire voertuigen mogen breken door groepen kinderen, scholieren, personenmeteenhandicapofbejaardendieofwelinrijengaan,ofderijbaanoversteken,ver-gezeldvaneenleider,eenjeugdverkeers-brigadier,ofeengemachtigdopzichter.

Ze moeten geen rekening gehouden wor-denmetdeaanwijzingendiegemachtigdeopzichters geven ter beveiliging van het overstekenvankinderen,scholieren,per-sonenmeteenhandicapofbejaarden.

Prioritaire voertuigen mogen breken door een afdeling van een militaire colonne,een stoet, een groep voetgangers, eensamenkomstbij eencultureel, sportief oftoeristischevenement,eenprocessie,eengroep renners die een niet-gemotoriseer-desportwedstrijdofcompetitierijden.

Zemoetennietuitwijkenenstoppenvooreen naderende groep renners die aan een wielerwedstrijddeelnemen.

Ze moeten geen rekening houden met aanwijzingen gegeven door militaire ver-keersregelaars, signaalgevers, wegkapi-teins,groepsleidersenwerfopzichters.

4. inzittenden van prioritaire voertui-gen zijn vrijgesteld van de gordel-dracht

Het verkeersreglement zegt dat “de be-stuurders en de passagiers van priori-tairevoertuigenvrijgesteldwordenvandedraagplichtvandeveiligheidsgordel,wan-neer de aard van hun opdracht het recht-vaardigt”.

Deze vrijstelling is niet alleen geldig voorde dringende opdrachten, ze geldt ookvoor andere opdrachten wanneer de gor-deldracht het goede verloop ervan in ge-vaar kan brengen.

Het is niet nodig dat de blauwe knipper-lichten en het bijzonder geluidssignaal in

werking zijn om het niet dragen van degordel te rechtvaardigen.

Het gevolg hiervan is dat veel inzittenden van politievoertuigen de gordel nooit dra-gen, dit ondanks de beveiliging die degordel biedt bij een ongeval. Dit gedragstrookt ook nietmet de voorbeeldfunctiediedepolitieheeft.Alsdienstdoendepo-litieambtenarendegordeldragen,heeftditeenbelangrijkeinvloedophetgedragvanandere bestuurders en hun passagiers. Dezezijneerdergeneigdomhungordeltedragen als ze vaststellen dat de politie dit ook doet. de gordelcontroles van de politie worden er alleen maar overtuigender door.

Webevelendepolitiedusaanhetnietdra-gen van de gordel te beperken tot gevallen waarinditabsoluutnoodzakelijkis,enin-dienmogelijkdegordelenkellostemakenwanneer men met het prioritair voertuig totop200metergenaderdisvanhetdoelvan de opdracht.

5. Prioritaire voertuigen zijn niet gebon-den aan de regels voor toelating en verplaatsing op de autosnelwegen

Het verkeersreglement zegt: “voor zover de behoeften van de dienst of van hunopdracht het rechtvaardigen, gelden debij artikel 21 voorgeschreven regels voortoelating en verkeer op de autosnelwegen niet voor ambtenaren en beambten belast meteenopdrachtvanpolitie(…)”.

Ze mogen dus dwarsverbindingen gebrui-ken,keren,achteruit rijden, in tegenover-gestelderichtingrijden,stilstaanenparke-ren,deautosnelwegop-ofafrijdenopnietspeciaalvoorzieneplaatsen,desnelheids-

beperkingen en veiligheidsafstanden opautosnelwegen negeren.

dit voorrecht geldt enkel voor voertuigen gebruikt door politieambtenaren en politie-agenten die al dan niet gebruik maken van het blauwe knipperlicht en het bijzondergeluidssignaal.

6. Onder bepaalde voorwaarden mo-gen prioritaire voertuigen gebruik maken van de busstrook en de bij-zonder overrijdbare bedding

de prioritaire voertuigen mogen de bus-strook gebruiken wanneer hun dringende opdracht het rechtvaardigt.

ook mogen prioritaire voertuigen op een bijzondere overrijdbare bedding rijdenwanneer hun dringende opdracht het rechtvaardigt.

