In onze moderne wereld moet alles snel gaan,zeer snel en soms zelfs te snel, onderstreept Jean-Louis Servan Schreiber in zijn laatste boek (*).

Als mandataris worden wij ook geconfronteerdmet die dagelijkse druk en moeten wij vaakdringende zaken oplossen. Elke dag weertrachten wij aan de behoeften van onze

medeburgers tegemoet te komen. Dat is normaal, daarvoor zijn we er.

Maar wij moeten ook een verder perspectief geven aan onzeactie, ons niet blindstaren op de korte termijn, en onze actieeen lange termijn perspectief trachten te geven. In vergelijkingmet andere overheidsniveaus van ons land kent degemeentelijke instelling zes jaar politieke stabiliteit. Diestabiliteit is een troef waarvan wij gebruik moeten maken omprojecten op lange termijn voor te bereiden en uit te voeren.

Dat doen veel Brusselse gemeenten en OCMW’s door met desteun van het Gewest en onze Vereniging een Lokale Agenda 21uit te stippelen: een actieplan voor duurzame ontwikkeling. Delokale besturen – en dat kunnen wij nooit genoegbenadrukken – zijn een uitzonderlijke hefboom om dezaken in de goede richting te stuwen. Meewerken aan dedynamiek van duurzame ontwikkeling is essentieel als wij naarde toekomst toe willen werken.

Een actiedomein op middellange en lange termijn dat mindergoed geëxploiteerd wordt door het Gewest en onze gemeenten, isde aanwezigheid van de Europese instellingen in Brussel. Onsstadsgewest is de wereldhoofdstad van lokale en regionalelobbying. Er zijn niet minder dan 243 kantoren van regionalevertegenwoordigingen gevestigd. Heel wat Europese gewesten ensteden creëren netwerken, die naar samenwerking streven inwelbepaalde domeinen. Het Brussels Gewest en bepaaldegemeenten zijn in enkele netwerken vertegenwoordigd, zoalsERRIN, dat bestaat uit 50 Europese gewesten die samenwerken rond innovatie en onderzoek en samen willen ingaan

op offerteaanvragen van de Europese Commissie. Het BIM vanzijn kant werkt samen met 5 andere Europese steden rond destrijd tegen de vervuiling. Bepaalde gemeenten zijn actief innetwerken zoals Duurzame Wijken of Energy Cities. Wezouden echter nog meer kunnen doen wat de participatie aanEuropese netwerken betreft. Vele Europese steden en gewestenzijn vragende partij voor samenwerking met ons Gewest of eenvan de gemeenten. Dat kan zeer interessante economische ensociale gevolgen hebben.

Naar de toekomst toe werken, dat is ook rekening houden metde behoeften die voortvloeien uit de demografische groei inBrussel op het vlak van kinderopvang, uitbreiding van scholen, …Aan sommige behoeften wordt onvoldoende tegemoetgekomenbij gebrek aan financiën. De financieringswet die de verdelingvan het geld tussen de federale overheid en de gewesten regelt,zal zeker herzien worden.

Dan is er nog de vraag of er voldoende aandacht geschonken zalworden aan de context van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.Het is immers niet normaal dat een gewest zoveel rijkdomgenereert en de middelen niet krijgt die daar zouden moetentegenoverstaan.

Als we in Brussel de toekomst beter willen kunnen plannen,moeten wij onze procedures voor de opstelling van gewestelijkeen gemeentelijke plannen vereenvoudigen en meer aandachtschenken aan evaluaties. Drie, vier, vijf jaar of meer om eenbijzonder bestemmingsplan uit te werken … dat is veel te lang.De uitvoering van incidentiestudies voor grote steden-bouwkundige projecten neemt ook altijd te veel tijd in beslag.

Goed besturen is niet alleen het dagelijks leven in goede banenleiden. Het is ook vooruitblikken naar de toekomst. Dat maaktons engagement ten dienste van de medeburger zo boeiend.

Acties op lange termijn bestendigen

Ver.

Uitg.

Mar

cTho

ulen

-Nr7

317

ED

ITO

Nr 2010/04 - augustus / september 2010

Marc CoolsVoorzitter van de VSGB

(*) « Trop Vite ! » - Jean-Louis Servan Schreiber - Albin Michel 2010

Vereniging van de Stad en de Gemeentenvan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vzw

Aarlenstraat 53/4 - 1040 BrusselTel 02 238 51 40 - Fax 02 280 60 90

welcome@avcb-vsgb.beRedactie : philippe.delvaux@avcb-vsgb.be

www.vsgb.beGepubliceerd met de steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,

Dexia en Ethias

Directie : Marc Thoulen

Coördinatie : Philippe Delvaux

Redactie : Marc Cools, Christine Dekoninck, Philippe Delvaux, Juliette Lenders, Boryana, Nikolova, Robert Petit, Marc Thoulen

Vertaling : Liesbeth Vankelecom, Kevin Cuppens, Annelies Verbiest

Secretariaat : Céline Lecocq, Chantal Matthys

Abonnementen : Patricia De Kinne : 02 238 51 49 - patricia.dekinne@avcb-vsgb.be

Publiciteit : Agentschap Publiest - 02 550 38 04 - office@publiest.lu

Nieuwsbrief wordt gedrukt op 100 % gerecycleerd papier

Nieuwsbrief Nr 2010-04 augustus/september 2010

2 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

INHOUDSTAFEL

Praktische gids voor de gemeentemandataris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3Europese Week van de Lokale Democratie 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4Watermaal-Bosvoorde, 70 engagementen voor duurzaamheid . . . . . . . . . . . . . . . .6Pollutiepieken, overleg ten dienste van de operationalisering . . . . . . . . . . . . . . . .10“Samen tegen armoede … ik ook” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14Brusselse gemeentefinanciën. Een zeer voorzichtig jaar ! Een overgangsjaar ? . . . .16De dading inzake gemeentebelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19Wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20Het kraken van niet-verlaten en niet-vervallen private panden in Brussel . . . . . .24

pagina

N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4 33

PRAKTISCHE GIDS VOOR DE GEMEENTELIJKEMANDATARIS

NIEUW

Binnenkort publiceert de Vereniging een praktische gidsvoor de Brusselse uitvoerende mandataris, burgemeester enschepen. Het wordt een leidraad in de bevoegdheden entaken, die soms erg complex zijn.

Deze publicatie tracht tegemoet te komen aan een behoefteaan informatie van de Brusselse uitvoerende mandataris, eendomein waar uitgevers zich onvoldoende in wagen wegensde beperkte afzetmarkt. De Vereniging wou die leemtewegwerken.

Fiches

De gids bestaat uit fiches. Iedere fiche bevat een kortebeschrijving van het doel, de wettelijke basis van hetonderwerp, een uiteenzetting van de problematiek enbijkomende wettelijke referenties over precieze punten,rechtspraak of rechtsleer.

De fiches zijn gegroepeerd in hoofdstukken over algemenebegrippen, gaande van het statuut, de bevoegdheden vanburgemeester en schepenen en materies zoals leefmilieu,huisvesting, economie en financiën, overheidsopdrachten, …

Juridisch werk, praktische benadering

Er werd geopteerd voor een praktische benadering vanjuridische thema's. De materie wordt uitgediept door tekijken naar de wetgeving die van toepassing is op deBrusselse uitvoerende gemeentelijke mandataris, met eenbeschrijving van de taken en verantwoordelijkheden.

Naar gelang van de materie gaan de fiches in op debevoegdheid van de burgemeester, de schepen of het college,maar als dat noodzakelijk is voor een goed begrip wordt erook verwezen naar de gemeenteraad of de gemeente zelf.

Voor burgemeesters en schepenen

Schepen of burgemeester, de Brusselse uitvoerendegemeentemandataris is de voornaamste doelgroep.

Maar ook anderen die iets te maken hebben met hunfuncties, zullen er nuttige informatie in vinden:gemeenteraadsleden, gemeentepersoneel, studenten die zichwillen verdiepen in de werking van de gemeente.

Aanvullingen, updates en soepeleverspreiding

De gids is nog niet exhaustief, maar zal mettertijd aangevuldworden. Hij zal ook aangepast worden aan de evolutie vande wetgeving.

Daarom worden de fiches elektronisch ter beschikkinggesteld, op de website van de Vereniging www.vsgb.be, waarhij geraadpleegd en geprint kan worden, maar niet bewaard.

In een eerste fase is de verspreiding gratis, zodat iedereenkan kennismaken met de publicatie en een bijdrage kanleveren tot de verbetering van deze eerste editie. Vervolgensblijft alles gratis voor de Brusselse uitvoerendegemeentemandatarissen maar wordt het betalend voor deandere doelgroepen en ook indien men een papieren versiewil ontvangen.

4 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Van 15 tot 22 oktober 2010 zullen de Brusselsegemeenten leven op het ritme van een heeluitzonderlijke Europese Week van de LokaleDemocratie.

De Raad van Europa, die aan de grondslag ligtvan het Europees Handvest van de Lokale Autonomie,dat de lidstaten ertoe verbindt de beginselen van de lokaleautonomie in hun interne wetgeving op te nemen, is ook deinitiatiefnemer van dit project en steunt er de uitvoeringvan. De Europese Week van de Lokale Democratie draaitoverigens rond de openstelling van het handvest voorondertekening en dit jaar wordt daar op 15 oktober de 25e verjaardag van gevierd.

Deze verjaardag is echter niet het enige wat deze editiebijzondere glans geeft. Er is ook het Belgischvoorzitterschap van de EU, dat goed bestuur als prioriteitinschrijft. Daarom heeft de Vereniging – met succes – eendossier ingediend om het label “Belgisch voorzitterschap” tekrijgen voor de acties die in het kader van de campagne enhet Brussels Gewest op touw gezet worden.

De participatie van de burgers is essentieel voor een dynamischelokale democratie. Daarom wil de Europese Week van deLokale Democratie de burgers meer inzicht verschaffen in hunlokale overheden en hen stimuleren om eraan deel te nemen.Concreet wordt er informatie aangeboden over de werking vande lokale overheden, de bevoegdheden van hun mandatarissenen hun mogelijkheden om hun stem te doen gelden in lokaleaangelegenheden.

De Europese Week van de Lokale Democratie trachtmandatarissen en ambtenaren ook te sensibiliseren voorparticipatie, en wil hun een bevoorrechte gelegenheid biedenom hun medeburgers te ontmoeten in een informeel, ludiek enfeestelijk kader. Lokale acties in heel Europa onder eengemeenschappelijke noemer bevorderen het idee dat de lokaledemocratie en het streven naar nabijheid, participatie en goedbestuur deel uitmaken van de waarden die alle Europeanenhoog in het vaandel dragen.

Concreet worden er op één of meerdere dagen verschillendeactiviteiten georganiseerd voor verschillende doelgroepen:infosessies, debatten en opendeurdagen, ludieke activiteiten, …Er zijn weinig richtlijnen, maar wel een rode draaddoorheen de programma's: “duurzame stad en goedbestuur” is het thema dat dit jaar gekozen werd door deRaad van Europa. Reageren op de klimaatverandering,sociale en culturele ongelijkheid bestrijden, een houdbareontwikkeling voor de volgende generaties garanderen… aanhet begin van deze 21e eeuw komen we absoluut geenuitdagingen tekort. De onze is aan te tonen hoe praktijkenvan goed lokaal bestuur kunnen bijdragen tot het bereikenvan deze doelstellingen.

Bij het ter perse gaan van dit nummer is het nog te vroegvoor een complete en gedetailleerde planning, maar deprogramma's lopen vlot binnen en wij hopen dat net als devorige jaren niet alleen alle gemeenten deelnemen maar ookde OCMW's zich erbij aansluiten, in dit Europees Jaar vande Armoedebestrijding.

Onder de “traditionele” structuur van de activiteiten(ontmoetingen en debatten voor burgers, opendeur van deinstelling of het gemeentebestuur) vinden we ookbijzondere creatieve projecten, nieuwe thema's of devernieuwing van reeds gevoerde acties.

Enkele nieuwe acties of thema's uit de reeds ingediendeprogramma's: bezoeken aan participatieve wijken,wandelingen rond ruimtelijke ordening, hinder door werkenbekeken vanuit het beheer van de werken, een waardig levenmet beperkte middelen, kiezen voor lokale producten ofrecyclage, seizoensgroenten en -fruit, de gemeentebegroting,theater rond duurzame ontwikkeling, …

Beproefde acties die terugkomen: bezoek aan biologische tuinen,besparingsmaatregelen, solidariteit tussen generaties,opstelwedstrijd, kennismaking met bepaalde beroepen,spelparcours, evenement voor nieuwkomers, inzicht in departicipatieve mechanismen, … Zonder voorbij te gaan aan deactiviteiten in het kader van Place aux Enfants, waarmee eenlink gelegd wordt.

EUROPESE WEEK VAN DE LOKALEDEMOCRATIE 2010

In het teken van het Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie

ACTUALITEIT

5N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Dit jaar zijn er niet één maar twee gemeenschappelijkeactiviteiten voor alle Brusselse deelnemers.

Het eerste gemeenschappelijke evenement voor de 19gemeenten is de academische openingszitting. Het eerstedeel wordt een colloquium dat voornamelijk gericht is totde gemeentemandatarissen en de spots zal richten op derode draad van de campagne: duurzame stad en lokaalbestuur. Politici en terreinwerkers zullen er het themabelichten en daarna het debat openen. Na het colloquiumvolgt een zitting die openstaat voor het publiek, waar hethuis van de lokale democratie gebouwd zal worden. Ditgebeuren wordt ingeleid door vertegenwoordigers van degemeente waar het plaatsvindt, nl. Sint-Lambrechts-Woluwe, de Vereniging, het Gewest en de Raad van Europa.Burgers uit alle Brusselse gemeenten zullen er samen hethuis van de lokale democratie bouwen, dat in de gemeente

tentoongesteld zal blijven tot devolgende editie. Afspraak in het gemeentehuis van Sint-Lambrechts-Woluwe, op 15 ok-tober om 16 uur.

Een Europees netwerk voorgoed bestuur. In nauwe samen-werking met de gemeente

Etterbeek zal een tweede gemeenschappelijke activiteit eenreflectie zijn over de bijdrage die een Europees netwerk voorde uitwisseling van goede praktijkvoorbeelden onder lokaleen regionale besturen kan leveren tot het lokaal bestuur. Hetgaat om een colloquium met deskundigen, dat gericht is totde Brusselse gemeenten en het Brussels Gewest, hunbuitenlandse correspondenten en de internationaleinstellingen. Dit vindt plaats in het gemeentehuis vanEtterbeek, op 21 oktober om 14 uur.

De Vereniging stelt alles in het werk om de communicatieen de zichtbaarheid van het evenement te verbeteren.

Wij zijn trots op de unieke synergie tussen het Gewest, degemeenten en de Vereniging. Het Gewest steunt niet alleende deelnemende gemeenten en OCMW's, maar ook decoördinatie en communicatie die de Vereniging op zichneemt. Dankzij deze ondersteuning komt een groot aantalgevarieerde en degelijke projecten tot stand. Het feit dat deacties gebundeld worden in één week en er eencommunicatiecampagne gevoerd wordt, versterkt dezichtbaarheid van de acties. Zowel het aantal, als de synergieen de kwaliteit van de projecten hebben de aandacht van deRaad van Europa getrokken. Daardoor werd de Brusselseoperatie uitgeroepen tot één van de vier modelacties van deeditie 2008 en viel die eer haar als enige opnieuw te beurt in

2009. Voor 2010 legt de Vereniging zich erop toe deoperatie te doen kaderen in het netwerk 12* van de Raadvan Europa.

Marc Thoulen

Tot slot vernieuwt de Vereniging de website van decampagne om beter te beantwoorden aan de toenemendevraag naar uitwisseling van informatie en promotie naar hetgrote publiek. De nieuwe website is toegankelijk via die vande Vereniging, maar beschikt tevens over een rechtstreeksetoegang: www.ewld.be of brussel.ewld.be

Dankzij de databankstructuur kan men er zoekopdrachtenverrichten per jaar, per gemeente of per type activiteit. Hethele programma van het jaar wordt erin opgenomen en erkan telkens een overzicht van afgedrukt worden. Er is ookinformatie te vinden over de acties van de voorbije jaren eneen fotogalerij die een beeld geeft van het verloop van deactiviteiten.

