1

Doe eens normaal, man: het is dé quote uit de Algemene Politieke Beschouwingen. En juist op dat moment verscheen De smaak van de macht van Annemarie Gualthérie van Weezel, waarin ze de vijf nog levende oud-premiers van Nederland aan het woord laat. Hoe anders klinkt de premier van nu? Is de toon veranderd of gaat het om de macht?

Wendy bespreekt Gestameld Liedboek pag 3 >>> | Dennis leest Vossenblond pag 4 >>>

b o e k e n k r a n t v o o r n e d e r l a n d e n v l a a n d e r e n • G r a t i s • j a a r g a n g 5 • n u m m e r 9 • o k t o b e r 2 0 1 1 • w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

Judith Vissertime out pag 8 >>>

renate dorresteinde stiefmoeder pag 7 >>>

advertenti es

sándor máraiVrede op Ithaca

mathiJs deenBrutus heeft honger

ingrid oonincx Botsing

anne holtHartslag

>>> pag 8

>>> pag 3

>>> pag 9

>>> pag 7

Joe dunthornesubmarien

pag 13 >>>

Verder in dit nummer:

Losse delen pagina 2Strips pagina 16Win een boek pagina 23

thema: super­helden en anti­helden

elsbeth louistaarten bakken zonder mixer en gedoe

pag 11 >>> pag 22 >>>

advertenti e

de Jong en bakkerbewegen Voor beginners pag 21 >>>verder op pagina 19 >>>

Stem Swaab! www.nSpubliekSprijS.nl

meer informatie uitgeverijcontact.nlPaPerback € 24,95 e-book € 19,95

Al meer dAn 225.000 ex verkocht

‘Doe eens normaal, man!’

met onder meer:

Annemarie Gualthérie van Weezel

pag 5 >>>

De absurde werke-lijkheid van Anne-Gine Goemans in Glijvlucht.

www.kewlox.nl

Kijk op pagina 16 voor meer informatie. www.kasteelgroeneveld.nl

2

máxima meets borgesPrinses Máxima heeft het eerste exemplaar van Alle gedichten van de Argentijnse dichter Jorge Luis Borges in ontvangst genomen. Het is in het Nederlands en in het Spaans. Lekker facil.

beeldVerhaal op de buisVanaf zaterdag 29 oktober komt de VPRO

met een nieuwe, achtdelige serie over strips: ‘Beeldverhaal’. Presentator Jean-Marc van Tol, geestelijk vader van Fokke & Sukke, neemt je mee in de wereld van de strip. Van Suske & Wiske tot Jan, Jans en de kinderen en van Superman tot Astroboy.

de papieren man stopt ermeeDe papieren man van Dirk Leyman en Hans Cottyn is na vijf jaar met haar literaire berichtgeving gestopt. De papieren man werkte samen met NRC Boeken. De website won in 2009 de Dutch Bloggie voor beste literaire site.

suske en wiske en de beue belg?De Belgen zouden hun striphelden Suske en Wiske beu zijn, en de oplage is de afgelopen (zeventien?) jaren gedaald. Voor alle duidelijk-heid: Suske en Wiske is met bijna 1,4 miljoen albums de best verkochte stripreeks in de Lage Landen. In 66 jaar zijn er meer dan 200 miljoen albums verkocht.

help, de keukenmeidDe CPNB Film- en Literatuurpublieksprijs, de prijs voor de beste boekverfilming, is dit jaar gewonnen door ‘The Help’. In Nederland is het boek uitgegeven onder de titel Een keukenmeidenroman. Lezen, eh, kijken dus.

Van nispen tot seVenaer naar deVenterDe landelijke finale van de Boekenweek 2012 vindt niet in Amsterdam plaats, maar in Deventer. Volgens CPNB-directeur Eppo van Nispen tot Sevenaer wordt de week zo nóg meer een landelijk evenement.

in memoriamDe Nederlandse stripauteur Minck Oosterveer, bekend van reeksen als The Unknown, Nicky Saxx, Storm en Ronson Inc is zaterdag 17 september 2011 overle-den. Oosterveer kreeg dit jaar nog de prestigieuze Stripschapprijs voor zijn oeuvre. Hij kwam om het leven bij een ongeval. Oosterveer werd 50 jaar.

LOSSE DELEN

Heeft u opmerkelijke feiten of bijzondere wetenswaardigheden rondom boeken te melden? Wilde u altijd al een boze brief schrijven, maar wist u niet aan wie? Losse delen plaatst niet alles, maar ontvangt wel graag uw post.

redactie@boekenkrant.com

premier leagueDe smaak van de macht heb ik voor het eerst enkele dagen geleden geproefd. Mijn verwachtingen waren neutraal. Ik heb aangetrouwde (en weer gescheiden) familie in de Tweede Kamer zitten, maar veel meer affiniteit dan dat heb ik eigen-lijk niet meer met de politiek. Dacht ik. Want tijdens het lezen van het boek over de oud-premiers, bleek dat ik toch heel wat sterke beelden in mijn hoofd heb, die met deze persoonlijke portretten flink zijn verrijkt. Ik dank K.H. Annemarie Gualthérie van Weezel dan ook voor mijn politieke renaissance. Behoorlijk wat boeken spelen er dit keer mee in de premier league. Glijvlucht, bijvoorbeeld, Gestameld liedboek, Vrede op Ithaca, Brutus heeft honger, Het lot valt altijd op Jona, afijn, zo’n beetje alle boeken in deze oktobereditie. Met enige spijt hebben we ze niet de ruimte en aandacht kunnen geven die ze verdienen. Uitbreiding naar 24 pagina’s heeft daar iets, maar niet voldoende, aan veranderd.Laat ik het compliment directer maken: wat een boel goede titels zijn er weer!

Siebe Huizingahoofdredacteur

daniël roVers, walter,

wereldbibliotheek,

isbn 9789028424258, priJs € 18,90

Verstuur dit boek als coVercard

www.coVercards.nl

nederland top 3

boekenkrant tip 3

Dick Swaab – Wij zijn ons brein. Van baarmoeder tot alzheimer.CONTACT – € 24,95 Wat gebeurt er als je verliefd bent en wat als alzheimer toeslaat. Ons brein van geboorte tot dood. Paulo Coelho – AlephDE ARBEIDERSPERS – € 18,95 Persoonlijke roman over een man die door een geloofscrisis tot spirituele groei komt.

Isabel Allende – Het negende schrift van MayaWERELDBIBLIOTHEEK - € 19,90 De negentienjarige Maya wordt door haar oma met een leeg schrift naar een Chileens eiland gestuurd om te ontdekken wat ze in het leven wil.

Mathijs Deen - Brutus heeft hongerTHOMAS RAP - € 16,50Prachtige miniatuurtjes waar-mee Mathijs Deen zijn histo-rische personages betrapt op een ontworteld moment in hun leven. Echt mooi! Sándor Márai - Vrede op IthacaWERELDBIBLIOTHEEK - € 24,90Voor wie de Odyssee heeft gelezen en werd gegrepen door zijn zang. Een fantastisch vervolg op het oud-Griekse heldendicht. Jane Hornby - Wat te koken & Hoe ’t te koken,UITGEVERIJ THOTH - € 29,90Echt een handig kookboek om op eenvoudige en snelle wijze heerlijke gerechten te bereiden. Stap voor stap, hap na hap. Prima!

De Boekenkrant geeft een overzicht van de 3 meest verkochte boeken in de eerste week van de maand van uitgave van de krant. Bron: Stichting CPNB. De Stichting CPNB stelt De Bestseller 60 samen op basis van door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak / GfK Benelux Marketing Services verzamelde verkoopgegevens van meer dan 900 Nederlandse boekwinkels.

Vlaanderen top 3

Jeroen Meus - Dagelijkse kostVAN HALEWyCK - € 19,95Het tweede boek van Dage-lijkse Kost bundelt opnieuw een mooie mix van gerechten voor jong en oud. Makkelijk bereid, eenvoudig geserveerd, maar bovenal (h)eerlijk en smaakvol. De foto’s zijn van Studio Verne. Jeroen Meus - Dagelijkse kostVAN HALEWyCK - € 19,95Een goed boek, een goed, dege-lijk, lekker en verstandig boek, dat is Jeroen Meus’ Dagelijkse Kost. – Onno Kleyn. Sofie Dumont - Goe gebakkenLINKEROEVER UITGEVERS - € 19,95Alle recepten uit het succesvolle VT4-programma Goe gebakken nu verzameld als culinaire uit-gave. Bakken is hipper dan ooit en Sofie Dumont zal het je leren.Een boek boordevol pretentie-loze en simpele bakrecepten!

2011, week 39

2011, week 39

2011, week 39

Voor meer boekentips: www.boekenkrant.com

W W W. b o e k e n k r A n t. c o m • o k t o b e r 2 0 1 1

rikkie degenaar en wie?Dit is Rikkie. Naast haar zit Isabel. We wilden deze foto in een eerdere Boekenkrant afdrukken, maar dat lukte niet. Daarom, speciaal voor Isabel, als-nog de foto!

3

advertenti e

LITERATUUR

‘Vertel mij, Márai, over die man, die slimmerd, die heel veel rondzwierf, nadat hij de imposante stad Troje verwoest had.’

Ulysses (de Latijnse naam van Odysseus) keert na vele omzwervin-gen terug op Ithaca. Het is tien jaar na het einde van de oorlog om Troje en de thuiskomst bij zijn trouwe echt-genote Penelope is het welverdiende loon van de veelbeproefde krijgsheer. En daar, waar het oud-Griekse hel-dendicht over Ulysses eindigt, begint het boek van Sándor Márai. Maar van het zo veelbezongen Homerisch heldendom blijft weinig over. In de veelzeggende voorzang drijft het zwerk al op de lezer af: Ineens werd hij bang. De kracht week uit zijn ledematen – Hij kreunde. Hij vreesde zijn thuiskomst op Ithaca.

Vrede op Ithaca is geschreven vanuit het perspectief van de verwanten van Ulysses. Penelope, zijn vrouw, schrijft de Eerste Zang. De trouwe echtgenote schrijft over haar lange wachten, haar overspel en jaloezie. En natuurlijk schrijft ze over hem, de Held. ‘Maar in werkelijkheid kan ik niet weten hoe hij was, want ik was slechts zijn vrouw’, besluit ze.

De Tweede zang komt van Telemachus, hun zoon. Hij reist zijn vader achterna om hem beter te leren kennen en schept zo een tweede Odyssee met eigen avonturen. ‘Maar,’ zo eindigt zijn zang, ‘in werkelijkheid kan ik niet weten hoe hij was, want ik was slechts zijn zoon.’ De Derde Zang is uit monde van Telegonus, zoon van Ulysses en Circe, godin van de dood. Ook hij is een zwer-

ver, maar dan van vrouw tot vrouw, zijn vader zoe-kend en mijdend – tot hij hem vindt en dood. ‘Maar in werkelijkheid kan ik niet weten hoe hij was, want ik was slechts zijn moordenaar.’

Ulysses sterft in de armen van Penelope, Telegonus trouwt met haar en Telemachus krijgt een relatie met Circe, de moeder van Telegone. Het

Griekse drama is compleet. De nazang die volgt is van Sándor Márai zelf, wiens leven vol omzwervingen was en dat eindigde toen hij, oude man, zich-zelf ervan in eenzaamheid beroofde. In de mythologie, schrijft Márai, bestaat geen tijd. En dat bewijst hij met Vrede op Ithaca.sándor márai, Vrede op ithaca,

uitgeVeriJ wereldbibliotheek,

isbn 978 90 284 2418 0 (€ 24,90).

Vertaling: frans Van nes

NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 6 NUMMERS VOOR € 15. Ja, ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 6 nummers voor € 15,-

inclusief bezorgkosten

Naam : Straat : Postcode : Plaats Land : e-mail :

:

Stuur deze bon naar : Boekenkrant Visschersplein 160 3511 LX Utrecht Nederland

Handtekening

Vrede op Ithaca uitgelicht

poëzie

we smeden geen plannen, warmenons aan woorden zonder verhaal. ze klinken als komen ze ketsend van de sterren gevallen.

we herhalen elkaar liever en liever:ogen vonken, handen laaien op,elke aanraking druppelt op een hete plaat.

wij, volmaakt in de navel, kneden het hedentot een lome kat met zeven levens.

uit: sylVie marie, toen Je me ten huweliJk Vroeg,

uitgeVeriJ podium, isbn 978 90 575 9467 0 (€ 15,00)

o k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

bespreking

In Gestameld liedboek (ondertitel: Moedergetijden) zet Erwin Mortier zijn dementerende moeder neer op ontroerende en vooral onovertroffen wijze. Geen roman, wel een portret van hoe de sluimerende ziekte zijn intrede doet, hoe ze aftakelt en zienderogen verdwijnt. Over vergeten en herinneren,

hangen tussen leven en dood…

Door Wendy Claes

Erwin Mortiers moe-der lijdt sinds haar 58e aan Alzheimer. Een van de ergste

ziektes ter wereld, zoals hijzelf schrijft. Gestameld liedboek is een neerslag van zijn dagboeknotities. ‘Gestameld’ omdat haar woordenstroom stokt en ‘liedboek’ omdat zijn moeder muzikaal was en in een koor zong. Uiterst nauwkeurig schetst hij een beeld van iedere fase van het ziekteproces, van de eerste symptomen: haar woordenschat die wegvalt, over de vertwijfeling en depressieve buien tot de totale ontreddering. Zo integer als alleen een zoon zijn moeder kan neerzetten.

In afgewogen woorden ventileert Mortier zijn observaties, herinneringen, levens-vragen en angsten: “Kan ik niet meteen op een woord komen, dan denk ik: het is begonnen.” De ziekte spaart niemand, maar ontbloot tevens de sterke fami-liebanden. Even teder als ruw, hartver-

scheurend doch troostend, want er is ziekenzorg, onvoorwaardelijke liefde en de schoonheid van taal.Gestameld liedboek doet de grens tussen poëzie en proza vervagen. Het is geen mooi omlijnd verhaal, wat hij als natuur-lijk aanvoelde, maar net zoals de ziekte verbrokkeld en onaf. Een tweestrijd tus-sen liefdevol zorgen en dood wensen; rou-wen, hoewel ze er nog is: “Wij zijn het, die voortdurend afscheid nemen, van iemand die er nog is en ook weer niet.” ... “Er komt een punt waarop we zullen moe-ten besluiten om het lijden op te heffen. Het klinkt zakelijk, maar wanneer het moment zich aandient zal het niettemin een afschuwelijke beslissing zijn, of wie weet, wie weet een verlossing.” Mooi, moedig en aangrijpend, maar vooral sterk hoe Erwin Mortier de essen-tie van zo’n ernstig onderwerp vat. Hij schreef van zich af: “Hierover kunnen schrijven heeft mijn leven als mens en schrijver gered.” Met Gestameld lied-boek overtreft de schrijver zichzelf. Hij levert opnieuw een meesterwerk af, na het alom geprezen Godenslaap. “Dit boek

dient als het laatste mooie kleed voor mijn moeder”, aldus Mortier.

erwin mortier,

gestameld liedboek,

uitgeVeriJ de bezige biJ,

isbn 978 90 234 6409 9

(€ 17,90)

Afscheid zonder verlieserwin mortier Foto Lieve blancquaert

4

LITERATUUR

Voor haar eerste roman bij uitgeverij Querido trekt Rascha Peper nogal wat uit de kast. Een stevige portie aaneengeknoopte verhaallijnen, wat lessen in archeozoölogie en een scherp observerende hond op de koop toe. En dat alles binnen 255 pagina’s over de eeuwigdurende verbondenheid tussen liefde, lust en dood. Bij zoveel

ambitie is het niet verwonderlijk dat Rascha Peper zich hier en daar wat vergaloppeert.

