> 6Roderick Munsters in

gesprek: hoe duurzaam

zijn Nederlandse

pensioenfondsen?

> 10Shell ruimt op in Nigeria

Focus op sustainability investing | JanuaRi 2013

advance

Duurzaam ondernemen: de lat ligt steeds hoger

De Finse papier- en houtproducent UPM werkt mee aan de bescherming van de leefomgeving van kwetsbare vogels. Dit is een belangrijk element van zijn wereldwijde biodiversiteits-programma. Bij dit bedrijf gaat bosbeheer duidelijk verder dan alleen houtwinning.

UPM bezit 650 hectare van het Llandegla Forest in Wales, het

Niet langer vogelvrij

leefgebied van de korhoen. In 1997 werden slechts 126 mannelijke korhoenen geteld in dit gebied en de vogel werd met uitsterven bedreigd. Als onderdeel van het Black Grouse Recovery Project heeft UPM maatregelen genomen om de bolderplaats tijdens de paartijd te beschermen, evenals de bosranden en het heidelandschap, de favoriete leefomgeving van de korhoen.

UPM werkt hierbij samen met de Royal Society for the Protection of Birds en de Countryside Council for Wales.

Metingen laten een jaarlijkse stijging zien van het aantal korhoenen, die zelfs de doel stel-lingen van het lokale Biodiversity Action Plan overtreft.

2 advaNce | JaNUaRi 2013

advaNce | JaNUaRi 2013 3

SAM wordt RobecoSAMDit is de eerste editie van Advance gepubliceerd door RobecoSAM, de specialist

op het gebied van sustainability investing binnen de Robeco Groep. Het nieuwe

merk RobecoSAM weerspiegelt de ontwikkeling van de relatie tussen de twee

bedrijven sinds Robeco in 2007 SAM overnam. Robeco’s diensten op het gebied

van engagement en stemrecht zijn nu geïntegreerd in de beleggingsproducten

en -diensten van RobecoSAM. Deze veranderingen benadrukken de nauwe

samenwerking tussen onze specialisten in Zürich en Rotterdam. Wij streven

een gezamenlijk doel na: onze klanten een allesomvattend assortiment

van producten en diensten bieden op het gebied van sustainability investing.

Robeco heeft de strategische ambitie om leider te zijn op het gebied van

duurzaamheid. Advance draagt hieraan bij met een gevarieerde inhoud die

ingaat op het scala aan activiteiten van RobecoSAM en Robeco op het gebied

van sustainability investing.

MicHaeL BaLdiNGeR, ceO vaN ROBecOSaM

Een steen verlegdMaakt een actieve dialoog met bedrijven echt verschil?

Soms leidt het zeker tot ingrijpende veranderingen, maar

in andere gevallen zijn de veranderingen maar klein. Dit

kan de indruk wekken dat dialogen met bedrijven niet

de moeite waard zijn. Toch ben ik ervan overtuigd dat beide

soorten veranderingen waardevol zijn.

Kijk maar hoe kleine verschillen het leven van mensen

kunnen veranderen. Elektriciteit is een basisbehoefte.

Toch hebben 1,3 miljard mensen geen aansluiting op een

elektriciteitsnet, volgens het International Energy Agency.

Zij verlichten hun woningen daarom met gevaarlijke

kerosinelampen die kooldioxide uitstoten. Dit soort

omstandigheden hebben echter ook een (mooie) keerzijde,

doordat ze creatieve geesten tot innovatieve oplossingen

kunnen inspireren. Zo lanceerde social entrepreneur Illac

Diaz het project ‘liters of light’ in de Filipijnse hoofdstad

Manila. Hierbij krijgen de armste inwoners van deze stad

gratis verlichting. Met water gevulde petflessen worden

in de golfplaten daken aangebracht om het zonlicht

in de woningen te verspreiden. Dit soort initiatieven

dat op kleine schaal wordt gestart, kan grote gevolgen

hebben. Zo zorgt de aanwezigheid van licht ervoor dat

de armen kunnen lezen, waardoor het analfabetisme

wordt teruggedrongen. Het verminderde gebruik van

kerosinelampen is goed voor het milieu. Ik ben betrokken

bij engagementtrajecten en hierbij kan het soms jaren

duren voordat bedrijven daadwerkelijk een verandering

doorvoeren. Hierbij bekruipt je soms het gevoel van een

druppel op een gloeiende plaat. Ik ben er echter van

overtuigd dat het constructief meedenken met bedrijven

over manieren om hun bedrijfsvoering duurzamer te

maken, effect heeft. Hoe klein het effect in eerste instantie

ook lijkt. Zoals Bram Vermeulen het ooit al zo mooi aangaf:

ook het verleggen van een enkele steen in een rivier zorgt

ervoor dat het water nooit meer dezelfde weg zal gaan.

