Alternatieve brandstoffen in de binnenvaart

EEN INIT IAT IEF VAN HOG ESCHOOL G ENTVO O R :NO R T H SE A PO R T & DE PR OVINCIA LE O NT WIKK ELINGSMA AT SCHA PPIJ O O ST -VLA A NDE RE N

Bedrijfsmanagement HoGentBedrijf en Organisatie - FBO Afstudeerrichting Logistiek Management LM2 aj 2017-2018

Voorstelling project

• Onze opdrachtgevers

• Aanpak van het project

• Business Café

• Moeilijkheden die de studenten ondervonden

• De adviezen van de studenten

• Overhandiging studiedocumenten aan de opdrachtgevers

• Medailles Green capital award nominatie stad Gent.

North Sea Port

Ambities:▪ Actief samenwerken met alle betrokken partners om

de bestaande ambitieuze doelstellingen op het vlak van duurzaamheid versneld te halen

▪ De economische groei bestendigen▪ De ontplooiingskansen voor bestaande en nieuwe

klanten verbeteren, door de ruimtelijke ontwikkeling en de infrastructuur op elkaar af te stemmen

Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Oost-VlaanderenHoofdopdracht: Meewerken aan de verdere uitbouw van Oost-Vlaanderen tot logistieke topregio en tot uitmuntende kennisregio.

Activiteiten:▪ Ontwikkelen van bedrijventerreinen (nieuw + reconversie)▪ Bedrijven doen samenwerken op bedrijventerreinen▪ Begeleiding voor zowel starters als groeiende logistieke bedrijven▪ Ondersteunen van innovatie ▪ Bewerkstelligen van modal shift naar oa binnenvaart

Algemene context van het project

De samenwerking is tot stand gekomen vanuit de vaststelling dat de

binnenvaartsector stilaan zijn groen imago dreigt te kunnen verliezen .

De levensduur van schepen en scheepsmotoren zijn betrekkelijk langer dan die

van vrachtwagens, treinen en vliegtuigen.

Dit maakt dat de implementatie van alternatieve en milieuvriendelijkere

brandstoffen en aandrijvingen veel trager verloopt dan in de concurrerende

transportsectoren.

De levensduur van een schip bedraagt al snel 30-40 jaar, terwijl een vrachtwagen vaak na 5 jaar al

vervangen wordt.

Dit maakt dat men na 5 jaar al een milieuvriendelijkere vrachtwagen kan aanschaffen, terwijl een

scheepseigenaar 30-40 jaar moet wachten.

Doel van dit project van onze studenten

De studenten logistiek van HoGent willen duidelijkheid scheppen over deze materie en de sector een duwtje in de rug geven om het gebruik van alternatieve brandstoffen in deze sector van de grond te krijgen.

De concurrerende transportmodi maken op dit vlak grote sprongen en staan op het punt de binnenvaart van de troon te stoten wat betreft milieuvriendelijkheid. Dit wil zeggen dat de binnenvaart één van zijn grootste troeven zou kunnen verliezen met grote economische schade als gevolg.

Door de verschillende belangrijke stakeholders en schippers bij elkaar te brengen, te informeren en te laten discussiëren met elkaar, hopen wij als studenten logistiek een beweging in te zetten in de binnenvaartsector.

Het in kaart brengen van de eigenaars van binnenschepen die gelegen zijn in Oost-Vlaanderen of die actief gebruik maken van de waterwegen in de regio.

Verloop van het project

▪ 40 studenten▪ 32 interviews, zowel telefonisch als real-life▪ 7 actoren▪ 7 rapporten▪ België en Nederland

Aanpak Project

• Desk research

• Field research

• Interviews actoren

• Individueel traject

• Business Café

• Finale rapportage met adviezen

Alternatieve brandstoffen voor de Binnenvaart

LNG Biobrandstof

Voordelen- LNG-tanks roesten niet

- bij lekkage geen risico op bodem-of grondwatervervuiling

- schone energiebron

Nadelen- blijft een fossiele brandstof

- hoge investeringskosten

- LNG-schepen zijn duur in aanschaffing

Voordelen- grote beschikbaarheid

- eenvoudig distributiesysteem

- geen zwavel

- lage uitstoot

Nadelen- damp heeft een grotere densiteit dan lucht

- giftig in contact met de huid

- Algen

- Ethisch verantwoord ?

