‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u...

16
Praten werkt! Motie vermindering gebruik proefdieren aangenomen Magazine Nummer 2, 2018 ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ Interview met prof. Reinoud Gosens

Transcript of ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u...

Page 1: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

Praten werkt!

Motie vermindering gebruik proefdieren

aangenomen

Magazine

Nummer 2, 2018

‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’

Interview met prof. Reinoud Gosens

Page 2: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

2 Proefdiervrij Magazine juni 2018

ColofonProefdiervrij Magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt gratis toegezonden aan de donateurs van Proefdiervrij.

RedactieadresStichting ProefdiervrijT.a.v. RedactieGroot Hertoginnelaan 2012517 ES Den HaagTel. 070 - 306 24 68KvK: 27183084Rekeningnummer Triodos: IBAN: NL30TRIO0254649718 BIC: [email protected]

Foto coverPixabay

Vormgeving en drukDrukproef

Blinden en slechtziendenProefdiervrij Magazine wordt ook uitgegeven op Daisy cd.Bel voor informatie naar Eddy Soffers, Proefdiervrij, 070 - 306 24 68

Over ProefdiervrijWij vinden

het tijd voor proefdiervrij onderzoek!

DIT MAGAZINE IS GEDRUKT OP FSC PAPIER

Het ontwikkelen van proefdiervrij onderzoek vereist een nieuwe en creatieve benadering van oude vragen. Wetenschappers, ondernemers, de overheid en de maatschappij moeten openstaan voor innovatieve onderzoeksmethoden en zich hiervoor inzetten. Het is heel goed mogelijk om in de toekomst proefdieronderzoek overbodig te maken wanneer iedereen de handen ineenslaat om nieuwe, innovatieve technieken te ontwikkelen en toe te passen.

Stichting Proefdiervrij werkt, samen met bijna 50.000 donateurs, aan een toekomst zonder proefdieren. Steeds meer mensen raken ervan doordrongen dat proefdieren daadwerkelijk kunnen worden vervangen door de ontwikkeling van proefdiervrij onderzoek.

Foto

: Pixa

bay

4200 1478 0001 2345

4200 1478 0001 2345

Betaalt u via internet? Vergeet het betalingskenmerk niet!Heeft u een acceptgiro ontvangen en wilt u een donatie overmaken via internet? Neem dan het betalingskenmerk over. Dat is het getal van zestien cijfers op de acceptgiro. Zonder dat betalingskenmerk moet elke betaling handmatig worden ingevoerd. Is het betalingskenmerk wel ingevuld, dan leest de bank alle gegevens in en wordt alles automatisch verwerkt. Alvast bedankt!!

Op de voorkant Op de voorkant ziet u een cavia. Voor onderzoek naar de behandeling van astma worden cavia’s gebruikt. In veel onderzoek wordt gebruik gemaakt van muizen. Maar muizen kunnen niet hoesten of niezen. Ze worden ook niet overgevoelig voor een stof zoals dat bij cavia’s en mensen wel het geval is.

Foto: Bas Kijzers

Page 3: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

juni 2018 Proefdiervrij Magazine 3

VoorwoordEr is veel gebeurd in de afgelopen maanden op het gebied van dierproeven en proefdiervrije methoden. Zo veel, dat ik eigenlijk niet weet waar ik moet beginnen. Het is een mengelmoes van goede en slechte berichten; de Tweede Kamer zet zich in voor vermindering van dierproeven, het primatencentrum heeft meer apenproeven geregistreerd in 2017, in Amsterdam wordt een nieuw (maar kleiner) proefdierencentrum gebouwd, het Europees Parlement wil een wereldwijd verbod op dierproeven voor cosmetica en last but not least hebben we weer kennis gemaakt met een aantal onderzoekers die zich inzetten voor een proefdiervrije wereld. Om op dat laatste nieuws door te gaan; een echte enthousiasteling is Reinoud Gosens (Rijksuniversiteit Groningen). Hij werkt aan een chip waarmee hij astma-onderzoek kan doen, zónder hierbij cavia’s te gebruiken. Al met al, ben ik optimistisch; uit steeds meer hoeken hoor ik het geluid dat we beter af zijn zonder proefdieren!

Als afsluiter nog even dit; mocht u vragen of opmerkingen hebben over onze organisatie, onze werkwijze, een project of wat dan ook, aarzel niet om contact op te nemen. Ik ga graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer!

Debby WeijersDirecteur Proefdiervrij

Volg Proefdiervrij via social media en www.proefdiervrij.nl

Inhoud04 Mijn uitdaging:

astma-op-een-chip

07 Recensie

07 Aanloop Algemeen Overleg dierproeven

08 Motie vermindering gebruik proefdieren aangenomen

08 Hoe staat het met

09 Bijzondere giften

10 Op bezoek bij Centrale Commissie Dierproeven

10 Wereldproefdierendag

11 Anderen aan het woord

11 Social media

12 De week van Frank

13 Deze topper verdient extra support

13 Doneer anders

14 Mooie dingen uit het buitenland

14 Lezersvraag

15 Historisch

16 Proefdiervrije artikelen

Debby Weijers

Foto

: Bas

Kijz

ers

Page 4: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

4 Proefdiervrij Magazine juni 2018

Proefdiervrij sprak met prof. Reinoud Gosens, projectleider bij de Rijksuniversiteit Groningen, over het onderzoeksmodel dat hij ontwikkelt. Met de ‘astma-op-een-chip’ kan, zonder gebruik te maken van proefdieren, gericht gezocht worden naar medicijnen om de longziekte astma te behandelen. Proefdiervrij financiert zijn onderzoek dat moet leiden tot een model dat antwoorden geeft op vragen die voorheen alleen in onderzoek met proefdieren konden worden bestudeerd.