eRiK BReeN, HOOFd GOveRNaNce aNd acTive OWNeRSHiP

4 in het korteen webcast onderzoekt het financiële belang van duurzaamheid en Martine Menko van vervoer legt uit waarom er niks moralistisch is aan eSG

5 transparantie is essentieel voor een duurzame soja-toeleveringsketen

Waarom er meer transparantie nodig is om enkele misverstanden over de industrie uit de weg te ruimen

6 De zoektocht naar duurzaam rendementRoderick Munsters, ceO van Robeco, bespreekt zijn nieuwe boek over duurzaam beleggen, waarin hij de managers van twaalf Nederlandse pensioenfondsen interviewt

8 coverstory: Duurzaam ondernemen: de lat ligt steeds hoger

volgens de tiende editie van RobecoSaM’s Sustainability Yearbook moeten bedrijven aan steeds hogere eisen voldoen

10 casestudy engagementShell ruimt op in Nigeria

11 Zijn bedrijven die niet rapporteren over duurzaamheid minder aantrekkelijk?

een verslag van het icGN-dinerdebat

12 Q&a met clara sies van de voedselbank Rotterdam

Hoe Robeco bijdraagt aan de verspreiding van voedsel aan de hulpbehoevenden in de stad

INHOUD

Onlangs vroeg RobecoSaM een groep

vooraanstaande bestuursleden, institutionele

beleggers, wetenschappers en vertegen -

woor digers van de UN PRi en de World Business

council for Sustainable development (WBcSd)

om van gedachten te wisselen over duurzaam

ondernemen.

in deze webcast, “Recognizing the Financial

importance of Sustainability”, bespreken zeven

sprekers - waaronder Robert eccles, professor

aan de Harvard Business School en Peter Bakker,

directeur van de WBcSd - hoe bedrijven en

beleggers kunnen samenwerken om de integratie

van duurzaamheid in beleggingsbeslissingen te

bevorderen.

> Bezoek de website van RobecoSAM om te

horen wat zij hebben gezegd.

“Er is niks moralistisch aan ESG”Martine Menko, investment Officer

Pensioenfonds vervoer, had het niet

duidelijker kunnen zeggen: “er is

niks ethisch of moralistisch aan eSG-

integratie,” zei ze op het vijfde jaarlijkse

eSG europe event dat in oktober 2012

plaatsvond in amsterdam.

Het thema van de bijeenkomst,

georganiseerd door responsible-investor.

com en gesponsord door Robeco, was

‘Bedrijfskritische duurzaamheid’.

> Klik hier om meer te lezen over de visie

van Martine Menko op esg-integratie en

de andere belangrijke uitkomsten van de

bijeenkomst. ontdek waarom uitsluiting

niet altijd de beste optie is en waarom

duurzaamheidsexperts hun jargon

moeten laten varen.

Slechts 15% van de wereldwijde uitstoot

IN HET KORT

4 advaNce | JaNUaRi 2013

Zeven meningen over duurzaamheidbeleggers lopen achter op bedrijven als het gaat

om het erkennen van het financiële belang van

duurzaamheid. Hoe komt dit?

wordt gedekt door het onlangs verlengde

Kyoto-protocol. Wanneer zullen de VS, China

en India zich aan de doelstellingen binden?

advaNce | JaNUaRi 2013 5

Transparantie is essentieel voor een duurzame soja-toeleveringsketenDoor zijn veelzijdigheid en de verbetering van landbouw-

praktijken, heeft de populariteit van soja zich over de wereld

verspreid. volgens Jürgen siemer en Danielle essink is meer

trans parantie nodig om misverstanden weg te nemen.

vlees van dieren die zijn gevoed met soja,

specerijen, vlees- en zuivelvervangers: onze

supermarkten liggen vol met producten die zijn

gemaakt van de bescheiden peulvrucht die we

kennen als de sojaboon. door dit wijdverbreide

gebruik is de vraag naar soja groot. Om hieraan

te kunnen voldoen heeft de soja-industrie

zich gewend tot landbouwpraktijken waar

sommige consumenten en marktpartijen

hun twijfels over hebben. Hierdoor heeft

de wonderboon de reputatie gekregen

van een probleemkind. Berichten uit de

media, met name die over de landbouw

in Latijns-amerika, associëren de sojaboon

met ontbossing, verlies van biodiversiteit,

uitputting van de grondwatervoorraad, uitstoot

van broeikasgassen en een scala aan andere

problemen.

publiek wantrouwen jegens nieuwe technologieën gebaseerd op misverstandenMaar deze reputatie is niet geheel gerecht-

vaardigd. volgens Jürgen Siemer, Senior analyst

bij RobecoSaM, komt de kritiek grotendeels

voort uit misverstanden. de risico’s zijn niet

afkomstig van de plant zelf of het telen ervan.