ACTUALITEIT

6 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Watermaal-Bosvoorde is een van de eerste Brusselse gemeenten die zich engageerden op het gebied vanduurzame ontwikkeling. Afgelopen maart heeft de gemeenteraad het actieplan van zijn Lokale Agenda 21,het resultaat van langdurig labeur, goedgekeurd. Dit actieplan bestaat uit 70 concrete maatregelen, verdeeldover 4 grote thema's (+ één thema ‘bestuur’).

Wij hadden alvast een gesprek met Julien Knoepfler, die sinds een jaar het beleid van de gemeente inzakeduurzame ontwikkeling coördineert en belast werd met de voorbereiding van de Agenda 21. Daarnaast is hijactief als zelfstandig consultant in overheidsmanagement. Nieuwsbrief vroeg hem hoe het project ontstaan is.

Nieuwsbrief : Wat betekent de uitwerking vaneen Lokale Agenda 21 op financieel vlak en watzijn de bronnen van deze financiering ?Julien Knoepfler : “Het Brusselse Gewest ondersteunt deduurzame initiatieven van de gemeenten op twee verschillendeen cumuleerbare manieren: enerzijds in de vorm van sectoraleprojecten van ‘categorie 2’ die slechts betrekking hebben op tweevan de drie klassieke hoofdlijnen van duurzame ontwikkeling,

en anderzijds door algemenere projecten van‘categorie 1’ die betrekking hebben op deuitwerking van een Lokale Agenda 21 met degeheel globale en zogenaamde 360°-benadering diehiermee gepaard gaat.

Deze gewestelijke steun bedraagt tot 50.000 europer jaar. Met dit bedrag kunnen het loon van deprojectcoördinator (ongeveer 40.000 euro) endiverse participatieve en communicatieactiviteiten(ongeveer 10.000 euro) gefinancierd worden.Beide subsidies vereisen tegelijk dat ook de

gemeente financieel bijdraagt aan het project. Deze financiëlesteun zal drie jaar duren, een termijn die overeenstemt met degebruikelijke tijdsduur om een Agenda 21 uit te werken.

Hoewel de coördinatie uiteraard intern blijft, aangezien het omcommunicatie en participatie gaat, komt het echter vaak voordat de gemeenten een deel van het werk uitbesteden, wat wijgedaan hebben in Watermaal-Bosvoorde. Zo heeft eengespecialiseerd bedrijf zich, onder onze leiding uiteraard,beziggehouden met het redactionele ontwerp van een brochureom de burgers de duurzame verwezenlijkingen van de gemeenteduidelijk te maken. Een grafisch vormgever wasverantwoordelijk voor de (zeer geslaagde) lay-out en decontacten met de drukker. Het is immers essentieel voor hetwelslagen van het project dat het publiek het project begrijpt ensteunt. Het publiek wordt voor de rest niet in een passievepositie geduwd, maar wordt verzocht om mee na te denken overde uitwerking van de Agenda 21. Ook daarvoor heeftWatermaal-Bosvoorde samengewerkt met specialisten (ingroepsdynamica in dit geval) om deze participatie teoptimaliseren.”

Hoe hebt u het werk in de gemeentegestructureerd ?

“In Watermaal-Bosvoorde werd het werk gesuperviseerd doortwee comités met complementaire taken en samenstellingen.

Het eerste comité is belast met de dagelijkse sturing van het‘project Agenda 21’ en bestaat uit de coördinator, mezelf dus,evenals burgemeester Martine Payfa en schepen Anne DePuydt, de gemeentesecretaris, het hoofd van de milieudienst, hethoofd van de informaticadienst (die door zijn transversalefunctie over een perfecte kennis van de gemeentelijke ‘machine’beschikt) en ten slotte een vertegenwoordigster van de financiëledienst (zonder deze dienst kan niets ernstig overwogenworden !).

Het tweede comité bestaat uit alle diensthoofden van hetbestuur. Dit comité is per definitie zwaarder en kwam mindervaak samen, maar werd geraadpleegd vóór de bekrachtigingvan de diagnose en voor de samenstelling van een eerste ontwerpvan actieplan ('long list') bijvoorbeeld.

Naast het feit dat ze binnen dit overlegorgaan moestenbijeenkomen, leek het ons belangrijk om de verschillendediensthoofden te betrekken bij de uitwerking van het actieplan.Als ze zich buiten het project hadden moeten houden, danhadden ze zich er op de duur niet meer voor geïnteresseerd en

WATERMAAL-BOSVOORDE, 70 ENGAGEMENTENIN HET TEKEN VAN DUURZAAMHEID

IN ONZE GEMEENTEN

Sensibiliseringsactie op het Keymplein.

Julien Knoepfler.

7N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

het project beschouwd als een extra werkoverlast. Maar hunbetrokkenheid in de dynamiek maakt het mogelijk omduurzame elementen in hun werkwijze te op te nemen, enstimuleert hen zelfs om zich vast te bijten in de duurzameuitdagingen – die inmiddels echte politieke gegrondheidverworven hebben – om een dossier te doen vlotten.

In dit comité is de rol van de gemeentesecretaris ten slotteessentieel. Of het bestuur volgt, hangt deels af van zijnondersteuning. En hoewel ik op dagelijkse basis meer samen zitmet het hoofd van de milieudienst, let ik er als coördinatoraltijd op om mijn rechtstreekse rapportering aan degemeentesecretaris te benadrukken, om gebruik te maken vanzijn hiërarchische positie en zijn transversale inzicht in degemeentelijke realiteit.”

Welke fasen gingen de goedkeuring van heteigenlijke actieplan vooraf ?

“Een Lokale Agenda 21 wordt niet goedgekeurd op één dag. Erkomt heel wat voorbereiding bij te pas, zoals de ontleding vanhet onderwerp, de analyse van de bestaande situatie, hetsamenbrengen van de betrokken partijen, de bepaling vanopties, de oplossing van conflicten, de prioritering van dedoelstellingen, enz.

Concreet volgen verschillende fasen elkaar op volgens eenmethodologie die op internationaal niveau relatiefgestandaardiseerd is.

De eerste fase (die vaak over het hoofd gezien wordt!) bestaaterin zich te vergewissen van het politieke draagvlak van hetproject. Door zijn holistische, strategische en toekomstgerichteaspect is de Lokale Agenda 21 ontegenzeglijk één van de meestpolitieke dossiers (in de verheven betekenis van het woord) dieer maar kunnen zijn. De Agenda 21 moet dan ook zoveelmogelijk ondersteund worden door de verkozenen. Dankzijdeze steun kan het project vervolgens doordringen tot deadministratieve diensten en de bevolking. Het is vooralbelangrijk dat het project 100 % de steun geniet van deburgemeester omwille van zijn overzichtsbeeld en voortvarendevisie (‘gemeentelijk project’). Maar het is een goede zaak dat hetvolledige college zich toewijdt aan het project, over departijgrenzen heen.

Naast dit symbolische draagvlak moet een Agenda 21 gebaseerdzijn op een reële situatie. Voordat we gingen bekijken wat wewilden bereiken, moesten we dus onze uitgangssituatiebestuderen. Dat gebeurt tijdens de ‘diagnose van duurzameontwikkeling’ van de gemeente. De diagnose moet zowel hetinterne aspect, met andere woorden de instelling, als het externeaspect, namelijk het grondgebied en de bewoners, dekken. Alssokkel voor de latere opbouw moet deze diagnose zoveelmogelijk gedeeld worden. Dit verklaart waarom de afwerkingvan deze twee onderdelen wat tijd in beslag genomen heeft inWatermaal-Bosvoorde.

Na deze 'nulmeting' hebben we ons gezet aan de bepaling vande grote uitdagingen die het meeste werk zouden vergen in hetvervolg van het proces, rekening houdend met de graad vancontrole van de gemeente over deze uitdagingen (exclusieve oflicht gedeelde bevoegdheid), de mate van overeenstemming metde uitdagingen, de beschikbare financiële en personelemiddelen, enz. De uitdagingen vormen een overgang tussen dediagnose, die deel uitmaakt van de omschrijving, en destrategie, die de actie aankondigt. Het beste is om 10 tot 15uitdagingen te selecteren zodat ze verdeeld kunnen worden overde drie basisaspecten van de duurzame ontwikkeling (waaraanvaak ‘organisatie van het grondgebied en mobiliteit’ alsautonoom thema toegevoegd wordt) en bestuur.

Naast de uitdagingen moeten de grote doelstellingen van deAgenda 21 vastgelegd worden. Daartoe wordt soms een“gemeentelijke visie” op lange termijn geschetst (bijvoorbeeldtijdens een seminarie waar nagedacht wordt over de toekomst)met de duidelijke trends, de grijze zones en de opmerkelijkstepolitieke projecten van de gemeente voor de toekomst. InWatermaal-Bosvoorde beschikten we helaas niet over de nodigetijd voor deze oefening. We zijn dus gewoon begonnen met devastlegging van de strategische doelstellingen die geformuleerdwerden tijdens de fase van de hoofdlijnen van het beleid. Opmilieugebied bijvoorbeeld kan je een strategische doelstellinguitdenken voor de hele kwestie van de bescherming van denatuur, de lucht en het water, een andere voor de hele sector vande energiebesparing, een derde voor de productie vanalternatieve energie en een laatste voor het probleem van hetafval- en risicobeheer. Deze doelstellingen worden vervolgensomgezet in operationele, nauwkeurigere en dus beter meetbaredoelstellingen.

In een laatste fase wordt de opbouw afgewerkt met deuitwerking van het actieplan. Zoals je ziet, komt dit actieplan(de lijst met verbintenissen van de eigenlijke Agenda 21) nietzomaar uit de lucht vallen en is het evenmin een hoop acties dieovergenomen werden van de Agenda's 21 van buurgemeenten.De acties die in Watermaal-Bosvoorde geselecteerd werden,moeten beschouwd worden als de laatste en concrete omzettingvan strategische en operationele doelstellingen die specifiekgekozen werden voor de betrokken gemeenschap.

Dit actieplan werd afgelopen maart onderworpen aan degoedkeuring van de gemeenteraad. We zijn er trouwens trots opdat onze wetgevende macht zich intensief (en positief )beziggehouden heeft met de lokale Agenda 21. Het politiekedebat kon op die manier gevoed worden en heeft tal vanopbouwende initiatieven teweeggebracht. Als ik me goedherinner, vonden er over het onderwerp een zestigtalinterpellaties plaats, die allemaal besproken werden in de bestesfeer. Het actieplan werd uiteindelijk unaniem goedgekeurd !

Betreffende de kwestie van de perimeter die voorbehouden moetworden voor de Agenda 21, heeft de gemeente Watermaal-Bosvoorde een actieplan dat alle gebieden van de duurzame

IN ONZE GEMEENTEN

88 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

ontwikkeling op een zeer harmonieuze, duidelijke enpedagogische manier aftast. Dat gebeurde niet zonder de koerssoms weer aan te passen. Pas tijdens de fase van de bepaling vande doelstellingen zijn we begonnen met de integratie van heteconomische onderdeel dat niet opgenomen werd in de diagnoseen zelfs in de uitdagingen. Uiteindelijk komt dit economischeaspect toch zeer uitgebreid aan bod via de vier hoofdlijnen vanhet economische dynamisme (vernieuwing en oprichting vanbedrijven), de tewerkstelling in kwantiteit en kwaliteit, hetduurzame verbruik (waaronder toerisme en beleggingen) en tenslotte het ethische en ecologische beheer van winkels enbedrijven.”

Hoe gaat u samenwerken met de bevolking ?

“De Lokale Agenda 21 moet niet alleen rekening houden metde bevolking, maar met de hele 'burgermaatschappij' die ookentiteiten omvat zoals bedrijven, verenigingen, deparagemeentelijke instellingen, enz. De grootste moeilijkheid opdit gebied is te bepalen hoeveel communicatie er nodig is omparticipatie te stimuleren en correcte en vooral aangepasteinformatie te verspreiden. Met betrekking tot dit laatste punthebben we vermeden om tijdens onze vergaderingen met debevolking te lang te blijven stilstaan bij het concept 'duurzameontwikkeling' zelf. Het is beter om uitdagingen meteen om tezetten in concrete dossiers. Het concept wordt dan niet op delange baan geschoven (de logica van globaal evenwicht isbijvoorbeeld waardevol) maar de mogelijkheid dat het concepttot een resultaat leidt (op inductieve wijze, op basis van depraktijk), wordt overgelaten aan hen die belangstelling tonenvoor deze ietwat intellectuele notie.

Voor de rest moeten de raadpleging, de sensibilisering en deinformering van de bevolking onvermijdelijk verschillendewegen volgen. Zo hebben we ludieke initiatieven georganiseerdop markten, maar ook ‘cyberconsultatie’ via het internet.”

Het actieplan van de Agenda is nu goedgekeurd.Welke zijn de volgende stappen en grote uit-dagingen ?

“Een van de uitdagingen is om het voortbestaan van hetproject veilig te stellen. De lancering en opbouw ervan werdengecoördineerd door een ad-hocfunctie waarvan het tijdelijkeaspect (driejarige subsidie) nooit onder stoelen of bankengestoken werd! We moeten er dus voor zorgen dat elke dienst deAgenda 21 goed integreert, vooral in de maatregelen die errechtstreeks betrekking op hebben, en dat de fakkel goeddoorgegeven wordt. Deze overweging brengt ons weer bij hetbelang dat gehecht moet worden aan het politieke draagvlak enaan de doorslaggevende rol van de gemeentesecretaris die instaatvoor de voortzetting van het project en het belang dat er in detoekomst aan gehecht moet worden.

In deze optiek moeten de 70 acties mettertijd alleen noguitgevoerd worden. Opnieuw moeten de grote methodologischelijnen vastgelegd worden om de kluts niet kwijt te raken, doorenerzijds uitvoeringsindicatoren en anderzijds effectindicatorentoe te kennen aan het project.

Een laatste uitdaging zijn de financiën, wat een pijnpunt blijft.Zoals we reeds stelden, is de gewestelijke financiering perdefinitie bedoeld om de agenda uit te werken en niet om deuitvoering ervan te waarborgen. Deze hangt – vrij terecht vindik – af van de volledige toe-eigening door de gemeente van hetinstrument dat haar aangereikt wordt. Intern had ik uiteraardde kans om de aangekondigde verdwijning van de functie vancoördinator aan te kaarten, evenals de noodzaak om een andereverantwoordelijke aan te duiden voor de follow-up van deuitvoering. Maar de strijd is nog niet gewonnen, aangezien hetzal gaan om ofwel een ambtenaar die ook een andertakenpakket heeft, ofwel een specialist die met eigen middelenbetaald moet worden. De kwaliteiten van deze persoon en hetstatuut dat aan zijn functie toegekend wordt (vooral op hetgebied van aansluiting) zullen een grote rol spelen in het succesvan deze uitvoering”.

Meer infoDe Lokale Agenda 21 van de gemeente Watermaal-Bosvoorde kunt u raadplegen op www.watermaal-bosvoorde.be > duurzame ontwikkeling en agenda 21

Watermaal-Bosvoorde zal zijn Lokale Agenda 21 op 6 oktober voorstellen in het kader van de balans van deLokale Agenda’s 21.

