ALGEMEEN

KonijnenAlles wat u wilt weten over...

• aanschaf• gedrag• huisvesting• koppelen• speelgoed• voeding• gebitsproblemen• wat bedoelt mijn konijn

2009-012

1 Aanschaf van een Konijn

BEZINT... EER GE AAN KONIJNEN BEGINT!

Als u overweegt een konijn aan te schaffen,adviseren wij u uzelf eerst de volgendevragen te stellen:- Waarom wilt u een konijn?- Wat verwacht u van het konijn?- Wie verzorgt het konijn? Een aantal feiten

Impulsieve aankoop van een konijn in dedierenspeciaalzaak is de grootste fout diewij als mens maken. We beseffen vaak nietwat het inhoudt om een konijn te houden enhebben geen idee wat de behoeftes vaneen konijn zijn.Natuurlijk is het moeilijk om zo'n schattigjong konijntje wat er uitziet als een bolletjewol te weerstaan. Maar realiseert u zich datdit bolletje wol binnen een paar maandenuitgroeit tot een volwassen konijn?Bovendien blijkt het vaak niet het kleinedwergje te zijn wat u gekocht dacht te heb-ben. Doordat konijntjes vaak op te jongeleeftijd verkocht worden, is niet goed tebepalen welke afmeting het zal hebben alsvolwassen konijn. Broodfokkers fokken nietmet raskonijnen en zaken, die van brood-fokkers betrekken, weten de afkomst vande kleine konijntjes niet, waardoor de infor-matie die u in de winkel krijgt in sommigegevallen niet klopt. Houd u er daarom rekening mee dat het'dwergje' wat u koopt binnen een paarmaanden uitgegroeid kan zijn tot driemaalde grootte die u zelf in gedachten had. Metalle gevolgen van dien, want dit konijn heefteen grote(re) verblijfplaats nodig waar plekvoor moet zijn.

Een konijn blijft maar 12 weken klein, daar-na groeit het uit en krijgt het op de leeftijdvan 7-8 maanden zijn volwassen grootte.

Konijnen kunnen 10 jaar oud worden en zijndus huisdieren waar u langere tijd veel ple-zier aan kunt beleven. Het zijn socialedieren die gezelschap nodig hebben, òf vaneen soortgenoot, òf van een mens. Houdt ueen konijn solitair en geeft u hem veel vrij-heid, dan zult u merken dat het graag uwaanwezigheid opzoekt, want konijnen kun-nen niet tegen eenzaamheid.Daarom is een konijn niet geschikt om een-zaam in een hok achter in de tuin te wonen.Evenmin is het geschikt als huisdier bij men-sen die de hele dag werken en 's avondsook vaak weg zijn. In beide gevallen heefthet een soortgenoot nodig met dagelijksminimaal 3 uur bewegingsvrijheid buitenhet hok of de kooi.

Een aantal misverstanden

Misverstand 1. Een konijn is een leukknuffeldier voor een kind

Een konijn is absoluut niet geschikt voorzeer jonge kinderen. Wilt u uw jonge kinde-ren leren omgaan met dieren dan kunt ubeter overwegen om een ander huisdieraan te schaffen.Konijnen zijn namelijk prooidieren die erniet van houden om opgepakt en rondge-dragen te worden. Vooral kinderen willengraag een konijn pakken en knuffelen, watvoor de meeste konijnen zeer beangstigendis. Door die angst zal het bijten, krabben enrare bewegingen maken om los te komen.Hierdoor heeft menig konijn een herniagekregen of de rug gebroken doordat hetuit de handen van een jong kind gevallen isen ongelukkig terecht is gekomen.Iets oudere kinderen verliezen vaak binneneen jaar, als het konijn volwassen gewordenis, hun interesse in het dier. Het konijn krijgtgeen aandacht meer, wordt verwaarloosd

3

en vereenzaamt als niemand anders deverzorgingstaak op zich neemt.

Misverstand 2. Een konijn is een geschikthuisdier wanneer je weinig tijd hebt.

Een konijn heeft nog meer aandacht enverzorging nodig dan bijvoorbeeld een kat.Zoals hiervoor al is aangegeven is eenkonijn een sociaal dier wat veel aandachtnodig heeft van een soortgenoot of van eenmens.

Misverstand 3. Een konijn kan goed in eenklein kooitje of lage kooi met plastic kapwonen.

Een konijn is van oudsher een dier met eengroot leefgebied. Hierdoor hebben ook dekonijnen die als huisdier gehouden wordeneen grote leefruimte nodig, met veel bewe-gingsvrijheid daarbuiten. Het mag daaromnooit de bedoeling zijn een konijn altijd ineen kooitje of een hokje te laten. Niet voorniets zijn de achterpoten van een konijnkrachtig ontwikkeld, zodat ze hoog en verkunnen springen en hard kunnen rennen.Konijnen te klein huisvesten en weinig be-wegingsruimte geven leidt tot botontkalking,zwakke spieren en vergroeide rugwervels.

Misverstand 4. Een konijn kan mensen-voedsel of (konijnen)snoep eten

Konijnen hebben een zeer gevoelig, uitge-balanceerd darmstelsel, niet vergelijkbaarmet dat van de meeste andere zoogdieren,waardoor ze aangepaste voeding nodighebben. Verkeerde voeding leidt tot een verstoordedarmflora waardoor gezondheidsproblemenontstaan. Konijnensnoep bevat veel kool-hydraten, die de blindedarmflora verstoren.Daarom kan konijnensnoep, anders dan opde verpakking staat aangegeven, schadelijkzijn voor de gezondheid.

AANSCHAF

Hoe oud moeten konijnen zijn bij aanschaf ?

Veel konijntjes die te koop aangebodenworden zijn niet ouder dan 5 weken, terwijlhet voor de lichamelijke en geestelijkegezondheid van een konijn nodig is dat het6-8 weken bij de moeder blijft. Tot deleeftijd van 6 weken heeft het nog moeder-melk nodig, omdat het darmstelsel nog nietingesteld is op het verteren van enkeldroogvoer. Veel van deze te jong verkochtekonijntjes worden kort na aankoop ziek,krijgen heftige diarree en sterven. De stressvan nestscheiding en omgevingsverande-ring doet de weerstand omlaag kelderenwaardoor coccidiose de kop op kan steken.Coccidiose is een eencellige parasiet dieheftige diarree met vermagering en uitdro-ging veroorzaakt met, indien onbehandeld,sterfte als gevolg. Hoe jonger een konijntjeis, hoe gevoeliger het is voor stress.Daarom adviseren wij een konijn pas vanaf6-8 weken te scheiden van de moeder.

Hoe zit dat met inentingen?Gelukkig verkopen verschillende dierenspe-ciaalzaken konijnen pas vanaf 8 weken enouder. De dieren in deze zaken staan ondercontrole van een dierenarts, die de konijnenook op de leeftijd van 8 weken inent tegende twee gevreesde konijnenziekten VHS enMyxomatose. Een afgestempeld inentings-boekje wordt bij aankoop van het konijntjemeegegeven.

Indien het konijntje bij aankoop nog geeninentingen gehad heeft omdat het nog tejong was, dan zal het op de leeftijd van 8weken ingeënt moeten worden tegen VHS en op de leeftijd van 12 weken tegenMyxomatose. De inenting tegen VHS wordtjaarlijks herhaald; de inenting tegenMyxomatose wordt tweemaal per jaar, inhet voorjaar en in de nazomer, gegeven.

4

Waarop moet u letten bij aanschaf?

- Heldere, schone, ronde oogjes, geen traan-uitvloeiing of sporen daarvan.

- Geen sporen van diarree. - Het konijntje mag niet 'bottig' zijn, dus niet

mager. - Glanzende vacht met aanliggende haren

(losse wollige vacht duidt op te jonge leef-tijd).

- Goede tanden die 'beitelvormig' afslijten. - Het konijn moet levendig zijn.

Waar moet u aan denken bij thuiskomst?

- Het diertje moet ruimschoots de tijdkrijgen om aan zijn nieuwe leefomgevingte wennen.

- Het heeft voldoende bewegingsruimtenodig .

- Het heeft een rustig plekje nodig, zonderdat het eenzaam is.

- Geen blaffende honden of gillende kinde-ren vlakbij de kooi.

