Els Zwarts

MINISTER KOOLMEES

‘Elke fundering of kelder is weer anders’

MINISTER KOOLMEESMINISTER KOOLMEES

‘Ons pensioenstelsel is hartstikke goed’

Houtbouw

THEMA: DE TOEKOMST VAN PENSIOEN

‘Ik denk dat ik tot mijn zeventigste moet blijven werken‘

Zó blijf je bij over jouw pensioen!

nummer 1 maart 2020

INFOGRAPHIC

SPAREN VOOR LATER

GOEDE SAMENWERKINGT&G Bouwcombinatie heeft deze zogeheten preflex-woningen al in verschillende dorpen en steden gebouwd, met telkens dezelfde partners. De goede samenwerking zorgt dat de bouw sneller, makkelijker en kwalitatief beter verloopt. Inmiddels staan er van de woningen al 82 in Heiloo, 35 in Heerhugowaard en 14 in Alkmaar, waar er nu bovendien nog 57 in productie zijn.

MINDER CO2-UITSTOOTDe HSB-elementen zorgen ervoor dat het werk op de bouwplaats sneller verloopt. De prefab-constructies zijn financieel voordeliger dan traditionele bouw, slaan daarnaast veel CO2 op en zijn daardoor duurzaam. Vadeko levert naast dakelementen, zoals hier in Heerhugowaard, ook complete casco’s van woningen.

FEITENOpdrachtgever: BPD ontwikkeling BV.Hoofdaannemer:T&G Bouwcombinatie.Onderaannemer:Vadeko BV en Vadeko Montage BV.

3

KANT-EN-KLAARDe nieuwe standaard in flexibel wonen, zo worden de preflex-woningen van T&G Bouwcombinatie genoemd die in de wijk De Draai in Heerhugowaard worden gebouwd. Een concept waarbij betaalbaar maatwerk geleverd wordt. Zo produceert Vadeko bijvoorbeeld de prefab-dakelementen. De daken worden gemaakt van houtskeletbouwelementen (HSB), die kant-en-klaar naar de bouwplaats worden gereden.

Houtskeletbouw Blikvanger

Vadeko produceert en monteert voor 35 woningen in De Draai in Heerhugowaard prefab-dakelementen. De houtskeletbouw is financieel voordelig en duurzaam.T E K S T: I V O R O O D B E R G E N F O T O G R A F I E : R E N E VA N D E R H U L S T

2

‘Ik vind het prachtig om

iets te maken’

Mischa van Os (35) is nog een paar maanden projectleider

bij Van Os & Van den Berg. In de zomer neemt hij het

familiebedrijf uit Amsterdam over van zijn vader. Hij zet het

voort met zijn oom.

Sparenvoor later

TE

KS

T: I

VO

RO

OD

BE

RG

EN

F

OT

OG

RA

FIE

: J

AA

P V

AN

DE

N B

EU

KE

L

‘Als tiener trok de bouwwereld mij niet. De sector had toch het stigma van hard werken en onder het stof thuiskomen. En

dat klopt ook, weet ik inmiddels … Toch zou ik nu niet anders meer willen. Ik vind het prachtig om iets te maken. In ons geval een kelder of een nieuw fundament voor bestaande woningen in Amsterdam.Het is ook geen toeval dat ik toch in de bouw-wereld belandde. Mijn vader en oom hebben het bedrijf overgenomen van hun vader en mijn overgrootvader is het bedrijf begonnen in 1947. Als ik mijn vader deze zomer vervang als directeur, en samen met mijn oom verder-ga, ben ik alweer de vierde generatie en gaan we richting de honderd jaar.

Tot mijn 23e had ik niets met de bouw. Ik had onder andere een evenementen-bureau. Als je dan met nul bouwkundige kennis binnenkomt, is dat wennen. Na tien jaar in de praktijk, waarbij ik ook zes jaar lang één avond in de week naar school ging voor mijn aannemersdiploma, verruilde ik de afgelopen jaren de werkvloer voor het kantoor. Die praktijkervaring is onmisbaar in mijn huidige functie als projectleider, wantwat wij doen leer je niet op school. Elke fundering of kelder is weer anders. Een van de mooiste projecten was een pand aan de Koningslaan aan de Vondelparkvijver, waar we een complete verdieping (kelder, red.) hebben aangelegd. 99 procent van de mensen die eenmaal een huis in

Amsterdam hebben, wil er niet meer weg. En het oppervlak zit er al, je moet zo’n kelder alleen nog even uitgraven. Nou, dat doen wij. Dertig jaar terug waren het vooral grachtenpanden, nu werken wij met name in Amsterdam-Zuid. De afgelopen twaalf jaar in loondienst was mijn pensioen goed geregeld bij bpfBOUW. Dat kan straks als ondernemer niet meer. Om het toekomsti-ge pensioengat te dichten, ga ik beleggen. Uitdagend, omdat je zelf kunt bepalen waar je in wilt beleggen, maar ook spannend. Zo’n pensioenfonds dat die zorgen uit handen neemt, geeft toch veiligheid. Het pensioen voor onze medewerkers zal nog wel door bpfBOUW worden verzorgd.’

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

5

20QUIZ

Inhoudnummer 1 maart 2020

06

1609

24

INTERVIEW

KORT NIEUWS

22MIJN PENSIOEN

23PUZZEL

Handige weetjesover je pensioen

Raad het gereedschap

VRAAG & ANTWOORD

THEMA

08

21INTERVIEW

Bestuursvoorzitter Dick Verhoeven

Los dit keer de woordzoeker op

18INFOGRAPHIC

Houtbouw

‘Op vrijdag is het vis- of snackdag’

SCHAFTTIJD

Lucas Boes‘Ik ben een bezig bijtje’

Wouter KoolmeesMinister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Over arbeids-ongeschiktheid en jouw pensioen

De toekomst van pensioen

4

Mijn Bouwpensioen: hoeveel heb ik opgebouwd?

Kortnieuws

BpfBOUW op één na duurzaamste pensioenfonds van Nederland

6

Elk jaar dat je in de bouw werkt, bouw je pensioen op bij bpfBOUW. De hoogte van je pensioen hangt af van:• hoelang je al pensioen opbouwt;• of je een volledige baan of een

deeltijdbaan hebt;• de hoogte van je salaris.Bekijk wat je tot nu toe hebt opgebouwd op: bpfbouw.nl/pensioenopbouw

BpfBOUW heeft de tweede plaats bereikt in de lijst van duurzaamste pensioenfondsen van Nederland. Dit blijkt uit de

jaarlijkse ranglijst van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO). Het is de hoogste positie die het fonds ooit heeft behaald. Die tweede plek is te danken aan verbeteringen in het beleid en de openheid waarmee bpfBOUW hierover communiceert. Zo is de informatie over de beleggingen op de website verbeterd. Ambtenarenpensioenfonds ABP eindigde op 1. Lees meer op bpfbouw.nl/duurzaam

Hoger pensioen van bpfBOUW

In 2020 heeft bpfBOUW de pensioenen voor het derde achtereenvolgende jaar verhoogd. Per

1 januari 2020 gebeurde dit met 0,26%. De ge-deeltelijke verhoging is mogelijk door de financiële situatie van bpfBOUW. Het besluit is gebaseerd op een beleidsdekkingsgraad van 111,5% en het vast-gestelde indexatiebeleid van bpfBOUW. In 2019 zijn de pensioenen met 1,07% verhoogd. In 2018 gebeurde dit met 0,59%.

