คณะพทธศาสตร

รายงานการวจย เรอง

ศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนทตงในเขตเทศบาลอ าเภอเมอง จ.นครปฐม

An analytical study of moral behavior concerning the fail speech (Musāvāda) of Students in Secondary school located

in Municipality, Nakhon Pathom.

โดย ผศ.ดร.ณทธร ศรด

คณะพทธศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พ.ศ. ๒๕๕๗

ไดรบทนอดหนนการวจยจากสถาบนวจยพทธศาสตร MCU RS

(ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย)

คณะพทธศาสตร

Research Report

An analytical study of moral behavior concerning the fail speech (Musāvāda) of Students in Secondary school located

in Municipality, Nakhon Pathom.

By Asst.Prof.Dr.Naddhira Sridee

Faculty of Buddhism Mahachulalongkornrajavidyalaya University

B.E. 2557

Research Project Funded by Mahachulongkornrajavidyalyaya Universtiy MCU RS

(Copyright Mahachulalongkornrajavidyalaya University)

คณะพทธศาสตร

ก

ชอรายงานการวจย : ศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเร องมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษา ตอนปลาย โรงเรยนทตงในเขตเทศบาลอ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม

ผวจย : ผศ.ดร.ณทธร ศรด

สวนงาน : คณะพทธศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ปงบประมาณ : ๒๕๕๗

ทนอดหนนการวจย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

บทคดยอ

การศกษาวจยน มวตถประสงค ๑) เพอศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม และ ๒) เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม การวจยน เปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) กลมตวอยางทใชในการวจยไดแก นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ของโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม จ านวน ๒๙๘ คน เครองมอทใชในวจย ไดแก แบบสอบถาม (Questionnaires) ด าเนนจดเกบและวเคราะหขอมลดวยคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรป โดยใชสถตวเคราะหขอมล คอ คาเฉลยความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สถตวเคราะหคาท (T-test) และสถตวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One Way ANOVA หรอ F-test)

ผลการวจยพบวา

๑. นกเรยน มระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท โดยรวมอยในระดบนอย โดยในรายขอ นกเรยนมระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรม อยในระดบปานกลาง จ านวน ๓ ขอ อยในระดบนอย จ านวน ๑๗ ขอ และอยในระดบนอยทสด จ านวน ๕ ขอ โดยขอทมคาเฉลยมากทสด คอ “เคยดาเพอนเวลาโกรธ” สวนขอทมคาเฉลยนอยทสด คอ “พอแมเคยสอนใหเปนคนพดโกหก”

๒. นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท ๐.๐๕ จงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว สวนนกเรยนทเรยนในชนตางกน มพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาท ไมแตกตางกน จงไมเปนไปตามสมตฐานทตงไว

คณะพทธศาสตร

ข

Research Title : An analytical study of moral behavior concerning the fail speech (Musāvāda) of Students in Secondary school located in Municipality, NakhonPathom.

Researchers : Asst. Prof. Dr. Naddhira Sridee

Department : Faculty of Buddhism, Mahachulalongkornrajavidyalaya University

Fiscal Years : 2557/2013

Research Scholarship Sponsor : Mahachulalongkornrajavidyalalya University

Abstract This research project has 2 objectives, that are; 1, to study of moral

behavior concerning the “fail-speech of Students in Secondary school located in Municipality, NakhonPathom, and 2) to comparative the behavior concerning of the Fail-speech of the Students in Secondary school located in Municipality, NakhonPathom. This is quantitative research and tool used for this research is questionnaires. The samples population consisted of 298 students. Analysis of the data by using the statistics, namely; frequency, percentage, mean, standard deviation, t-test and one-way analysis of variance One - Way (ANOVA) with statistical significance at the 0.05

From the research, it is found that;

1. The level of all moral behavior of students concerning fail-speech is low. But in each questions the result of moral behavior of students concerning fail-speech are as follows; the medium level among 3 topics, low level among 17 topics, and lowest level among 5 topics. The topic of which is highest level is “to abuses friends when angry” and lowest level is “the family teach them to be liar”.

2. The moral behavior of male and female students concerning fail-speech is very different in statistical significance at the 0.05 which depend upon hypothesis. But the moral behavior concerning fail-speech of students in different class is not different. It is not as the hypothesis.

คณะพทธศาสตร

ค

กตตกรรมประกาศ

(Acknowledgement)

การศกษาวจยเรอง “ศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษา ตอนปลาย โรงเรยนทตงในเขตเทศบาลอ าเภอเมอง จ.นครปฐม” ฉบบนส าเรจลลวงไปดวยดตามวตถประสงคของการวจยทมงหวงการเสรมสรางองคความรเรองมสาวาท โดยเนนหลกพทธจรย -ศาสตร ผวจยขอกราบขอบพระคณพระพรหมบณฑต อธการบด มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย และพระราชวรมน คณบดคณะพทธศาสตร พระมหาสทตย อาภากโร, ดร. ผอ านวยการสถาบนวจยพทธศาสตร ทไดใหความเมตตานเคราะหในการสนบสนนศกษาวจย รวมทงใหความคดเหนทเปนประโยชนตอการศกษาวจย

ขอกราบขอบพระคณ ดร.แสวง นลนามะ หวหนาภาควชาศาสนาและปรชญา คณาจารยผทรงคณวฒทกทานทสละเวลามาใหชแนะ รวมทงขอมลทเปนประโยชนอยางยงตอการศกษาวจยในครงน

ขอขอบคณ วาทรอยตร ดร.มนตเมองใต รอดอย ผอ านวยการโรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม และ นางสาวรตนา มยเรองศร ผอ านวยการโรงเรยนทวารวด ทไดอ านวยความสะดวกในการแจกแบบสอบถาม รวมถงขอมลตาง ๆ เกยวกบโรงเรยนอนเปนประโยชนยงในการศกษาวจย และขอบคณนกวชาการทกทานทไดเขยนหนงสอวชาการ ต ารา รวมทงเอกสารอน ๆ ทเกยวของ ทผวจยคนควาและน าเปนกรอบแนวคด จนท าใหงานวจยชนนส าเรจลลวงไปไดดวยด

คณงามความดทเกดจากความรวมมอรวมใจ และความมอตสาหะวรยะในการศกษาวจยครงน ขอนอมบชาถวายแดพระเถระครบาอาจารย รวมทงคณะบคคลทไดรวมกนสรางสรรคสงทดงามเพอการเรยนรในชวต และพระพทธศาสนาของผคนในสงคม

ผศ.ดร.ณทธร ศรด

ผวจย

คณะพทธศาสตร

สารบญ

หนา บทคดยอ (ภาษาไทย)……………………………………………………………………………………………………...ก บทคดยอ (ภาษาองกฤษ)………………………………………………………………………………………………….ข กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………………………………………..ค สารบญ……………………………………………………………………………………………………………………….….ง สารบญตาราง.................................................................................................................. .............จ ค าอธบายสญลกษณและอกษรยอ……………………………………………………………………………………..ช

บทท ๑ บทน า...................................................................................................................... ........๑

๑.๑ ความเปนมาและความส าคญของปญหา..................................................................๑ ๑.๒ วตถประสงค………………………………………………………………………………………….…….๓ ๑.๓ ค าส าคญ (Keywords) ...........................................................................................๓ ๑.๔ ขอบเขตของโครงการ.................................................................... ..........................๓ ๑.๕ แนวทางและขนตอนในการด าเนนการวจย..............................................................๔ ๑.๖ ระยะเวลาทใชในการวจย........................................................................................๕ ๑.๗ ผลทคาดวาจะไดรบ .............................................................................................. ๖

บทท ๒ แนวคด ทฤษฎ มสาวาทในทศนะของพทธจรยศาสตรและพนทศกษา……...…………. ๗

๒.๑ แนวคดพฤตกรรมวยรน / จตวทยาวยรน……………………………………………………….๗ ๒.๒ แนวคดการพฒนาจรยธรรม……………………………………………………………….……….๑๙ ๒.๓ มสาวาท ทศนะพทธจรยศาสตร ประเดน และ ขอถกเถยง....................................๒๗

๒.๓.๑ ความหมายของมสาวาท............................................................ ...........๒๗ ๒.๓.๒ องคประกอบของมสาวาท………………………………………………….…….....๓๐ ๒.๓.๓. ประเภทของมสาวาท…………………………………………………………………๓๒ ๒.๓.๔ มลทท าใหเกดมสาวาท.........................................................................๓๔ ๒.๓.๕ จดมงหมายของการบญญตศลขอมสาวาท…………………………………….๓๘ ๒.๓.๖ ประเภทของกรรมทท าใหเกดมสาวาท.................................................๔๐

๒.๔ โรงเรยนในเขตพนทศกษา………………………………………………………………….………..๔๔ ๒.๒.๑ โรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม……………………………………………….……๔๔ ๒.๒.๒ โรงเรยนมธยมทวารวด……………………………………………………………..…๔๖

คณะพทธศาสตร

จ

บทท ๓ วธด าเนนการวจย ……….………………………………………………………………………………….๔๘

๓.๑ รปแบบและวธการวจย……………………………………………………………………………๔๘ ๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง……………………………………………………….…………….๔๘ ๓.๓ เครองมอเกบรวบรวมขอมล…………………………………………………………………….๕๐ ๓.๔ การจดท าขอมลและการวเคราะหขอมล..........................................................๕๒

บทท ๔ ผลการวเคราะหขอมล……….….………………………………………………………………….…….๕๓

๔.๑ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม …………………………………………….…………๕๓ ๔.๒ ระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษา ตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม…….…...๕๔ ๔.๓ ผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท ของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาล เมองนครปฐมจงหวดนครปฐม…………………………………………….…………….…….๕๗ ๔.๔ ขอเสนอแนะเกยวกบจรยธรรมเกยวกบมสาวาท…………………..…………………..๖๑

บทท ๕ สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ..........................................................................๖๓

๕.๑ สรป………………………………………………………………………………………………..….๖๓ ๕.๒ อภปรายผล………………………………………………………………………………………...๖๔ ๕.๓ ขอเสนอแนะ……………………………………………………………………………………….๖๕

บรรณานกรม…………………………………………………………………………………………..………………..๖๗ ภาคผนวก……………………………………………………………………………………………….………………..๖๙

ก. หนงสอขออนญาตเกบขอมล ข. แบบสอบถาม

ประวตผวจย ……………………………………………………………………………………………………….๗๔

คณะพทธศาสตร

ฉ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

ตารางท ๔.๑ แสดงจ านวน (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม……………………………………………………๕๓ ตารางท ๔.๒ แสดงจ านวน (Frequency) คารอยละ (Percentage)คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และระดบ พฤตกรรม เชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน………………………๕๔-๕๖ ตารางท ๔.๓ แสดงผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท ของนกเรยน จ าแนกตามเพศ โดยรวมและรายขอ…………………………๕๗-๕๘ ตารางท ๔.๔ แสดงผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบ มสาวาทของนกเรยน จ าแนกตามชนเรยน โดยรวมและรายขอ………๕๙-๖๑ ตารางท ๔.๕ แสดงขอเสนอแนะแนวทางทางการแกไขพฤตกรรมมสาวาท ของนกเรยน………………………………………………………………………………....๖๒

คณะพทธศาสตร

ช

ค าอธบายสญลกษณและค ายอ

ก. ค ายอชอคมภรพระไตรปฎก

คมภรพระไตรปฎกทผวจยใชศกษาและน ามาอางอง ส าหรบการเขยนงานวจยน ผวจยไดใชคมภรพระไตรปฎกภาษาไทยฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พทธศกราช ๒๕๓๙ โดยก าหนดแหลงทมาดวยอกษรยอชอคมภรทน ามาอางองแลวตามดวยตวเลขทบอก เลม/ขอ/หนา ของคมภรดงกลาวนน เชน ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๑๐๒/๙๓ หมายถง สตตนตปฎก ทฆนกาย ปาฏกวรรค พระสตตนตปฎกภาษาไทย เลมท ๑๑ ขอท ๑๐๒ หนาท ๗๓ ในสวนของพระไตรปฎกภาษาบาลใชฉบบมหาจฬาเตปฎก ๒๕๐๐ โดยก าหนดแหลงทมาดวยอกษรยอชอคมภรทน ามาอางองแลวตามดวยตวเลขทบอก เลม/ขอ/หนา ของคมภรดงกลาวนน เชน ท.ปา. (บาล) ๑๑/๑๐๒/๖๐ หมายถง สตตนตปฎก ทฆนกาย ปาฏกวคคปาล พระสตตนตปฎกภาษาบาลอกษรไทย เลมท ๑๑ ขอท ๑๐๒ หนาท ๖๐ เปนตน

พระสตตนตปฎก

ท.ปา. (บาล) = สตตนตปฏก ทฆนกาย ปาฏกวคคปาล (ภาษาบาล) ท.ปา. (ไทย) = สตตนตปฎก ทฆนกาย ปาฏกวรรค (ภาษาไทย) ส .ส. (บาล) = สตตนตปฏก ส ยตตนกาย สคาถวคคปาล (ภาษาบาล) ส .ส. (ไทย) = สตตนตปฎก สงยตตนกาย สคาถวรรค (ภาษาไทย) ส .น. (บาล) = สตตนตปฏก ส ยตตนกาย นทานวคคปาล (ภาษาบาล) ส .น. (ไทย) = สตตนตปฎก สงยตตนกาย นทานวรรค (ภาษาไทย) ส .ม. (บาล) = สตตนตปฏก ส ยตตนกาย มหาวารวคคปาล (ภาษาบาล) ส .ม. (ไทย) = สตตนตปฎก สงยตตนกาย มหาวารวรรค (ภาษาไทย) อง.ฉกก. (บาล) = สตตนตปฏก องคตตรนกาย ฉกกนปาตปาล (ภาษาบาล) อง.ฉกก. (ไทย) = สตตนตปฎก องคตตรนกาย ฉกกนบาต (ภาษาไทย) อง.อฏ ก. (บาล) = สตตนตปฏก องคตตรนกาย อฏ กนปาตปาล (ภาษาบาล) อง.อฏ ก. (ไทย) = สตตนตปฎก องคตตรนกาย อฏฐกนบาต (ภาษาไทย) ข.ม. (บาล) = สตตนตปฏก ขททกนกาย มหานทเทสปาล (ภาษาบาล) ข.ม. (ไทย) = สตตนตปฎก ขททกนกาย มหานทเทส (ภาษาไทย)

ข. ค ายอเกยวกบคมภรอรรกกกา

ผวจยตองใชคมภรอรรถกถาภาษาบาลฉบบมหาจฬาฯ เทานน สวนอรรถกถาภาษาไทย ใชฉบบมหามกฏฯ โดยก าหนด และระบบอางอง ใหระบชอคมภร ล าดบเลม เชน อง.จตกก.อ. (บาล) ๒/๒๕๐/๔๔๖ หมายถง องคตตรนกาย มโนรถปรณ ปญจกนปาตอฏ กถา ภาษาบาล เลม ๒ ขอ ๒๕๐ หนา ๒๔๔๔๖ ฉบบมหาจฬาอฏ กถา

คณะพทธศาสตร

ซ

การอางองอรรถกถาภาษาไทยผวจยอาจก าหนดอกษรยอไดตามสะดวก โดยอนวตตามตวเลขประจ าเลมอรรถกถาภาษาไทย ฉบบมหามกฏราชวทยาลย เชน ท.ส.อ. (ไทย) ๑๑/๑/๑/๑๙๓หมายถง ทฆนกาย สมงคลวลาสน สลกขนธวรรค พระไตรปฎกพรอมอรรถกถาแปลไทย ๙๑ เลม เลมท ๑๑ ตอนท ๑ วรรคท ๑ หนา ๑๙๓ เปนตน

อรรกกกาพระสตตนตปฎก

ท.ส.อ. (ไทย) = ทฆนกาย สมงคลวลาสน สลขนธวรรคอรรถกถา (ภาษาไทย) อง.จตกก.อ. (บาล) = องคตตรนกาย มโนรถปรณ ปญจกนปาตอฏ กถา (ภาษาบาล)

อรรกกกาพระอภธรรมปฎก

อภ.สง.อ. (บาล) = อภธมมปฏก ธมมสงคณ อฏ สาลนอฏ กถาปาล (ภาษาบาล)

ค. ค ายอเกยวกบหนงสอมงคลตกทปน

ผวจยใชมงคลตถทปน ฉบบมหามกฏราชวทยาลย ทงฉบบภาษาไทยและภาษาบาล โดยอาง ภาค/ขอ/หนา ตามล าดบ เชน มงคล. (บาล) ๑/๒๑๐/๒๐๗ หมายถง มงคลตถทปน ปฐโม ภาโค ขอ ๒๑๐ หนา ๒๐๗ และ มงคล. (ไทย) ๑/๒๑๐/๑๐๕ หมายถง มงคลตถทปนปฐมภาคแปล ขอ ๒๑๐ หนา ๑๐๕

คณะพทธศาสตร

บทท ๑

บทน ำ

๑.๑ ควำมส ำคญและทมำของปญหำกำรวจย การพฒนาประเทศใหมความมนคงเจรญกาวหนา และมเสถยรภาพได ยอมขนอยกบ

คณภาพของประชากร ซงถอวาเปนทรพยากรอนทรงคณคา และทส าคญอกประการหนงกคอตองมการพฒนาดานวตถไปพรอมกนกบคณธรรมและจรยธรรมแตในสงคมไทยปจจบนไดมการเปลยนแปลงไปมากทงในดานวทยาการและเทคโนโลย จงผลกระทบตอวถชวตของประชาชน โดยเฉพาะเดกและเยาวชน ความตองการและความนยมในวตถมอทธพลสง ความมคณธรรมและจรยธรรม ซงเคยควบคมแนวคดแนวปฏบตของเดกและเยาวชนถกละเลยหรอเลอนหายไป

มสาวาท ถอวาเปนประเดนทางจรยธรรมทส าคญประการหนงทสามารถพบเหนไดทวไปจากพฤตกรรมประจ าวนของเยาวชน มสาวาทในทศนะของพทธปรชญาคอ ค าพดทไมจรง ซงครอบคลมถงการเขยนหนงสออนเปนเทจดวย การจะตดสนวา ค าพดหรอการกระท าใดผดตามหลกมสาวาทนน ใหพจารณาตามองคประกอบ ๔ ประเภทคอ ๑) พดเรองไมจรง ๒) มเจตนาพดใหผดไปจากความจรง ๓) มความพยายามในการพด และ ๔) ผฟงรและเชอตามผพด ในเรองมสาวาทนมประเดนทขดแยงกบปญหาทางจรยธรรมทคนมากเขาใจวา หากพดจรงท าใหสญเสยอะไรบางอยางไป กบการพดเทจแตอาจจะน าประโยชนอะไรบางอยางมาให กควรจะรกษาผลประโยชนเอาไว จงเปนเหตใหคนพดอาจพดเทจมากกวาความจรง

โรเบรต เฟลดแมน อาจารยดานจตวทยา มหาวทยาลยแมสซาซเซตส และผเขยนหนงสอเรอง The Liar in Your Life พบวา ระหวางการสนทนาทก ๆ ๑๐ นาท จะมการโกหกประมาณ ๒ - ๓ ครง และในบางคสนทนาอาจเกดขนไดมากถง ๑๒ ครง๑ ในขณะท พอล เอกแมน ศาสตราจารยดานจตวทยา มหาวทยาลยแคลฟอรเนย ซงศกษาเรองการโกหกมานานกวาสสบป ลงความเหนวา “มนษยไมสามารถหลกเลยงการโกหกได ดงนนการท าความเขาใจเรองการโกหกจะเปนผลดตอชวตวาจะดขนแคไหน” ๒ และ เจมส แพตเตอรสน ผเขยนหนงสอ The Day America Told the Truth เผยวา “ไมวาคสนทนาจะเปนใครกตามแต แทบทกครงของการสนทนามกจะมเรองโกหกรวมอยดวยเสมอ เปนไปไมไดเลยททกคนจะพดความจรงตอกนทงหมด โดยเฉพาะอยางยงบรรดาคนใกลชดอยางครก พอ แม ลก”๓

๑ Robert S. Feldman. The Liar in Your Life. The Liar in Your Life: The Way to

Truthful Relationships, US Edition, published by Twelve. Park Avanue. NY. 10017. 2009. ๒ Paul Actman. ๓ James Patterson and Peter Kim, The Day America Told the Truth, Prentice Hall,

New York, ๑99๑.