“de problemen hebben te maken met de

toename van commerciële landbouw in

minder ontwikkelde, minder gereguleerde

gebieden,” zegt hij. Om in deze nieuwe

gebieden sojabonen te telen, hebben boeren

gekozen voor genetisch gemanipuleerde

zaadsoorten, grootschalige landbouwmachines

en het gebruik van chemisch kunstmest

en chemicaliën voor gewasbescherming.

dergelijke methoden hebben een belangrijke

rol gespeeld in het succes van de sojaboon.

Maar het blijft de vraag of ze op de lange

termijn duurzaam blijven.

de belangrijkste zorg is volgens Siemer de

ontwikkeling van een soja-monocultuur. deze

vormt een risico voor duurzame groei. Maar hij

is ervan overtuigd dat initiatieven uit de sector

op deze uitdaging zullen inspelen. voorlopig

heeft hij echter een voorkeur voor bedrijven die

hun activiteiten gespreid hebben, bijvoorbeeld

door de ontwikkeling van nieuwe soorten

sojazaad, die beter zijn aangepast aan specifieke

klimaten, of door gebruik van gewasrotatie.

Siemer noemt nog een tweede belangrijk

kenmerk. “als beleggers richten we ons op

producenten die volgens ons het meest

transparant zijn,” verklaart hij. “Producenten

moeten transparanter zijn over hun praktijken

om de misvattingen rondom soja uit de weg

te ruimen.”

transparantie van groot belang bij het toepassen van strategieënTransparantie is ook een belangrijke zaak

voor danielle essink, Senior engagement

Specialist bij RobecoSaM. Milieugerelateerde

en maatschappelijke aspecten leveren

reputatie-, operationele en juridische risico’s

op voor bedrijven. daarom is essink dialogen

aangegaan met bedrijven in de sector op basis

van een analyse van hoe zij met deze risico’s

omgaan.

Sommige bedrijven geven weinig aanwijzingen

dat ze strategieën toepassen die de problemen

in het sojasegment aanpakken. Maar volgens

essink is het probleem vaak niet dat bedrijven

niets doen, maar dat ze niet transparant

zijn. “Met onze dialogen willen we bedrijven

laten zien in hoeverre ze hun actieve beheer

van sociale en milieugerelateerde risico’s

in hun toeleveringsketens ook effectief

communiceren.” Ze voegt toe dat bedrijven

mogelijk duurzame praktijken toepassen zonder

lid te worden van organisaties als de Round

Table on Responsible Soy. “een meer algemeen

beleid met betrekking tot arbeidsrechten over

de gehele toeleveringsketen kan een oplossing

zijn voor sommige sociale risico’s,” zegt ze.

essink concludeert dat elke deelnemer

in de sojamarkt zijn eigen partners moet

aanmoedigen om transparant te zijn

over hun risicobeheer. “dan kan de soja-

toeleveringsketen aantrekkelijk zijn voor

beleggers die op zoek zijn naar lucratieve,

duurzame inkomstenstromen,” zegt ze.

Diervoeder Voedsel Industriële producten

Sojaboon

Biodiesel

Oliën, zeep, cosmetica, hars, plastic, inkt, oplosmiddel, kleurkrijt en kleding

Sojamelk, sojasaus, tofu, olie, zuigelingen-voeding, specerijen en bloem

Rundvlees, lamsvlees, varkens-vlees, gevogelte en vis

Sojaolie is de belangrijkste bron van biodiesel in de vS

toepassingenvan soja

‘De zoektocht naar duurzaam rendement’

RODERICK MUNSTERS, CEO VAN ROBECO

6 advaNce | JaNUaRi 2013

INTERVIEW

advaNce | JaNUaRi 2013 7

‘De zoektocht naar duurzaam rendement’

Wat was je motivatie om een boek te schrijven over de zoektocht naar duurzaam rendement?Het was een combinatie van grote

belangstelling voor het onderwerp, beleid dat

de afgelopen jaren tot beperkte vooruitgang

heeft geleid op dit gebied en de overtuiging

dat duurzaam beleggen binnen tien jaar

een conditio sine qua non is. Wat me het meest

opviel, was de wil van de geïnterviewden om

beleid en praktijken te blijven ontwikkelen met

betrekking tot duurzaamheid.

