Lesvoorbereiding

Initiatiestage 1

Weer & klimaat

Bert VerheydenAardrijkskundeMevrouw Verstappen1SA32015-2016Les gegeven op: 19-02-2016

Lesontwerp

UC Leuven-LimburgLerarenopleiding

Vestiging HeverleeHertogstraat 178, 3001 Heverlee

Tel. +32 16 37 56 00

LESONTWERPALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

Naam: Ingo Buskens, Toon steenssens, Bert Verheyden, Felipe Garcia Del Pino, Jonathan Heinrichs

Vakkencombinatie: Aardrijkskunde - Geschiedenis

Stagebegeleider DLO: Hannelore Verstappen

Academiejaar: 2015-2016

School: Heilig hart HeverleeOnderwijsvorm: ASORichting: ModerneKlas: 113, 119, 105, 106, 121Lokaal: G 2.09Aantal leerlingen: /

Les gegeven door: Ingo Buskens, Toon steenssens, Bert Verheyden, Felipe Garcia Del Pino, Jonathan Heinrichs

Vak: Aardrijkskunde

Onderwerp: factoren van weer en klimaat

Vakmentor: Hannelore Verstappen

Datum/Data: vrijdag 19 februari 2016

Lesuur/-uren: 3de , 4de , 5de , 6de, 7de lesuur

BEGINSITUATIE

Situering in de lessenreeksLes 5: Factoren van weer en klimaat. In deze les bespreken we enkele factoren die het weer en klimaat beïnvloeden. De factoren zijn de stand van de zon, de hoogteligging en de overheersende windrichting.

Dit is een losstaande les waar leerlingen weinig voorkennis voor nodig hebben. De les kan dus onafhankelijk van andere lessen gegeven worden.

Relevante voorkennis (en/of kennis die nog niet aanwezig is)De leerlingen kunnen een gepaste kaart opzoeken, lezen en interpreteren.De leerling hebben weet van het draaien van de aarde en het draaien van de aarde rond de zon.De leerlingen kennen de betekenis van het woord condensatie in functie van de lessen biologie.De leerlingen kennen de verschillende windrichtingen en kunnen die plaatsen op een windroos.De leerlingen kunnen de verschillen tussen weer en klimaat geven.

Belevings- en ervaringswereld & ActualiteitDe leerlingen worden elke dag geconfronteerd met het weer en de het klimaat. Ze kijken vaak naar het weerbericht die hen verteld wat het weer gaat zijn voor de komende dagen. De leerlingen weten ook zo wat ze moeten aantrekken voor de komende dagen, zodat ze aangenaam kunnen rondlopen. Maar ook in extreme gevallen hebben de leerlingen al te maken gehad met het weer. Als de leerlingen gaan skiën, krijgen ze een heel ander weer voorgeschoteld, dat afhankelijke is van andere factoren dan het weer als ze naar school gaan. Maar als ze op vakantie zijn geweest naar warmere oorden. Het weer speelt elke dag, waar dan ook een rol en de leerlingen moeten elke dag hiermee rekening houden.

Leerniveau van de klasgroep, klassfeer, …/

DIDACTISCHE VERANTWOORDING Welke (vak)didactische principes komen in je les aan bod? (= opsomming)EINDTERMEN & LEERPLANDOELENSituering in de eindtermen: (Vakoverschrijdend en/of vakgebonden)ET 18: De leerlingen kunnen voor enkele factoren uitleggen hoe ze weer en klimaat beïnvloeden.

Situering in het leerplan:VVKSO, Leerplan aardrijkskunde 1e graad, Brussel, September 2008, D/2008/7841/038.

LeerstofthemaKlimaat en vegetatie

LeerplandoelenVoor enkele factoren eenvoudig uitleggen hoe ze het weer en het klimaat beïnvloeden.

Didactische wenken Bij de beïnvloedende factoren kan bijvoorbeeld aandacht gaan naar de breedteligging, de afstand tot de zee, het voorkomen van gebergtes, overheersende windrichtingen... Het is niet de bedoeling om bij die beïnvloedende factoren diepgaande verklaringen zo- als relaties met de stand van de zon aan te brengen.

ALGEMEEN LESDOELLeerlingen kunnen voor enkele factoren zoals de stand van de zon, de hoogteligging, de nabijheid van de zee en de overheersende windrichting in eigen woorden uitleggen hoe ze het klimaat beïnvloeden.

SCHOOLAGENDA (Van de leerlingen. Verwijs naar het werkblad en/of de pagina’s in het werk- en/of handboek.)Les 5: Factoren van weer klimaat p.130 - 135

BRONNEN (Noteer alle gebruikte bronnen, volgens APA.)

- Neyt, R., Tibau, G., Coppenholle, J., Van Mol, R., Verstappen,H., Gaeremynck, V., Appelmans, G., Van Broeck, C. (2014). Geogenie 1, leerwerkboek. Berchem: De Boeck

- Slegers, L., Vanderhallen, D., Van Hecke, E., (2009).Zenit 1, leerwerkboek. Kapellen: Pelckmans

- Coolsaet, D. ea. (2015). Terranova 1 leerwerkboek. Berchem: De Boeck

- Scheer, S. ea. (2014). Horizon 1. Mechelen: Plantyn

- Van Hecke, E. ea. (2012). Algemene wereldatlas. Mechelen: Plantyn

- (ed.). (24/01/2016).Ongestraft skiën in de straten van New York doe je zo. (http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/buitenland/1.2554634).