6

Van devoorzitter

COLUMN

Over de vraag of ik bestuurder bij bpfBOUW wilde worden hoefde ik niet zo lang na te denken. Pensioenen zijn een

maatschappelijke factor van groot belang. En ik ben altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen. Als boerenzoon uit Flevoland begon ik in het onderwijs, als wiskundeleraar. Maar besturen trok mij ook: ik werd gemeenteraadslid in Dronten, later wethouder en in Holten burgemeester. Voor vastgoed had ik altijd al belangstelling. Daarom hapte ik toe toen Bramer Beheer en Exploitatie Maatschappij mij vroeg als algemeen directeur. Met concrete projecten bezig zijn, waar mensen met plezier in wonen en werken, wat is er mooier? Spannend ook, om opeens aan de andere kant van de tafel te zitten. Maar het besturen kon ik niet laten, onder meer bij Bouwend Nederland en nu dus bij bpfBOUW.

SolidariteitIk ben 65 jaar, maar voor mijn eigen pensioen vind ik het nog te vroeg. Er gebeurt zo veel nu, als ondernemende bestuurder wil ik mijn bijdrage leveren. Minister Koolmees heeft mooie plannen voor AOW en pensioen, zoals te lezen is in het interview verderop in dit magazine. Maar als pensioenfonds zijn we wel vóór blijvende collectiviteit en solidariteit tussen de generaties. Een individuele pensioenpot? Prima, maar dan wel voor iedereen hetzelfde beleggingsbeleid en rendement, zodat alle deelnemers evenveel profiteren. Vanuit de cao verplicht pensioen opbouwen is alleen vol te houden als je het samen doet.

Vóór blijvende collectiviteit

Betaaldata 2020 Ben je gepensioneerd? Dan maakt

bpfBOUW elke maand je pensioen over. Het geld ontvang je op je bankrekening.

Hoe snel je erover kunt beschikken, hangt af van je bank. Gemiddeld duurt

het één tot drie werkdagen.

Na de boeren trokken op 30 oktober jl. de bouwers

richting het Malieveld in Den Haag. Dat deden ze met duizenden en het leverde spectaculaire beelden op van vrachtwagens, kraanwagens, diepladers met shovels en ander zwaar bouwmaterieel op en rond de toegangswegen van de hofstad. De bouw-wereld protesteerde tegen de stikstofproblematiek en de PFAS-aanpak van het kabinet. Door beide maatregelen lagen duizenden bouw projecten in Nederland stil.

Dick Verhoeven is sinds 1 november 2019 bestuurs-voorzitter namens de werkgeversorganisaties

Premiepercentage 2020

24

24

24

24

242424

22

23

22

MRT

JUN

NOV

APR

JUL

AUG

SEP

MEI

OKT

DEC

incl. vakantiegeld

De pensioenpremie ging dit jaar omhoog van 20,2% naar 22,2%. Door de huidige lage rente is de verhoging nodig om ook in de toekomst financieel gezond te blijven. De lage rente zorgt ervoor dat de inkoopkosten van pensioe-nen hoger worden. Om in de toekomst hetzelfde pensioen uit te kunnen keren, is er meer premie nodig. Daarom heeft bpfBOUW gekozen voor de premieverhoging in 2020.

Bouwprotest

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

7

10ELS ZWARTS (30) 12Zorgen over haar pensioen heeft Zwarts niet. Voor haar is solidariteit in het pensioen-stelsel heel belangrijk.

Wat gaan deelnemers en gepensioneerden merken van de afspraken die door de overheid, werkgevers en werknemers zijn gemaakt in het

pensioenakkoord? CNV-vakbondsconsulent Corry van den Hil beantwoordt een paar prangende vragen.

Belet wil stoppen met werken op zijn 65e en het liefst afbouwen vanaf zijn 63e. Maar of dat tegen die tijd nog kan, vraagt hij zich wel af.

Op zijn 55e begon Minnis – na ontslag vanwege een reorgani satie – zijn eigen klusbedrijf. Nu is hij 73 en kan van zijn pensioen maar net rondkomen.

De toekomst van pensioenTHEMA

14

Corry van den Hil

JAN BELET (47) MAARTEN MINNIS (73)

9

Met ingang van 1 juli 2017 is het arbeidsongeschiktheids-beleid van bpfBOUW gewijzigd. Is je WIA-uitkering ingegaan op of na 1 juli 2017? Dan kijkt bpfBOUW naar jouw eerste ziektedag. Om premievrije pensioenopbouw en/of arbeidsongeschiktheidspensioen te krijgen, moet tot die dag pensioenpremie zijn betaald. Is je WIA-uitkering vóór 1 juli 2017 ingegaan? Dan kijkt bpfBOUW of pensioenpremie is betaald tot de dag waarop je WIA-uitkering inging.

Vraag & antwoord5 vragen over arbeidsongeschiktheid en de gevolgen voor jouw pensioen

Ben je arbeidsongeschikt? Dan heb je misschien recht op arbeidsongeschiktheidspensioen (AP) en/of premievrije pensioenopbouw bij bpfBOUW. Het arbeidsongeschiktheidspensioen geldt voor mensen die op of na 1 januari 2006 arbeidsongeschikt zijn geworden.

Ik ben arbeidsongeschikt en wil vervroegd met ouderdomspensioen. Kan dat?Ja, je kunt je ouderdomspensioen eerder dan je AOW-leeftijd laten ingaan. Ben je volledig arbeidsongeschikt en heb je premievrije pensioenopbouw? Dan heb je daar geen recht meer op. Ben je gedeeltelijk arbeidsongeschikt, ontvang je arbeidsongeschiktheidspensioen en/of premievrije pensioenopbouw? Dan stoppen deze regelingen als je jouw ouderdomspensioen voor een hoger percentage laat ingaan dan je arbeidsgeschikt bent. Kijk voor de voorwaarden en voorbeeldsituaties op bpfbouw.nl/vop.

Wanneer heb ik recht op arbeidsongeschiktheidspensioen? Als je een WGA-vervolguitkering krijgt van UWV, heb je misschien recht op arbeidsongeschiktheidspensioen. Hiervoor moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zo moet je tussen de 35 en 80 procent arbeids ongeschikt zijn en ziek zijn geworden toen je werkte in de sector Bouwnijverheid, Natuursteenbedrijf, Timmerindustrie of Betonmortelindustrie. Voor een volledig overzicht van de voorwaarden kijk je op bpfbouw.nl/ap.