- De eerste dagen kan het diertje beter nietopgepakt worden, wel is het verstandigom het veel toe te spreken zodat het uwstem leert kennen.

- Het heeft een droge, tochtvrije plaatsnodig.

- Het heeft buiten een schaduwrijke, luweplek nodig.

- Een konijn verdraagt kou beter danwarmte.

- Het diertje moet voer krijgen wat het algewend was.

- De eerste dagen moet u het heel weinigvoer geven, maar zorg er wel voor datdag en nacht veel hooi beschikbaar is, enaltijd een bakje vers water.

- Na een paar dagen de hoeveelheid voeropvoeren naar de behoefte van hetkonijntje.

- Hooi moet altijd volop beschikbaar zijn.- Water moet altijd volop beschikbaar zijn- Geef de eerste twee weken liever geen

groenvoer, ook geen wortel, beslist geensnoep.

Voor het laten wennen aan groenvoer ziehoofdstuk 6 - Voeding.

Konijn uit een asiel?Er zijn in Nederland en België specialeopvangcentra voor konijnen en knaag-dieren, waar u ook jonge konijntjes ofmoeders met nesten kunt vinden. Veelkonijnen komen in het asiel terecht alsgevolg van een impulsieve aankoop ofomdat de kinderen geen interesse meerhebben in hun konijn. Niet omdat het konijneen kneusje is, wat veel mensen denken.

Ook deze konijnen verdienen een tweedekans en een gelukkig leven. Overweegt ude aanschaf van een konijn of van eentweede konijn, dan is het zeker de moeitewaard om eens in een asiel te gaan kijken!

2 Karakter en Gedrag van het Konijn

Prooidier

Hoewel het konijn als huisdier een normaalverschijnsel is geworden, is het in wezennog steeds een primitief dier, dat dicht bijde natuur staat en wijkt het karakter nietveel af van dat van zijn wilde soortgenoten. Een konijn is een prooidier, dat betekentdat het altijd op zijn hoede zal zijn voorgevaar, en onmiddellijk zal vluchten als er

gevaar dreigt. Pas als het geen kant op kanzal het zich omdraaien om zich te verdedi-gen. Een prooidier zal zich, als het zich ziekvoelt, heel stil houden en in een hoekjegaan zitten, omdat het instinctmatig weet dathet nu een gemakkelijke prooi is voor roof-dieren. Door zich heel stil te houden hoopthet onopgemerkt te blijven tot het zich beter

5

voelt. Deze instincten zijn nog volledig aan-wezig bij het huisdier konijn. Hierdoor kanziekte te laat gesignaleerd worden. Onshuiskonijn zal vaak met de ogen open sla-pen om de vijand de indruk te geven dathet wakker is. Ook ligt het het liefst ergensonder of in (een hol idee) zodat het zichvan alle kanten beschut voelt.

Hoe ziet een konijn zijn wereld?

Een konijn beweegt zich laag bij de grondvoort, en dat schept problemen in een huis-kamer. Immers is het gezichtsveld beperktdoor obstakels zoals tafel, stoel, bank, kastetc. Een konijn moet om het obstakel heenom weer een nieuw stukje omgeving tezien, en zal daarom altijd schrikken van uwonverwachte verschijning. Het ziet u nietaankomen en zal u in schrik niet herkennen,misschien vluchten. Een konijn moet daar-om rustig benaderd worden, altijd van vorenterwijl u praat, zodat het uw stem herkent.Konijnen zien dichtbij erg slecht, en zullenschrikken van nieuwe voorwerpen in dekamer. Ze kunnen gaan stampen van schrik,of heel behoedzaam met hun tastzin enreuk kennismaken met het nieuwe voor-werp. Dat kunnen bijvoorbeeld een paarschoenen zijn, die anders nooit in de kamerstonden. Door hun slechte zicht kunnen zeverder uw gezicht niet herkennen, maarherkennen ze u aan uw geur, uw vorm enuw stemgeluid.

Lief knuffel diertje?

Een konijn ziet er knuffelig uit, maar het isbeslist geen knuffeldiertje. Vaak wordt defout gemaakt een konijntje te kopen vooreen jong kind. Het kind wil het konijntje ronddragen, maarbijna alle konijnen zijn doodsbang om opge-pakt of vastgehouden te worden. Dit wordtdoor het konijn namelijk geassocieerd metgegrepen worden door een roofdier. Veelkonijnen raken in paniek en zullen gaanbijten en trappen, temeer omdat het dier

verkeerd vastgehouden wordt, of te stevig.Konijnen kunnen met hun scherpe nagelsen tanden lelijke wonden toebrengen. Hetkomt zeer vaak voor dat een konijn de rugbreekt of een hernia krijgt door het wildespartelen, of doordat het valt. Omdat eenkonijn tere, kwetsbare botten heeft zijnjonge kinderen en konijnen een slechtecombinatie.Een konijn kan behoorlijk knuffelig wordenals u de neiging kunt onderdrukken uwkonijn steeds op te pakken en het op schootte houden. Als het dier met rust gelatenwordt zal het u gaan vertrouwen, u niet alsbedreigend zien en uit zichzelf naar u toe-komen. Als het konijn geaaid wordt terwijlde vier pootjes op de grond zijn, zult u mer-ken dat het dier hier ontzettend van zalgenieten. Het zal de ogen sluiten en de kopop de grond leggen voor een uitgebreideaaibeurt. Op den duur is de kans groot datuw konijn zelf op schoot springt om geaaidte worden.

Agressie.

Agressie is eigenlijk angst. Angstige erva-ringen kunnen zorgen dat een konijn uitvaltnaar handen en bijt. Vanwege het prooidier-karakter van het konijn, schuw en tot vluch-ten geneigd, is er maar weinig nodig omeen lief konijntje te zien veranderen in eengrommend, uitvallend monstertje.Steeds uit hok of kooi pakken kan voor eenkonijn een angstige ervaring zijn en kan alaanleiding zijn tot gedragsverandering. Hetkonijn is bang om opgepakt te worden, enin de lucht gehouden te worden, bij zijnwilde soortgenoten betekent dit immersgegrepen te zijn door een vos, een bunzingof een ander roofdier. Op den duur zal hetal bang zijn als er handen uitgestoken wor-den, en bijten naar die handen. Knorrenden piepend van angst zal het zich in hetuiterste hoekje van hok/kooi drukken, alsniet gestopt wordt met het dier pakken zalhet al gaan aanvallen zodra het deurtjeopen gaat. Dit is dus agressie door angst.

6

Agressie voorkomen

Om deze situatie te voorkomen is het nodigdat een konijn zelfstandig in en uit hok ofkooi kan gaan. Buiten heeft het een rennodig waar het naar believen in kan gaanom vrij te lopen. Binnen moet de kooi openstaan, zodat het konijn er zelf in en uit kangaan.

Als het konijn terug in de kooi moet dan kanhet gelokt worden met eten. Hiervoor is inhet begin geduld nodig, later wordt hetautomatisme voor het konijn om op etens-tijd zelf terug te gaan. Zo hoeft het konijnnooit gepakt en opgetild te worden, en opdeze manier is er voor het konijn absoluutgeen reden om bang te zijn en zich dusagressief te gedragen. Integendeel, hoemeer het dier met rust gelaten wordt, hoeaanhankelijker het zal worden.

Agressie kan ook plotseling ontstaan ter-wijl daar geen aanwijsbare reden voor is. Indit geval kunnen hormonen een rol spelen.

Op de leeftijd van 5-8 maanden komt eenkonijn, mannetje zowel als vrouwtje, in depuberteit, en kan zeer territoriaal gedraggaan vertonen. Het kan zijn territorium gaanverdedigen als u eten wilt neerzetten, of hethok of de kooi wilt verschonen. In dit gevalis het verstandig het konijn te laten castre-ren. (Ook bij een vrouwtje heet deze ingreepcastratie). Als dit gedrag hormoonbepaaldwas, zal het verdwijnen na castratie.

Nog een reden voor plotselinge agressiekan zijn: schijnzwangerschap van eenvrouwtje. Ze wil dan haar denkbeeldigenest en jongen verdedigen. Er zal in de kooiiets van een nest te vinden zijn, opgestapeldstro en waarschijnlijk plukken vacht er in.Het vrouwtje kan dan het beste met rustgelaten worden, schijnzwangerschap gaatvanzelf over en dan verdwijnt dit agressievegedrag. Als een vrouwtje erg vaak schijnzwanger isgeeft haar dat toch wel stress, en zou ukunnen overwegen haar te laten castreren.