Niet toegelaten over-tredingen Prioritaire voertuigen hebben geen andere voorrechten dan die welke hun door het

verkeersreglement uitdrukkelijk wordentoegekend.

niettoegelatenzijnbijvoorbeeld: y Eenstopbordofeenomgekeerdedrie-

hoek negeren; y Ineenverbodenrichtingrijden; y delen van de weg gebruiken die verbo-den zijn voor auto’s (trottoirs, fietspa-den…);

y een manoeuvre uitvoeren zonder de nodige voorzorgen in acht te nemen;

y Een doorlopende witte lijn overschrij-den;

y Derichtingsaanwijzersnietgebruiken; y …

Andere weggebruikersHet verkeersreglement zegt: “Zodra het speciaal geluidstoestel het naderen van een prioritair voertuig aankondigt, moetelke weggebruiker onmiddellijk de door-gangvrijmakenenvoorrangverlenen; zonodigmoethijstoppen”.

de weggebruikers moeten de weg enkel vrijmakenalshetnaderenvaneenprioritairvoertuigwordtaangekondigddoorhetbij-zonder geluidssignaal. Ze moeten de weg dusnietvrijmakenalshetprioritairvoertuigenkel de blauwe knipperlichten gebruikt. Het gebruik van deze lichten is dus niet no-dig om de weggebruikers te verplichten om dewegvrijtemaken,alishetnietgebrui-ken van de knipperlichten wel een overtre-ding inhoofdevandebestuurdervanhetprioritair voertuig. Het naderen van het pri-oritair voertuig moet aangekondigd worden doorhetbijzondergeluidssignaal.Dit ver-onderstelt dus dat het geluidssignaal al een

zekeretijdwerkt.Deverplichtingomdoor-gang te verlenen geldt voor alle weggebrui-kers,voetgangersinbegrepen.

Mag of moet een weggebruiker om dewegvrijtemakenophettrottoirrijden,eenroodverkeerslicht voorbijrijden,plots vanrijstrook veranderen… en aldus andereweggebruikers in gevaar brengen?

er moet onderscheid gemaakt worden tussentweemogelijkheden.

in een eerste hypothese is het prioritair voertuig een politievoertuig en de bestuur-der of de passagier ervan geeft aan deweggebruiker het bevel om bijvoorbeeldhet rode verkeerslicht te negeren. in dit geval gaat het om een bevel van een be-voegde agent en de weggebruiker begaat dus geen overtreding.

Maarwatinhettweedegeval,alsdeweg-gebruiker geen bevel krijgt, of wanneerhet prioritaire voertuig geen politievoertuig is? deze vraag werd nog niet beantwoord door de rechtspraak.

Deenige referentiediehieroverwerdge-vonden is een vonnis van de politierecht-bank van nijvel van 9 september 1996.Hierin werd de verantwoordelijkheid vaneen prioritair voertuig weerhouden door te stellen dat “er rekening mee moet ge-houdenwordendatdeweggebruikerzelfgeen andere weggebruikers zoals voet-gangersingevaarmagbrengen”.

Delphine BROGNEZFrançois VLAMINCK

24 25

via secura nr. 89via secura nr. 89

statistiekenstatistieken

De cijfers van de recentste baro-meter vertonen tijdens de eerste zes maanden van 2013 een da-ling van het aantal letselongeval-len met 9,2% en een daling van het aantal doden ter plaatse met 5,6%. Mooie resultaten, maar er moeten nog enorme inspannin-gen worden geleverd.

de verkeersveiligheidsbarometer van het BIVV verschijnt voortaan per trimster enzal telkens het aantal doden ter plaatse vergelijkenmethetzelfdetrimestervanhetjaarvoordien1.

Letselongevallen en doden ter plaatse dalentijdensheteerstesemestervan2013no-terenwe1980letselongevallen(-9,2%)en18dodenterplaatse(-5,6%)minderdande eerste zes maanden van 2012. Met19.511letselongevallenen303dodenterplaatse telt dit halfjaar het laagste aantalongevallen en doden dat ooit voor het eer-

stesemestervaneenjaargeregistreerdis.Deze positieve balans is hoofzakelijk ge-realiseerdtijdensdeeerstedriemaandenvanditjaar.

de resultaten van de eerste 6 maanden kunnenechternietzomaargeëxtrapoleerdwordenvoorhetgansejaaraangeziendeongevalsbeïnvloedende factoren zeer tal-rijkzijneneenrolzullenspelenindehui-dige tendens. de weersomstandigheden is één van deze beïnvloedende factoren.De lente van 2013 was buitengewoonsomber en de eerste mooie dagen kwa-meneigenlijkpasinjuli,wateennegatieveimpact zou kunnen hebben op de statis-tiekenvanhetderdetrimestervan2013.