คณะพทธศาสตร

๒

ในประเดนการพดโกหกของเดกนน นพ.กมปนาท ตนสถบตรกล จตแพทยทวไปโรงพยาบาลมนารมย ใหขอมลวา ถาหากมองในแงด การโกหกเปนธรรมชาตของเดก เพราะโดยพนฐานทางจตใจของเดกนน จะไมโหดรายเหมอนกบผใหญ และการโกหกสวนใหญอาจจะมเหตผลบางประการ เชน เกรงวาจะถกท าโทษเมอท าผด กลวพอแมจบไดจงจ าเปนตองโกหก

ตองพจารณาถงสาเหตดวยวา เพราะอะไรเดกถงไมไวใจพอแม เวลาท าสงทไมเหมาะสมลงไป ซงพอแมเองกไมควรมานงจบผด หรอมทศนคตทไมดใสเดก ซงการสรางมาตรการลงโทษแบบแกไขทปลายเหต มกใชไมไดผล เพราะเดกจะถกมองเปนเดกไมด และมองตวเองดอยคณคาลงไปได และเมอโตขน เดกจะมพฤตกรรมรวมกบการโกหกอกหลายอยาง จนกลายเปนเดกมปญหาในทสด ๔

Francesca Gino อาจารยดานเศรษฐศาสตรพฤตกรรมทมหาวทยาลย Harvard ชวามตวอยางมากมายเกยวกบทเกยวกบการโกหกไมวาจะในชวตจรง ในภาพยนตร ในนยายหรอหนงสอการตน แตกลบยงไมมหลกฐานขอมลทชชดถงความสมพนธของความฉลาดหลกแหลม กบความฉอฉลคดโกง ซงประเดนนเปนเรองนาสนใจทางจรยศาสตร วาท าไมคนทฉลาดมความคดสรางสรรคหลายคนจงเลอกทางเดนผด ๆ เชนนน

ในงานวจยทตพมพอยในวารสาร Personality and Social Psychology ใชเวลาหลายปในการทดสอบกลมตวอยางอาสาสมคร โดยใชวธแบงระดบความคดสรางสรรคของกลมตวอยางเปนกลมตางๆกนจาก นนก าหนดใหแตละกลมตกอยในสถานการณทสามารถคดโกงไดนดหนอยเพอผล ประโยชนเลกๆนอยๆ จากงานวจยครงนพบวายงคนทมความคดสรางสรรคระดบสงก ยงมความยดหยนดานศลธรรมสงตามไปดวย พดงายๆคอสามารถหาขอแกตวส าหรบพฤตกรรมผดๆของตนไดดกวา และยงมแนวโนมทจรตคดโกงหรอหลอกลวงมากกวาดวย

รายงานวจยชนนพบวา ในโลกแหงการแขงขนทางเศรษฐกจทกวนน การเปนคนมความคดสรางสรรคนนถอไดวาเปนคณสมบตทโดดเดนในการท า งานซงชวยเปดโอกาสใหม ๆ ใหแกเจาตว แตในขณะเดยวกนกอาจเพมโอกาสในการบดเบอนกฎเกณฑบางอยางเพอผลประโยชนของตนไดเชนกน และไมใชแคผลประโยชนในรปของตวเงนเทานน แตยงหมายถงความสะดวกสบายหรอความพงพอใจอนๆ เชนการนอกใจคครองดวย

อยางไรกตาม Francesca Gino เนนย าวางานวจยมไดตอตานการมความคดสรางสรรค เพราะจรงๆแลวความคดสรางสรรคเปนสงดทชวยขบเคลอนโลก แตสงทเธอพยายามเตอนกคอเมอมขอดกตองมขอเสย นกวจยผนระบวาความเฉลยวฉลาดมความคดสรางสรรคนนคอดาบสองคม ขนอยกบผใชวาจะใชในทางสรรคสรางหรอท าลาย หรอใชเพอสรางรอยยมหรอรอยน าตามากกวากน๕

ในทศนะของพทธปรชญา มสาวาท ซงจดวาเปนศลขอท ๔ ในศลทง ๕ ขอ นบไดวาเปนประเดนทางจรยธรรมอนหนงทนาสนใจ มสาวาทคอ ค าพดทไมจรง ซงครอบคลมถงการเขยนหนงสออนเปนเทจดวย การจะตดสนวา ค าพดหรอการกระท าใดผดตามหลกมสาวาทนน ใหพจารณาตามองคประกอบ ๔ ประเภทคอ ๑) พดเรองไมจรง ๒) มเจตนาพดใหผดไปจากความจรง ๓) มความ

๔ นพ.กมปนาท ตนสถบตรกล, หนงสอพมพไทยรฐ ฉบบวนองคารท ๒๙ กนยายน ๒๕๕๒. ๕ Francesco Gino, Quote from the Journal of Personal and Social Psychology.

คณะพทธศาสตร

๓

พยายามในการพด และ ๔) ผฟงรและเชอตามผพด ในเรองมสาวาทนมประเดนทขดแยงกบปญหาทางจรยธรรมทคนมากเขาใจวา หากพดจรงท าใหสญเสยอะไรบางอยางไป กบการพดเทจแตอาจจะน าประโยชนอะไรบางอยางมาให กควรจะรกษาผลประโยชนเอาไว จงเปนเหตใหคนพดอาจพดเทจมากกวาความจรง คนสวนมากมกเลอกพดเทจมากกวาพดจรง สอดคลองกบพทธปรชญาทวา “สตวผงดเวนจากมสาวาทมนอย โดยแทจรงแลวสตวผไมงดเวนจากมสาวาทมมากกวา” คนสวนมากเขาใจวา การละเมดศลขอมสาวาทมโทษนอยกวาการละเมดศลขออน ๆ แตพทธปรชญาถอวา มโทษมากเทากน ดงนน บคคลจงควรรกษาการพดจรงไวยงชวต ทงนกเพอประโยชนสขสงสด คอ นพพาน

จากความส าคญและสภาพการดงกลาวแสดงใหเหนถงสงทนาหวงใยมากทสดคอ เดกและเยาวชนทจะเตบโตเปนผใหญในอนาคต การสรางสรรคสงคมและเยาวชนใหมคณธรรมนนถอเปนหนาทของหลายฝายทจะตองชวยเหลอกน เชน ครอบครว สถานศกษา หนวยงานภาครฐและเอกชน เปนตน

โรงเรยนทตงอยในเขตเทศบาลเมองนครปฐม เปนสถาบนการศกษาทมงเนนการจดการศกษาใหเปนไปตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต และใหความส าคญในการฝกฝน ปลกฝง อบรมคณธรรม จรยธรรม ใหนกเรยนทกคนไดพฒนาความรคคณธรรมพรอมทงพฒนาตนเองใหมความสามารถในการประกอบอาชพและด ารงชวตใหเปนสข จงท าใหผวจยสนใจทจะศกษาเหตผลเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนในชนมธยมปลาย วานกเรยนทเรยนโรงเรยนทตงอยในเขตเทศบาลเมองนครปฐม มความเขาใจเรองมสาวาทมากนอยเพยงไร

๑.๒ วตถประสงค

๑.๒.๑ เพอศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม

๑.๒.๒ เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม

๑.๓ ค ำส ำคญ(Keywords) :

๑.๓.๑ พฤตกรรมเชงจรยธรรม คอ พฤตกรรมทบคคลแสดงออกแลวสงคมชอบ หรองดเวนการแสดงพฤตกรรมทฝาฝนกฎเกณฑหรอคานยมในสงคมนน ซงเปนพฤตกรรมทสงคมเหนชอบและสนบสนน

๑.๓.๒ มสำวำท หมายถง การพดเทจ การพดโกหก หรอหลอกลวง เปนตน ตามนยศลขอท ๔

๑.๔ ขอบเขตของโครงกำร

งานวจยชนนเปนงานวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) ซงเปนการศกษาขอมลตามขอบเขตใน ๓ ดาน ดงตอไปน

๑.๔.๑ ขอบเขตดานเนอหา มงศกษาขอมลเกยวกบหลกมสาวาทในเชงเอกสาร คอการศกษาวเคราะหขอมลจาก พระไตรปฎก อรรถกถา ฎกา และอนฎกา เปนตน

คณะพทธศาสตร

๔

๑.๔.๒ ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยน ระดบชนมธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนทตงอยในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จ านวน ๒ โรงเรยน

๑.๔.๓ ตวแปรทศกษา ๔.๓.๑ ตวแปรอสระ ไดแก เพศ ระดบชนทก าลงศกษา ๔.๓.๒ ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท

๑.๕ แนวทำงและขนตอนในกำรด ำเนนกำรวจย การศกษาวจยครงน ประกอบไปดวยวธการและขนตอน ดงน

๑.๕.๑ ในกรณขอบเขตดานขอมลจะใชวธการคนควาจากแหลงขอมลในสถานทตางๆ เชน หอสมดแหงชาต หองสมดของมหาวทยาลยตาง ๆ

๑.๕.๒ และในสวนทเปนแบบสอบถามเชงพฤตกรรมเชงจรยธรรม ผวจยจะมงเนนไปทหลกมสาวาทโดยตรง โดยแบงออกเปน ๒ ตอน ไดแก

ตอนท ๑ เปนแบบสอบถาม เกยวกบเพศ ระดบชนของผตอบแบบสอบถาม ตอนท ๒ เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมเรองมสาวาท

๑.๕.๓ จากขนตอนการวจยนผวจยไดตงขอสมมตฐานในการวจยไว ๒ ประเดนคอ ๑. นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตาง

กน ๒. นกเรยนระดบชนมธยมปลายทเรยนในชนตางกนมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรอง

มสาวาทแตกตางกน

๑.๕.๔ การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยมขนตอนดงน

๑. ตรวจสอบความสมบรณของเครองมอกอน การเกบขอมล ๒. วางแผนเพอการเกบขอมล โดยนดหมายกบ กลมตวอยาง เพอการเกบขอมล

ในแตละ ครงใหไดวน และเวลาในการเกบขอมลทเหมาะสม ๓. แจงวตถประสงคของการเกบขอมลใหแกกลม ตวอยางทราบกอนด าเนนการ

เกบขอมล ๔. ด าเนนการเกบขอมล ๕. ตรวจสอบ ความสมบรณของขอมลทไดรบกอนการวเคราะหขอมล

๑.๕.๕ การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลผวจยใชสถตในการวเคราะหขอมลดงน ตอนท ๑ ขอมลเกยวกบเพศ และระดบชน วเคราะหหาคาความถและคารอยละ ตอนท ๒ แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของ

นกเรยนชนมธยมปลายในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม วเคราะหโดยหาคาคะแนนเฉลย ( x ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยท าเปนรายขอ รายดาน และภาพรวม

การแปลความหมายคาเฉลย ( x ) ระดบพฤตกรรม เชงจรยธรรม โดยมเกณฑการประเมนดงน

คณะพทธศาสตร

๕

๑.๐๐-๑.๕๐ หมายถง ระดบนอยทสด ๑.๕๑-๒.๕๐ หมายถง ระดบนอย

๒.๕๑-๓.๕๐ หมายถง ระดบปานกลาง ๓.๕๑-๔.๕๐ หมายถง ระดบมาก ๔.๕๑-๕.๐๐ หมายถง ระดบมากทสด

ตอนท ๓ การเปรยบเทยบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนชนมธยมปลายโรงเรยนทตงอยในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จ าแนกตามเพศ วเคราะหโดยใชคาท (T-test) ส าหรบระดบชนเรยน วเคราะหโดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-Way ANOVA) ถาพบวามความแตกตางกนอยาง มนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ จงจะน าคาคะแนนเฉลยไปท าการทดสอบเปนรายคตามวธการของเชฟเฟ (Scheff’s post hoc comparison)

๑.๖ ระยะเวลำทใชในกำรวจย ระยะเวลำทใชในกำรวจย ระยะเวลาด าเนนการวจย ๑ ป หลงจากไดรบอนมตทนการวจยจากหนวยงาน โดยม

กจกรรมของโครงการและผลงานทคาดวาจะไดรบทกระยะ ๔ เดอน ภายใน ๑๒ เดอน ดงน

ระยะเวลำ กจกรรม ผลทไดรบ หมำยเหต เดอนท ๑-๔ -ศกษาขอมลขนเนอหา

-ศกษาขอมลกลมประชากรตวอยาง

-สรางเครองมอ/ แบบสอบถาม -ทดสอบเครองมอ/สอบถาม

-กรอบแนวคดทเหมาะสมและชดเจน

-เครองมอ/แบบสมภาษณทมความสมบรณ

เดอนท ๕-๘ -เกบรวบรวมขอมลของประชากรกลมตวอยางทไดจากการตอบแบบสอบถาม

-ศกษาขอมลเพมเตม*

-ไดขอมลทมความส าคญตอการศกษา

* กรณมขอมลไมเพยงพอ

เดอนท ๙-๑๒ -ประมวลขอมล -วเคราะหขอมล -สรป -เขยนรายงาน

-ขอมลเชงพฤตกรรมของประชากรกลมตวเอยางตามแนวคดคณคาพทธจรยศาสตร

-รายงานฉบบสมบรณ

กจกรรมตำมเวลำทก ำหนด กจกรรม ระยะเวลำรำยเดอน หมำยเหต

๑-๔ ๕-๘ ๙-๑๒

คณะพทธศาสตร

๖

-ศกษาขอมลดานเนอหา / ประชากรกลมตวอยาง

-สรางเครองมอ/แบบสอบถาม -ทดสอบเครองมอ

-เกบรวบรวมขอมลในพนท

-ประมวลขอมล/วเคราะหขอมล

๑.๗ ผลทคำดวำจะไดรบ ๑.๗.๑ เพอเปนแนวทางในการจดกจกรรรมเพอปลกฝงพฤตกรรมเชงจรยธรรมใหแก

นกเรยน ๑.๗.๒ เปนขอมลยอนกลบใหผบรหารสถานศกษา ครผสอน และผมหนาทเกยวของน าผล

การศกษาไป ปรบปรง และสอดแทรกในกระบวนการเรยนการสอน และการจดกจกรรมเพอสงเสรมพฤตกรรมเชงจรยธรรม แกนกเรยนตอไป

คณะพทธศาสตร

บทท ๒

แนวคด ทฤษฎ มสาวาทในทศนะของพทธจรยศาสตรและพนทศกษา

งานวจยน มงศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการ าก าหนดกรอบแนวคดในการศกษา โดยแบงสาระส าคญออกเปนประเดนตาง ๆ ดงน

๒.๑ แนวคดพฤตกรรมวยรน / จตวทยาวยรน ๒.๒ แนวคดการพฒนาจรยธรรม

๒.๓ มสาวาท ทศนะพทธจรยศาสตร ประเดน และ ขอถกเถยง ๒.๓.๑ ความหมายของมสาวาท ๒.๓.๒ องคประกอบของมสาวาท ๒.๓.๓. ประเภทของมสาวาท ๒.๓.๔ มลของมสาวาท ๒.๓.๕ จดมงหมายของการบญญตศลขอมสาวาท ๒.๓.๖ ประเภทของกรรมทท าใหเกดมสาวาท

๒.๔ โรงเรยนในเขตพนทศกษา ๒.๔.๑ โรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม ๒.๔.๒ โรงเรยนมธยมทวารวด

๒.๑ แนวคดพฤตกรรมวยรน / จตวทยาวยรน ๒.๑.๑ ความหมายของพฤตกรรม

เปนทยอมรบกนวา "พฤตกรรม" เปนผลผลตหนงของกระบวนการขดเกลาทางสงคม และเปนผลผลตจากการสงสมประสบการณทละนอยในชวตประจ าวน จนกระทงกลายเปนคณสมบตทมอยในจตใจของแตละปจเจกบคคลอนพรอมทจะแสดงออกมาไดในโอกาสตาง ๆ กน ซงขนอยกบสภาพการณทเขานนเผชญอย อาจกลาวไดวา คน ๆ หนงจะมพฤตกรรมดเลวอยางไรกขนอยกบการ

คณะพทธศาสตร

๘

กระบวนการตาง ๆ ทางสงคมทไดรบการถายทอดและซมซบมา เพราะฉะนน กระบวนการขดเกลาทางสงคมจงเปนจดเรมตนทควรใหความสนใจ ทงนเนองจากพฤตกรรมของแตละปจเจกบคคลยอมมผลกระทบตอสงคมโดยรวมดวย และเปนทแนนอนวาสงคมไทยในปจจบนนจะเปนสงคมทจะนาอยหรอไมเพยงใดหรอจะพฒนาไปในทศทางใดนน ยอมขนอยกบสมาชกในสงคมวาสมาชกเปนบคคลเชนไร มคณภาพในการด าเนนชวตอยางไร หรอมลกษณะนสย พฤตกรรมเปนแบบใด ดงจะเหนไดวา การพฒนาสงคมจะเปนไปไดกตอเมอมการพฒนาทางจรยธรรมของสมาชกในสงคมควบคไปกบการพฒนาสงคม ทมใชเปนเพยงแตการพฒนาทางวตถแตเพยงอยางเดยวเทานน จากประเดนพฤตกรรมดงกลาวขางตน มนกวชาการไดใหความหมายไวดงน

พฤตกรรม (Behavior) หมายถง การกระท าหรออาการทแสดงออกทางกลามเนอ ความคด และความรสก เพอตอบสนองสงเรา ๑ คอการกระท าของมนษยทเกดจากปจจยตางๆ ทแตกตางกนไป ไดแก ปจจยภายในตว คอ จตใจ อารมณ การเรยนร แรงจงใจ ความเชอ เปนตน ปจจยภายนอก คอ บรรทดฐานทางสงคม กฎเกณฑและประเพณ เปนตน ซงอาจท าไปโดยรตว ไมรตว อาจเปนพฤตกรรมทพงประสงค และไมพงประสงค ทผอนอาจสงเกตการกระท านนไดและสามารถใชเครองมอ ทดสอบได พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) ไดใหความหมาย “พฤตกรรม” (Behavior) คอ การ ประพฤตในชวตประจ าวน การท าตว คณสมบตของบคคลทแสดงออก สวนหลกพทธธรรมไดระบวา “พฤตกรรม” หรอความประพฤตของมนษยนน จดอยในกลมกรรมนยาม (Law of Karma) ซงหมายถง กฎธรรมชาตทเกยวกบพฤตกรรมของมนษย คอ กระบวนการกระท าและการใหผลของ การกระท า หรอเปนกระบวนการแหงเจตนา หรอความคดปรงแตง สรางสรรคตางๆ พรอมทงผลท สบเนองออกไปอนสอดคลองสมกน เชน สรางพฤตกรรมด กมผลด สรางพฤตกรรมชว กไดรบผล ชว เปนตน๒ Myers, D.G. ไดใหความหมายวา พฤตกรรมหมายถง พฤตกรรม ควรชชดและสงเกตได เงอนไข พฤตกรรมส าเรจไดควรมเงอนไขในการชวยเหลอมาตรฐาน พฤตกรรมทไดนนสามารถอยในเกณฑทก าหนด๓

๑ ราชบณฑตยสถาน ๒๕๕๔: ๕๗๓ ๒ พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต), พทธธรรม ฉบบปรบปรงขยายความ, (กรงเทพมหานคร : สหธรรมก,

๒๕๒๗, หนา ๑๗๙. ๓ Myers, D.G. Psychology (6th ed.) New York. Worth Publishers. 2001. Refer to Salih

Kusluvan. Managing employee attitudes and behaviors in the tourism and hospitality industry. P.26

คณะพทธศาสตร

๙

Richard J. Gerring ไดใหความหมายวา พฤตกรรมเปนการกระท าของบคคลเพอปรบตวตอสงแวดลอม ๔ Goldenson, R.M.๕ ไดใหค าจ ากดความของพฤตกรรมไววา เปนการ กระท าหรอตอบสนองการกระท าทางจตวทยาของแตละบคคลและเปนปฏสมพนธในการตอบสนองสง กระตนภายในหรอภายนอก รวมทงเปนกจกรรมการกระท าตางๆทเปนไปอยางมจดหมาย สงเกตเหนได หรอเปนกจกรรมการกระท าตางๆ ทไดผานการใครครวญแลว หรอเปนไปอยางไมรตว จากความหมายของพฤตกรรมทกลาวมาแลวขางตนสรปไดวา พฤตกรรมหมายถง การ กระท าหรออาการทแสดงออกของจตใจทงภายในและภายนอก เปนการกระท าเพอสนองความตองการ ของบคคล ซงบคคลอนสงเกต และใชเครองมอทดสอบได ดวยเหตผลดงกลาวในขางตน จงเปนทมาของกระบวนการศกษาพฤตกรรมของมนษยเพอใหทราบเหตปจจยแหงพฤตกรรมตาง ๆ ของมนษยนนเอง อนง โดยทวไปแลวงานเขยนทางดานพฤตกรรมทกลาวถงการพฒนาทางดานจรยธรรม ( Moral Education Development ) มกจะกลาวถงการพฒนาทางจรยธรรมของมนษยไวในแตละชวงอาย จากความหมายและค าอธบายทอางถงไว อาจกลาวไดวาพฤตกรรมคอการกระท า ของบคคลในทกลกษณะ ทงทเปนโดยธรรมชาตทางสรระและทจงใจกระท า ซงอาจจะรตวหรอไมรตว และ เปนการกระท าทสงเกตไดโดยอาจใชประสาทสมผสธรรมดาหรอใชเครองมอชวยการสงเกต ๒.๑.๒ องคประกอบของพฤตกรรม พฤตกรรมมนษยนนจะขนอยกบองคประกอบหลายอยางดวยกน ไดแก เปาหมาย ความพรอม สถานการณ การแปลความหมาย การตอบสนอง ผลลพธทตามมา และ ปฏกรยาตอความผดหวง สงตางๆเหลานลวนเปนตวก าหนดพฤตกรรมตางๆเกดขนทงสน นบวาเปน เงอนไขทจะกอใหเกดพฤตกรรมของมนษยนนเอง ในประเดนน Cronbach, L.J. ไดกลาวไวในงานเขยน Essentials of Psychological Testing พฤตกรรมมนษยมองคประกอบ ๗ ประการ๖ ๑. ความมงหมาย ( Goal ) เปนความตองการทท าใหเกดกจกรรมเพอสนองตอบความ ตองการทเกดขน ความตองการบางอยางสามารถตอบสนองไดทนท แตบางอยางตองใชเวลานานจง บรรลความตองการได

๔ Richard J. Gerring” Psychology and Life. 2013 (20 ed.) Pearson. Printed at USA. P.1 ๕ Goldenson, R.M. Longman Dictionary of Psychology and Psychiatry. New York. 1994 p.90 ๖ Lee J. Cronbach. Essentials of Psychological Testing. Harper & Row, 1990. P.