3 Huisvesting van het Konijn

Binnen wonen

Als u ervoor kiest om slechts één konijn alshuisdier te houden, dan kunt u het dier hetbeste binnenshuis huisvesten. Binnenshuisgehouden konijnen krijgen altijd meer aan-dacht van hun eigenaars dan een buitens-huis gehouden konijn. Konijnen hebbendringend behoefte aan sociaal contact.

De plaats

Een binnenkooi kan het beste op een lageplek staan, een klein stukje boven de grond,zodat het zelf in en uit de kooi kan gaan. Ditbevordert het tam en het zindelijk worden.De kooi moet stevig staan. Zet de kooi nietvlak onder een open raam of voor de ver-warming. Zet de kooi ook niet midden in de

zon en al zeker niet op de tocht. Dooroververhitting kan een konijn sterven envan tocht wordt het ziek. Kies een rustigeplek waar niet steeds langsgelopen wordt,maar waar het dier toch volop contact methet gezin heeft.

Maat van de kooi

Voor een klein konijn, met een gewicht vanongeveer 1 tot 2,5 kilo, is een kooi van 100bij 50 centimeter het absolute minimum,groter is sterk aan te raden. Grotere konij-nen hebben de grootste maat kooi nodig(150x80). Twee konijnen samen hebbenaltijd de grootste maat nodig. Uitgangspuntis dat de konijnenen naar alle kanten lekkerlanguit moet kunnen liggen, ook als er eenkartonnen speeldoos in staat. Als dat niet

7

kan, dan is de kooi te klein, en zal het konijnzich in een gevangenis voelen. De kooi moet een traliewerk bovenkant heb-ben, met een bovenklep én een deurtje aande voorzijde. Een gesloten kunststof kooimet een traliewerken schuif in de bovenkapis heel handig voor de eigenaar, omdat ervrijwel niets uit gemorst kan worden. Maarvoor het konijn zelf is zo’n kooi absoluutongeschikt. Door de geslotenheid ervankan de temperatuur in de kooi namelijk sneloplopen. Bovendien concentreren zichurinedampen onder de kap waardoor eenkonijn snot kan krijgen. De kooi is te laagwaardoor een konijn niet helemaal rechtopkan zitten en een vergroeide rug krijgt. Ten-slotte belemmert de dichte kap het contactvan het konijn met het gezin.

Bodembedekking

Er zijn verschillende mogelijkheden voorbodembedekking. Zaagsel en kranten zijn afte raden omdat het snel doorweekt raakt, enhet geen urinegeuren opneemt. De kooi zaldus snel gaan stinken. Bij konijnen met eenlangharige vacht blijft zaagsel ook verve-lend aan het haar hangen. Zaagsel is verderbeslist af te raden omdat dit gassen geeftals het nat wordt en dit kan luchtwegproble-men veroorzaken. De meeste konijnen ver-snipperen de kranten. Gewoon stro op debodem voldoet, wanneer u in de mesthoekeen dikke laag organische vulling strooit (bijdierenspeciaalzaken te koop), of een drie-hoekbak (bij dierenspeciaalzaken te koop)neerzet in de mesthoek, gevuld met orga-nische vulling en daar boven op een laaghooi. Konijnen zijn van nature zindelijk enzullen in een bepaalde hoek een mesthoekgaan maken. Geef uw konijn een paardagen de tijd totdat u weet waar demesthoek gemaakt is.

Organische bodembedekking

Er zijn diverse soorten organischebodembedekking. Ze kunnen bestaan uit

korrels van geperst stro of geperst papier,geperste maïs of geperste houtvezels.Bedekking van geperste mais neemt min-der goed op. Kies korrels die uiteenvallenen verkruimelen als ze nat worden. Dat isbelangrijk, omdat er konijnen zijn die dekorrels eten. Zouden de korrels niet uiteen-vallen en opzwellen als ze nat worden, dankan dit verstoppingen in het maagdarmka-naal geven. De korrels absorberen primaurinelucht, en de kooi is snel schoon temaken. Tenslotte zijn er nog Aubiose enHemparade, bodembedekkingen op basisvan vlas en hennep. In plaats van stro kunt u ook voor beddingkiezen. Dit is heel zacht, gehakseld stro,dat behandeld is met etherische olie dieschimmels en parasieten weert. Dezebodembedekking wordt vooral aanbevolenvoor grote konijnen, die snel last hebbenvan sore hocks (wonden aan de onderkantvan achterpoten). Verder is het stuifvrij.Bedding wordt o.a. gemaakt door RusselRabbit.

Voer- en drinkbakken

De beste voer- en drinkbakken zijn die vanroestvrij-staal, ze kunnen met beugels op-gehangen worden aan het traliewerk vande kooi. Dergelijke bakjes zijn sterk en zeerhygiënisch; ze zijn uitstekend uit te wassenen zelfs te koken. Bakjes die op de bodemstaan worden vaak vies of ze worden om-gegooid. Een drinkflesje is niet aanbeve-lenswaardig. Een onderzoek heeft uitge-wezen dat drinken uit flesjes mogelijk meerkans geeft op gasvorming in de darmen vaneen konijn.Voor een konijn is drinken uit een bakjetrouwens een natuurlijker manier dan drin-ken uit een flesje. (Heel jonge konijntjes zijnvaak niet gewend aan een flesje en hebbenzeker in het begin een bakje nodig.)Kiest u toch voor een flesje, let er dan da-gelijks op of er nog voldoende water uit hettuitje komt. Houd hiervoor het flesje onder-steboven en knijp er in, terwijl u tegelijker-

8

tijd met een vinger zachtjes tegen het balle-tje in het tuitje duwt. Er moet nu een straaltjewater uitkomen. Komen er slechts druppelsof helemaal niets, dan zit het balletje vastdoor kalkvorming. Het tuitje een nachtje inhuishoudazijn leggen verwijdert de meestekalk, maar beter koopt u een nieuw flesje.Als er druppels komen of een straaltjewater terwijl u niet tegen het balletje duwt,dan is de fles lek en zal leegdruppelen inde kooi.

Buiten wonen

Een konijn is een sociaal dier, dat gezelschapen aandacht nodig heeft. Hoe riant het hokof de ren ook is, een konijn is niet gelukkigals hij daar dag en nacht alleen moet zitten.De ervaring leert dat een buitenkonijn vooral‘s winters eenzaam is. Door koud en guurweer is de animo om een paar uur met eenbuitenkonijn door te brengen niet groot. Hetkonijn naar binnen halen om te spelen is afte raden vanwege het grote temperatuurs-verschil. Dit werkt ziekte in de hand. Verderzijn de meeste konijnen bang om heen enweer gedragen te worden, waardoor zeagressief gedrag kunnen gaan vertonen.Een konijn dat buiten woont heeft dus drin-gend een partner nodig. Twee vreemdekonijnen mogen nooit zomaar samengezetworden, zie het hoofdstuk Koppelen.Een binnenkonijn dat veel alleen is (bijv.werkende mensen) heeft ook een partnernodig.

Het buitenhok

Een buitenhok moet op een luwe plek staan,wind of regen mogen niet in het hok slaan.Het beste is de opening op het oosten tezetten. Op zonnige dagen moet het konijnvoldoende schaduw hebben want een ko-nijn raakt snel oververhit en kan daardoorsterven. Het hok dient aan de binnenkantonbewerkt te blijven, en aan de buitenkantwind- en waterdicht gemaakt worden. Hethok moet ruim zijn, breedte 1.50 meter en

diepte en hoogte 0.60 meter is echt hetminimum: de dieren moeten er rechtop inkunnen zitten. (Natuurlijk hebben grotekonijnen zoals bijv. Vlaamse reuzen enLotharingers een nog ruimer hok nodig,tenzij ze dag en nacht vrij kunnen rondlo-pen.) Eénderde van het hok moet bestaanuit een gesloten nachthok. Dit nachthok iseen veilige schuilplaats die dieren altijdnodig hebben. De opening van het nachthokmoet precies zo groot zijn dat het konijn erdoor kan. Het hok staat een stukje van de grond af oplage poten, zodat er geen optrekkende kouis. Een scharnierend dak is handig om hethok schoon te maken. Het dak zelf steekteen stukje over om inslaande regen tegente gaan. Het hok moet van buitenaf zeergoed gesloten kunnen worden, zodat slimme(roof)dieren het hok niet kunnen openmaken.Het hok moet verder stabiel zijn zodat hetniet omgegooid kan worden door bijv. eenhond. In de wintermaanden wordt in hetnachthok extra stro gedaan. Bij strenge koukan de voorzijde van het hok gedeeltelijkafgesloten worden door plexiglas of eenjuten zak. Er moet altijd voldoende frisselucht blijven. Bij meer dan 10 graden vorsten gure oostenwind kan het hok beter ineen (tochtvrije!) ruimte gezet worden.