Enkele opmerkelijke tendensen• Gewesten

De halfjaarlijkse balans inzake het aantalletselongevallen is voor alle gewesten gun-stig: -10,5% ongevallen in het BrusselsHoofdstedelijk gewest, -9,8% in Vlaan-derenen-7,5%inWallonië.UitgedruktinhetaantaldodenishetechterWalloniëdat

uitblinkt qua dalingspercentage (- 13,5%oftewel 128 doden ter plaatse in plaatsvan 148) ten opzichte van Vlaanderen(-1,2% oftewel 159 ter plaatse in plaatsvan 161). In het Brussels Hoofdstedelijkgewest steeg het aantal doden ter plaatse van10naar16.Detolwashierbijzonderzwaarindemaandaprilmet7dodenterplaatse,waarvan4bijeenongevalopdevan Praetbrug.

• Provincies

alle provincies noteren een daling van het aantal letselongevallen tijdens het eerstesemestervan2013.Uitgedruktinhetaan-taldodenterplaatse,vertonenAntwerpen,West-VlaanderenenVlaams-Brabanteenstijging,terwijlLimburgdegrootstedalingvan het aantal doden ter plaatse kent. in de provincie antwerpen vond een zeer ernstig busongeval plaats op 14 april teRanst(5dodenen19gewonden)hetgeenduidelijkzwaardoorweegtopdecijfers.

• Type weggebruiker

de daling van het aantal letselongevallen heeft betrekking op alle soorten wegge-bruikers. maar het aantal letselongevallen waarbijmotorrijdersbetrokken zijn is ge-stegentijdenshettweedetrimester.Watbetrefthetaantaldodenterplaatsedaar-entegen,noterenweeenstijgingvoordevoetgangers,defietsersendeongevallenmet vrachtwagens

• Periode van de week

Eénvandemeestpositieveresultatenvande barometer is de gestage daling van het aantal letselongevallen tijdens weekend-

Daling aantal verkeersdoden eerste semester 2013

nachten.tijdensheteerstesemestervan2013,noterenweeendalingvan10,2%invergelijkingmet het eerste semester van2012.

• Type weg

de analyse van de gegevens met betrek-king tot het wegtype toont ten slotte dui-delijk een zekere stagnatie in het aantal

letselongevallenopautosnelwegen,terwijlhet aantal doden ter plaatse er is geste-gen.

ConclusieDeze cijfers gevenons een extra signaaldat we op de goede weg zitten. ter her-innering, de vooropgestelde doelstelling

op europees niveau is een daling van het aantal doden met 50% tussen 2012 en2020. De statistieken verbeteren en wezijn verheugd over het feit dat er steedsminder mensen om het leven komen op onze wegen. maar er moet nog een lange weg afgelegdworden. België blijft slechtgeklasseerd op europees niveau voor wat betrefthetaantaldodenpermiljoeninwo-ners. maar er is hoop dat de genomen maatregelen die de komende maanden invoegezullentreden,hoofdzakelijkindestrijdtegenhetzwarerecidivisme,onserindoenslagenomnogdichterbijonzedoel-stelling te geraken.

Eén van de mooie resultaten is de da-lingvanhetaantalletselongevallentijdensweekendnachten. deze duurzame ten-dens is onmiskenbaar te wijten aan eenverhoging van het aantal controles en van het aantal terreinacties en bewustma-kingscampagnes. in de toekomst zal het Bivv verdergaan met het analyseren van verkeersonveiligheidsfactorenmetalsdoelom meer confronterende campagnes tevoereninfunctievandedoelgroep.

tijdens de komende maanden, zal hetkenniscentrum van het Bivv een aantal aandachtspunten van deze barometer naderanalyseren,waaronderdevoetgan-gers,dedodelijkeongevallenopautosnel-wegenendebronnenvanafleidingbijpro-fessionelebestuurders.

Benoit GODART

De volledige barometer en de bijlagenkunnen geraadpleegd worden op:www.bivv.be

1Omhetdefinitiefaantaldodentekennen,moetjehetaantaldodendiebinnende30dagennahetongevaloverlijdenerbijtellen.

Evolutie van het aantal ongevallen en doden geregistreerd tijdens het 1ste en 2de trimester

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Ant. Oost West Heneg Luik Vlaams Bru. Lim. Nam. Waals Lux.