Hoe kijk je na de interviews aan tegen de staat van duurzaam beleggen in nederland?Nederlandse pensioenfondsen lopen voor op

het gemiddelde pensioenfonds wereldwijd.

Het belangrijkste probleem voor veel

pensioenfondsen is op dit moment hun lage

dekkingsgraad, die het gevolg is van de lage

rentes. dit, in combinatie met een focus van

beleidsmakers en toezichthouders op de korte

termijn, weerhoudt veel pensioenfondsen

van de invoering van een duurzame lange-

termijnvisie. Het is niet alleen van cruciaal

belang dat duurzaam beleggen als belangrijk

wordt gezien, maar ook dat onze sector snel

vooruitgang boekt in het breder toepassen

hiervan.

veel geïnterviewden vertellen dat het onderzoek uit 2007 van het televisieprogramma Zembla naar beleggingen van pensioenfondsen in clusterbommen aanleiding gaf voor hun duurzame beleggingsactiviteiten. Hebben passieve beleggers ook zo’n wake-up call nodig?ik betwijfel of er een vergelijkbare wake-up call

zal zijn voor passieve beleggers, die simpelweg

‘de markt willen kopen’ tegen een lage prijs.

aan de andere kant is het wel mogelijk dat het

gebruik van stemrecht toeneemt. en misschien

gaan passieve beleggers meer gebruik maken

van benchmarks die duurzamer zijn en toch

mainstream blijven.

Hoe kijk je aan tegen de relatie tussen fiduciaire plicht en duurzaam beleggen?Bij beide gaat het om een aantrekkelijk risico-

rendementsprofiel bij beleggingen en om

een langetermijnvisie. en met lange termijn

bedoel ik over meerdere generaties.

De geïnterviewden benadrukken dat overtuiging en leiderschap van de directieleden van de pensioenfondsen nodig is om duurzaam beleggen een echte stimulans te geven. ben je het daarmee eens?Ja, dat is belangrijk. Het vereist overtuiging

en leiderschap van pensioenfondsbeheerders

om stappen te zetten om duurzaamheid

verder in hun beleggingsprocessen te

implementeren, zeker in de huidige omgeving.

een groot probleem is op dit moment de lage

dekkingsgraad, die het gevolg is van de lage

rentes.

in mijn ogen krijgen kortetermijnproblemen,

zoals de dekkingsgraad, te veel aandacht.

Gezien de financiële impact op deelnemers

van pensioenfondsen is dat begrijpelijk. Toch is

het ook belangrijk dat beleidsmakers rekening

houden met de lange termijn. Om duurzaam

beleggen echt een impuls te geven, is een

stijging van de rentes nodig. deze zou helpen de

dekkingsgraden te verbeteren en de aandacht

te verleggen, waardoor directieleden van

pensioenfondsen meer tijd kunnen steken in

duurzaam beleggen. Maar dat zal waarschijnlijk

nog wel even duren.

Wanneer verwacht je dat duurzaam beleggen mainstream wordt? Wat betekent dit voor de rendementen?vanuit een mondiaal perspectief zal het

nog jaren duren voordat de lippendienst is

uitgegroeid tot daadwerkelijke toepassing.

dit biedt ruime mogelijkheden om het risico-

rendementsprofiel van beleggingsportefeuilles

voor de lange termijn te verbeteren. dit

is ook een gelegenheid voor Nederlandse

pensioenfondsen om het vertrouwen van hun

deelnemers terug te winnen.

Duurzaam beleggen is dus niet slechts een hype?Nee. duurzaam beleggen is de toekomst.

Robeco zal zich hieraan blijven wijden.

als u een gratis exemplaar van

Roderick Munsters’ boek ‘De zoek-

tocht naar duurzaam rendement:

pensioenfondsbestuurders in gesprek

met Robeco’ wilt ontvangen, stuurt

u een e-mail naar

Dezoektochtnaarduurzaamrendement

@robeco.nl

Roderick Munsters, ceo van Robeco, heeft een boek gepubliceerd

over duurzaam beleggen met daarin interviews met de beheerders

van 12 nederlandse pensioenfondsen. Wat ontdekte hij?