De ren

De ren wordt aan, of om het hok heen ge-bouwd, zodat de konijnen vanuit hun hokzelf de ren in en uit kunnen gaan. Via eenbede kippenloopplank kunnen de konijnenhet hok in en uit gaan. Een gedeelte van de ren kan overdekt ge-maakt worden zodat de konijnen ook bijregen in de ren kunnen. Een ren kan nooitgroot genoeg zijn, 4 vierkante meter is aan-bevolen voor twee konijnen, groter magook.Het frame van de ren moet zeer stevig zijnen het gaas wordt aan de binnenkant gespij-kerd. Zo kunt u geïmpregneerd hout gebrui-ken zonder gevaar dat uw konijn aan het

9

hout knaagt, de palen staan aan de buiten-kant van de ren. Het is nodig de hele ren teondergraven met gaas, ongeveer 40 centi-meter diep. De zijkanten van de ren moetenca. 50 cm. diep ingegraven worden. De renwordt verder ca. 80 cm. hoog, zodat dekonijnen blije sprongen kunnen maken. Uitveiligheidsoverwegingen is het aan te radende bovenkant van de ren dicht te maken.Zo kunnen de konijnen er niet uit, en anderedieren er niet in. Een afsluitbare klep maaktdat u zelf in en uit de ren kunt gaan wan-neer dat nodig is.

SpeelgoedOok buitenkonijnen hebben speelgoednodig, dit kan bestaan uit takken, boom-stronken, buizen enz. Bij droog weer kaneen grote kartonnen doos, dichtgemaaktmet gaten aan weerszijden, als tunnel ge-

geven worden. Konijnen zitten graag in eenkartonnen doos.

Tenslotte:

Beter een heel klein rennetje danhelemaal geen renKonijnen buiten in een hok houden zonderuitloopmogelijkheid is af te raden. Het is instrijd met de natuurlijke behoeften van dezedieren.

Ook bij beperkte ruimte is een uitloop tecreëren door een hok op poten te zetten, ende ruimte onder het hok te benutten alskleine ren door het af te zetten met gaas. Vanuit het hok kan het konijn via een trapjenaar de ren, en woont op deze manier ineen soort flat.

4 Koppelen van Konijnen

Waarom twee konijnen?

Een konijn is sociaal en heeft behoefte aaneen soortgenoot. We hebben vast allemaalwel eens vertederd staan kijken naar tweekonijntjes die dicht tegen elkaar aan liggen,de kopjes tegen elkaar, elkaar wassend. Zegenieten duidelijk van elkaars gezelschap enzijn duidelijk gelukkig met elkaar.Het hebben van twee konijnen heeft ook eenvoordeel: je kunt zonder schuldgevoel eendagje uit met het hele gezin; de konijnenhebben immers gezelschap aan elkaar. Eénkonijn vergt beduidend meer zorg en aan-dacht omdat een konijn een sociaal dier is.

Kunnen alle rassen konijnen aan elkaargekoppeld worden?

Het is niet van belang welke konijnenrassenaan elkaar gekoppeld worden. Een Vlaamsereus kan liefdevol samen leven met eendwergkonijn en een hangoor kan de groots-te vrienden zijn met een konijn met rechtop-

staande oren. Wél is het beter om een vol-wassen konijn te koppelen aan een volwas-sen konijn. Dit heeft namelijk de meestekans van slagen. Jonge konijntjes van 6-8weken die aan een volwassen konijn gekop-peld worden, worden òf niet geaccepteerdof worden onder de voet gelopen. Verderspeelt de leeftijd geen rol; men kan dus een2-jarig konijn met succes koppelen aan eenkonijn wat bijv. al 4 jaar oud of ouder is.

Gelijke geslachten

Twee vrouwtjes of twee mannetjes kunnentot de leeftijd van 3 maanden over hetalgemeen probleemloos bij elkaar gezetworden. Houd er alleen wel rekening meedat wanneer de konijnen ca. 3 maandenoud zijn, hormonen tot onderlinge gevech-ten kunnen leiden, bij mannetjes maar ookbij vrouwtjes. Tijdelijke scheiding encastratie/sterilisatie is dan noodzakelijk omde dieren weer in harmonie met elkaar telaten leven.

10

De moeilijkste combinatie is mannetje/man-netje. De beste combinatie is mannetje/vrouwtje. Echter vanaf de 3e maand zijnkonijnen vruchtbaar, dus scheid ze dan tij-delijk om nestjes te voorkomen! Vrouwtjes (voedsters) kunnen vanaf 6maanden gesteriliseerd worden, mannetjes(rammen) kunnen vanaf 5 maanden gecas-treerd worden. Na castratie duurt het nogtwee weken voordat het mannetje onvrucht-baar is, daarom adviseren we om het man-netje en vrouwtje gedurende deze wekenapart te huisvesten (bij voorkeur met gaasgescheiden, zodat ze elkaar kunnen zien enruiken) alvorens ze weer aan elkaar gekop-peld kunnen worden. Bij een vrouwtje moet tot 4 weken na cas-tratie gewacht worden, zodat de wondengoed genezen zijn.

Welke voorbereidingen moet ik treffenvoordat ik 2 konijnen ga koppelen?

Voordat u op zoek gaat naar een tweedekonijn moet er een tijdelijke tweede kooi (inhuis) komen. Het beste kunnen de tweekooien op een neutrale plek naast elkaargeplaatst worden. Onder een neutrale plekwordt verstaan een plek in huis waar hethuidige konijn nog nooit is geweest enwaardoor uw konijn dus ook geen territo-riaal gedrag zal ontwikkelen t.o.v. het nogaan te schaffen konijn.

Doordat het koppelen tot stress kan leidentussen de konijnen is het van belang dat dekonijnen gezond zijn. Daarnaast is het vanbelang dat de konijnen gesteriliseerd en/ofgecastreerd zijn: twee niet gecastreerdemannetjes zijn niet te koppelen, twee nietgesteriliseerde vrouwtjes nauwelijks. Nietgecastreerde/gesteriliseerde mannetjes envrouwtjes koppelen over het algemeen welgoed, maar leveren ook nestjes op..... hetmannetje dient in dit geval dus altijd gecas-treerd te zijn. Twee weken na castratie vanhet mannetje kan hij gekoppeld worden.

De kennismaking

Om te beginnen kunnen twee vreemdekonijnen niet zomaar bij elkaar gezet wor-den. Als ze elkaar niet mogen kunnen hevi-ge gevechten uitbreken, waarbij ze elkaardodelijk kunnen verwonden. Om de kansvan slagen zo groot mogelijk te maken, ishet verstandig uw konijn mee te nemen(naar asiel of particulier) als u een anderkonijn uit gaat zoeken. De dieren kunnendan eerst in een ren kennismaken en danblijkt al snel of het wel of niet klikt. In eenasiel kunt u verschillende combinatiesuitproberen.

KennismakenWees op vechtpartijen voorbereid door eenplantenspuit (om ongewenst gedrag 'af testraffen') en een paar oude dikke hand-schoenen binnen handbereik te hebben,die voorkomen dat u tijdens het scheidenvan twee konijnen per ongeluk gebetenwordt. Konijnen die onverschillig doen en elkaarde rug toedraaien, vertrouwen elkaar. Ditkan een heel goede combinatie worden.Konijnen die elkaar nieuwsgierig besnuf-felen, vinden elkaar ook wel leuk. Gaan deoren naar achteren en het staartje omhoog,dan vertrouwen ze elkaar niet. Wees danalert om in te grijpen en ze te scheiden alshet fout gaat. Vliegen ze elkaar onmiddel-lijk aan, dan is dit geen goede combinatie,onmiddellijk scheiden is geboden.Voor het scheiden van twee vechtendekonijnen hebt u de plantenspuit nodig en dehandschoenen. Spuit met een harde straalop de konijnen (niet op de kop), ze zullenschrikken en even stoppen met vechten.Nu scheidt u de konijnen snel en zoekt eenandere toekomstige partner.