Lets

elon

geva

llen

Q2

Q1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Ant. Oost West Heneg. Luik Vlaams Bru. Lim. Nam. Waals Lux.

Dode

n te

r pla

atse

Q2

Q1

Gegevensbron : WPR en CGOP/B Infografie : BIVV

Evolutie van het aantal ongevallen en doden geregistreerd tijdens het 1ste en 2de trimester in de provincies

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Ant. Oost West Heneg Luik Vlaams Bru. Lim. Nam. Waals Lux.

Lets

elon

geva

llen

Q2

Q1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Ant. Oost West Heneg. Luik Vlaams Bru. Lim. Nam. Waals Lux.

Dode

n te

r pla

atse

Q2

Q1

Gegevensbron : WPR en CGOP/B Infografie : BIVV

26 27

via secura n° 89via secura n° 89via secura n° 89

communicatiecommunicatie

Deze zomer heeft het BIVV een nationale campagne gevoerd om jongeren te sensibiliseren voor de risico’s die ze lopen tijdens de eerste kilometers die ze afleggen na het behalen van hun rijbewijs. Bij deze gelegenheid konden 4 studenten de ideale vakantiejob winnen en werd er een brochure boordevol goede tips ontwikkeld.

uit een studie1vanhetBIVVuit2011blijktdat de eerste kilometers achter het stuur meteen ook de gevaarlijkste zijn. Vooreen bestuurder die nog geen 2.500 kmheeftafgelegdishetrisicoopeenongeval3keergroterdanvooreenbestuurderdiereeds10.000kmopzijntellerheeftstaan.Dit isvooraltewijtenaanhetgebrekaanervaring van beginnende bestuurders.

Jeroen Smeesters, ondervoorzitter vanfederdrive2, -partnerorganisatie van decampagne van het Bivv- gaat in op het probleem van onervarenheid achter het stuur. “veel beginnende bestuurders be-schikkennietoverdenoodzakelijkevaar-digheden,nochoverdejuistetechniekomeen voertuig te besturen. En ze zijn zichover het algemeen ook niet bewust dat ze nogonervarenzijn.Ervaringisechtereenbelangrijke factor in het verkeer.Ervaringbepaalt hoe we reageren in een situatie en welke conclusies we eruit trekken. Be-ginnende chauffeurs reageren dus somsslecht omdat ze gewoonweg niet weten watzemoetendoen.”

HetBIVVwil jongeren sensibiliserenoverdeze problematiek via de campagne “Je eerste1.500kmzijndegevaarlijkste”.Dit

initiatief bestond uit twee hoofdonderde-len:dewedstrijd“Mijnidealevakantiejob”en de brochure “onderweg naar meer er-varing!”

Wedstrijd 1.500 kmInapril lanceerdehetBIVV, insamenwer-kingmetMnM,eengrotewedstrijdomdebofkonten onder de beginnende chauf-feurstehelpenomhuneerstekilometersop een veilige manier af te leggen. “BijMnMvindenwehetbelangrijkdat jongemensen alle risico’s kennen waarmee ze temakenkrijgeninhetdrukkeverkeer.Opeen leuke manier sensibiliseren zonder het vingertjetegebruiken.

Omhenextratehelpen,hebbenwedezeactie samen met het Bivv opgezet. en we zijn ook Verder gegaan dan de tweevakantiejobs. In generation M heeft Ka-rolien Debecker extra aandacht besteedvoordejongechauffeurs.Hunverhalenenervaringen,maarooktipsmoetenanderebestuurders helpen om minder verkeers-ongevallenteveroorzaken.”zegtRinoVerEecke,nethoofdMnM.

Fanny(juli)entom(augustus)hebbendeideale vakantiejob gewonnen. Hun op-dracht? 1.500 km op een veiligemanierafleggenaanhetstuurvandegoForZe-ro-wagen.Hunbeloning?1.500euro!Hunbestemmingen? de leukste zomereve-nementen, steedsonderbegeleiding vanhunpersoonlijkeFederdrive-instructeur.

rino ver eeecke legt uit waarom deze twee personen gewonnen hebben. “de verhalen die ze ons verteld hebben waren

bepalendbijonzekeuze.Wijhebbendoordeze verhalen hun motivatie en vastbera-denheidaangevoeldomdezevakantiejobtewinnen.”