Door Dennis Smits

Als Pepers nieuwe roman iets heeft opgeleverd, dan in ieder geval een mooi neologisme.

Vossenblond. Die prachtige titel slaat op de kleur haar van escortgirl Vera, die het leven van archeozoöloog en workaholic Walter Tervoort op zijn kop zet. De twee komen met elkaar in contact als Walters ‘vaste’ prostituee, de volkse Trudy, hem in de steek laat. Vanaf de eerste ontmoeting raakt Walter volledig in de ban van de

intelligente, zelfverzekerde en, uiteraard, mysterieuze Vera en al snel wil hij niets liever dan haar redden uit de klauwen van het oudste beroep ter wereld.

Werkverslaafde vijftiger wordt verliefd op jonge prostituee en probeert haar uit het vak en voor zichzelf te winnen. Bijster origineel kun je die verhaallijn niet noe-men, net zoals de ontdekking dat Walter en Vera een gemeenschappelijk verleden hebben, niet echt als een verrassing komt. Wat Vossenblond zijn karakter geeft, is het spel dat Rascha Peper speelt met ver-leden en toekomst. Wat er in het verleden gebeurd is, geeft ze maar mondjesmaat prijs en wat er nog staat te gebeuren wordt helemaal in het ongewisse gelaten. Weet Vera nou wel of niet wie Walter is en kenden ze elkaar alleen oppervlakkig of is er meer aan de hand? En komt Vera nog terug uit Aberdeen, waar ze voor haar studie naartoe is gereisd, nadat ze haar hond Duvel bij Walter heeft ach-tergelaten? Peper laat nogal wat vragen onbeantwoord.

De aanwezigheid van hond Duvel is misschien wel het meest geraffineerde element van de roman. Het beest speelt

advertenti eZe zitten op een terras in een zijstraat van de Antwerpse Meir, en ze eten pannenkoeken. Dat wil zeggen: zij eet een pannenkoek, en die van hem heeft ze met suiker bestrooid, opgerold en in stukjes gesneden. Heel af en toe stopt hij, moeizaam, een stukje pannenkoek in zijn mond. Het kauwen duurt lang. De man heeft gele vingers. Zo geel als ik ze nog nooit heb gezien; de kleur neigt naar oranje - na aanraking met de meeldraden van lelies kunnen je vingers ook zo uitslaan. Hij rookt meer sigaretten dan dat hij hapjes van zijn pannenkoek neemt. De man is oud. Vanaf een bepaalde leeftijd is het moeilijk om ouderdom op jaren in te schatten. Hij staat dicht bij het graf, de urne is dat tegenwoordig.De vrouw tegenover hem is zijn dochter. Middelbare leeftijd een eind voorbij. Ze spreekt opgewekt; je hoort dat ze daarvoor haar best moet doen. Het is de gemaakte opge-wektheid van iemand die de moed al heeft verloren. Ze praat met hem. Over haar zus - zijn andere dochter. En hij vraagt waar die nu woont. En zij zegt: ‘Maar in Brussel, dat weet je toch. En hij zegt: ‘Het is warm in Australië, ze had nooit naar Australië moeten trekken.’ ‘Ons Mia is nooit Australië geweest, pa, hoe kom je daar toch bij’, zegt zij nu weer. ‘Met de boot naar Australië is een lange reis, ik heb daie

overtocht ooit gedaan’, gaat hij verder, en hij knikt overtuigend voor zich uit. ‘Maar pa, wat zegt ge nu toch, ge zijt nog nooit verder dan Frankrijk geweest.’Zo praten ze een hele tijd door. Zij doet haar best om te lachen met zijn geheugen vol gaten, en verstopt op die manier ook haar gêne ten opzichte van de andere klanten van het eethuis. In haar ogen blijft de

warmte afwezig die normaal bij lachen thuis hoort. Haar inspanningen zijn aan-doenlijk. Hij duwt zijn bord – met nog een halve pannenkoek – van zich weg, en diept uit zijn binnenzak een boek tevoorschijn. Het is een reisgids: ‘Australië met de rugzak,’ en aan de beduimelde kaft te zien heeft het boek al een lange reis gemaakt. Hij bladert in het boek, en spreidt op zijn bord tergend traag de land-

kaart van Australië uit. ‘Het is goed, pa’, zegt zij, en ze trekt het bord onder de landkaart vandaan. ‘Zullen we dan deze namiddag maar naar Mia in Australië gaan?’De man lacht nu. Zijn gele vingers strelen het boek. Later stopt hij het weer in zijn binnen-zak. Die bevindt zich ter hoogte van zijn hart.

margot Vanderstraeten

een cruciale rol in de toenadering tus-sen Walter en Vera. Rascha Peper waagt het zelfs om Duvel na ieder hoofdstuk sprekend op te voeren, als het ware het voorafgaande beschouwend. Een leuk experiment, maar het taalgebruik en de gedachtegangen van de hond zijn té menselijk om het als geslaagd te kunnen bestempelen. Duvels rol in de het verhaal is veel beter uitgewerkt, zeker vanaf het moment dat Vera naar Schotland is afgereisd. Duvel vult de leegte op die Vera achterlaat. Duvel wórdt Vera. Overal waar Walter gaat, gaat Duvel.

Toch blijft het allemaal wat drijven op de oppervlakte. Er is net iets te een-voudige symboliek. De archeozoöloog graaft net zo in zijn verleden op zoek naar de waarheid als dat hij in de grond graaft naar botten, zoals ook de hond in Walters teilen in de tuin graaft. Het is wel erg makkelijk te doorgron-den. Teveel verhaallijntjes zijn er ook. Walters onopgeloste en wat al te toeval-lige zoektocht naar de maker van de paardrijfoto’s, de curieuze affaire van de schoonvader van Walters collega; ze lei-den af van de essentie van Vossenblond:

het gedeelde verleden en de mogelijk gedeelde toekomst van de drie-eenheid Walter-Vera-Duvel. rascha peper,

Vossenblond,

uitgeVeriJ Querido,

isbn 978 90 214 4015 6

(€ 19,95)

Vossenblond bespreking

Foto: tom van nuffel

column

uitgelicht

Weg

WWW.BOEKERIJ.NL

BOEKENTIP VAN DE MAAND

HALF JONGEN, HALF GOD… EEN ECHTE HELD!

Adv. Percy Jackson-128x193@2.indd 1 01-07-11 11:33

Half mensHalf mens is de eerste hele roman van Maartje Wortel, gelauwerd voor haar korte verhalen. Met afstandelijkheid en mededogen schrijft ze over twee dolende zielen, overgeleverd aan hun eigen en elkaars obsessies.

Michael Poloni is een 41-jarige Mexicaan die in Los Angeles woont. Een schijnbaar normaal bestaan. Tot hij op een zaterdagmiddag in een taxi zit die een Nederlands meisje aan-rijdt. Dat meisje is Elsa Helena van der Molen. Haar leven bestaat vooral uit een alfabet aan jongensnamen bij elkaar zoenen. Tot ze die zaterdagmid-dag met de fiets naar de universiteit gaat en wordt aangereden door een taxi. Een been moet worden afgezet. Het is het begin van een reeks drama-tische en hilarische gebeurtenissen, waarbij de Mexicaan en het meisje in elkaars armen worden gedreven. Wat een mooie romance lijkt, krijgt een verbijsterend slot. Maartje Wortel kreeg voor haar verhalenbundel Dit is

jouw huis de Anton Wachterprijs 2010 voor het beste literair debuut.maartJe wortel,

half mens, uitgeVeriJ

de bezige biJ,

isbn 978 90 234 6439 6

(€ 18,50)

W W W. b o e k e n k r A n t. c o m • o k t o b e r 2 0 1 1

5

LITERATUUR

In Glijvlucht is de absurditeit ontleend aan de werkelijkheid. De jongen Gieles woont met zijn vader, oom en een stel ganzen naast een drukke landingsbaan. Moeder is weg en Gieles bedenkt een heldenplan om haar thuis te krijgen. Of gaat Glijvlucht over veel meer dan dit?

‘Glijvlucht gaat over eenzame zielen die naar aandacht hunkeren. Over liefde en heldendom. De personages wilde ik sym-pathiek houden, en dan vooral Gieles, het jongetje, en de dikke man met wie hij bevriend raakt. Zodat je bij hem, deze Super Waling, ook kan begrijpen waarom hij zo is geworden als hij is, met overge-wicht. Maar je mag het ook een coming of age boek noemen, of een actueel boek, gezien het vergassingsdrama met de gan-zen,’ aldus Goemans.

Bert Wagendorp, schrijver en journalist, roemt Glijvlucht onder meer als een roman met betoverende hoofdpersonen, Italiaanse zonnigheid, Spaanse melancho-lie en subtiele humor. Hoe oordeel je zelf?‘Maarten ’t Hart noemde mijn eerste roman Ziekzoekers verfrissend. Ook voor Glijvlucht geldt dat, denk ik. Thema’s mogen voor mij zwaar en heftig zijn, zolang ze maar met enige relativerende humor worden behandeld. Ik ben van nature heel erg van de zelfspot. Daar moet ik mee oppassen, want ik mag ook wel trots zijn op de dingen die ik doe. Maar humor relativeert en ik zie vaak het absurde van een situatie in. Ik hou zelf veel van Amerikaanse boeken. Freedom, bijvoorbeeld, van Jonathan Franzen, waarin het landschap een belangrijke rol speelt. Dat geldt voor Glijvlucht ook. Op die manier is het misschien een Amerikaans boek?’

Op welke wijze speelt dat landschap een rol?‘Het absurde is dat Gieles ganzen houdt, vlak naast de landingsbaan. En zijn vader heeft tot taak het vliegverkeer tegen de vogels te beschermen. De problemen die we nu hebben met de ganzen komt voort uit de landschapsgeschiedenis. De vogel-trek was er eerder dan de landbouw of de vliegroutes. Die kracht van de natuur en het landschap onderschatten we. In Glijvlucht laat ik Super Waling vertellen over het landschap. Hij refereert dan aan Willem van Toorn, die veel over dit thema heeft geschreven. Wanneer je als auteur bovendien goed kijkt naar de grond en het land, dan maakt dit de personages sterker. Daarom wilde ik de geschiedenis van de inpoldering in mijn boek hebben, geschreven vanuit de moddervette Super Waling. Die geschiedenis is zo mooi…’

Waar je in de polder toch weinig meer van ziet…‘Inderdaad. Spaarndam, waar ik woon, ligt ingeklemd tussen Haarlem en Amsterdam. In enkele jaren, een fascine-rend hoog tempo, is het gebied verste-delijkt. In een vergelijkbaar hoog tempo is de poldergeschiedenis uit ons leven verdwenen. Na de inpoldering ontstond er een agrarische gemeenschap waar-

van nu ook vrijwel niets meer is terug te vinden. Maar het landschap vormt ons en maakt ons tot wie we zijn. Zetten we het landschap teveel naar onze hand en wordt het allemaal te uniform, dan raken we ook zelf de weg kwijt. Het is nodig om je thuis te kunnen voelen.’

Glijvlucht is licht absurdistisch en toch ontleend aan je eigen werkelijkheid.‘Inderdaad, want met een nieuwe landingsbaan kreeg ik plotseling een snelweg boven mijn hoofd. Mijn eerste impuls was om te vertrekken, maar dank-zij mijn manier van kijken en relativeren kon ik afstand nemen van de nieuwe situatie. Ik ben erg van de research en ging vragen en praten. En ik vroeg me af: hoe is het voor iemand die direct aan een landingsbaan woont? Glijvlucht is hieruit ontstaan.’

Ziekzoekers speelde ook in het polderland-schap, maar Glijvlucht komt over als een ‘vollere’ roman. Zie je zelf de verschillen?‘Bij Glijvlucht begreep ik nog beter hoe ik een roman moest maken, en daardoor durfde ik meer. Zo was ik bij Ziekzoekers bang dat het verhaal saai zou worden. Als schrijfster en persoon was ik onrus-tiger, en daardoor werd het verhaal springerig. Nu durfde ik bij het jongetje Gieles te blijven en de diepte in te gaan. Personages als Gieles en Super Waling, de dikke man in de rolstoel, zijn hierdoor

veel sterker. Ook kon ik vreemde scènes aan het verhaal toevoegen, zonder de vrees dat ze ongeloofwaardig zouden zijn. En de historische delen over de drooglegging durfde ik “uit te diepen”. De inzichten van mijn eerste boek combi-neerde ik met het enorme plezier van het schrijven. Ik schreef Glijvlucht met het zelfvertrouwen dat ik had ontleend

aan het winnen van de Anton Wachterprijs. Die prijs rechtvaar-digde naar mijn gevoel mijn schrijverschap.’

anne­gine goemans,

gliJVlucht, uitgeVeriJ de

geus, isbn 978 90 445 1006 5

(€ 19,90)

Dit artikel is onderdeel

van de Groeneveldreeks over landschaps literatuur

De absurde werkelijkheid van Anne-Gine Goemans

interView

advertenti e

Anne-Gine Goemans

silvesterstrips.nl

BOEK 9: ISBN 978-90-5885-652-4BOEK 10: ISBN 978-90-5885-653-1

Nu ook alS tv-SerIe BIj FOXLIFE

WALKINGDEAD

De ZOMBIE-BeStSeller vaN DIt momeNt

‘Glijvlucht gaat over eenzame

zielen die naar aandacht hunkeren.