Het koppelen.

Nu u (maar liever nog: uw konijn) eengeschikte partner heeft uitgezocht, kan hetkoppelen in de thuissituatie gaan beginnen.

11

De ontmoeting thuis zal bij elk konijn ver-schillend verlopen. Uw konijn zal een nieuwkonijn in huis toch vreemd vinden. Er kandus gevochten worden om zijn positie inhuis te behouden. Ook onverschillig gedragen weldra elkaar wassen is een mogelijk-heid. Dit laatste is natuurlijk het mooist.

Om de konijnen verder aan elkaar te latenwennen moeten de kooien naast elkaargezet worden. Houd iets tussenruimte zo-dat de dieren elkaar niet door de traliesheen kunnen bijten, en zet ze verhoogd.Geef het voer zo dicht mogelijk bij de an-dere kooi, zo zijn de dieren verplicht sociaalgedrag te vertonen door dicht bij elkaar teeten. Laat de konijnen elke dag van kooiverwisselen, zodat ze leren in elkaars luchtte leven. Na een paar dagen kan het echtekoppelen beginnen.

De koppeling vindt plaats in een kleine,neutrale en zoveel mogelijk lege ruimte ofren (ca. 2 bij 3 meter), zodat de dieren geenobstakels hebben waar ze in, achter of on-der kunnen schieten. In het midden staateen kartonnen doos, waar de konijnen om-heen kunnen lopen, om even uit elkaarsgezichtsveld te verdwijnen indien nodig.

- Neemt een konijn een dreigende houdingaan (oren schuin naar achteren, staartjeomhoog) duw het dan weg terwijl u rustigpraat. Een gevecht moet te allen tijdevoorkomen worden, de dieren moeteneen goede herinnering aan hun samenzijnhebben.

- Begint het ene konijn te rijden en laat deander dat toe, dan kunt u dat even latenbegaan. Duurt het te lang of gebeurt hette vaak, leidt het konijn door aaien danvan het rijden af en duw het zachtjesopzij. Verbied het niet helemaal want hetrijden is belangrijk omdat hiermee in dekonijnenwereld de dominantie wordtbepaald. Rijdt het konijn op de kop vande ander, dan kan het andere konijn in degeslachtsdelen bijten, wees hierop alert!

Duw het rijdende konijn zachtjes weg. - Wil het andere konijn niet bereden wor-

den en rent het weg, leid dan het anderekonijn met aaien af.

- Draait het andere konijn zich om en wilhet vechten, scheid de dieren dan en laatze, met gaas gescheiden en vrij lopend,nog een paar dagen verder kennismaken.

- Als de konijnen nieuwsgierig naar elkaardoen door het gaas, kunt u ze na eenpaar dagen weer bij elkaar zetten. Eenachtervolging waarbij wat plukjes haarloskomen kunt u toelaten. Draaien dekonijnen zich naar elkaar en vechten altrappend naar elkaars buik, dan moetenze direct gescheiden worden, en dan kuntu deze combinatie vergeten. Deze konij-nen zullen elkaar altijd haten. Scheid zemet gebruik van plantenspuit en hand-schoenen.

* Afhankelijk van de situatie kunnen dekonijnen 5 tot 15 minuten samen loslopen. Liggen ze relaxt in elkaars aan-wezigheid, dan kunt u ze langer bij elkaarlaten. Is er risico op vechten dan kan hetnodig zijn de konijnen slechts 2 minutenbij elkaar te laten. Voordat het een ge-vecht wordt scheidt u ze, hiermee kweektu een goede niet-vecht herinnering engaan de konijnen elkaar vertrouwen. Hetis belangrijk elke dag de konijnen even bijelkaar te zetten.

Laat geen van beide konijnen loslopentenzij ze samen op een neutrale plek zijn.Hiermee leren ze dat ze slechts los mogenlopen in elkaars gezelschap.* Verloopt de koppeling succesvol dan kuntu de konijnen steeds langer samen laten,en u kunt de loopruime gaan vergroten.

U kunt nu ook proberen om ze voor eenkorte periode samen in een kooi te zetten,waarna u ze weer terugzet in hun eigenkooi. Doe dit regelmatig totdat u er zekervan bent dat de konijnen samen willenblijven. Veel konijnen zijn de beste vriendenmaar willen toch altijd een eigen plekje, en

12

willen de kooi niet delen. Staat de kooi altijdopen, dan is het delen geen probleem: dekonijnen kunnen elkaar dan ontlopen bijeventuele spanningen.

Wat te doen bij overlijden?Ook voor konijnen breekt een verdrietigeperiode aan wanneer een partner komt teoverlijden. Het achterblijvende konijn zal

zijn maatje missen. Daarom is het vanbelang dat u het konijn afscheid laat nemenvan de overleden partner. Zonder eenbewust afscheid zal het konijn niet snappenwaar de ander is en zal blijven zoeken enwachten, en mogelijk wegkwijnen. Zo snelmogelijk een nieuw maatje is voor hetkonijn het beste.

5 Speelgoed voor het Konijn

Een huiskonijn dat aan meubelen knaagt,of in de vloerbedekking graaft, is niet stoutmaar speelt. Een konijn moet spelen omlichamelijke redenen: energie kwijtraken, enom psychische redenen: voor afleiding.Natuurlijk is het niet de bedoeling dat hethuisraad gesloopt wordt! Daarom is hetbelangrijk dat een konijn speelgoed krijgt...Speelgoed wat afgestemd is op de natuur-lijke behoeften van het konijn is het beste.

Graven en wroeten

Konijnen houden ervan om te wroeten entunnels te graven. Kartonnen kokers vanvloerbedekking kunnen prima dienen alstunnels. In het einde van zo’n koker kunnenkranten gepropt worden, zodat het konijnurenlang bezit is de kranten er uit te krijgen.Een tunnel kan ook eenvoudig gemaaktworden door een grote kartonnen doos aande bovenkant dicht te plakken, en in de zijk-anten een ruim gat uit te snijden. Een lan-gere tunnel wordt op dezelfde manier ge-creëerd door twee dozen tegen elkaar aante schuiven. Een kartonnen doos, of eengrote rieten mand gevuld met hooi en kran-tensnippers is een fijne graafplek voor uwkonijn. Matjes van zeegras zijn ook geliefdbij veel konijnen. Een konijn dat graag inkleedjes, beddengoed of kussens graaftkunt u een oude handdoek geven, of eenpaar ‘eigen’ kussentjes. Als uw konijn hiervan eet moet het weggehaald worden omeen verstopping in de maag te voorkomen.

Als uw konijn op een bepaalde plek in hettapijt graaft kunt u die plek beschermendoor er een stukje oude vloerbedekkingneer te leggen.

Knagen en scheuren

Voor de knaagbehoefte van het konijn kun-nen onbehandelde rieten manden, takken,karton, papier, stro en dennenappels gege-ven worden. Een konijn dat graag in uwbankstel knaagt kunt u een dichte karton-nen doos geven, gevuld met papier of stro.Met een gat als beginnetje kan het konijnde klus zelf verder afmaken. Konijnen diegraag scheuren moeten veel papieren pro-ducten krijgen om te voorkomen dat ze nietin de verleiding komen behang te gaanscheuren. Een oude telefoongids bijvoor-beeld, zorgt voor vele uren scheurplezier.Tenzij uw konijn erg veel van het papiereet, is het scheuren zelf onschadelijk.Kranten of een telefoongids zijn beter dantijdschriften, want gekleurd papier bevatmeer schadelijke stoffen. Om het huis net-jes te houden kunt u kranten en/of telefoon-gids in een grote doos leggen, zodat desnippers op één plek blijven.