คณะพทธศาสตร

๑๐

๒. ความพรอม ( Readiness )คอ ระดบวฒภาวะหรอความสามารถทจ าเปนในการท า กจกรรมเพอสนองความตองการ ๓. สถานการณ ( Situation ) เปนเหตการณทเปดโอกาสใหเลอกท ากจกรรมเพอสนอง ความตองการ ๔. การแปลความหมาย ( Interpretation ) กอนทจะท ากจกรรมหนงลงไป มนษยจะ พจารณาสถานการณกอนแลวจงตดสนใจเลอกวธการทเกดความพงพอใจมากทสดเพอตอบสนองความ ตองการ ๕. การตอบสนอง ( Response ) เปนการกระท ากจกรรมเพอสนองตอบความตองการ โดยวธการทไดเลอกแลวในขนแปลความหมาย ๖. ผลทไดรบหรอผลทตามมา ( Consequence )เมอท ากจกรรมแลวยอมไดรบผลการ กระท านน ผลทไดรบอาจเปนไปตามทคาดคดหรออาจตรงขามกได ๗. ปฏกรยาตอความผดหวง (Reaction to Thwarting ) ในกรณทไมสามารถตอบสนอง ความตองการได มนษยกอาจจะยอนกลบไปแปลความหมายของสถานการณและเลอกวธการใหม Benjamin S. Bloom.๗ ไดกลาวถง พฤตกรรมวาเปนกจกรรมทกประเภทท มนษยกระท า อาจเปนสงสงเกตไดหรอไมได และพฤตกรรมดงกลาวน ไดแบงออกเปน ๓ สวน คอ ๑. พฤตกรรมดานความร ( Cognitive domain ) พฤตกรรมดานความร เปนกระบวนการทางดานสมองเปนความสามารถทางดานสตปญญา ทเกยวของกบ การรบร การจ าขอเทจจรงตางๆรวมทงการพฒนาความสามารถ และทกษะทาง สตปญญา การใชความคด วจารณญาณเพอประกอบการตดสนใจ จดจ าแนกไดตามล าดบขนจากงาย ไปยาก ดงน

๑.๑ ความร ความจ า (Knowledge) เปนพฤตกรรมขนตนเกยวกบความจ าได หรอระลกได

๑.๒ ความเขาใจ (Comprehension) เปนพฤตกรรมทตอเนองมาจากความร คอ จะตองมความรมากอนถงจะเขาใจได ความเขาใจนจะแสดงออกมาในรปของการแปลความ ตความ และคาดคะเน

๑.๓ การน าไปใช (Application) เปนการน าเอาวชาการ ทฤษฎ กฎเกณฑและ แนวคดตางๆไปใช

๗ Bloom, B. Taxonomy of Education Objective Handbook I. In Cognitive Domain. New

York. 1975. P.65-197

คณะพทธศาสตร

๑๑

๑.๔ การวเคราะห (Analysis) เปนขนทบคคลมความสามารถและมทกษะใน การจ าแนกเรองราวทสมบรณใดๆ ออกเปนสวนยอยและมองเหนความสมพนธอยางแนชดระหวาง สวนประกอบทรวมเปนปญหา หรอสถานการณอยางใดอยางหนง

๑.๕ การสงเคราะห ( Synthesis ) เปนความสามารถของบคคลในการรวบรวม สวนยอยตางๆ เขาเปนสวนรวมทมโครงสรางใหม มความชดเจน และมคณภาพสงขน

๑.๖ การประเมนผล ( Evaluation ) เปนความสามารถของบคคลในการวนจฉย ตราคาของสงของตางๆ โดยมกฎเกณฑทใชชวยประเมนคาน อาจเปนกฎเกณฑทบคคลสรางขนมา หรอ มอยแลวกตาม

๒. พฤตกรรมดานเจตคต ( Affective domain ) เจตคตเปนกระบวนการทางดานจตใจ อารมณความรสก ความสนใจ เจตคต การใหคณคา การปรบปรงคานยม การแสดงคณลกษณะตามคานยมทยดถอ รวมไปถงความเชอ ความรสกของ

บคคลทมตอสงตางๆ กนจะบอกแนวโนมของบคคลในการกระท าพฤตกรรม ทงนขนอยกบองคประกอบ อนๆ ดวย ซงไดแบงขนตอนการเกดพฤตกรรมดานเจตคต ไดดงน

๒.๑ การรบหรอการใหความสนใจ ( Receiving or Attending ) เปนขนทบคคล ถกกระตนใหทราบวาเหตการณ หรอสงเราบางอยางเกดขน และบคคลนนมความยนด หรอมภาวะ จตใจพรอมทจะรบ หรอใหความพอใจตอสงเรานน ในการยอมรบนประกอบดวย ความตระหนก ความ ยนดทควรรบ และการเลอกรบ

๒.๒ การตอบสนอง ( Responding ) เปนขนทบคคลถกจงใจใหเกดความรสก ผกมดตอสงเรา เปนเหตใหบคคลพยายามท าใหเกดปฏกรยาตอบสนอง พฤตกรรมขนน ประกอบดวย ความยนยอม ความเตมใจ และความพอใจทจะตอบสนอง

๒.๓ การใหคานยม ( Valuing ) เปนขนทบคคลมปฏกรยาซงแสดงใหเหนวา บคคลนนยอมรบวา เปนสงทมคณคาส าหรบตนเอง และไดน าไปพฒนาเปนของตนอยางแทจรง พฤตกรรมขนนสวนมากใชค าวา “คานยม” ซงการเกดคานยมนประกอบดวย การยอมรบ ความชอบ และการผกมดคานยมเขากบตนเอง

๒.๔ การจดกลมคา ( Organization ) เปนขนทบคคลจดระบบของคานยมตางๆให เขากลมโดยพจารณาถงความสมพนธระหวางคานยมนน ในการจดกลมนประกอบดวย การสราง แนวความคดเกยวกบคานยม และการจดระบบของคานยม

๒.๕ การแสดงลกษณะตามคานยมทยดถอ ( Characterization by a Value or Complex ) พฤตกรรมขนนถอวา บคคลมคานยมหลายชนด และจดอนดบของคานยมเหลานนจากด ทสดไปถงนอยทสด พฤตกรรมเหลานจะเปนตวคอยควบคมพฤตกรรมของ

คณะพทธศาสตร

๑๒

บคคล พฤตกรรมในขนน ประกอบดวย การวางแนวทางของการปฏบต และการแสดงลกษณะทจะปฏบตตามแนวทางทเขาก าหนด

๓. พฤตกรรมดานการปฏบต ( Psychomotor domain พฤตกรรมดานการ

ปฏบตน เปนการใชความสามารถทแสดงออกทางรางกาย ซงรวมทง พฤตกรรมทแสดงออกและสงเกตได เปนพฤตกรรมขนสดทายทบคคลปฏบตออกมาโดยมดานความร และดานเจตคต เปนตวชวยใหเกดพฤตกรรมดานการปฏบตทถกตอง แตกระบวนการในการจะกอใหเกด พฤตกรรมนตองอาศยระยะเวลาและการตดสนใจหลายขนตอน แตนกวชาการกเชอวากระบวนการ ทางการศกษาจะชวยใหเกดพฤตกรรมการปฏบตได จากรปแบบความสมพนธของพฤตกรรมการเรยนร พบวาพฤตกรรมแตละดานสงผลท าให เกดการปฏบตตามมาในตอนสดทาย ซงเปนการกระท าของสงมชวตทสามารถวดไดหรอสงเกตไดนนเอง มนษยมพฤตกรรมตางๆมากมาย พฤตกรรมทนบไดวามความส าคญอยางหนงคอพฤตกรรมการบรโภค อาหาร ซงนบวาเปนการปฏบตของบคคลทเกยวของกบอาหาร เพอชวยท าใหรางกายเจรญเตบโต ชวยใหสามารถด ารงชวตอยไดอยางมสขภาพทด

๒.๑.๓ วยรน (Adolescence) วยรน คอ วยทสนสดความเปนเดก และเปนสะพานทอดไปยงวยผใหญ เปนหวเลยวหวตอของ ชวต ถาหากคร ผปกครอง หรอบคคลอนๆ ทเกยวของกบเดกไมเขาใจเดก ไมใหความชวยเหลอทดและถก ทางเสยแลวจะท าใหความเสยหายไดแกชวตของเดกได จงจ าเปนทบคคลตางๆ ควรมความรพนฐาน เขาใจในจตวทยาวยรนเพอจะไดรซงถงธรรมชาตของความตองการและจตใจของเดก จงน าเสนอเนอหา ดงน

ก. ความหมายของวยรน (Adolescence) วยรน มาจากภาษาละตนวา Adolescer หมายความวา การกาวไปสวฒภาวะ หรอการเจรญยางเขาไปสวยผใหญ๘ Crow๙ ไดใหความหมายวา การเจรญเตบโตอนเปนระยะรอยตอระหวางวยเดกกบวยผใหญ ซงจะพฒนามาจากการอาศยพงพงผใหญไปสความเปนอสระ การทเดกจะโตจนบรรลนต

๘ Hurlock,E.B. Adoescence Development. New York : Mc Graw – Hill Kogakuka Company.

1973. P.391

คณะพทธศาสตร

๑๓

ภาพวะนน ไมใชเฉพาะแตทางดานรางกายอยางเดยว จตใจกจะตองเจรญตามไปดวย และตองมพฒนการทง ๔ ดานไปพรอมๆ กน คอ ดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา G. Stanley Hall๑๐ นกจตวทยา ทไดรบการยกยองวาเปน บดาของการศกษาทาง วทยาศาสตรดานวยรน ใหนยามวยรนวา วยรนเปน “วยพายบแคม” (Stress and Strom) สาเหตมาจากการทวยรนมการเปลยนแปลงอยางมาก และเปนไปอยางรวดเรว วยรนสามารถแบงออกเปน ๓ ระยะ คอ ๑. วยรนตอนตน (Early Adolescence) อาย ๑๑-๑๔ ป เปนระยะทมการเปลยนแปลง อยางมาก ทงทางรางกาย สรระวทยา (Physiology) และทางปญญา ๒. วยรนตอนกลาง (Middle Adolescence) อาย ๑๔-๑๗ ป เปนระยะทมการปรบตวใหเขา กบการเปลยนแปลงใหมๆน ๓. วยรนตอนปลาย (Late Adolescence) อาย ๑๗-๒๐ ป เปนระยะทมการเปลยนจากการ เปนเดกเขาสการเปนผใหญ วยรน หมายถง วยทสนสดความเปนเดก กาวสภาวะของความเปนหนมสาว ลกษณทางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาวยรน

สชา จนทรเอม๑๑ กลาวถงวยรนในทศทางทสอดคลองกนวา วยรนมล าขนในการพฒนาแบงไดเปน ๓ ระยะ ดงนคอ

๑.วยรนตอนตน (Early Adolescence) อาย ๑๓-๑๕ ป เปนระยะทรางกายเรมมการเจรญเตมโตทางเพศอยางสมบรณ ทงในเดกหญงและเดกขาย ส าหรบเดกผหญงน น แสดงใหเปนความเจรญของรางกายเตมทกคอ การมประจ าเดอนครงแรก สวนเดกชายนนไมมลกษณะบงชดเชนเดกผหญง แตสงเกตไดจากาหลงอสจในครงแรกการมขนตามอวยเพศ น าเสยงทพดเปลยนเปนหาว และมลกษณะทเรยกวา “แตกพาน” สวนเดกผหญงนอกจากมประจ าเดอนแลว สดสวนตางๆ ของรางกายกเปลยนแปลงไป

๒. วยรนตอนกลาง (Middle Adolescence) อาย ๑๕-๑๘ ป มการเปลยนทงในดานรางกาย จตใจ และความนกคด การเจรญเตบโตในระยะเวลานมลกษณะคอยเปนคอยไป ในดานรางการมการเปลยนแปลงอยางมา ในดานจตใจนนเปนผลพลอยไดจากการเปลยนแปลงทาง

๙ Crow, Lester Donald. Education in The Secondary School. New York. America.

1961.P.133 ๑๐Hall. Psychology of adolescence . New York : Holt, Rinchit and Winston. 1964. P.55 ๑๑ สชา จนทรเอม. จตวทยาพฒนการ. กรงเทพฯ. ไทยวฒนาพานช. ๒๕๔๒. หนา ๔๖

คณะพทธศาสตร

๑๔

รางกาย แมวา ลกษณะการเปลยนแปลงทางรางกายเปนสงทปกตของเดกทกคน แตการเปลยนแปลงทางจตใจของเดกแตละคนไมเหมอนกน

๓. วยรนตอนปลาย ( Late Adolescence ) อาย ๑๘-๒๑ ป ในระยะนมพฒนาการของวยรนเรมเขาสวฒภาวะอยางสมบรณ ซงมกพฒนาการดานจตใจมากกวาดานรางกาย โดยเฉพาะดานเกยวกบความนกคดและปรชญาชวต เดกวยนมกพยายามปรบปรงรางของตนใหเขากบสภาพแวดลอมมากยงขน และพยายามตดสนใจแกปญหาตางๆ กอนใหเกดความมนใจในตนเอง ข. ทฤษฎจตวเคราะหทเกยวกบวยรน ทฤษฎจตวเคราะหทเกยวกบวยรน ทฤษฎกลมจตวเคราะหทเกยวกบเดกวยรนมหลายทฤษฎ แตในประเดนผวจยจะเนนทฤษฎของของ ซกมนด ฟรอยด (Sigmund Freud) เพราะเปนทฤษฎทเกยวกบจตใตส านก อธบายสาเหตพฤตกรรมมนษย โดยเฉพาะในชวงวยรน ซงเปนวยทควรแกการศกษา ๑. ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ เปนการศกษา “จตใตส านก (Id)” ๑๒ โดยวธเชอมโยงอยางเสร (Free association) โดยกลาวถงบคลกภาพของเดกวยรน ดงตอไปน ๑.๑ บคลกภาพของเดกวยรน ฟรอยดเหนวาเดกวยรนมพฒนาการอยในขนวฒภาวะ ทางเพศ ซงมลกษณะเดนคอ เดกวยรนมความสนใจเพอนตางเพศ เปนวยทมพฒนาการอยในขนวฒภาวะ สรระจะมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว สนใจเพศตรงขาม ซงฟรอยดกลาววา พฤตกรรมทางเพศเกดจากการกระตน ๓ แหลง คอ ๑. สงเราภายนอกมากระตนอวยวะสบพนธโดยตรง ๒. เกดความตงเครยดทางสรระ ซงม สาเหตมาจากการกระตนของตอมเพศ ๓. ความตงเครยดทางจต เปนความรสกทตองการปลดเปลองทาง เพศใหโดยตรง ๑.๒ เดกวยรนตองการอสระจากบดามารดา จะเรมคบเพอนและยดเพอนเปนหลก ๑.๓ เดกวยรนมอารมณฉนเฉยว เชน โกรธงาย เกดความเครยดวตกกงวล และคบของ ใจ จนเปนสาเหตของโรคประสาท ฟรอยด ไดอธบายวาเมอเดกวยรนเกดวตกกงวลขน วยรนจะแสดงพฤตกรรมประเภทหนงเพอ ปกปองตนเองใหรอดพนจากความวตกกงวล เรยกวา พฤตกรรมกลไกปกปอง (Defenses Mechanism) โดยแสงดออกดวยวธตอไปน ๑. การเกบกด (Repression) เปนการเกบกดพฤตกรรมทหากแสดงออกมาแลวจะถกสงคมต าหน เชน การอจฉารษยา การกาวราว

๑๒ Sigmund Freud. The ego and the id. 1923. P.1-66.

คณะพทธศาสตร

๑๕

๒. การท าตนตามอยาง (Identification) เปนการเลยนแบบทงความรสกนกคด พฤตกรรมของ บคคลทมอ านาจเหนอคนหรอบคคลทกอใหเกดความวตกกงวล เชน อจฉารษยา ผมอ านาจเหนอเดกเชน พอ – แม โดยรบเอาพอ – แมมาเปนแบบตนดวยการเลยนแบบความรสกนกคด และพฤตกรรม ๓. การยดแนน (Fixation) เกดขนตงแตในวยเดก เชน วยขวบปแรกสนองอารมณโดยการ ขบถาย (Anal Stage) ถาเดกถกฝกความตองการกจะยดแนนกบพฤตกรรมการใชปากสนองตณหาจน เตบโตเปนผใหญ เชน พดมาก ชอบเคยว ชอบดด ชอบคาบ เปนตน ๔. การแสดงพฤตกรรมตรงขาม พฤตกรรมใดทสงคมต าหน เชน การอจฉา รษยา มนษยจะแสดง พฤตกรรมตรงกนขาม เชน อจฉาแมกจะแสดงพฤตกรรมหวงใยแม เอาอกเอาใจแม ๕. การปายความผดใหผอน (Projection) เปนการกลบเกลอนพฤตกรรมไมดของตน เชน คน ตระหนมกจะวาคนอนตระหน ตนเองจะไดสบายใจ เพราะคนอนตระหนเหมอนกน คนทจรตกมกจะวา คนอนทจรตแลวตนสบายใจ ๖. การถดถอย (Regression) หมายถง การแสดงพฤตกรรมเหมอนเดก ซงเปนวยทตนเองรสก ปลอดภยมคนใหอภย เชน เมอเกดวตกกงวล บางคนจะแสดงพฤตกรรมแบบเดก เชน อมนว พดเสยง แหลมเหมอนเดก ๗. พฤตกรรมเบยง (Sublimation) พฤตกรรมเบยงเปนการแสดงพฤตกรรมเบยงจากทสงคมไม ยอมรบ เปนรปแบบทสงคมยอมรบ เชน ความกาวราว สงคมไมยอมรบมนษยจะแสดงเบยงเปนเลนกฬา ทรนแรง ท างานขะมกเขมน หรอเสยใจกบการตายของหญงทตนรก กแตงบทกวร าพน ๘. การทดแทน (Displacement) คอ การแสดงพฤตกรรมกบบคคลหนงทดแทนบคคลหนง เชน ขาดแมแลวแสดงพฤตกรรมทดแทนโดยรกภรรยาเหมอนแม โกรธนายจางไมสามารถตอบโตได กมา ระบายและพาลกบลกเมย ค. ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมนกเรยนวยรน ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมนกเรยนวยรน ปรชา คมภรปกรณ ๑๓ กลาวถง ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมวยรน แบงออกได ๔ ปจจย คอ

๑๓ ปรชา คมภรปกรณ. อางถงใน ส านกวฒนธรรมจงหวดจงหวดนครนายก. ปจจเสยงทมผลตอ

พฤตกรรมเบยงเบนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กรณศกษา จงหวดนครนายก. ๒๕๕๔. หนา ๑๔

คณะพทธศาสตร

๑๖

๑. ปจจยทางพนธกรรม ปจจยทางพนธกรรมทมอทธพลตอพฤตกรรมนกเรยนวยรนม ๒ ลกษณะ คอ ๑.๑ การถายทอดทางกรรมพนธ ๑.๒ ความสมพนธระหวางกรรมพนธกบพฤตกรรมแสดงออก การถายทอดทางกรรมพนธ หมายถง การถายทอดลกษณะตางๆ จากบรรพบรษไปสลกหลาน ไดแก การสบเนองลกษณะตางๆ ทเปนลกษณะเดนประจ าตว ซงการถายทอดทางนเองท าใหมนษยม ลกษณะทางรางกายแตกตางกนออกไป ไดแก สของผม สผวหนง ลกษณะใบหนา รปราง กลมเลอด และ ทส าคญคอโรคบางชนดทสามารถถายทอดทางพนธกรรม ลกษณะการถายทอดทางพนธกรรม ลกษณะถายทอดทางพนธกรรมแบงออกไดเปน ๒ ทางคอ ๑) ทางรางกาย ๑.๑ สดสวนของรางกาย เชน ความสง เตย ปจจบนพบวา ความสามารถเสรมไดดวย โภชนาการ ๑.๒ รปลกษณะทางกาย เชน ผม สผม ตา สของตา โหนกแกม และสผว ๑.๓ ชนดกลมเลอด ลกทเกดจากพอแมคใดยอมไดรบชนดกลมเลอดจาก พอ – แม คนน ๑.๔ เพศ ทารกทเกดมาเปนหญงหรอชายยอมขนอยกบโครโมโซม (Chromosome) โดย ๒๒ คแรก จะเปนตวก าหนดหรอถายทอดลกษณะตางๆ ๑.๕ ความผดปกตและโรค จะตดมากกบโครโมโซม (Chromosome) ของรางกาย ใน จ านวน ๒๒ ค บางครงตดมากบโครโมโซมเพศ คท ๒๓ กได ๒) ทางสตปญญา การถายทอดพนธกรรมทางสตปญญา หรอดานความสามารถทางสมองเดกท มบรรพบรษเปนคนมระดบสตปญญาด กมแนวโนนจะมระดบสตปญญาดดวย ความสมพนธระหวางกรรมพนธกบพฤตกรรมการแสดงออก จากการศกษาพนธกรรม พบวา ลกษณะการถายทอดหลายประการมผลตอพฤตกรรมมนษย เชน พฤตกรรมเปดเผย ชอบสงคม หรอเปน คนเกบตว กรรมพนธมสวนก าหนดดวยเชนกน และจากการทดลองดานสตปญญา พบวา ระดบ สตปญญาของเดกจะมสวนสมพนธระดบสตปญญาของพอแม ประมาณรอยละ ๐.๕ และพนธกรรมม ความสมพนธกบพฤตกรรมการแสดงออก ความคดเหนเกยวกบผลของพนธกรรมและสงแวดลอม แนวคดเรองพนธกรรมและสงแวดลอม ยงมขอโตแยงกนอย บางคนเชอวาพนธกรรมเปนสงทมอทธพลกจะเชอวา พอ – แม เปนคนอยางไร ลกก จะเปนคนอยางนนดวย เขาท านองทวา “ลกไมหลนไมไกลตน” แตบางคนเชอวาในเรองสงแวดลอม คอ เดกเกดมาในสงแวดลอมอยางไร กมกจะถกชดจงใหมพฤตกรรมอยางนนดวย กลาวโดยสรปจะเหนไดวา