3WanneWanAls je eAls je misschmisscmoet jmoetussentussenzijn gezijn geNatuurNatuuVoor eeV

Wat gebeurt er met mijn pensioenopbouw als ik arbeidsongeschikt ben?Bij arbeidsongeschiktheid kun je misschien tóch pensi-oen opbouwen voor het deel dat je niet werkt, zonder premie te betalen. Dat is premievrije pensioenopbouw. De hoogte van de premievrije pensioenopbouw hangt af van je arbeidsongeschiktheidspercentage. Ben je volledig arbeidsongeschikt? Dan is je premievrije pensioenopbouw maximaal 69 procent van het bedrag dat je opbouwde toen je nog werkte. Ben je minder arbeidsongeschikt? Dan is de premievrije pensioenopbouw ook minder. Hoeveel pensioenopbouw krijg je bij welk arbeids-ongeschiktheidspercentage? Kijk voor een overzicht op bpfbouw.nl/premievrij.

1Wat Wat arbe arbeBij arBij aroen ooen oprempremDe hDe hvan jvan j

bb

Wat is vrijwillige voortzetting? Je bouwt bij premievrije pensioenopbouw geen volledig pensioen op en bent geen deelnemer meer in de aanvullingsregeling 55min. Het ontbrekende deel van je pensioen kun je wel zélf opbouwen. Je kiest dan voor vrijwillige voortzetting. Je kunt ervoor kiezen alleen de aanvullingsregeling voort te zetten of zowel de pensioenopbouw als aanvullingsregeling. Dit kun je maximaal 3 jaar doen. Je betaalt de pensioenpremie dan zelf. Kijk voor de voorwaarden en bereken je premie bij vrijwillige voortzetting op bpfbouw.nl/voortzetting.

2Wat is vrWat is vrJe bouwtbouwvolledig volledigde aanvude aanvan je pevanvoor vrijwvoor vrijwalleen dealleen de

4Ik benouderdooudeoudeJa, je kunJa, je laten inglaten ingpremievpremievmeer opmeer j b idb

5Hoe vraag ik premievrije pensioenopbouw en arbeidsongeschiktheidspensioen aan? Tegenwoordig hoef je dit niet meer zelf aan te vragen. BpfBOUW krijgt informatie over jouw arbeidsongeschiktheid van UWV. Daarna beoordeelt bpfBOUW of je recht hebt op premievrije pensioenopbouw en/of arbeidsongeschiktheidspensioen.Heb je binnen 6 maanden na ingang van je WIA-uitkering niets gehoord over premievrije pensioenopbouw? Of binnen 6 maanden naingang van je WGA-vervolguitkering over arbeidsongeschiktheids-pensioen? Neem dan contact met ons op.

De volgende cao’s geven geen recht op arbeidsongeschiktheids-pensioen van bpfBOUW: Afbouw, Baksteen, BIKUDAK.

8

‘Ik vind dat we het met zijn

allen moeten doen’

Jong als ze is, vindt Els Zwarts (30) solidariteit in het pensioensysteem heel belangrijk. Alleen voor jezelf een pensioenpotje opbouwen, vindt ze niet

eerlijk. ‘Niet alle ouderen kunnen werken, wij kunnen dat wel. Neem mijn moeder. Zij is vijftig jaar en wil graag werken, maar ze komt niet aan een baan. Daardoor bouwt ze te weinig pensioen op. Het is de oudere generatie die ervoor heeft gezorgd dat we economisch nu zo ver zijn, daarom mogen wij best meebetalen aan hun pensioen. Ik vind dat we het met zijn allen moeten doen.’ Met haar eigen pensioen is Zwarts op deze leeftijd nog niet zo erg bezig. Maar ze vraagt zich wel af hoe die solidariteit terugkomt in het nieuwe pensioensysteem.Op dit moment is Zwarts nog even met zwangerschapsverlof. Straks gaat ze weer als bouwtekenaar aan het werk voor Continu in Groningen, een detacheerder in de bouw. Voor haar laatste klus maakte ze 3D-tekeningen voor De Mar, een producent van modulaire bouwonderdelen. Interessant aan de bouwsector vindt ze dat die constant aan het vernieuwen is. Daarom ziet ze zich dit werk best

THEMADe toekomst van pensioen

lang doen. ‘Ik houd er rekening mee dat ik tot mijn 70e moet werken. Maar ik denk dat ik deze baan leuk blijf vinden, juist om die vernieuwing.’ Wat is haar strategie als ze zo lang moet doorwerken? Nu alvast genieten. ‘Daarom werk ik niet fulltime. Dat is ook niet nodig, mijn vrouw en ik werken allebei. Je hoort wel eens dat bouwers die met pensioen gaan in een dip komen. Nou, dan kun je beter nu genieten.’Zwarts is geïnteresseerd in duurzaamheidsvraagstukken, zoals de overgang naar duurzame energie. In haar woonplaats Loppersum, waar tot voor kort gas uit de bodem werd gehaald, ontkom je daar ook bijna niet aan, vertelt ze. Ze leest veel over het energiezuinig bouwen van huizen. ‘De Randstad is nu heel druk, maar misschien willen we over twintig jaar wel allemaal op het platteland wonen. Dan moeten we er nu voor zorgen dat we de huizen die we bouwen makkelijk uit elkaar kunnen schroeven en verplaatsen. Zo kun je alle materialen recyclen.’ Dat de pensioenpremie die ze betaalt duurzaam wordt belegd, spreekt haar dan ook aan. ‘Dat trekt me wel. Als het lukt om goede projecten te vinden, lijkt een duurzame aanpak me niet verkeerd.’

TE

KS

T: L

IZA

NN

E S

CH

IPP

ER

F

OT

OG

RA

FIE

: E

RIK

VA

N D

ER

BU

RG

T

Els Zwarts

10

CORRY VAN DEN HIL

Is er straks met het nieuwe pensioenstelsel voor mij als jongere deelnemer nog wel genoeg pensioen over?‘Ja, de veranderingen zijn juist ook bedoeld om het systeem gunstiger te maken voor jongeren. Mogelijk gaat straks iedereen zijn pensioenpremie inleggen in een eigen potje dat bestemd is voor de eigen pensioenopbouw. Nu betalen jongeren relatief veel premie voor de pensioenopbouw die ze ervoor terugkrijgen.‘

Ik ben wel voor solidariteit tussen de generaties, hoe krijgt die in de nieuwe pensioenplannen vorm?‘Ik hóóp dat die solidariteit nog een rol blijft spelen in het nieuwe pensioenstelsel, maar hoe dat er precies uit gaat zien, is nog niet te zeggen. De komende tijd moet aan de plannen invulling worden gegeven. Op dit moment leggen jongeren en ouderen hetzelfde bedrag in en bouwen daarmee ook hetzelfde bedrag op. In de nieuwe situatie gaan jongeren voor hetzelfde bedrag meer opbouwen dan de ouderen. Dat vind ik wel terecht, want hun geld blijft langer belegd en kan dus meer opleveren.’