Daarnaast kunt u meer te weten komen over eeninformatie-initiatief van Watermaal waarvoor driekortfilms gemaakt werden. De ‘making of ’ van ditinitiatief kunt u lezen in “Stilte, wij draaien!” in deMonitor van de Duurzame Ontwikkeling nr. 11, juni 2010 - beschikbaar op www.vsgb.be > Publicaties >Monitor van de duurzame ontwikkeling.

Interview door Philippe Delvaux

Sensibilisering rond “duurzame ontwikkeling in de keuken”.

IN ONZE GEMEENTEN

9N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Sinds enkele jaren levert de gewestregering inspanningenom Brussel duurzaam te maken. Zij willen daartoesamenwerken met alle lokale overheden.

In dat kader krijgen de 19 gemeenten en OCMW's eenwerkkader aangeboden, omkadering door de Verenigingen begeleiders bij de concretisering van de principes vanduurzame ontwikkeling.

Sinds 2007 doet Leefmilieu Brussel, de gewestelijkeadministratie voor leefmilieu en energie, de oproepAgenda Iris 21 om de lokale besturen aan te moedigeneen Lokale Agenda 21 uit te werken: een programma metduurzame acties met het oog op een doeltreffendeeconomische, sociaal correcte en milieuvriendelijkeontwikkeling.

Dankzij deze oproep zijn reeds 19 gemeenten en OCMW'saan de slag gegaan. Op het colloquium zal voor het eersteeen balans opgemaakt worden van de vooruitgang diereeds geboekt werd, en de duurzame projecten eninnovaties bij de Brusselse lokale besturen.

Meer info

Vanaf 9 uur.

BIP (Brussel Info Plein) - Koningsplein 21000 Brussel.

Gratis. Inschrijving en programma op www.ibgebim.be

IN ONZE GEMEENTEN

Leefmilieu Brussel nodigt u uit op dinsdag 6 oktober 2010 op het colloquium

De Brusselse lokale overheden tegenover de uitdagingen van de duurzame ontwikkeling

10 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

In uitvoering van de ordonnantie van 25 maart 1999betreffende de beoordeling en de verbetering van deluchtkwaliteit, organiseert het besluit van de BrusselseHoofdstedelijke Regering van 27 november 2008 totbepaling van de dringende maatregelen om piekperiodesvan luchtvervuiling door fijn stof en door stikstofdioxidente voorkomen, een actieplan. Dit plan omvat een procedurevoor informatieverstrekking en de uitvoering van dringendemaatregelen om de overschrijding te voorkomen vanconcentraties stikstofdioxide (NO2) en stofdeeltjes (PM10)in de atmosfeer.

Het risico op een pollutiepiek doet zich vooral in de wintervoor. Dit is voornamelijk te wijten aan de accumulatie vanvervuilende stoffen uit de uitlaatgassen van voertuigen.Deze pieken zijn mogelijk van november tot maart,wanneer verschillende factoren de correcte verspreiding vande vervuiling in de lucht onmogelijk maken. Deluchtkwaliteit daalt dan sterk en wordt schadelijk voor degezondheid. De pieken hebben een variabele intensiteit eneen duur van enkele uren tot enkele dagen. Ze kunnengevaarlijk zijn voor onze gezondheid. Aangezien depieken beïnvloed worden door de weersomstandigheden,kunnen ze 48 uur op voorhand voorspeld worden.

Niemand, ook niet de gemeenten, stelt de motivering vande ordonnantie, nl. de volksgezondheid, in vraag. Allebetrokkenen zijn het dan ook eens met het feit datafwijkingen om te rijden tijdens een pollutiepiek van niveau2 of 3 enkel in extreme noodgevallen toegestaan moetenworden en voorbehouden zijn voor gevallen van absolutemaatschappelijke of economische noodzaak.

De aanpak van de pollutiepieken raakt de gemeenten opverschillende punten. Enerzijds zijn ze de eerste lijn omafwijkingsaanvragen te behandelen, anderzijds zullen depolitiezones belast worden met de controles. Hungrondgebied zal eveneens geconfronteerd worden metgewijzigde verplaatsingsmodaliteiten.

Andere grote steden (zoals Parijs) hebben eveneens eensysteem ontwikkeld voor verkeersbeperking bijpollutiepieken, vergelijkbaar met de procedures ontwikkeldin ons Gewest. Het Brusselse systeem voegt echter demogelijkheid toe om af te wijken van het rijverbod omdwingende redenen (bijvoorbeeld om gezondheidsredenen).Een pollutiepiek in de winter kan immers voorvallen opeender welk ogenblik in de risicoperiode gedekt door hetbesluit (van 1 november tot 31 maart) en de termijnen voorde detectie van pieken en informatieverstrekking aan debevolking zijn zeer kort (48 uur). Hierdoor zou het beheervan de afwijkingsaanvragen en de toepassing vanpolitiecontroles zeer complex kunnen zijn, behalve indien

POLLUTIEPIEKEN, OVERLEG TEN DIENSTEVAN DE OPERATIONALISERING

NIEUWS VAN HET GEWEST

Sinds 2008 verplicht de Brusselse regelgeving gewestelijke en gemeentelijke overheden om in te grijpen bijpieken van luchtverontreiniging. De toepassing van de wettelijk bepaalde maatregelen gebeurt na overlegtussen de verschillende actoren: Gewest, gemeenten, politiezones, MIVB, … In de praktijk is het echter niet een-voudig. De Vereniging nam deel aan het overleg en laat in deze bijdrage de verschillende actoren aan het woord.

Drie meetniveausEr zijn 3 interventiedrempels vastgelegd voor een pollutiepiek. Voor iedere drempel bestaan er specifieke maatregelen.

Drempel 1 : snelheidsbeperking op het gewestelijk grondgebied.

Drempel 2 : “alternerend rijden” vanaf middernacht, 24 uur lang. Dit betekent dat enkel wagens met een nummerplaatdie eindigt op een even (of oneven, zie hieronder) cijfer in Brussel op de weg mogen. Gemotoriseerdetweewielers mogen wel allemaal rijden. Vrachtwagens van meer dan 3,5 ton krijgen een verkeersverbodtussen 7 en 10 uur en tussen 17 en 20 uur (het systeem van alternerend rijden geldt niet voorvrachtwagens). Het vervoersaanbod van de MIVB wordt versterkt en de toegang is gratis.

Drempel 3 : Elk voertuig krijgt een rijverbod vanaf middernacht en gedurende 24 uur, met uitzondering van prioritairevoertuigen en het openbaar vervoer.

Het besluit bepaalt dat indien drempel 2 bereikt wordt, het systeem van alternerende nummerplaten (paar – onpaar)geldt. Wegbeheerders hebben de mogelijkheid opgenomen om afwijkingen toe te staan. Men schat dat drempel 2 eensin de 3 of 4 jaar bereikt wordt.

1111N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

automobilisten hun voorzorgen nemen en eenafwijkingsaanvraag indienen bij aanvang van derisicoperiode.

Rol van de gemeentenDe gemeenten spelen een rol op 3 niveaus :

• de afwijkingen• de controles• de modale verschuiving

De afwijkingen veronderstellen een zeer hoog reactie-vermogen van de gemeenten binnen een zeer korttijdsbestek, eventueel zelfs in een weekend of op eenfeestdag. Er is een terechte vrees dat weinig mensen ofbedrijven zich bij hun gemeente zullen aandienen vóór hetafkondigen van een pollutiepiek. Vandaar het belang om demensen aan te sporen om afwijkingsaanvragen in te dienenbij aanvang van het risicoseizoen. Verder moet men ookdefiniëren aan wie de toelatingen afgeleverd kunnenworden, volgens welke modaliteiten en criteria.

De controles werpen de vraag op van de omvang van deoperatie ten opzichte van de politiecapaciteit en de prioriteitdie hieraan gegeven dient te worden. Verder stelt zich ookde vraag hoe verboden voertuigen de toegang ontzegd zalworden tot het Gewest. De informatieverstrekking aaniedereen die zich naar Brussel kan verplaatsen en die dus opde hoogte gebracht moet worden over de dringendemaatregel, is eveneens een gegeven waarmee men rekeningdient te houden, zowel bij de aanvraag van afwijkingen (aanwelke gemeente moet een aanvraag van iemand die niet inBrussel woont trouwens geadresseerd worden ?) als voor detoegangscontroles tot de stad.

Tot slot zal bij een rijverbod voor een deel van hetwagenpark in Brussel, bij een pollutiepiek van niveau 2, decapaciteit van de andere transportmiddelen op de proefgesteld worden.

Het besluit bepaalt ook dat het systeem na 3 jaargeëvalueerd zal worden, dus na het einde van de winter2010-2011.

De Vereniging speelt een rol als bemiddelaar en brengt sindsoktober de kabinetten belast met leefmilieu en mobiliteit,Leefmilieu Brussel, Brussel Mobiliteit, gemeenten, politie-zones en mobiliteitsactoren (o.m. MIVB) rond de tafel.

NIEUWS VAN HET GEWEST

Pollutie, een doodsoorzaakSchatting van de oversterfte in functie van de gemid-delde dagelijkse concentraties PM10 (bron: WGO 1).

Drempel 1 : (71 tot 100 µg/m3) : geschatte toename van desterftegraad : 1 tot 2,5 %

Drempel 2 : (101 à 200 µg/m3) : geschatte toename van desterftegraad : 2,5 tot 7,5 %

Drempel 3: (>201µg/m3) : geschatte toename van desterftegraad : >7,5 %

Recentere studies uitgevoerd in het kader van hetEuropese CAFE (Clean Air for Europe 2) programmamaken het mogelijk om, uitgaande van metingen vanPM2.5 en de resultaten van modellen, de impact temeten van deze verontreiniging op de bevolking, hetleefmilieu en de economie van de landen van deEuropese Unie :

- In Europa (EU 25) ramen studies het aantal vroegtijdigesterfgevallen (waaronder 680 kinderen) dat toe te schrijvenis aan verontreiniging door fijne stofdeeltjes op 350.000. Deblootstelling aan PM2.5 in de atmosfeer verminderteveneens de statistische levensverwachting in de EU met 8,6maanden ;

- In België wordt het statistische verlies vanlevensverwachting door blootstelling aan PM2.5 stofdeeltjesgeraamd op 13,6 maanden. Voor het jaar 2000 komt datneer op ongeveer 13.000 vroegtijdige sterfgevallen,waaronder 24 kinderen. 1.100 Brusselaars zouden hierdoorieder jaar vroegtijdig sterven. België wordt bijzondergetroffen door vervuiling door stofdeeltjes. Het wegennet isimmers zeer dicht, de verhouding dieselwagens in hetverkeer is groot en, vooral, de zware industrie is verouderd.Verder zorgt de geografische en meteorologische situatie vanBelgië dat de stofdeeltjes van andere Europese landen ofregio’s hier geconcentreerd worden.

1 WHO Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide, Global update2005, World Health Organization, http://www.who.int/phe/air/aqg2006execsum.pdf

2 Bron: CAFE: Clean Air for Europe http://ec.europa.eu/environment/air/cafe/

www.pollutiepiek.be

12 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Het Gewest : de gezondheid van deBrusselaars voor alles !

VSGB : Mevrouw Courtois, u bent adviseur Lucht enMobiliteit op het kabinet van de Brusselse minister voorLeefmilieu. Kunt u ons uitleggen waarom eenordonnantie en actieplan broodnodig waren ?

Marianne Courtois : “Iedere winter kende België problemenmet de luchtkwaliteit. Die bleven niet zonder gevolgen vooronze gezondheid en ons leefmilieu [nvdr: zie kader “Pollutie,een doodsoorzaak”]. Om de gezondheid van de inwoners enwerknemers te vrijwaren en om te voldoen aan de eisen van deEuropese Unie, die een aantal dringende maatregelen oplegt bijpollutiepieken, heeft het Gewest een “pollutiepiek” planuitgewerkt”.

In Brussel stoot het autoverkeer 70 % uit van de microdeeltjesen meer dan 50 % van de stikstofdioxiden. Daarom bevat ditplan voornamelijk maatregelen rond verkeersbeperking.

Omdat men zich bewust was van de moeilijkheden diegemeenten en politiezones ondervonden bij de uitvoering vanhet plan, heeft Leefmilieu Brussel besloten om samen te werkenmet de VSGB om te luisteren naar de problemen vangemeenten en politie. Dankzij de adviezen is het dispositiefvoor de winter 2010-2011 geëvolueerd volgens drie belangrijkeassen, die het werk van alle actoren moeten vereenvoudigen:informatieverstrekking, afwijkingen en controle.”

Welke communicatiestrategie zal het Gewest hanteren ?

Marianne Courtois : “Vanaf november zal Leefmilieu Brusselde bevolking, ondernemingen en federaties informeren over dedringende maatregelen die genomen zullen worden bij pieken,zodat ze zich hierop kunnen voorbereiden. Aan alle bedrijvendie een verplaatsingsplan moeten opstellen, wordt aanbevolenom het beheer van de pollutiepieken op te nemen in hunactieplan. Vanaf het begin van de winter en tijdens de volledigewinterperiode zullen ze ook het doel zijn van een dynamischecommunicatie via nieuwsbrieven, brieven en informatiesessies.

De bevolking zal in diezelfde periode geïnformeerd worden viaeen informatiecampagne, met onder meer de websitewww.pollutiepiek.be. Deze informatie zal versterkt worden dedag voor een piek dankzij specifieke communicatie doorLeefmilieu Brussel (persbericht, website, artikels, enz.), deMIVB (website, geluidsberichten in de stations), Mobiris(informatieborden op wegen en tunnelingangen,radiobegeleiding) en alle andere sleutelactoren in de Brusselsemobiliteit (Brussel Mobiliteit, Cambio, Carpoolplaza, enz.).De gemeenten worden ook uitgenodigd om deel te nemen aande informatieverspreiding. Om werknemers en burgers teinformeren worden communicatietools ter beschikking gesteld van bedrijven en gemeenten op de websitewww.pollutiepiek.be.”

Het beheer van afwijkingsaanvragen staat centraal in degesprekken tussen de betrokken partijen. Wat zijn derecentste ontwikkelingen ?

Marianne Courtois : “Het Gewest legt momenteel, insamenwerking met de gemeenten, de laatste hand aan eenelektronisch aanvraagformulier voor afwijkingen. Hetformulier zal via IrisBOX 3 online geplaatst worden. Parallelhiermee zullen de gemeenten eveneens een informatica-programma ontvangen voor de verwerking van de aanvragen.Zo zullen ze de afwijking automatisch kunnen opstellen. Wemoeten wel opmerken dat, vanwege de gezondheidsrisico’s, decriteria voor toekenning van afwijkingen zeer strikt zijn.

We herhalen eveneens dat bij een pollutiepiek van drempel 2,één voertuig op twee de mogelijkheid behoudt om zich teverplaatsen en dat de MIVB gratis zal zijn en zijn aanbod zalversterken (uitbreiding van het piekuur). Automobilisten diegeen afwijking ontvangen, zullen dan ook alternatieven vindenvoor het gebruik van de wagen. Verder wordt aan bedrijvengevraagd om de verplaatsingen van hun werknemers oppiekdagen te rationaliseren door thuiswerk, carpooling, hetgebruik van het openbaar vervoer, enz. aan te moedigen.”

Hoe verlopen de contacten met de politiezones rondcontrole en sancties ?

Marianne Courtois : “De toepassing van drempel 1(snelheidsbeperking) stelt niet langer problemen voor depolitiezones. De toepassing van drempel 2 (één wagen op tweeverboden) heeft zich nog niet voorgedaan. Momenteel wordener regelmatig overlegvergaderingen georganiseerd tussen depolitiezones en het Gewest om zich optimaal op deze situatievoor te bereiden. We moeten wel opmerken dat er voor de eerstetoepassing van drempel 2 beslist is om niet te sanctioneren. De politie, aanwezig op het terrein, zal dus een ontradende eninformerende rol spelen bij autobestuurders. Deuitvoeringsmodaliteiten van de controles worden overgelatenaan de appreciatie van de politiezones.