คณะพทธศาสตร

๑๗

“พนธกรรมเปนตวก าหนดทางดานรางกายและสตปญญา สภาพแวดลอมจะปรงแตงใหดขน” ๑๔ ๒. ปจจยทางจตวทยา ปจจยทางจตวทยามหลายแนวคด แตละแนวคดจ าแนกออกไดหลายปจจย เชน ความตองการ เจตคต และคานยม เปนตน สงเหลานเปนพนฐานหรอปจจยท าใหคนมพฤตกรรมแตกตางกน ส าหรบ ปจจยทางจตวทยานนทเกยวของกบพฤตกรรมคอนขางมาก ไดแก อารมณและบคลกภาพทง ๒ สวนจะ สงเกตไดงาย จงขอน าเสนอทง ๒ ปจจย คอ ๑) อารมณและพฤตกรรมนกเรยนวยรน ๒) บคลกภาพและพฤตกรรมนกเรยนวยรน ๑) อารมณและพฤตกรรมนกเรยนวยรน อารมณนกเรยนวยรนมกจะเกดขนไดงาย เรารอนรนแรง และเปลยนแปลงงายลกษณะอารมณ สรปได ดงน (๑) มความรนแรง บางทสาเหตเพยงเลกนอยอาจท าใหวยรนถงกบฆาตวตายได เชนการ ทพอ – แม หามเทยวหามคบเพอนบางคน (๒) เปลยนแปลงไดงาย เชน มอารมณโกรธ และดใจในเวลารวดเรว (๓) ขาดการควบคมและแสดงออกทางอารมณ (๔) อารมณบางชนด โดยเฉพาะอารมณผดหวง บางครงอารมณลดความรนแรงลงไป แตยงคงคางอยใหใหจตใจเศรา วาเหว อาจเกดความเครยดได ๒) บคลกภาพและพฤตกรรมนกเรยนวยรน บคลกภาพเปนสวนหนงของมนษย เกดจากการผสมผสานขององคประกอบดานอนๆ ไดแก รางกาย อารมณ สตปญญา และสงคม นกจตวทยากลาววา บคลกภาพเปนผลงานของความคด ความรสกทบคคลมตอตนเอง โดยประเมนจาก ๒ แหลงคอ (๑) การประเมนจากความคดตนเอง (๒) การประเมนจากความเขาใจคนอนทมตอตน ๓. ปจจยทางสงคม เปนปจจยหนงทมอทธพลตอพฤตกรรมนกเรยน สงคม ทเกยวของกบการด าเนนชวตของนกเรยน วยรนทมผลตอพฤตกรรม แบงได ๓ สวน คอ ๑) ครอบครวและพฤตกรรมวยรน ๒) โรงเรยนและพฤตกรรมนกเรยนวยรน ๓) ชมชน และพฤตกรรมนกเรยนวยรน ๑) ครอบครวและพฤตกรรมวยรน ครอบครวเปนสงคมหนวยยอยของนกเรยนซงประกอบดวย พอแม ลก พนอง และญาต ๑.๑ ลกษณะครอบครวทด ๑. สมาชกในครอบครวมสมพนธภาพทด ท าใหวยรนปรบตวไดด ๒. พอแมเขาใจลกษณะธรรมชาตความตองการของวยรน ๓. พอแมท าตวเปนแบบอยางทด วยรนมแนวโนมทจะรบพฤตกรรมทด ๔. ครอบครวเลยงดแบบประชาธปไตย วยรนเปนตวของตวเองฉลาดรอบรมความคด สรางสรรค

๑๔ ปรชา คมภรปกรณ. อางแลว. หนา ๑๕

คณะพทธศาสตร

๑๘

๕. ครอบครวทเปดโอกาสใหเดกไดรบค าอธบาย อธบายและตดสนใจท าใหวยรนพฒนา ไปในทางทด ๖. คนในครอบครวสอนใหเดกวยรนรจกสทธและหนาท ๗. ครอบครวมการอบรมสงสอน วยรนเรยนรปฏบตตนตามมาตรฐานของกลม ๘. พอแมมเจตคตทดตอบตร ๙. ครอบครวไมใชมาตรฐานผใหญตดสนพฤตกรรมเดก ๑๐. พอแมไมดดา วจารณ หรอท าโทษ เมอเดกอยากรอยากเหน อยากมอสรภาพ ๑๑. ผใหญตองเขาใจเรองอดมการณของเดกทมตอตนเอง ๑๒. พอแมตระหนกถงอารมณของเดกวยรน เมอมนองใหมเดกอาจอารมณฉนเฉยว ไม คอยรวมมอและอาจทะเลาะววาทกน เพราะเดกสนใจเพอนมากกวาสมาชกในครอบครว ๑.๒ อทธพลของครอบครวทมตอพฤตกรรมวยรน ๑. บรรยากาศในครอบครว พอแมเปนประชาธปไตยท าใหลกมความอบอนกลา แสดงออก กลาแสดงความคดเหน ลกมความสข รกครอบครว มพฤตกรรมไปในทางทด ถาตรงกนขามคอ เขมงวด เตมไปดวยกฎระเบยบ ลกกมพฤตกรรมเกบกด ไมแสดงความเหน หลบหน เบอครอบครวอาจ คบเพอนเกเร เสพยาเสพตดกเปนได ๒. การอบรมเลยงด พอแมทคอยใหก าลงใจเอาใจใส ลกกจะแสดงพฤตกรมด หากบาน ขาดความอบอนวยรนกจะพยายามหาเพอนนอกบาน หากเพอนไมดอาจเปนคนมปญหาได ๓. ตนแบบ พอ – แม พอ แมควรเปนตวอยางทดของลก อยใกลชดลกวยรนเขากจะ เปนคนรกบาน และมโอกาสทจะรบเอาพฤตกรรมทดนนได ๔. ปจจยทางกายภาพ ปจจยทางกายภาพของชมชน ไดแก ประเภท ขนาดทตง มผลท าใหพฤตกรรมเหมอนหรอ แตกตางกนได ปจจยทางกายภาพแบงได ๓ ประการ คอ ปจจยทางบาน ปจจยทางโรงเรยนและปจจยทาง สงคม ๑) ปจจยทางบาน แบงได ๒ ประเภท คอ ๑. ปจจยทางบานในลกษณะของสงคม หมายถง ความสมพนธของสมาชกในครอบครว และ บรรยากาศในครอบครว ๒. ปจจยทางกายภาพ ไดแก จ านวนสมาชกขนาดบาน สภาพแวดลอมและอนๆ เชน เครอง อ านวยความสะดวก เครองบนเทง เปนปจจยทมอทธพลในฐานะปจจยแวดลอมแออด นกเรยนมแนวโนม ทจะมพฤตกรรมเบยงเบน เชนกาวราว ตดยาเสพตด หรอมความผดทางเพศ

คณะพทธศาสตร

๑๙

๒) ปจจยทางโรงเรยนทเกยวของกบพฤตกรรมของนกเรยนวยรน ไดแก ประเภทของโรงเรยน , ขนาดโรงเรยน , ชอเสยงของโรงเรยน และสภาพแวดลอม จากประเภทดงกลาวมผลทงในดานการสงเสรม พฤตกรมทด และยวยใหเกดพฤตกรรมเบยงเบนได เชนโรงเรยนทแวดลอมไปดวยโรงแรม แหลงอบายมข เปนสวนยวยใหเกดพฤตกรรมเบยงเบนนกเรยนในโรงเรยนทมชอเสยงมกแสดงตว และมพฤตกรรมไป ในทางตรงกนขาม ๓) ปจจยทางชมชน ชมชนจะมองคประกอบทง ๓ สวน คอ บาน โรงเรยน และชมชน นกเรยน วยรนอาจมพฤตกรรมแตกตางไปตามลกษณะทางกายภาพ ดงนคอ ประเภทของชมชน ขนาดของชมชน ทตงของชมชน พฤตกรรมทแตกตางขนอยกบลกษณะทง ๓ หากเปนประเภทชมชน พฤตกรรมกจะ แตกตางจากชมชนยานธรกจ คอ พฤตกรรมทขาดความกระตอรอรน หวออน เพราะพฤตกรรมม แหลงทมาอย ๒ แหลง คอ พนธกรรมและสภาพแวดลอม

๒.๒ แนวคดการพฒนาจรยธรรม

ในประเดนทวาดวยแนวคดการพฒนาจรยธรรมนน นกวชาการ หรอนกวจยหลายทานอาจเหนวา การพฒนาทางจรยธรรมของมนษยจะหยดชะงกอยแคบางชวงของชวตเทานน หรอในความเปนจรงแลวนนหาเปนเชนนนไม หากแตจรยธรรมของคนจะถกพฒนาไปตลอดอายขย ส าหรบในในวจยน จะมการกลาวถงทง ๒ ประเดนน ลวนแตเปนพนฐานของศลธรรมทงสน ซงประกอบดวย การตดสนทางศลธรรม รปแบบของอารมณ ความรสกและทางเลอก ซงเราสามารถพจารณาไดจากขอเขยนของ แมคโคบ (Maccoby) ทไดกลาวถงเรองการพฒนาโครงสรางทางอารมณ หรอวาจะเปนขอเขยนของ เกวน (Gavin) ทชใหเหนถงความส าคญในอดมคตของตวตนในการกอใหเกดมโนธรรม รวมทงขอเขยนของ บราเบค (Brabeck) ทไดน าเสนอแนวคดของ กลลแกน (Gilligan) ทไดทาทายความคดของ โคลเบอรก (Kohlberg) หรอการน าเสนอแงมมภายในของนกทฤษฎทางดานทฤษฎการเรยนรทางสงคม (Social Learning)

เปนทนาสงเกตวา แนวคดการพฒนาจรยธรรมน บางครงกจะพดถงแนวคดของ โนเวลส (Knowles) ทไดน าเสนอกรอบความคดของ อรคสน (Erikson) รวมทงบรรยายถงการพฒนาในอดมคตของคน ทมตอศลธรรมซงจะน าไปสการพฒนาทางเลอก ความรก ความเอาใจใสและสตปญญาของบคคล ดงทกลาวมาในเบองตนเรองการพฒนาศลธรรมตลอดชวต เปนการพยายามทจะสงเคราะหเอาองคประกอบทงหลายทเราไดศกษามาแลวมายอยสรป โดยเนนทความคดของ โนเวลส เกยวกบมต ๓ มต โดยจะพดถงประเดนหลก ๆ ๓ ประเดนหลกดงตอไปน

คณะพทธศาสตร

๒๐

๑. ตวตน (self) นอกจากนแลวยงมการกลาวถงองคประกอบของทางดานจตวทยา ทมผลตอการเจรญเตบโต ตามปกตแลวนกจตวทยาสวนใหญจะพดถงเรองการพฒนาทคอยเปนคอยไปของบคคล แตอกมมหนงนนนกปรชญาจะเปนผทอธบายเปาหมายหรอบรรทดฐานของศลธรรม อกทงเปนผทสามารถแสดงใหเหนถงสวนดหรอสาระส าคญของจรยธรรมไดดกวานกจตวทยา สรปงาย ๆ กคอวา นกจตวทยาจะเปนผทบอกวาพฤตกรรมของมนษยเปนอยางไร แตนกปรชญาจะเปนผบอกวา พฤตกรรมของมนษยควรเปนอยางไร เพอใหผศกษาไดบรรลถงวตถประสงคทางการศกษาการพฒนาทางจรยธรรมทมตลอดชวตนน ในเบองตนจ าเปนตองทราบถงองคประกอบทางจตวทยาทส าคญและมผลตอการเจรญเตบโตของมนษย ดงตอไปน คอ

๒. สงแวดลอม (Environment) สงแวดลอมเปนตวก าหนดพฤตกรรมของมนษย และในทางตรงกนขาม มนษยกเปนตวก าหนดสงแวดลอม ดงนนจะเหนวาทงสองสงมความสมพนธกน กลาวคอเปนทงผกระท าและผถกกระท า จากแผนภมในหนงสอจะมการน าเสนอดวยลกศร ซงหวลกศรจะชไปในทศทางตาง ๆ ซงลกศรเหลานจะแสดงความสมพนธระหวางคนกบสงแวดลอมดงทไดกลาวไปแลว

๓. แงมมทางชวภาพ (Vital Aspect) ในบททผานมานนโนเวลส ไดบรรยายถงแงมมทางชวภาพไวแลว ท าใหทราบวาวธการทางจตวทยามสวนส าคญในการสรางสรรคความเขาใจของมนษย ซงโนเวลสไดขยายวธการทางจตวทยาดงกลาวมาสรปแบบทางสงคม ซงจะสามารถขยายแงมมทางความคดของมนษยใหกวางขน วาการพฒนาของมนษยไมไดจ ากดอยทเรองเพศแตเพยงอยางเดยว หากแตการพฒนาทางดานชวภาพยงเปนการพฒนาการมองสงตาง ๆ รอบตวของมนษยออกไปดวย

นอกจากนแลว การพฒนาจรยธรรมยงจะตองประกอบดวยองคประกอบในดานแนวความคด (Cognitive Components) ซงประกอบดวย ๑๕

๑. สตปญญา (Intellectual) เชอวามนษยสามารถพฒนาสตปญญาจากสงทเปนนามธรรมไปสสงทเปนรปธรรมหรอวาสงเปนความจรงไดมากยงขน อกทงมนษยมความสามารถทจะเขาใจความคลมเครอเกยวกบศกยภาพทตนเองมอยไดมากขนดวย และในขณะเดยวกนกมความสามารถทจะเสาะแสวงหาหรอศกษาสงทเรนลบได โคลเบอรกไดอธบายวา ความสามารถในการ

๑๕ Richard T. Knowles, George F. McLean . Psychological Foundations of Moral Education

and Character Development: An Integrated Theory of Moral Development. The Council for research in Values and Philosophy. Washington, D.C.20064. p269-271

คณะพทธศาสตร

๒๑

ตดสนใจบนพนฐานของศลธรรม จะตงอยบนพนฐานของ ego centric หรอเอาตวเองเปนศนยกลาง เพอหลกหนการลงโทษหรอวาสนองความตองการของตวเอง ซงจะน าตนเองไปสมาตรฐานของสงคม หรอทเราเรยกวากฎหมายนนเอง และเขายงอธบายตอไปวา คนแตละคนสามารถทจะไปสจดนนไดมากกวา โดยการยอมรบในหลกการทเปนอสระจากการถกบงคบโดยระบบกฎหมาย หรอวาการอยในกระบวนการทสภาพความเปนมนษยสามารถตอบสนองได ในการกระท าเพอความอยรอดของตนเอง นนกคอมนษยสามารถทจะท าอะไรไดมากกวาทอยในกรอบของกฎหมายเพอความอยรอดตนเอง แตจะเหนไดวาหลกการของโคลเบอรก ทเปนการพรรณนาอยางมเหตผลถงลกษณะของมนษยในแตละชวง เพอวาผปกครอง คร หรอผทสนใจจะศกษา จะไดรบรวาบคคลใกล ๆ ตว หรอบคคลในปกครองของตนเองอยในชวงใด และสามารถชวยพฒนาอยางชา ๆ ได

๒. การเคารพตนเอง (Self-Esteem) จะมเรองของมโนธรรมเขามาเกยวของในฐานะทเปนตวชวา ในการตดสนการกระท าหนง ๆ นนยอมเปนไปตามความเชอของบคคล เพราะฉะนนในการเคารพตนเองจงเปนสวนส าคญทจะท าใหเราเขาใจถงพฒนาการทางจรยธรรมได ส าหรบตวตน (The Self) Ericson๑๖ ไดอธบายวา โดยทวไปแลวการพฒนาตนเองกคอ ทศทางของคนผซงสามารถหวง คด และผกพนกบความรก ถามนษยสามารถเขาถงตรงจดนได กสามารถพฒนาสตปญญาได

๓. ทรรศนะทมตอผอน (Awareness of Others) มนกจตวทยาคนหนงไดน าเสนอโมเดลเรอง Personal Development และทฤษฎสมพนธภาพทางวตถ เขามความเหนวาคนเราจะพฒนาตนเองจากมมมองของตนเอง และขณะเดยวกนเขากจะถกครอบง าจากผอนดวย หลงจากนนเขากจะเรมแยกตวเองและพฒนาตนเองอยางมสต การพฒนาของเขาไมเปนแคการท าใหแตกตางเทานน แตเปนการเสรมสรางตนเองดวย ประเดนของทางแกท าใหเราเขาใจกระบวนการเปลยนแปลงการพฒนาการของมนษยไดมากยงขน ยกตวอยางเชน ในวยรนซงเปนชวงทเรยกวาเอาตวเองเปนศนยกลาง คดวาตนเองคดถกหมด วยรนจะมการเผชญหนากบกลมวยรนดวยกน จะมภาวะอารมณทไมมนคง หรอวาในวยผใหญกจะตองมการปรบตวเพอทจะใหสมพนธกบบทบาทของสงคมทตนเองด ารงอย นอกจากนแลวโนเวลสไดใหทรรศนะวา การกระท าความดและมศลธรรมสามารถชวยแกปญหาระหวางตวตนของตนเองกบการสมพนธกบผอนได เพราะเมอคนกระท าสงทดมศลธรรมไปไมใชแคตองการสรางความสมพนธกบผอนเทานน แตยงเปนการพฒนาความเปนมนษยของตนเองดวย

๑๖ Ericson.

คณะพทธศาสตร

๒๒

๔. ทรรศนะทมตอสงสงสด (Awareness of the Ultimate) นกคดคนหนงชอ ฟอวเลอร (Fowlor) เชอวาคนเราพฒนาจากสญชาตญาณภายในตนเอง เพอไปสความรสกทเรยกวา ความซอสตย โดยไมตองมการวเคราะห และปราศจากการยดตดจากมมมองของกลม ในชวงแรกวยหนมสาวจะมการพฒนาตนเองทเปนธรรมชาตไปสการคนหาตนเอง จะท าใหเขาเสาะแสวงหาในสงทยงไมรค าตอบ อาจจะเปนเรองเปาหมายของชวตหรอเรองของความเชอหรอศาสนา

ส าหรบทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก (Kohlberg’s Moral Development) ลอวเรนซ โคลเบอรก (Lawrence Kohlberg) ไดศกษาพฒนาการทางจรยธรรมตามแนวเพยรเจท และพบวาพฒนาการทางจรยธรรมของมนษยนนมไดบรรลจดสมบรณเมอบคคลอายได ๑๐ ป แตจะพฒนาไป อกหลายขนตอนจากอาย ๑๑-๒๕ ป และเขายงเชอวา ในการวดขนพฒนาการทางจรยธรรมนนจะตองใชการให เหตผลเชงจรยธรรมอยางเดยวเทานน โคลเบอรก ไดแบงระดบของจรยธรรมออกเปน ๓ ระดบ ซงทง ๓ ระดบ นนจดเปนขนพฒนาการทางจรยธรรมได ๖ ขน คอ

ขนท ๑ ใชหลกการหลบหลกการลงโทษ (Obedience and Punishment Orientation) เกดขนกบ เดกในชวงอายแรกเกดถง ๗ ป ขนนเดกชอบใชการหลกเลยงการถกลงโทษ เลอกกระท าในทางทเกดประโยชน แกตนเองมากกวา เดกมกเขาใจวาความด หมายถง สงทท าแลวไมถกลงโทษหรอถกต าหน เชน เดกท าการบาน เดกท าเวรเพราะกลวครถกลงโทษ เปนตน การตดสนวาอะไรถกหรอผด เดกจะมองทผลของการกระท าวาถา ท าเสยหายมากกตดสนวา การกระท านนผด ไมไดมองทสาเหตของการกระท า ขนท ๒ ใชหลกการแสวงหารางวล (Naively Egoistic Orientation) เกดกบเดกในชวง อาย ๗-๑๐ ป ขนนเดกจะคอย ๆ เนนความส าคญของการไดรบรางวลและค าชมเชย การสญญาวาจะใหรางวลจงเปน แรงจงใจใหเดกกระท าความดไดมากกวาการดวาหรอขวาจะลงโทษ เชน เดกจะชวยบดามารดาท างานเพอ ตองการไดรบค าชมเชยสรปวา จรยธรรมขนนจะเนนการตองการไดรบค าชมเชยและรางวลมากกวาการไดรบ การลงโทษ ขนท ๓ ใชหลกการกระท าทคนอนเหนวาด (Good-boy Orientation) เกดกบบคคลในชวงอาย ๑๐๑๓ ป ขนนตรงกบวยทเดกยางเขาวยรน เดกจะใหความส าคญแกกลมเพอนมาก จะกระท าเพอตองการใหกลม ยอมรบจงมการเลยนแบบตวแบบทตนเหนวาดงาม คอ เอาอยางเดกด (Good Boy, Nice Girl) เดกวยนสวน ใหญจะท าตามในสงทตนตดสนวาคนอนจะเหนดวยหรอยอมรบ เพอใหเปนทชอบพอและเปนทยอมรบของ กลมเพอน สรปจรยธรรมขนนเนนหนกในดานการท าตามคนอนมากกวาการค านงเรองการถกลงโทษ และการ ตองการรางวล