Gooien en klimmen

Veel konijnen vinden het leuk, ook in dekooi, om met allerlei dingen te gooien. Indierenzaken zijn helaas geen konijnenspeel-tjes te koop. Wel zijn er verschillende

13

kattenspeeltjes die ook bij konijnen in desmaak vallen, zoals cylindervormige hard-plastic kattenspeeltjes met een belletje, ofeen balletje van metaaldraad. Koop lievergeen kattenspeeltjes voor uw konijn vanrubber (kapotknagen/ opeten), en zorg er-voor dat ze spleten en gleuven hebben zo-dat uw konijn ze gemakkelijk met zijn tandenop kan pakken.

De meeste konijnen klimmen graag en voordit doel kunnen wat kartonnen dozen ‘ver-springend’ op elkaar gestapeld worden.Hier en daar een gat in de dozen maakteen een spannend sluip-door parcours. Dedozen moeten van stevig karton zijn en hetbeste kan iets zwaars op elke bodem ge-legd worden om te voorkomen dat ze gaanschuiven of vallen. Wat hooi in één van dedozen geeft het konijn tijdens het spelenook wat te knabbelen. Geef uw konijn in het begin zoveel mogelijkverschillend speelgoed. Konijnen vinden hetleuk om zoveel mogelijk dingen te onder-zoeken. Gaandeweg zal dan duidelijk wor-den waar de voorkeur naar uit gaat. Hetene konijn graaft het allerliefst, het anderekonijn vindt knagen veel leuker. Als alleenmaar een balletje of een stok gegevenwordt, is er grote kans dat het uw konijn erniet naar om kijkt.

Net als hun wilde soortgenoten rusten tam-me konijn graag ‘s middags, maar zijn ze ‘sochtends en ‘s avonds het meest actief;gedurende die tijden zullen ze het meestmet hun speelgoed bezig zijn. Wissel hetspeelgoed regelmatig af, verplaats dozen,geef wat andere dingen, zodat uw konijn

zijn onderzoekingsdracht kan botvieren.

Gedrag afleren

Konijnen leren snel slechte gewoontes aan,maar die leren ze niet zo makkelijk af!Afleren kan tot drie weken duren. De bestemanier om konijnen iets af te leren is ze afte leiden en ze de slechte gewoonte telaten vergeten.

Voorbeeld: Een konijn dat op de bankspringt en daar gaat plassen, moet beletworden op de bank te springen. Dit luktdoor de bank te barricaderen, of door metde plantensproeier te spuiten. Het eerste iseen betere manier, want als het konijn nietmeer op de bank kan komen, zal het opeen gegeven moment de bank vergeten.

Natuurlijk moet er iets anders in de plaatsgegeven worden, net zoals bij kleine kinde-ren moet aan konijnen, als iets verbodenwordt, een alternatief gegeven worden watze wél mogen. Scheurt het konijn aan be-hang, dan kan het een grote doos gegevenworden, met gedeeltelijk vastgeplakt be-hang, waar het konijn aan mag scheuren.Belangrijkste is om te zorgen dat het konijnniet meer bij verboden dingen kan komen,door deze dingen af te schermen. Als hetkonijn er niet meer bij kan, zal hij het naeen poosje vergeten en dan is de slechtegewoonte afgeleerd.

Slaan of andere straf is uit den boze, hetkonijn zal hier niets van begrijpen, envaak schuw gedrag gaan vertonen.

6 Gezonde voeding voor het Konijn

Konijnen horen een slank en gespierd li-chaam te hebben. Er mag geen dikke laagvet over de ribben zitten. De wam (grotehuidplooi onder de kin) van een voedstermag niet zo groot zijn dat hij in de weg zit bij

het wassen of eten. De heupbeenderenmogen echter niet uitsteken, want dan ishet dier te mager. De meeste konijnen zijnhelaas te dik omdat ze te veel of te calorie-rijk voedsel krijgen. Verder speelt te wei-

14

nig lichaamsbeweging vaak een rol. Bijna alle voedingsstoffen die konijnen no-dig hebben halen ze uit hooi, groenvoer enblindedarmkeutels. De meeste huiskonijnenkrijgen te veel droogvoer en te weinig hooien groenvoer. Te weinig hooi kan gebits- engezondheidsproblemen veroorzaken.

Gezond dieet

Een gezond dieet bestaat uit weinig droog-voer, onbeperkt hooi, voldoende groenvoer,af en toe fruit en altijd vers water.

Onbeperkt hooiOnbeperkt hooi betekent dat een konijndag en nacht over hooi moet kunnenbeschikken. Het liefst krijgt een konijntweemaal daags een verse pluk. Hooi magniet oud en muf zijn, het moet geurig zijn enstofvrij.

DroogvoerDroogvoer is oorspronkelijk ontwikkeld voorlaboratoriumkonijnen en slachtkonijnen. Ditvoer is calorierijk en is bedoeld om konijnensnel te laten groeien, bij huiskonijnen zorgtdit voer al snel voor zwaarlijvigheid. Veelmerken voer bevatten te veel calcium waar-door het gevaar van blaasstenen ontstaat. Ook zijn veel merken vaak te eiwitrijk, waar-door een konijn de blindedarmkeutels nietmeer eet. Hierdoor komt het belangrijkevoedingsstoffen te kort, waardoor kwalenontstaan. Droogvoer bevat vaak te weinigonverteerbare vezels, dit kan leiden tot eente traag werkend darmstelsel, waardoorkwalen zoals een “haarbal” in maag ofdarmen kunnen ontstaan.

Het beste kunnen in feite uitsluitend groenekorrels (biks) gevoerd worden. Uit gemengdvoer pikt een konijn graag alleen de lekkeredingen en laat de groene korrels, die juistessentiële voedingsstoffen bevatten, liggen.Door dit selectief eten kunnen op den duurkwalen ontstaan zoals de bekende zachte

keutels die aan de anus blijven plakken(Deze kwaal ontstaat ook door snoep).Konijnen die veel droogvoer eten zullenveel moeten drinken. Gebeurt dit niet, dankan dit aanleiding zijn voor aandoeningenaan de urinewegen.

Droogvoer mag geen Robenidine ofMeticlorpindol bevatten, dit is een coccidio-staticum (soort antibioticum). Het vezel-gehalte moet hoog zijn, het beste 14-18%.Het eiwitgehalte is beter niet hoger dan12-14%. Ruw vet niet hoger dan 3%, terwijlhet calciumgehalte niet hoger moet zijndan 1,0%. Kiest u toch voor gemengd voerdan is Russel Rabbit een goede keuze.Supreme Science Selective ook van Russelis geschikte biks voor konijnen die ziekgeweest zijn of slecht hooi eten.

Aanbevolen hoeveelheid is voor een konijnouder dan 7 maanden, niet meer dan 25gram per kilogram lichaamsgewicht perdag, verdeeld over ‘s morgens en‘s avonds. Dit lijkt erg weinig, maar het ismeer dan voldoende voor een huis/tuin-konijn. Op deze manier zal een konijn datgemengd voer eet, de groene korrels nietlaten liggen, maar alles opeten. Wordt hetkonijn te mager omdat het veel energieverbruikt dan kan het meer voer krijgen.

Wat extra eiwitrijk voer mag wel gegevenworden aan drachtige, zogende voedstersen ook aan raszuivere angorakonijnen. Bijde laatsten gaat veel energie zitten in dehaargroei.

GroenvoerIn de natuur beginnen konijnen op de leef-tijd van een paar weken al mee te knabbe-len aan planten. Huiskonijnen kunnen aljong probleemloos aan groenvoer gewendworden als de manier van geven goed inacht genomen wordt. (zie hierna bij ‘groen-ten wennen’)

15

De meeste jonge konijntjes uit een dieren-winkel hebben nooit eerder groenvoer teeten gehad. Daarom kan het beste aandeze konijntjes de eerste week na aanschafgeen groenvoer gegeven worden en weinigbiks maar veel hooi. Hierdoor wordt dedarmbeweging gestimuleerd en wordtzachte ontlasting voorkomen.

Groenten wennen.