Waarom is het zo belangrijk dat er astma-op-een-chip wordt ontwikkeld?‘Er bestaat op dit moment nog geen onderzoeksmodel om de mogelijke rol van zenuwen in de longen bij astma goed te kunnen onderzoeken. Dat zijn wij nu hier in Groningen aan het ontwikkelen. Dit model, astma-op-een-chip, moet ervoor gaan zorgen dat we antwoorden krijgen op een hele wereld aan vragen waarop voorheen überhaupt geen antwoord kon worden gegeven of alleen door onderzoek te doen met proefdieren.’

Waarom doe je onderzoek naar astma?‘Wereldwijd lijden twee- tot driehonderdmiljoen mensen aan astma. Het is de meest voorkomende chronische ziekte onder kinderen en de grootste oorzaak van ziekenhuisopnames onder hen. Ongeveer 8 procent van de kinderen en 4 procent van de volwassenen heeft astma. Dat is een grote groep mensen met ernstige chronische klachten. Als mijn model ervoor kan zorgen dat er betere geneesmiddelen komen, help ik daar heel veel mensen mee.’

Hoe ben je in dit onderzoek naar astma terecht gekomen?‘Mijn passie ligt in het willen begrijpen van ‘hoe ziekten werken’ en ‘hoe je ziekteverloop kan veranderen met een geneesmiddel’. Dat ik in dit onderzoek terecht ben gekomen is in zekere zin toeval. Ik ben er eigenlijk een beetje

ingerold. Doordat ik betrokken ben bij het ziekenhuis dat hiernaast ligt, zie ik wat astma met mensen doet. Het contact met deze patiënten maakt dat je steeds gemotiveerder raakt om een medicijn voor hen te vinden.’

Welke dieren worden voor onderzoek naar astma gebruikt?‘Voor het klassieke onderzoek worden cavia’s gebruikt. Het gebruik van cavia’s is nogal bijzonder want in het algemeen worden bij onderzoek vooral muizen gebruikt. Echter, muizen kunnen niet hoesten of niezen. Ze worden ook niet overgevoelig voor een stof zoals dat bij cavia’s wel het geval is. Cavia’s beschikken daarmee over eigenschappen waardoor ze beter geschikt zijn voor

dit soort onderzoek, maar zijn als onderzoeksmodel nog verre van ideaal. Cavia’s kunnen, als reactie op een bepaalde stof, benauwd worden. Maar ik wil niet weten dát ze benauwd worden, ik wil meer weten over het proces. Pas als je precies weet welke processen er zich vanbinnen afspelen kan je zoeken naar een goede behandeling. Dat is de reden waarom ik dit astma-op-een-chip model ontwikkel.

Wat is astma eigenlijk?‘Stel dat een gezond persoon rook inademt. Dat geeft een prikkel in de longen. Sensorische zenuwen sturen een signaal naar de hersenen. Die sturen via de motorische zenuwen een signaal terug naar de longen om door te geven dat er nu gehoest moet worden. Die communicatie van sensorische zenuwen naar de hersenen en via de motorische zenuwen terug naar de longspieren wordt de reflexboog genoemd. Bij een astma-aanval gaat in die zenuwen iets mis in de overdracht van dat signaal. Er gaat dan iets mis in de reflexboog. De

Interview

Mijn uitdaging: astma-op-een-chip

Page 5: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

juni 2018 Proefdiervrij Magazine 5

Interview

Mijn uitdaging: astma-op-een-chip

astmapatiënt reageert namelijk ook op allerlei in principe onschuldige prikkels, zoals koude lucht, of graspollen, of huisstofmijt. Ook ontstaat bij sommige patiënten niet alleen een hoestreflex maar ook een krampreflex waardoor de spiertjes rondom de luchtwegen samentrekken en de luchtwegen ernstig vernauwen. De astmapatiënt krijgt dan haast geen lucht. In zo’n geval kan een puffer helpen, maar het zou natuurlijk veel beter zijn als er een medicijn komt dat ervoor zorgt dat de astma wordt genezen.’

Hoe ziet jouw onderzoeksmodel eruit en wat maakt het zo bijzonder?‘Wat we willen onderzoeken is wat er

bij astma misgaat in de communicatie tussen de verschillende soorten cellen in die eerdergenoemde reflexboog. Op dit moment doen we onderzoek met zenuwcellen en longspiercellen. We hebben een chip laten bouwen van kunststof. Het model ziet er eigenlijk heel simpel uit, maar er is heel veel dat met het blote oog niet te zien is. In deze chip worden zenuwcellen en longspiercellen geplaatst. Door onzichtbaar kleine kanalen groeien zenuwuitlopers naar de longspiercellen. Daar vindt de communicatie tussen de cellen plaats die wij willen onderzoeken. Het bijzondere van dit model is dat we niet alleen uitvinden hoe astma precies werkt, maar we kunnen ook op zoek gaan naar goede medicijnen.