In 2011 zal er een grondige evaluatie van het “pollutiepiek”-plan plaatsvinden. Op basis van alle opmerkingen van deverschillende actoren is het Gewest reeds bezig met devoorbereidingen van die evaluatie.”

DIRCO en de politiezones : vooroptimale coördinatie op het terrein

VSGB : Mijnheer Deveaux, wat is uw rol als DirecteurCoördinator van de federale politie van Brussel in hetbeheer van de pollutiepieken ?

Jacques Deveaux : “De organisatie van de politieacties bijpollutiepieken is vrij complex in het Brussels Gewest. Er moetimmers, binnen de onderdelen van het politielandschap van dehoofdstad en die tussenkomen in het proces, coördinatie zijn

NIEUWS VAN HET GEWEST

3 Irisbox: elektronisch online loket dat ieder openbaar bestuur in staat stelt om documenten uit te reiken aan een gebruiker (burger, onderneming of bestuur)via een beveiligd aanvraagformulier: www.irisbox.irisnet.be

13N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

tussen de 6 Politiezones (Lokale Politie) alsook de Wegenpolitievan Brabant (Federale Politie). Om het operationeel dispositiefuit te werken en een gemeenschappelijke actie te definiëren innauwe samenwerking met het parket werden een reeksvoorbereidende vergaderingen georganiseerd op initiatief van deDirecteur Coördinator van de Brusselse Federale Politie. Bijdeze ontmoetingen werden tal van moeilijkheden metbetrekking tot het repressieve aspect van de politieactieaangekaart.

Niettemin was er een perfecte samenwerking tussen depolitieagenten van de hoofdstad bij de uitvoering van 7 “PicPol” operaties, waarvan de eerste plaatsvond op 15 maart 2007en de laatste op 7 februari 2010. Deze operaties worden tot opheden gevoerd op basis van algemene regels van de wegcode enhadden enkel betrekking op pollutiepieken van niveau 1.

Verschillende aanpassingen van de bestaande teksten zijn nognodig om de volgende Pic Pol operaties goed te laten verlopen,met name op niveau 2 en 3, en dit op basis van specifiekewetteksten en niet langer op basis van de wegcode. Een multidisciplinaire denkgroep vergadert regelmatigdaaromtrent.”

Gemeenten op de eerste rijVSGB : Mevrouw Dumortier, welke maatregelen heeft uingevoerd als verantwoordelijke voor het dossier“pollutiepiek” van de gemeente Sint-Gillis ?

Marie Dumortier : “Sint-Gillis heeft zijn acties toegespitst opsensibilisering. De belangrijke bedrijven die in de gemeentegevestigd zijn, hebben de nodige informatie ontvangen zodat zevooraf hun mobiliteit kunnen organiseren en de moeilijkhedenkunnen inperken bij drempels 2 en 3. De bedrijven die vallenbinnen de criteria om een afwijking te ontvangen, zijn hiervanop de hoogte gebracht en de afwijkingen voor 2009-2010 zijnafgeleverd. Een carpoolsysteem is binnen het gemeentebestuuringevoerd voor de gemeenteambtenaren die het openbaarvervoer niet gebruiken. De dienst die de afwijkingen beheert,vreest uiteraard een grote toestroom van het publiek in een korte tijdspanne (48 uur) en stelt zich vragen over decontrolemoeilijkheden waarmee de politiediensten geconfron-teerd zullen worden.”

Mijnheer De Vadder, u bent mobiliteitsadviseur inEtterbeek. Waarom stond uw gemeente sceptischtegenover de toepasbaarheid van het besluit?

Vincent De Vadder : “We spreken hier enkel over een deel vanhet besluit, namelijk de rijverboden die 24 uur op voorhandworden aangekondigd. Binnen deze termijn is het onmogelijkom een efficiëntie politiecontrole te organiseren en om rekeningte houden met de reële problemen waarmee mensengeconfronteerd kunnen worden. De gewestelijke omzendbrievenrond dit besluit bevatten momenteel te restrictieve regels, zeerver van wat men doet bij de traditionele autoloze dag. Niet alleautobestuurders zijn immers egoïstische boosaardige vervuilers.

Deze radicale beperkingen vormen dus een verkeerd antwoordop de onmogelijkheid om een correcte procedure en controle teverzekeren van de afwijkingsaanvragen binnen een termijnvan één kalenderdag.

Daarbij komt nog dat het schadelijke effect van de fijnestofdeeltjes voor de volksgezondheid vooral afkomstig is uit dedagelijkse verontreiniging en veel minder uit de zeldzamepieken waarvoor de maatregel bedoeld is. Structurelemaatregelen tegen dieselwagens en vervuilende stoffen houdendus meer steek dan een totaal rijverbod een dag per jaar. Hetcollege heeft dan ook de regering uitgenodigd om uit het kadervan het bestaande besluit te stappen en nieuwe maatregelen tenemen die het ontstaan van pollutiepieken voorkomen enstructureel tegengaan. We vragen eveneens om de federaleoverheid te betrekken bij het overleg en om de nodige budgettenvrij te maken voor de invoering van rationele en efficiëntemaatregelen.

In afwachting, gelet op het behoud van het besluit en deomzendbrieven die hieruit voortvloeien, heeft het college vanEtterbeek beslist om een aantal nuttige maatregelen te treffenom de informatie- en afwijkingsaanvragen te beheren in dezekorte tijdspanne. Aangezien we niet beschikken over de nodigemenselijke of materiële middelen om een controle uit te voerenbinnen 24 uur, zal de procedure uitgaan van de burgerzin vande aanvrager.

De eerste ontmoetingen die in de gebouwen van deVereniging georganiseerd werden, hebben eind 2009 geleidtot een voorstel van gezamenlijke procedure voor het beheervan de afwijkingsaanvragen in de 19 gemeenten. HetGewest heeft dit voorstel vertaald in de ministeriëleomzendbrief “Afwijkingen op dringende maatregelen ingeval van pollutiepiek”, die op 1 december 2009 verzondenwerd naar de 19 burgemeesters. Deze omzendbriefherhaalde de principes van de ordonnantie en het besluit enbevatte aanvullende informatie. Hij bevatte tevens de lijstvan voertuigen die zonder afwijking mochten rijden,ongeacht het nummer van hun nummerplaat, of de striktemodaliteiten voor de afwijkingsaanvragen door bedrijven ofparticulieren. Dit eerste overleg en streven naar consensuswordt in 2010 voortgezet, om de procedures eventueelverder te verbeteren, om nog efficiënter en eenvoudiger tewerk te kunnen gaan. Deze nieuwe ontmoetingen, waarbijde Vereniging haar ervaring zal blijven bijdragen, moetenook praktische en technische pistes opleveren voor hetGewest om de wetteksten eventueel te herzien. Van hunkant organiseren de politiezones specifieke ontmoetingenrond controles en sancties, in samenwerking met degewestelijke besturen en de desbetreffende ministeriëlekabinetten.

NIEUWS VAN HET GEWEST

Reacties verzameld door Jean-Michel Reniers enPhilippe Delvaux

14 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

ACTUALITEIT

De verenigde OCMW's en de POD MIin campagne

De dialoog aangaan over de risico'svan armoede, taboes en clichésdoorbreken, de taken van hetOCMW als eerstelijnsinstantieaankaarten, het grote publiek bewustmaken dat armoede geenonbelangrijk thema is maar iedereen

aanbelangt. Dat zijn de voornaamste doelstellingen van decampagne die de POD Maatschappelijke Integratie op hetgetouw zet met de medewerking van de federaties vanOCMW's.

163 OCMW's uit de drie gewesten zijn ingegaan op deoproep tot indiening van projecten van de POD MI enzullen de komende weken nagenoeg 250 acties aanbieden.

Brussel blijft niet achter, want 7 OCMW's uit ons gewestdoen mee met allerlei activiteiten, net zoals hun Vlaamse enWaalse collega's, om het publiek bewust te maken van destrijd tegen armoede en sociale uitsluiting.

Enkele initiatieven van de OCMW's van Brussel, Etterbeek,Evere, Sint-Jans-Molenbeek, Schaarbeek, Sint-Gillis enSint-Joost-ten-Node :- Rondreizende spektakels met woord, beeld, muziek of

toneel rond het thema armoede. Het doel is een lokalegemeenschap te stimuleren om een evenement teorganiseren waarin de verschillende groepen zichvermengen.

- “Kook je fit”: Acties rond gezond koken, omdat ditconcept een link legt tussen armoede en gezondheid: eenevenwichtige voeding met basisproducten kan iedereenboeien en als de keuze ondanks alles toch beperkt blijftvoor mensen met een laag inkomen, tracht deze actie aante tonen dat armoede niet noodzakelijk gezondheids-problemen teweegbrengt.

- “Een dienst voor een dienst”: iedereen heeft talenten enheeft iets te bieden. Diensten kunnen uitgewisseldworden ongeacht het sociaal niveau. In het concept vanuitwisselingen is er geen financiële vergoeding maar weleen wederdienst. Dat verhoogt de toegankelijkheid vooriedereen binnen de lokale gemeenschap.

- Een decoratiewedstrijd voor T-shirts rond het thema:vergt niet veel materiaal, maar wel veel creativiteit.

De centrale idee van al deze acties is tegelijk de armen doendeelnemen en iedereen te betrekken bij het debat. De PODMI maakt badges met de slogan “Samen tegen armoede …ik ook” die iedereen kan dragen om te tonen dat men zichaansluit bij de sensibiliseringscampagne. 1

Aanpak op Europese schaal

Buiten de acties die specifiek de OCMW's aanbelangen,zijn heel wat verenigingen en professionals uit de socialesector reeds maanden actief in debatten, discussieforums ensensibiliseringsacties.

Momenteel zijn bijna 84 miljoenEuropeanen (waaronder 1,6 miljoenin België) getroffen door armoede,die duidelijk multidimensioneelblijkt. Armoede heeft verschillendegezichten en hangt samen metsociale uitsluiting, omdat degetroffen persoon zijn levenskeuzes ernstig beperkt worden.

Jammer genoeg kan iedereen op een gegeven moment inzijn leven in de armoede terechtkomen. Bepaaldecategorieën mensen zijn kwetsbaarder dan andere en lopenhogere risico's.

Naar aanleiding van het Belgisch voorzitterschap van deRaad van de EU hebben de ministers van Sociale Zaken alsdoel gesteld in het kader van een nieuw strategisch plan hetaantal armen onder de kaap van de 20 miljoen te krijgentegen 2020. Op zich is zo'n kwantificeerbaar en meetbaargemeenschappelijk doel positief en vormt het een belangrijkstap in de goede richting, maar het overleg tussen de 27lidstaten om dit doel vast te leggen was moeilijk en heeftmeningsverschillen aan het licht gebracht. Niets garandeertoverigens dat het bereikt wordt in een Europa waar desociale ongelijkheden constant blijven.

We zien echter de wil van de Europese Commissie om in2010 vier transversale doelstellingen te promoten. Het gaatom de erkenning van de rechten van de armen, de gedeeldeverantwoordelijkheid in de armoedebestrijding, de

Zo begon in september de nationale campagne van de verenigde OCMW's om de publieke opinie tesensibiliseren voor armoede en sociale uitsluiting, in het kader van het Europees Jaar van de Strijd tegen deArmoede 2010.

“SAMEN TEGEN ARMOEDE … IK OOK”

1 De badges kunnen besteld worden bij de POD MI: www.mi-is.be

15N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

ACTUALITEIT

versterking van de sociale cohesie voor een samenleving diehet sociaal welzijn steunt en ontwikkelt en tot slot hetengagement en de concrete actie van de lidstaten op allebestuursniveaus om een coherent beleid te voeren.

Onze samenleving staat voor heel wat uitdagingen en er isveel werk aan de winkel om geschikte

oplossingen te vinden om een steedstoenemende armoede de kop in te

drukken.Reeds in maart 2000 heeft deEuropese Raad de lidstaten en deCommissie ertoe aangezet

maatregelen te nemen “teneinde eenbeslissend elan te geven aan de

uitroeiing van de armoede tegen 2010”.De tijd is om, maar het doel is helemaal niet

bereikt. De situatie is wellicht nog achteruitgegaan door derecente economische crisis. De voorzitters van onzeOCMW's zijn het best geplaatst om te zien dat het aantalsteunaanvragen blijft toenemen en er dus steeds meer geldnodig is. Onze maatschappelijk werkers bevestigen dat hunpermanenties druk bezocht worden en zij nieuwe profielenzien onder hun cliënteel.

Wat doet België ?

Tijdens het Europees voorzitterschap dat België totdecember uitoefent, zullen de Belgische overhedenverschillende prioriteiten behartigen :- Het minimuminkomen in alle lidstaten invoeren, in het

kader van actieve integratie. Er zal daaromtrent eenrichtlijn geschreven worden.

- De strijd tegen dakloosheid opvoeren, want dat is eenecht drama in onze samenleving. Er zal eenconsensusconferentie georganiseerd worden om eengemeenschappelijke strategie uit te stippelen, wat nu nogniet bestaat, en nieuwe actieprioriteiten vast te leggen.

- Strijden tegen armoede binnen gezinnen en in hetbijzonder tegen armoede bij kinderen. Zij zijn onzetoekomst en moeten zich kunnen ontplooien indegelijke omstandigheden. De POD MaatschappelijkeIntegratie voorziet dat 70 % van de kinderen uitwerkloze eenoudergezinnen ook arm zullen worden!Onze politieke overheden willen komen tot eenaanbeveling om het aantal arme kinderen aanzienlijk teverlagen (men gewaagt van een halvering) in alleEuropese landen. Er moeten echter duidelijkedoelstellingen vastgelegd worden.

Uiteraard zijn andere onderwerpen onrechtstreeks gelinktaan deze prioriteiten en die worden opgenomen in destrategieën voor armoedebestrijding :- de toegang vergemakkelijken tot de arbeidsmarkt,

opleiding en vorming- discriminatie wegwerken en ongelijkheden tussen

geslachten en generaties aanpakken- financiële uitsluiting en schuldenoverlast bestrijden- armoede en discriminatie op het vlak van huisvesting

bestrijden- de sociale integratie van de meest kwetsbaren bevorderen

Van september tot december 2010 zullen een hele reekscolloquia, forums, debatten en ontmoetingen plaatsvindenop Europees, gewestelijk of gemeenschapsniveau 2. Diezullen allemaal eenzelfde beweging volgen en dezelfdedoelstellingen vooropstellen: communiceren rond armoede,de uitdeining van de armoede indijken en een stem gevenaan kansarmen.

2010, en nadien ?

Maar wat zal er nog gebeuren als de lampen van deslotavond van het Europees Jaar van de Armoedebestrijdinggedoofd zullen zijn ?

Dit jaar moet dienen als springplank voor de uittekeningvan een multidimensioneel beleid op alle machtsniveaus,dat rekening houdt met de sociaal-economische context enverschijnselen van armoede tracht te voorkomen en actiesvoorstelt om ze de wereld uit te helpen. Voorts moet hetmaatschappelijk werk van onze overheidsdienstenondersteund worden, want zij staan dicht bij de burger enhebben oor voor diens problemen. Het zal vooral belangrijkzijn overleg te plegen over de strategieën die in het werkgesteld moeten worden om de meest kwetsbaren te helpen.

Begin 2011 zullen wij in dit tijdschrift de balans opmakenvan het Jaar van de Armoedebestrijding.