De benodigde bacteriën om groenvoer teverteren moeten zich vormen. Daarommoet groenvoer opgebouwd worden, anderskan een konijn ervan aan de diarree gaan. Het opbouwen geschiedt door een konijnde eerste dag een heel klein stukje groente,ter grootte van een postzegel, te geven. Dekeutels van de volgende dag worden afge-wacht. Als die mooi droog zijn, kan de dub-bele hoeveelheid groente gegeven worden.Als de keutels van de dag daarna nog mooizijn, kan de hoeveelheid groente weer ver-meerderd worden. Zo kan bijvoorbeeldandijvie opgebouwd worden tot een heelblad per dag.Als de keutels de tweede dag goed zijn, kaneen nieuwe soort groente erbij gewend wor-den. Dezelfde manier van opbouwen wordtgehanteerd. Zo worden één voor één nieu-we soorten groenten gewend, tot het konijnminimaal 5 verschillende soorten groentenper dag krijgt.Worden de keutels zacht en/of nat, danmoet gestopt worden met de laatst toege-voegde groente, want dat was de oorzaakvan de afwijkende keutels. Na een paardagen kan de groente weer geprobeerdworden, zijn de keutels hierna opnieuwzacht en nat dan kan beter deze groentevoorgoed van het menu geschrapt worden.

Variatie.Het beste is om een konijn zo gevarieerdmogelijk groenvoer aan te bieden, van veelsoorten groenten een kleine hoeveelheid,en niet een grote hoeveelheid van maaréén soort groente. Bij een heel jong konijn-

tje kan het beste begonnen worden met watpeterselie en wat selderie.

Geschikte groenten

Geschikte groenten om te geven zijn o.a.* Broccoli (bladeren en topjes)(beperkt)* Boerenkool* Paksoy * Andijvie * Peterselie (weinig, sterk vochtafdrijvend)* Selderij (takje, sterk vochtafdrijvend)* Mosterdblaadjes* Romeinse sla* Waterkers* Wortel + loof* Witlof * Spinazie (zeer beperkt vanwege

oxaalzuur)* Paardenbloem (bijvoeding)* Zuring (bijvoeding, zeer beperkt vanwege

oxaalzuur)* Weegbree (bijvoeding, darmstimulerend,

zeer eiwitrijk)* Wilde achillea (bijvoeding)

Groenten die niet gegeven mogen worden* Bieslook, prei, ui, knoflook* Alle soorten bonen en erwten* Rabarber (heel giftig, dodelijk)* Vaste kool zoals rode kool (gasvorming)* Aardappelen en aardappelschillen

Gras

Gras is altijd het belangrijkste voedsel ge-weest van konijnen. Gras is daarom bijzon-der goed groenvoer, er moet goed op ge-kauwd worden wat het afslijten van de kie-zen ten goede komt. Gras bevat veel vocht,en bijna alle voedingsstoffen die een konijnnodig heeft. Maar ook aan gras moet eenkonijn gewend worden, door eerst watsprietjes te geven en de hoeveelheid dage-lijks te verhogen totdat het konijn helemaalaan gras gewend is en in een ren op hetgras kan staan. Het eerste jonge gras dat in het voorjaaropkomt is te eiwitrijk en kan voor darmpro-blemen zorgen. Beter is het nieuwe graséén of tweemaal te maaien voordat het

16

konijn dit gras eet. Dit geldt voor zoweljonge als oudere (asiel)konijnen. Gras mag niet vervuild zijn door anderedieren, omdat dit voor wormen in het li-chaam kan zorgen. Verder mag het grasniet bespoten zijn met pesticiden zoals anti-schimmel of mosverdelger, of bestrooid zijnmet kalk. Met de grasmaaier gemaaid gras mag nietaan een konijn gegeven worden. Dit gasbroeit bijna onmiddellijk en kan in de maaggasvorming geven.

Fruit

Een konijn kan praktisch alle fruit eten, mitsde pitten verwijderd worden. U kunt zelftesten welk fruit uw konijn lekker vindt.Voorbeelden van (vers!) fruit zijn: appel,peer, kiwi, perzik, kers, zwarte bes, bosbes,aardbei, framboos, ananas, mango, meloen,kruisbes, banaan.

Fruit heeft echter een hoog suikergehaltewaardoor gas of diarree kan ontstaan enmag daarom slechts matig gegeven wor-den. Een schijfje appel of peer, een enkeleframboos of aardbei is genoeg als lekkernijtussendoor. Banaan bevat bovendien veelkalium, daarom hiervan slechts enkelekeren per week een plakje geven

Fruit moet, evenals groenten, opgebouwdworden om diarree te voorkomen.

Maatstaf voor voeren.

Een konijn dat steeds minder hooi eetterwijl er geen gebitsprobleem speelt, krijgtòf te veel droogvoer, òf te veel groenvoer.Hooi is het belangrijkste onderdeel van devoeding en moet altijd goed gegetenworden.

7 Gebitsproblemen bij Konijnen

Verkeerde beet.

Tanden en kiezen van een konijn groeieneen levenlang door, dit is bij de meestemensen wel bekend. Minder bekend is datkonijnen in de onderkaak 2, maar in debovenkaak 4 snijtanden hebben. Achter devoorste zichtbare snijtanden bevinden zichnog twee korte tandjes, de zogenaamdeslijttandjes. Hierop slijten de ondersnijtan-den af, mits de stand van het gebit goed is.

Als de stand van het gebit niet goed is ont-staan er problemen, want dan kunnen deondertanden niet afslijten. Ze kunnen danbuiten de mond gaan groeien, en kunnenmet een boog richting ogen groeien. Somsgroeien ze zelfs door een lip heen. Als deondertanden doorgroeien, kunnen deboventanden ook door gaan groeien. Dezegroeien vaak met een krul terug de mond

in, en kunnen zich zelfs in het verhemelteboren. Een reden voor scheefstand van het gebit is o.a. genetische verandering van de schedel, door fokken veroorzaakt.

17

Als de tanden te lang worden krijgt eenkonijn problemen met eten. Het kan hetvoedsel niet meer oppakken of kauwen enhierdoor kunnen darmproblemen ontstaan.Ook zal het konijn de vacht niet meerkunnen onderhouden of deblindedarmkeutels eten. De conditie vanhet dier gaat dus snel achteruit. Gebits-problemen kunnenook op latere leeftijdontstaan. Het is danook zinvol omregelmatig het gebitvan uw konijn tecontroleren. Evende lipjes omhoogduwen om te zien ofde ondertanden nognetjes achter de bovenstanden staan. Als dat niet het geval is, zullen de ondertan-den en/of de boventanden regelmatig inge-kort moeten worden. U kunt dit het bestedoor een dierenarts laten doen. Sommigedierenartsen gebruiken een scherpespeciale tang om te knippen, weer anderengebruiken een slijpschijf, waarmee de tan-den afgeslepen worden. Het laatste is eengoede methode, omdat knippen scheurenin de tanden kan veroorzaken. Tijdens hetslijpen wordt de tand nat gehouden, omdater anders kans is op oververhitting van detand.

Zelf knippen of laten knippen in een dieren-zaak is sterk af te raden. Knippen veroor-zaakt vaak scheurtjes in de tanden, onderhet tandvlees, dus onzichtbaar. Dit kanaanleiding geven tot het ontstaan van ab-cessen, wat een zeer pijnlijke geschiedenisis voor het konijn. Kaakabcessen zijn nietecht te genezen, en vaak eindigt dit meteuthanasie van het konijn.

Als knippen of slijpen te vaak moet gebeu-ren, misschien elke 2/3 weken, kan dat eentraumatische ervaring worden voor eenkonijn. Het is dan het overwegen waard omde tanden te laten verwijderen. Gewoon

trekken kan niet, omdat de tandwortels(evenals kieswortels) enorm lang zijn, en bijgewoon trekken zou het kaakbot verminktworden. Verwijderen gebeurt door middelvan een speciaal lepelvormig apparaatje,waarmee de tand uit het bot gelepeld wordt.Dit is een zware ingreep, wat onder narco-se moet gebeuren. Na de ingreep moet hetkonijn een antibioticumkuur, om infecties tevoorkomen, en het moet voldoende pijnstil-lers krijgen. Omdat het dier niet meer kanafknagen, moet het voedsel in hapklarebrokjes aangeboden worden. Zo kan hetvoedsel met de tong naar de kiezen ge-duwd worden, waar het verder kan wordenvermalen. Ook hooi moet in stukjes vaneen paar centimeter geknipt worden.Sommige konijnen eten vrij snel na dezeingreep, bij andere duurt het langer voordatze aan de nieuwe situatie gewend zijn. Inhet laatste geval zal er gedurende eenperiode gedwangvoerd moeten worden.