Mijn uitdaging is om nieuwe informatie beschikbaar te maken waardoor de grote groep van astmapatiënten geholpen kan worden.’

Was dit wat jij wilde worden ‘als je later groot bent?’‘Ooit wilde ik brandweerman worden, maar dat is wel heel lang geleden. Op de middelbare school raakte ik geïnteresseerd in vakken als biologie, scheikunde en natuurkunde. Mijn aanvankelijke plan was om farmaceut of apotheker te worden. Toen ik voor die opleiding, dat was hier in Groningen, deelnam aan een onderzoeksproject werd ik daar dusdanig door gegrepen dat ik erin doorgegaan ben.’

Foto’s: Bas Kijzers

Page 6: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

6 Proefdiervrij Magazine juni 2018

Vervolg

Mijn uitdaging: astma-op-een-chipHeb je bewust voor dit onderzoeksinstituut gekozen?‘Op het gebied van longziekten is Groningen een heel mooi instituut. Als je kijkt naar de hoeveelheid onderzoekers en de diversiteit van de verschillende onderzoekers op het gebied van longziekten, dan is Groningen met afstand het grootste onderzoeksinstituut in Nederland. Op andere afdelingen wordt onderzoek gedaan naar de epidemiologie en de genetica. Direct naast het lab ligt het ziekenhuis waar dokters werken die mij belangrijke informatie kunnen geven over hun patiënten. Die combinatie maakt dat ik Groningen een heel aantrekkelijke plek vind om te werken.’

Alles wat nodig is voor jouw onderzoek heb je hier dus bij de hand?‘Precies. Als ik een interessante bevinding heb is een van mijn eerste vragen ‘hoe relevant is dit voor de patiënt?’ Stel dat ik een verdacht gen vind, dan kan ik direct de dokters raadplegen. Zij beschikken

over databases met genetische informatie over mogelijke genen die het risico op astma vergroten. Ik kan dus meteen bij hen terecht om te vragen of zij dat verdachte gen weleens zijn tegengekomen. Zo ontstaat wat je noemt ‘translationeel onderzoek’. Onderzoek waarbij de informatie uit het laboratorium direct kan worden vertaald naar de praktijk.’

Zie jij dat er steeds minder proefdieren worden gebruikt?‘Jazeker, en dat komt niet alleen omdat er meer belang wordt gehecht aan het welzijn van dieren, maar ook vanwege de hogere kwaliteit van het proefdiervrije onderzoek. We leven in een tijd waarin de in vitro modellen, waarmee ik onderzoeken zonder proefdieren bedoel, steeds beter worden. Ik zie een toekomst voor me waarin we steeds proefdiervrijer gaan werken. Dat zie ik nu ook veel scherper dan zo’n tien jaar geleden. Aan mij de uitdaging om hieraan een bijdrage te leveren!’

Wat heeft gezorgd voor deze ontwikkeling?‘Er is heel veel gebeurd in korte tijd. Zo konden we tien jaar geleden nog niet veel met celkweken. Zodra we met ook maar iets complexere vragen zaten kwamen we al vast te zitten. Als je een ziekteproces wilt begrijpen dan krijg je te maken met een context. Het een reageert op het ander. Neem nu bijvoorbeeld het effect van ontstekingscellen op longcellen. Dat kon toen nog alleen op dieren worden uitgetest.Als onderzoeker had je de keuze tussen de simpele celkweek óf het dier. Nu zie je dat daar steeds meer tussenin komt te zitten. Je kan zenuwcellen met spiercellen, of ontstekingscellen met andere cellen combineren. Op deze manier krijg je dus veel meer inzicht dan vroeger mogelijk was. Een andere ontwikkeling die met name voor mij wel veel heeft veranderd is de ontwikkeling van de organoid. Het is nu mogelijk om longstamcellen uit longweefsel te halen en daaruit een soort miniatuur longen te kweken in het lab. Daar kun je dan geneesmiddelenonderzoek op doen. Dat onderzoek maakt het mogelijk om een heleboel vraagstukken in het lab te bestuderen die voorheen op proefdieren werden getest.Maar wat ik ook zeker niet mag vergeten om te noemen is dat in de wetenschap een omslag in denken plaats heeft gevonden en nog steeds plaatsvindt. Steeds meer onderzoekers voelen de verantwoordelijkheid om in geneesmiddelenonderzoek in plaats van proefdieren gebruik te maken van in vitro systemen met menselijk materiaal. Die leveren uiteindelijk toch betere resultaten op!

Foto

: Bas

Kijz

ers

Page 7: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

juni 2018 Proefdiervrij Magazine 7

Recensie

Het geheime leven van vissenVan Jonathan BalcombeVissen zijn misschien wel de meest miskende diersoort op aarde. Dat is de conclusie die je al snel trekt bij het lezen van Het geheime leven van vissen.

Balcombe toont aan de hand van observaties en onderzoek aan dat vissen het slachtoffer zijn van heel veel misvattingen. Het feit dat wij mensen hun emoties niet goed kunnen peilen betekent niet dat vissen geen pijn zouden voelen, dom of niet sociaal zouden zijn. Het tegendeel is het geval! Een van vele prachtige voorbeelden die in het boek wordt gegeven betreft de wel heel slimme

strategie van poetsvissen om een goede klantrelatie op te bouwen met hun uiterst kritische klanten; de (roof)vissen die zij ontdoen van parasieten.