คณะพทธศาสตร

๒๓

ขนท ๔ ใชหลกการกระท าตามหนาท (Authority and Social Order Maintaining Orientation) เกดกบบคคลในชวงอาย ๑๓-๑๖ ป ขนนบคคลจะมความรและประสบการณวา แตละกลมจะมกฎเกณฑให สมาชกยดถอ มความเขาใจในหนาทของตนในกลม มศรทธาในกฎเกณฑของกลมมากพอสมควร เขาใจใน บทบาทของผอน การกระท าทถกตองจะตองพจารณาเพอกลมหรอสวนรวมสรปวา จรยธรรมขนนในเรองการ กระท าตามหนาทในหมคณะ ท าตามขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมมากกวา กลวการถกลงโทษ หรอท า เพอตองการรางวลหรอกระท าตามกลมเพอน ขนท ๕ ใชหลกการเคารพตนเองหรอการท าตามค ามนสญญา (Contractual Legalistic Orientation) เกดกบบคคลอายตงแต ๑๖ ปขนไป ขนนบคคลพยายามกระท าเพอหลบหนไมใหถกตราหนาวา เปนขาดเหตผล เปนคนไมแนนอน ค าวา หนาทของบคคลในทน หมายถง การกระท าตามทตกลงมความเคารพ ตนเองและตองการใหผอนเคารพตน ขนนบคคลจะมอดมคตหรอคณธรรมประจ าใจตนเองหรอสญญาไวกบ ผอน ไมพยายามลดรอนสทธของผอน เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตวดวย ขนท ๖ ใชหลกอดมคตสากล (Conscience Orientation) เชน หรโอตตปปะ คอ มความละอายใจ ตนเองในการกระท าชวและเกรงกลวบาป เปนบคคลทมการเสยสละเพอสงคมอยาง แทจรง เชน มหาบรษของ อนเดย คอ คานธ เปนตน จากขนพฒนาการทางจรยธรรมทงหกขนเหลาน โคลเบอรก ไดแบงออกเปน ๓ ระดบดงน

ตารางท ๒ แสดงขนการใชเหตผลเชงจรยธรรมและระดบของจรยธรรมของโคลเบอรก

ขนการใชเหตผลเชงจรยธรรม ระดบของจรยธรรม

ขนท ๑ ใชหลกการหลบหลกการลงโทษ (๒-๗ ป) ขนท ๒ ใชหลกการแสวงหารางวล (๗-๑๐ ป)

๑. ระดบกอนกฎเกณฑ (๒-๑๐ ป)

ขนท ๓ ใชหลกการท าตามทผอนเหนชอบ (๑๐-๑๓ ป) ขนท ๔ ใชหลกการท าตามหนาทของสงคม (๑๓-๑๖ ป)

๒. ระดบตามกฎเกณฑ (Conventional level)

ขนท ๕ ใชหลกการเคารพตนเองหรอการท าตามค ามน สญญา (Contractual Legalistic Orientation) ขนท ๖ ใชหลกอดมคตสากล (Conscience Orientation)

๓. คอ ระดบเหนอกฎเกณฑ (Post Conventional level)

คณะพทธศาสตร

๒๔

ขนการใชเหตผลเชงจรยธรรม ระดบของจรยธรรม ขนท ๑ ใชหลกการหลบหลกการลงโทษ (๒-๗ ป) ขนท ๒ ใชหลกการแสวงหารางวล (๗-๑๐ ป) ๑. ระดบกอนกฎเกณฑ (๒-๑๐ ป) ขนท ๓ ใชหลกการท าตามทผอนเหนชอบ (๑๐-๑๓ ป) ขนท ๔ ใชหลกการท าตามหนาทของสงคม (๑๓-๑๖ ป) ๒. ระดบตามกฎเกณฑ (Conventional level) ขนท ๕ ใชหลกการเคารพตนเองหรอการท าตามค ามน สญญา (Contractual Legalistic Orientation) ขนท ๖ ใชหลกอดมคตสากล (Conscience Orientation) ๓. คอ ระดบเหนอกฎเกณฑ (Post Conventional level) ระดบ ๑ คอ ระดบกอนกฎเกณฑ (Pre-conventional level) (๒-๑๐ ป) หมายถง การตดสนใจเลอก กระท าในสงทเปนประโยชนแกตนเอง โดยไมค านงถงผลทจะเกดแกผอน ในขนแรกสด คอ การมงทจะหลบ หลกมใหตนเองถกลงโทษทางกาย เพราะกลวความเจบปวดทจะไดรบ และยอมท าตามค าสงผใหญเพราะเปนผ มอ านาจทางกายเหนอตน ขนทสอง คอ การเลอกกระท าในสงทจะน าความพอใจมาใหตนเองเทานน เรมรจก การแลกเปลยนแบบเดก ๆ คอ เขาท ามา ฉนตองท าไป เขาใหฉน ฉนตองใหเขาตอบแทน เปนตน ระดบ ๒ ระดบตามกฎเกณฑ (Conventional level) (๑๐-๑๖ ป) หมายถง การท าตามกฎเกณฑของ กลมยอย ๆ ของตนหรอท าตามกฎหมายและศาสนา บคคลผมจรยธรรมในระดบ ๒ นยงตองมการควบคมจาก ภายนอกแตกมความสามารถทจะแสดงบทบาทสงคมได ในขนทสามบคคลยงไมเปนตวของตวเองชอบคลอยตามการชกจงของผอนโดยเฉพาะเพอน ๆ สวนในขนทสบคคลมความรถงบทบาทหนาทของตนในฐานะทเปน สวนหนงในสงคมของตน จงถอไดวาตนมหนาทตามกฎเกณฑตาง ๆ ทสงคมของตนก าหนดหรอคาดหมาย ระดบ ๓ คอ ระดบเหนอกฎเกณฑ (Post Conventional level) (๑๖ ปขนไป) หมายถง การ ตดสนใจขอขดแยงตาง ๆ ดวยการน ามาตรตรองดวยตนเอง และตดสนใจไปตามแตวาจะเหนความส าคญของ สงใดมากกวากน ขนทหา คอ การเหนความส าคญของคนหมมาก ไมท าตนใหขดตอสทธอนพงมพงไดของผอน สามารถควบคมบงคบใจตนเองได ขนทหก ซงเปนขนสงสดแสดงถงการมความรสกสากลนอกเหนอจาก กฎเกณฑในสงคมของตน และการมความยดหยนทางจรยธรรม เพอจดมงหมายในบนปลายอนเปนอดมคตท ยงใหญการพฒนาการใชเหตผลเชงจรยธรรมนน โคลเบอรก เชอวาเปนไปตามขน จากขนทหนงผานแตละขน ไปจนถงขนทหก บคคลจะพฒนาขามขนไมได เพราะการใชเหตผลในขนทสงขนไปจะเกดขนดวยการม ความสามารถในการใชเหตผลในขนต ากวาอยกอนแลว และตอมาบคคลไดรบประสบการณทางสงคมใหม ๆ หรอสามารถเขาใจความหมายของประสบการณ เกา ๆ ไดดขน จงเกดการเปลยนแปลง

คณะพทธศาสตร

๒๕

นอกจากแนวคดการพฒนาจรยธรรมของ Kohlberg แลว ยงมการแบงวยเพอพฒนาจรยธรรมแบบตลอดชวตของ Richard T. Knowles, George F. McLean ๑๗ ซงมทศนะวา การพฒนาจรยธรรมจะตองเปนพฒนาตลอดชวต จงไดแบงชวงวยของมนษยไว ๗ ชวงอาย ดงน คอ ๑. ชวงกอนวยเรยน (Pre-School) : อาย ๓-๖ ขวบ จดส าคญของการพฒนาจรยธรรมของเดกวยนคอการพฒนาทลกซงขององคประกอบทางดานความร และสภาวะแวดลอมทจะสนบสนนประสบการณ พฒนาความหวง และจนตนาการของเดก ซงเดกในชวงกอนวยเรยนนสามารถพฒนาและถกลอมรอบดวยความรก และการสนบสนนอยางสม าเสมอจากผใหญ ซงไมเพยงแตจะเปนกระจกเงาทสะทอนกลบไปวาพวกเขาเปนคนด แตยงสอถงอดมคตและรปแบบวาพวกเขาควรเปนอยางไร นนกคอการเปนตวของตวเอง เปนคนทเชอมนในมมมองของตนเอง รบรและตระหนกถงความสมพนธของทงครอบครว ๒. ชวงเดกวยตน (Elementary School Children) : ๖ – ๑๓ ป เดกในวยนอยในชวงของการชอบสงคม, กจกรรม และมการเจรญเตบโตในการรบรทจะสามารถควบคมงาน และเปนทยอมรบนบถอของกลมเพอนอยางมคณคาและอยางอทศตนถงแมวาจะยงไมคอยมความเขาใจนกกตาม ๓. ชวงวยรน (Adolescence) : อาย ๑๓ –๑๗ ป ชวงนเปนชวงทถอวามความเจรญทางดานจตวทยาและทางจรยธรรมมาก เพราะความสามารถทางสตปญญากไดรบการพฒนาเพยงพอทจะยอมรบกฏเกณฑทเปนนามธรรมและความคดเหนทแตกตางกนได, อกทงความสามารถในการแสดงบทบาทกสามารถพฒนามาเพยงพอทจะยอมรบความรสกของคนอน และเอกลกษณกก าลงปรากฏขนจากการถกเลอกดวยตนเองมากกวาทจะถกก าหนดหรอบงคบ, วยรนกจะสามารถเตบโตเปนผใหญเปนผกระท าทางจรยธรรมทสามารถตดสนใจดวยตนเองในเรองหลกศลธรรมได และมความเปนหวงคนอนๆ ทตองการความชวยเหลอ ๔. ชวงวยรนตอนปลาย (YOUTH) : ๑๘-๒๕ ป วยรนชวงปลายจะแตกตางจากวยรนชวงตนตรงทวา คนหนมสาวทอยในชวงวยรนตอนปลายมความคดเปนลบนอยในปฏกรยาของตวเอง และก าลงคนหาเพอทจะพฒนาเอกลกษณของตวเอง ขณะเดยวกนกมทางเลอกทางดานอาชพดวย จะมการเตรยมตวส าหรบขอผกมดในการงาน และในดานการมความสมพนธกบผอน ซงระยะวยนเขามาใกลทจะเปนผกระท าทางจรยธรรมทสมบรณแลว

๑๗ Richard T. Knowles, George F. McLean . Psychological Foundations of Moral Education

and Character Development: An Integrated Theory of Moral Development. The Council for research in Values and Philosophy. Washington, D.C.20064. p.278-305

คณะพทธศาสตร

๒๖

๕. ชวงผใหญตอนตน (YOUNG ADULT) : อาย ๒๕-๔๐ ป ชวงผใหญตอนตนนจะเปนชวงทเขาใจสมรรถภาพและความสามารถของตนเอง ซงจะน าไปสวถทางและการด าเนนชวต และจะถกจ ากดจากสภาพแวดลอมโดยหลกเลยงไมได จากความเปลยนแปลงของการงานทท าอยประจ าอาจจะท าใหความมนใจของตนเองเรมสนคลอน แตกมความหวงและมนใจวาจะสามารถจดการกบชวตของตนและด าเนนชวตตามความฝนได ๖. ชวงวยกลางคน (MIDDLE AGE) : อาย ๔๐-๖๐ ป ในวยนเปนชวงทมการพฒนาทางดานจรยธรรมทสง แตกมการพฒนาจตใจทบบคน อาจไมยอมรบสงใหมทเกดขนในปจจบน เพราะยดตดกบวฒนธรรมประเพณเกา ๆ แตในวยนกจะไดรบความย าเกรงอยบาง นอกจากนแลววยกลางคน จะเปนวยทละเวนการสนทสนมจากบคคลอน มความสมพนธอยางผวเผน ไมลกซง แตเปดใจรบทรรศนะคตของผอนมากขนถามความเหงาและความวาเหว ๗. ชวงวยชรา (LATE ADULTHOOD) : ๖๐ ปขนไป กลมผสงอายนบวาจะมปรมาณมากขน และจะพบกบความหลากหลายระหวางผสงอาย ในเรองทเกยวกบปจจยทางดานสตปญญา แนวความคดตวเอง และความตระหนกในผอน ตลอดจนระดบของความศรทธาเชนเดยวกบทกชวงอายของชวต คนสงอายกเหมอนคนวยอน ผสงอายบางเปนคนทมความอดทนและเปนทรวมกนของความเขมขนของภมปญญา การเคลอนยายทพกและความส าคญสงแวดลอมทมผลโดยตรงตอความสามารถของผสงอาย ดวยสภาพรางกายของเขาจะจ ากดสงแวดลอมไปโดยปรยาย ไมสามารถจะไปไหนมาไหนไดสะดวกอยางเดม นนคอแรงกดดนใหเกดภาวะเครยดได นเปนสงทควรพจารณาในการเรยนรเกยวกบผสงอาย นอกจากนแลวการตดสนเกยวกบจรยธรรมอาจจะนอยลงในชวงทมอายมากขน แตเดมมานนเมอกลาวถงเรองของการพฒนาทางจรยธรรมของมนษยนนมกจะกลาวถงแตในชวงอาย ๓๐ ปลงมาเทานน แตในบทความนเปนความพยายามทจะขยายขอบเขตออกไป เพอใหเราไดทราบถงการพฒนาทางจรยธรรมของมนษยในทกชวงวย กลาวคอ ประการทหนง โลกทกวนนมการเปลยนแปลงและมสงใหม ๆ ทจะตองใหค าตอบ อนเปนสงซงไมเคยมค าตอบมากอน ประการทสอง คนทเปนผใหญยงคงมการพฒนาเตบโตในดานอารมณ สตปญญา และศลธรรม เพราะฉะนนถาจ ากดอาย กยงไมพอทจะอธบายคนได ประการทสาม ขณะนมคานยมของคนทเกยวของกนในสงคมใหญ ๆ ในโลก และในระหวางพอแมกบลก เหมอนกบเขาบอกวามชองวางระหวางกลมความคด ชองวางนเปนขอขดแยง ซงมผลใหผใหญตองตรวจสอบ ทบทวนความเชอเดม ๆ

คณะพทธศาสตร

๒๗

๒.๓ มสาวาท ทศนะพทธจรยศาสตร ประเดน และ ขอถกเถยง

๒.๓.๑ ความหมายของมสาวาท

ค าวา มสาวาท มาจากค าวา มสา กบค าวา วาทะ พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถานไดใหความหมายไววา ค าวา มสา หมายถง เทจ ปด๑๘ และค าวา วาทะ หมายถง ค าพด ถอยค า ลทธ ความเหน พจนานกรมบาล ไทย ฉบบ นกศกษาไหใหความหมายไววา ค าวา มสา หมายถง เทจ และค าวา วาทะ หมายถง การกลาว ค าพดความเหน ในมงคลตถทปนไดอธบายไววา ค าวา มสา หมายถง เรองไมจรง ไมแท๑๙ ค าวา วาทะ หมายถง กรยาท าใหเขาเขาใจเรองไมจรงไมแทนนวาเปนเรองจรง เรองแท และการใหผ อนเขาใจเรองเทจนนวาเปนเรองจรงเรองแท พระราช พระราชวรมน ไดใหความหมายไววา ค าวา มสา หมายถง เทจ ปด ไมจรง ดงนนค าวา มสาวาท หมายถง การพดเทจ การพดปด ค าเทจ การพดปด การพดไมจรง พดเทจ พดโกหก พดไมจรง ไดแกเจตนาทท าใหคนอนเขาใจเรองไมจรง ไมแทวาเปนเรองจรงเรองแท เรองจรงเปนอยอยางหนง แตผพดจงใจยะพดใหคลาดจากความจรง พดหรอแสดงอาการอยางอน ดวยเจตนานนใหผฟงเขาใจเปนอยางอนจากความจรง ไดแกพดปด พดโกหก คอพดไมจรงดวยความจงใจทจะหกลางประโยชนของคนอน เชน เปนพยานโกงแกศาลเพราะเหนแกประโยชนตนหรอเพอปรกปร าอกฝายหนงใหเสยหายกตาม สวนในพระวนยปฏกไดใหความหมายของค าวา มสาวาทไววา หมายถง การกระท าทจงใจให คลาดเคลอนจากความจรง กลาวรบแลวปฏเสธ กลาวปฏเสธแลวรบเอาเรองอนกลบเกลอนเรองอน กลาวเทจทง ๆ ทรอย พดนดหมายไวแลวท าใหคลาดเคลอนจงใจพดใหคลาดเคลอนจากความจรง ไดแกการพดของอนารยชน หรอ อนรยโวหาร ๘ อยาง คอ๒๐

๑. ไมเหน พดวาขาพเจาเหน ๒. ไมไดยน พดวาขาพเจาไดยน ๓. ไมทราบ พดวาขาพเจาทราบ ๔. ไมร พดวาขาพเจาร ๕. เหน พดวาขาพเจาไมเหน ๖. ไดยน พดวาขาพเจาไมไดยน

๑๘ ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน, (กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน,

๒๕๔๒), หนา ๖๔๙. ๑๙ มงคล. (บาล) ๑/๒๑๐/๒๐๗, มงคล. (ไทย) ๑/๒๑๐/๑๐๕. ๒๐ อง.อฏ ก. (บาล) ๒๓/๖๗/๒๕๔, อง.อฏ ก. (ไทย) ๒๓/๖๗/๓๖๙ - ๓๗๐, อง.จตกก.อ. (บาล) ๒/

๒๕๐/๔๔๖.

คณะพทธศาสตร

๒๘

๗. ทราบ พดวาขาพเจาไมทราบ ๘. ร พดวาขาพเจาไมร

การพดหรอการกระท าทง ๘ ประการน เปนการพดหรอกระท าตรงขามกบความจรง คอ รความจรง แตจงใจพดใหคลาดจากความจรงเพอใหผฟงเขาใจเปนอยางอนจากความจรง ทงทรวาเปนความเทจกพดความเทจ เจตนาทจะท าใหผดจากความจรง รบและปฏเสธกลบไปกลบมาจากขาวเปนด า จากด าเปนขาว หนาไหวหลงหลอก มอถอสากปากถอศล มอถอดาบปากคาบคมภร ปากวาตาขยบน าเรองเทจมาปกปดเรองจรง บดเบอนกลบเกลอนปดบงอ าพรางซอนเรนความจรงไวภายใน เปดเผยแตสงทเปนความเทจออกมาภายนอก ท าใหคนอนหลงเชอในความเทจวาเปนความจรงและในความจรงเปนความเทจ กลบกลอก ปลนปลอน ตลบตะแลงแสแสรงท า สญญาแลว ไมท าตามสญญา ใหค าสตยปฏญาณหรอสตยาบนแลวไมท าตามค าสตยปฏญาณหรอสตยาบนประกาศโฆษณาแลวไมท าตามประกาศโฆษณา นดหมายไวแลวไมท าตามค านดหมาย ตงใจท าใหผดหรอเกนจากความจรง เปนค าพดหรอการกระท าทเชอถอไววางใจไมได เปนการพดอวดคณวเศษทไมมอยในตน เปนพระธรรมดากอวดวาบรรลธรรมวเศษ มอทธปาฏหารยเหนอพระธรรมดา ท าใหคนอนเขาใจผดคดวา มคณวเศษนนจรง จะโดยท าเอง สงใหผ อนท า หรอไมสง แตรเหนเปนใจ ท าเปนไมรไมเหน เปนคนสองหนา ปลอยใหคนเขาใจวา ตนไดบรรลธรรมวเศษนนจรง เมอมความกท าเลศ เลหกระเทห กลบกลอกกลบเกลอน ซอนเงอนเลนส านวนโวหารใหพศวงมากยงขน ไมตอบตรงไปตรงมา การอวดอตรมนสสธรรม จงหมายถง การมสาวาทอยางหนง โดยท าเรองเทจใหคนอนหลงเชอและเขาใจผดคดวาเปนเรองจรง ภกษใดกตามทอวดคณวเศษทไมมจรงไมเปนจรงในตนดงกลาว พทธปรชญามทรรศนะวา เปนมหาโจรจ าพวกหนงในจ านวนโจร ๕ จ าพวก และจดวาเปนมหาโจรปลนชาวโลก

นอกจากน ค าวา มสาวาท ยงมค าทน ามาใชแทนหลายค า แตละค าลวนแตมความหมายของมสาวาทแอบแฝงอยในตว เมอค าเหลานปรากฏในทใด ความหมายของมสาวาทยอมปรากฏขนในทนน ค าเหลานมทงใชส าหรบชาวบาน ในวงวชาการและทปรากฏทางสอสารมวลชน ดงเชนค าวา ไมมสจจะ ไมรกษาสจจะ ไมรกษาค าพด ไมรกษาสญญา ผดสญญา หลอกลวง ตมตน หนาไหวหลงหลอก ขบวนการ ๑๘ มงกฎ ปนน าเปนตว เดกเลยงแกะ ของปลอม ของเทยม ของเก ปลอมแปลงเอกสาร สงของ ลอกเลยนแบบสนคา ยกเมฆ นงเทยนเขยนขาว ขาวเทยม โคมลอยใสไข เจาเลห ลนเปนปลาไหล พยานหลกฐานเทจ ใสไคล ใสความ ใสรายปายส ยดขอหา แอบอาง ลอลวง คดโกง ทจรตคอรปชน ฮว โฆษณาชวนเชอ หมกเมด สอดไส แกงตกทอง ตระบดสตย คนลวงโลก เปนตน