‘Kortetermijnproblemen, zoals de dekkingsgraad, krijgen te veel aandacht.’

‘Om duurzaam beleggen echt een impuls te geven, is een stijging van de rentes nodig.’

8 advaNce | JaNUaRi 2013

Duurzaam ondernemen: de lat ligt steeds hoger

De houding van bedrijven ten opzichte van duurzaamheid

is de afgelopen tien jaar ingrijpend veranderd. tegelijkertijd

zijn de duurzaamheidsanalyses aangepast aan dit

veranderde landschap. Het proces is echter nog niet ten

einde: bedrijven móéten wel blijven doorpakken.

in januari werd het tiende Sustainability

Yearbook gepubliceerd. volgens Gabriela

Grab Hartmann is het landschap na tien jaar

onderzoek en engagement met bedrijven

onherroepelijk veranderd. “Toen we het

eerste Sustainability Yearbook publiceerden,

was duurzaamheid nog een ondergeschoven

kindje,” zegt ze. Sinds 2004 zijn bedrijven

echter snel gaan inzien dat het invoeren

van duurzaamheid als een kernonderdeel

van hun strategie financiële voordelen

oplevert. Hierdoor is de participatiegraad

in RobecoSaM’s corporate Sustainability

assessment (cSa), waar het Sustainability

Yearbook op is gebaseerd, het afgelopen

decennium navenant gestegen. ditzelfde

geldt voor de duurzaamheidsscores van de

Gabriela Grab Hartmann is

plaatsvervangend hoofd Research

bij RobecoSAM. Edoardo Gai is

hoofd Sustainability Services bij

RobecoSAM.

deelnemende bedrijven. Hierdoor is het

steeds moeilijker om duurzaamheidsleiders

te onderscheiden van achterblijvers. Neem

bijvoorbeeld corporate governance. “Tien jaar

geleden waren we één van de eerste beleggers

met aandacht voor corporate governance.

Tegenwoordig is corporate governance van

cruciaal belang voor zowel bedrijven als

beleggers, zeker gezien de recente schandalen,”

zegt edoardo Gai.

bedrijven moeten zich blijven verbeteren voor een plaats in het yearbookBedrijven hebben zoveel vooruitgang geboekt

dat ze zich nog verder moeten verbeteren

om de concurrentie voor te blijven en een

plaats in het Yearbook te krijgen. alleen

duurzaam ondernemen is niet meer genoeg.

Bedrijven moeten de resultaten van hun

duurzaamheidsstrategieën ook koppelen aan

hun financiële prestaties. “Bedrijven moeten

duidelijkheid geven over het financiële voordeel

van hun duurzaamheidsstrategie,” zegt

Hartmann. de lat wordt steeds hoger gelegd.

Nu bedrijven steeds beter presteren op het

‘Corporate governance is nu van cruciaal belang voor zowel bedrijven als beleggers.’ Edoardo Gai

COVERSTORy

advaNce | JaNUaRi 2013 9

gebied van duurzaamheid, zijn de analisten van

RobecoSaM constant op zoek naar manieren

om de cSa-systematiek te verfijnen en nieuwe

duurzaamheidsfactoren vast te leggen die de

financiële prestaties van een bedrijf kunnen

beïnvloeden. de afgelopen jaren heeft

RobecoSaM criteria toegevoegd aan de cSa op

het gebied van onder andere innovatiebeheer,

waterrisico’s, klimaatverandering en, het meest

recent, beheer van toeleveringsketens. (zie kader)

Duurzaamheid wint terrein in opkomende markteneen andere ontwikkeling sinds 2004 is de

Integraal ketenbeheer: de volgende stap in duurzaam ondernemen

bedrijven moeten verder kijken dan hun eigen activiteiten om de economische, milieugerelateerde en maatschappelijke invloed van hun bedrijfsactiviteiten volledig te begrijpen.

Door de toenemende globalisering en specialisatie besteden bedrijven steeds meer van hun productie en diensten uit. Dit stelt hen voor een nieuwe uitdaging: het beheer van de reputatierisico’s en maatschappelijke verantwoordelijkheid in de toeleveringsketens. integraal ketenbeheer is van oudsher gericht op sociale risico’s, zoals arbeidsomstandigheden, kinderarbeid en minimumloon. tegenwoordig omvat dit concept ook een bredere selectie economische, milieugerelateerde en maatschappelijke aspecten binnen de gehele waardeketen. bedrijven moeten bij het beheer van hun toeleveringsketen steeds meer letten op het vermogen van leveranciers om te innoveren, talent te behouden en risico´s te beperken. en dat is nog niet alles: effectief ketenbeheer draait ook om kansen grijpen.