Hoe belegt bpfBOUW mijn geld, wat is de rol van duurzaamheid daarbij?‘BpfBOUW vindt dat bedrijven verantwoord moeten omgaan met mens en milieu. Dat zie je terug in de beleggingen. Als je hierin geïnteresseerd bent, is het misschien leuk om eens op bpfbouw.nl/duurzaamheid te kijken. Daar vind je een overzicht van bedrijven en landen waarin niet wordt belegd, en bijvoorbeeld ook een lijst met bedrijven waarmee gesprekken worden gevoerd om duurzame prestaties te stimuleren.’

3 vragen aan ...

‘De huizen die we nu bouwen moeten

demontabel zijn’

Iedereen een eigen potje

vakbondsconsulent bij CNV

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

11

Al te hard denkt timmerman Jan Belet (47) nog niet na over zijn pensioen. ‘Als ik daar nu al mee

bezig ga, moet ik nog zo lang aftellen’, zegt hij. Wat hij al wel weet, is dat hij op zijn 65e graag wil stoppen. ‘Vanaf mijn 18e werk ik en betaal ik voor mijn pensioen. Als ik 65 ben, is het wel een keer genoeg.’ Aan het plezier in zijn werk ligt het niet. Jan Belet werkt sinds een jaar bij Bergh Onderhoudsplan en is als huismeester ‘uitgeleend’ aan de Universiteit van Tilburg. Daar zorgt hij voor de dagelijkse reparaties en pakt hij ook grote klussen aan, zoals de bouw van een nieuwe collegezaal. ‘De jeugd is niet zo zuinig met spulletjes, dus ik ben de hele dag bezig.’ Hiervoor bouwde hij twintig jaar lang gezondheidscentra voor Bouwbedrijf De Boeck. ‘Dit werk is veel relaxter. De sfeer is levendig en ik ben mijn eigen baas. Ik zou hier 120 kunnen worden.’ Bij wijze van spreken dan, want het liefst zou hij vanaf zijn 63e willen afbouwen. ‘Ik ben wel jaloers op die jongens die vier dagen per week werken. Daar ben ik nu nog te jong voor. Het zou

financieel ook niet gaan, want mijn vrouw werkt niet.’ Of hij drie jaar voor de AOW-leeftijd zal kunnen stoppen, zoals het plan is in het pensioenakkoord, vraagt Belet zich af. In het verleden hebben we gezien dat zo’n nieuwe regel ook weer kan worden teruggedraaid. Kijk naar de spaarloonregeling. Toen de overheid erachter kwam dat het toch wel veel centjes ging kosten, schaften ze het maar weer af.’Gunstig is dat Belet al vanaf zijn 18e pensioen opbouwt, terwijl dat pas vanaf zijn 23e verplicht was. Jaren geleden, hij zat toen bij een ander pensioenfonds dan bpfBOUW, vroeg zijn werkgever of hij zijn inleg over die vijf jaar terug wilde. Hoe verleidelijk dat ook was, Belet koos er toen voor het bedrag te laten staan. ‘Dat zal misschien helpen bij eerder stoppen.’Hij kan zich niet goed voorstellen dat de AOW-leeftijd nóg verder door-stijgt dan 67 jaar. ‘Een stukadoor die tot zijn 70e door moet? Dan breekt de pleuris uit. Mijn generatie is vaak al op zijn 18e begonnen. Op de universiteit zie ik studenten van in de dertig rondlopen, die straks zoveel gaan verdienen dat ze met zestig kunnen stoppen. En wij dan zeker vijftig jaar lang werken. Dat vind ik niet eerlijk.’

CORRY VAN DEN HIL

Na 45 jaar werken met pensioen, wordt dat voor mij ook mogelijk? ‘Om te beginnen: fijn dat je een mooie job als huismeester hebt gevonden. Zo kun je het wat langer volhouden. Een van de plannen in het pensioenakkoord is inderdaad dat eerder stoppen met werken makkelijker wordt, mogelijk drie jaar vóór de AOW-leeftijd. Over extra mogelijkheden gaan werkgevers en vakbonden de komende jaren samen afspraken maken. Zoals stoppen na 45 jaar werken voor mensen met zware beroepen. Jij bent op je 18e begonnen met werken en dan is het misschien mogelijk om op je 63e te stoppen. Dat is wel afhankelijk van de cao waaronder je werkt.’

Zou een deeltijdpensioen voor mij ook mogelijk zijn? ‘Ja, dat kan bij bpfBOUW. Zo kun je het werken geleidelijk afbouwen. Je begint bijvoorbeeld met één dag per week vrij en vier werkdagen, en over die ene dag krijg je alvast pensioen. Wat dat betekent voor de hoogte van je pensioen daarna, kun je op bpfbouw.nl/deeltijdberekenen met de pensioenplanner. Het jaar daarop zou je naar twee dagen kunnen gaan, en zo verder.’

Wordt mijn AOW-leeftijd 67 of kan dat nog verder omhooggaan?‘Jij hebt nog even te gaan, dus wat jouw AOW-leeftijd wordt is nog niet te zeggen. Wel gaat volgens het pensioenakkoord de AOW-leeftijd de komende jaren minder snel omhoog dan eerder de bedoeling was, tot 67 jaar in 2024. Dat heeft ook een positief effect op de jaren daarna. Vanaf 2025 zal een verdere stijging afhankelijk zijn van de gemiddelde levensverwachting. Stijgt die een jaar, dan gaat de AOW-leeftijd acht maanden omhoog. Je krijgt sowieso vijf jaar van tevoren te horen wanneer jouw AOW ingaat.’

3 vragen aan ...

vakbondsconsulent bij CNV

Eerder stoppen

‘Ik ben jaloers op die jongens die vier dagen

werken’

Jan Belet

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

13THEMADe toekomst van pensioen

‘Mijn werk als huismeester is veel relaxter’

12

Op zijn 55e werd timmerman Maarten Minnis (nu 73) ontslagen bij een reorganisatie. Veel collega’s die

ook hun baan kwijt waren, gingen als zzp’er bij dezelfde werkgever verder. Dat vond Minnis niet kunnen. ‘Als het zo moet, nee. Dan hadden ze me maar in dienst moeten houden.’ Een andere baan vinden, lukte niet. Maar met een uitkering ging hij het niet redden, hij had nog twee kinderen thuis. Daarom zette hij zijn eigen klusbedrijf op. Met zijn eerste project in Arnhem verdiende hij zo goed, dat hij na een halfjaar een bus voor de deur had staan vol gloednieuwe machines. ‘Het was hartstikke leuk om te doen en ik heb er goed mee verdiend’, zegt hij. Toch was hij achteraf gezien liever in vaste dienst gebleven. ‘Ik heb het als zzp’er zo goed gehad, omdat ik niet spaarde voor mijn pensioen. Nu heb ik spijt dat ik niet nog een poosje heb doorgespaard. Van mijn pensioentje kan ik maar net rondkomen. Elk dubbeltje moet ik omdraaien én oppoetsen.’ Met eigen handen iets maken, dat heeft Minnis altijd mooi gevonden. Hij begon met werken op zijn 15e, nadat hij klaar was met de