Over liefde en heldendom.’

o k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

6

advertenti e

PETER BUWALDAWinnaar Academica Literatuurprijs 2011

Nominaties AKO Literatuurprijs ,

NS Publieksprijs , Libris Literatuurprijs ,

Gouden Strop , KANTL Proza Prijs

‘Een staande ovatie.’ ***** –

‘Verbluffend.’ –

‘Weergaloos.’ – ⁄

‘Subliem.’ –

De Bezige Bij

‘Eindelijk weer een boek dat net zo lekker is als Joe Speedboot.’ –

‘Het beste Nederlandse debuut van dit jaar.’ –

‘Het schrijfplezier spat van elke pagina.’ ***** –

‘Verbijsterend vakmanschap.’ –

‘Een nauwelijks in te tomen verteltalent.’ –

‘En wammes, opeens is daar een schrijver met een debuut dat inslaat als een meteoriet.’ ***** – .

©

ns publieksprijs 2011

Stem Peter Buwaldawww.nspublieksprijs.nl

7

LITERATUUR

Les één voor de geslaagde stiefmoeder: kijk de andere kant op en beeld je vooral niet in dat je eigen ideeën over opvoeden (zoals ‘Ik ben hier de baas’) iets zouden kunnen bijdragen. Renate Dorrestein schreef De stiefmoeder, een boek over de illusie van een knip-en-plakwerkgezin.

Claire Paagman, haar man Axel en zijn zestienjarige dochter Josefien vormen een hecht en bijna echt gezin. Dan ver-trouwt Josefien haar stiefmoeder een geheim toe. En juist vanaf dat moment, wanneer Claire denkt dat ze er helemaal bij hoort, gaat het volledig mis...

De stiefmoeder is een humoristisch boek, maar ook een met een harde realiteit: het samengesteld gezin is als los zand…‘Als onderdeel van een samengesteld gezin ben je in feite niks van elkaar. Het is een essentieel verschil met het biologi-sche gezin en ouderschap, waar iedereen een bloedband heeft. Dat verschil vormt voor veel stiefmoeders een valkuil: ze denken dat ze een moeder zijn. Maar alle blijken van vertrouwen en intimiteit zijn voorwaardelijk. En de partner, in dit geval de vader, zit altijd tussen twee werkelijk-heden in: die van de liefdesband en die van de bloedband. Welke van de twee is uiteindelijk sterker? Je hebt dan mis-schien een gezellig en hecht stiefgezin, maar als er druk op de ketel staat, kan de zaak anders komen te liggen.’

Je spreekt over de partner. En de positie van het kind dan?‘Drama van het kind in een samengesteld gezin is de intrinsieke loyaliteit aan de biologische ouders. Het kind wil maar één ding: dat de ouders weer bij elkaar komen. Je vader heeft een andere vrouw dan je moeder geprefereerd, dat levert een heel pakket aan omstandigheden op.’

Zelf ben je toch ook stiefmoeder?‘Stiefmoeder light, zo noem ik mezelf. Mijn man heeft een dochter, maar ik heb nooit met haar samengewoond. Dan had het onderwerp ook te dicht bij me gestaan en had ik er niet over geschreven. Nu is mijn roman volstrekt fictief, maar je moet natuurlijk altijd wel een beetje weten hoe het voelt. Mijn boek gaat ook over wat elke stiefmoeder heime-

lijk wenst. Claire denkt op een gegeven moment: als jullie besluiten mij te willen zien als de boze stiefmoeder, dan kun je het krijgen ook!’

Voorheen schreef je juist over bloedban-den, nu over stiefmoederschap. Waarom? ‘Omdat ik plotseling besefte er nooit over te hebben geschreven. Gezinssituaties zijn aantrekkelijk, omdat je samen leeft in een snelkookpan. Er zijn spanningen, machtsgeschillen, maar je zit met elkaar aan de ontbijttafel en moet altijd samen door. De stiefmoeder heeft veel boosaar-dige connotaties, wat het voor mij extra interessant maakte. Dat geeft een inge-bakken conflict en conflict is de brandstof van de literatuur.’

Maar is liefde niet een bindende factor in álle gezinnen?‘Liefde kan de werking van de hersens tegengaan. Het is een soort magisch den-ken, een zinsbegoocheling. In het geval van een knip-en-plakwerkgezin maakt liefde ons wijs dat er sprake is van eens-

gezindheid. Pas als het stormt, merk je op welk fundament je staat.’

renate dorrestein,

de stiefmoeder,

uitgeVeriJ podium,

isbn 978 90 575 9460 1

(€ 17,50)

nieuwe titels

brutus heeft hongerMet speels gemak betrapt Mathijs Deen in zijn miniatuurtjes historische persona-ges op een ontworteld moment in hun leven. In enkele zinnen weet Deen een wereld op te roepen waarin histo-rische gebeurtenissen

in een ongewoon licht komen te staan.mathiJs deen, brutus heeft honger ,

uitgeVeriJ thomas rap, isbn 978 90 600 5821 3

(€ 16,50)

de mond Vol Vogels Een ondermaatse kroegbaas bedient zijn klanten, terwijl zich achter hem in de opslagruimte iets eigenaardigs afspeelt; vrouwen in bruidsja-ponnen bundelen hun krachten op een donkere weg; een

eerlijke, gekke arbeider spit een kuil alsof hij naar de wortels van de aarde graaft … De wereld van Samanta Schweblin is een zonderlinge, vol vermoedens en vragen. En de lezer speelt een rol in het oplossen van de raadsels die elk verhaal opwerpt. samanta schweblin, de mond Vol Vogels,

uitgeVeriJ maarten muntinga,

isbn 978 90 583 1559 5 (€ 18,95)

Vertaling: elVira Veenings

het lot Valt altiJd op JonaOp een donderdag wordt Jonas Zomer door zijn ouders het kinderziekenhuis binnengedragen. Zijn moeder Sandra blijft dag en nacht aan zijn zijde en begint het ziekenhuis meer en

meer te zien als een levend wezen, een monsterlijke walvis die haar en haar zoon heeft opgeslokt. mark boog, het lot Valt altiJd op Jona,

uitgeVeriJ cossee, isbn 978 90 593 6320 5

( € 19,90)

memo’s aan een niet­bestaand liefEen man en een vrouw brengen uren door in een vogeluitkijkpost. Ze stoken

de kachel op, praten, en tellen vogels voor het archief. De vrouw zoekt woorden bij heden en verleden, terwijl ze zich steeds meer afvraagt wie de man tegenover haar eigenlijk is… Welke taal gebruik ik als ik

verliefd ben? Welke woorden passen bij een intens gemis? Wat betekent veilig-heid, en hoeveel kilo weegt dat?marinet haitsma, memo’s aan een

niet­bestaand lief, compaan uitgeVers,

isbn 978 94 903 7422 8 (€ 19,90)

advertenti e

interView

De stiefmoederEr verscheen bij mijn weten geen enkele slechte recensie over Tonio, de vuistdikke ‘requiemroman’ die A.F.Th. van der Heijden schreef naar aanlei-ding van het verongelukken van zijn enige kind. Dat verbaasde me op voor-hand ook niet: Adri van der Heijden is een geweldige schrijver, met ruime ervaring in het gedenken van overle-den dierbaren.Ik begon vol verwachting aan het boek, en de eerste paar honderd pagina’s raakte het me vol. Alles wat je van literatuur ver-wacht, en dan tragisch genoeg ook nog uit het leven gegrepen. Joost Zwagerman schreef in de Volkskrant een mooi stuk over het boek, toen hij ook nog maar ergens halver-wege was. Hij deelde een in mijn ogen terechte sneer uit aan Connie Palmen, die alle rouw als vergelijkbaar zou hebben bestempeld. Wat vreemd is in het licht van haar eigen boek over de dood van haar geliefde Ischa Meijer, I.M. Zwagerman refereerde ook aan dat andere grote boek uit de recente Nederlandse literatuur over het gruwelijke verlies van een kind, Schaduwkind van P.F. Thomése. En toen realiseerde ik me dat dit laatste boek me dieper had geraakt dan Tonio of I.M. Zonder dat ik de reden daarvoor paraat had.Ik heb geen idee hoe lang Thomése er over deed om het verlies van zijn kind

in de literaire vorm van Schaduwkind te krijgen. Maar mijn gevoel zegt dat het langer duurde dan bij A.F.Th. Dat zijn rouwproces verder was, en door-leefder ook.Wat literatuur meerwaarde geeft ten opzichte van studieboeken is zowel bij Tonio als Schaduwkind als I.M. voor iedere lezer helder. Voor mij als profes-sional is het echter nogal verwarrend dat het beloop van rouwprocessen

zo anders beschreven wordt dan ik het the-oretisch geleerd heb. Psychotherapeuten leggen altijd uit dat er minstens twee jaar nodig zijn om ingrijpende gebeurtenis-sen als het verlies van een kind met enige afstand te kunnen bekijken. En dat je door welomschre-ven fasen heen gaat, zoals omschreven door de beroemde psychiater Kübler-Ross: ontkenning,

boosheid, onderhandelen en vechten, depressie en aanvaarding. Om daar doorheen te komen kan voor jezelf schrijven helpen. Maar of het publice-ren van een literair werk het rouwpro-ces goed doet, waag ik te betwijfelen. Ergens in de tweede helft van Tonio lijkt het rouwproces te stagneren. Ik wil ook weten hoe het jaren later gaat met het rouwproces van Thomése, Palmen en Van der Heijden, in de fase van de aanvaarding.

Bram Bakker is psychiater, schrijver en columnist.

column

Rouw

o k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

Illustratie A . borst

8

advertenti e

SpANNINg

interView

Botsing is de tweede thriller van Ingrid Oonincx. Drie ogenschijnlijk onafhan-kelijk van elkaar bestaande personen ondervinden steeds grimmigere en gewelddadigere gebeurtenissen. Vrees niet: Botsing is geen bloederige politie-roman. Maar wel een thriller met een huiverende spanning!

Anna maakt carrière als architect, maar haar privéleven is een puinhoop. Ze verlangt hartstoch-telijk naar een sta-biele relatie, maar vlucht toch steeds opnieuw in haar werk en in onenight-stands. Lisa is direc-teur van een lucht-vaartmaatschappij en probeert haar bedrijf te redden. Thuis gaat alles mis. Ewoud vindt zichzelf een loser. Ooit was hij gelukkig en suc-cesvol, maar het enige waarvoor hij nu nog wil vechten, is een omgangsregeling met zijn dochtertje. Pas langzaam wordt duidelijk wat de drie personen met elkaar verbindt en waarom de gebeurtenissen rond de drie steeds grimmiger en geweld-dadiger worden.

‘Botsing is geen bloederige politieroman met een moord aan het begin en een oplossing in het laatste hoofdstuk. Dat is niet mijn stijl,’ zegt Oonincx. ‘Het gaat mij om de drijfveer van mensen. Waarom doen mensen zo, hoe reageren gewone mensen in uitzonderlijke omstandig-heden. Dat zijn dingen die mij bezig houden’.

Haar eerste boek, Nickname, ontstond min of meer per ongeluk. Net op het moment dat het manuscript af is, leest Oonincx in een blad over een wedstrijd ‘schrijf je eigen thriller’. Ze stuurt het manuscript op en tot haar verrassing wordt het uitgegeven. ‘Mijn verhaal bleek een thriller te zijn,’ zegt ze lachend. ‘Voor

Botsing heb ik écht mijn best gedaan om er een spannend boek van te maken. Ik ging daartoe gestructureerd aan het werk. Eerst een plot beden-ken, hoofdstukken indelen en dan pas schrijven. Ik heb er dit keer ook meer op gelet dat eerder in het verhaal de span-ning oploopt.’

Botsing is goed en vlot geschreven en de spanning wordt langzaam maar

zeker opgevoerd tot het moment dat de treiterige voorvallen omslaan in direct geweld. Het plot is geloofwaardig opge-bouwd rond een dramatisch voorval dat ook echt is gebeurd. ‘Ik las er een keer een artikel over en het bleef bij mij hangen.

Ik heb altijd het idee gehad dat ik er nog eens wat mee moest,’ aldus Oonincx.Met Botsing als geslaagd resultaat.ingrid oonincx,

botsing, the house

of books, isbn 978 90

443 3280 3 (€ 17,95)

Groeien in grimmigheid

op van de bank en stormde naar boven.

Schrijfster Kimberley Franklin heeft in haar man Manuel haar grote liefde gevonden – tot ze hem een schokkend geheim uit haar verleden opbiecht. Hij is zo verrast dat hij een ‘time-out’ in hun relatie wil en naar zijn familie in Duitsland vertrekt. Dan loopt Kim Martine tegen het lijf, een vriendin van vroeger. Terwijl Kim treurt over haar huwelijk en ze bij Martine haar hart uitstort, overkomt haar ook nogal wat pech: haar auto wordt gestolen en ze krijgt een ernstig ongeluk. Martine werpt zich op als haar reddende engel en luisterend oor. Maar is zoveel pech wel

toeval? En waarom wil Manuel niet op Kims sms’jes antwoorden? Langzaam ontdekt Kim de afschuwelijke waarheid…Judith Visser,

time out, de boekeriJ,

isbn 978 90 225 5969 7

(€ 17,95)

uitgelicht

Op Manuscripta, de opening van het boeken(najaars)seizoen, is de eerste uitgever gesignaleerd die met het principe van crowdfunding werkt. Een schrijver moet zorgen dat hij twee-duizend aandelen van vijf euro per stuk verkoopt. Met de opbrengst – tienduizend euro – betaalt hij de uit-gever, die de eerste druk verzorgt.Op het eerste gezicht een sympathiek idee. Auteurs die bij de grote uitgevers niet aan de bak komen, vinden hier een uitlaatklep. Maar bij nader inzien zijn er toch wel heel erg veel vraag-tekens. Er zijn veel organi-saties op internet te vinden die het eenvoudig maken om je eigen boek uit te geven. Daar hoef je niet de boer voor op te gaan om aandelen te verkopen. Zelfs op Manuscripta was er een stand met een groot spandoek: ‘Geef hier je eigen boek uit’.Verder schuift de uitgever die met crowdfunding werkt alle risico’s af op de auteur. Die moet maar zien dat hij voldoende aandelen verkoopt. De uit-

gever kan achterover leunen. Als het een succes wordt, plukt hij samen met de aandeelhouders de vruchten. Als het geen succes wordt, blijft het bij een eerste druk en is hij geen cent kwijt.

Maar ondernemen betekent ook zelf risico nemen en niet alleen achterover leunen tot het geld binnen komt. Het lijkt een beetje op die ver-maledijde hedgefunds: die kopen een bedrijf, zadelen dat op met torenhoge lenin-gen, harken het geld binnen en verkopen het bedrijf.En ten slotte het product zelf. Bij crowdfunding maakt het niet meer uit of het een goed of slecht boek is.