Balcombe geeft op een boeiende manier inzicht in een wereld waar de meesten van ons veel te weinig van weten. Een ware pageturner!

Aanloop Algemeen Overleg dierproevenIn de aanloop naar het Algemeen Overleg (AO) dierproeven in de Tweede Kamer (7 juni 2018) zitten we bij Proefdiervrij niet stil. Het AO is voor ons politiek gezien een van de belangrijkste momenten van het jaar. Dit is de kans om politieke steun te verzamelen voor onze plannen. Maar hoe pakken we dat aan?

Naar aanleiding van een brief met onze standpunten maken we met zoveel mogelijk woordvoerders een persoonlijke afspraak. Tijdens deze gesprekken lichten we onze ideeën toe voor de toekomst en over wat wij nodig hebben van de politiek om deze tot een succes te maken. Zo willen we hen overtuigen om deze ideeën en voorstellen in te brengen tijdens het Algemeen Overleg. Want wij kunnen het niet alleen, we

moeten samen met de politiek aan oplossingen werken. Gelukkig worden er al stappen gezet. Onder regie van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit werken we aan het traject “Transitie Proefdiervrije Innovatie”. In samenwerking met zes partijen, maken we concrete plannen om de ambitie van de regering ‘Nederland koploper proefdiervrije innovatie in 2025’ waar te maken!

Page 8: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

8 Proefdiervrij Magazine juni 2018

Nieuws

Motie vermindering gebruik proefdieren aangenomenBegin april stemde de Tweede Kamer in met de motie van Kamerlid Frank Wassenberg (PvdD). Hij pleit voor vermindering van het aantal proefdieren in Europa en vindt dat onze regering de EU meer moet aansporen.

Hier zijn wij het helemaal mee eens natuurlijk. Al zijn wij eerder voor vervanging in plaats van vermindering. Frank Wassenberg geeft aan dat binnen REACH (Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen) nog steeds dierproeven plaatsvinden. Dit terwijl er proefdiervrije onderzoeksmethoden beschikbaar zijn.

Dit vindt hij terecht onacceptabel! De toenmalige plannen voor het REACH-testprogramma hebben wij helaas niet tegen kunnen houden. Wel hebben we ervoor kunnen zorgen dat de voorwaarde werd opgenomen dat proefdieren binnen deze plannen, waar mogelijk, vervangen worden door proefdiervrij onderzoek.

Foto: Aschwin SnelFo

to: B

as K

ijzer

s Hoe staat het met

Virusonderzoek zonder proefdierenDankzij uw bijdragen is dr. Katja Wolthers gestart met de eerste fase van het project ‘Virusonderzoek zonder proefdieren, let’s go viral’. Ze is hiermee een nieuwe weg ingeslagen op het gebied van virusonderzoek.

In ‘standaard’ virusonderzoek worden namelijk nog veel proefdieren gebruikt. Katja werkt aan de ontwikkeling van een organoid model dat gebaseerd is op gekweekte menselijke cellen. In de eerste plaats omdat ze er bewust voor kiest niet met proefdieren te werken, maar ook omdat het gebruik van dieren geen betrouwbaar resultaat voor de mens oplevert. Een muis bijvoorbeeld, breekt het virus veel te snel af en bij apen raken alle dieren met het virus geïnfecteerd,

terwijl dit bij mensen nooit gebeurt.Met de inzet van het organoid model wil Katja weten hoe virussen het menselijk lichaam binnenkomen en waarom de virussen die ze bestudeert vooral kinderen ziek maken. De volgende stap is dat ze dan kan onderzoeken hoe het ziekteproces geremd kan worden. Bij deze willen we iedereen die heeft bijgedragen om dit project te starten hartelijk danken! We houden u op de hoogte van de voortgang.Dr. Katja Wolthers Klinisch Viroloog AMC

Page 9: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

juni 2018 Proefdiervrij Magazine 9

Bijzondere giften

Proefdiervrij opnemen in uw testamentDoor Proefdiervrij op te nemen in uw testament zorgt u ervoor dat ook na uw overlijden de ontwikkeling van proefdiervrij onderzoek doorgaat. De giften die wij ontvangen via een testament zijn voor ons van grote waarde.

Proefdieren vervangen in wetenschappe-lijk onderzoek heeft tijd nodig en is kostbaar. Inkomsten uit nalatenschappen zijn hiervoor van structureel belang. Omdat wij een Algemeen Nut Beogende

Instelling (ANBI) zijn, hoeven wij geen successierechten te betalen en dat betekent dat 100% van een legaat of erfstelling gebruikt wordt voor de vervanging van proefdieren! Proefdiervrij

kan ook het executeurschap verzorgen als u dat wilt. Als u meer wilt weten over de mogelijkheden, neem dan contact met ons op. Onze relatiemanager Els Jonkers staat u graag te woord. Zij is bereikbaar via de mail op [email protected] en op telefoonnummer 070 3062468. Als u wilt dat zij met u contact opneemt, vul dan onderstaande bon in.