THEMADe toekomst van pensioen

ambachtsschool. Het vak leerde hij vooral in de praktijk. Met zijn bazen had hij geluk: zij lieten hem doorleren, zodat hij langzaam kon opklimmen tot assistent-uitvoerder. ‘Ik ben elke dag fluitend naar mijn werk gegaan.’ Op zijn 65e stopte Minnis noodgedwongen met werken. Hij had nog wel even willen doorgaan, maar hij werd ernstig ziek. ‘Daar ben ik gelukkig doorheen. De vrijheid die ik nu heb, vind ik ook heerlijk. Ik geniet van mijn vijf kleinkinderen, ik kan uren naar ze kijken en met ze spelen. Soms rol ik met ze over de grond. Daar doe je het voor.’Het ergert Minnis als premier Rutte weer roept hoe rijk Nederland wel niet is. ‘Dan denk ik: nee, Mark. Onder aan de ladder merken we daar niets van.’ De prijzen stijgen, vooral de ziektekosten, en met een klein pensioen is dat zwaar. Zeker als het pensioen niet meestijgt. ‘De lonen zijn de afgelopen jaren flink omhooggegaan, de pensioenen niet. Heel jammer. Maar ik klaag niet, mij zie je niet op het Malieveld.’ Hij denkt nog vaak terug aan het vrijwilligerswerk dat hij jaren geleden samen met zijn vrouw deed in Polen en Roemenië. ‘Als je zag hoe armoedig ze daar leefden, dan knijp je je handen hier stijf dicht.’

‘Mij zie je niet op het Malieveld’

Maarten Minnis

‘Ik heb nu spijt dat ik niet langer heb

doorgespaard’

14

Waar vind ik een vakbondsconsulent?Vakbondsconsulenten zijn gevestigd in vakbondscentra door heel Nederland. Als deelnemer en gepensioneerde van bpfBOUW kun je bij hen terecht, ook als je geen lid van een vakbond bent. Wil je met een vakbondsconsulent praten? Bel dan met het contact centrum van CNV (030 751 1007), het contactcentrum van FNV (088 368 0368) of met Vakvereniging Het Zwarte Corps (030 600 6070).

CORRY VAN DEN HIL

Je hoort nu dat sommige pensioenfondsen de pensioenen misschien moeten verlagen, hoe zit dat bij bpfBOUW?‘Nee, gelukkig hoeft bpfBOUW niet op het pensioen te korten. En dat is de afgelopen jaren ook niet zo geweest. Het pensioenfonds heeft genoeg geld om de pensioenen te kunnen betalen. Om dat te bepalen wordt naar de dekkingsgraad gekeken: het bedrag dat de fondsen in kas hebben, afgezet tegen wat ze moeten uitbetalen. Gemiddeld over de laatste twaalf maanden bedraagt die dekkingsgraad ongeveer 113 procent. BpfBOUW verlaagt de pensioenen pas als dat zakt onder 104,3 procent. Op bpfbouw.nl/dekkingsgraad kun je de actuele dekkingsgraad vinden en die van de afgelopen jaren.’

Stel dat bpfBOUW ook in de gevarenzone zou zitten, wat zou dat dan precies betekenen voor mijn pensioen?‘Als er gekort wordt, gaat je pensioeninkomen van bpfBOUW omlaag. Maar korting is op dit moment dus niet aan de orde bij bpfBOUW. Hoe dat in de toekomst is, kan ik natuurlijk niet beoordelen.’

Hoe zit het met indexeren, ofwel het pensioen jaarlijks aanpassen aan de hogere prijzen? Wat zijn bij bpfBOUW de vooruitzichten voor de komende vijf jaar?‘BpfBOUW staat er als een van de weinige pensioenfondsen heel goed voor en heeft de afgelopen jaren de pensioenen kunnen indexeren. Op 1 januari 2018 verhoogde het fonds de pensioenen met 0,59 procent en op 1 januari 2019 met nog eens 1,07 procent. Dit jaar ziet het er weer gunstig uit. Per 1 januari is er namelijk met 0,26 procent verhoogd. Maar de komende vijf jaar? Dat kan ik echt niet aangeven. Elk jaar besluit het pensioenfonds opnieuw of de financiële situatie goed genoeg is om te indexeren. De wens van bpfBOUW is in elk geval om zo veel als mogelijk de pensioenen te laten meegroeien met de ontwikkeling van de prijzen.’

3 vragen aan ...

Mee met de prijsstijgingen

vakbondsconsulent bij CNV

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

15

INTERVIEW

WOUTER KOOLMEES

‘Voor jongeren in de bouw wordt het nieuwe pensioensysteem eerlijker’

Principieel is het een duidelijk verhaal, iedereen begrijpt de behoefte. Maar hoe voer je het op een rechtvaardige manier uit? Dat is nogal een speurtocht. Het probleem is dat er geen goede administratie is van hoelang mensen al een baan hebben. Ik werk ook vanaf mijn 15e, toen had ik een bijbaantje bij de Albert Heijn. Dat telt natuurlijk niet mee. En stel, je bent op je 16e echt serieus met werken begonnen en daarover is niets te vin-den, dan heb je ook een probleem. Hoe we een beeld krijgen van dat arbeidsverleden, dat wordt nu uitgezocht.’

De AOW-leeftijd stijgt langzamer dan eerder voorzien, tot 67 jaar in 2024. Wat gebeurt er daarna?‘Vanaf 2025 wordt een verdere stijging ge-koppeld aan een stijging van de gemiddelde levensverwachting. Maar niet één-op-één, zoals we eerder van plan waren. Voor elk jaar dat de levensverwachting omhooggaat, zal de AOW-leeftijd met acht maanden stijgen. Zo blijft de verhouding tussen het werkende leven en het pensioen gelijk.’

Komt er ook meer geld voor scholing, zo-dat mensen met zware beroepen op wat latere leeftijd de mogelijkheid krijgen om ander werk te gaan doen?‘Zeker. Voor loopbaanadvies en scholing trekken wij tussen 2021 en 2024 jaarlijks 200 miljoen euro uit. Dat geld komt in een scholingspot, waaraan de werkgevers ook gaan bijdragen. Dit geeft een kickstart aan het stimuleren van duurzame inzetbaarheid. Iedereen moet zich rond zijn 45e echt gaan afvragen: kan ik met deze baan gezond mijn pensioenleeftijd halen of kan ik beter iets an-ders gaan doen? Niet alleen binnen je eigen bedrijf of sector, misschien kun je wel heel ergens anders terecht. Het zit nog niet erg in onze cultuur, om tijdens je loopbaan zo’n overstap te maken. Maar het is de toekomst, daar ben ik van overtuigd.’

En parttime werken, wordt dat makkelijker?‘Dat is wel de bedoeling. We gaan jaarlijks 10 miljoen euro investeren in initiatieven per sector. Die komen dan in de cao. Een voorbeeld is het deeltijdpensioen, waarmee je een gedeelte van het pensioen alvast naar voren kunt halen.’