Marktrock, het festival van Werchter, ennog vele andere: onze twee ambassa-deurs hebben heel België doorkruist om hun opdracht uit te voeren en de sensi-biliseringsboodschap van het Bivv over te brengen. aan het stuur van de suzuki Swift,dievoordegelegenheidinhetgeel,de kleur van de campagne, geschilderdwerd,zijnzezekernietongemerktgeble-ven!

tijdensdemaandenjulienaugustuskwa-men de avonturen van onze twee ambas-sadeursaanbodopdeblog“Mijn idealevakantiejob”, en opMnM.Van sommigeevenementen werden video’s gemaakt en verspreid op de sociale netwerken. in de video’s werden heel wat tips gegeven om ervaring op te doen achter het stuur.

de instructeurs van federdrive hebben voortdurend goede raad gegeven om de eerstekilometersopeenveiligemanierafte leggen. volgens Jeroen smeesters was de reactie van de ambassadeurs hierop ookzeerpositief.“Zestondenopenvoorhetideeomrijervaringoptedoendankzijde begeleiders en ze waren vaak verrast doordeadviezenentips,hoewelzetochhunrijbewijsalbehaaldhadden.”

De eerste kilometers zijn goud waard !

Brochure “Onderweg naar meer ervaring!”in het kader van deze campagne werd ook een brochure opgesteld. “onderweg naar meerervaring!” richt zich totbeginnendebestuurders en bevat tal van handige tips om in ideale omstandigheden rijervaringop te doen. aangezien het van groot be-langisomdejongebestuurdertijdensdeeerstejarenbijtestaanbevatdebrochureook een uitneembaar katern voor de ou-ders.

naastdebelangrijkstepartnersvandezecampagne (nationale Loterij, Suzuki, Fe-derdrive en goca), werden ook andereactoren van de verkeersveiligheid uitge-nodigd om de brochure na te lezen en te zorgen voor een zo volledigmogelijkeinhoud.ZohebbenPEVR,Assuralia,tou-ring en vaB eveneens meegewerkt aan dit project.

“deze brochure is in alle opzichten een uitstekend idee. de dynamische teksten

spreken heel wat beginnende bestuurders aan. Het is ook indrukwekkend om te zien hoeveel hindernissen een jonge bestuur-dermoet overwinnen alvorens hij als er-varen kan worden beschouwd.” Jeroensmeesters van federdrive.

Dezebrochurewordtsinds11septemberjongstleden gratis verdeeld aan elke be-stuurderdieinBelgiëslaagtvoorzijnprak-tischrijexamen.DeverdelinggebeurtdoordeexamencentravangOCA,engaatge-paard met de uitreiking van het attest van slagen aan de winnende kandidaten.

“gOCAsteuntdit initiatiefomdatheteenstap vooruit is in de verbetering van de verkeersveiligheid. de brochure bevat concrete informatiedie voorde jongerenonmiddellijk toepasbaar isophet terrein.door de brochure samen met het attest van slagen te overhandigen aan elke kan-didaat die geslaagd was voor zijn prak-tisch rijexamen, willen de examencentravoorhet rijbewijshetvertrekpuntzijnvaneen nieuwe generatie bestuurders die be-seftdathunrijgedraghetverschilkanma-

ken.”verklaartPhilippeBernard,voorzittervan goca.

Tweede editie in 2014?onervarenheid is een steeds weerkerend probleem bij beginnende bestuurders,waaraan het Bivv ook in de toekomst aandacht zal blijven schenken. De cam-pagnevanditjaarwaseengrootsucces,en heeft ons toegelaten om duizendenjongen te sensibiliseren.HetBIVV is vanplanomdezeactieteherhalenin2014…Opnaardevolgendeeditie!

Belinda DEMATTIA

1Risico’svoorjongebestuurdersinhetverkeer.“Statistischeanalysevanletselongevallenmetjongeautobestuurdersvan18tot31jaar”,Y.Casteels,n.Focant,n.nuyttens,BIVV,2011.2FederatievandeerkenderijscholenvanBelgië.