Bedankt Lucy!Wij zijn heel blij met alle donaties die wij krijgen. Ten eerste omdat we ons gesteund voelen door onze achterban die stil staat bij het feit dat er nog altijd dieren worden gebruikt in onderzoek en die ook vindt dat dit moet stoppen. En ten tweede omdat we eenvoudigweg afhankelijk zijn van onze donateurs.

Kort geleden kregen wij een donatie binnen met een omschrijving die ons extra raakte; op het bankafschrift stond: “Groetjes van Lucy, 10 jaar. Van mijn zakgeld”. Helaas stonden er geen

contactgegevens bij. We hebben Lucy dus niet kunnen bedanken. Dit bedankje is daarom speciaal voor jou Lucy; Heel lief dat je dit gedaan hebt, dank je wel! Vooral namens de dieren natuurlijk.

Ja, ik wil meer weten over het opnemen van Proefdiervrij in mijn testament

Bel mij voor meer informatie

Naam ..........................................................................................................

Adres ..........................................................................................................

Postcode ........................................ Woonplaats .............................................

E-mailadres ..........................................................................................................

Telefoonnummer ..........................................................................................................

Ik wil graag een persoonlijk gesprek en word graag gebeld

tijdens kantooruren ’s avonds (tot 20.00 uur) liefst op ...........................

Page 10: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

10 Proefdiervrij Magazine juni 2018

Op bezoek bij Centrale Commissie DierproevenBegin 2018 gingen onze Saskia en Debby op bezoek bij een lid van de Centrale Commissie Dierproeven (CCD). Deze commissie kan als enige in Nederland besluiten een vergunning voor een dierproef te verlenen. Proefdiervrij onderhoudt nauwe contacten en stelt kritische vragen over vergunningen die zijn afgegeven.

Zo was er een vergunning afgegeven voor het gebruik van ratten voor onderwijsdoeleinden. En dat terwijl er verschillende modellen ontwikkeld zijn om dit juist te voorkomen. Proefdiervrij heeft een project meegefinancierd waarmee kunststof ratten ontwikkeld zijn waarop studenten microchirurgie kunnen oefenen. Wat ons betreft had bovengenoemde dierproef dus niet goedgekeurd mogen worden!Maar hoe voorkomen we dat dit soort

onderzoek toch een vergunning krijgt? Dat blijft natuurlijk lastig, mede doordat de ontwikkeling van proefdiervrije modellen zo ontzettend snel gaat; het is bijna niet bij te houden wat de mogelijkheden van proefdiervrije methodes zijn. Wij zien het dan ook juist als onze taak om partijen als de CCD scherp te houden en regelmatig updates te geven over proefdiervrije technologieën die dierproeven kunnen vervangen. Daarom gaan wij daarover regelmatig in gesprek!

WereldproefdierendagOp 24 april was het voor de 40ste keer Wereldproefdierendag. De dag om aandacht te vragen voor proefdieren. Hierin was Proefdiervrij niet de enige; er was dit jaar heel veel aandacht voor het leed van proefdieren.

Het was de dag die door de pers werd aangegrepen om te onthullen dat het primatencentrum (BPRC) in Rijswijk in 2017 meer apenproeven registreerde dan in 2016. En het was de dag waarop er veel aandacht was voor de geplande nieuwbouw van een proefdiercentrum in Amsterdam. Het zijn cijfers en plannen waar wij verdrietig van worden. Maar we laten dit niet zomaar gebeuren. Er is contact gelegd met zowel het BPRC als de Vrije Universiteit in Amsterdam om hierover in gesprek te gaan. Het is fijn te

merken dat Proefdiervrij inmiddels een status heeft van een organisatie waar je goed mee om tafel kan. In de komende gesprekken wordt vooral benadrukt dat meer moet worden geïnvesteerd in proefdiervrije innovatie. Daar ligt immers de toekomst!

Misschien denkt u als lezer wel ‘wat heb je er uiteindelijk aan om in gesprek te gaan? Waarom niet harder optreden en juridische stappen ondernemen?’. Dat is een logische gedachte, want soms voelt het

zo oneerlijk. Toch is het onze ervaring dat samenwerking uiteindelijk leidt tot groter succes. Als wij aan kunnen tonen waarom proefdiervrije innovatie zo belangrijk is en in de toekomst steeds belangrijker zal worden, en we kunnen realiseren dat daar maximaal in geïnvesteerd wordt, vervangen we dierproeven en maken we stappen naar een proefdiervrije wereld. We willen samenwerken, maar hebben een duidelijk standpunt: het kan anders proefdiervrij!

Page 11: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

juni 2018 Proefdiervrij Magazine 11

Anderen aan het woordMijn naam is Toine Nagel en ik ben werkzaam bij LifeTec Group. LifeTec Group is een spin-off van de Technische Universiteit Eindhoven en richt zich op preklinisch onderzoek en ontwikkelt daarvoor proefdiervrije biomedische technologieën.

Ben je ‘tegen’ of ben je ‘voor’? ‘Tegen’ wordt al snel activisme, en de toon krijgt makkelijk iets negatiefs. ‘Voor’ zijn vertaalt zich makkelijker in enthousiasme, wat weer leidt tot samen uitdragen, een groter bereik én: alternatieven!