Bij traditionele bedrijven toets een redacteur het manuscript voordat het wordt uitgegeven. Die toets valt weg. Zonder twijfel leuk voor de schrijver en zijn fans, maar wil ik als profes-sioneel recensent al die manuscripten van would-be auteurs lezen? In een enkel geval misschien wel, maar in de meeste gevallen denk ik: laat maar zitten.

Gijs korevaar

column

Crowdfunding

‘Iedereen maakt fouten,’ zei ik kort.‘Maar niet iedereen is een hoer geweest.’Ik schoof een stukje bij hem vandaan. ‘Weet je,’ zei ik koel, ‘misschien is het inderdaad wel een goed idee dat je even weggaat. Het is allemaal gebeurd voor-dat ik jou kende, wanneer dringt dat tot je door?’‘En dus moet het me maar koud laten?’ Hij keek me boos aan. ‘Wat verwacht je nou van me?’‘Ik verwacht dat je van me houdt,’ zei ik zacht, ‘en dat je me een klein foutje kunt vergeven.’ Toen hij niet reageerde sloeg ik mijn ogen neer. ‘Blijkbaar vergis ik me daarin.’‘En wat zou jíj dan doen als je erachter kwam dat ik al jaren tegen je loog? Als ik niet was wie jij dacht dat ik was?’‘Het gaat maar over één klein fucking dingetje!’ Ik kuchte luid om mijn stem onder controle te houden. ‘Begrijp dat dan! Verder is alles gewoon nog hetzelfde!’Maar Manuel schudde spijtig zijn hoofd. ‘Voor mij niet.’Even zwegen we allebei. Toen sprong ik

W W W. b o e k e n k r A n t. c o m • o k t o b e r 2 0 1 1

Judith Visser en de ontdekking van de gruwelijke waarheid

Judith Visser Foto mark kohn

De twaalfjarige Walter gaat in 1952

naar het seminarie om tot priester te

worden opgeleid. Hij voelt zich er thuis,

ook al keren begin jaren zestig steeds

meer medestudenten de opleiding de

rug toe. Walter blijft. Wanneer hij het

seminarie verlaat, is de wereld buiten

de muren compleet veranderd. Hij is

daar niet voor toegerust.

Daniël Rovers

WalteR

Wereldbibliotheek

ISBN 9789028424258

prijs € 18,90

9

SpANNINg

interView

Wat kan er nu eigenlijk allemaal gebeuren op een klein, spaarzaam bewoond eilandje voor de Zweedse kust? Volgens schrijver Hakan Östlundh heel veel. In zijn boek De vrouw die wilde afrekenen komt een familiegeschiedenis tot een fatale uitbarsting. Het resultaat is een reeks raadselachtige moorden en een onverwachte dader

Het is soms onbegrijpelijk waar al dat Scandinavische schrijftalent vandaan komt. De ene na de andere auteur van spannende boeken duikt op uit het Hoge Noorden. Natuurlijk zijn er minder goede Zweedse schrijvers, maar daar hoort Östlundh duidelijk niet bij. De vrouw die wilde afreke-nen speelt op het eiland Gotland voor de Zweedse kust. Een rechercheur is zwaar gewond aan zijn hoofd naar een zie-kenhuis vervoerd. Telkens keert auteur Östlundh terug naar de kamer in het ziekenhuis, waar de rechercheur worstelt om zijn geheugen terug te krijgen.Twee weken voordat de rechercheur gewond raakte, is zakenman Traneus na jaren terug uit Japan. Hij heeft daar

gewerkt en zijn fortuin gemaakt. Tussen de bedrijven door heeft hij in Tokyo een maîtresse gehad. Maar ook zijn vrouw blijkt een minnaar te hebben. Het is de neef van de zakenman en dat pikt de arrogante en agressieve Traneus niet. Als in de verbouwde boerderij van

Traneus twee lijken worden gevonden, is hij direct de hoofdverdachte.De vrouw die wilde afre-kenen is een prachtig voorbeeld van de Zweedse thrillertraditie. Mooi geschreven, geloofwaar-dig plot en een ragfijne opbouw. Het is even wen-nen aan de vreemde spron-gen in de tijd die de auteur maakt als hij heen en weer gaat tussen het ziekenhuis bij de gewonde rechercheur

en de dramatische loop van de gebeur-tenissen op het eiland. Maar het eerste boek van deze schrijver, dat in Nederland verschijnt, belooft veel goeds. De vrouw die wilde afrekenen is een degelijke, tradi-tionele politieroman met raadselachtige moorden en een onverwachte dader.hakan Östlundh, de Vrouw die wilde

afrekenen, uitgeVeriJ de rode kamer, isbn

978 94 9125 902 9 (€ 19,50)

De vrouw die wilde afrekenen

Anne Holt schreef samen met haar broer een nieuwe thriller Hartslag. Tijdens het schrijven vonden de moorden plaats door Anders Breivik, die tientallen kinderen doodschoot. Hoe hebben de samenwerking met haar broer en de gruwelijke daad de schrijfster en het boek beïnvloed?

Gijs Korevaar

‘Mijn broer, Even, kwam terug van een conventie voor cardiologen in New york. Het ging daar vooral over pace-makers en computers. Een producent zei dat het onmogelijk was om die pacemakers te hacken. Maar ja, onmo-gelijk... Daar zit een misdaadroman in, meenden mijn broer en ik, want in thrillers gaat het altijd om de vraag: wat zou er gebeuren als het onmoge-lijke toch mogelijk blijkt te zijn.’ En het onmogelijke gebeurt. In Hartslag slaat een slimme pacemaker op hol en twee patiënten in een Noors ziekenhuis sterven. Iemand, ergens ter wereld, heeft de programmatuur van de chips aangepast. Dokter Sara Zuckerman, hoofd cardiologie van een Noors ziekenhuis, heeft haast om de zaak op te lossen. Elk moment kan immers de volgende pacemaker op hol slaan…

Van de achttien boeken schreef je er vier samen met een ander. De samen-werking met je broer is nieuw. Hoe beviel dit?‘Mijn broer en ik zijn vrienden. Onze gezinnen komen samen, de kinderen spelen samen. Maar schrijven is een emotionele zaak en we hebben vooraf afgesproken dat we zouden stoppen zodra we er ruzie over zouden krijgen. Dat is dus niet nodig gebleken. Mijn broertje heeft me verrast. Ik voelde me altijd de grote zus, maar tijdens onze samenwerking kwam ik onder de indruk van zijn kennis en zijn discipline.’

Slimme pacemaker met dodelijk gevolg

nieuwe titels bespreking

phobiaZe is gestorven van angst. Hoe kon het meisje zichzelf zo verminken tot ze in shock geraakte? En, misschien wel belangrijker, waarom heeft ze het gedaan? Rechercheurs Dirk Deleu en Nadia

Mendonck staan voor een raadsel. Wat ze niet weten, is dat het meisje dat dood langs de snelweg lag, het slachtoffer is van een sadistische moordenaar. Het blind maken van mensen die leiden aan noctifobie is voor hem een boeiend tijdverdrijf. luc deflo, phobia, uitgeVeriJ manteau,

isbn 978 90 223 2651 0 (€ 21,95)

Verlossing Inspecteur Halvor Heming is met zijn gezin op vakantie op een eiland in het noor-den van Noorwegen. Thuis in Oslo buigt zijn collega Kristine Holm zich over de onverklaarbare golf van verdachte sterf-

gevallen onder de drugsverslaafden van de stad. Wanneer ze met een anonieme tipgever afspreekt, wordt ze aangevallen door twee mannen. Ze wordt neergesto-ken en raakt in coma. Een nieuwe, onbe-kende drugsleverancier is in de stad.birger baug, Verlossing, a.w. bruna, isbn

978 94 005 0101 0 (€ 17,95)

Verborgen lichamenWanneer inspecteur Catherine McLeod in een steegje een ver-moorde onderwereld-figuur vindt, bekruipt haar het gevoel dat er meer doden zullen volgen. Aan de andere kant van de stad werkt

Jasmine Sharp samen met haar oom Jim als privédetective. Als Jim plotseling verdwijnt, leiden zijn dossiers haar naar Glen Fallan, een huurmoordenaar die al twintig jaar dood zou zijn. Haar onder-zoek zal de gehele politiemacht op zijn grondvesten zal doen schudden - mits ze lang genoeg blijft leven…christopher brookmyre, Verborgen

lichamen, uitgeVeriJ unieboek,

isbn 978 90 475 2060 3 (€ 18,99)

Vuile handenDrie gemaskerde mannen stormen een ziekenhuisapotheek binnen. Ze binden de aanwezigen vast en halen alles overhoop. Maar er gaat iets mis en een van de perso-neelsleden sterft. Er is

één getuige: Weather Karkinnen, chirurg en echtgenote van rechercheur Lucas Davenport. De overvallers gaan op zoek naar de vrouw die hen kan identificeren. Zij was de enige getuige. Nu moet ze dood… John sandford, Vuile handen, a.w. bruna,

isbn 978 94 005 0111 9 (€ 19,95)

o k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

Zelfdiscipline is belangrijk voor een schrijver?‘Niet alleen belangrijk, maar onmisbaar en essentieel om een boek af te krijgen. Wanneer ik een verhaal aan het schrij-ven ben, mis ik alles. Voor mijn dan geen familiebijeenkomst, feest of wat dan ook. Iedereen in mijn omgeving weet dat. Als ze gaan trouwen in het voorjaar, wan-neer ik aan het schrijven ben, weten ze dat ik niet kom. Dan moeten ze maar in het najaar trouwen.’

Hartslag schreef je tijdens een ander onmogelijk voor te stellen drama: de aanslagen en slachtpartijen door Anders Breivik. Was dit te negeren?‘Het verhaal van de terrorist Anders Breivik is nog te vers, te erg. Ik vind het een vreselijk idee om geld te verdienen aan zoiets verschrikkelijks. Maar het eerste non-fictie boek is al verschenen, en nog zo’n dertig zullen er volgen.’

Te snel, vind je?‘Voor een roman is het nodig dat de lezer de misdaad kan begrijpen. Maar dit kan toch niemand snappen? Waarom is dit gebeurd en wie in hemelsnaam is die dader? We hebben tijd nodig om het te begrijpen en het een plaats te geven. Noorwegen is een klein land. Iedereen kent wel iemand die een familielid heeft verloren. Het is ons 9/11’.

Je refereert er echter wel aan…‘Ja, en ik heb geworsteld met de vraag hoe die gebeurtenissen in een verhaal te

verwerken. Want ook ik kan er ondanks alles bijna niet omheen. Ik heb een manier gevonden door een misdaad te laten gebeuren in Oslo op het moment dat Breivik zijn bom laat ontploffen. Alle aandacht van de politie gaat uit naar Breivik, naar het eiland en de jongeren, terwijl in Oslo een ander zijn slag slaat. Zo kan ik er naar verwijzen zonder er over te schrijven. Maar zoals gezegd, ik vind het te gevoelig om zelf over de mis-daden van Breivik te schrijven.’

De discipline die je zo belangrijk vindt, zie je die terug in je schrijfmethode?‘Ja. Voordat ik ga schrijven, doe ik onder-zoek en maak ik een samenvatting van zo’n honderd pagina’s. Als ik dan echt ga schrijven, begin ik met de laatste tien bladzijden van het nieuwe boek. Dat is voor mij als een vuurtoren, een baken in de verte. Ik heb dat nodig om te weten waar ik naar toe wil gaan. Een misdaad-verhaal kronkelt en gaat naar links en naar rechts. Het baken herinnert me er aan waar ik uiteindelijk naartoe wil.’

En dat doel heb je in Hartslag bereikt?‘Als schrijver: ja. En de lezer koerst op een ver-borgen baken dat moet verrassen: de plot.’

anne holt & eVen holt,

hartslag,

uitgeVeriJ cargo,

isbn 978 90 234 6360 3

(€ 19,90)Anne Holt beeld Jo michael

10

advertenti es

WWW.BOEKERIJ.NLWWW.BOEKERIJ.NL

‘Net als bij zijn bestseller De jongen in de gestreepte pyjama kom je dit boek onmogelijk met droge wangen door.’ Viva

JOHN BOYNE IS TERUG!

Van de auteur vanDe jongen in

de gestreeptepyjama

Adv. BK-Boyne-260x390@2.indd 1 29-09-11 10:10

11

miniheksenDe miniheksen toveren continu, maar er verandert niks. Ontgoocheld hangen ze hun bezems aan de wilgen. Ze vervelen zich en gaan naar de duimdwergen voor tips. ‘Wij sparen iets,’ antwoordt de dikste duimdwerg geheimzinnig. ‘En als je iets spaart, verveel je je nooit.’ Iets? Wat dan? ‘Iets kleins. Iets zeldzaams. Iets wat we moeilijk te pakken kunnen krijgen…’ Loes Riphagen debuteerde met het suc-cesvolle Slaapkamernachtdieren. Daarna volgden successen als Huisbeestenboel en Superheldjes. De (prenten)boeken

van Bette Westera zijn veelvuldig bekroond en her-kenbaar voor kinde-ren en volwassenen.loes riphagen &

bette westera,

uitgeVeriJ de

fontiJn, isbn 978 90

261 3450 0 (€ 12,50)

een iJskoud VriendJeTobias verhuist in de winter van Ghana naar Nederland. Alles is spannend in het nieuwe land, vooral als hij voor de eerste keer in de sneeuw speelt. Maar vriendjes heeft Tob, zoals hij thuis wordt genoemd, nog niet. Totdat hij Glaas, een ijspegel van de noordpool, ontmoet. Samen beleven ze wonderlijke avontu-ren. Tobias vertelt over Glaas aan zijn ouders en zijn kleine zusje Kadjih. En aan de nieuwe vriendjes die hij krijgt als hij naar school gaat. Maar op een ochtend gaat het dooien en Glaas begint te smel-

ten. Verliest Tobias zijn ijskoud vriendje of weet hij hem te redden?

ton Van reen, een

iJskoud VriendJe,

compaan uitgeVers,

isbn 978 94 903 7455 6

(€ 14,50)

superhelden.nlOveral op de wereld spelen kinderen Superhelden.nl. Alleen de allerbeste spe-lers mogen door naar de geheime levels op het virtuele eiland Pala. Maar nie-mand weet dat het eiland echt bestaat. Niemand weet dat de allerbeste spelers worden ontvoerd en op Pala tegen hun wil worden opgeleid tot superspion. Sinds haar vaders zelfmoord doet de dertienjarige Iris Goudhoorn niets anders dan gamen. Superhelden Alex en Fiber worden naar Nederland gestuurd om Iris te ontvoeren. Maar zelfs zij weten niet

wat de plannen van Mr.Oz met Iris zijn. Want Iris is uitzonder-lijk getalenteerd, zelfs voor een Superheld…marcel Van driel,

superhelden.nl, de

fontein Jeugd,

isbn 978 90 261 2936 0

(€ 14,95)

Jackpot!Wat zou jij doen met een miljoen? Doenja krijgt voor haar elfde verjaardag een staatslot van haar opa uit Spanje. Ze verkoopt het lot aan haar moeder voor twintig euro. Een grote vergissing, want haar moeder wint de jackpot: 13,1 mil-joen! Ze koopt een villa in het Spaanse Hollywood, viert feest met beroemdhe-den en rijdt rond in een knalrode Ferrari. Haar man is haar chauffeur. En Doenja? Zij zit vast, in de villa. Ze wil haar ouders terug. En haar leven van vroeger, ook al was dat nog zo saai. Samen met haar

broertje smeedt Doenja een plan en ze beleven een spannend avontuur waar geen Nintendo tegenop kan …arJa Veerman,

Jacpot!, claVis

uitgeVeriJ, isbn

978 90 448 1609 9 (€ 13,95)

jEUgDbOEkEN

De Kinderboekenweek, van 5 tot en met 15 oktober, duurt langer dan zeven dagen. Dat moet ook wel met zoveel boeken en activiteiten in boekhandels en bibliotheken. Het is, zeg maar, een superweek. Met dit jaar als thema: ‘Superhelden, over dapper durven zijn’. Het Kinderboekenweekgeschenk is van het superkoppel Tjibbe Veldkamp en Kees de Boer: Bert en Bart redden de

wereld. Je krijgt het gratis bij aankoop van € 10,– aan kinderboeken en dat is dus supervoordelig! Superhelden spaar je in de bibliotheek met het Supergrote Superhelden Superplakboek.

superhelden en antihelden

Antihelden zijn er ook in de maand oktober. Oliver Tate, bijvoorbeeld, in het boek Submarien (jawel, nu ook in de bioscoop). En dan is Maik, bijnaam Psycho, die in Tsjik kriskras door het oosten van Duitsland reist. Heldendom is bij Young Adults toch heel wat anders te zijn dan bij de jon-gere jeugd, nietwaar? En weet je wat echt dapper is? Durven lezen over alles wat die lieve pubers bezig houdt! Brrrr.

