De toekomst van de GGD

in een nieuw sociaal domein

Aris van Veldhuisen

@AEF_NL | @ArisvanV

Andersson Elffers Felix

A.vanVeldhuisen@aef.nl

Focus: samen werken aan gezondheid

Zorg & Ziekte Gedrag &

Gezondheid

VAN: NAAR:

Mens &

Maatschappij

Bron: Raad voor de Volksgezondheid & Zorg, Zorg voor je gezondheid!

Preventie - voorkomen van zware zorg en gezondheidsrisico’s

Dichtbij - versterken waar burger werkt, woont, leert, leeft

Integraal - vanuit de burger, niet vanuit het aanbod

Eigen kracht - stimuleren van zelfmanagement, demedicalisering

Nuldelijns - naar voren denken, versterken van de informele zorg

Wat is gezondheid?

Gezondheid

“Het vermogen zich aan

te passen en eigen regie

te voeren, in het licht van

fysieke, emotionele en

sociale uitdagingen van

het leven.”

(Huber, 2012)

Voorstellen

Andersson Elffers Felix is een adviesbureau voor maatschappelijke vraagstukken. AEF ondersteunt overheden, publieke en private

organisaties bij strategische vernieuwingen, door middel van hoogwaardig advies, onderzoek en begeleiding bij verandering.

(www.aef.nl)

Bedrijfskundige

Docent, coach, begeleider Sioo

Projectleider van o.a.:

Inrichting Omgevingsdienst ZHZ

Evaluatie Wet veiligheidsregio’s

Verdeelmodel Wmo 2015

Borging van de publieke gezondheid

Doorlichting GGD Hollands-Midden

Evaluatie NZa/Wet Marktordening Zorg

Aris van Veldhuisen

Managing partner AEF

‘Meedoen is gezond’ – Position paper GGD NL

Het takenpakket van de publieke gezondheid sluit in de kern aan bij de

opgaven van de decentralisaties.

De GGD beschikt bij uitstek over kennis en informatie die van belang is

voor het sociale domein, maar GGD’s hebben (nog) weinig positie in de

decentralisaties.

Daarmee laten gemeenten kansen liggen om ook vanuit het perspectief

van publieke gezondheid te sturen op de gewenste ontwikkeling van

het sociaal domein.

GGD’s moeten vier kerncompetenties ontwikkelen

bestuurlijke sensitiviteit

benutten kennis en informatiepositie

regievoering op verschillende niveaus

pro-actief en doorbrekend handelen

5

Betrouwbare publieke gezondheid

Kamerbrief VWS

Basis o.a. rapport AEF: is publieke gezondheid voldoende geborgd?

Relatie Wet Publieke Gezondheid en nieuwe Jeugdwet, overheveling RVP

Belangrijke thema’s

Onderscheid maatschappelijke en medisch-georiënteerde taken;

systeemverantwoordelijkheid Rijk sterkst bij bescherming

Jeugdgezondheidszorg: potentie in het sociaal domein

Positionering en aansturing GGD’en niet vanzelfsprekend

Basistakenpakket / vier pijlers:

monitoring, signalering, advies

uitvoerende taken gezondheidsbescherming

crises en rampen

toezicht

Stimuleringsprogramma Publieke Gezondheid

6

Steunend stelsel: drie sleutelopgaven

A. Uitbouwen van sociale netwerken van burgers

B. Creëren van een markante lokale

ondersteuningsstructuur

C. Samenhang brengen in het totale aanbod

Decentraliseren: waar staan we?

Gemeenten lang met zichzelf in dialoog

Veel ‘beleids- en gemeentecentrisme’

Hoge verwachtingen van wijkteams, eigen kracht

en algemene voorzieningen

Verschillen in rolkeuzen instellingen en

gemeenten

GGD’en en Publieke Gezondheid weinig in beeld

Maar: ‘het echte werk’ begint nu pas…

?

?

Rol GGD in de decentralisaties

10

Specialistisch

Preventie / Basisniveau

Lokaal Regionaal

Kracht van de

GGD

1e lijns

2e lijns

Waar is de GGD te positioneren?

11

Lokale

kennis

Regionale

speler GGD

• Bescherming

• Kennis, expertise

• Centrale inkoop,

serviceorganisatie,

AMHK

• Zorgverzekeraars,

zorgaanbieders

(GGZ, zkh),

veiligheidspartners

• Evidence based

preventie

• Uit praktijk

input voor

beleid

• CJG’s,

huisartsen,

scholen/ZAT,

thuiszorg, ..

Kenniscentra, RIVM,

VWS

Veiligheidsberaad,

NIFV, VenJ

De toegevoegde waarde van de GGD

Kansen

benutten en uitbouwen informatiepositie

spilpositie in (lokaal en regionaal) zorgveld benutten

verzilveren USP’s: schaal, kennis, informatie, expertise, netwerk,

Uitdagingen

herontwerpen van bestaande taken (m.n. JGZ en monitoring) in de

context van het sociaal domein

overwinnen van (gevoelde) afstand tot lokaal bestuur

soms: geografische incongruentie, kwaliteit van de bedrijfsvoering

en: cultuur, historie, imago (academisch, eigenwijs, ingeslapen, …)

12

Wat vraagt dat van GGD’s?

13

Binnen Buiten

Prioriteit 1: Leveren

- Voldoen aan de verwachtingen: uitvoeren

van de wettelijke en afgesproken GR-taken

- Werken vanuit toegevoegde waarde:

waaraan kan de GR een bijdrage leveren?

Prioriteit 2: Ontwikkelen

- Intern ontwikkelpad

- Andere competenties

- Houding & gedrag

- Nieuwe werkwijze, nieuwe verhoudingen

Prioriteit 3: Positioneren

- Anticiperen op het debat

- Meerwaarde leveren op vraagstukken van

gemeenten (op zoek naar hiaten)

Wat vraagt dat van gemeenten?

Ambitieus opdrachtgeverschap

sturen op toegevoegde waarde in het sociaal domein

interne ontkokering binnen gemeenten

programmatische aanpak tussen gemeenten/subregio’s

Consistent eigenaarschap

(meerjarige) budgettaire afspraken

sturen op synergie en schaalvoordeel

Co-creatie

ruimte voor experimenten, gezamenlijk ontwikkelen

gezamenlijke strategie richting verzekeraars, zorgveld, onderwijs,

regionale samenwerkingspartners, …

Vragen?

Contact

a.vanveldhuisen@aef.nl

www.aef.nl

@AEF_NL

Andersson Elffers Felix

Maliebaan 16

Postbus 85198

3508 AD Utrecht

+31 (0) 30 2363030