Zowel bedrijven als beleggers beginnen de waarde van goed beheerde toeleveringsketens in te zien. in het corporate sustainability assessment van 2012 introduceerde RobecosaM een verbeterd raamwerk voor de beoordeling van integraal ketenbeheer door bedrijven. Dit nieuwe raamwerk wordt in de laatste editie van the sustainability yearbook gepresenteerd door duurzaamheidsanalist ida Karlsson. Zij beschrijft de belangrijkste bevindingen van RobecosaM over de manier waarop bedrijven omgaan met integraal ketenbeheer.

‘Bedrijven moeten duidelijkheid geven over het financiële voordeel van hun duurzaamheidsstrategie.’ Gabriela Grab Hartmann

verspreiding van duurzaamheid over de wereld.

“de interesse in ons onderzoek is in elke regio

aanzienlijk gegroeid,” zegt Hartmann.

Bovendien is het verschil in prestaties tussen

bedrijven in europa enerzijds en bedrijven

in regio’s als Noord-amerika en opkomende

landen anderzijds, kleiner geworden. “in Zuid-

Korea is de duurzaamheidsperformance van

bedrijven opvallend verbeterd. dit weerspiegelt

de economische ontwikkeling die het land de

afgelopen jaren heeft doorgemaakt,” voegt Gai

toe.

Nu opkomende markten in azië, Latijns-amerika

en afrika aan economisch belang winnen,

zijn beleggers steeds meer geïnteresseerd in

hoe duurzaam ondernemen in deze regio’s

wordt toegepast. “Het aantal bedrijven uit

opkomende landen dat deel uitmaakt van ons

onderzoek zal blijven toenemen,” zegt Gai.

Bedrijven hebben nu duidelijk meer aandacht

voor duurzaamheid. Ondanks de buitengewone

vooruitgang sinds de publicatie van het eerste

Sustainability Yearbook in 2004, is er nog

genoeg om naar uit te kijken in het volgende

decennium.

> Klik hier om the sustainability yearbook te

downloaden en ontdek welke bedrijven dit jaar

koplopers zijn op het gebied van duurzaamheid

10 advaNce | JaNUaRi 2013

Shell ruimt op in Nigeria

vervuiling en gasaffakkeling zijn twee problemen waar shell

in nigeria mee te maken heeft. senior engagement specialist

sylvia van Waveren rapporteert over wat ze aantrof toen ze

de activiteiten van het bedrijf in de nigerdelta bezocht.

De aanklacht tegen shellde Nigerdelta is één van de meest vervuilde

plekken op aarde. volgens amnesty

international zijn er de afgelopen vijftig jaar

tussen de 9 en 13 miljoen vaten olie gelekt als

gevolg van de activiteiten van Royal dutch Shell.

dit is hoofdzakelijk veroorzaakt door de corrosie

van oliepijpleidingen, slecht onderhoud van de

infrastructuur, lekkage tijdens het bewerken,

menselijke fouten, diefstal van olie en

vandalisme. de regio wordt ook getroffen door

de effecten van gasaffakkeling – het verbranden

van aardgas dat vrijkomt bij de aardoliewinning

– omdat er geen infrastructuur is om het gas te

gebruiken.

De reactie van shellShell wijst sabotage aan als de belangrijkste

oorzaak van de lekken. verder is het bedrijf in

gesprek met de Nigeriaanse overheid over het

oprichten van een fonds van USd 1 miljard

voor de schoonmaak van de delta.

een complicerende factor is dat Shell in

Nigeria opereert als een joint venture

waarin de Nigeriaanse overheid een

meerderheidsaandeel heeft en Shell zelf

slechts 30%. Het bedrijf kan dus maar

in beperkte mate invloed uitoefenen om

veranderingen door te voeren.

Wat troffen we aan?Bij ons bezoek aan de regio werden we

getroffen door de complexiteit van de

problemen waarmee Shell te maken heeft.

Gedurende tientallen jaren hebben enorme

hoeveelheden olie de delta vervuild. Het zal

jaren kosten om dit helemaal op te ruimen.

Bovendien is Nigeria een uiterst corrupt

land, met goed georganiseerde bendes die

grote hoeveelheden olie stelen en daarbij

de infrastructuur beschadigen. Zij hebben

weinig oog voor het milieu, met frequente

olielekkages tot gevolg.