Wij vroegen Manager Marketing bij Suzuki Catherine Free waarom het merk ervoor koos om zich aan te sluiten bij de BIVV-campagne. “Als autoconstructeur vinden wij het belangrijk dat jonge bestuurders vanaf hun eerste kilometers achter het stuur beseffen welke risico’s ze lopen in het verkeer. Toen ons dit partnership werd voorgesteld hebben wij niet geaarzeld om ermee in te stemmen, omdat jonge-ren via deze campagne op een ludieke manier gesensibiliseerd worden. Wij heb-ben voor de Swift gekozen omdat het een compacte wagen is die momenteel erg goed in de markt ligt bij jongeren. De Swift is trendy en koppelt ongedwongen-heid en een jeugdig imago aan een grote rationaliteit: veiligheid voor alles! 7 airbags, ESP standaard, 5 sterren in de EuroNCap crashtests … trendiness en veiligheid vul-len elkaar perfect aan in de Swift.

28 29

via secura nr. 89via secura nr. 89

communicatiecommunicatie

Wedstrijd “Bob”: overhandiging van de 1ste prijs aan een LuikseNaar aanleiding van de laatste campagne “Organiseer je vooraf.. Klaar om te bobben!”, werd er tij-dens de vakantie een wedstrijd uitgeschreven door het BIVV en Assuralia. Bertille, een 25-jarige inwoonster van Luik heeft de eer-ste prijs gewonnen: zij zal één jaar lang kunnen bobben achter het stuur van een Suzuki Swift.

Dewedstrijdbestonduit3vragen: y Wat is bobben? (antwoord: op voor-handeenveiligeterugritorganiseren)

y Hoeveel schadegevallen met perso-nenwagens behandelt de Ba-autover-zekeringperdag?(antwoord:ongeveer1.000)

y Hoeveel jaar garantie heeft de SuzukiSwift(antwoord:5jaar)

+ de schiftingsvraag: hoeveel personenzullenaandezewedstrijddeelnemen?

Suzuki uitgerust met… een alcoholslotEenjongeveearts,BertillePerardheeftde3vragencorrectbeantwoord+zijbena-derde het dichtst het correcte antwoord op de schiftingsvraag (er waren 6.736deelnemersaandewedstrijd).ZijkrijgtdusdeeeroméénjaarlangterijdenmeteenSuzukiSwiftoverschilderdindegeleBob-kleuren en uitgerust met een alcoholslot.

In totaalwerdener een vijftigtal cadeausuitgedeeld, waaronder weekendcadeau-bonnenofbonnenvooreenstagedefen-siefrijden.

AlcoholDezewedstrijdwerdgeorganiseerdinhetkadervande laatsteBob-campagne,diealsdoelheeftomhetaantalalcoholgere-lateerde ongevallen te doen afnemen. InBelgië blijft het percentage bestuurdersdat onder invloed van alcohol rijdt ab-normaal hoog. idem voor het percentage alcoholgerelateerde ongevallen. als we vergelijken met onze noorderburen, danzienwedater3keerminderbestuurderspositieftesteninnederlanddaninBelgië.Hetprobleemisnogveelgrotertijdenshetweekend:tijdensweekendnachtentestenongeveer8%vandegecontroleerdebe-stuurderspositief.Andersgezegd,tijdensweekendnachten wordt één auto op de12bestuurd door iemand die teveel ge-dronkenheeft!

Daarom drijft het BIVV het aantal cam-pagnes en terreinacties op. deze zomer hebbendevrijwilligersalvast30.000per-sonen gesensibiliseerd via de verspreiding vangadgets(onderanderezonnebrillenenwinkelwagenjetons).

Benoit GODART

Ondanks belangrijke inspannin-gen op het vlak van sensibilisering en handhaving, blijft overdreven of onaangepaste snelheid één van de grootste “killers” in het Bel-gisch verkeer. Meer nog, volgens de recentste attitudemeting van het BIVV (2012) blijkt dat de Belg steeds toleranter wordt met be-trekking tot (te) snel rijden. Omdat het sociaal draagvlak voor over-dreven snelheid dus nog veel te groot is, lanceerde het BIVV begin oktober een confronterende Go For Zero-campagne “Je snelheid vergeten ze niet snel” met als doel bestuurders zo persoonlijk moge-lijk aan te spreken.

Meningen over snel rijden in de volledige populatie Net zoals in de vorige attitudemetingen vroeghetBIVVderespondenten in2012in welke mate men het eens is met onder-staande stellingen over snel rijden. Dezestellingen betreffen de attitudedoelstellin-gen van de staten-generaal.