Christine Dekoninck

2 De agenda van de conferenties, debatten en colloquia kan geraadpleegd worden op www.mi-is.be en www.armoedebestrijding.be

Meer info Het programma van de acties van de Brusselse OCMW'sstaat op www.vsgb.be > Afdeling OCMW

De gemeenten van de drie gewesten zijn duidelijk zeervoorzichtig geweest bij de opstelling van hun begroting voor2010. Zo zijn de groeipercentages van de verwachte totalegewone ontvangsten in het algemeen gehalveerd.

In de Brusselse gemeenten bedraagt de groei van deontvangsten 2,4 % tegenover 2,7 % in Vlaanderen en 1,2 %in Wallonië.

Met betrekking tot de fiscale ontvangsten onderscheidtBrussel zich door een zeer sterke vertraging van de groei vande belastinggrondslag op het gebied van onroerendevoorheffing (+0,1 %) en een sterke stijging van de lokalebelastingen (+8,6 %).

1616 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

De begrotingen voor 2010 werden opgemaakt terwijl degevolgen van de financiële en bankcrisis op de economiestilaan wat nauwkeuriger gemeten konden worden.

Ontvangsten

Op nationaal niveau blijkt uit de budgetten voor 2010 eenbedrag van 14.012,4 miljoen euro aan gewone ontvangstenvoor het eigen dienstjaar. Dit komt overeen met eenbeperkte groei van 2,2 % tegenover 3,7 % in 2009.

De fiscale ontvangsten behouden een groei van 3,2 % diehoger is dan de inflatie. De gevolgen van de crisis voor deaanvullende personenbelasting zullen vooral merkbaarworden vanaf de budgetten voor 2011 en later. Deopcentiemen op de onroerende voorheffing stijgen met 3 %, een lichtere stijging in vergelijking met de vorige jaren.

De ontvangsten uit dotaties en toelagenkampen echter met een meeruitgesproken vertraging als gevolg van devrijwel onbestaande inflatie in 2009 enzouden in 2010 beperkt blijven tot eentoename van 1,2 %.

Ten slotte gingen de eigen ontvangsten er met 0,9 % lichtjes op achteruit,voornamelijk door de daling van definanciële opbrengsten (-4,8 %) als gevolgvan de vrijmaking van de energiesector(dividenden van intercommunales inWallonië) en door de financiële crisis(dividenden van de Gemeentelijke Hol-ding voor het hele land).

ONDER DE LOEP

BRUSSELSE GEMEENTEFINANCIËNEen zeer voorzichtig jaar ! Een overgangsjaar ?

Vorig jaar stelden we vast dat de gemeentebegrotingen voor 2009 eind 2008 opgesteld moesten worden ophet moment van de uitbarsting van de zwaarste financiële en bankcrisis sinds 1929, terwijl de eerstegevolgen zich nauwelijks begonnen te laten voelen en de rechtstreekse en onrechtstreekse gevolgen voor degemeentefinanciën nog niet gevat konden worden. De gemeenten hebben toen hoogstens een beetjegeanticipeerd op bepaalde verwachte evoluties, zoals de sterke stijging van de sociale uitgaven.

Zoals verwacht werd 2009 gekenmerkt door een zeer zwakke groei, een sterke stijging van de werkloosheiden een toenemende verarming van een deel van de bevolking.

Naar aanleiding van de publicatie van de jaarlijkse studie van Dexia over de gemeentefinanciën lijkt hetons interessant om op basis van de begrotingen voor 2010 te evalueren hoe de gemeenten in hunbudgetbeheer rekening gehouden hebben met de huidige crisis, vooral in vergelijking met de begroting 2009.

Totale gewone ontvangsten

Fiscale ontvangsten

Fondsen en toelagen

Eigen ontvangsten

Brussel

1.732

917

605

211

Vlaanderen

1.296

660

465

171

Wallonië

1.219

595

496

128

Brussel

100

52,92

34,91

12,16

Vlaanderen

100

50,93

35,88

13,19

Wallonië

100

48,81

40,96

10,50

2010 €/inwoner Relatieve aandelen

We wijzen erop dat de relatieve aandelen stabiel gebleven zijn in vergelijking met 2009.

* Vrijmaking van de energiemarkt en verlies van dividenden Gemeentelijke Holding

Totale gewone ontvangsten

Fiscale ontvangsten

Fondsen en toelagen

Eigen ontvangsten

Brussel

4,8

4,9

4,6

4,9

Vlaanderen

4,6

3,8

6,2

3,2

Wallonië

2,7

5,8

3,1

- 5,6 *

Brussel

2,4

3,5

1,0

1,5

Vlaanderen

2,7

3,0

2,9

0,9

Wallonië

10,2

3,5

0,6

- 6,1 *

Ontvangsten Stijging 2009/2008 Stijging 2010/2009

N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

In de Brusselse gemeenten werd eengroot deel van het budget besteed aanoverdrachten naar de OCMW’s envooral de politiezones, die ze deelscompenseren door een drastischbeheer van hun werkingskosten. Metbetrekking tot de OCMW’s enpolitiezones verwijzen wij naar hetartikel hierover in onze Nieuwsbriefvan het voorjaar (nr. 2010-2, blz. 8 e.v.).

Wat de politie betreft, bevestigen de bovenstaande cijferswat we al vreesden. De toezichthoudende overheden zullenzo snel mogelijk de evolutie en de controle van de betrokkenbudgetten moeten bestuderen. Zo niet, riskeren degemeenten op korte termijn geconfronteerd te worden metalsmaar grotere financiële problemen in de zones. We wijzenerop dat eventuele tekorten van de politiezones uitsluitendvoor rekening zijn van de gemeenten die deel uitmaken vandie zones.

Wat de groei van de uitgaven betreft, kenmerken de driegewesten zich door lage groeipercentages als gevolg van eenzeer voorzichtig beheer dat vermoedelijk aangepast is aan deverwachte ontvangsten. De moeilijke economischeomstandigheden bij de bevolking en de bedrijven zetten degemeentelijke beheerders er immers niet toe aan ombelastingen in te voeren, die in Brussel al zodanige niveausbehalen dat een nieuwe stijging de concurrentiepositie vande gemeenten en van het Gewest zou kunnen schaden.

In het Brusselse Gewest is het groeipercentage van de totalegewone uitgaven echter het hoogst, met 2,3 % tegenover1,7 % in Vlaanderen en 1,1 % in Wallonië.

Uitgaven

Aangezien de uitgaven voor het heleland in een nog matiger tempo (+1,6 %)stijgen dan de ontvangsten (2,2 %),zouden de begrotingssaldi in 2010 eenlichte verbetering moeten noteren.

Zo zou het tekort op het eigendienstjaar 66,8 miljoen euro bedragenin 2010, zijnde een verbetering met78,2 miljoen euro in vergelijking methet vorige dienstjaar, aangezien deBrusselse gemeenten zowel in 2009 als in 2010 een lichtoverschot van ongeveer 5 miljoen euro boeken.

Wat het algemeen totaal betreft, boeken alle gemeenten vanhet land een overschot op het algemeen totaal van 1.564,4miljoen euro en de Brusselse gemeenten van 98,2 miljoen €.

Financiële situatie

Op basis van de ervaring van devoorgaande jaren, rekening houdendmet de budgettaire aanpassingen die alin 2010 waargenomen werden insommige gemeenten ten voordele vanhun politiezones, en rekeninghoudend met de sterke toename van dearmoede die begin dit jaarwaargenomen werd, lijken de lagegroeipercentages van de overdrachtenaan OCMW en politie zeeroptimistisch. We vrezen dat derekeningen een veel slechtere situatiezullen tonen dan de budgetten voor2010.

ONDER DE LOEP

Personeel

Werking

Overdrachten waarvan :

Dotatie OCMW

Dotatie Politie

Schuld

Totale gewone uitgavenwaarvan :

Brussel

1.727

732

198

612

240

264

185

Vlaanderen

1.309

480

272

400

125

128

157

Wallonië

1.215

507

213

340

108

111

155

Brussel

100

42,39

11,46

35,44

13,90

15,29

10,71

Vlaanderen

100

36,67

20,78

30,56

9,55

9,78

11,99

Wallonië

100

41,73

17,53

27,98

8,89

9,14

12,76

Uitgaven 2010 €/inwoner Relatieve aandelen

Personeel

Werking

Overdrachten, waarvan :

Dotatie OCMW

Dotatie Politie

Schuld

Totale gewone uitgaven,waarvan :

Brussel

4,5

6,8

5,6

5,5

8,4

5,1

4,2

Vlaanderen

5,0

6,8

8,1

7,6

4,6

5,3

- 8,2

Wallonië

3,1

6,8

5,6

6,2

7,1

3,4

- 14,0

Brussel

2,3

2,0

3,2

3,1

4,9

2,2

2,0

Vlaanderen

1,7

2,7

1,8

3,1

3,1

3,1

1,1

Wallonië

1,1

1,3

0,6

2,7

1,7

- 0,1

- 1,7

Uitgaven Stijging 2009/2008 (%) Stijging 2010/2009 (%)

17

Eigen dienstjaar

Gemeenten met overschot

Gemeenten met tekort

Totaal

Algemeen totaal

Gemeenten met overschot

Gemeenten met tekort

Totaal

Gewone reservefondsen

Gemeenten met overschot

Gemeenten met tekort

33.294

- 2.793

30.501

147.271

- 25.138

122.133

56.061

5

14

2007

20.256

- 21.226

- 970

152.356

- 10.596

141.759

57.548

12

7

2008

9.475

- 6.423

3.053

66.872

- 45.429

21.443

12

7

2008

8.341

- 3.997

4.344

111.196

- 20.632

90.564

15

4

2009

16.281

- 11.169

5.112

110.323

- 12.146

98.177

12

7

2010Brusselse gemeenten

Rekeningen Budgetten

Besluit

Via hun budgetten hebben de Brusselse gemeenten de nodige maatregelen getroffen, zowel qua uitgaven als qua ontvangsten, omhet hoofd te bieden aan de voorzienbare gevolgen van de financiële en bankcrisis die zij tegen wil en dank ondergaan.

De situatie van de Brusselse gemeenten wordt alsmaar verontrustender, omdat de mogelijkheden om nieuwe financiële middelen tevinden met de jaren kleiner worden, rekening houdend met de hoge belastingdruk zowel voor de inwoners als bedrijven. Dezebezorgdheid neemt nog toe als we zien dat de Brusselse gemeenten, ondanks een nauwgezet beheer van de financiën, te kampenhebben met alsmaar grotere uitgaven op sociaal en veiligheidsgebied.

Ten slotte hangen de ogenschijnlijk positieve globale resultaten voornamelijk af van de verdere jaarlijkse steun van het Gewest voorhet budgettaire herstel van de gemeenten.

Op het ogenblik waarop dit artikel geschreven wordt, zijn er op federaal niveau onderhandelingen aan de gang, enerzijds om het kaderen de modaliteiten van een grondige institutionele hervorming te bepalen, en anderzijds om onder meer een ‘gepastere financiering’van het Brusselse Gewest te bekijken, rekening houdend met de specifiekeverplichtingen en lasten van het Gewest.

Als deze onderhandelingen goed aflopen en de middelen van het BrusselseGewest met enkele honderden miljoen euro opgetrokken worden, zal 2010 voorde Brusselse gemeenten ongetwijfeld een zeer voorzichtig jaar geweest zijn, maarook een overgangsjaar naar een hopelijk rustigere financiële toekomst.

18 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Voor het eigen dienstjaar lijkt de globale verbetering zich tehandhaven en zelfs lichtjes toe te nemen van 2008 tot 2010.Deze globale verbetering kan echter niet de zorgwekkendeen terugkerende situatie camoufleren van enkele gemeentendie moeten zwoegen om hun eigen dienstjaar opnieuw inevenwicht te brengen.

Voor het algemeen totaal zijn de verbeteringen dievastgesteld werden tijdens de dienstjaren 2008 en 2009,voornamelijk te danken aan de gewestelijke steun in hetkader van het budgettaire herstel (30 miljoen euro) en vanhet fonds voor fiscale compensatie

(15 miljoen euro) in 2008 en 2009, maar waarvan degevolgen alleen in het budget voor 2009 merkbaar zijn.

Deze jaarlijkse gewestelijke steun van 30 miljoen euro voorde budgettaire verbetering wordt dan ook meer en meeronmisbaar voor de gemeenten die zonder deze steun overhet geheel genomen een tekort zouden vertonen.

Hopelijk kan het Gewest, ondanks zijn eigen problemen,zijn steunbeleid voor het budgettaire herstel van degemeenten voortzetten.

Investeringen

Het is algemeen bekend dat de lokaleoverheden, en vooral de gemeenten, degrootste investeerders van de overheids-sector zijn met bijna de helft van detotale investeerders.

Op basis van de geëxtrapoleerderekeningen voor 2008 en van ramingenop basis van de budgetten voor 2009 en2010 is Dexia van mening dat deinvesteringen als volgt zullen evolueren:

Deze tabel geeft aan dat de budgettaireramingen op het gebied van inves-teringen zich op een normaal groeiniveau bevinden voor2009 (midden van de bestuursperiode) en dat degebudgetteerde investeringen ondanks de crisis op hetzelfdeniveau zullen blijven in 2010 (zeer lichte globale daling, ietsmeer uitgesproken in Brussel).

Op basis van de rekeningen wordt de structuur van definanciering van de gemeentelijke investeringen echteralsmaar verontrustender voor de Brusselse gemeenten.

Sinds enkele jaren maken de Brusselse gemeenten steedsmeer gebruik van leningen voor de financiering van huninvesteringen, terwijl hun zelffinancieringsmarge alsmaarkleiner wordt en binnenkort wellicht zal verdwijnen.

ONDER DE LOEP

Kapitaaltoelagen

Leningen

Verkoop patrimonium

Zelffinanciering

2007

25,4

65,2

3,7

5,8

2008

25,5

69,2

1,7

3,7

2007

13,8

39,4

9,5

37,3

2008

13,1

37,8

13,5

35,7

2007

27,0

45,0

8,2

19,8

2008

25,7

51,6

8,1

14,6

Brussel (%) Vlaanderen (%) Wallonië (%)

Vlaanderen

Wallonië

Brussel

Totaal

Miljoen euro

1.444

619

218

2.281

Investeringen 2008

€/inwoner

234

179

208

214

2008/2007

4,3

19,8

4,6

8,2

2009/2008 (r)

20,5

18,5

21,3

19,9

2010/2009 (r)

- 0,1

- 0,4

- 4,2

- 0,6

Groeipercentage (%)

Evolutie van de investeringen van de gemeenten 2008-2010

t

(r): raming

Meer infoDe studie “Lokale financiën 2010 –Gemeenten en provincies in het teken vanmatiging en strak beheer” kan gedownloadworden op www.dexia.be > Professioneel >Public Finance > Onze studies

Robert Petit

19N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

De dading is een manier om een geschil (bestaand oftoekomstig) te beëindigen middels wederzijdse toegevingenvan de partijen. Deze overeenkomst wordt geformaliseerd ineen schriftelijke overeenkomst.

De partijen in het geschil beslissen om een akkoord teonderhandelen waarvan zij alleen de inhoud bepalen. Hetcontract moet het geschil definitief beslechten. De rechterkan dan ook geen kennis meer nemen van een geschil datdoor middel van dading is opgelost 1.

1. De constitutieve elementen van de dading naar burgerlijk recht

2. De dading en het openbaar bestuur

a) De besturen in het algemeen

Artikel 2045, 1e lid van het Burgerlijk Wetboek bepaalt datde partijen “bekwaam moeten zijn om te beschikken over devoorwerpen die in de dading begrepen zijn.”