ค าเหลาน บงบอกถงความหมายของมสาวาททงโดยตรงและโดยออม สรางเรองเทจใหคนหลงเชอวา เปนเรองจรง เพอใหไดมาและรกษาไวซงผลประโยชนเกยรตยศชอเสยงของตนพรรคพวกหมคณะ และท าลายผอน ท าใหตนหรอฝายตนพนผด หรอโยนความผดใหกบผอนเมอน าค าขางตนมา

คณะพทธศาสตร

๒๙

วเคราะหพบวา มสาวาท เปนค าพดทสบปลบ กลบกลอกเอาแนนอนไมได ตรงกบค าวา อาสตย แปลวา คนไมมสตย ไมชอตรง กลบกลอก หนาฉากเปนอยางหนงแตหลงฉากเปนอกอยางหนง เปนค าพดทไมมความจรงใจตอกนทงค าทพดและกายทกระท า เปนค าพดหรอการกระท าของคนใจคต คอ ใจทคด ปากทพด และกายทกระท าไมตรงกน ใจคดอยางหนง แตปากทพดกบกายทกระท าเปนอกอยางหนง ไมตรงหรอตรงขามกบความจรง เมอความจรงเปนอยางหนง กพด กระท า แสดง ตอบรบ หรอปฏเสธไปเปนอกอยางหนง จะไมตอบรบ หรอปฏเสธตามความจรง และมกลอบายซบซอน ไมจรงอยางทพด แสดงหรอกระท าสญญาตกลงรบค าทงดวยวาจา และสญลกษณเครองหมาย ทเปนลายลกษณอกษร เปนค าพดหรอการกระท าทไมมสจจะ ตรงขามกบสจจะเปนค าพดชว เปนค าพดลามก เปนค าพดหรอการกระท าส าหรบลวงชาวโลก ค าวา มสาวาท จงหมายถง การพดทไมตรงกบขอเทจจรงไมวาจะมเจตนาใดกตาม นอกจากน ยงหมายถง การพดเสยดสใหคนอนเจบใจ ยยงใหคนอนทะเลาะกน แตกแยกความสามคคกน พดหยาบคายและพดไรสาระอกดวย รวมถงการพดไมดอนเปนวจทจรตอยางอนดวย มตดงกลาว หมายถง โอมสวาท ในพระวนยปฏก อนไดแก ค าพดเสยดแทงใหเจบใจดวยอาการ ๑๐ อยาง วจทจรต ๔ ในอกศลกรรมบถ ๑๐ แมในขอดงกลาวจะแยกมสาวาทออกจาก ปสณาวาจา ผรสวาจา สมผปปลาปะ เปนขอ ๆ และไดอธบายถงความหมายตางกนกตามแตกมความหมายของ มสาวาท เขาไปเกยวของอยดวย คอเปน อนโลมมสา มความหมายโดยอนโลม มใชมความหมายโดยตรง แตมโดยออมและเปนปฏสสวะคอ ฝนรบค าแลวกลบมาปฏเสธภายหลง ค าเหลาน แมจะบงบอกวาเปนมสาวาท แตกมไดมความหมายโดยตรงตามตวอกษร แตมโดยแฝงหรอครอบคลมอยมตดงกลาวขางตนน าจะหมายเอาความหมายตายนยน

อยางไรกตาม ค าพดนนแมจะเปนค าพดทสภาพ ไพเราะ ออนหวานนมนวลชวนฟง มเหตผลนาเชอถอสกปานใด แตถาผพดไมปฏบตตามค าพด หรอค ามนสญญาหรอขอตกลงนดหมายท าใหผอนหลงเชองมงายในสงทไรสาระไมมเหตผลเกดความแตกแยก ไดรบความเสยหาย ทงเกยรตยศชอเสยงทรพยสนเงนทอง ผลประโยชน โกรธแคนเจบใจเกดความทกขเศราโศกขน ค าพดนนกจดวา เปนมสาวาท เปนวจทจรต มจฉาวาจา วาจาทพภาษต และมจฉาอาชวะ เปนค าพดทท าลายความสงบสขของสงคม

ดงนน ค าวา มสาวาท เมอวาโดยสรปแลว จงหมายถง ค าพดหรอการกระท าทเปนเทจปดโกหกไมจรง ไมแท โดยเจตนาทจะท าใหคนอนเขาใจเรองไมจรงไมแทวา เปนเรองจรง เรองแทหรอเขาใจเรองจรงเรองแทวามใชเรองจรงมใชเรองแท ตอบรบแลวปฏเสธ ตอบปฏเสธแลวรบ กลบด าเปนขาว กลบขาวเปนด า สญญาใหค าสตยปฏญาณ สตยาบน ประกาศ หรอโฆษณาแลว ไมท าตามค านนน าเรองเทจมาปกปดเรองจรง กลบเกลอน บดเบอน ปดบงอ าพรางซอนเรนความจรงไวภายใน เปดเผยแตสงทเปนความเทจออกมาภายนอก เปนค าพดหรอการกระท าอนลามกเชอถอไววางใจมได

คณะพทธศาสตร

๓๐

มมาในมสาวาทวรรคตอนทวาดวยเรองการพดปด วรรคท ๑ แหงปาจตตยกณฑแหงวนยปฏก ขอ ๔ ในกรรมกเลส ๔ ขอ ๗ ในมละ ๙ ขอ ๔ ในอกศลกรรมบถ ๑๐ และขอ ๑ ในอนรยโวหาร ๔ เปนตน ซงเปนค าพดหรอการกระท าทผดศลขอมสาวาท เพราะบคคล ทลวงละเมดศลขอมสาวาท คอ กลาวเทจ ๆ ทรวาเทจ ทงกอนกลาว ขณะกลาว และหลงกลาวแลว จะไมท าบาปท าชวไมม คนทโกหกคนอนได แสดงวาโกหกตนเองมากอน คนทโกหกตนเอง และคนอนได ยอมกลาท าบาปท าชวไดทกชนด คนทกลาพดเทจทงทรวาเทจ ยอมไมมคณงามความดอะไรเหลออยอกเลย บคคลยงพดเทจมากเทาไหร คณงามความดยอมหมดไปเทานน ไมตางอะไรกบขนน าเปลาทเทน าทงหมดแลวการ ทจะตดสนวา ค าพดหรอการกระท าใดเปนมสาวาทหรอไมนน ขนอยกบเจตนาและองคประกอบของค าพดหรอ การกระท านนซงจะไดศกษาวเคราะหตอไป

๒.๓.๒ องคประกอบของมสาวาท

การพด และการกระท ามปญหาซบซอนหลายรปแบบ ไมวาจะเปนรปแบบใด ทงหมดมโอกาสเปนไดทงจรงและเทจเมอมฝายหนงพดหรอกระท าจรงกตองมอกฝายหนงพด หรอกระท าเทจ หรอเทจทงค หรอทงจรงและเทจปะปนกนไป หากจะจรงทงคกตอเมอทงคมความจรงใจและ บรสทธใจตอกนเทานนหรอการทจะทราบวา ฝายใดพดจรงหรอเทจกตอเมอมฝายใดฝายหนงรบสารภาพหรอจ านนตอพยานหลกฐานเทานน แตบางคนแมจพยานหลกฐานผกมดแนนหนากไมยอมรบความจรง โดยเฉพาะค าพดและการกระท าของคกรณทงทเปนฝายผกลาวหาหรอโจทก และ ฝายผถกกลาวหาหรอจ าเลย หรอผกระท าความผดตองการพนผด และโยนความผดใหผอน หรอผทตองการใหไดมาและรกษาไวซงผลประโยชนของตนหรอพรรคพวกของตน และท าลาภผลประโยชนของผอน ยงในสงคมยคขาวสารขอมลไรพรมแดนเชนปจจบน เปนการยากทจะเขาใจ รเทาทน และตดสนไดวา ค าพดหรอการกระท าของใคร ฝายใดเปนจรงหรอเทจ เปนหรอไมเปนมสาวาท ค าพดและการกระท าดงกลาว มมาหรอมอยทงรปแบบบคคลตอบคคล และแบบขาวสารขอมลทแพรกระจายผานสอตาง ๆ ไปยงผคนในสงคม จงเปนปญหาทจะตองน ามาวนจฉยหาเกณฑตดสนวา การพดหรอการกระท าใดจดวา ผดหรอไมผดศลขอมสาวาท ปญหาดงกลาว พทธปรชญาไดใหเกณฑในการตดสนวา ตองมองคประกอบทส าคญ ๔ ประการ คอ

๑. เรองไมจรง ๒. เจตนาทจะพดเรองไมจรงนน ๓. พยายามพดหรอกระท าเรองไมจรงนนออกไป ๔. ผอนรบรและหลงเชอในเรองไมจรงนน๒๑

๒๑ อภ.สง.อ. (บาล) ๑/๑๔๗.

คณะพทธศาสตร

๓๑

จากองคประกอบทง ๔ ประการดงกลาวมา แสดงใหเหนวา ค าพดหรอการกระท าทจดวาเปนหรอผดศลขอมสาวาทนน นอกจากจะเปนค าพด หรอการกระท าเรองไมจรงแลว ผพดหรอผกระท าตองมเจตนา มความพยายามเผยแพรค าพดหรอการกระท านนไปยงคนอน เพอใหรบร หลงเชอและไดรบความเสยหายจากเรองไมจรงนน หากบคคลใดพดหรอกระท าครบองคประกอบทง ๔ ประการนถอวา ผดศลขอมสาวาท ผดจรยธรรมทางวาจาในพทธปรชญา สรางความทกข เดอดรอน เสยหายใหแกตนเอง บคคลอนในสงคม และประเทศชาตโดยรวม บคลผละเมดศลขอดงกลาว ยอมไดรบโทษตามความหนกเบาแหงเจตนาของการละเมดนน เพอความเขาใจงายยงขน จะไดใหอรรถาธบายเกยวกบสารตถะส าคญขององคประกอบทง ๔ ประการนนอกครงหนงดงน

๑. เรองไมจรงเปนค าพดหรอการกระท าเทจ ปด โกหก ไมจรง ไมแท หลอกลวง ความจรงเปนอยางหนง แตคดพดและท าไปอกอยางหนง มทงทคดพดท าเองและใหผอนคดพดและท าให คนทโกหกหลอกลวงคนอนดวยค าพดจะไมพดเรองจรง ท าใหเปนคนเสยศล และไดชอวา ไมรกษาเบญจศลขอ ๕ คอไมรกษาศลขอ ๔ สวนคนทโกหกหลอกลวงคนอนดวยการกระท า จะไมจรงใจตอค าทพดคอ สนสจจะวาจาใหค าสตยปฏญาณ หรอสตยาบนหรอค ามนสญญาอยางหนง แตท าไปอกอยางหนง คนทไมจรงตอค าทพดจะเปนคนพดจรงแตไมท าจรง เปนคนดแตพดและไดชอวา ไมรกษาเบญจธรรมขอ ๔ คอไมรกษาสจจะ ใครกตามทไมปฏบตตามค าทพดคนนนเปนคนเสยสตย เมอพจารณาโดยละเอยดแลว ค าพดทเสยศลกบการกระท าทเสยสตย เปนค าพดหรอการกระท าทไมจรง และสภาพชนไมควรเขาไปสองเสพโดยสวนเดยว

๒. คอ มเจตนาทจะพดหรอกระท าเรองไมจรง คอจงใจพตามความจรง เปนองคประกอบทเกดจากจต เมอจตคดก าหนดปรแตงอยางไรกบงคบบญชาสงการใหพหรอกระท าออกมาอยางนน ความตงใจเปนตวรเรม สรางสรรค ท าใหเกด หรอเปนตวก าหนดทศทางทกอยางของค าพด หรอการกระท าตาง ๆ เมอมเจตนาทจะพดหรอกระท าเรองไมจรง กถอวาผดศลขอมสาวาท แตถาไมมเจตนากไมถอวาผดศลขอมสาวาท ดงนน เจตนาจงเปนเกณฑตดสนวา ค าพดหรอการกระท าใด ผดหรอผดศลขอมสาวาท บรสทธ หรอไมบรสทธ

๓. คอ พยายามพดหรอกระท าเรองไมจรง องคประกอบขอน แสดงใหเหนวา ท าไดทงทางวาจา หรอทางค าพด จะดวยการพดเองหรอสงใหผอนและทางกาย ใชภาพ เขยนพมพ วาด ใบ สญลกษณเครองหมายผานสอหรอกรยาทาทางตาง ๆ ทงสหนาและดวงตา มทงทแสดงออกรวมกนและแยกกน

๔. ผฟง ผไดยน หรอผยนรบรหลงเชอและไดรบความเสยหายจากเรองไมจรงนน องคประกอบขอดงกลาวแสดงใหเหนวา การผดศลขอมสาวาทจะเกดขนไดกตอเมอมคนอยตงแตสองคนขนไปเทานน คอฝายผกระท า ผพด ผผลต ผสราง ผแสดง เขยน พมพ โฆษณาเผยแพรใหผอน

คณะพทธศาสตร

๓๒

รบรหลงเชอเหนดวยกบฝายผถกกระท า ผฟง รบร ไดเหนไดยนจะหลงเชอเหนดวยไดรบความเสยหายหรอไมกตาม การมสาวาทกมองคประกอบครบสมบรณแลว ในเมอมผรบร ทงตนเองและผอน หรอไมมผอนรบร หลงเชอแลไดรบความเสยหายกตาม แตตนเองรบรและไดรบความเสยหาย เปนการเพาะนสยทไมดใหกบตนเองและมเจตนาทจะมสาวาทอยในตวแลว เวนแตผกระท าจะเกดมาอยเพยงล าพงคนเดยวในโลก

จากองคประกอบทง ๔ ประการดงกลาวมา จะเหนไดวา เจตนา เปนองคประกอบทส าคญทสด เปนตวรและเปนตวกลางเชอมโยงองคประกอบขออนใหเปนหนงเดยวกน ทง ๆ ทรวา ไมจรง แตยงพดหรอกระท าไมจรงถอวา มเจตนาทจะละเมดศลขอมสาวาท สวนจะพยายาม เผยแพรหรอไมกตาม เมอมเจตนาแลวกถอวา ผดศลขอมสาวาท พระอรรถกถาจารยกล าววา มสาวาท มองคประกอบทส าคญเพยง ๓ ประการกเพยงพอแลว ดวยเหตทวา เจตนาเปนกรรมหรอการกระท าทส าคญทสด ดงพทธพจนทวา ภกษทงหลาย เรากลาววา เจตนาเปนกรรม๒๒ เมอผพดหรอผกระท ามเจตนาละเมดศลขอมสาวาทแลวทงกายและวาจา สวนผอนจะรบร หลงเชอและไดรบความเสยหายหรอไมกตามถอวา การกระท ากรรมชวแหงมสาวาทไดเกดขนแลว ดวยเจนาเปนผท าใหเกด

๒.๓.๓ ประเภทมสาวาท ๑๘

มสาวาท นน แตละประเภทมชอแตกตางกน แตโดยเนอหาแลวมความหมายอยางเดยวกน จาการศกษาพบวา มอย ๓ ประเภท คอ มสา อนโสมมสา และปฏสสวะ ซงมเนอหาสาระดงจะไดใหอรรถาธบายก ากบดงน

๒.๒.๓.๑ มสา ในพทธปรชญาไดแสดงลกษณะไว ๗ วธ คอ

๑. ปด ไดแกการโกหกชด ๆ หรอแบบซง ๆ หนา แมจะมคนรเหนกบตา ไดยนดวยห หลกฐานผกมดแนนหนาวา ท าผดจรงกปฏเสธเสยงแขงวาไมไดท า เปนตน

๒. ทนสาบาน ไดแกทนท านงเฉย ท าเปนไมรไมชกลบเกลอนความจรง ไมแสดงกรยาอะไรใหคนอนรหรอสงสยวาตนเองท าผด ดวยการสาบานแชงชกหกกระดกของตนใหเปนไปภายในสามวนเจดวนเพอท าใหคนอนเชอวาตนเองบรสทธ

๓. ท าเลหกระเทห ไดแก แสดงกลอบายเลหเหลยมหลอกลวงกลบเกลอน ซอนเรนความจรง เปนคนตาดกแกลงท าเปนตาบอด หรอรางกายพการเพอท าใหคนอนเชอและบรจาคทานใหหรออวดอางคณวเศษเกนจรง

๒๒ อง.ฉกก. (บาล) ๒๒/๖๓/๓๙๑, อง.ฉกก. (ไทย) ๒๒/๖๓/๕๗๗.

คณะพทธศาสตร

๓๓

๔. มายา ไดแกการแสดงอาการลวงคนอนดวยวธกรยาอาการทแสรงท า เพอตบตาหลอกลวงคนอน ปกปดหรอซอนเรนความจรงเอาไวภายใน เปดเผยแตสงทเปนกลลวงออกมาภายนอก ไมรกกท าเปนรก ไมชอบกท าเปนชอบ เจบเลกนอย เปนโอดครวญวาเจบปวดมากแทบจะสนใจ

๕. ท าเลศ ไดแกอยากจะพดเทจ แตไมกลาพดออกมาตรง ๆ จงพดเลนส านวนโวหารคลมเครอท าใหคนเขาใจผดตาทตวเองตองการ เชนขณะยนหรอนงอยทหนงเหนคนท าผดวงผานหนาไป ไมอยากพดความจรงจงยายไปทใหม เมอถกถามจงตอบวาตงแตมาอยตรงนไมเหนไมเหน หรอถามวา ทานเปนพระอรหนตหรอกจะตอบวาพระอรหนตเทานนทจะรวาเปนหรอไมเปนหรอตอบไมใหตรงประเดนกบค าถาม เปนตน

๖. เสรมความ ไดแกท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ ท าเรองทมความส าคญนอยใหมความส าคญมาก ความจรงมนอยเสรมใหมมาก ท าใหผแตกตนตกใจเลาลอฮอฮา เปนชาวบานธรรมดากท าใหกลายเปนหมอเทวดารกษาโรคไดสารพด เปนตน

๗. อ าความ ไดแกท าเรองใหญใหเปนเรองเลก ท าใหเรองทมความส าคญมากใหมความส าคญนอย ท าเรองทมความส าคญนอยไมใหมความส าคญเลย ความจรงมมาก แตปดบงอ าพรางความจรงสวนทส าคญเอาไว เปดเผยรายงานสวนทเปนความเทจหรอความจรงบางสวนทไมส าคญออกไป เพอปกปดขอมลทเปนความจรงทงทเปนความผดบกพรองของตนเองและผอนเอาไว

๒.๒.๓.๒ อนโลมมสา หมายถง ถอยค าทเปนพวกมสา ถอยค าทจดไดวาเปนมสาคอพดเทจ เรองทพดไมจรง แตผพดกมไดมงใหผฟงหลงเชอแตมงจะพดใหสะเทอนใจ เปนเพยงเจตนาท าใหเจบใจ หรอแตกราวกน เชน พดเสยดแทง กระทบกระแทก แดกดน ประชด ถกใหเกนความจรง พดค า กดใหต ากวาความจรง พดสบปลบ ดวยความคะนองวาจา แตไมตงใจใหเขาใจผด พดค าหยาบ ค าต าทราม มเจตนาทจะเสยดสท าใหผผนเสยใจ นอยใจ เศราใจ ไมสบายใจ ทกขใจ ค าพดประเภทนมกจะท าใหเกดความโกรธแคนอาฆาตพยาบาทปองรายขน เมอพจารณาตามความหมายขางตน ค าวา อนโลมมสา สอดคลองกบค าวา โอมสวาท ไดแกค าพดเสยดแทงใหเจบใจดวยอาการ ๑๐ อยาง รวมถง วจทจรต มจฉาวาจา วาจาทพภาสตดวย ค าเลาน มความหมายเกยวของเปนไปตาม คลอยตามมสาวาท เปนการประพฤตชวทางวาจา เปนวาจาผด เปนค าพดทไมด มกลนเหมน เปนอปมงคล ผรหรอบณฑตทงหลายตเตยน ดงนน ค าวา อนโลมมสา จงหมายถง เปนไปตามหรอคลอยตามมสาวาท

๒.๒.๓.๓ ปฏสสวะ หมายถง การฝนรบค า รบแลวไมท าตามรบ ไดแกการบค าคนอนดวยเจตนาบรสทธ โดยคดวา เปนเรองทสามารถท าตามไดจงตกปากรบค าดวยค ามนสญญา ค า

คณะพทธศาสตร

๓๔

สตย ปฏญาณหรอสตยาบน แตภายหลงสถานการณเปลยนไปจงไมท าตามนน ทงทตนยงสามารถท าตามได โดยการกลาวค าทฝนกบขอตกลงทใหไวรวมกน มอย ๓ ประการคอ

๑. ผดสญญา ไดแก สญญาวาจะท าหรอปฏบตตามขอตกลงทใหไวรวมกนเปนลายลกษณอกษรจะดวยความสจรตใจหรอไมกตาม แตตอมาคสญญาฝายใดฝายหนงละเมดหรอไมท าตามสญญาหรอไมปฏบตขอตกลงทใหไวภาหลง