Het goede nieuwsMaar er is goed nieuws. Ten eerste doet Shell

nauwelijks meer aan affakkeling. Het bedrijf heeft

miljarden dollars geïnvesteerd in de infrastructuur.

Ten tweede streeft Shell ernaar om de directe

lekken uit zijn pijpleidingen schoon te maken.

Ten derde verbetert het bedrijf de transparantie

over zijn schoonmaakactiviteiten. Toch kan Shell

meer doen om zijn verantwoorde lijkheid te

nemen. Gezien de vooruit gang die wij ter plekke

constateerden, heeft Shell nu de kans om zijn

communicatie over Nigeria verder te verbeteren.

> Klik hier om het volledige rapport van

Sylvia te lezen

70%van de lekkage veroorzaakt door sabotage, zegt shell

9-13 miljoen vaten

olie gelekt in nigerdelta door activiteiten van shell, volgens amnesty international

CASESTUDy ENGAGEMENT

USD 8 miljard

door shell geïnvesteerd in infra structuur om de affakkeling te stoppen

advaNce | JaNUaRi 2013 11

Zijn bedrijven die niet rapporteren over duurzaamheid minder aantrekkelijk?

senior beleggingsdeskundigen van vier van de grootste vermogensbeheerders van europa

debatteerden onlangs over de stelling: ‘bedrijven die niet rapporteren over materiële esg-factoren

zijn minder aantrekkelijk voor institutionele beleggers.’ De uitkomst was dat esg-rapportage,

hoewel nog in de kinderschoenen, steeds belangrijker zal worden.

in werkelijkheid zijn alle vier sprekers op

het debat van het international corporate

Governance Network (icGN) fervent voor-

stander van eSG-rapportage. Twee van

hen – angelien Kemna, ceO bij aPG asset

Management en david Pitt-Watson, voormalig

bestuursvoorzitter van Hermes Focus asset

Management – was echter gevraagd om tegen

de bewering te pleiten en het publiek ervan te

overtuigen dat beleggers niet geïnteresseerd

zijn in eSG-rapportage. de andere twee sprekers

– Philippe Zaouati, deputy ceO bij Natixis asset

Management en Roderick Munsters, ceO van

Robeco – steunden de bewering. Zij pleitten dat

beleggers steeds meer op zoek zijn naar eSG-

rapportage bij bedrijven.

tegen de stelling: geen correlatie tussen bedrijfsrendement en esg-rapportageangelien Kemna gaf aan dat er volgens haar

geen correlatie was tussen het rendement van

bedrijven en hun eSG-rapportage. Sterker nog:

de vijf bedrijven met het hoogste rendement

in de portefeuille van aPG rapporteerden niet

over eSG-factoren. de vijf bedrijven die het

meest aan eSG-rapportage deden, behaalden

daarentegen negatieve resultaten.

tegen de stelling: geen hogere waardering voor bedrijvenvolgens david Pitt-Watson was er geen bewijs

van een correlatie tussen eSG-rapportage en

waardering. als er een correlatie was tussen

de twee, zouden hedgefondsen short gaan op

bedrijven die niet rapporteren over eSG en

long gaan op bedrijven die dat wel doen. Geen

van de 1200 hedgefondsen die in 2012 van start

gingen in het vK volgde deze strategie.

voor de stelling: pensioenfondsen willen meer dan alleen rendementPhilippe Zaouati gaf aan dat steeds meer

pensioenfondsen verder kijken dan alleen

het financiële rendement. daardoor

verwachtte hij dat bedrijven die over eSG-

factoren rapporteren, in de toekomst hoger

gewaardeerd zouden worden. dit soort

bedrijven geeft immers meer openheid over

hoe zij omgaan met risico’s en kansen die te

maken hebben met langetermijntrends als

klimaatverandering.

voor de stelling: niet-duurzame beleggers zijn minder aantrekkelijkRoderick Munsters draaide de bewering om.

Op het gebied van eSG-integratie lopen bedrijven

tenslotte voor op beleggers. Bedrijven als Unilever

verbinden zich aan een duurzaam groeipad voor

de lange termijn. Zij zijn op zoek naar beleggers

met een langetermijnhorizon die hun visie delen.

conclusie: esg-rapportage nog in de kinderschoenen, maar zal zeker toenemenHet debat, dat op 3 december plaatsvond

in Rotterdam en werd geleid door Robeco,

liet zien dat er nog geen duidelijke relatie is

tussen eSG-rapportage en waardering. door

wereldwijde trends als klimaatverandering

en schaarste van gronstoffen lijkt de beweging

richting eSG-integratie en toegenomen

eSG-rapportage echter onomkeerbaar.