12

jEUgDbOEkEN

In de rustig kabbelende zee ontstaat er, zomaar vanuit het niets, een draaikolk. Geen klein, onschuldig draaikolkje, nee, deze draaikolk is zo krachtig dat Dio en Aine er met roeiboot en al naar toe wor-den gezogen.

‘Roeien, Aine, roeien!’ schreeuwt Dio met overslaande stem. ‘Ik kan niet harder,’ roept Aine. Haar hoofd is rood van de inspanning.Uit alle macht proberen Dio en Aine weg te roeien van de draaikolk, maar die is veel te sterk voor hen. Als een pluisje voor een stofzuigermond wor-den ze met een oorverdovend geweld de draaikolk ingezogen.Tollend draaien ze naar beneden, eerst langzaam en daarna met een duizeling-wekkende snelheid. De kinderen vallen uit de boot in de draaikolk en hun adem wordt afgesneden door het woeste, brui-sende water. Aine ziet wit van angst.‘Help,’ schreeuwt ze met paniek in haar ogen,Het lijkt alsof dit het einde van hun avontuurlijke reis is. Het wachten is tot

ze verdrinken of in de maag van een grote witte mensen-haai belanden.Gelukkig niets van dit alles. Ineens wordt het stil om hen heen. Dio en Aine ploffen op de zachte, groene zeebodem en kun-nen daar gewoon ademhalen.‘Ben ik al dood?’ vraagt Aine. ‘Knijp me eens, Dio.’‘Ik weet het niet, maar ik voel me nog springlevend. Waar zijn we eigenlijk? Het is hier droog op de zeebodem en er is lucht om te ade-men,’ antwoordt Dio met een verbaasde blik in zijn ogen.De kinderen zijn tientallen meters onder de zeespiegel in een enorme luchtbel terechtgekomen, waar ze nor-maal kunnen ademhalen. Voorzichtig

beweegt Aine haar armen en benen en stelt vast dat alles het nog doet. Ze kijkt naar de roeiboot, die naast hen op de groene zeebodem ligt. De kokosnoot is in de val weggerold en het gat in de romp ziet er weer uit zoals het was toen ze de boot op het strand vonden.Door het zachte mos, het prachtige koraal en de grillige rotsen krijgen Dio

en Aine het gevoel dat ze in een aqua-rium zonder water terechtgekomen zijn; de betoverende, stille wereld onder water, die alleen snorkelaars en duikers van nabij kennen.

‘Start play. Game over. Start play. Game over.’

Ze horen een schrille, hoge stem, die langzaam vanachter een rots dichterbij komt.‘Wat krijgen we nu weer?’ zegt Aine.‘Start play. Game...’Ineens blijft het stil. Een klein man-netje met een vrolijk gezicht gluurt vanonder een zwarte, hoge hoed naar Dio en Aine. Zijn te grote, zwarte cape valt op een vreemde manier over zijn tengere schouders. Hij draagt prachtig gepoetste, zwart leren laarzen en kijkt naar Dio en Aine alsof ze rechtstreeks van Mars komen. ‘Control, alt, delete. Enter... Er klopt hier iets niet! Ik heb een bug,’ roept het vreemde mannetje. ‘Game over. Reset all. Start new game.’ Heel voorzichtig loopt het mannetje op Aine af en raakt haar even aan om te voelen of ze echt is. ‘Kunt u ons misschien vertellen waar we hier nu zijn?’ vraagt Aine. Ze is het gelach zat.‘In de wereld van Applesoft, natuurlijk. Het land waarin van elk computerspel een echte wereld wordt gemaakt.’

Wanneer zijn vader overlijdt, komt de vijftienjarige Florian Bennett in het bezit van een doosje. Zodra hij de sleu-tel daaruit pakt, komt hij in een andere wereld terecht.

‘Je lijkt op je voorvader Christian,’ zegt Lucas als ze weer naast elkaar rijden. ‘U heeft mijn voorvader gekend?’ vraagt Florian, die blij is dat hij eindelijk wat vragen kan stellen. ‘Hoe kan dat? Dat is meer dan 300 jaar geleden!’ ‘In het koninkrijk van Laban is honderd jaar als één dag en één dag als hon-derd jaar. De tijd heeft hier een andere dimensie.’‘Ik heb zonet nog een brief van William Bennett, de zoon van Christian, gelezen, waarin staat dat er een moment komt dat Laban de sleutel nodig heeft. Is dit dat moment?’‘Inderdaad. Jouw familie heeft het geheim van de sleutel al die tijd bewaard. Laban heeft mij de opdracht gegeven om jou op te wachten. Er is haast geboden. De tegenstander van koning Laban weet nog niet dat de sleutel er is. Zodra het

bekend wordt dat een van de Bennetts hier is, zal hij met zijn volgelingen niets en niemand ontzien om de sleutel in bezit te krijgen.’ Florian kijkt hem geschrokken aan en huivert bij de gedachte.‘Hebben die eksters daar ook iets mee te maken?’‘Zij zijn de soldaten van de vorst Nergal, de heerser van de gewesten van Dolor. Zij hebben jouw voorvader Christian aangevallen. Zij hebben het vermogen om zich in eksters te veranderen. Dat maakt hen erg onvoorspelbaar. Ze zijn dag en nacht op zoek naar de sleutel. Om er zeker van te zijn dat ze niets missen, moeten ze van Nergal alles wat blinkt stelen en in een zwarte put gooien.’

Lucas pauzeert en staart bij de gedachte aan de put een moment voor zich uit. ‘De put van Malog is een inktzwart gat in de aarde, waar niets of niemand ooit meer uitkomt. Hiermee wil Nergal ervoor zorgen dat de sleutel van Laban en daarmee de belofte, voor altijd verdwijnt.’‘Ik begrijp het niet. Wie is die Nergal dan? Wat is er gebeurd dat hij en

Laban zo’n ruzie hebben?’‘Het is niet aan mij om dit soort vragen te beantwoorden, Florian,’ antwoordt Lucas. ‘Ik heb slechts de opdracht jou veilig naar Erkenraet, de priesteres van Segazza, te brengen.’‘Oké, nu ben ik de draad helemaal kwijt. Gaan we dan niet naar Laban om de sleu-

tel daar af te geven?’ mort Florian. ‘Lijkt mij het makkelijkst. Afgeven, omdraaien en weer terug naar huis. Ik heb namelijk morgen een begrafenis, weet je.’ Florian zucht en kijkt met een hulpeloze blik naar Lucas. ‘Ik begrijp dat je vragen hebt en dat er nog een hoop onduidelijk is,’ zegt Lucas, ‘maar helaas liggen de zaken iets gecom-pliceerder. Je zult geduld moeten hebben. Een en ander zal straks duidelijk worden.’‘Mag ik dan nog wel vragen wie Erkendinges is?’‘Erkenraet. Zij is de priesteres van Segazza, een dorpje gelegen in het gebied tussen dit woud en de bergen van Kuggar, ongeveer een halve dag rijden van hier. Zij waakt over de tempel die gebouwd is over de Bron der Wijsheid. Erkenraet staat in dienst van Laban. Haar naam betekent: volkomen in het geven van advies.’‘Dat lijkt me dan inderdaad de juiste persoon om naartoe te gaan,’ mompelt Florian. Lucas schiet in de lach en geeft Florian een hartelijke klap op zijn schouders.

Dio & De iJskelDerhans peter roel, dio & de iJskelder, uitgeVeriJ n.e.x.t. company, isbn 978 90 796 7709 2 (€ 14,95)

De belofte van labanarmand gimbrère, de belofte Van laban, uitgeVeriJ gheringbooks, isbn 978 90 788 3911 8 (€ 18,95) / hardcoVer isbn 978 90 788 3900 2 (€ 23,50)

13

jEUgDbOEkEN

uitgelicht

blad in beeld

bespreking

De publicatie van zijn debuut was al een paar jaar geleden, maar sinds kort is Submarien, de roman van Joe Dunthorne, vertaald in het Nederlands – én is er een verfilming van gemaakt. Volgens The Independent is Submarien ‘het scherpzinnigste, grappigste, grofste

verslag over een dip in het leven van een puber sinds The Catcher in the Rye’.

Door Leoni Nijland

Submarien is het komische verhaal over een vijftienja-

rige jongen, genaamd Oliver Tate. Oliver heeft een zwaar leven; zijn vader is depressief en zijn moeder gaat er mis-schien vandoor met een ander. Hij onder-zoekt daarom al een tijdje het seksgedrag van zijn ouders. ‘Ik ben erachter gekomen dat mijn ouders al twee maanden geen seks meer hebben gehad. Ik hou hun intimiteit in de gaten via de dimmer in de slaapkamer. Ik weet wanneer ze het

gedaan hebben, want dan staat de knop de volgende ochtend nog steeds op hal-verwege.’ Oliver denkt dat er een schei-ding aan zit te komen. Hij ziet het dan ook als zijn plicht om het huwelijk van zijn ouders te redden.

De schrijver Joe Dunthorne zadelt Oliver met nog een probleem op: dat met zijn klasgenootje Jordana Bevan. Niet dat het háár probleem is, maar Oliver wil voor zijn zestiende seks met haar heb-ben gehad. Op school zitten de twee in hetzelfde groepje, met als leider de grote pestkop Chips. Het dikke meisje Zoë is het slachtoffer van hun pesterijen. Oliver vindt het gemeen en krijgt wroeging. Hij schrijft een brief aan haar met een lijst wat Zoë allemaal aan zichzelf zou moeten veranderen om niet meer het mikpunt van de groep te zijn. De brief wordt onderschept door Jordana, die hem laat weten: ‘ik ga je chanteren, Ol.’ Dit bete-kent het begin van hun relatie.

Oliver voelt zich door de roman heen in alle opzichten een held. Hij is degene met

Submarien: een dip in het leven van een puber

de belangriJkste doelstellingen Van oliVer tate• Erachter komen waarom zijn vader soms dagen achter elkaar in zijn bed blijft liggen.• Ontdekken waarom zijn moeder surflessen krijgt – en niet alleen dat – van een hippie.• Zijn maagdelijkheid verliezen voordat dat legaal is over ruim een jaar.

TsjikEerst is er de geur van bloed en koffie. De koffiemachine staat op tafel en het bloed zit in mijn schoenen. Om eerlijk te zijn, het is niet alleen bloed. Toen de oudste ‘veer-tien’ zei, heb ik in m’n broek gepist.

Zo begint Tsjik, kort voor Andrej Tsjichatsjov, een van de twee veertienja-rige hoofdpersonen die door het oosten van Duitsland reizen, zonder kaart en met als bestemming… Walachije. Nou ja, eigenlijk is er geen echte bestemming. Tsjik is de titel, maar het verhaal is geschreven vanuit de hoofdpersoon Maik Klingenberg. Onder het bloed en andere troep zit hij bij de Duitse snelwegpolitie. Hij valt in katzwijm op de grond en komt bij in het ziekenhuis. Waarna het avon-tuur voor de lezer begint.

Wat blijkt? Maik en Tsjik vallen op school buiten de boot, dus besluiten ze in een gestolen Lada te stappen en op reis te gaan. Ze werden beiden immers niet uit-genodigd voor het verjaardagsfeest van de bloedmooie Tatjana, Maiks moeder is alcoholist, zijn vader heeft een affaire en ze zijn er toch nooit voor hem. Het spreekt voor zich dat de twee vrienden en hun Lada in sneltreinvaart hun avon-turen beleven en dat hun vriendschap voor eeuwig zal zijn. Meer dan de eerste drie regels zullen we

hier niet verraden. Voor je het weet ben je in Tsjik toch bij de laat-ste zinnen aanbeland.

wolfgang herrndorf,

tsJik, uitgeVeriJ cossee,

isbn 978 90 593 6330 4

(€ 18,90)

Young Adult magazineDe redacteuren van de Boekenkrant zijn enorme fans van Young Adult Books, een tweejaarlijks magazine over literatuur en thema’s als film, fantasy en waarge-beurd. In het magazine staan de mooiste, spannendste en nieuwste boeken voor jongeren. Ga naar www.youngcrowds.nl/bestellen en bekijk het zelf!

advertenti e

de touwtjes in handen. Wanneer de rela-tie met Jordana op zijn einde loopt, zegt hij koeltjes: ‘Ik heb belangrijker dingen om over na te denken dan het einde van mijn eerste relatie (…) die op het moment zelf voelen alsof je wereld in elkaar stort, maar die niets te betekenen hebben als je veertig bent.’ Maar in werkelijkheid is Oliver tot zijn grote spijt de macht over alles kwijt; zijn moeder zoekt genegen-heid bij de buurman en Jordana heeft een ander. Voor even rijzen zijn problemen als puber volledig de plan uit.