- Deboosere, F. (2010). Vragen?. Temperatuur, neerslag, onweer en wind. http://www.frankdeboosere.be/vragen/vragenalgemeen.php

- NTR. (09/02/2006). Stijgingsregen, stuwingsregen en frontale regen. http://www.schooltv.nl/video/verschillende-soorten-regen-stijgingsregen-stuwingsregen-en- frontale-regen/

- ANONIEM. (15/04/2012). Stuwingsregens. https://www.snapput.nl/video/stuwingsregen/#top-of-page

- Thiel, H.P., Würmli, M.,(1996). Wind, Wolken und Wetter. Gütersloh: Bertelsmann Lexikon Verlag GmbH

- Euronews. (2013). Walkin' in the Wind: People blown over in streets as Storm Ivar hits Norway. (https://www.youtube.com/watch?v=rKUipxR3bDc).

LEERMIDDELEN & MEDIA Bord, PowerPoint, werkblaadjes, krijt, wereldbol, zaklamp, enveloppen met opdracht neerslag.

Didactisch lesontwerpKRACHTIGE LEEROMGEVING

Lesfasen

& timingOnderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud

woorden navertellen hoe de stand van de aarde de seizoenen

over de seizoen die met da aardbol en

Lesfase 1:

De stand van de zon

Je neemt je werkboek aardrijkskunde, je atlas en je schrijfgerief op de bank maar je houdt alles nog gesloten.

OLG seizoenen:

Jullie zien op de PowerPoint 4 verschillende afbeeldingen.

- Wat zien jullie? Beschrijf deze foto’s.- Wat zijn de namen van de vier seizoenen?- Welke seizoen vinden jullie het leukste en waarom?- Waarom is het zo koud in de winter of zo warm in

de zomer?

Demonstreren seizoenen:

- Hoe zijn de seizoenen tot stand gekomen?We gaan dit eens van dichter bij bekijken zodat jullie nadien dit perfect kunnen uitleggen aan je mama of papa.

We gaan van start door eerst 1 leerlingen te kiezen die mij wilt helpen door de zon vast te houden

- Wie is hier het zonnetje in huis en wilt nu ook heel even het zonnetje zijn van de klas?

Stap 1:

o Draait de aarde rond de zon of draait de zon rond de aarde?

Stap 2:

o Draait de aarde recht rond zon of staat die eerder een beetje schuin?

Dit zijn de drie belangrijke factoren die bepalen waarom we 4 seizoenen hebben op aarde.

We zomen in op 1 bepaalde stand wanneer de aarde rond de zon draait.

- Wat is het verschil tussen eenzelfde bundel zonnestralen die invalt in de buurt van de evenaar en degene die invalt bij ons?

We doen even het licht uit en we demonstreren hetzelfde effect met een zaklamp op bord.We plaatsen de momentopname in ons groot model, waarin de aarde ronde de zon draait.

OLG: seizoenen <-> temperatuur:

Kunnen jullie je atlas al bij de hand nemen, mocht deze nog niet op de bank liggen. Want we gaan de eerste oefening in je werkblaadje oplossen. Neem dus ook je werkblaadje en leg dit voor jou.

- Wie kan de opdracht eens voorlezen?De eerste opdracht gaan we klassikaal maken.

- Welke kaart hebt je gevonden?- Wat is de temperatuur van Stockholm in januari

en in juli?De temperatuur van Athene mogen jullie zelf eens opzoeken.

- Ter verbetering: Wie kan de temperatuur van Athene in januari en juli eens vertellen?

- Wat omcirkelen we dan in het besluit?

OLG tijdstip van de dag:

PowerPoint

Bord

Aardbol

Zon

PowerPoint

Leerling

Zaklamp

Bord

Factoren die weer en klimaat beïnvloeden

1. Stand van de zon

- Seizoenen:

VASTSTELLING:

De hoogste temperatuur hebben we tijdens de zomer. (noordelijk halfrond)

VERKLARING:

De aarde draait rond de zon (tegenwijzersin.)

Het is niet de afstand tot de zon maar de VERANDERENDE invalshoek van de straling die verklaart waarom we seizoenen hebben.

situatie winter

Moest de aardas geen hoek van 23,5° maken, zouden we geen

Opmerkingen i.v.m. bijlagen:

Steeds kopie toevoegen van ingevuld werkblad of -boek. Indien gebruik gemaakt wordt van transparanten of digitale presentatie: handouts toevoegen

(verkleind, zwart/wit). Indien de klasopstelling gewijzigd wordt: plan en/of omschrijving toevoegen.

BORDSCHEMA

Lesfase1: Tekening van de invalshoek van het licht (zakenlamp)

Bordschema: Factoren die het weer en klimaat beïnvloeden:

Stand van de zon Hoogteligging Neerslag Nabijheid van de zee Overheersende

windrichting

Werkbladen: Ingevuld

Werkvorm lesfase 3

Duo-opdracht strookjes stijgingsregens (in de juiste volgorde)