Angelien Kemna, CEO bij APG Asset Management, aan het woord. David Pitt-Watson (links), voormalig bestuursvoorzitter van Hermes Focus Asset Management,

en gespreksleider Stephen Davis (rechts), luisteren.

12 advaNce | JaNUaRi 2013

claRa sies, vooRZitteR,

voeDselbanK RotteRDaM

Geboren in 1952 in Amsterdam en ruim 41 jaar

getrouwd met Sjaak Sies. Als voorzitter van de

Voedselbank Rotterdam is Clara Sies de drijvende

kracht achter alle activiteiten op het gebied van PR

en communicatie. Ze is moeder van vijf, oma van zes

en een enthousiaste deelnemer aan amateurtoneel.

> Lees meer over de voedselbank

voedselbank Rotterdam en vermogensbeheerder Robeco: wat is de link?de filosofie van Robeco is dat mensen belangrijk zijn. Robeco denkt

alleen succesvol te kunnen zijn als zijn werknemers zich betrokken voelen

bij de ambities en kernwaarden van ons bedrijf. Robeco steunt WorkMate,

het project dat vrijwilligers uit het bedrijfsleven en liefdadigheidsprojecten

in de Randstad bij elkaar brengt, door zijn werknemers één dag per jaar

betaald verlof te bieden om voor het goede doel aan de slag te gaan.

in 2012 gaven ongeveer 30 werknemers zich op om te helpen bij de

voedselbank. Zij helpen om het voedsel in te pakken dat gedoneerd is

door winkels en voedseldistributeurs.

Hoe wordt de voedselbank geleid?Bij al onze activiteiten zijn we volledig afhankelijk van vrijwilligers.

Het voedsel wordt gedoneerd door verschillende voedselproducenten

en leveranciers. voedsel dat anders zou worden verspild, wordt nu

opgegeten.

Hoeveel voedsel distribueren jullie?de voedselbank levert wekelijks 3200 kratten voedsel aan inwoners

van Rotterdam die onder de armoedegrens leven.

‘de voedselbank

levert wekelijks 3.200

kratten voedsel

aan inwoners van

Rotterdam die onder de

armoedegrens leven.’

Hoe ziet de voedselbank Robeco?Robeco is zich bewust van zijn wortels in Rotterdam en is betrokken

bij de samenleving in deze stad. We zijn blij om te zien dat Robeco zich

bewust is van het armoedeprobleem in onze samenleving en dat

het zijn verantwoordelijkheid neemt door een essentiële rol te spelen

in het leveren van vrijwilligers en het doen van donaties.

Hoe ziet de toekomst eruit voor de relatie tussen de voedselbank en Robeco?de voedselbank hoopt dat Robeco ook in de toekomst een

belangrijke partner zal blijven om ervaringen en connecties uit te

wisselen en te helpen waar dat kan. Onze gezamenlijke rol in

de Rotterdamse samenleving is zeer waardevol.

Belangrijke informatiedit document is uitgegeven door Robeco institutional asset Management B.v. (handelsregister nr. 25123167), dat een vergunning heeft van de autoriteit Financiële Markten in amsterdam, en RobecoSaM aG (handelsregister nr. cH-020.3.025.346-2), dat een vergunning heeft van FiNMa, de Zwitserse autoriteit financiële markten in Bern. Het engagement-proces van Robeco begint met thematisch onderzoek door enen externe consultant, met een focus op bedrijven binnen een specifieke sector. chinese muren zijn ingesteld tussen de engagementactiviteiten van Robeco en de activiteiten van RobecoSaM met betrekking tot de RobecoSaM-vragenlijst. deze chinese muren zorgen ervoor dat vertrouwelijke informatie uit de RobecoSaM-vragenlijst niet wordt gebruikt voor de engagementactiviteiten van Robeco. de gegeven informatie vormt geen aanbod. maar dient slechts ter informatie. er wordt geen garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid en volledigheid van de informatie. copyright © 2013 RobecoSaM – alle rechten voorbehouden.

Robeco coolsingel 120, 3011 aG Rotterdam, Nederland editors-advance@robeco.nl, www.robeco.com/nl/professionals/visie-en-themas/sustainability-investing/index.jsp

RobecoSAM Josefstrasse 218, 8005 Zurich, Zwitserland info@robecosam.com, www.robecosam.com

EEN ANDER PERSPECTIEF