Joe Dunthorne slaagt er geweldig in om de analyserende kijk op ouders, gevoelens en seks vanuit de ogen van de vijftienjarige Oliver weer te gegeven. Hij neemt nauwelijks een blad voor de mond en met onderwerpen als seks tus-sen vader en moeder weet hij de tenen doen krommen. Submarien is ontzettend grappig, confronterend, soms deprime-rend en, net als het leven van een tiener, niet altijd gemakkelijk. Met enig recht schrijft The Independent: ‘Het scherpzin-nigste, grappigste, grofste verslag over een dip in het leven van een puber sinds

The Catcher in the Rye’. Geen tijd voor het boek? Ook de film is een aanrader!Joe dunthorne, submarien, uitgeVeriJ

contact, isbn 978 90 254 3662 9 (€ 12,50)

De Boekenkrant:‘Irene Wing Easton schrijft in korte, voor de Mede Moeder herkenbare, en vaak hilarische hoofdstuk-ken over de dagelijkse beslommeringen die het Moeder schap eigen zijn’

Naima el Bezaz: ‘Prachtig en gedurfd boek… een auteur om in de gaten te houden’

Maurice de Hond: ‘Ook leuk voor vaders!’

Irene Wing Easton

Kijk voor meer informatie op www.wingeaston.nl

14

advertenti es

Vertel me wat je wilt met dit kostbare leven, want je leeft maar één keer.

€19,90

‘Maya heeft mij meer doen lijden dan enig ander van mijn

personages. In sommige scènes had ik haar het liefst een draai

om de oren willen geven, in andere had ik haar wel in mijn

armen willen nemen om haar te beschermen tegen de wereld

en haar eigen verwarde hart.’ — Isabel Allende

u i t g e v e r i j w e r e l d b i b l i o t h e e k

boekkrant2.indd 1 22-08-11 16:30

15

ZOMER (januari, februari, maart)

Het is inmiddels een week geleden dat mijn grootmoeder me zonder tranen omhelsde op de luchthaven van San Francisco en me voor de zoveelste keer vertelde dat ik, als ik ook maar enigszins waarde hechtte aan mijn leven, met nie-mand die ik kende contact mocht zoeken, tot we zeker wisten dat mijn vijanden niet meer achter me aan zaten. Nini is paranoïde, net als alle inwoners van de Onafhankelijke Volksrepubliek Berkeley, bedreigd als ze zich voelen door de regering en buitenaardse wezens, maar in mijn geval was het niet te veel gezegd, ik kan niet voorzichtig genoeg zijn. Ze gaf me een honderdblaadjesschrift mee om een dagboek in bij te houden, zoals ik dat sinds mijn achtste heb gedaan, tot op mijn vijftiende ineens alles misging in mijn leven. ‘Je krijgt nog alle tijd om je te vervelen, Maya,’ zei ze. ‘Gebruik die om de enorme stommiteiten te beschrij-ven die je hebt begaan, misschien dat je dan beseft wat je hebt aangericht.’ Ik heb verschillende dagboeken volgeschreven,

die, verzegeld met duct-tape, door mijn grootvader achter slot en grendel in zijn bureau werden bewaard en tegen-woordig in een schoenendoos onder Nini’s bed liggen. Dit zou mijn negende schrift worden. Nini denkt dat die schrif-ten me van pas zullen komen als ik in psychoanalyse ga, omdat ze de sleutels bevatten van mijn persoonlijkheidsde-fecten, maar als ze ze had gelezen zou ze weten dat er zo’n ontzettende hoop verzinsels in staat dat Freud zelf er nog door op het verkeerde been gezet zou worden. Eigenlijk wan-trouwt mijn grootmoeder professionals die uurtarieven hanteren, aangezien die geen enkele baat hebben bij snel resul-taat, maar voor psychiaters maakt ze een

uitzondering omdat ze ooit door eentje is gered van een depressie en behoed voor de valstrikken van de magie, toen ze het in haar hoofd had gehaald met de doden te willen communiceren.

Om haar niet voor het hoofd te stoten heb ik het schrift in mijn rugzak gestopt, zonder van plan te zijn het te gebruiken, maar de tijd gaat langzaam hier, en

schrijven is een manier om de uren door te komen. Deze eerste week in balling-schap heeft lang geduurd. Ik zit op een eilandje dat op de kaart vrijwel niet te zien is, terug in de middeleeuwen. Het valt me zwaar om over mijn leven te schrijven, omdat ik niet weet welke her-inneringen echt zijn en wat het product

is van mijn verbeelding; de strikte waar-heid kan onaangenaam zijn en daarom, zelfs zonder dat ik me daarvan bewust ben, verander ik die, of ik overdrijf, maar ik heb me voorgenomen iets aan die tekortkoming te doen en in de toekomst zo min mogelijk te liegen. Vandaar dat ik schrijf op dit moment, met de hand, terwijl tegenwoordig zelfs de yanomami-indianen in het Amazonegebied met computers werken. Het gaat langzaam en wat ik produceer lijkt wel cyrillisch schrift, want ik kan het zelf niet eens ontcijferen, maar ik veronderstel dat het er met elke volgende pagina beter op zal worden. Schrijven is als fietsen: je vergeet het niet, al heb je het jarenlang niet gedaan. Ik probeer een chronologi-sche volgorde aan te houden, want enige orde is vereist, en ik dacht aanvankelijk dat ik daar geen moeite mee zou hebben, maar ik raak de draad kwijt, ik dwaal af of herinner me een aantal pagina’s ver-der ineens iets belangrijks dat ik op geen enkele manier kan inpassen. Mijn geheu-gen beweegt zich in cirkels, spiralen en sprongen, als een trapezewerker.

Walter, een Brabantse jongen, gaat in 1952 naar het seminarie om tot priester te worden opgeleid. Tot een priester-wijding zal het echter niet komen. En wanneer Walter buiten de ‘veilige’ muren van het seminarie treedt, blijkt de wereld sterk veranderd…

In de zomer, als het eerste ochtendlicht onder de gordijnen de kamer in kierde, hoefde Walter niet gewekt te worden. Als je goed je best deed, dan kon je de zon horen schijnen, had Jos gezegd, maar als Walter luisterde, mond en ogen dicht, hoorde hij in de beuken voor het huis alleen het gekwetter van de koolmezen en een paar lijsters daartussen, en ja, een botvink met het begin van een melo-die. En onder het fluiten van de vogels, gedempt door de dakpannen en de muren van de stal, het geloei van het vee. Onzalig doch niet ongelukkig, gemeen-schap op vier poten, herkauwers.

’s Winters was het anders, dan hield de slaap je vast in de nacht: het donker bewoond door de vuurvliegjes die je ziet

als je op een zomer-middag je ogen voor een moment ferm sluit. Op-stáán, op-stáán, op-stáán. Om zes uur klopte moe-der driemaal op de houten achterwand van het bed, zodat het dreunde in het duister waarin hij verscholen lag. Een specht boorde in zijn schedel.

Twee ledikanten stonden in de kamer. Walter sliep naast zijn broer Jos, Johan en kleine Jan deelden het andere bed. In de vakanties moesten zij opschik-ken als grote Jan thuiskwam van de kost-school in Huijbergen, want zijn blozende, brede lijf had ruimte nodig. Jos reutelde van onder de opgebolde lakens; de open monden van kleine Jan en Johan verza-melden klompsokkenlucht. Walter richtte

zich op. Wie wilde er nog in bed liggen nu het licht met putsen tegelijk over het erf werd uitgegoten?

Op de rieten stoel naast het bed lagen zijn broek, hemd, overhemd, vest en sokken; als het nodig was kon hij ze aan-trekken op de tast. Zijn vingers herken-den de zachte kriebel van de wol, de koelte van het katoen. Met het vest in zijn rechterhand verliet

hij de kamer en liep de brede, met tapijt overtrokken trap af, over de tegels van de hal, door de voorkamer tot aan de drem-pel van het washok. Daar sliepen nog zijn schoenen, nodig tegen de koelte die van beneden kwam. De Surinamerivier, het olifantengeweer, de glibberige vloer van de koeienstal. Droom heette het avon-

tuur dat ’s nachts in slaap plaatsvond. Hij kletste een weinig water in zijn gezicht.

Het licht viel van boven op de gestuukte witte muur van de gang. Stappen tellen terwijl de druppels drogen met elke pas die je doet. De buitendeur klemde op de drempel, het hout kuchte waar het tegen steen werd gedrukt. Buitenlucht. Walter ademde in, hij rook het gras, een zweem kalverenmest, de wol van het grijze vest.

Het erf liep hij af tot aan de Hespelaar. Daar stond Bertus van Leijsen, met voor hem Bertus Junior, die de melkkar trok. Het beest liet de kop hangen, zijn tong droop uit zijn bek. De vacht van de hond was sleets geworden op de plekken waar de tuigriemen om zijn nek span-den. Junior kwijlde, Van Leijsen sprak: ‘Goeiemorge Walter, gaode gij zo vroeg al nar de kerk?’

Walter zette een hand in zijn zij en antwoordde: ‘De vroegmis vandaag, Van Leijsen.’

Het negenDe scHrift van Maya

isabel allende, het negende schrift Van maya, uitgeVeriJ wereldbibliotheek, isbn 978 90 284 2440 1 (€ 19,90)

Walterdaniël roVers, walter, uitgeVeriJ wereldbibliotheek, isbn 978 90 284 2425 8 (€18,90)

bOEkFRAgMENTo k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

16

nieuws

interView

STRIpWERELDo k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

Phoney Bone, Smiley Bone en Fone Bone zijn beland in een vallei waar ze achterna worden gezeten door ratachtige mon-sters. Af en toe duikt er een rode draak op. Maar dat was in deel 1 van de 9-delige serie Bone. Nu, in deel 9, het laatste, is

de oorlog tegen Briar, de rattenbeesten en het Pawaanse leger in volle gang. De vijandelijke legers hebben de aanval ingezet op Atheia waar de Bones, Thorn en oma Ben hard werken om de verdedi-ging te organiseren van de koningsstad.

Thorn hoort een stem die haar dringend aanraadt de Gehoornde Kroon te zoeken. Ze waagt zich met Fone Bone aan een gevaarlijke reis op zoek naar dat wat misschien iedereen kan redden van een wisse ondergang.

Jeff smith, bone, uitgeVeriJ silVester,

isbn 978 90 588 5400 1 (€ 24,95)

in noVember VerschiJnt

de Verzamelcassette Voor

boek 1 tot en met 9.

gelimiteerde oplage.

De gehoornde kroon

Kabouter Wesley is een creatie van de Vlaming Jonas Geirnaert. Hij verscheen voor het eerst in het tijdschrift Humo ( 2008) en was met zijn vervelende en haatdragende kabouterkarakter direct een ongekend succes, zeker ook op youtube wat je immers gemakkelijk weg kunt klikken. Na Het Grote Kabouter Wesley Boek is er nu eindelijk het lang-verwachte Het Kleine Kabouter Wesley Boek. Wij vonden de kabouter bereid om naar aanleiding van het nieuwe album een visie te geven op zijn jongste uit-geefsucces: ‘Eerst te groot en nu te dik verdomme!’

Jonas geirnaert,

het kleine

kabouter

wesley boek,

uitgeVeriJ de

harmonie, isbn

978 90 6169 526 4

(€ 22,95)

In gesprek met Kabouter Wesley ‘Die klote- kabouter met z’n boekskes…’

17

‘Die klote- kabouter met z’n boekskes…’

STRIpWERELD

blad in beeld

uitgelicht

advertenti e

Oogst is het striptijdschrift van de Comic Design studenten van de kunstacademie ArtEZ in Zwolle. Maak kennis met Oogst en het Nederlandse striptalent.

Door Abe Borst

De redactieleden en de artiesten van Oogst studeren aan de kunst-academie ArtEZ in Zwolle. Dankzij het tijdschrift maak je vroeg kennis met het nieuwe Nederlandse striptalent. Zo zie je hoe de studenten hun eigen stijl ontdekken, zichzelf verbeteren in tekenen en vertel-

len, en hoe ze experimenteren met de strip. In het werk van Amanda Majoor

is dit bijvoorbeeld goed te zien. Ze begint te expe-rimenteren met allerlei materialen en leert beter om te gaan met sfeer. Elk nummer van Oogst zit vol variatie aan niet alleen strips, maar ook illustraties en artikelen. Om te lachen, over na te denken of geëmoti-oneerd over te raken. Oogst verschijnt twee keer per jaar, ligt in strip-winkels, op stripbeurzen

en op de academie zelf. Zie ook http://ooger.nl.

W W W. b o e k e n k r A n t. c o m • o k t o b e r 2 0 1 1

Oogst van nieuw talent

De kinderen worden volwassen en ver-laten het huis. Vader en moeder blijven achter. De hoofdpersoon uit Het lege nest

heeft het gevoel dat het belangrijkste en meest bijzondere deel van zijn leven erop zit. Zijn vrouw stuurt hem naar

Het lege nest

column

dokter Sigmund, de gerenommeerde therapeut. Maar bestaat het Lege Nest-syndroom eigenlijk wel? ‘Tijdens het tekenen van Het lege nest ging de vader steeds meer op mij lijken. En zijn vrouw ging steeds meer op mijn vrouw lijken. En het huis ging op ons huis lijken. Heel

vreemd…’ meent Peter de Wit.peter de wit,

het lege nest,

uitgeVeriJ de

harmonie, isbn

978 90 6169 793 0

(€ 14,90)

18

advertenti es

Met humor en een gezonde dosis zelfspot schetst Santje Kramer een herkenbaar en verrassend portret van de Nederlandse vrouw

UITGEVERIJCONTACT.NL

Paperback € 12,50

Ben jij Holland’s

Next Poldermodel?

Doe mee en maak

kans op een

beautypakket en

andere prijzen.

Meld je aan en

volg de verkiezing

op Facebook.

facebook.nl/uitgeverijcontact

DE ROMAN VAN HET NAJAAR

Mijn naam is M. Ravelli.Ik ben bedrogen.Twee mannen hebben

mijn naam gestolen.Ik hield van de één,

dit is het verhaalvan de ander.

Deze roman laat je alle hoeken van de

werkelijkheid zien.

Verzamelaar van verboden liefdes.

isbn 978 90 814012 1 0 | nur 301

www.devliegenvanger.nl

€ 19,95

Vanaf nu verkrijgbaar in de boekhandel en op www.devliegenvanger.nl

ook als ebook € 15,-

www.meulenhoff .nl

BOEKENTIP VAN DE MAAND

Intens als Full Metal Jacket. Realistisch als Platoon.