๒. เสยสตย ไดแก ใหค าสตยปฏญาณหรอสตยาบนดวยวาจาทงปจเจกบคคลตอ ปจเจกบคคลหรอตอสาธารณชนแลว ตอมากลบเปลยนใจ ไมท าตาม หรอไมปฏบตตามค าสตย ปฏญาณ หรอสตยาบนอนเปนสจวาจานนภายหลง

๓. คนค า ไดรบค าดวยวาจากบคนอนวาจะท าอยางนนอยางน หรอใหสงนนสงนแตพอถงก าหนดกลบไมท าหรอไมใหอยางทรบค าเอาเปนการคนค ารบนนในภายหลง

จากสาระส าคญของมสาวาทดงกลาวมาจะเหนไดวา มสาวาทง ๓ ประเภทแมจะมชอเรยกตางกน แตกมความหมายอยางเดยวกนคอ มสาวาทเชนกน มทงเจตนาโดยตรงอยางเปดเผยเจตนาโดยออมอยางปดบงซอนเรน หรอไมเจตนาในเบองตน แตกลบมาละเมดในเบองปลายทงทรบค าสญญา หรอตกลงปฏบตตามในเบองตน ดงนน มสาวาททง ๓ ประเภทดงกลาว ไมวาจะท าดวยเจตนาปรสทธในเบองตน แตไมบรสทธในเบองปลาย หรอไมบรสทธในเบองตนและเบองปลายกตามยอมกอใหเกดผลเสยทกดานทงสน

๒.๓.๔ มลเหตทท าใหเกดมสาวาท

พทธปรชญามทรรศนะวา สรรพสงเกดแตเหต เมอมเหตเกดผลจงเกด เมอเหตดบผลจงดบผลเกดแตเหต หากเหตไมเกดผลกไมเกด หากเหตไมดบผลกไมดบ มสาวาทกเชนกน หากไมมเหตใหเกดผลของมสาวาทกไมเกด ค าวา มลเหต หมายถง คนเรองทท าใหเกดผล รากเหงาของผล หรอ ตนก าเนดของผล ดงนน ค าวา มลเหตทท าใหเกดมสาวาท รากเหงาของการพดเทจ ท าใหเกดการพดไมจรง พดปด พดโกหก พดหลอกลวง ท าเองไมจรงไมแทใหคนอนเขาใจหลงเชอวาเปนเรองจรงเรองแท การมสาวาทเกดมาจากหลายมลเหต ดงพทธพจน ซงปรากฎอยในจกวตตสตร และอคคญญสตรแหง พระสตตนตปฏกมใจความส าคญตามทพระพทธองคตรสวา

แมครงท ๓ สตวนนกรกษาสวนของตนไวแลว ถอเอาสวนอนทเขาไมใหมาบรโภค คนทงหลายไดพากนจบเขาแลว กลาวค านวา ‘คณ คณท ากรรมชว ทรกษาสวนของตนไวแลว ถอเอาสวนอนทเขาไมใหมาบรโภค คณอยาไดท าอยางนอก’ คนเหลาอน ใชฝามอบาง กอนดนบาง ทอนไมบาง ท าราย วาเสฏฐะและภารทวาชะ ในเพราะเรองนนเปนเหต การ

คณะพทธศาสตร

๓๕

ถอเอาสงของทเจาของเขาไมไดใหจงปรากฏ การครหาจงปรากฏ การพดเทจจงปรากฏ การถอทณฑาวธจงปรากฏ๒๓

จากพทธพจนดงกลาวมา จะเหนไดวา ในยคสงคมปฐมกาลตนในสงคมอยกนอยางเสรไมมผปกครอง ไมมกฎระเบยบกตกาและกฎหมายลงโทษผกระท าผด ดวยอ านาจของพวกโลภอยากไดของคนอนอยางไมมเขอบเขตจ ากด ท าใหเกดการขโมย เมอถกจบไดท าใหเปนคนไมมสจจะ สญญาวาจะไมขโมย แตกขโมย สญญาแลวไมท าตามสญญา เมอถกจบไดอก ดวยความกลวในความผด กลวคนในสงคมประณาม กลวคนในสงคมรมท าราย และตองการเอาตวรอดจงเปนมลเหตท าใหเกดมสาวาทขน ตอมาเมอมผปกครอง มกฎระเบยบกตกาและกฎหมายลงโทษผกระท าผดเมอมผฝาฝนและถกจบได ดวยความกลวในอ านาจหรอบทลงโทษในความผด จงเปนมลเหตท าใหเกดมสาวาทขน ดงพทธพจนทวา

ในเมอมนษยมอายขย ๔๐,๐๐๐ ป บรษคนหนงถอเอาสงของทผอนไมไดใหโดยอาการขโมย พวกเขาชวยกนจบบรษนนไดแลว จงน าไปถวายแกกษตราธราชผไดรบมรธาภเษกแลวกราบทลวา ‘ขอเดชะ ใตฝาละอองธลพระบาท บรษนถอเอาสงของทผอนไมไดใหโดยอาการขโมย’ เมอพวกเขากราบทลอยางนแลว ทาวเธอจงตรสถามบรษนนวา ‘พอคณ ไดทราบวา เธอถอเอาสงของทผอนไมไดใหโดยอาการขโมย จรงหรอ ’ บรษนนไดกราบทลค าเทจทงทรอยวา ‘ไมจรงเลย พระเจาขา’ ดวยประการดงน มสาวาทกไดถงความแพรหลาย๒๔

จากพทธพจนดงกลาววา แสดงใหเหนวา เมอสงคมมผปกครอง มกฎระเบยบกตกาและกฎหมายลงโทษ ผกระท าความผด ดวยความกลวถกลงโทษตามความผด จงเปนมลเหตท าใหเกดมสาวาทขน นอกจากน ความขาดแคลน ขดสน ยากจนจงท าใหเกดการลกขโมยปลน ใชอาวธฆาเจาของทรพยเพอปกปดความผด และการลวงละเมดในสามภรรยาของผอนท าใหกลวในความผด และ ตองการพนผด จงเปนมลเหตท าใหเกดมสาวาท และค าพดไมดตาง ๆ ตามมาโดยมความสมพนธเชอมโยงกนเปนลกโซ ดงพทธพจนทวา

ภกษทงหลาย ดวยประการดงพรรณนามาน เมอพระมหากษตรยไมพระราชทานทรพยใหแกคนทไมมทรพย ความขดสนกแพรหลาย เมอความขดสนแพรหลาย อทนนาทานกแพรหลาย เมออทนนาทานแพรหลาย ศสตรากแพรหลาย เมอศสตราแพรหลาย ปาณาตบาตกแพรหลาย เมอปาณาตบาตแพรหลาย มสาวาทกแพรหลาย เมอมสาวาท

๒๓ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๑๒๙/๗๙, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๑๒๙/๙๖. ๒๔ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๙๔/๕๘, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๙๔/๗๐.

คณะพทธศาสตร

๓๖

แพรหลาย ปสณาวาจากแพรหลาย เมอปสณาวาจาแพรหลาย กาเมสมจฉาจารกแพรหลาย เมอกาเมสมจฉาจารแพรหลาย ธรรม ๒ ประการ คอ ผรสวาจาและสมผปปลาปะกแพรหลาย เมอธรรม ๒ ประการแพรหลาย อภชฌาและพยาบาทกแพรหลาย เมออภชฌาและพยาบาทแพรหลาย มจฉาทฏฐกแพรหลาย เมอมจฉาทฏฐแพรหลาย ธรรม ๓ ประการ คอ อธมมราคะ วสมโลภะ และมจฉาธรรมกแพรหลาย เมอธรรม ๓ ประการแพรหลาย ธรรมเหลาน คอ ความไมเกอกลมารดา ความไมเกอกลบดา ความไมเกอกลสมณะ ความไมเกอกลพราหมณ และการไมประพฤตออนนอมตอผใหญในตระกลกแพรหลาย เมอธรรมเหลานแพรหลาย คนเหลานนกมอายเสอมถอยบาง มวรรณะเสอมถอยบาง เมอพวกเขามอายเสอมถอยบาง มวรรณะเสอมถอยบาง บตรของมนษยทมอายขย๒๕๐ ป กมอายขยถอยลงเหลอ ๑๐๐ ป ๒๕

จากพทธพจนดงกลาวมา จะเหนไดวา การละเมดศลขอใดขอหนงขนในศล ๕ เปนมลเหตท าใหเกดการละเมดศลขอมสาวาทขน เปนการด าเนนชวตและประกอบอาชพในทางทผด กอใหเกดปญหาอาชญากรรมและปญหาทางสงคม เศรษฐกจ และอน ๆ ตามมาอกมากมาย แตเมอกลาวโดยสรปแลวกคอการกระท าความผดในทรพยของผอน การท าลายชวตของผอนและการมเพศสมพนธกบสามภรรยาของผอนเปนมลเหตท าใหเกดมสาวาทขน เมอบคคลกระท าผด กลวความผด กลวถกจบกม กลวถกจองจ า กลวถกลงโทษ และตองการพนผด พนจากการจบกม พนจากการจองจ า พนจากการลงโทษ นบตงแตนนเปนตนมา การละเมดศลขอมสาวาทกไดเกดแพรหลายขน ดงพทธพจนทวา

คนบางคนในโลกน ถกจองจ าดวยเครองจองจ าคอขอคา กพดเทจทงทร เพอใหพนการจองจ านน ถกมดดวยเครองจองจ าคอเชอก...ถกจองจ าดวยเครองจองจ าคอโซตรวน.. ถกมดดวยเครองจองจ าคอหวาย... ถกมดดวยเครองจองจ าคอเถาวลย .. ถกจองจ าดวยเครองจองจ าคอคก ... ถกจองจ าดวยเครองจองจ าคอการลอมรว... ถกจองจ าไวภายในบาน นคม เมอง หรอรฐ... หรอถกจองจ าไวภายในชนบท กพดเทจทงทร เพอใหพนการจองจ านน มสาวาทยอมเกด เพราะอาศยสงทไมนาปรารถนา เปนอยางน๒๖

จะเหนไดวา เมอคนไทยคนหนงกระท าความผดและถกลงโทษตามความผดจะดวยเหตผลใดกตาม จะตองปดบงความชว ความผดของตนหรอ พรรคพวกหมคณะของตนเอาไว ดวยการพดเทจทง ๆ ทรวาเปนความเทจ เพอท าใหพนความผด พนจากเครองจองจ าหรอพนจากการถกเนรเทศและอกสาเหตหนงกคอ ความตองการในกามารมณ มกามารมณเปนมลเหต ดงพทธพจนทวา

๒๕ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๑๐๒/๖๐-๖๑, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๑๐๒/๗๓. ๒๖ ข.ม. (บาล) ๒๙/๑๐๓/๒๒๑, ข.ม. (ไทย) ๒๙/๑๐๓/๓๑๕-๓๑๖.

คณะพทธศาสตร

๓๗

มหาบพตร ขอนเปนอยางนน ขตตยมหาศาล พราหมณมหาศาล คหบดมหาศาล แมบางพวกเปนผมงคง มทรพยมาก มโภคะมาก มทองและเงนมากมาย มทรพยเครองปลมใจมากมาย มทรพยและธญชาตมากมาย กลาวเทจทงทรอย เพราะกามเปนเหต เพราะกามเปนเคามล เพราะกามเปนตวการณ ขอนนจกมเพอสงทไมเปนประโยชนเกอกล เพอความทกขแกพวกเขาตลอดกาลนาน๒๗

แสดงใหเหนวา การละเมดศลขอมสาวาทมอยในทกชนชนวรรณะของสงคม ไมไดมอยแตในสงคมทยากจนเทานน แมแตในสงคมของคนชนสง คนร ารวย คนมอ านาจกมการละเมดศลขอมสาวาทเชนกน โดยมมลตมาจากกเลสตณหา หรอความตองการในกามเปนเหต นอกจากความตองการในกามแลว ความตองการลาภสกการะ และเกยรตยศชอเสยงกเปนอกมลเหตหนงทท าใหเกดการละเมดศลขอมสาวาทขน ดงพทธพจนทวา

ภกษทงหลาย เราก าหนดรใจของบคคลบางคนในโลกนดวยใจอยางนวา ‘แมเพราะถาดทองค าเตมดวยผงเงนเปนเหต ทานผนกไมจงใจพดเทจ’ ตอมาเราเหนเขาถกลาภสกการะและความสรรเสรญครอบง า ย ายจตแลว กพดเทจทงทรอย๒๘

ในอดตคนสวนมากยดมนในศลธรรม แมจะมถาดทองค าเตมไปดวยเพชรนลจนดาจ านวนมากมาตงอยตรงหนากไมมใครละเมดศลขอมสาวาทเพอทเอาถาดทองค าและเพชรนลจนดานนแตในสมยตอมาคนจ านวนมากถกลาภสกการะและชอเสยงครอบง าจตจงเปนมลเหตท าใหเกดการละเมดศลขอมสาวาทขน นอกจากน ความตองการในกามคณ ๕ และปจจย ๕ กเปนมลเหตท าใหเกดมสาวาทเชนกน ตามพทธพจนทวา

มสาวาทยอมเกด เพราะอาศยสงทนาปรารถนา เปนอยางไร คอ คนบางคนในโลกน พดเทจทงทร เพราะเหตแหงรปทนาพอใจ พดเทจทงทร เพราะเหตแหงเสยง ... กลน...รส... โผฏฐพพะทพอใจ... เพราะเหตแหงจวร...เพราะเหตแหงบณฑบาต ..เพราะเหตแหงเสนาสนะ พดเทจทงทร เพราะเหตแหงคลานปจจยเภสชบรขาร มสาวาทยอมเกด เพราะอาศยสงทนาปรารถนาเปนอยางน๒๙

ค าวา กามคณ ๕ หมายถง ความตองการในสงทนารกนาใครพอใจ ๕ ประการอนประกอบดวย รปทสวยงามนารก เสยงทหวานไพเราะเสนาะหนมนวลชวนฟง กลนหอม ทสดชน รสอรอยทถกลนถกปากถกใจ โผฏฐพพะสมผสกายทออนนมททกคนตองการ สวนค าวา ปจจย๔หมายถง

๒๗ ส.ส. (บาล) ๑๕/๑๑๘/๘๙-๙๐, ส.ส. (ไทย) ๑๕/๑๑๘/๑๓๖. ๒๘ ส.น. (บาล) ๑๖/๑๖๗/๒๒๒, ส.น. (ไทย) ๑๖/๑๖๗/๒๗๓. ๒๙ ข.ม. (บาล) ๒๙/๑๐๓/๓๐๖, ข.ม. (ไทย) ๒๙/๑๐๓/๓๑๖.

คณะพทธศาสตร

๓๘

เครองอาศยของชวตหรอสงจ าเปนส าหรบการด ารงชวต ๔ ประการคอ อาหาร เครองนงหมทอยอาศย และยารกษาโรค การไดมาซงกามคณ ๕ และปจจยทง ๔ ประการน เมอเกคความโลภ เกดความตองการ เกดความอยากไดอยางไมมขอบเขตจ ากด จงเปนมลเหตใหเกดมสาวาทขน โดยการประกอบวจทจรต มจฉาวาจา วาจาทพภาสต มจฉาอาชวะ หรอมจฉาชพ หลอกลวงผอนเลยงชพอนเปนอาชพทกระท าศลขอมสาวาท

๒.๓.๕ จดมงหมายของการบญญตศลขอมสาวาท

การกระท าทกอยางยอมมจดมงหมาย การบญญตศลขอมสาวาทในพทธปรชญากเชนกน ยอมมความมงหมายในอนทจะควบคมกายและวาจาใหสงบเรยบรอย ฉะนนจงมการบญญต คอการวางเปนกฎไวเพอใชเปนขอบงคบ ดวยการก าหนดหรอตราไวใหเปนทร กนวา “ศล” หมายถงการรกษากายและวาจาใหเรยบรอยเปนมาตรการส าหรบควบคมกาย และวาจาใหตงอยในความเรยบรอยดงาม มระเบยบวนย สวนค าวา มสาวาท หมายถง การพดเทจซงมผลกระทบตอการประพฤตผดทางกายและวาจาอยางแนนอน ดงนน การบญญตศลขอมสาวาท จงหมายถง การก าหนดกฎเกณฑขนมาเปนเงอนไขเพอควบคมพฤตกรรมทางกาย และวาจาของปจเจกบคคลในสงคมใหยดถอเปนเกณฑในการประพฤตปฏบตถกหรอผดเพอการอยรวมกนในสงคมอยางปกตสข

จากความหมายดงกลาวน แสดงใหเหนวา จดมงหมายในการบญญตศลขอมสาวาทในศล ขอ ๔ ของศล ๕ ศล ๘ ศล ๑๐ และขอ ๑ ในอรยโวหาร ๔ ในพทธปรชญากเพอตองการทจะควบคมกายวาจา การด าเนนชวต และการประกอบอาชพของคนในสงคมใหอยรวมกนดวยความสงบเรยบรอยนนเอง โดยตองการใหทกคนในสงคมประพฤตกายสจรต วจสจรต และ มโนสจร ต งดเวนจากกายทจรต วจทจรต และมโนทจรตโดยเดดขาด การประพฤตทจรตดงกลาวไมวา จะมเจตนาใดกตามยอมเปนการกระท าทไมตรงกบขอเทจจรง และสรางความเสยหายใหกบตนเอง และผอน หากทกคนในสงคมประพฤตกายทจรต วจทจรต และมโนทจรต หลอกลวงผอนเลยงชวต โดยไมมการบญญตศลขอมสาวาทขนมาใหผคนในสงคมยดถอปฏบตแลว สงคมดงกลาวกจะมแตความสบสนวนวาย ไมปกตสข การบญญตศลขอมสาวาทกเพอตองการคมครองสทธสวนบคคลดวยเหตทวามนษยมไดอยแตเพยงล าพงคนเดยว แตอยรวมกนเปนสงคมหมบาน สงคมรฐและโลกโดยมกฎระเบยบ กตกาและกฎหมายคมครอง ทกคนตองรบผดชอบทงตนเองและบคคลอน โดยไมละเมดในสทธซงกนและกน พทธปรชญามทรรศนะวา ทกคนมสทธในตวเองเมอใครคดสรางสรรคผลตสงใดขนมา สงนนยอมเปนสทธของบคคลนนโดยสมบรณและชอบธรรม ไมวาจะมกฎหมายรองรบหรอไมกตาม ดวยเหตทวา ทกคนเกดมาพรอมกบค าอยางหนง คอเปนเจาชวตและทรพยสมบตทสรางสรรคผลตขนและแสวงมาไดอยางขอบธรรม ดวยตน ทกคนจงมสทธทจะไมใหใครมากระท ามสาวาทเอาสงเหลานนไป โดยทกคนมความรบผดชอบทจะไมมสาวาทเพอเอาประโยชนจากผอน ท าใหผอนเสยหายและเสยผลประโยชน

คณะพทธศาสตร

๓๙

และทกคนกมสทธอนชอบธรรมทจะไมละเมดสทธดวยการกระท ามสาวาทจากผอน จนตองสญเสยผลประโยชนเชนกน ทกคนจงตองเคารพในสทธซงกนและกนดวยความซอสตยสจรตและยตธรรม และอยรวมกนในสงคมอยางมสจจะเชอถอไววางใจซงกนและกน กอนทแตละคนจะท าอะไรลงไปใหหนมาถามตวเองกอนวา คนตองการใหคนอนมาท ากบตนอยางนนหรอไม หากไมตองการกไมควรท าอะไรกบคนอนอยางนน ดงพทธพจนทวา

อรยสาวกในธรรมวนยน ยอมพจารณาอยางนวา ‘ขอทบคคลพงท าลายประโยชนของเรา ดวยการพดเทจนน ไมเปนทรก ไมเปนทพอใจของเรา อนง ขอทเราพงท าลายประโยชนของผอนดวยการพดเทจ ขอนนกไมเปนทรก ไมเปนทพอใจแมของผอน สงใดไมเปนทรก ไมเปนทพอใจของเรา สงนนกไมเปนทรก ไมเปนทพอใจแมของผอน สงใดไมเปนทรก ไมเปนทพอใจของเรา เราจะน าสงนนไปผกมดกบผอนไดอยางไร’๓๐

พทธปรชญาตองการใหเรายอนกลบมาเอาใจเขามาใสใจเรา ส ารวจตวเรา ถามความรสกของเราเองวา ถาคนอนมาท าลายผลประโยชนของเราดวยการมสาวาทตวเราจะมความรสกอยางไรค าตอบกคอเราไมตองการใหใครมาท ากบอยางนน เมอเราน าใจเขามาเทยบกบใจเราอยางแลวบคคลเหลานนยอมมความรสกเชนเดยวกบเรา การทพทธปรชญากลาวถงการเอาใจเขามาใสใจเราเปนการกลาวถงหลกจรยธรรมพนฐานส าหรบการอยรวมกนเปนสงคม แมจะเกดมาแตละเชอชาต ศาสนา และถนก าเนดตางกนแตสงหนงทมนษยมอยรวมกนกคอ ความรกตวกลวตาย รกสขเกลยดทกข กลวสญเสยทรพยสมบตของรกของหวงแหน มนษยทกคนรกตนเอง และสงทตนเองรกใครผกพน และตองการทจะมชวตอยรวมกนโดยไมเบยดเบยนกนทงกายและวาจา ดงนน การบญญตศลขอมสาวาทดงกลาว จงเปนจรยธรรมพนฐานทบญญตขนเพอเปนหลกประกนในสทธสวนบคคล ทงในสทธสวนตนเอง และสทธสวนผอนอนเปนทรกทหวงแหนผกพนทงหมด จดมงหมายในการบญญตศลอนเปนเหตผลหามมใหละเมดศลขอมสาวาท คอ

๑. เพอปองกนการท าลายประโยชนของกนและกน ๒. เพอใหคนอยรวมกนดวยความซอสตยตอกน ๓. เพอความสามคคในหมคณะ ๔. คนไมพดเทจยอมไดรบความชอถออยางสง๓๑

การทจะรกษาชวต ทรพยสมบต และปองกนการท าลายประโยชนซงกนและกนไวไดนนทกคนจะตองเคารพในสทธซงกนและกน ดวยการพดความจรง มสจจะและจรงใจตอกนงดเวนจาก

๓๐ ส.ม. (บาล) ๑๙/๑๐๐๓/๓๐๖, ส.ม. (ไทย) ๑๙/๑๐๐๓/๕๐๓. ๓๑ ชยวฒน อฒพฒน, หลกพทธศาสตร, (กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง, ๒๕๒๕), หนา ๖๐.