Algemeen zien wij door de attitudeme-tingenheen (2003-2006-2009-2012)eengrotere tolerantie met betrekking tot te snel rijden.Voordestelling“snel rijden isvoor mij sociaal onaan-vaardbaar” geldt

Je snelheid vergeten ze niet snel

datwein2012hetslechtsteresultaatbe-haalden sinds het begin van deze metin-gen:slechts56%vandebestuurdersgaatakkoordmetdestelling.Sinds2003waser ook nooit een lager aandeel bestuur-ders dat akkoord ging met de stelling “snel rijdenisjeeigenlevenendatvananderenophetspelzetten”alsin2012(74%).

Meningen over snel rijden in functie van kenmerken van de respondent• Geslacht

Significant meer vrouwen dan mannenvindensnelrijdensociaalonaanvaardbaar(61%vs.51%)enjeeigenlevenendatvananderenophetspelzetten(79%vs.70%).

• Leeftijd

Algemeenzienweeentrapsgewijseffect:hoe ouder hoe meer akkoord met de stel-lingen rond sociale onaanvaardbaarheid enhet risico (voor jezelfenanderen) vansnel rijden, en daarbij springen de jong-ste(18-29)enoudste(63+)groepeneruitt.o.v. de andere bestuurders:

In vergelijking met alle andere leeftijds-groepengaan18-29-jarigen(35%)signifi-cant minder vaak akkoord met de stelling datsnelrijdensociaalonaanvaardbaaris.Dezelfde effecten wor-den geobserveerdbijdestelling rondhet risicovansnel rij-den.18-29-jarigen(59%)gaanhiersignifi-

cant minder vaak akkoord dan de andere bestuurders.

Je snelheid vergeten ze niet snelmet de nieuwe campagne “Je snelheid vergeten ze niet snel” wil het BIVV debestuurders die te snel rijden persoonlijkraken in het hart. de slogan geldt zowel voor bestuurders die zichzelf doodrijden(m.a.w. een eenzijdig ongeval), als voorbestuurders die anderen doodrijden. Inbeide gevallen blijven er onrechtstreeksslachtoffers achter zoals familie en vrien-den die de snelheid van de rechtstreeks partij niet snel zullen vergeten. Daaromwerdergekozenvooreenconfronterendbeeld. responsabilisering van bestuur-ders was de kern van deze campagne: men is zelf verantwoordelijk voor zijn ofhaar snelheidskeuze.

ConclusieOptermijn ishetdoelvanditsoortcam-pagnes om een groot sociaal draagvlak te creëren inzakedenegatieveeffectenvansnelheid in het verkeer.

Het sociaal draagvlak voor overdreven en onaangepaste snelheid is immens groot. er moet absoluut een kentering komen inzake desocialeaanvaardbaarheidvantesnelrij-denindienwehetaantalverkeersslachtof-fersoponzewegenwillenreduceren.

Benoit GODART

Bel

gis

ch In

stit

uut

voo

r d

e V

erke

ersv

eilig

heid

vzw

- H

aach

tses

teen

weg

14

05

- 11

30 B

russ

el -

Ver

antw

. Uit

g. K

arin

Gen

oe

- V

rij v

an z

egel

Je snelheid vergeten ze

niet snel

Meerinfooverdecampagne:www.goforzero.be

30 31

via secura nr. 89via secura nr. 89

30

via secura n° 89

Educatie

V.U

.: K

AR

IN G

ENO

E, B

elgi

sch

Inst

ituut

voo

r de

Ver

keer

svei

lighe

id v

zw -

Haa

chts

este

enw

eg 1

40

5 -

113

0 B

russ

el

FEESTJE BOUWEN

EN TOCH VEILIG THUIS RAKEN?

MNM ZERO CAR APP: DE CARPOOL - OPLOSSING VOOR FEESTBEESTEN

Gratis applicatie

Het BIVV heeft zopas 2 nieuwe catalogi uitgegeven: de ene is bestemd voor het kleuter- en ba-sisonderwijs, de andere voor het secundair en hoger onderwijs. Via Secura heeft de voornaamste nieuwigheden uit deze catalogus voor u op een rijtje gezet.

Inzijncatalogusvoorhetkleuter-enba-sisonderwijs stelt het BIVV de volgendenieuwigheden voor:

• Posters voetgangers voor kinderen van 5 tot 8 jaar

twee sets mini posters voetgangers (formaatA4): de ene één overde verplaatsingen op hetvoetpad,deande-re over het oversteken van een weg.