Adv. Matterhorn-128x193@3.indd 1 27-06-11 16:32

19

NON-FICTIE

interView

‘Ik wilde de oud-premiers portretteren zoals ze zijn,’ zegt Annemarie Gualthérie van Weezel. ‘Ik kon ze alles vragen wat ik wilde en de oud-premiers hebben openhartig en eerlijk met mij gesproken.’

In De smaak van de macht komen de vijf nog levende oud-premiers van Nederland aan het woord: Piet de Jong, Dries van Agt, Ruud Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende. Oud-premier Ruud Lubbers doet onthullingen over de formatiebespre-kingen die leidden tot een kabinet van VVD en CDA, met gedoogsteun van de PVV. En oud-premier Van Agt laat zich uit over pogingen van VVD, CDA en PVV om bij de Eerste Kamerverkiezingen tot een meerderheid in de Senaat te komen.Ook komen mooie, robuuste uitspraken van oud-premier Piet de Jong voorbij: ‘(…) die rare rover van de zee, die er niet voor terug had gedeinsd vijan-dige schepen te torpederen.’ En lees je het gestileerde taalgebruik van Dries van Agt, die zo sprak – en spreekt – uit ‘ergernis over de voortgaande woekering van Amerikaans en Engels onkruid in onze taaltuin’.

Vormen de Algemene Politieke Beschouwingen en vooral de toon waarmee de minister-president werd aan-gesproken naar jouw idee een breuk met het verleden?‘Alle minister-presidenten die ik heb geïnterviewd – met uitzondering van Piet de Jong, want die ging maar één keer per jaar naar de Tweede Kamer voor de Algemene Politieke Beschouwingen – geven toe dat hun relatie met het parle-ment een lastige was. Zo vertelt oud-pre-mier Lubbers dat Drees hem heeft geleerd dat onverstoorbaarheid het allerbelang-rijkste is in de politiek: “Die Kamer, die kakt maar tegen je aan, of ze springen tegen je op, maar je moet onverstoorbaar blijven, en die uitdrukking zit nog steeds in mijn kop.” Oud-premier Kok is er ook eerlijk over; hij merkt op dat hij geen heimwee heeft naar de talloze debat-ten waarvoor hij naar de Kamer moest komen. Hij beschrijft het als tegen heug en meug telkens weer worden opgeroe-pen, om je er vervolgens weer doorheen zien te slaan. Wat dat betreft is premier Rutte dan ook geen uitzondering; ook hij

moet zich telkens weer zien te redden in de Tweede Kamer. Het ging er altijd al heftig aan toe in de Kamer, daar is ieder-een het over eens, alleen de meningen verschillen, en de toon van het debat dat

met de komst van de heer Wilders nu is veranderd.’

‘Woordkoorts, los-lippigheid, logoree, verbale incontinen-tie zijn voor rege-ringsleiders politiek levensbedreigende aandoeningen (…),’ aldus Mark Eyskens in zijn voorwoord. Kun jij een van de oud-premiers hierop betrappen?‘Met de toename van het aantal debatten en de publieke optredens van een premier en

door het steeds meer openbaar worden van zijn privéleven, neemt ook de kans toe dat hij zich verspreekt of een verbale blunder maakt. Vrijwel alle oud-premiers waren zich daarvan bewust en erkennen dat ze hierin fouten hebben gemaakt. Door de opkomst en vermenigvuldiging van de audiovisuele media, hebben premiers moeten leren omgaan met het feit dat alles dat gezegd kan worden,

overal en altijd opgemerkt en razendsnel verspreid kan worden.’

Je vraagt de oud-premiers naar hun ‘grootste falen en succes’, en naar wat ze per-soonlijk heeft geraakt. Wat heeft jou in de gesprekken persoonlijk geraakt? ‘Oud-premier Eyskens schrijft in het voorwoord dat je lijkkist in elkaar wordt getimmerd op het moment dat je als premier aantreedt. Daarnaast heeft het een

enorme impact op je privéleven. Wat me duidelijk is geworden is dat het premier-schap een loodzware taak is en dat op dankbaarheid niet gerekend hoeft te worden. Uiteraard valt er op ieder mens en zeker dus ook op iedere premier het een en ander aan te merken. Maar wan-neer het gezegde waar is, dat elk land de regeringsleiders krijgt die het verdient, heeft Nederland tot dusver geen reden tot klagen gehad.’

Annemarie Gualthérie van Weezel is redacteur op de parlementaire redactie van de NOS in Den Haag en getrouwd met prins Carlos de Bourbon de Parme.annemarie gualthérie Van weezel, de

smaak Van de macht, uitgeVeriJ conserVe,

isbn 978 90 542 9321 7 (€17,99)

Doe eens normaal, man!

o k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

“Die Kamer, die kakt maar tegen

je aan, of ze springen tegen je op, maar je moet onverstoorbaar blijven, en die

uitdrukking zit nog steeds in mijn kop.”

Annemarie Gualthérie van Weezel

De Jong Van Agt Lubbers kok balkenende

uitgelicht

Alsnog een portret voor HeinsiusAlsnog een portret voor Heinsius is het geromantiseerde verhaal over Anthonie Heinsius (1641–1720), die de Nederlandse Republiek naar de Vrede van Utrecht leidde. Het verhaal van oorlog en vrede wordt verteld door Ernst van Straaten, een leraar die zich zijn leven lang al ver-raden voelt en gefascineerd raakt door de persoon van Heinsius. Wat niet verwon-derlijk is. Heinsius was een machtig, maar bescheiden man, wiens inspannin-gen een einde maakten aan het langste en meest kostbare conflict dat ons land had uit te vechten met Frankrijk. Op aandringen van Stadhouder Willem III, Prins van Oranje, aanvaardde Heinsius zijn verkiezing tot Raadpensionaris van Holland. Dat gebeurde in het jaar waarin Willem III zelf Koning van Engeland

werd. Na Willems dood werd hij de spil van het Europese bondgenootschap tegen Frankrijk. Zijn obsessie was dat de grootste bondgenoot, Engeland, hem zou verraden. De bijna vergeten Anthonie Heinsius (1641–1720) heeft zich nooit laten portretteren, zo bescheiden was hij. Alsnog een portret voor Heinsius schetsen nu een beeld van de bijna vergeten man, zijn leven en denkwijze, vrienden en vijanden.

cees andriesse, alsnog

een portret Voor

heinsius. geschiedenis

Van de Vrede Van utrecht,

uitgeVersmaatschappiJ

walburg pers,

isbn 978 90 5730 766 9

(€ 19,95)

In 2013 bestaat het verdrag Vrede van Utrecht 300 jaar. Vrede van Utrecht brengt kunst en cultuur in de buurt, de stad en de provincie. www.vredevanutrecht2013.nl

20

advertenti e

GRATIS BROCHURE! met stalenkaart en DVD.Vraag ‘m aan op Kewlox.nl of bel 030 2314041.

GRATIS BROCHURE!

kleine boeken, grote boeken, bij Kewlox vindt je altijd de juiste boekenkast.

Kewloxkasten kan je eenvoudig online samenstellen en bestellen op kewlox.nl, je hebt ze dan binnen twee weken in huis. Kijk op kewlox.nl voor nog veel meer mooie voorbeelden en ideeën van Kewloxkasten.

Kom je liever langs in één van onze showrooms? Je bent van harte welkom. De koffi e staat klaar. In de showroom staan veel mooie voorbeelden, wij geven je graag advies.

Showroom Nieuwegein Ravenswade 98b

Showroom Amsterdam Overtoom 205

Open van maandag t/m zaterdag

www.kewlox.nl 030 2314041

ook boekenkastenBoek

enkra

nt

lezers

opge

let!

Kewlox

heeft

nu oo

k een

moo

ie

show

room ge

open

d in A

msterda

m!

Om da

t te vi

eren k

rijgt

iedere

en di

e onli

ne

‘n Ke

wlox be

steld,

van 3

oktob

er tot

16 ok

tober

10%

korti

ng! ge

bruik

daarv

oor d

eze k

orting

scod

e: BO

EKEN

KRAN

T

www.kewlox

.nl

Bibliotheek samengesteld uit Kewloxkasten. locatie: showroom Kewlox Amsterdam

21

bespreking

uitgelicht interView

De zeeën dreigden leeg te raken. De vloten waren groot, de vissers sterk en machtig, de overheid knoeide er op los. Chantal Van Dam schreef De lucht van zout en teer, onlangs bekroond en duurzaam actueel.

Wanneer De Groene Amsterdammer zegt dat de ingehouden stijl van Chantal Van Dam herinnert aan Elsschot en Alberts, terwijl Elsevier beweert dat de kracht van het verhaal in de precieze en cyni-sche toon van de auteur ligt, dan weet de lezer dat hij met De lucht van zout en teer geen doorsnee roman in handen heeft. Het boek van biologe en schrijfster Chantal Van Dam verscheen bijna drie jaar geleden, maar werd zeer recentelijk bekroond met de ‘People and the Sea Award’. Het is een tweejaarlijkse prijs van de Amsterdamse onderzoeksgroep Mare en het Productschap Vis. Nee, geen Libris Literatuurprijs dus, maar een eervolle vermelding voor het werk van iemand die ‘kustzone- en maritieme vraagstukken toegankelijk en begrij-pelijk heeft gemaakt voor een breed publiek’. De kracht van een roman ligt grootdeels in de verbeelding – en die moet al helemaal sterk zijn wil je daar-mee de visserijtroebelen van de jaren tachtig weer boven water halen.

ZeeheldenIn De lucht van zout en teer gaat de jonge biologe Ilse Versluijs werken bij de controledienst van landbouw en vis-serij. Ze wil de biologische rijkdommen van de zee beschermen, maar belandt in een wereld vol bureaucratische rompslomp en tweeslachtig beleid. Die wereld beschrijft Chantal Van Dam van binnenuit. Ze werkte in de jaren tachtig immers zelf bij de visserij-inspectie. ‘Vissers waren vroeger onze zeehelden, maar dan wel helden die de zee aan het leegvissen waren. Ik maakte mee dat hun vrij-heid door strakkere regels aan banden werd gelegd. Dat was een bijzonder conflict, ook binnen de overheid. Enorme economische belangen waren ermee gemoeid. Het besef dat ik een historische omslag meemaakte had ik toen al. Ik bewaarde mijn gegevens en wist, daar ga ik iets mee doen.’

Koopman en domineeEn wat ze deed was een boek schrijven. Van Dam noemt de periode bij de vis-serijinspectie een tijd met schokkende ervaringen, en die verwerkte ze in haar

roman. ‘Knoeien met gegevens, zaken achterhouden: het was een bende. Koopman en dominee hadden argu-menten die lijnrecht tegenover elkaar stonden. De koopman wist dat het beperken van de vangsten veel geld zou kosten, maar de dominee waarschuwde voor overbevissing. Het was een heel

moeilijke periode, want Europees was er weinig geregeld en de landen, ook Nederland, gingen hun gang.’Het tijdsbeeld van de grote visserijacties, zoals de blokkade van de haven van IJmuiden, is inmid-dels in vergetelheid geraakt. De visserijsector is minder machtig en ook het imago is veranderd.

‘De samenleving accepteert niet meer dat de zee wordt leeggevist,’ aldus Van Dam. ‘De vloot is kleiner en de trend naar duurzaamheid is binnen de visserij heel duidelijk ontwikkeld. De domi-nees hebben dus wel een beetje gelijk gekregen.’

DuurzaamheidOm reden van economische belangen knijpen de overheden nog steeds diverse oogjes dicht. Bijvoorbeeld als het gaat

om kwesties als landschappelijk schoon, industrie, vastgoed en infrastruc-tuur. Het zijn allemaal zaken waarbij duurzaamheid en welzijn het moeten opnemen tegen directe economische belangen. Wat dat betreft kan De lucht van zout en teer ons aardig ter voorbeeld dienen. De roman is sowieso een goede vorm om dergelijke zaken ter sprake te brengen. ‘Wanneer je iets kunt vertel-len in de vorm van een goed verhaal, bereik je daarmee meer mensen dan met beleidsnota’s of onderzoek,’ meent Van Dam. Is De lucht van zout en teer daarom nog altijd actueel? Ja, zeker zolang over-heidsgeknoei blijft bestaan en we niet willen staren over lege zeeën of volge-

bouwde landschap-pen. Bovendien: je steekt nog wat op over menselijke motieven en integriteit ook.chantal Van dam, de

lucht Van zout en teer,

niJgh & Van ditmar,

isbn 978 90 388 9049 4

(€ 19,90)

Dit artikel is onderdeel van

de Groeneveldreeks over landschapsliteratuur

NON-FICTIE W W W. b o e k e n k r A n t. c o m • o k t o b e r 2 0 1 1

Duurzaam schrijven

‘Als je te dik bent en niet bereid om af te vallen, betaal je de rekening zelf maar.’ Psychiater, sporter en auteur Bram Bakker haalde met deze uitspraak de landelijke media. Samen met gezondheidsspecialist Koen de Jong schreef Bram Bakker het boek Bewegen voor beginners. Om maar direct met het boek in huis te vallen: ‘Hoge bloeddruk, diabetes, depres-sie, overgewicht, burn-out en hartklach-ten hangen allemaal samen met een gebrek aan lichaamsbeweging. (…) Meer bewegen geeft energie en het ontspant tegelijkertijd, het stemt blijmoedig, verbetert de slaap, stimuleert de concen-tratie en helpt om gewicht te verliezen.’ Zo staat geschreven in Bewegen voor beginners. ‘Het boek is gericht op mensen die weten dat ze eigenlijk zouden moeten bewegen en het toch nog niet doen. Voor belangrijke dingen moet je tijd maken. Voor beweging, bijvoorbeeld, maar ook voor wat je eet en voor je intermenselijke contacten,’ aldus Bram Bakker.

Bewegen voor beginners is dus niet puur een sportboek?‘Nee, het boek gaat over ingebakken gewoontes, discipline en prioriteiten stellen. Iedereen is in de weer vanuit zijn of haar eigen universum, maar dat uni-versum wordt niet goed beheerd. Het is natuurlijk lastig om je, als je tot vijf uur hebt gewerkt, nog eens in sportkleding te hijsen. Maar het is mogelijk om dat tot een gewoonte te maken en zo je leven te verbeteren.’

Hoe kom je dan in beweging? ‘Door te doen, natuurlijk. Een duur-zame gedragsverandering vraagt zo’n drie maanden tijd. In die periode kan je lichaam zijn reflexen afleren en nieuwe, automatische processen ontwikkelen. Bij mensen die stoppen met roken of drinken zie je dat ook. In die drie maan-den treden de grootste veranderingen op. Drie maanden afzien, dan merk je dat het vanzelf gaat.’