Debby Weijers, namens Proefdiervrij, en ik, namens LifeTec Group vonden elkaar in ‘voor’ zijn: vóór onderzoek zónder proefdieren. In lijn met de ‘duurzaam’ ontwikkeling, die pas echt los kwam toen er voordeel te behalen bleek voor een groot publiek, verwacht ik dat proefdiervrije alternatieven in een stroomversnelling zullen komen als de voordelen duidelijk zijn; betere inzichten, kortere onderzoeks-doorlooptijden en mede daardoor lagere kosten.

Mijn LifeTec Group collega’s hebben al voor veel cardio-, vasculaire-, bot- en orgaanonderzoek proefdiervrije alternatieven ontwikkeld en werken ook vandaag aan nieuwe ontwikkelingen.

Maar naast werken aan proefdiervrij onderzoek zien we ook andere uitdagingen: Proefdiervrije alternatieven zouden onderdeel moeten zijn van opleidingen. De gevestigde orde zou geïnformeerd moeten worden over het bestaan van proefdiervrij onderzoek en doordrongen moeten zijn van de voordelen. Regelgeving, welke het vaak verplicht om proefdierstudies te doen zónder dat daar research technisch een noodzaak voor is, zou aangepast moeten worden.

Als goede-doelen-stichting kun je op deze gebieden potten breken terwijl wij, omdat we een bedrijf zijn, dat niet kunnen. Reden temeer om te verkennen wat we samen kunnen bereiken!

Social media

Ik sta voor een wereld zonder proefdierenOp Wereldproefdierendag wilden we ons eens extra luid laten horen via social media. En dat is gelukt.

Wij zetten ons natuurlijk dagelijks met hart en ziel in voor een proefdiervrije toekomst. Maar op Wereldproefdierendag geven we nét dat beetje extra gas om zoveel mogelijk mensen onze boodschap te laten horen. Daarom ontwierpen we een digitaal pamflet die mensen via Facebook en Twitter konden delen. We hoopten natuurlijk dat dit massaal zou gebeuren. En dat is gelukt; de tag #Wereldproefdierendag is dit jaar twee keer zoveel gebruikt in berichten dan het jaar ervoor en onze Facebookpost is door ruim 142.000 mensen gezien!

Toine Nagel - LifeTec Group

Page 12: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

12 Proefdiervrij Magazine juni 2018

De week van FrankIk ben Frank en werk sinds enkele maanden bij Proefdiervrij als Financieel Medewerker, kortom ik heb de opdracht om op de centjes te passen en dat heb ik al dertig jaar gedaan bij diverse maatschappelijk relevante organisaties. Ik heb daar altijd voor gekozen omdat ik het van belang vind dat de financiële middelen verantwoord worden gebruikt. Dat klinkt saai maar is dat ook zo…?

DonderdagVandaag ben ik vrij en meestal met mijn Duitse Herder Carlos von Nieuwlandshof op pad. Hij is al oud maar gaat graag mee naar mooie parken om te spelen met zijn groot-ste liefde… zijn eigen rode bal. Thuis toch even het artikel van het AD gelezen. Daar staat dat “Die apen zaten in 2016 ook in experiment, maar voor de boekhouding tellen ze niet mee”. Dit snijdt mij door mijn ziel… Boekhouding? Die apen?Het gaat niet zomaar over de emotie maar over het gevoel. Ik heb geen goed gevoel bij het gebruik van proefdieren en denk dat de missie om in een proefdiervrije wereld te leven mogelijk moet zijn. Meehuilen met de wolven heeft geen zin… DOEN is beter. Als ik de enorme steun aan Proefdiervrij zie, dan ben ik daar zeker niet de enige in. Dat is een geweldige motivatie voor Stichting Proefdiervrij.Woensdag

Alweer droog overgekomen. Het zou gaan regenen. Lekker aan de slag dus. Ik moet wel mijn weg een beetje vinden binnen mijn nieuwe baan maar mijn collega’s zijn fijn en ik bedenk me dat ik een goede keuze heb gemaakt om bij Proefdiervrij te gaan werken. Ook ik heb mijn missie in mijn leven…’s Middags na een korte lunchwandeling met Eddy, mijn “directe baas”, zie ik Corinna op de receptie met een rood hoofd achter de computer en ze vertelt mij over een artikel in het Algemeen Dagblad.Ze stuurt het mij wel even door…

VrijdagHet zingt bij mij door… in het AD artikel: “Minister wil niets liever dan stoppen”. Nou, doe dat dan en wij staan ervoor en achter… Ik ga door met mijn werk al lijkt het maar klein. In ieder geval kan ik beloven dat alles wordt gedaan door mijn collega’s en alle mensen, die ons steunen en meedenken, dat we doorgaan naar een proefdiervrije wereld. Daar kun je toch niet als een boekhouder over praten…

DinsdagVanuit Leiden kom ik mooi op tijd aan op ons kantoor. Ja hoor… Lekker een kopje koffie en iedereen een “goeiemorrege!!” …zo ben ik ook wel weer. Snel aan de slag met kas, bank en giro en mijn andere financiële taken. Vanuit mijn ervaring kan ik goed lezen uit de cijfers wat we als organisatie aan het doen zijn. Altijd toetsen aan de relevantie van onze missie…

Page 13: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

juni 2018 Proefdiervrij Magazine 13

Deze topper verdient extra supportDe naam van Sonja Tepper hebben wij omgedoopt tot Sonja Topper, want een topper, dat is Sonja!