• Verkeersoefeningen 1-2 en 3-4..

kleurenbladen in A4-formaatmet verkeerssi-tuaties. de kin-deren moeten

Nieuwe catalogi en nieuw pedagogische instrumenten

het gedrag van leeftijdsgenoten beoor-delen in verkeerssituaties. Inclusief foldervoor leerkrachten met bijkomende infor-matie en oplossingenblad. Oefeningen1en2:voorhetkleuteronderwijsOefeningen 3 en 4: voor het eerste entweedeleerjaarbasisonderwijs

• Optimove junior

Coöperatiefgezelschaps-spel rond ver-keersveiligheid,mobiliteit en leefmilieu.

Voor4tot28spelers.Inclusiefleesmapmetbijkomendeinformatievoordespelanima-tor. ontwikkeld in samenwerking met het Waalsgewest,hetBrusselsHoofdstedelijkgewest en het Bivv.

Inzijncatalogusvoorhetsecundairenho-geronderwijsstelthetBIVVdevolgendenieuwigheden voor:

• Schrijvers in de dop

Eenroman“EenmeisjedatPrudence heet”, geschre-ven door leerlingen uit het 1re en 2e jaar secundaironderwijs. Een nieuw ver-

haal in de reeks Aventurêves, gecreëerddoor jeugdauteur Carole Bonnet. Eenbrochure“Masécurité,çameconcerne!”die jongeren laat nadenken over dema-nier waarop ze zich op straat gedragen,en hen tips aanreikt om hun veiligheid te verbeteren.

• Optimove

Coöperatiefgezelschaps-spel rond verkeersveilig-heid,mobiliteitenleefmilieu.

Voor 4 tot 28 spelers. Inclusief leesmapmetbijkomendeinformatievoordespela-nimator. ontwikkeld in samenwerking met hetWaalsgewest,hetBrusselsHoofdste-delijkgewestenhetBIVV.

• Onderweg naaar meer ervaring

Brochure voor begin-nende bestuurders en hun ouders. Bevat nut-tige tips die helpen om de eerste kilometers op een veilige manier afteleggen.Bevatookeen uitneembaar katern

met daarin raadgevingen voor de ouders om hun kind beter te begeleiden bij deeerste ervaringen op de weg. de brochure is gratis te downloaden op www.webshop.bivv.be, en wordt tevens verspreid in deexamencentravoorhetrijbewijs

Bénédicte VEREECKE

voor een gratis catalogus: shop@bivvbe of02/2441511.voor bestellingen en downloads: www.webshop.bivv.be.

Het BIVV vernieuwt de brochure “Verkeersborden voor kinderen”

Vanaf 10-11 jaar beginnen kinderen zelfstandig te fi etsen. Het is dan ook belangrij k dat kinderen op die leeftij d de verkeersborden die op hen betrekking hebben, leren kennen en naleven.

Om de kinderen te helpen om al deze borden te begrij pen, ontwierp het BIVV een aantal pedagogische instrumenten.

In dit kader heeft het BIVV de poster en de brochure “Verkeersborden voor kinderen” heruitgegeven. De poster richt zich tot kinderen van 10 tot 12 jaar. Jongere kinderen die zich zelfstandig verplaatsen doen dit vooral te voet en slechts weinig verkeersborden hebben betrekking op het kind als voetganger. Vandaar heeft het weinig zin om kinderen de betekenis aan te leren van borden die voor hen geen belang hebben. Dat is meteen ook de reden waarom de poster en de brochure enkel de verkeersborden bevatten die voor 10-12 jarigen het belangrij kst zij n.

De poster geeft de belangrij kste verkeersborden weer, ingedeeld per categorie en voorzien van humoristische tekeningen, zodat het kind de betekenis van elk bord gemakkelij k begrij pt.

De brochure, die bestemd is voor volwassenen (leerkrachten, opvoeders, animatoren of ouders), legt in voor kinderen verstaanbare taal de betekenis uit van elk bord op de poster. Ze bevat ook suggesties voor activiteiten.

VerkeersBordenv o o r k i n d e r e n

De poster en de kleurenbrochure zij n verkrij gbaar bij het BIVV voor de prij s van EUR 3 (verzendingskosten inbegrepen).

Om de algemene verkoopsvoorwaarden te raadplegen: http://webshop.bivv/nl/voorwaarden

Bestellen kan:

via de webshop: webshop.bivv.be, per fax : 02/244.15.28 per mail : shop@bivv.be.

Gelieve de volgende referentie te vermelden: N831.