Haken aan kiezen.

Tot voor kort was het minder bekend datkonijnen ook haken(uitsteeksels) aan dekiezen kunnen krijgen. Dit kan bij konijnenvan elke leeftijd op een gegeven momentoptreden.De haken maken wondjes in de tong en/ofin de wang en dit is zeer pijnlijk. Symptoomvan haken is dat het konijn steeds langza-mer gaat kauwen en zodoende langer overzijn eten doet. Soms stopt het halverwege,om na een poosje weer iets te eten. Vaakheeft het natte mondhoeken van het kwij-len, dit is niet erg te zien maar wel te voelen.Bij meer pijn komt het konijn blij op hetetensbakje afgerend, hij heeft wel honger,maar hij gaat niet eten. Nog later zal hetkonijn stil in een hokje gaan zitten enreageert niet op eten, het heeft te veel pijn. Als u deze symptomen bij uw konijn ziet ishet zaak de kiezen goed te laten nakijkendoor een dierenarts. Deze gebruikt hiervooreen otoscoop, dat is een instrumentje meteen lampje, waarmee tot achterin het konij-

18

nenbekje gekeken kan worden. De hakenzitten meestal aan de achterste kiezen, enzijn zonder zo’n lampje niet te zien. Zelfs ishet met het instrumentje niet altijd goed tebekijken, dan zal het konijn een lichte nar-cose moeten krijgen, zodat de bek goedgeïnspecteerd kan worden. De haken moe-ten verwijderd worden door middel vanvijlen of knippen, en dat gebeurt meestalonder een heel lichte narcose. Het is belang-rijk haken aan kiezen met spoed te latenverwijderen, omdat een konijn door het nieteten en de pijn snel verzwakt, en zijn condi-tie afneemt. Ook minimale haakjes dieschijnbaar geen last zouden kunnen veroor-zaken kunnen oorzaak zijn van de proble-men van uw konijn.

Door deze ingreep is het konijn onmiddellijkgenezen van de kwaal en zal zich weer ophet eten storten. Het beste kan het dier nade ingreep direct een pijnstiller toegediendkrijgen, omdat er nog sprake kan zijn vanwondjes, wat eten nog steeds een pijnlijkegeschiedenis maakt.

De precieze oorzaak van het ontstaan vanhaken aan kiezen is niet bekend, hier wordtdoor deskundigen nog over gediscussieerd.De genetische verandering van het hoofdkan net zoals bij doorgroeiende tanden ook

hier een oorzaak zijn, de stand van de kie-zen is dan iets veranderd, zodat de kiezenelkaar niet op de goede manier raken tij-dens de maalbeweging.

Verder is een oorzaak dat een konijn tegen-woordig niet genoeg maalt op een dag. Hetcommerciele droogvoer vereist niet veelkauwbewegingen om fijngemalen te wor-den, het geeft snel een vol gevoel en hetkonijn stopt snel met eten. Het is daarom altijd aan te bevelen 24 uurper dag hooi te geven en voldoende groen-voer (gras is erg goed). Het kant en klare droogvoer (vooralgemengd voer) zou zoveel mogelijkgeminimaliseerd moeten worden, zodat hetkonijn met het eten van hooi en groenvoeroptimale maalbewegingen moet maken enhier het grootste gedeelte van de dag (ennacht) mee bezig is. Hierdoor wordt dekans op het ontstaan van haken kleiner.

8 Nagels knippen

Nagels groeien altijd door. Als ze te lang worden, kan het konijn zich verwonden bij hetkrabben of met een nagel ergens achter haken. De nagel kan kapotscheuren en de teenkan gewond raken. In het ergste geval kunnen nagels zo lang en krom worden dat zeterug in de voet groeien, afgezien dat dit zeer pijnlijk is, kan het konijn ook nauwelijksmeer lopen. Elke 3 maanden zouden daarom de nagels geknipt moeten worden. Eenveilige manier om (vooral bij zwarte nagels) niet in het leven te knippen, is om slechts hetstukje nagel te knippen wat voorbij de haargrens groeit. Zo blijven de nagels mooi oplengte. In de dierenzaak is een katten-nagelkniptang te koop die prima voorkonijnennagels te gebruiken is. .

Hoeveel nagelsAan de voorpoten zitten 5 tenen: één teentje zit een stukje hoger, dat is de duim. Dienagel moet niet vergeten worden. Aan de achterpoten zitten slechts 4 tenen.

19

GOEDE KONIJNENDOKTER / OPERATIEVE INGREPEN

Een goede konijnendokter laat een konijn nooit vasten voor een medische ingreep.Tijdens de operatie en het bijkomen wordt het konijn op een warmtematje gehouden. Alsnarcosemiddel wordt vooral bij grote ingrepen gasnarcose gebruikt. Het konijn krijgtpijnstillers en na de ingreep krijgt het direct een injectie met Primperid om de darmwerkingop gang te helpen.Check aan de hand van bovenstaande of uw konijn bij uw dierenarts in veiligehanden is.

Wat bedoelt het konijn

Actie/geluid Grommen, krabben of naar voren schieten.Betekenis Ga weg! Ik zie je als een bedreiging.

Actie/geluid Stampen met de achterpoot.Betekenis Er dreigt gevaar

Actie/geluid Zachtjes knarsetandenBetekenis Ik voel me prettig

Actie/geluid Rondjes draaien om de voeten met zoemen of knorrenBetekenis Ik ben sexueel opgewonden

Actie/geluid Springen en rennen met snelle bochtenBetekenis Ik voel me SUPER!!!!!

Actie/geluid Met dingen gooien.Betekenis Ik ben boos, of ik speel.

Actie/geluid Achter voeten aanrennen.Betekenis Ik wil spelen.

Actie/geluid Knabbelen aan dingen wat niet mag.Betekenis Ik verveel me, heb speelgoed nodig, of ik ben nieuwsgierig.

Actie/geluid Neusje tegen je aan duwen / hand likkenBetekenis Ik vind je lief en ik wil aandacht

Actie/geluid Languit liggenBetekenis Ik voel me op mijn gemak.

Actie/geluid Rechtop staanBetekenis Zo kan ik de omgeving goed bekijken

Actie/geluid Hard tandenknarsen en wegkruipenBetekenis Ik voel me ziek of ik heb pijn

Actie/geluid Stil in een hoekje zittenBetekenis Ik ben ziek of ik ben bang.

Actie/geluid Schreeuwen of gillenBetekenis Ik verkeer in doodsangst of in doodsnood.

De Stichting heeft tot doel het bevorderen van het welzijn en de gezondheid vankonijnen in de ruimste zin van het woord. Om doelstellingen te kunnen realiseren is geld nodig. U kunt helpen konijnen een beterleven te geven door donateur te worden van Stichting KonijnenBelangen. U ontvangt daneen klein welkomstgeschenk en de tweemaandelijkse nieuwsbrief “De Snuffelcourant”. U kunt hiervoor 16,-- per jaar overmaken op onderstaand gironummer, onder vermeldingvan "donateur", en uw naam en adres.

STICHTING KONIJNENBELANGENSecretariaat: Dedemsvaartseweg zuid 113 7775 AE Luttentel. 06-13689281KvK nr: 27244766 te Delftfax. na telefonisch contacte-mail: info@konijnenbelangen.nlwww: konijnenbelangen.nl

Bankrek.nr.: 9145716t.n.v. Stichting KonijnenBelangen te Goedereede (penningm.)

Voor buitenlandbetalingen:IBAN NL78INGB0009145716BIC INGBNL2A

Eenmalige donaties:Ook eenmalige donaties zijn welkom. U kunt uw donatie overmaken op bovenstaandgironummer o.v.v "eenmalige donatie".

Onze informatieboekjes zijn te bestellen via de website www.konijnenbelangen.nl

INFORMEER NAAR DE UNIEKE SKB-KONIJNEN-CDROM!!Aanwijzingen voor bestellen vindt u op www.konijnenbelangen.nl

Dit is een uitgave van Stichting KonijnenBelangenDeze uitgave mag uitsluitend in zijn geheel verveelvoudigd worden. Het kopieren vangedeelten of het veranderen van de inhoud van deze uitgave is niet toegestaan.