De overheden hebben de macht om een dading aan te gaanen een vergelijk te treffen, binnen bepaalde grenzen 2:

- Zoals hierboven reeds werd verduidelijkt, stelt artikel2045 lid 3 van het Burgerlijk Wetboek dat “de gemeentenen de openbare instellingen geen dading kunnen aangaandan met de machtiging voorgeschreven bij artikel 49 van deorganieke wet van 10 maart 1925 op de openbareonderstand.”

Aangezien de verwijzing naar de machtiging voorgeschrevenbij artikel 49 van de organieke wet van 1925 niet langer vantoepassing is, geldt er op de beraadslaging van degemeenteraad over de dading slechts een algemeenvernietiging- of schorsingstoezicht 3.

- Artikel 14 van de wet van 21 maart 1991 betreffende dehervorming van sommige economische overhedenmachtigt die laatste uitdrukkelijk om dadingen aan te gaan4.

Evenwel ontbreekt een schriftelijke bepaling die dezebevoegdheid duidelijk omschrijft. Uit verschillendeelementen kan echter de mogelijkheid afgeleid worden vooropenbare besturen om een dading af te sluiten: enerzijds iser de algemene bekwaamheid van de Staat 5, anderzijds lijkt

Wettelijke grond : artikelen 2044 en volgende van het Burgerlijk WetboekArtikel 2044

“De dading is een contract waarbij partijen een gerezen geschil beëindigen of een toekomstig geschilvoorkomen.Dit contract moet schriftelijk opgemaakt worden.”

Artikel 2045

“Om een dading aan te gaan, moet men bekwaam zijn om te beschikken over de voorwerpen die in de dadingbegrepen zijn.

[Deze beschrijving, waarvan de inhoud geregeld wordt bij de artikelen 1175 en volgende van het GerechtelijkWetboek, mag onderhands geschieden, wanneer alle belanghebbende meerderjarige partijen daarmeeinstemmen en ingeval er minderjarigen of onbekwamen zijn, wanneer de vrederechter aangezocht bijverzoekschrift daarmee instemt.]

De gemeenten en de openbare instellingen kunnen geen dading aangaan [dan met de machtigingvoorgeschreven bij artikel 49 van de organieke wet van 10 maart 1925 op de openbare onderstand].”

DE DADING INZAKE GEMEENTEBELASTINGEN

ONDER DE LOEP

Belastingreglementen zijn eenzijdig van karakter en van openbare orde als emanatie van de gemeentelijkebevoegdheid. Hierdoor is het onmogelijk om van hun toepassing af te wijken. Alles wat gebeurt in strijd methet belastingreglement, wordt dan ook als nietig beschouwd. Over gemeentebelastingen is geen enkele dadingmogelijk met het gemeentebestuur. Het is wel mogelijk, in beperkte gevallen, om een overeenkomst te sluitenover feitelijke kwesties. In principe blijft het dan ook onmogelijk om een dading aan te gaan over eengemeentebelasting.

In deze bijdrage buigen we ons over de notie van dading zoals gedefinieerd in het Burgerlijk Wetboek, overde mogelijkheid voor openbare besturen om dit middel aan te wenden en over de voorwaarden waarondereen dading kan worden aangegaan.

1 Barbara SINDIC, “Le contrat de transaction” in Droit des contrats, Anthemis, 2007.2 B. CAMBIER en L. CAMBIER, “Médiateurs ou médiation en droit public” in Itinéraires d’un constitutionnaliste - En hommage à Francis Delpérée, Bruylant, pag. 260.3 S. FAZIO, “Les contrats de transactions par les communes”, Réponses, nr. 24, 2008, pag. 9.4 B.S., 27 maart 1991, pag. 6155.5 A. VANDER STICHELE, De dading in het administratief recht, Miscellanea W. Ganshof van der Meerch, T. III, p. 698.

artikel 1123 van het Burgerlijk Wetboek een algemenerechtsgrond te zijn die openbare besturen in staat stelt omeen overeenkomst 6 te sluiten. De keuze voor een dadingontslaat de overheid wel niet van de verplichting om dealgemene bestuurlijke beginselen in acht te nemen(zorgvuldigheid, informatieverstrekking, bescherming vanhet gewettigde vertrouwen van de bestuurden).

b) De gemeente

Een overeenkomst van dading kan het vermogen van degemeente bezwaren. Ingevolge artikel 117 van de NieuweGemeentewet beschikt de gemeenteraad over de vollebevoegdheid voor het beheer van de gemeentelijke belangen(beheer van het gemeentepatrimonium, opstellen enbeheren van de begroting, enz.) 7. De toezichthoudendeoverheid controleert de gemeente hierbij. De gemeenteraadbeslist over de voorwaarden van het genot en beheer van degemeentelijke goederen 8.

In het geval van een dading waarbij het geschil reeds terkennis is gebracht van de rechter, conform artikelen 270, lid1 en 2 en 123, 8° van de Nieuwe Gemeentewet, is hetcollege van burgemeester en schepenen bevoegd om inrechte te handelen in naam van de gemeente. Niettemindient bij een dading de gemeenteraad de toelating te gevenaan het college 9.

3. De regelgevende bevoegdheid van de gemeente

a) Het reglement - algemeen

Het reglement is een eenzijdige administratieve rechts-handeling die ertoe strekt om door algemene en abstractebepalingen gedragsregels voor het heden en de toekomstvast te leggen 10.

De reglementen moeten hun rechtsgrond vinden inhogere normen.

b) Het belastingreglement

Artikelen 41 en 162 van de Grondwet geven gemeenten eeneigen beslissingsbevoegdheid. Artikel 170, §4 van deGrondwet kent aan gemeenten een eigen belastings-bevoegdheid toe.

“(…) Gemeenten kunnen eigenmachtig de belasting-grondslagen de belastingzetting bepalen, waarvan zij de noodzaakbeoordelen in het licht van de noden waarin ze meent temoeten voorzien.

(… ) De gemeenteraden bepalen, onder de controle van detoezichthoudende overheid, de belastinggrondslag van de doorhen geheven belastingen en het loutere feit dat een bepaaldebelastinggrondslag reeds toegepast wordt door een anderbevoegdheidsniveau betekent niet dat de gemeente niet meerbevoegd is om eenzelfde belasting te heffen” 11.

c) De gemeenten oefenen hun regelgevende bevoegd-heid uit binnen bepaalde voorwaarden

Artikel 117 van de Nieuwe Gemeentewet bepaalt datgemeenteraad alles regelt wat van gemeentelijk belang is. Debeslissingen van de raad worden enkel aan eengoedkeuringstoezicht onderworpen als dit uitdrukkelijk bijwet bepaald is.

We kunnen, onder meer, de volgende beperkingenonthouden: een uitdrukkelijke bepaling die eenbevoegdheid ontrekt aan de gemeente, territorialiteit, hetprincipe van vrije handel, de controle uitgeoefend door detoezichthoudende overheid. Inzake belastingreglementenzou die laatste de vorm aannemen van een a posteriori alge-meen vernietiging- of schorsingstoezicht door het Gewest.

4. Het fiscaal recht is van openbare orde

a) De openbare orde

Het Hof van Cassatie heeft bevestigd dat belastingwettenvan openbare orde zijn 12. Hierdoor moeten ze strikt geïnter-preteerd worden 13.

Een bepaling is van openbare orde als hij raakt aan dehogere belangen van de Staat of de gemeenschap of dejuridische gronden bepaalt waarop de politieke, sociale,economische en morele orde van de maatschappij berust 14.

De belasting (en dus het belastingreglement) is eenessentiële voorwaarde voor de werking en continuïteit vande openbare diensten, vanwaar het karakter van openbareorde van het fiscaal recht 15.

b) Gevolgen van het karakter “van openbare orde” vaneen bepaling

Iedere handeling in strijd met de openbare orde is nietig.Het betreft een absolute nietigheid die de burgerlijke ofadministratieve rechter ambtshalve kan uitspreken.

20 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

ONDER DE LOEP

6 P. WAETERINCKX en P. CABOOR, Dading door de overheid, C.D.P.K., 2001, pag. 229. 7 P. LAMBERT, Manuel de droit communal, Bruylant, 1998, pag. 158.8 M.A. FLAMME, Droit administratif, Bruylant, 1989, pag. 203.9 F. LAMBOTTE, De gemeente voor de rechter – wie doet wat ?, Nieuwsbrief, nr. 3, 2003, J.P. MAGREMANNE en F. VAN DE GEJUCHTE, La

procédure en matière de taxes locales, Etablissement et contentieux du règlement-taxe et de la taxe, Brussel, Larcier, 2004, pag. 355. 10 R.v.S., 10 september 1999, nr. 82.213.11 R.v.S., 14 maart 2000, nr. 85.916.12 Cass., 15 mei 2003, Pas., 2003, pag. 298.13 A. TIBERGHIEN, Manuel de droit fiscal 2009-2010, Kluwer, 2010, pag. 23.14 H. DE PAGE, Traité élémentaire de droit civil belge, T. I, Bruylant, 1952, nr. 91.15 M. LEVIS, Impôts communaux in Finances communales, Vanden Broele, 2008, pag. 8.

21N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Ingevolge de rechtspraak van het Hof van Cassatie mag eencontract niet als doel hebben de bepalingen van openbareorde van belastingwetten te omzeilen 16.

Niettemin zijn niet alle belastingbepalingen van openbare orde.

Op het vlak van gemeentebelastingen is er geen vergelijkmogelijk tussen de gemeente en belastingplichtige dat instrijd is met het belastingreglement. De partijen mogenimmers niet afwijken van de wetten van openbare orde, diede mogelijkheid om een dading aan te gaan uitsluiten 17.

In principe bestaat er geen schuldvergelijking inzakebelastingen 18.

5. Het belastingrecht wordt (in principe)beheerst door het gemene recht 19

De principes van het privaatrecht gelden inzake fiscaliteit, be-halve indien het belastingreglement hiervan expliciet afwijkt 20.Hoewel een belasting een heffing blijft die eenzijdig wordtopgelegd door de overheid, neemt dit niet weg dat de schulddie hieruit voortvloeit, de regels inzake voorrechten,wettelijke hypotheek of inning, in principe onderhevig zijnaan burgerrechtelijke en privaatrechtelijke regels 21.

De kwalificatie van een heffing als belasting zorgt wel datbepaalde regels uit het burgerlijk recht niet wordentoegepast:

- De schuldvergelijking: zoals hierboven vermeld zijn debepalingen beschreven in artikelen 1289 en volgende vanhet Burgerlijk Wetboek niet van toepassing. Deschuldvergelijking tussen de wederzijdse schulden van deStaat en privépersonen wordt geregeld door het publiekrecht 22,

- De belastingheffende overheid zou boetes kunnenopleggen bij het niet betalen van de belasting, zonderartikelen 1226 en volgende van het Burgerlijk Wetboekte moeten naleven. Deze artikelen bevatten demogelijkheid om naast de hoofdverbintenis eenstrafbeding te voorzien 23.

6. De dading en het gemeentelijkbelastingreglement

Aangezien het fiscaal recht raakt aan de belangen van degemeenschap en de Staat, is er in de regel een verbod opdading 24. Zoals hierboven reeds werd besproken, mag geenenkele overeenkomst in strijd zijn met hetbelastingreglement. De gemeente mag niet, bij wijze vancontract, afzien van de inning van belastingen verschuldigdkrachtens een reglement. De belastingplichtige en de fiscusmogen geen akkoord sluiten over de wettelijkebepalingen van de belasting of het verschuldigdehoofdbedrag 25. Contracten gesloten over een rechtskwestieen die erin bestaan een ander belastingstelsel toe te passendan datgene voorzien bij wet, zijn ondergeschikt aan hetprincipe van de wettelijkheid van de belasting 26.

Deze regel moet wel genuanceerd worden. De overheid enbelastingplichtige kunnen overeenkomsten sluiten overfeitelijke kwesties. Hoewel een gemeente niet magafwijken van het belastingtarief, kan ze welonderhandelen over vermeerderingen, intresten enbelastinggrondslag 27.

7. Besluit

Een overheid mag niet onvoorwaardelijk dadingen aangaanin alle aangelegenheden. Niettemin is dat verbod omdadingen aan te gaan niet absoluut.

Aangezien het belastingreglement van openbare orde is, kande overheid geen rechtsgeldig vergelijk treffen met debelastingplichtige over het bedrag of percentage van debelasting. Onderhandelingen zijn wel mogelijk over hetbedrag van de vermeerderingen en de intresten, alsook debelastinggrondslag.

16 Cass., 10 september 1968, Pas., 1969, I, pag. 35.17 Art. 6 van het Burgerlijk Wetboek.18 M. LEVIS, op. sit., pag. 9. 19 Voor een diepgaande analyse van de kwestie, zie P. GLINEUR, La détermination de ce « droit commun » qui domine le droit fiscal in

L’évolution des principes généraux du droit fiscal, Larcier, 2009, pag. 205 en volgende.20 Cass., 23 november 1989, Pas., 1990, I, pag. 367.21 M. LEVIS, op. sit., pag. 17.22 V.SEPULCHRE, Mémento de la fiscalité locale et régionale, Kluwer, 2009, pag. 86.23 Artikel 1229 van het Burgerlijk Wetboek definieert het strafbeding als volgt:

“Het strafbeding vergoedt de schade die de schuldeiser lijdt ten gevolge van het niet nakomen van de hoofdverbintenis.Hij kan niet tegelijk het nakomen van de hoofdverbintenis en de straf vorderen, tenzij deze voor de enkele vertraging bedongen is.”

24 Over deze kwestie, zie M. DASSESSE en P. MINNE, Droit fiscal, Principes généraux et impôts sur les revenus, Précis de la Faculté de droit de l’Université Libre deBruxelles, Bruylant, 2001, pag. 45.

25 A. TIBERGHIEN, op.cit., pag.23.26 T. AFSCHRIFT, Les principes généraux de bonne administration et de sécurité juridique in L’évolution des principes généraux du droit fiscal,

Larcier, 2009, pag. 120.27 C. CAMBIER, Droit judiciaire civil, T.I., Fonction et organisation judiciaire, Précis de la Faculté de droit de l’UCL, Larcier, 1974, pag. 173.