U wilt het mogelijk maken om bij pen-sionering in één keer 10 procent van de pensioenopbouw op te nemen. Kun je dat overal aan uitgeven?‘Ja, je kunt er heel verstandig je hypotheek mee aflossen, maar je kunt er ook een cam-per voor kopen. We weten uit onderzoeken dat mensen de eerste jaren na hun pensi-onering heel actief zijn, terwijl ze een stuk minder mobiel worden rond hun 80e. Met dit plan willen we aansluiten bij individuele wensen.’

Maar dan gaat je pensioen toch omlaag?‘Het heeft natuurlijk consequenties voor de pensioenuitkering, die wordt structureel lager. Maar ik ben hier liberaal in, mensen moeten zelf kunnen beoordelen of het kan.’

Hoe staan jongere mensen die in de bouw werken er straks voor?‘Voor hen wordt het nieuwe pensioen-systeem eerlijker. Op dit moment hebben we één grote, gezamenlijke pensioenpot. Of je nu jong bent of oud, voor elke euro premie die je inlegt, bouw je evenveel op. Dat benadeelt jongere deelnemers, want hun euro kan veel langer renderen en is dus meer waard. Stel dat je op je 40e voor jezelf

gaat beginnen, en dat zie je regelmatig in de bouw, dan lever je een groot deel van je opbouw in. Eigenlijk kun je dat zien als een subsidie aan ouderen. Een onwenselijke situ-atie, vinden we. Daarom gaan we dit systeem afschaffen, zodat een jongere voor diezelfde euro meer pensioen krijgt.’

Krijg je dan voortaan ook je eigen pensioenpotje?‘Die keuze gaan werkgevers- en werkne-mersorganisaties per sector maken. Er zijn twee mogelijkheden: een regeling met een persoonlijk pensioenvermogen, een eigen potje dus, en een regeling met uitgebreide risicodeling. In beide gevallen wordt het persoonlijker en transparanter dan nu. Bij het eigen pensioenpotje is er een belangrijk ver-schil met een individuele spaarrekening. Je blijft een financieel risico delen: namelijk het risico dat je honderd wordt. Een spaarreke-ning gaat op, een pensioen blijft doorlopen, hoe oud je ook wordt.’

Wordt het wel onzekerder hoe hoog het pensioen precies uitvalt?‘Op dit moment krijg je een toezegging hoe hoog het pensioen wordt. Die zekerheid gaan we loslaten, maar wel met de kans op een hoger pensioen. De precieze hoogte is afhankelijk van beleggingsrendementen, daar is niet zo veel aan te doen. Maar zoveel zekerheid geeft het oude systeem ook niet: de afgelopen negen jaar hebben de meeste pensioenfondsen hun pensioenuitkeringen niet aangepast aan de prijsstijgingen. Als je kijkt naar de koopkracht van gepensioneer-den betekende dat een forse achteruitgang.’

Internationaal gezien hebben we het goed geregeld met de pensioenen in Nederland. Waarom is er dan toch zoveel onrust over?‘Klopt, we hebben een hartstikke goed pensioen stelsel. We hebben de laagste ar-moede onder ouderen ter wereld en relatief hoge inkomens. Maar tegelijkertijd begrijp ik het chagrijn heel goed. Men vraagt zich af: is er nog wel genoeg geld als ik oud ben? Dat het pensioen voor velen al jaren niet mee-stijgt met de prijzen, geeft zorgen. Daarom is het ook zo belangrijk dat we nu werken aan ons pensioen systeem, om het transparanter te maken en meer bij de tijd.’

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

17

‘Tijdens je loopbaan een overstap maken is de toekomst’ Als het aan hem ligt kunnen mensen in de bouw straks gemakkelijker eerder met pensioen en gaat de AOW-leeftijd minder hard omhoog. Over deze en andere gevolgen van het pensioenakkoord vertelt minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. ‘Ik begrijp het chagrijn.’TEKST: L IZ A N N E S C H I PPER FOTO G R A FI E: W ER RY C RO N E / H O LL A N D S E H O O GTE

Eerder met pensioen klinkt goed, maar wie betaalt dat?‘Vanaf volgend jaar mogen mensen drie jaar vóór hun AOW-leeftijd stoppen en we hebben de afspraak gemaakt dat alle partijen daaraan meebetalen: de overheid, werkgevers en de werknemer zelf. Voorheen betaalde de werknemer het helemaal zelf. Op dit moment krijgt de werkgever nog een boete als hij bijdraagt aan het vroegpensioen van een werknemer. Van die boete zien we af, tot een uitkering ter hoogte van de AOW,

Dan maken ze liever afspraken over eerder stoppen, met individuele werknemers of als sector in de cao.’

Hoe zit het met de regeling voor zware be-roepen, het idee dat je na 45 jaar werken met pensioen kan? Stel dat die doorgaat, dan zou dat voor veel mensen in de bouw, die vaak jong zijn begonnen, betekenen dat ze nog eerder kunnen stoppen.‘De werkgevers en vakbonden gaan nu per cao afspraken maken voor de langere termijn.

ongeveer 19.000 euro per jaar. Zo geven we de werkgever de mogelijkheid om dat bedrag te betalen. De werknemer kan vervolgens een deel van zijn pensioen naar voren halen.’

Willen werkgevers wel bijdragen aan zo’n vroegpensioen?‘Ja, ook de werkgevers hebben onder deze afspraken hun handtekening gezet. Als hun oudere werknemers niet meer mee kunnen komen, moeten zij toch ook betalen?

1616

In een gemiddeld houten rijtjeshuis kun je ongeveer 15 ton CO2 opslaan.

45 jaarAls er geen extra bos wordt bijgeplant en we vasthouden aan bestaande productiebossen, dan ‘groeien’ er in Nederland per jaar 22.000 woningen. Het bouwen van één miljoen woningen van hout duurt dan 45 jaar.

700.000 hectareIn Nederland hebben we 365.000 hectare aan bos, waarvan 225.000 beschermd en 140.000 zogeheten productiebos is. Beide soorten zijn te benutten, maar er moet wel extra bos bijkomen tot een totaal van 700.000 hectare. Daar haal je met beleid de grootste bomen uit en plant je meteen nieuwe, diverse soorten bij. Op den duur kun je dan per jaar 35.000 hectare aan bos gebruiken. Wist je dat het kappen van grote bomen zorgt voor groei en niet voor een dunnere bebossing? De bomen die blijven staan, hebben dan meer ruimte om te groeien.

HoutbouwEén miljoen woningen erbij. Dat is de bouwopdracht voor de komende twintig jaar om de woningnood op te lossen. Tegelijkertijd kampen we met de stikstof- en klimaatcrisis. Biedt hout de oplossing?