En omdat het voor iedereen haalbaar is, ben je zo stellig in je uitspraken over overgewicht en de gevolgen voor de gezondheidskosten?‘In de Volkskrant schreef ik dat je iemand met overgewicht en hoge bloeddruk pillen kunt voorschrijven, maar dat je hem of haar ook naar de sportschool kan sturen. Zowel Koen als ik denken dat helaas het overgrote deel van de

Nederlanders meer beweging nodig heeft. Die beweging moet deel zijn van een evenwichtiger, bewuster leven. Dat is de beste manier van bezuinigen op gezondheidskosten.’

Het boek verandert je leven?‘Bewegen voor beginner geeft de argu-menten en voorbeelden waardoor mensen onze overtuiging kunnen gaan overnemen. In drie maanden kun je je levenshouding veranderen. Doe die

moeite en geef het die tijd. Niet goed, geld terug.’

bram bakker & koen

de Jong, bewegen Voor

beginners, uitgeVeriJ

paradigma,

isbn 978 90 499 6052 0

(€ 16,95)

‘Drie maanden afzien’

koen de Jong en bram bakker

Dagelijks loopvoer voor hardlopersDe Keep-on-Running.nl hardloopscheurkalender 2012 geeft dagelijkse looptips en inspirerende wetenswaardigheden over en rond de hardloopsport. Met als rode draad: een sportieve en gezonde leefstijl waar je blij van wordt.

Naast een tak van sport is hardlopen onderdeel van een gezonde leefstijl geworden. De interesse van de nieuwe loper gaat dan ook verder dan de finish alleen: de scheurkalender haakt aan bij deze ‘runaissance’.Met onderwerpen als de mooiste loop-evenementen in binnen- en buitenland, verzorgings- en trainingstips, seizoens-recepten, tips van de runningtherapeut, runningsongs, motivatietips van hard-lopende BN’ers, leesvoer voor lopers en de maandelijkse ‘Runnoscoop’ biedt de kalender elke hardloper, van de prille beginner tot en met de doorgewinterde

marathoncrack, een dage-lijkse opsteker.keep­on­running.nl hard­

loopscheurkalender 2012,

loft 238 tekst

& communicatie,

isbn 978 90 813 115 3 3

(€ 13,95)

Keep-on-Running.nl steunt Stichting KiKa (KinderenKankervrij)

chantal Van Dam

22

advertenti e

bespreking uitgelicht

nieuwe titels

culiknallers

NON-FICTIE

De supersnelle Amerikaanse methode voor het bakken van taarten werkt als volgt: eerst smelt je boter, suiker, eventueel chocolade in een steelpan-netje, vervolgens voeg je eieren, bloem en andere droge ingrediënten toe. Je roert het beslag door elkaar met een pollepel, gewoon in die ene steelpan en that’s it! En zo, op deze ingenieuze manier, krijg je precies hetzelfde cake-beslag als wanneer je minutenlang eieren klopt en bloem zeeft en je hele keuken onder de beslagklodders zit. In Het Snelle Taartenboek staan 50 recep-

ten voor taarten en cupcakes, die je in maximaal tien minuten voorbereiding op tafel zet. De methode is ontwikkeld door de Amerikanen Edward Schloss en Ken Bookman. Hij experimenteerde 25 jaar lang om tot de beste recepten te komen. De Amerikaanse recepten zijn bewerkt voor de Nederlandse markt door fervent taartenbakster Elsbeth Louis.

edward schloss en ken bookman, het

snelle taartenboek, uitgeVeriJ snor,

isbn 978 90 799 6120 7 (€ 18,95)

Taarten bakken zonder mixer en gedoe

Een record aan recordsGuiness World Records 2012 is een record op zich. Met meer feiten dan korrels in een pak gestampte muisjes. De overdaad aan indrukwekkende, ridicule, vreemde, leuke en domme records geven een mooi beeld van de menselijke fantasie, variatie en prestaties. Zo kun je verlekkerd kijken naar Pauline Potter, een dame van 291,6 kilo, die toch nog een lichtgewicht is vergeleken met de zwaarste vrouw ooit, die in 1987 een kleine 544 kilo woog. Of je afvragen waarom iemand zijn best doet de grootste haarbal ter wereld te maken: eentje van 75,7 kilo. De overdaad aan records is gerangschikt naar tijd&ruimte, menselijk lichaam, maatschappij, enzo-voort, waardoor er toch enige structuur in de chaos van prestaties komt. Wie wil weten wat de mens werkelijk beweegt,

neme het boek. En dui-delijk is dat ieder van ons wel ergens heel erg goed in is!

guiness world records

2012, de fontein Jeugd,

isbn 978 90 261 2918 6

(€ 24,95)

mark rutte is lesbisch Denken we zelf of laten we de media voor ons denken? Is iets een goed verhaal omdat veel men-sen het geloven, of geloven veel mensen iets omdat het een goed verhaal is? Raoul Heertje onderzoekt hoe

het komt dat we ons zo vaak door de media laten leiden, terwijl wat die ons voorschotelen zo vaak het resultaat is van afspraken en patronen waarachter toeval en gewoonte schuilgaan.raoul heertJe, mark rutte is lesbisch,

uitgeVeriJ contact, isbn 978 90 254 3526 4

(€ 14,95)

ik mag ook nooit ietsIk mag ook nooit iets laat onze aanstaande koning Willem IV zélf aan het woord. Uit reportages, inter-views en officiële toespraken stelden Hermans en Hooghiemstra een bloemlezing samen van de uitspraken

die hij heeft gedaan vanaf het moment dat hij kon praten. En wie kan Willem-Alexander nu beter typeren dan hij zelf? Ruben Oppenheimer maakte de illustra-ties voor deze bundel vol uitlatingen. dorine hermans & daniela hooghiemstra,

ik mag ook nooit iets. willem alexander in

ziJn eigen woorden, uitgeVeriJ meulenhoff,

isbn 978 90 290 8768 1 (€ 10,00)

wat te koken & hoe ’t te koken

Wat te koken & Hoe ’t te koken van Jane Hornby is een stap-voor-stapkookboek voor iedereen die zijn favo-riete gerechten perfect wil bereiden. De zorgvuldig

beschreven recepten zijn eenvoudig te maken en geschikt voor zowel beginners als gevorderden. Van smakelijke ontbijt-pannenkoekjes tot perfect gebraden kip, van een snelle Pad Thai tot het klassieke citroentaartje. Wat te koken beschrijft honderd smakelijke en beproefde recep-ten en laat in 800 foto’s zien hoe simpel goed koken kan zijn.Jane hornby, wat te koken & hoe ’t te

koken, uitgeVeriJ thoth,

isbn 978 90 686 8568 8 (€ 29,90)

oVer worstIn de hoop dat andere mannen hun schroom laten varen en zich ook over-geven aan dit toppunt van culinaire vlees-verwerking, hebben meneer

Wateetons en Sjoerd Mulder hun kennis over worsten bij elkaar gebracht. Naast diepgaande filosofische worstduiding levert het boek uitgebreide achtergrond-informatie en handige lijstjes (welke worst moet je proeven op vakantie? En wat betekenen die E-nummers in je supermarktsalami?). Uiteraard bevat het boek ook talloze recepten om thuis zélf beroemde en ambachtelijke worsten te maken. meneer wateetons & sJoerd mulder,

oVer worst, uitgeVeriJ carrera,

isbn 978 90 488 0991 2 (€ 19,90)

W W W. b o e k e n k r A n t. c o m • o k t o b e r 2 0 1 1

Most Pierced Man

23

LANDELIJK 5 OKTOBER T/M 15 OKTOBER KINDERBOEKENWEEK 2011 WWW.KINDERBOEKENWEEK.NL

ROTTERDAM 8 OKTOBER, GEEN DADEN MAAR WOORDEN FESTIVAL IN DE ROTTERDAMSE SCHOUWBURG. FESTIVALPODIA VOL LITERAIRE GROOTHEDEN, JONG SCHRIJFTALENT, SWINGENDE PERFORMANCES, INTIEM THEATER EN FILM.. WWW.GDMW.NL

AMSTERDAM 8 OKTOBER CLAUDIA JONG LEEST UIT WOLFJE, TIJD: 15.00-16.30 UUR. LEEFTIJD VANAF 9 JAAR. TOEGANG GRATIS. WWW.DENIEUWEBOEKHANDEL.NL

ANTWERPEN 9 EN 16 OKTOBER, VIERING VAN DE DE HONDERDSTE VERJAARDAG VAN ANNIE M.G. SCHMIDT MET VIER VERFILMINGEN VAN HAAR BOEKEN. AUTEURS NOëLLA ELPERS EN MICHAëL DE COCK LEIDEN DE FILMS IN. STICHTINGLEZEN.BE.

HEEMSTEDE 20 OKTOBER, HOE LEES IK EEN BOEK? LIDEWIJDE PARIS (UITGEVER AILANTUS) GEEFT TIPS AAN DE HAND VAN HET NEGERBOEK VAN LAWRENCE HILL BOEKHANDEL BLOKKER, AANVANG: 20.00 UUR. TOEGANG € 3,=. RESERVEREN GEWENST WWW.BOEKHANDELBLOKKER.NL

LANDELIJK 21 OKTOBER - 15 NOVEMBER WWW.NEDERLANDLEEST.NL

ALMERE, 30 OKTOBER LITERAIR FESTIVAL ‘SCHRIJVERSBLOCK’. AAN DE ALMEERSE KEUKENTAFEL MET EEN BEKEND SCHRIJVER? WWW.SCHRIJVERSBLOCK.NL.

advertenti e

WIN EEN bOEk

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoon-lijkheid. Welke drie zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen tot en met maandag 7 november 2011 naar: redactie@boekenkrant.com.

De Boekenkrant is ook actief op twitter! Kijk op twitter.com/boekenkrant. Intussen hebben we 2271 volgers.

gespleten persoonliJkheid twitter

agenda

facebook

De Boekenkrant wil meer doen voor de leesclubs. Daarom komen wij graag met u in contact. Beantwoord de volgende vragen en maak kans op een leuk boe-kenpakket of een meet&greet met een echte schrijver!

• Hoeveel deelnemers telt uw leesclub?• Hoe vaak komt u samen?• In welke plaats komt u samen?• Wat is uw laatst gelezen boek?Stuur uw antwoorden met uw naam en adres naar: redactie@boekenkrant.com

dit kunt u winnen

winnaars

walterdaniël roVers, uitgeVeriJ

wereldbibliotheek,isbn 978 90 284 2425 8

(€18,90)

colofonCOLOFON – De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels. Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, Kamer 22, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon +31 30 2231718; fax +31 30 2145823; e-mail redactie@boekenkrant.com. Redacteuren Abe Borst, Leoni Nijland, Siebe Huizinga, hoofdredacteur (siebe.huizinga@uhb.nl); Roel Weerheijm, literair redacteur (roel.weerheijm@uhb.nl); Gijs Korevaar, redacteur spanning. Vormgeving en lay-out Titus Vegter. Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie, Utrecht. Uitgever Jan Louwers (jan.louwers@uhb.nl). Met dank aan Wendy Claes, Dennis Smits, Bram Bakker. Oplage 21.000. Abonnementenservice abo@boekenkrant.com. Informatie over adverteren? tel. +31 30 2231718; verkoop@uhb.nl www.boekenkrant.com. De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meldt u aan via www.boekenkrant.com. Of vul de bon in op pagina 3. De volgende Boekenkrant verschijnt op maandag 7 november 2011

hallo leesclub! maak kans op een leuk boekenpakket!

Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.

Adverteren in de Boekenkrant? Informeer naar de mogelijkheden via info@boekenkrant.com of kijk op www.boekenkrant.com

silvesterstrips.nl

336 pagina’sISBN 978-90-5885-623-4

VOOR HETEERST cOmplEET

IN HET NEDERlANDSVERKRIJGBAAR:

SnoopypeanutS compleet

1953-1954

De Boekenkrant is ook actief op Facebook. Intussen hebben wij 2008 vrienden.

o k t o b e r 2 0 1 1 • W W W. b o e k e n k r A n t. c o m

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid?

Het goede antwoord was: Daniël Rovers, Ian Kershaw en Irene Wing Easton. Uit de vele inzendingen trokken wij Judith

Lanooij uit Alphen aan den Rijn als win-naar. Je wint een exemplaar van Het negende schrift van Maya, van Isabel Allende.

Van harte gefeliciteerd!

24

advertenti es

De mens achter de minister-president

Dries van Agt, Jan Peter Balkenende, Piet de Jong, Wim Kok en Ruud Lubbers over de veeleisende functie van premier in

De smaak van de macht – Gesprekken met oud-premiers

De pers over De smaak van de macht

Bouke Bergsma, ANP: ‘Lubbers doet

onthullingen over kabinetsonder-

handelingen met PVV, VVD en CDA.’

Kees van der Malen voor Noordhollands

Dagblad en GPD: ‘Met een human touch

geeft de schrijfster inkijkjes in het familie-

leven van de premiers.’

Marc van der Linden in Weekend, Royalty

en RTL Boulevard: ‘Een boek om “u”

tegen te zeggen. En als het een succes

wordt, hoop ik dat ze ooit nog eens een

boek schrijft over wat het met iemand

doet om op een dag prinses te worden.’

Pieter van Os in NRC Handelsblad: ‘Voor

een breed geïnteresseerd publiek inter-

viewde prinses (en journalist) Annemarie

Gualthérie van Weezel vijf ex-premiers.

Vijf premiers, om in de trein te lezen.’

Pieter Klein Beernink in De Telegraaf: ‘In

het boek De smaak van de macht vertelt

Ruud Lubbers hoe hij onaangekondigd

naar Washington ging om een eredoctor-

aat in ontvangst te nemen en hoe hij de

Amerikaanse president George Bush sr.

strikte om in Nederland op staatsbezoek

te komen.’

Ron Meerhof, de Volkskrant: ‘Het is geen

sinecure om de vijf nog levende oud-

premiers tot interviews te verleiden.’

€17,99

Annemarie Gualthérie van Weezel, parlementair redacteur bij de NOS, sprak met alle vijf nog in leven zijnde

premiers in het voorjaar van 2011 en fotograaf Jeroen van der Meyde maakte daarbij de passende foto’s.

Knevel & Van den Brink, RTL Boulevard, Tijd voor Max en Blauw Bloed besteedden uitgebreid aandacht aan

De smaak van de macht, waarvan inmiddels sinds verschijnen 12 september jl. meer dan 10.000 exemplaren

zijn verkocht. De vierde druk is net verschenen.

Op zondagmiddag 23 oktober om 14.30 uur vertelt Annemarie Gualthérie van Weezel in gesprek

met Coen Verbraak in De Algemene Boekhandel in Amersfoort over De smaak van de macht. Kaarten € 12,50 inclusief consumpties, inlichtingen tel 033-4622222 info@algemeneboekhandel.nl

U I T G E V E R I J C O N S E R V E