ONDER DE LOEP

Boryana Ruslanova Nikolova

22 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

WETGEVING

bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 21.06.2010 t/m 22.08.2010

06.06.2010 Wet tot invoering van het SociaalStrafwetboekB.S.,01.07.2010 - 248631

02.06.2010 Wet houdende bepalingen van hetsociaal strafrechtB.S.,01.07.2010 - 248633

BURGERLIJKE STAND/BEVOLKING

06.04.2010 Wet wijz. van het Burgerlijk Wetboek,in verband met de getuigen bij het burgerlijkhuwelijk - B.S.,21.06.2010 - 247221

02.06.2010 Wet wijz. het Burgerlijk Wetboek watde huwelijksbeletselen bij adoptie betreftB.S.,21.06.2010 - 248363

24.06.2010 Omz. Algemene Onderrichtingenbetreffende het houden van de bevolkingsregisters- nieuwe gecoördineerde versie - Overzicht van debelangrijkste nieuwigheden en aanpassingen van deAlgemene Onderrichtingen - 248570

28.06.2010 Omz. Algemene Onderrichtingenbetr. de elektronische identiteitskaarten van Belg- Nieuwe gecoördineerde versie - Samenvatting vande belangrijkste nieuwigheden en aanpassingen -Ref. III.21/724/R/8448/09 - 248656

COMPTABILITEIT

05.07.2010 KBÔ zie Politie

FINANCIËN/BELASTINGEN

Grondwettelijk Hof - Arrest nr. 59/2010 van27.05.2010 - Het beroep tot vernietiging van deart. 14 tot 16 van de wet 22.12.2008 houdendediverse bepalingen (I)B.S.,30.07.2010 - 247645

[Het Grondwettelijk Hof heeft de artikelen 14 t/m 16vernietigd van de wet van 22 december 2008houdende diverse bepalingen (I) betreffende debevoegdheid van de gemeenten om parkeerretributieste vestigen die van toepassing zijn op motorvoertuigen]

Grondwettelijk Hof - Arrest nr. 89/2010 van29.07.2010 - De beroepen tot vernietiging van deordonnantie van 22.01.2009 houdende deorganisatie van het parkeerbeleid en de oprichtingvan het Brussels Hoofdstedelijk ParkeeragentschapB.S.,20.08.2010 - 249481

GEMEENTEBEHEER

21.06.2010 Omz. Overheidsopdrachten. -Deontologie Belangenvermenging. - Verklaringenop erewoord - B.S.,21.06.2010 - 248373

LEEFMILIEU

08.07.2010 BBHR tot vaststelling van de type-inhoud van het risicobeheersvoorstel, van hetsaneringsvoorstel en van het beperkt sanerings-voorstel B.S.,20.07.2010 - 249007

08.07.2010 BBHR tot vaststelling van de type-inhoud van het verkennend bodemonderzoek enhet gedetailleerd bodemonderzoek en van hunalgemene uitvoeringsmodaliteitenB.S.,20.07.2010 - 249017

PERSONEEL

13.06.2010 KB houdende toekenning van eenvergoeding voor het gebruik van de fiets aan depersoneelsleden van het federaal administratiefopenbaar ambt - B.S.,22.06.2010 - 248395

POLITIE

05.07.2010 KB wijz. KB 05.09.2001 houdendehet algemeen reglement op de boekhouding vande politiezone - B.S.,10.08.2010 - 249279

POLITIEPERSONEEL

28.06.2010 MB wijz. het UBPol inzake devrijstellingen van selectieproeven in het raam vande externe aanwerving voor de politiedienstenB.S.,09.07.2010 - 248830

25.06.2010 KB wijz. het RPPol inzake devrijstellingen van selectieproeven in het raam vande externe aanwerving voor de politiedienstenB.S.,09.07.2010 - 248835

SOCIALE ZAKEN

OCMW

10.06.2010 BVCGG tot toekenning van toelagenaan de OCMW's als tussenkomst in de kosten vande sociale coördinatie 2010 [niet gepubliceerd]

30.06.2010 Omz. van POD MI betr. maatregelenter bevordering van de maatschappelijkeparticipatie en de culturele en sportieve ontplooiingvan de gebruikers van de dienstverlening van deopenbare centra voor maatschappelijk welzijn voorde periode 2010 - 249001

11.08.2010 Hulp aan de meest behoeftigen,campagne 2011 (Verordening (EG) nr.3149/92). Rondzendbrief nr. 34I1001 Gratisvoedselverdeling in België onder de meestbehoeftigen van ter beschikking van de erkendeorganisaties en OCMW's gestelde levensmiddelen(EU-Goederen) - Campagne 2011 - 246658

Rust- en verzorgingstehuizen

30.06.2010 MB wijz. MB 06.112003 totvaststelling van het bedrag en de voorwaarden voorde toekenning van de tegemoetkoming, bedoeld inart. 37, par. 12, van de wet betreffende deverplichte verzekering voor geneeskundigeverzorging en uitkeringen, gecoördineerd op14.07.1994, in de rust- en verzorgingstehuizen enin de rustoorden voor bejaarden B.S.,01.07.2010 - 248637

Tewerkstelling

13.06.2010 KB wijz. KB 18.07.2002 houdendemaatregelen met het oog op de bevordering van detewerkstelling in de non-profit sectorB.S.,25.06.2010 - 248495

Ziekenhuizen

22.06.2010 KB betr. uitvoering van hetattractiviteitsplan voor het verpleegkundig beroepwat betreft de premies voor de titels en bijzondereberoepsbekwaamheden en onregelmatige prestatiesB.S.,07.07.2010 - 248760

Ziekte - invaliditeit

09.07.2010 KB wijz. KB 01.04.2007 totvaststelling van de voorwaarden voor de toekenningvan de verhoogde verzekeringstegemoetkoming,bedoeld in art. 37, par. 1 en 19, van de wet betr. deverplichte verzekering voor geneeskundigeverzorging en uitkeringen, gecoördineerd op14.07.1994, en tot invoering van het OMNIO-statuut - B.S.,19.07.2010 - 248988[uitbreiding categorie]

22.07.2010 KB wijz. KB 01.04.2007 totvaststelling van de voorwaarden voor de toekenningvan de verhoogde verzekeringstegemoetkoming,bedoeld in art. 37, par. 1 en 19, van de wet betr. deverplichte verzekering voor geneeskundigeverzorging en uitkeringen, gecoördineerd op14.07.1994, en tot invoering van het OMNIO-statuut - B.S.,03.08.2010 - 249192

STEDENBOUW/LEEFOMGEVING

27.05.2010 BBHR betr. het energieprestatie-certificaat voor een openbaar gebouw B.S.,10.06.2010, err. 27.06.2010 - 248073

17.06.2010 BBHR wijz. Ordonnantie 05.06.1997betr. de milieuvergunningen, het BBHR04.03.1999 tot vaststelling van de lijst vaninrichtingen van klasse I.B, II en III in uitvoeringvan art. 4 van de ordonnantie 05.06.1997 betr. demilieuvergunningen, het BBHR 17.12.2009 totvaststelling van de lijst van de risicoactiviteiten en

[uitbreiding statuut tot alle gezinsleden]

N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4 23

WETGEVING

BBHR 20.05.1999 tot verplichting van hetinwinnen van het advies van de BrusselseHoofdstedelijke Dienst voor Brandweer enDringende Medische Hulp voor bepaaldeingedeelde inrichtingenB.S.,29.06.2010 - 248593

27.05.2010 BBHR wijz. BBHR 23.11.1993 betr.de openbare onderzoeken en de speciale regelen vanopenbaarmaking inzake stedenbouw en leefmilieuB.S.,30.06.2010 - 248624

03.06.2010 BBHR betr. de voor deverwarmingssystemen van gebouwen geldendeEPB-eisen bij hun installatie en tijdens hunuitbatingperiode B.S.,09.07.2010 - 248855

27.05.2010 BBHR tot uitvoering van deordonnantie 28.01.2010 houdende organisatie vande stedelijke herwaarderingB.S.,15.07.2010 - 248943

SUBSIDIES

02.06.2010 KB tot toekenning van een(bijkomende) financiële hulp aan de gemeenten ende steden voor de aanwerving van (bijkomendburger) personeel belast met de omkadering vanalternatieve gerechtelijke straffen en maatregelenvoor het jaar 2010B.S.,22.06.2010 - 198880

24.06.2010 BBHR tot vaststelling van devoorwaarden voor het toekennen van een subsidievoor werken tot behoud van klein erfgoedB.S.,06.07.2010 - 248703

04.06.2010 BVR wijz. van diverse besluiten inzakede infrastructuur voor persoonsgebondenaangelegenhedenB.S.,25.06.2010 - 248506

27.05.2009 Besluit van de Regering van deFranse Gemeenschap houdende wijziging van hetbesluit van de Regering van de FranseGemeenschap van 17 maart 2004 tot vaststellingvan sommige nadere regels voor de erkenning en subsidiëring van de vakantiecentraB.S.,01.07.2010 - 248650

20.05.2010 BBHR tot toekenning van eenalgemene subsidie van 16.162.265,76 euro aan deBrusselse gemeenten, in het kader van het Brusselsepreventie- en buurtbeleid, voor het jaar 2010B.S.,15.07.2010 - 239925

27.05.2010 BBHR [stadsherwaardering]Ô zie Stedenbouw / Leefomgeving

20.05.2010 BBHR tot toekenning van een toelagevan 1.273.449,60 EUR aan de Brusselsegemeenten voor het jaar 2010 ter ondersteuningvan de toepassing van de wet op deadministratieve sancties in de gemeentenB.S.,20.07.2010 - 221269

02.04.2010 BVR houdende subsidiëring vaninitiatieven voor buitenschoolse opvang en vanbuitenschoolse opvang in aparte lokalen in hetkader van het generatiepactB.S.,20.07.2010 - 249010

[Vlaamse Gemeenschap] 25.06.2010 MBhoudende de toekenning van doelgroep-werknemers aan initiatieven voor buitenschoolseopvang en buitenschoolse opvang in apartelokalen in het kader van het generatiepact inVlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk GewestB.S.,22.07.2010 - 249042

[Vlaamse Gemeenschap] 09.07.2010 Dec.houdende bepalingen tot begeleiding van deaanpassing van de begroting 2010 - Cultuur-gemeente en Sportgemeente van Vlaanderen (art. 71 - 72) - B.S.,28.07.2010 - 248141

25.06.2010 BVR wijz. diverse bepalingen van hetBVR 13.07.1994 inzake de erkennings-voorwaarden en de subsidienormen voor devoorzieningen van de bijzondere jeugdbijstandB.S.,30.07.2010 - 249153

16.07.2010 BVR wijz. van diverse bepalingen vanhet BVR 01.09.2006 tot regeling van dealternatieve investeringssubsidies verstrekt doorhet Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoons-gebonden AangelegenhedenB.S.,05.08.2010 - 249222

16.07.2010 Dec. 2010/238 van de FranseGemeenschapscommissie tot wijz. van het decreetvan 22.03.2007 betr. het te voeren beleid inzake dehuisvesting en het onthaal van bejaardenB.S.,09.08.2010 - 249268

VERKEERSVEILIGHEID

23.06.2010 KB wijz. KB 23.03.1998 betr. hetrijbewijs - B.S.,01.07.2010 - 248645

13.06.2010 KB houdende de erkenning van deberoepskwalificaties die door rij-instructeurs endirecteurs van rijscholen werden verworven in delidstaten van de Europese Gemeenschap, alsookwijz. KB 11.05.2004 betr. de voorwaarden voorerkenning van scholen voor het besturen vanmotorvoertuigenB.S.,01.07.2010 - 248641

26.05.2010 Omz. van Federale Overheidsdienst(FOD) Mobiliteit en Vervoer - Praktisch examenrijbewijs : identiteitsdocumenten

247887

24 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

In afwachting van een wetHET KRAKEN VAN NIET-VERLATEN EN

NIET-VERVALLEN PRIVATE PANDEN

ONDER DE LOEP

Een nieuw verschijnsel, het kraken van niet-verlaten en niet-vervallen private panden steekt de kop op. Inde praktijk gaat het om panden die zich in een overgangsfase bevinden en tijdelijk leeg staan (bv. in deperiode tussen het overlijden van de oorspronkelijke eigenaar-bewoner en het tijdstip van ingebruiknamedoor de nieuwe eigenaar).

Ondanks het feit dat de krakers het pand volkomen illegaal betrekken, zonder titel noch recht, weigert depolitie veelal tussen te komen. De bezetters blijken in de praktijk meestal huisjesmelkers te zijn die hetkraakpand dan aan exorbitante prijzen verhuren aan illegalen.

Het is duidelijk dat deze nieuwe vorm van kraken van eenheel andere aard is dan het “idyllische, niet-offensieve”kraken van leegstaande panden. Het kraken waarmee wehier geconfronteerd worden, is “crimineel” van aard, waarbijniet alleen een niet-verlaten pand bezet wordt, maar waarbijtegelijkertijd van dit pand gebruik gemaakt wordt omandere illegale activiteiten of misdrijven te organiseren(huisjesmelkerij, mensenhandel, …).

Waarom de politie niet op eenvoudig verzoek van deeigenaar kan optreden ?

In de praktijk blijkt de eigenaar of wettelijke verkrijger vaneen goed vrijwel geen beroep te kunnen doen op de politieom hulp te vragen bij de uitzetting van illegale bezetters vanhet pand. Wat zijn hier nu de redenen voor ?

1. Kraken is geen misdrijf in strafrechtelijke zin.De politie komt niet tussen in zaken dieonder het burgerlijk recht vallen.

Voor de politie gaat het dus om een zuiver burgerrechtelijkematerie. Zij kan dus niet ingrijpen.

Ook al vormt het kraken geen misdrijf in de zin van hetStrafwetboek, toch lijkt dit argument ons niet helemaalgerechtvaardigd, in die zin dat het goed in kwestie veelaldient als plaats waar criminele feiten plaatsvinden(huisjesmelkerij, mensensmokkel, …).

Artikel 15 van de wet op het politieambt (WPA) 1 zegtnochtans het volgende: “Bij het vervullen van hun opdrachtenvan gerechtelijke politie, hebben (de politiediensten) als taak :

1° de misdaden, de wanbedrijven en de overtredingen op tesporen, de bewijzen ervan te verzamelen, daarvan kennis tegeven aan de bevoegde overheden, de daders ervan te vatten,aan te houden en ter beschikking te stellen van de bevoegdeoverheid, op de wijze en in de vormen bepaald door de wet;

2° de personen in wier aanhouding door de wet wordtvoorzien, op te sporen, te vatten, aan te houden en terbeschikking te stellen van de bevoegde overheden ;

Als de politie weigert in te grijpen, stelt ze in tegenstellingtot de bepalingen van artikel 15 van de wet op hetpolitieambt (WPA) echter geen einde aan de soms zwaremisdrijven die in het kraakpand worden gepleegd. A fortiorizou de politie de indruk kunnen wekken dat ze dergelijkefeiten tolereert of er zelfs onbewust haar medewerking aanverleent.

2. Gebrek aan bevel vanwege de overheid

De politie kan in dergelijke aangelegenheden in principeenkel tussenbeide komen op vraag van of op bevel van deoverheid 2. Zij is dus niet gemachtigd om op te treden alshet om een privé-aangelegenheid gaat.

Artikel 1 van de wet op het politieambt (WPA) stipuleertnochtans: “De politiediensten vervullen hun opdrachten onderhet gezag en de verantwoordelijkheid van de overheden diedaartoe door of krachtens de wet worden aangewezen.Bij het vervullen van hun opdrachten van bestuurlijke ofgerechtelijke politie, waken de politiediensten over de nalevingen dragen zij bij tot de bescherming van de individuele rechtenen vrijheden, evenals tot de democratische ontwikkeling van demaatschappij.Om hun opdrachten te vervullen, gebruiken zij slechtsdwangmiddelen onder de voorwaarden die door de wet wordenbepaald.”Volgens deze criteria lijkt een bevel van het openbaar gezagons niet echt noodzakelijk. De gerechtvaardigde vraag vaneen burger met het oog op de vrijwaring van zijn vrijhedenen zijn individueel recht op eigendom lijkt ons te volstaanopdat de politie zou kunnen optreden.

1 Wet van 5 augustus 1992 op het politieambt (B.S. 22 december 1992), Inforum 46223.2 Zie ook voetnoot 8: art. 439 S.W., misdrijf van woonstschennis of huisvredebreuk.

25N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

ONDER DE LOEP

3. Gebrek aan uitvoerbare titel

De politie kan in een dergelijk geval enkel optreden op basisvan een uitvoerbare titel (bv. een vonnis). De vraag stelt zich of een notariële akte niet kan volstaat alsuitvoerbare titel. Artikel 25, 1° van de wet op hetnotarisambt 3 stelt immers het volgende: “Alleen de grossenworden in uitvoerbare vorm afgegeven; zij hebben hetzelfdehoofd en slot als de grossen van de vonnissen van derechtbanken”.Aangenomen wordt dus dat de grosse van een authentiekeakte zoals elke authentieke akte uitvoerbaar is.Een verplichte passage langs de rechtbank schijnt dan ooktheoretisch niet strikt noodzakelijk te zijn, tenzij eenrechterlijke controle op de authenticiteit van de grossegewenst zou zijn.

4. Onschendbaarheid van de woning

De politie is gebonden door de grondwettelijke eninternationaal verdragsrechtelijke 4 beperkingen met betrek-king tot de onschendbaarheid van de woning.