INFOGRAPHIC

I LLU STR AT I E: JA S M IJ N E VA N S

15 ton

18

Beton- vs. vliegschaamteMomenteel is de betonsector wereldwijd verantwoor-de lijk voor een aanzienlijk deel van de CO2-uitstoot. Als de betonsector een land zou zijn, zou het na China en de VS de grootste uitstoter van CO2 zijn. En de luchtvaart dan? Die sector stoot wereldwijd ‘slechts’ een derde van de CO2 uit die de betonsector uitbraakt.

Brandveilig een aardbevingbbestendigg??EeEenn hohohh uten huis is veilig. Bij een houtenn huh is kun jejejej pppprerereccicies uitrekenen hooe snel een bbrandd zzicich peperr mimillllimimeteterer vvverererspsps rerereididt;t; bijj vurenhout is dadat t0,0,77 mim llllimimeteterer pperer mmininuuuut.t. EEnn bibij j eeeen n aaaardrdr bevivingng bubuigigt t hohoutut mmeeee,, teterwrwijijl l bebetotonnnnenen hhuiuizezennnscheheururiningsgs- enn insnstotortr iningsgsgegevavaarar kkenennenen.

10%Om rendabel te zijn moet houtbouw 10 procent van de markt beslaan. Nu is dat slechts 1 procent.

Kant-en-klaarBij traditionele huizenbouw maak je een bekisting die je vult met beton, waarna je de bekisting weghaalt en daaromheen gaat bouwen. Een houten huis bouw je één keer, bijvoorbeeld van tevoren in een fabriekshal. Vervolgens rijdt een vrachtwagen dit kant-en-klaar naar de bouwplaats.

Bronnen: Cobouw; architect Bjarne Mastenbroek van SeARCH; Tegenlicht 20-10-2019.

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

19

‘Vertrouwen in het

poldermodel’Dat begint goed: bpfBOUW

verhoogt dit jaar opnieuw de pensioenen, al is het beperkt.

In gesprek met de nieuwe werkgeversvoorzitter Dick

Verhoeven over de stand van zaken bij bpfBOUW én de

plannen in het pensioenakkoord.

Wat vindt u positieve punten in het pensioenakkoord? ‘Ten eerste stijgt de AOW-leeftijd wat langzamer dan voorzien. Ook positief is dat mensen eerder kunnen uitstappen, drie jaar voor de AOW-leeftijd. Hopelijk komt daar nog bij dat mensen met zware beroepen na 45 jaar werken mogen stoppen. Veel men-sen in de bouw zijn op hun 16e al begon-nen. Als ze er dan 45 jaar op hebben zitten, zijn ze er echt wel een keer klaar mee.’

Verwacht u dat er voor vroegpensi-oen een collectieve regeling komt, bijvoorbeeld voor werknemers op de bouwplaats?‘Ik hoop het wel. Voor de werkgever wordt het makkelijker om aan een vervroegd pensioen bij te dragen. Vergeet niet, als medewerkers worden afgekeurd omdat ze het werk niet meer aankunnen, kost dat óók geld. Dan kun je toch beter doen wat voor hen het beste is?’

Over het bedrijfspensioen bij bpfBOUW: de prijzen stijgen, stijgt het pensioen mee? ‘Ja, het is ons gelukt, net als de afgelopen

twee jaar. Per 1 januari hebben we een kleine verhoging doorgevoerd van0,26 procent.

Hoe belangrijk is duurzaam beleggen voor bpfBOUW?‘Heel belangrijk. Op de lijst van duurzaam-ste pensioenfondsen in Nederland zijn we vorig jaar gestegen naar de tweede plaats. In sommige sectoren beleggen we niet, zoals de wapen- en de tabaksindustrie. In andere sectoren kiezen we de bedrijven die het duurzaamst te werk gaan. Kan het beter, dan trekken we aan de bel. We zijn ervan overtuigd dat duurzame bedrijven een betere toekomst hebben en dus ook een betere belegging zijn.’

Alles gaat dus goed bij bpfBOUW?‘Er is één lastig punt. De premies die deelnemers betalen zijn laag, daardoor bouwen we weinig reserves op om later te kunnen uitkeren. Voor elke 100 euro die onze deelnemers aan pensioen opbouwen, betalen zij, met het huidige lage rente-niveau, nu 54 euro. Vandaar dus ook dat het bestuur van bpfBOUW heeft besloten de

premie te verhogen van 20,2 naar 22,2 procent in 2020.

Gaat het bedrijfspensioen veranderen?‘Volgens het pensioenakkoord komt er óf een variant gebaseerd op een te verwach-ten pensioenuitkering (geen toezegging zoals nu) óf een meer individuele spaar-pot. Daarin worden de betaalde premies gestopt en wordt op een later moment bepaald hoe hoog de uitkering zal zijn. In beide gevallen zal het pensioenfonds de middelen zo gunstig mogelijk beleggen. Wij hopen dat er in de uiteindelijke uitwerking voldoende ruimte blijft voor collectiviteit en solidariteit, waarbij je sa-men risico’s blijft delen. Als het allemaal te individueel wordt, is het ook de vraag of je een pensioenopbouw vanuit de cao nog wel verplicht kunt stellen. Volgens ons is dat alleen vol te houden als je het samen doet. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat het poldermodel zijn werk doet en dat er een eerlijk resultaat uitkomt.’

INTERVIEW

T E K S T: L I Z A N N E S C H I P P E R

F O TO G R A FI E : W I N A N D S T U T

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

2120

QuizRaad het

Houtfineer In de vorige eeuw gebruikte de timmerman of meubelmaker dit stuk gereedschap als hij houtfineer moest plakken. Met het brede gedeelte van het blad van de hamer werd het fineer op de onderlaag gedrukt en de overtollige lijm weggestreken. Deze hamers waren in de handel met een bladbreedte van 80, 90 en 100 mm en een gewicht van 400, 500 en 600 gram.

Weet jij de naam van dit gereedschap?Mail je oplossing voor 1 mei naar: puzzel@bouwpensioen.nl of stuur je oplossing naar: Redactie Bouwpensioen, postbus 637, 1000 EE Amsterdam. We verloten twee geschenkbonnen van € 50,- onder de inzenders van de juiste oplossing.

Oplossing vorig nummerVoegenkrabber

De winnaars zijn W. Verstraten, ZeggeJ.H. Hindriks, Steenwijk

gereedschap

BE

EL

D:

WO

UT

JA

N B

AL

HU

IZE

N B

AL

HU

IZE

N M

.M.V

. G

ER

EE

DS

CH

AP

MU

SE

UM

ME

NS

ER

T

‘Achter op mijn kraan zit een

bordje met “opa’’’

MIJNpensioen

Zijn pensioen komt dichterbij, maar aan een leven zonder mobiele kraan wil Lucas Boes (62) niet denken. Hij werkt al ruim 45 jaar met veel plezier bij Hemmen Aanneming Wegenbouw BV.

