Projectomschrijving

Inleiding projectVan jongs af aan kom ik in Heerlen om mijn grootouders (beiden geboren in deze regio) te bezoeken en hierdoor is mijn interesse naar het verleden van de stad ontstaan. Genteresseerd in de voor buitenstaanders moeilijk te duiden of te begrijpen culturele geschiedenis waarmee het uiterlijk en de architectuur van de stad doordrenkt zijn, besloot ik de stad Heerlen te fotograferen. Bijgevoegd naast dit formulier is een pdf van de eerste proefpublicatie en losse fotos van het project.Begin dit 2014 heb ik via Heerlen Vertelt een oproep geplaatst waarin ik (oud-) Heerlenaren vroeg om hun herinneringen die ze hebben aan de stad Heerlen te delen met mij. Een serie van zon 25 interviews volgde, waaruit ik samen met de deelnemers een gevarieerd, doch overeenkomstig beeld kreeg van het leven en de persoonlijke geschiedenis(sen) van Heerlen. Samen met hen bekeek ik persoonlijk archiefmateriaal, waar zij bijzondere herinneringen aan verbonden en/of het leven in een stad als Heerlen duidelijker werd.

Deze persoonlijke herinneringen die ik vond bij (oud-) Heerlenaren zijn voor mij de leidraad geworden voor het fotograferen van de stad. De straten, wijken en gebouwen die ik bezoek bevatten herinneringen en vlagen van zowel de sociale als politieke geschiedenis. De geschiedenis van een dorp dat door de komst van de mijnen een stad werd en sinds de sluiting van die mijnen constant op zoek is naar een nieuw bestaansrecht. De vele veranderingen waarmee dat gepaard gaat worden zichtbaar in het ontbreken - of juist nog het bestaan van bepaalde gebouwen en plekken. Door de opkomst en ondergang van de mijnen is Heerlen in de loop der jaren een verzameling van verschillende bouwstijlen geworden. Oud- en nieuwbouw ontmoeten elkaar in de diverse wijken van de stad. Door het fotograferen van deze vele gezichten van Heerlen wil ik de gevolgen van de geschiedenis en het blijvende veranderlijke karakter van de stad in kaart te brengen.

Vorm en uitwerkingHet project krijgt vorm in een boek dat zal functioneren als portret van de stad Heerlen. Het project is op dit moment nog in volle gang en er ontstaat een web van wijken en straten van Heerlen, waar de geschiedenis doorheen sluimert. Het fotograferen van de stadsportretten zal eind dit jaar worden afgerond, en de uitgave zou begin-halverwege 2015 klaar kunnen zijn. Bij dit aanvraagformulier zit een eerste voorbeeld hoe het boek voorgegeven gaat worden. De fotos van de stad staan hierin centraal. In de dummy zijn enkele hoofdstukken zichtbaar, verdeeld over delen van de stad Heerlen. In oktober heb ik via de gemeente Heerlen (contactpersoon Dhr. J. Weijers) kaarten verkregen waarop de grote lijnen van de nog bestaande mijngangen (nu watergangen) te zien zijn. Zij zullen grafisch de beelden aan elkaar gaan verbinden en zullen de hoofdstukken gaan vormen voor het boek, zoals ook te zien is in de proef.

Het formaat van de publicatie wordt 30,5 x 22,5 cm en is afgeleid van de verhouding van de analoge film waar de foto's mee zijn gemaakt en het formaat waarop deze beelden zijn ingescand. De foto's vullen vrijwel de gehele pagina, waardoor een maximum aan detail in de beelden is te zien - details die in een veranderende stad erg belangrijk zijn. Door een aantal lege pagina's naast de foto's komt de aandacht waarmee de foto's zijn gemaakt het beste naar voren. Ook door het gebruik van veel zwart-wit fotografie worden de details in het beeld extra benadrukt. De lijntekeningen die regelmatig te zien zijn, zijn afgeleid van het mijn- en watergangen onder de stad: een ondergronds en onzichtbaar stelsel dat het verleden van de stad laat zien.