Doorgaan en nog eens doorgaan, dat is wat ze doet. Dit jaar loopt ze van dinsdag 17 tot en met vrijdag 20 juli voor het derde jaar op rij de Nijmeegse-4-daagse voor de proefdieren. Vorig jaar na afloop van de tocht zei ze ‘dit is echt de laatste keer’, want vier keer 50 km lopen is een ware beproeving! Maar Sonja is zo gemotiveerd om geld op te halen voor proefdiervrij onderzoek, (dat ook nog eens

betrouwbaardere resultaten oplevert voor de mens), dat ze er weer helemaal voor gaat. Ze heeft twee specifieke doelen aangewezen; ‘hartonderzoek zonder proefdieren’ en ‘proefdiervrij Alzheimer onderzoek. ’.

Sonja wil letterlijk samen met haar sponsors een stap zetten naar een proefdiervrije wereld!

Wilt u onze topper ook extra motiveren? U kunt haar sponsoren via bit.ly/sponsorsonja

Doneer andersDoor zich te laten sponsoren heeft Sonja Tepper haar eigen manier gevonden om een stap te zetten naar een proefdiervrije wereld. Geïnspireerd? Graag geven we hier extra suggesties om mee te werken aan het vervangen van proefdieren!

Doneer anders;…door een verzekering af te sluitenUzelf verzekeren en tegelijk Proefdiervrij steunen. Dat kan bij verzekeringsmaatschappij VoorElkaar. Van de netto premie gaat 10% naar het door u gekozen goede doel. Hoe mooi is dat! Voor meer informatie: goo.gl/0hE3yd

…door een vakantie te boekenNog geen vakantie geboekt? Booking.com heeft een speciale link aangemaakt. Als je via die link boekt, gaat er een mooi bedrag naar proefdiervrij onderzoek. goo.gl/z6uVux

…door een feestje te gevenEen van onze betrokken donateurs wilde bij het afscheid van haar werk geen cadeau, maar vroeg haar collega’s geld in te zamelen voor Proefdiervrij. Zo zorgde ze er ook voor dat meer mensen stilstaan bij het feit dat er nog steeds duizenden proefdierdieren gebruikt worden in onderzoek!

…door iemand te verwennenEen geliefd iemand verwennen met een leuk cadeautje en ook nog eens bijdragen aan proefdiervrij onderzoek? Op pagina 16 vindt u mooie suggesties!

…door een hobby op te pakkenKomt u op leuke ideeën, na het zien van het aanbod van onze winkel? Wij vullen ons aanbod graag aan met nieuwe creaties van eigen hand!

…door bij te dragen met uw kerstpakketHeeft uw werkgever de mogelijkheid om met de kerst aan een goed doel te doneren, vraag dan nu alvast Proefdiervrij in de lijst van goede doelen op te nemen.

Foto

: Pixa

bay

Page 14: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

14 Proefdiervrij Magazine juni 2018

LezersvraagWaarom vraagt Proefdiervrij geld voor proefdiervrij onderzoek, krijgen onderzoekers dan geen salaris?

Als onderzoeker heb je vaak een onzeker bestaan. Ook al heb je de meest geniale ideeën, je zal zelf het geld bij elkaar moeten sprokkelen dat nodig is voor het onderzoek waarmee je jouw theorie wil bewijzen. Dit betekent in de praktijk dat wetenschappers vaak veel meer tijd kwijt zijn met het werven van fondsen dan met daadwerkelijk onderzoek doen.

Het is eigenlijk een heel raar idee, maar veel wetenschappers komen pas aan hun eigenlijke werk toe als ze succesvol blijken als fondsenwerver. Gelukkig kunnen wetenschappers met hun proefdiervrije onderzoeksvragen terecht bij instanties zoals ZonMw waar hun voorstellen beoordeeld worden door experts. Proefdiervrij maakt daar dankbaar gebruik van. Dankzij deze beoordeling kunnen we de krenten uit de pap halen als het gaat om nieuw, proefdiervrij onderzoek. Onderzoek dat zonder onze financiering misschien nooit tot uitvoer zou kunnen worden gebracht. Zo kan Proefdiervrij de onderzoekers helpen die ervoor gaan zorgen dat proefdieren worden vervangen.

Mooie dingen uit het buitenland

Verbod dierproeven voor cosmetica nu ook in delen VSAfgelopen maart vierden we het vijfjarige bestaan van het verbod van dierproeven voor cosmetica in Europa. Maar, terwijl we in Europa al jaren veilig cosmetica gebruiken zonder dierproeven, zijn er nog een hoop landen waar cosmetica nog steeds op dieren wordt getest.

Wereldwijd worden er naar schatting 200.000 dieren per jaar gebruikt voor cosmeticatesten. Een van de landen waar dit nog gebeurt zijn de Verenigde Staten. Maar daar lijkt nu verandering in te komen. Begin april kwam er

positief nieuws naar buiten. De staat Virginia heeft een wet aangenomen die dierproeven voor cosmetica verbiedt als er alternatieven zijn. Dit maakt Virginia de vierde staat in Amerika met dit soort wetgeving, en naar verwachting zal Hawaii

snel volgen. Alhoewel deze wet nog ver verwijderd is van een algeheel verbod, het is een stap in de goeie richting voor het verminderen van het aantal proefdieren. https://www.livekindly.co/virginia-new-law-significantly-reduce-animal-testing

Foto

: Bas

Kijz

ers

Page 15: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

juni 2018 Proefdiervrij Magazine 15

HistorischSandra de Jong is al bijna vijfentwintig jaar actief vrijwilligster bij Proefdiervrij. Wat zijn voor haar de bijzondere momenten?