‘I k kwam op mijn 17e als manusje van alles bij Hemmen terecht. Ik moest veel leren, maar wilde op een kraan werken. Mijn ouders hadden

een boerderij en daar reed ik altijd op de trekker. Na drie jaar kreeg ik een bulldozertje en de laatste dertig jaar werk ik als kraanmachinist. Op een gegeven moment ging ik met mijn gezin in het huis achter het bedrijf wonen. De vrouw van mijn huidige baas, Ingrid, grapt weleens dat ik als inventaris bij het bedrijf hoor. Ik heb haar nog als baby gekend, toen ik bij haar ouders Gerard en Elly Hemmen begon.

De wegenbouw is heerlijk. Ik ben de hele dag buiten en kan als kraanmachinist mijn creativiteit kwijt. We zijn nu bezig met de aanleg van een vakantiepark vlak bij Emmen. Dat is heuvelachtig, de straten lopen erdoorheen. Er staan piketpaaltjes, alles is afgemeten, maar de afwerking gebeurt op inzicht. Er zijn machinisten die je het werk honderd keer kunt uitleggen, maar het niet zien. Je moet gevoel hebben voor dit werk. Ik vind dat mooi, met mijn kraan op zo’n heuvelachtig stuk graven en boren.Ik heb mij nog nooit verveeld bij Hemmen. Je kunt wel gaan lopen om een paar euro extra, maar ik zeg altijd: als het goed is, moet je het goed laten. De kranen zijn

wel veranderd. Er zit tegenwoordig meer elektronica in. Ik sleutel daardoor niet veel meer zelf. Dat is prima, die tijd is geweest. Op de voorruit heb ik nu een foto van mijn kleindochter geplakt en achterop zit een bordje met ‘opa’. Naar mijn pensioen kijk ik niet per se uit. Mijn financieel adviseur zegt dat ik mij geen zorgen hoef te maken. Maar van de ene op de andere dag stoppen? Dat zie ik niet zitten. Ik ben een bezig bijtje. Of Hemmen wel zonder Lucas Boes kan? Kraanmachinisten zijn honkvast, zeker bij Hemmen. Het bedrijf hoeft zich geen zorgen te maken. En anders kunnen ze mij altijd bellen, schrijf dat maar op.’

TE

KS

T:

IVO

RO

OD

BE

RG

EN

FO

TO

GR

AF

IE:

DE

BE

EL

DR

ED

AK

T/M

AR

CE

L J.

DE

JO

NG

22

ColofonBouwpensioen is een uitgave van bpfBOUW. Het magazine verschijnt drie keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle deelnemers en gepensioneerden van bpfBOUW.

BpfBOUW heeft de uitvoering van de pensioenregeling ondergebracht bij APG Algemene Pensioen Groep NV. APG is gespecialiseerd in pensioenuitvoering en verzorgt voor bpfBOUW het vermogens -beheer, de pensioenadministratie en de communicatie. Bouwinvest beheert de vastgoedportefeuille.

De volgende sectoren vallen onder de verplichtstelling van bpfBOUW:bouw- en infrabedrijf, stukadoors-, afbouw- en terrazzo-/vloerenbedrijf, natuursteenbedrijf, timmerfabrieken, mortel- en morteltransportondernemingen, bitumineuze en kunststof dakbedekkingen, baksteenindustrie.

Redactieraad BouwpensioenJoris van Basten Batenburg (FNV)Aart van den Brink (CNV Vakmensen)Derkelien van Bruggen (Bestuursbureau bpfBOUW)Bert Oomen (namens de pensioengerechtigden)Lydia Reinewald (Stifa)Robert ter Hoek (Bouwend Nederland)Bart Westenbroek (Technisch BureauAfbouw)

Concept en realisatieAPG – MarCom DWSMPG., Amstelveen

DrukDrukpartners Zuid B.V., Beek

Oplage:circa 400.000

ContactHeb je een vraag of een opmerking? Wij helpen je graag. Kijk op bpfbouw.nl/contact op welke manier je contact met ons kunt opnemen.

Het magazine Bouwpensioen is bedoeld om je te informeren over relevante ontwikkelingen rondom jouw pensioen. We stellen het magazine met veel zorg samen. Toch is het mogelijk dat er onverhoopt fouten in staan. Aan deze uitgave kun je dan ook geen rechten ontlenen. Voor een volledige beschrijving van rechten en verplichtingen verwijzen wij je naar de regle-menten van onze pensioenregeling. Je kunt deze raadplegen op bpfbouw.nl of aanvragen bij de Pensioen Informatielijn. Deze is te bereiken van maandag tot en met donderdag van 8.00 uur tot 17.30 uur. En op vrijdag van 8.00 uur tot 17.00 uur. Telefoonnummer 020 583 40 40.We verloten twee VVV-bonnen van

€ 25,- onder inzenders van het juiste antwoord.

WoordzoekerPu zz el

Streep onderstaande woorden door in het diagram. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen in de leesrichting de oplossing.

Stuur je oplossing voor 1 mei naar: puzzel@bouwpensioen.nl of Redactie Bouwpensioen, o.v.v. puzzel maart 2020, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. Vergeet niet je adresgegevens en telefoonnummer te vermelden. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

Oplossing vorige puzzel: GereedschapDe winnaars zijn:1. G.J.M. Winters , Haaksbergen2. J.A.M. Spierings, Tienray

ARBEIDCOLLEGACONSUMERENDUURZAAM

GRAFIEKENGRENSOPBOUWENREKENRENTE

RUSTSALDOSTELSELSTIKSTOF

TERUGZIENTOEKOMSTVERGUNNINGVRIJE TIJD

maa

rt20

20B

OU

W

PEN

SIO

EN

23

‘ONS PENSIOEN KOMT GEREGELD TER SPRAKE’Bij Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen uit het Noord-Hollandse Warmenhuizen zijn Mark, Kees en Taib alle drie timmerman. Vandaag komen de broodtrommels tevoorschijn, maar op vrijdag is het door-gaans vis- of snackdag. Mark: ‘We proberen tussen 13.00 en 13.30 uur zo min mogelijk over werk te praten en dat lukt aardig. Je hoort wel van keten waarin iedereen op zijn mobiel zit tijdens de schaft, maar dat doen wij gelukkig toch heel anders. Er wordt hier veel bespro-ken: het actuele nieuws, sport, wat we zoal hebben meegemaakt in het weekend.’ Kees bevestigt dit. Hij gaat bijna met pensioen. ‘Nog eventjes en dan zijn ze van mij verlost’, zegt hij met een knipoog. Het pensioen is natuurlijk een onderwerp dat hier geregeld besproken wordt. Iedereen krijgt er op den duur mee te maken.’ Taib: ‘Dat geldt ook voor mij, ik vind het een belangrijk onderwerp, ja. Maar nog even over de lunch: liever niet met snacks, ik eet eigenlijk altijd boterham-men met kaas en pindakaas en lekker wat fruit erbij. We hebben een fysiek beroep, dus dan is gezond eten erg belangrijk.’

4 december 2019, 13.05 uur Boterbloemstraat, Amsterdam

31.0

045

.20

F

OT

OG

RA

FIE

EN

TE

KS

T: M

IKE

RA

AN

HU

IS

Schafttijd