De mijnen zijn aanleiding geweest voor de grootste veranderingen in Heerlen, en daarom is er voor gekozen om deze ondergrondse kaart als leidraad in het boek te gebruiken. De verschillende hoofdstukken - ieder een ander stadsdeel, vernoemd naar een mijn - worden aangekondigd met een uitsnede van deze kaart. Zo geeft de mijnkaart aan in welk deel van de stad de foto's zijn gemaakt en wordt de relatie tussen Heerlen en haar mijnen nog duidelijker. De mijnkaart zal op deze manier ook als grafische inhoudsopgave functioneren - deze is overigens nog niet in de voorbeelduitgave opgenomen. Het boek zal worden geproduceerd in een oplage van 400 stuks. Vanuit het boek zou er tijdens het Jaar van de Mijnen ook een tentoonstelling kunnen worden gecreerd. In ieder geval wil ik aan de publicatie een boekpresentatie verbinden, die kan dienen als lancering van het boek. Een locatie hiervoor kan in overleg worden gezocht, een mogelijke optie is voormalig warenhuis SCHUNCK.

DoelstellingenCentraal binnen dit project staat het tonen van de veranderlijke aard die de stad Heerlen heeft. Het uiterlijk van de stad is een overblijfsel en gevolg van de tijd van de mijnen. Hoewel het meest herkenbare erfgoed verdwenen is, zijn er nog veel gebouwen overgebleven uit de tijden die de stad heeft meegemaakt: een stad werpt haar oude huid nooit volledig af. Zo is het verleden en de ontwikkeling van Heerlen vooral te zien in de architectuur: warenhuizen, arbeiderswoningen, opzichterswoningen, kerken en nieuwe woonwijken met telkens andere bouwstijlen wisselen elkaar af. Voor velen binnen en buiten de regio is zowel het mijnverleden als de constante ontwikkeling in Heerlen onbekend.

Het voornaamste doel van het project is dan ook het zichtbaar maken en herwaarderen van (soms vergeten) erfgoed en de verscheidenheid aan bouwstijlen die het gevolg zijn van zowel sociale als politieke beslissingen door de jaren heen. Die verscheidenheid zal alleen nog maar groter worden in de toekomst en het bekijken van de stad zoals ze nu is, is essentieel om te begrijpen waarom de stad nu opnieuw in verandering is.

Het boek verteld uiteindelijk in beeld zowel het verhaal van de mijnstreek als het beeld van Heerlen als een stad die sinds de sluiting van de mijnen constant op zoek is naar een nieuw bestaansrecht - een beeld waar zowel oude als nieuwe bewoners zich mee kunnen identificeren. Zoals jullie het zelf treffend verwoorden: een stad die transitie als traditie heeft. Het is geen geschiedenisboek - maar toont wel de gevolgen die de geschiedenis op een stad kan hebben, verteld aan de hand van beelden die zowel algemene als persoonlijke herinneringen met zich meedragen.

Hoe raakt het project aan de thematiek van M2015?De thematiek van mijn project heeft bijzonder veel overlap met die van M2015. Het boek verteld uiteindelijk in beeld zowel het verhaal van de mijnstreek als het beeld van Heerlen als een stad die sinds de sluiting van de mijnen constant op zoek is naar een nieuw bestaansrecht - een beeld waar zowel oude als nieuwe bewoners zich mee kunnen identificeren. Zoals jullie het zelf treffend verwoorden: een stad die transitie als traditie heeft. Het is geen geschiedenisboek - maar toont wel (en streeft naar bewustwording van) de gevolgen die de geschiedenis op een stad kan hebben, verteld aan de hand van beelden die zowel algemene als persoonlijke herinneringen met zich meedragen. Plekken die geen symbool zijn voor een voormalige industriestad, maar plekken die duidelijk met de aan- en afwezigheid van de industrie verwikkeld zijn. Het is een ode aan Heerlen als stad in continue overgang, zowel nu, als toen, als in de toekomst.