‘Ik was al sinds mijn vijftiende lid van wat nu stichting Proefdiervrij heet. Ik haalde voor allerlei doelen handtekeningen op. Als het maar voor de dieren was! Zo kwam ik in contact met onze regiogroep Amsterdam. Die vergaderingen; een kippenhok! De plannen en ideeën vlogen je om de oren. Elke zes weken organiseerden we wel iets.

Zo liepen we eens in witte laboratoriumjassen door het centrum. We droegen foto’s van beagles in testen. We vielen natuurlijk hartstikke op, maar het mooiste was wel dat er een opstootje ontstond omdat lijn 1 stilhield. Een verontwaardigde tramchauffeur kwam ons vragen wat er in vredesnaam met die beagles gebeurde!

Ik blijf actief! Zo zat ik afgelopen winter achter een beeldscherm voor een onderzoek om de website van Proefdiervrij te verbeteren. Een apparaat registreerde al mijn oogbewegingen terwijl ik allerlei opdrachten kreeg. Heel interessant was dat. Ja, als het maar voor de dieren is!

Op het kantoor van Proefdiervrij werden we regelmatig bijgepraat over nieuwe campagnes en spraken we de vrijwilligers van andere regiogroepen. Sinds de opkomst van Social Media zijn dit soort gezamenlijke activiteiten verleden tijd. Die mis ik weleens.

Landelijke acties van Proefdiervrij waren vaak een heuse verkleedpartij. Hier protesteerden we in toga tegen testen op mensapen. Ik zit helemaal links op de foto en in het midden zie je het apenpak. Daar heb ik zelf ook weleens in gezeten. Warm dat dat was!

Tot het verbod in 2013 voerden we talloze acties tegen dierproeven voor cosmetica. Hier belonen we een winkel die proefdiervrije cosmetica verkocht met een bloemetje. Dat leverde nog best leuke publiciteit op in de lokale media.

Heel grappige acties waren ons protest tegen dierproeven voor was- en schoonmaakmiddelen.

Page 16: ‘Mijn uitdaging: astma-op-een-chip’ - Proefdiervrij...graag met u in gesprek. Voor nu wens ik u veel leesplezier en een fijne, zonnige zomer! Debby Weijers Directeur Proefdiervrij

16 Proefdiervrij Magazine juni 2018

a. b. c. d.

Bestel nu proefdiervrije artikelenOp deze pagina vindt u een selectie van de artikelen van Proefdiervrij.

A. Jouw dierschilderij BeDRAg Een olieverfschilderij (10x10cm) van jouw huisdier aan uw muur?

Dat kan! Jeanne van Lier-Haring schildert portretten van huisdieren. Stuur een scherpe foto naar [email protected], dan maakt zij een mooi olieverfportret van het dier. € 24,95

B. Potloodolifant Annette Ophorst staat met familie en vrienden klaar om nieuwe olifantjes bij te haken. € 3,95

C. Sleutelhanger Hanneke Rosenbrand figuurzaagt deze houten sleutelhangers.

Voor dagelijks gebruik, de sleutelbos van de buren of als decoratie in de auto! Keuze uit kat, muis of konijn. € 3,95

D. Poezenbootkatwaaier Lynda Smids maakt waaiers met afbeeldingen van scenes uit het leven

van Ed de Poezenbootkat. Ed is haar favoriete model die zelf bepaalt hoe de dag verloopt en dus ook hoe de waaier van Lynda eruit gaat zien. € 24,95

e. Ringen Annelies Kramer Freher maakt de prachtigste ringen mét dierthema! Kies voor a. muis, b. bij, c. vis, d. paddenstoel. € 14,95

F. geurzakjes Yvonne Verboekend maakt geurzakjes voor een heerlijk geurende

linnenkast in de kleuren wit en beige! € 7,95

g. Babyslofjes Betty-Lou Luyken haakt de allerschattigste slofjes voor de aller-allerkleinsten! Panda, varken en konijn. € 6,95

H. Mijn leven als hond, Martin Bril € 14,80

Ondergetekende machtigt hierbij Proefdiervrij om éénmalig onderstaand bedrag te incasseren

Rekening

Naam m/v

Straat

Postcode/plaats

Handtekening

Op www.proefdiervrij.nl vindt u meer artikelen van vrijwilligers. Met hun hobby helpen zij Proefdiervrij. Stuur deze bon naar: Proefdiervrij, Groot Hertoginnelaan 201, 2517 ES Den Haag.

D

E

€ 3,95

€ 24,95

€ 14,95

€ 7,95

A

€ 24,95

C€ 3,95

B

Tip: Heeft u het blad gelezen, leg het bijvoorbeeld op de leestafel in de bibliotheek of bij de huis- of dierenarts.

F

G

€ 6,95

H

€ 14,80