Artikel 15 van de Grondwet zegt hierover: “De woning isonschendbaar; geen huiszoeking kan plaatshebben dan in degevallen die de wet bepaalt en in de vorm die zij voorschrijft.”

In een arrest van 21 oktober 1992 5 verstaat het Hof vanCassatie onder het begrip “woning” in de zin van artikel 439van het Strafwetboek 6 de plaatsen waar de betrokkeneverblijft en in deze titel recht heeft op inachtneming van zijnintimiteit, zijn rust en algemener zijn privéleven. Bovendienmoet volgens het Hof van Cassatie de term “bewoond”geïnterpreteerd worden in de ruimste zin, een werkelijke engebruikelijke bezetting veronderstellend.

Artikel 26 van de wet op het politieambt (WPA) van 5 augustus 1992 luidt als volgt: “(De politieambtenaren)kunnen steeds de voor het publiek toegankelijke plaatsen alsookde verlaten onroerende goederen betreden teneinde toe te zien opde handhaving van de openbare orde en de naleving van depolitiewetten en -verordeningen. (Zij) kunnen steeds diezelfdeplaatsen betreden teneinde opdrachten van gerechtelijke politieuit te voeren. Met inachtneming van de onschendbaarheid van

de woning kunnen zij hotelinrichtingen en anderelogiesverstrekkende inrichtingen bezoeken. Zij kunnen zichdoor de eigenaars, exploitanten of aangestelden van dieinrichtingen de inschrijvingsdocumenten van de reizigers doenoverleggen.”

Het volstaat dus dat een gebouw ingericht is als ‘woning’opdat de grondwettelijke bescherming haar toepassing vindt.

De paradox: het principe van de onschendbaarheid vande woning speelt in het voordeel van degenen die dewoning betrekken zonder recht noch titel

De onschendbaarheid van de woning keert zich hier preciestegen de rechthebbende en beschermt ironisch genoeg debelangen van de onrechtmatige bewoners tegen hetoptreden van de rechthebbenden en de overheid 7.

Niet alleen speelt de bescherming van de woning in hetvoordeel van degene die zich er op een illegale maniermeester van heeft gemaakt, maar a fortiori blijft derechtmatige eigenaar/verkrijger burgerrechtelijk aanspra-kelijk voor zijn onroerend goed en dient hij daarnaast ookalle andere wettelijke verplichtingen op zich te nemen, zoalshet betalen van de onroerende voorheffing.

Recht op wonen versus recht op eigendom

Hierdoor is het is voor een burger, die wettelijk eigenaar isvan een goed, soms moeilijk te begrijpen dat de politie nietkan tussenkomen om hem terug in het bezit te stellen vanzijn pand. Dit doet niet alleen een gevoel van rechteloosheidontstaan, maar creëert deze rechteloosheid ook de facto.

Nochtans wordt het recht op eigendom van een onroerendgoed door ons burgerlijk recht als een fundament van derechtstaat beschouwd en als dusdanig ook omvangrijkbeschermd. Daartoe heeft de wetgever bijvoorbeeld vastgelegd dat enkeleen authentieke akte ten aanzien van derden heteigendomsrecht kan bevestigen. Die authentieke akte vormtdus de basis voor de bescherming van het recht opeigendom door de openbare macht.

3 Wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt, Officieuze coördinatie op 30 juni 2007 met inachtneming van de wetten van: - 22 december 2003 - 16 juli 2004 - 27 december 2004 - 10 juli 2006 - 1 maart 2007 - 23 mei 2007 - 18 juli 2008 - 6 mei 2009 - 23 oktober 2009.

4 Zie art. 8 Europees verdrag voor de rechten van de mens (EVRM) - Recht op eerbiediging van privéleven, familie- en gezinsleven.1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenlevingnoodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijk¬heden enstrafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.Zie ook art. 17 Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.1. Niemand mag worden onderworpen aan willekeurige of onwettige inmenging in zijn privé leven, zijn gezinsleven, zijn huis en zijn briefwisseling, noch aanonwettige aantasting van zijn eer en goede naam.2. Eenieder heeft recht op bescherming door de wet tegen zodanige inmenging of aantasting.

5 Arr. Cass. 1991-1992, blz. 1.223.6 Art. 439 S.W. “Met gevangenisstraf van vijftien dagen tot twee jaar en met geldboete van zesentwintig frank tot driehonderd frank wordt gestraft hij die, zonder

een bevel van de overheid en buiten de gevallen waarin de wet toelaat in de woning van bijzondere personen tegen hun wil binnen te treden, in een door een anderbewoond huis, appartement, kamer of verblijf, of in de aanhorigheden ervan binnendringt, hetzij met behulp van bedreiging of geweld tegen personen, hetzij doormiddel van braak, inklimming of valse sleutels”.

7 Zie Senaat, zitting 2007-2008, Doc. 4-698/1, 15 april 2008, Van Parys T. en Vandenberghe H. “Wetsvoorstel tot strafbaarstelling van het kraken van gebouwen en tot uitbreiding van de strafbaarstelling van woonstschennis”.

26 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Maar de Grondwet beschermt ook het recht op eenbehoorlijke huisvesting 8. Leidt dit niet tot een botsingtussen twee fundamentele rechten en, zo ja, welk rechtprimeert er dan ?

Het grondwettelijk recht op een behoorlijke huisvestinglijkt op het eerste gezicht in conflict te kunnen komen methet eigendomsrecht, maar in de praktijk is dit niet het geval.

Het grondwettelijke “recht op wonen” is immers een sociaalrecht, dat niet afdwingbaar is van een individuele eigenaar.

Het eigendomsrecht primeert dus op het recht op wonen ende eigenaar kan altijd zijn pand terugvorderen.

De wetgever onderkent het probleem: het wetsvoorstelvan 15 april 2008 9

Op 15 april 2008 dienden de senatoren Tony Van Parys enHugo Vandenberghe een wetsvoorstel in “tot straf-baarstelling van het kraken van gebouwen en tot uitbreidingvan de strafbaarstelling van woonstschennis”, dat eenaanpassing van artikel 439 van het Strafwetboek beoogt ende invoeging van een nieuw artikel 439bis, dat het krakenstrafbaar stelt en het begrip “woonstschennis” uitbreidt.

Het wetsvoorstel wordt door de indieners als volgtgemotiveerd: “Het voorliggende wetsvoorstel heeft tot doel deordediensten, de gerechtelijke overheden en de rechthebbendenvan zowel leegstaande als nog op een of andere manierrechtmatig in gebruik zijnde panden een strafrechtelijkinstrument te bieden om zich te wapenen tegen inbreuken ophun eigendomsrecht. Daartoe worden de bepalingen van het Strafwetboek die deonschendbaarheid van de woning waarborgen uitgebreid eneen specifieke strafbaarstelling ingevoerd voor krakers die zichverzetten tegen de legitieme eisen van de rechthebbendeeigenaars of huurders van de leegstaande panden.”

Dat hierbij de houder van een reëel of persoonlijk recht opeen pand, het gebruik of het niet-gebruik dat hij van zijngebouw maakt niet moet verantwoorden ten aanzien vaneen niet-toegelaten indringer, lijkt ons niet meer danlogisch.

Wat kan een benadeelde eigenaar doen in de huidigestand van zaken? Welke rol kan de gemeentelijkeoverheid spelen ?

Momenteel kan de eigenaar/verkrijger van een niet-verlatenen niet-vervallen onroerend goed volgende stappenondernemen:

a. Op strafrechtelijk vlak:- Klacht indienen bij de politie en het Parket- Klacht indienen met burgerlijke partijstelling in de

handen van een onderzoeksrechter

b. Op burgerrechtelijk vlak: - De rechtmatige eigenaar of de rechtverkrijgenden

kunnen op basis van hun eigendoms¬recht deontruiming vragen via een procedure voor devrederechter. Ingevolge artikel 591, 1° van hetGerechtelijk Wetboek 10 heeft de vrederechter debevoegdheid “tot uitzetting uit plaatsen zonder rechtbetrokken”.

- De bezitsvordering of “reïntegranda”: Een eigenaar/verkrijger die in zijn rustig en regelmatigbezit verstoord of hieruit ontzet wordt, kan hieraan eeneinde maken door middel van een bezitsvordering. Debezitsvordering is een handeling waarmee een persoondie uit het bezit werd gesteld van een recht, bij derechter een maatregel van burgerlijke politie vordertdie erop gericht is het verstoorde bezit te herstellen inzijn oorspronkelijke staat, vóór het gerechtelijkonderzoek van de grond van het conflict 11.

ONDER DE LOEP

8 Art. 23 G.W. “Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de economische, sociale en culturelerechten, waarvan ze de voorwaarden voor de uitoefening bepalen.Die rechten omvatten inzonderheid:1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een algemeen werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op het waarborgenvan een zo hoog en stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil, het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht op informatie, overlegen collectief onderhandelen;2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand;3° het recht op een behoorlijke huisvesting;4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing”.

9 Van Parys T. en Vandenberghe H. “Wetsvoorstel tot strafbaarstelling van het kraken van gebouwen en tot uitbreiding van de strafbaarstelling vanwoonstschennis”, ibidem.

10 Art. 591, 1° Ger. Wb.: “Ongeacht het bedrag van de vordering, neemt de vrederechter kennis:1° van geschillen betreffende de verhuring van onroerende goederen en van de samenhangende vorderingen die ontstaan uit de verhuring van een handelszaak; vanvorderingen tot betaling van vergoedingen voor bewoning van en tot uitzetting uit plaatsen zonder recht betrokken, onverschillig of die vorderingen al dan nietvolgen uit een overeenkomst; van alle geschillen betreffende de uitoefening van het recht van voorkoop ten gunste van de huurders van landeigendommen”.

11 Zie in dit verband: Rb. Brugge 20 juni 1997, T. Not. 2000 (verkort), 82, noot LUST, A De bezitsvordering, 'reïntegrande' genaamd, kan worden ingesteld door elke houder van een onroerend goed en door elke titularis van een zakelijkonroerend recht, wiens genot door geweld of door een feitelijkheid wordt gestoord, inzonderheid degene die een onroerend goed onder zich had dat konworden verkregen door verjaring krachtens een regelmatige titel van houderschap, maar aan wie die titel werd ontnomen (art. 1370 Ger.Wb.)”.

-

27N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4

Artikel 1370 van het Gerechtelijk Wetboek zegt hierover hetvolgende:

“Bezitsvorderingen worden slechts toegelaten onder de volgendevoorwaarden:1° mits het gaat om onroerende goederen of onroerende rechten

die verkregen kunnen worden door verjaring;2° mits de eiser bewijst gedurende ten minste een jaar in het

bezit ervan te zijn geweest;3° mits het bezit alle eigenschappen heeft, vereist bij de

artikelen 2228 tot 2235 van het Burgerlijk Wetboek;4° mits minder dan een jaar verlopen is sinds de stoornis of de

ontzetting van bezit.Er moet niet worden voldaan aan de voorwaarden die onder 2°en 3° zijn gesteld, wanneer de stoornis of ontzetting van bezitveroorzaakt is door geweld of feitelijkheden”.

Ingevolge de bepalingen van artikel 1371 van hetGerechtelijk Wetboek 12 mogen de bezitsvordering en deeigendomsvordering niet samen worden ingesteld en kan deeiser op bezitsvordering zijn vordering niet veranderen ineen eigendomsvordering tijdens de loop van het proces. Deverweerder op bezitsvordering kan geen eigendoms-vordering instellen vooraleer de beslissing van de rechterover de bezitsvordering in kracht van gewijsde is gegaan.

c. Op administratiefrechtelijk vlak:Een ontruiming is mogelijk op bevel van de burgemeesterkrachtens artikel 133 13 en 135 14 van de Nieuwe Gemeente-wet om redenen van openbare veiligheid of volks-gezondheid. Dit kan gemotiveerd worden door de bouw-

valligheid van het pand, eventuele slechte hygiënischeomstandigheden, ...De Raad van State 15 oordeelde in het kader van artikel 133,§ 2 en 135, § 2 van de Nieuwe Gemeentewet dat debevoegdheid van de burgemeester betrekking heeft op allevormen van bedreigingen van de openbare veiligheid en devolksgezondheid. Hij kan zijn bevoegdheid zelfs uitoefenenbuiten de openbare weg in het belang van de bewoners vanhet gebouw dat hij onbewoonbaar verklaart.

Hij moet wel de beginselen van behoorlijk bestuurrespecteren, zoals de hoorplicht en het evenredigheids-beginsel.

Besluit

Rekening houdend met wat voorafgaat en het feit dat eennieuwe – heel brutale – vorm van kraken opduikt waarbij degemeenten rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken kunnenzijn, en aangezien zij de plicht hebben om de openbare ordete vrijwaren, lijkt de strafbaarstelling van bepaalde vormenvan kraken ons aangewezen.

Daartoe lijkt het bovenvermelde wetsvoorstel ons een goedepiste.

Voor wat de Brusselse gemeenten betreft, zouden afsprakentussen de gemeenten en de verschillende diensten,waaronder politie en gerecht, moeten kunnen leiden tot eenvooraf uitgewerkte modus operandi.

ONDER DE LOEP

12 Art. 1371 Ger.Wb.: “De bezitsvordering en de eigendomsvordering mogen niet samen worden ingesteld.De eiser in het eigendomsproces mag niet meer toegelaten worden tot het instellen van de bezitsvordering.De verweerder in het bezitsproces kan geen eigendomsvordering instellen, alvorens de beslissing van de rechter over de bezitsvordering in kracht van gewijsde isgegaan; indien hij in het ongelijk is gesteld, kan hij die vordering pas instellen nadat hij aan de tegen hem uitgesproken veroordelingen voldaan heeft. Evenwel,indien de partij die de veroordelingen heeft verkregen, deze te laat doet uitvoeren, kan de rechter over de eigendomsvordering voor deze uitvoering een termijnstellen, waarna de eigendomsvordering toegelaten is; hij kan zelfs in dat geval machtiging verlenen om die rechtsvordering onmiddellijk in te stellen ten einde eennaderende verjaring te stuiten”.

13 Art. 133, § 2 NGW: “[De burgemeester] is in het bijzonder belast met de uitvoering van de politiewetten, politiedecreten, de politieordonnanties, depolitieverordeningen en de politiebesluiten.”

14 Art. 135, § 2 NGW: De gemeenten hebben ook tot taak het voorzien, ten behoeve van de inwoners, in een goede politie, met name over de zindelijkheid, degezondheid, de veiligheid en de rust op openbare wegen en plaatsen en in openbare gebouwen. (…)7° het nemen van de nodige maatregelen, inclusief politieverordeningen, voor het tegengaan van alle vormen van openbare overlast”.

15 Raad van State, Suslikova, nr. 38.624, 31 januari 1992, R.A.C.E. 1992.

Christiaan Van Sumere

Op initiatief van de Gemeente Elsene en in samenwerking methet Toezicht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, AfdelingOverheidsopdrachten en in nauwe samenwerking met onzeVereniging, werd op 22 maart 2010 een werkgroep opgerichtin de sector van de overheidsopdrachten, die de 19 Brusselsegemeenten verenigt.

Het betreft de Werk- en informatiegroep overheidsopdrachtenBrussel (WIG OO Brussel).

Het hoofddoel is de uitwisseling van “best practices”, van“knowhow” en ervaring in het kader van de wettelijkevoorschriften en de behandeling van de overheids-opdrachtendossiers.

Onze Vereniging verleent niet alleen haar steun op technischvlak maar ook op praktisch vlak door haar website terbeschikking te stellen van de werkgroep.

Voor de leden van de werkgroep werd een private toeganggecreëerd, die hen zal toelaten om on line informatie uit tewisselen.

Werk- en informatiegroep overheidsopdrachten

28 N i e u w s b r i e f 2 0 1 0 / 0 4