DoelgroepHet project is er voor de bewoners van de voormalige mijnstreek, voor haar oud-bewoners, en allen die herkenning vinden in de straten en gebouwen en die hun herinnering hierin kunnen plaatsen - zoals ook de genterviewden binnen dit project dat deden. Het is er ook voor diegenen die de stad niet kennen, er niet gewoond hebben en er als buitenstaander naar kijken. Zij die nieuwsgierig zijn naar hoe een stad zich heeft kunnen vormen tot wat zij nu is. Aan de hand van de architectuur en andere beelden in het boek vormen al deze mensen een beeld van hoe de stad is veranderd, op dit moment veranderd en zal blijven veranderen als gevolg van de sociale en politieke geschiedenis. Doordat de vorm van het project een fotoboek is, is het ook niet gebonden aan n fysieke plaats en is het bij uitstek geschikt om ook ook plekken en mensen buiten de voormalige mijnregio te bereiken. Hoewel het project zich thematisch focust op de stad Heerlen, is de situatie daar exemplarisch voor steden die kampen met de gevolgen van voormalige industrie. Overal in Europa zijn dit soort steden te vinden, die allen op hun eigen manier omgaan met de transitie van verleden naar toekomst. Zo kan het boek - waarin naast beeld slechts een korte introductietekst staat in het Nederlands en eventueel Engels en Duits - voor herkenning zorgen binnen de gehele Euregio (en met name binnen de Euregio Maas-Rijn). De realisatie en presentatie van het boek in het kader van M2015 focust juist weer op de doelgroep binnen Heerlen en omstreken.

Totale kostenOmdat het project en het boek nog geen definitieve omvang heeft is een exacte begroting lastig te maken. Wel is er al goed nagedacht over de vorm, het formaat, papiersoorten, bindwijze en omslag van het boek, waardoor een voorlopige proefbegroting te maken valt. Om een duidelijk overzicht te geven waar de kosten vandaan komen, volgen hier de specificaties van de uitgave.

- oplage: 400- formaat: 30,5 x 22,5 cm- binnenwerk ongeveer 120 paginas- schutbladen 160 grams papier- 120 - 160 grams Munken papier- waarvan ongeveer 90% zwart-wit en 10% kleur- kartonnen kaft met losse (eventueel gezeefdrukte) omslag- genaaid gebonden

Op basis van offertes van boeken van vergelijkbare omvang en een proefberekening bij het boekengilde schat ik de totale kosten van het boek tussen de 5000 en 6000 euro exclusief BTW. Voor het maken van een ongebonden proefdruk staat ongeveer 375 euro excl. BTW.

Voor de realisatie van de publicatie zou ik M2015 graag vragen voor een bijdrage van 50% van de te maken kosten. In overleg kan dit natuurlijk een ander percentage zijn. Daarnaast zou ik graag van het netwerk en de kennis van M2015 gebruik maken voor het organiseren van de presentatie van het boek. Voor de organisatie van deze boekpresentatie wil ik 500,- reserveren voor:

- (eventuele) huur van de ruimte- (eventuele) huur van audioapparatuur - microfoon/versterker/speakers- reis- en onkostenvergoeding voor sprekers tijdens de presentatie- eventuele reis- en onkostenvergoeding voor boekverkoper(s)- kosten voor hapjes en drankjes tijdens de opening- kosten voor het maken van enkele (gelimiteerde) prints op A3/A2-formaat van fotos uit het boek

Daarnaast kan er met M2015 worden samengewerkt aan de verspreiding van het boek binnen de regio en tijdens de activiteiten van M2015. Zo krijgt het project veel zichtbaarheid en krijgen veel verschillende mensen de gelegenheid het boek in te zien.

In ruil hiervoor wordt M2015 nadrukkelijk genoemd binnen de uitgave en alle publicaties rondom de uitgave - zo ook op mijn website. Daarnaast ontvangt de stichting 25 exemplaren van het boek (in overleg).

DekkingsplanUitgaande van maximaal geschatte totale kosten van 6875,- excl. BTW.

totale kosten M2015:3437,50 eigen kosten:3437,50

De eigen kosten zullen aanvankelijk worden voldaan door middel van een lening bij het Materiaalfonds. Aanvraag hiervoor zal volgens plan worden gedaan voor de eerstvolgende deadline op 16 januari. Mocht deze lening niet worden volstrekt volgt financiering vanuit inbreng van eigen middelen in mijn onderneming - m.a.w. reeds beschikbaar spaargeld.

Terugwinning van de zelfgemaakte kosten en/of de terugbetaling van de lening zal worden voldaan door boekverkoop. Richtprijs van het boek zou 25,- tot 28,- excl. BTW zijn. Deze richtprijs is gebaseerd op fotoboeken van vergelijkbaar formaat en oplage. Uit de inkomsten van het boek zal ook de grafisch vormgever worden betaald.

De voltooiing en het drukken van het boek zal in het eerste of tweede kwartaal van 2015 plaatsvinden, waardoor het boek medio 2015 kan worden gepresenteerd. Verspreiding van het boek kan vervolgens de rest van het jaar plaatsvinden.