Elektriciteit WaterstofVoordelen- combineerbaar met andere alternatieve brandstof

- minder emissies

Nadelen- worden nog vaak aangedreven door diesel

- hoge kosten

- lage energiedensiteit

Voordelen- geen sprake van CO2-uitstoot en roet

- het enige afval dat brandstofcellen nalaten is water

Nadelen- apparatuur voor het splitsen van water naar waterstof is

momenteel heel duur

- waterstof is dubbel zo duur per gedreven km (in vergelijking met

diesel)

- waterstoftanks nemen veel ruimte in

- niet genoeg infrastructuur

Dual-fuelMixed fuel

Dual-fuelHybride

Types

▪ LNG-gasolie

▪ LNG-diesel

▪ bio LNG-Bio diesel

Voordelen

▪ ”meest vervuilende brandstof” slechts even in

gebruik

Nadelen

▪ nog niet genoeg gekend

▪ dure investering

▪ meer infrastructuur aan boord van het schip nodig

Types

▪ elektriciteit – diesel

▪ elektriciteit – biobrandstof

▪ elektriciteit – LNG

Voordelen

▪ vooral rendabel voor lange afstanden

▪ elektriciteit kan deels opgewekt worden tijdens gebruik 2de

brandstof

Nadelen

▪ nog niet genoeg gekend

▪ dure investering

▪ meer infrastructuur aan boord van het schip nodig

IntroductiefilmBusiness Café

Business Café “onze moderatoren van dienst”

Business Café : 50 stakeholders uit de binnenvaartsector in HoGent

Panelleden Business Café

Aqua Navis : rederij

Universiteit Gent : onderzoeksgroep Vervoerstechnologie

De Vlaamse Waterweg : milieu en integraal waterbeleid

Vlaamse Overheid : departement mobiliteit binnenvaart en logistiek

Citbo : coöperatie tankschepen

kenniscentrum binnenvaart Vlaanderen

Vera Cruz Enterprises : rederij Eigenaar schepen met alternatieve brandstoffen

Vlaams LNG-platform

Moeilijkheden die de studenten ondervonden

Communicatie :▪ Gesloten sector, zowel extern als intern▪ Beperkte bereidheid om mee te werken ▪ Hoe contactgegevens verkrijgen? Netwerking essentieel !

Uitleg Wat alle groepen uit de field research zeker concludeerden is dat de binnenvaart een gesloten sector is. We bedoelen hiermee dat het heel moeilijk was om de verantwoordelijken in de sector te contacteren en het was nog een grotere uitdaging om er een gesprek mee te kunnen vastleggen. Dit mede drukke agenda , op de baan zijn , maar voornamelijk omdat ze heel waakzaam zijn over de info die ze vrijgeven aan de buitenwereld.

Bij wie ligt het initiatief?

Vicieuze cirkel:

MarktSchipper

“Ik heb niet genoeg bunkermogelijkheden, dus ik ga niet op alternatieve brandstof varen.”

“Er zijn niet genoeg schepen op alternatieve brandstof, dus ik investeer niet in al die infrastructuur.”

Moeilijkheden die de studenten ondervonden

Onduidelijke Regelgeving

“Zolang er geen verplichting is om over te schakelen, zal de gewone schipper geen onnodige kosten maken. Daarvoor is de winstmarge nu al te klein.” – schipper

“Zonder duidelijke communicatie en correcte regelgeving is dit onmogelijk. De schippers doen niet mee aan vergroening want het brengt niet op en de verladers willen niet betalen voor de meerwaarde. Dit lukt alleen als deze zaken verplicht worden.” - reder

”Als ze mij morgen zeggen dat ik mijn schip moet ombouwen zodat het LNG compatibel is, dan verkoop ik het. Zo’n investering is voor mij niet haalbaar.” - scheepseigenaar

Struikelblokken:▪ Onduidelijk voor vele partijen▪ Te algemene beschrijving zorgt voor verschillende interpretaties▪ Geen consistentie over de grenzen heen▪ De sector heeft hierdoor geen gevoel van verplichting

Moeilijkheden die de studenten ondervonden

Moeilijkheden die de studenten ondervonden

Wat is nu de ideale alternatieve Brandstof ?

Resultaten Poll Business Café – 57 stemmen

Resultaten Poll Business Café – 57 stemmen

Adviezen van de studenten

Voor de overheid :

➢ Duidelijke toekomstvisie ➢ Meer transparantie onder andere over subsidies ➢ Duidelijke communicatie naar de sector

Voor sector en de coöperatieven :

➢Vergroeningsconsulent als aanspreekpunt is cruciaal ➢ Inzetten op Dual Fuel projecten ➢Onderzoek naar waterstof ( het meeste potentieel op lange termijn )

Adviezen van de studenten

Voor de POM :

➢ informatie en opleidingsintiatieven ➢overzicht van subsidies➢projecten ondersteunen ➢ communicatie met vergroeningsconsulent ➢ volhouden

Voor Nort Sea Port ➢meer samenwerking tussen de verschillende

partners➢meer informatie delen➢meer initiatief voor infrastructuur ➢ communicatie met vergroeningsconsulent

Overhandiging rapport

Medailles Green capital award nominatie stad Gent

Hartelijk dank aan de studenten Logistiek Management LM2

Receptie E N E R NA E E N B E HO UDEN T HUISKOMST G E WE NST