คณะพทธศาสตร

๔๐

มสาวาททงตอหนาและลบหลงโดยเดดขาด ตอหนาพดหรอท าอยางไร ลบหลงกพดและท าอยางนน จงจะท าใหทกคนในสงคมเชอถอและไววางใจซงกนและกนได การบญญตศลขอมสาวาท เปนการบญญตเพออนญาตใหทกคนในสงคมพดหรอท าความจรงตอกนเปนขอหามมใหละเมดในสทธทจะรบรขอเทจจรงของตนเอง และคนอนเปนขออนญาตใหตนเองและผอนมสทธทจะรบรขอเทจจรงอยางตรงไปตรงมาดวยความบรสทธใจ โดยไมมอะไรปดบงอ าพรางแอบแฝงไวเบองหลง จดมงหมายหลกในการบญญตศลขอมสาวาทกคอเพอปองกนสทธของบคคลในสงคมของตนเอง และบคคลอนมใหถกละเดและไดรบความเสยหาย สญเสยผลประโยชน สนบสนนใหสงคมเกดความมนคง อยรวมกนอยางปกตสข มความรกสามคคกน ท าใหทกคนในสงคมมสจจะ มความจรงใจ เชอถอไววางใจกน โดยไมหวาดระแวงสงสยซงกนและกน เปนการตงกฎเกณฑจรยธรรมทางกายและวาจาเพอเปนแนวในการด าเนนชวต ประกอบอาชพอยรวมกนดวยความสงบเรยบรอย โดยเรมตนทปจเจกบคคล แลวแผกระจายออกไปสสงคมสวนรวม เปนการปองกนปญหาตาง ๆ อนอาจจะเกดจากพฤตกรรมทางกายและวาจาของบคคลในสงคม

๒.๓.๖ ประเภทของกรรมทท าใหเกดมสาวาท

ค าวา กรรม ถาแปลตามศพทแลว แปลวา การงานหรอการกระท า แตในทนหมายถง การกระท าทประกอบดวยเจตนาหรอการกระท าทเกดจากความตงใจหรอจงใจ ค าวา กรรม กคอเจตนา ดวยเหตน เจตนาจงเปนกรรมและท าไดทงกายวาจาและใจ ดงพทธพจน ทวา “เจตนาหง ภกขเว กมมง วทาม เจตยตวา กมมง กโรต กาเยน วาจาย มนสา” แปลวา ภกษทงหลายเจตนานนเองเราเรยกวา กรรมบคคลจงใจแลว จงท าดวยกาย ดวยวาจา หวยใจ พทธปรชญามทรรศนะวา เจตนาเปนกรรมหรอการกระท าทส าคญทสด การกระท านนจดเปนกรรมหรอไมขนอยกบเจตนา การกระท าใดทเกดจากกศลเจตนา การกระท านนจดเปนกศลกรรม เปนกรรมด กรรมขาวมผลเปนสข การกระท าใดทเกดจากอกศลเจตนา การกระท านนจดเปนกศลกรรม เปนกรรมด กรรมขาว มผลเปนสข การกระท าใดทเกดจากอกศลเจตนา การกระท านนจด เปนเปนอกศลกรรม เปนกรรมชว กรรมด า มผลเปนทกข สวนจะเปนกรรมหนก หรอเบาขนอยกบเจตนาและบคคลทกระท า หากมเจตนามากและบคคลนนมคณมากกเปนกรรมหนก หากมเจตนานอยและบคคลมคณนอยกเปนกรรมเบา การกระท ากรรมในพธปรชญาสามารถท าได ๓ ทางคอ

คณะพทธศาสตร

๔๑

๒.๒.๖.๑ กายกรรม คอ การกระท ากรรมทางกาย ประกอบดวยการกระท า ๒ อยางคอ

๑) กายสจรต ไดแกการกระท ากรรมทางกายทสะอาดบรสทธ เปนบญเปนกศลไมเบยดเบยนไมมโทษ ไมเปนพษภยอนตรายใด ๆ ทงตนเอง ครอบครว สงคม คนอนสงอน และสตวอน เปนความประพฤตทางกายประกอบดวยการกรท า ๓ ประการ คอ

๑.๑) เวนจากการฆาสตว ๑.๒) เวนจากการลกทรพย ๑.๓) เวนจากการประพฤตผดในกาม๓๒

๒) กายทจรต ไดแก การกระท ากรรมทางกายทสะอาดบรสทธ เปนบาป เปนอกศลเปนไปเพอเบยดเบยน มโทษเปนพษภยอนตราย ทงตอตนเอง ครอบครว สงคม คนอน สงอน และสตวอน เปนความประพฤตชวทางกายประกอบดวยการกระท า ๓ ประการคอ

๒.๑) การฆาสตว ๒.๒) การลกทรพย ๒.๓) การประพฤตผดในกาม๓๓

๒.๒.๖.๒ วจกรรม คอ การกระท ากรรมทางวาจา ประกอบดวยการกระท า ๒ อยางคอ

๑) วจสจรต ไดแก การกระท ากรรมทางวาจาทสะอาดบรสทธ เปนวาจาจรงวาจาสตย มสจจะ เปนบญ เปนกศล สาระ มตผล เชอถอได สรางความรกความสามคคใหเกดขนในหมคณะมประโยชนแกสงคม ครอบครว ประกอบดวยค าพด ๔ ประการคอ

๑.๑) พดแตความจรง ๑.๒) พดแตค าทท าใหมความรกสามคคกน ๑.๓) พดแตค าทสภาพไพเราะออนหวานนมนวลชวนฟง ๑.๔) พดแตค าทมเหตผล มหลกฐาน มประโยชน เชอถอได๓๔

๒) วจทจรต ไดแกการกระท ากรรมทางวาจาทไมสะอาดไมบรสทธ เปนวาจาเทจ วาจาไมซอตรง กลบกลอก เปนบาป เปนอกศล ไมมสาระเชอถอไมได ไมมเหตผลไมมประโยชน สรางความแตกแยกใหเกดขนในหมคณะสงคม ครอบครวประกอบดวยค าพด ๔ ประการ คอ

๓๒ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๓๔๗/๒๓๘, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๓๔๗/๓๖๒-๓๖๓, ท.ปา.อ. (บาล) ๘๔/๓๔. ๓๓ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๓๔๗/๒๓๘, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๓๔๗/๓๖๒, ท.ปา.อ. (บาล) ๘๔/๓๔. ๓๔ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๓๔๗/๒๓๘, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๓๔๗/๓๖๒-๓๖๓, ท.ปา.อ. (บาล) ๘๔/๓๔.

คณะพทธศาสตร

๔๒

๒.๑) พดเทจ ปด โกหกหลอกลวง ไมจรง ไมแท ๒.๒) พดยยงสงเสรมใหทะเลาะแตกสามคคกน ๒.๓) พดหยาบ พดค าเสยดแทงใหเจบใจ๓๕

๒.๒.๖.๓ มโนกรรม คอ การกระท ากรรมทางใจ ม ๒ อยางคอ

๑) มโนสจรต ความประพฤตดทางใจ เปนความสะอาดบรสทธของใจ เปนการกระท ากรรมดทางใจ ประกอบดวยการกระท า ๓ อยางคอ

๑.๑) อนภชฌา ไมโลภอยากไดของผอน แตคดชวยเหลอผอน ๑.๒) อพยาบาท ไมพยาบาทปองรายท าลายผอน มเมตตาตอผอน ๑.๓) สมมาทฏฐ มความเหนถกตอง เหนวา ท าดไดด ท าชวไดชว๓๖

๒) มโนทจรต ความประพฤตชวทางใจ ความไมสะอาดบรสทธของใจเปนการกระท ากรรมชวทางใจ ประกอบดวยการกระท า ๓ อยาง คอ

๒.๑) อภชฌา คดเพงเลงจองโลภอยากไดของผอน ๒.๒) พยาบาท คดปองรายท าลายผอน ๒.๓) มจฉาทฏฐ มความเหนผด เหนวาท าดไดชว ท าชวไดด๓๗

การกระท าทง ๓ ทางดงกลาวมมโนกรรมเปนตวชน าหรอเปนปฐมเหตใหเกดการกระท าโดยอยในรปของเจตนา หากไมมเจตนา หรอมโนกรรมไมจดวา เปนกรรมทกสงทกอยางมจดเรมตนมาจากใจ ดงพทธพจนท “มโน ปพพงคมา ธมมา มโนมยา” แปลวา สงททงหลายทงปวง มใจเปนใหญ มใจเปนหวหนา ทกสงทกอยางส าเรจไดดวยใจ พทธปรชญาถอวา จตหรอใจส าคญทสด เปนผบงคบบญชาสงการใหเกดความคด ค าพด การกระท า และกรยาอาการตาง ๆ ขนรวมถงความเชอ ทรรศนะ และคานยมตาง ๆ เรยกวา ทฏฐ ซงเปนตวก าหนดพฤตกรรมและคตของบคคลในสงคมทงหมด เมอบคคลแตละคนมทฎฐอยางไร กคดวางแผนสงการ สงสอน ชกชวนโนมนาวจงใจ และกระท าการตาง ๆ ไปอยางนน หากเปนมจฉาทฏฐ การคด ค าพด และการกระท ากเปนมจฉทฏ, ไปดวย แตหากวา เปนสมมาทฏฐ การคด ค าพด การกระท า กจะเปนสมมาทฏฐไปดวย

พทธปรชญามทรรศนะวา พฤตกรรมทางวาจาจดเปนกรรมอยางหนง เรยกวา วจกรรม หากประพฤตดทางวาจาก เรยกวา วจสจรต เปนค าพดทเกดจากสมมาทฏฐ มโนสจรต จดเปนสมมาวาจา วาจาสภาสต และกอใหเกดสมมาอาชวะ สวนการประพฤตชวทางวาจา เรยกวา วจทจรต

๓๕ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๓๔๗/๒๓๘, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๓๔๗/๓๖๒, ท.ปา.อ. (บาล) ๘๔/๓๔. ๓๖ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๓๔๗/๒๓๘, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๓๔๗/๓๖๒-๓๖๓, ท.ปา.อ. (บาล) ๘๔/๓๔. ๓๗ ท.ปา. (บาล) ๑๑/๓๔๗/๒๓๘, ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๓๔๗/๓๖๒, ท.ปา.อ. (บาล) ๘๔/๓๔.

คณะพทธศาสตร

๔๓

เปนค าพดทน าความทกขเดอดรอน และความสบสนวนวายมาใหกบผคนในสงคมทกะดบชนเปนค าพดทเกดจากมจฉาทฏฐ มโนทจรต จดเปนมจฉาวาจา วาจาทพภาษต และกอใหเกดมจฉาอาชวะหลอกลวงผอนเลยงชพ ชอวา มสาวาท การกระท ากรรมของมสาวาท คนสวนมากเขาใจวา ท าไดทางปาก ทางวาจาหรอค าพดเทานน แตความจรงแลว สามารถท าได ๒ ทางดวยกน คอ กายวญญต ทางกาย และวจวญญต ทางวาจา ซงมเนอหาสาระพอสรปไดตามล าดบดงตอไปน

๑. กายวญญต หมายถง การแสดงพฤตกรรมทางกาย การเคลอนไหวทางกาย เพอใหรความหมาย สงทเกยวของกบกาย ผลงานของกาย สญลกษณเครองหมาย กรยาทาทาง ของกาย และอาการตาง ๆ ทแสดงออกทางสหนาดวงดา ทเปนอวจนภาษาหรอภาษใบ เชน ยม หวเราะ รองให บอกใบ นงเฉย ยกควหลวตาหนา ชนว ดดนว โบกมอ ขยบตา พยกหนา สนศรษะรบ และปฏเสธ ศลยกรรมตกแตงใบหนา เสรมจมก หนายก กายราง เสรมสวย เขยนคว ท าตา เสรมตะโพก แปลงเพศ ปลอมตวเปนสายลบ ทจรตคอรปชน ทจรตการสอบ จางท าวทยานพนธ ปลอมลายมอ ปลอมโฉนดทดน ปลอมลายมอหนงสอเดนทางเขาออกประเทศ ปลอมแปลงบตรประชาชน นกศกษา ขาราชการ แตงกายเลยนแบบนกศกษา ขาราชการ พระสงฆ ผลงงานการผลต สราง การท า การวาด การเขยน การประพนธ การพมพ การโฆษณา การท ารายงานเทจ ปลอมแปลงเอกสารเปลยนส านวนการสอบสวน ปลอมปนลอกเลยนแบบสนคา สงของ ขโมยลขสทธ ท าเปนคนบาใบ หหนวกตาบอด พการ ใบปลว แผนพบ แผนปายโฆษณา หนงสอพมพ จดหมาย สงพมพและสอตาง ๆ ทเกดจากกาย

๒. วจวญญต หมายถง การแสดงพฤตกรรมทางการเคลอนไหวใหร ความหมายดวยวาจา ไดแกการพด การกลาวถอยค า โดยการเปลงเสยงออกมาเปนประโยคค าพดสอสารความหมายใหบคคลอนไดยนไดฟงหลงชอ และปฏบตตาม เชน พดโนมนาวจงใจ ชกชวน พดคยสนทนา ปราศรย เจรจา อภปราย ปาฐกถา อบรม สงสอน สอสาร สงสาร โฆษณา จะโดยการพดเองสงใหผอนพดผานเครองเสยง เครองบนทกเสยง เครองขยายเสยง วทย โทรทศน โทรศพท แถบบนทกเสยง บนทกภาพ แผนเสยง แผนดส วดโอ อนเตอรเนต ดาวเทยม และอน ๆ

อยางไรกตาม มสาวาทท ากรรมไดทง ๒ ทาง ทงทางกาย ทเกยวของดวยกายและทางวาจา ทเกยวของดวยวาจา ท าใหบคคลอนหลงเชอเขาใจผดในเรองเทจวา เปนเรองจรงดงขอความทวา

มสาวาทนน พงเหนดวยการใชกายบาง ใชของทเกยวเนองดวยกายบาง ใชวาจาบางกระท ากรยาหลอกลวงผอน ถาผอนเขาใจความนน ดวยกรยานน ผนยอมผกพนดวยกรรมคอมสาวาท ในขณะทคดจะใหเกดกรยาทเดยว กเพราะเหตทบคคลสงวา ทานจงพดเรองนแกผน ดงนกม เขยนหนงสอแลวโยนไปตรงหนากม เขยนตดไวทฝาเรอน เปนตน ใหรวา

คณะพทธศาสตร

๔๔

เนอความพงรอยางน ดงน กม โดยท านองทหลอกลวงผอนดวยกาย ของทเนองดวยกายและวาจา ฉะนน แมอาณตตกประโยค นสสคคยประโยค และถาวรประโยค กยอมควรในมสาวาทน ๓๘

การกระท ามสาวาทพงทราบโดยการกระท ากรยาของผกลาวใหคลาดเคลอนกายดวยหรอทเกยวดวยกายหรอวาจา ถาบคคลอนรเรองนน ตามเจตนาของผกระท า ถอวาเปนการกระท ามสาวาท หรอไมกระท าดวยตนเอง แตสงใหคนอนกระท าวา จงพดกบคนอนอยางน อยางน ๆ หรอเขยนหนงสออางองไปขางหนากด เขยนตดประกาศไวขางฝาเรอนกด เพอตองการใหคนอนเขาใจตามทตวเองตองการโดยประการทใหบคคลอนกลาวใหคลาดเคลอนจากกายหรอวตถทเกยวของกบกายหรอ วาจา กถอวาเปนการกระท ามสาวาทแลว

เมอกลาวโดยสรปแลว พบวาจากรายละเอยดดงกลาวมา แสดงใหเหนวา การมสาวาทไมไดมแตเฉพาะค าพด เสยงพด ทงทพดเอง หรอสงใหผอนพดจากปากเทานน แตยงมมสาวาทมาจากการกระท าของกาย สงทเกยวของกาย กรยาทาทางทงสหนา ดวงตาทงทท าเองและใหผ อนท า สญลกษณเครองหมายลายลกษณะอกษร การเขยน การวาด ภาพ แสง สเสยง การพมพ การสราง การผลต สงประดษฐทงนง และมเสยงเคลอนไหว การมสาวาททง ๒ ทางดงกลาว ท าใหทงแบบบคคลตอบคคล แบบสอสารมวลชนตอผคนในสงคมโดยไดรบความคดวางแผนสงการมาจากมโนทจรตทงสน

๒.๔ โรงเรยนในเขตพนทศกษา

๒.๔.๑ โรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม

โรงเรยนวดหวยจรเขวทยาคม จดตงเมอ ๓ กรกฎาคม ๒๔๘๘ ชอวา โรงเรยนเทศบาล ๔ (วดใหมหวยจรเข) อาศยศาลาการเปรยญของวดใหมหวยจรเขเปนทเรยน ท าพธเปดเรยนโดย นายจรญ ผาสกวนช นายอ าเภอเมองนครปฐม นายฟน มสกล ศกษาธการอ าเภอเมองนครปฐม มพระครอตรการบด เจาอาวาส วดใหมหวยจรเขเปนผอปการะ เปดสอนในระดบประถมศกษา ป.๑ – ป.๔ โดยมนายเจตน ขาวมานตย เปนครใหญ ตอมาเปลยนชอโรงเรยนเปนโรงเรยนวดใหมหวยจรเข เมอ ๑ พฤษภาคม ๒๔๙๖ และยายนกเรยนทเรยนจากศาลาการเปรยญมาเรยน ณ อาคาร ๐๐๓ (กอสรางเมอป ๒๕๐๓ ปจจบนรอแลว) กระทรวงศกษาธการ สงวนโรงเรยนน ไวเพอ

๓๘ ท.ส.อ. (ไทย) ๑๑/๑/๑/๑๙๓.

คณะพทธศาสตร

๔๕

ปรบปรงทางวชาการ เมอ ๑ กนยายน ๒๕๐๙ ขณะเดยวกนมการโอนโรงเรยนประถมศกษาทวประเทศ ไปสงกดองคการบรหารสวนจงหวดโดยม นายประวทย เจรญด มาด ารงต าแหนงครใหญโรงเรยนน และ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๒๐ กระทรวงศกษาธการอนญาตใหโรงเรยนเปดสอนนกเรยน ม.ศ.๑ จ านวน ๒ หองเรยนโดยลดนกเรยนชน ป.๑ และ ป.๕ ลงชนละ ๒๕% ซงตอมา ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๒๑ งดรบนกเรยน ม.๑ และ ม.ศ.๑ และโอนนกเรยน ม.ศ.๒ และ ม.ศ.๑ ไปใหแกโรงเรยนพระปฐมวทยาลยและโรงเรยนราชนบรณะและสอนประถมศกษาตามเดม วนท ๒๔ เมษายน ๒๕๒๒ กระทรวงศกษาธการสงยบโรงเรยนวดหวยจรเข สงกดกองการประถมศกษา กรมสามญศกษา โดยโอนทรพยสนและตวบคคลใหกบโรงเรยนวดหวยจรเขวทยาคม มาสงกดกองการมธยมศกษา กรมสามญศกษา หลงจากนน ๑ พฤษภาคม ๒๕๒๒ กระทรวงศกษาธการอนญาตใหเปดรบนกเรยนชนม.๑ อกจ านวน ๔ หองเรยน โดยสอนตามหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช ๒๕๒๑ และเปลยนชอโรงเรยนเปนโรงเรยนวดหวยจรเขวทยาคม งดรบนกเรยนชนประถมศกษา และในปการศกษา ๒๕๓๒ โรงเรยนไดเปดสอนระดบมธยมศกษาตอนปลายเปนรนแรก จ านวน ๒หองเรยน ตอมาโรงเรยนไดพฒนากาวหนาทงบคลากร สถานทตาง ๆ มาเปนล าดบ มผบรหารผลดเปลยนกนมาบรหารจนกระทงปจจบนและมเจาอาวาสวดหวยจระเของคปจจบนเปนผอปการะโรงเรยน

โรงเรยนมเนอท ๒๖ ไร ๓ งาน ๕๘ ตารางวา ชมชนรอบ ๆ เปนชมชนเมองซงอยในเขตเทศบาลนครนครปฐม อาชพสวนใหญของชาวชมชนเปนอาชพคาขาย ทตง ๔๔๕/๕ ถนนพพธประสาทต าบลพระปฐมเจดย อ าเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม รหสไปรษณย ๗๓๐๐๐โทรศพท ๐-๓๔ ๒๔๑๙๓๔, ๒๕๐๙๓๔ โทรสาร ๐-๓๔ ๒๑๒๘๘๘

พระพทธรประจ าโรงเรยน “พระรวงนอย”

คณะพทธศาสตร

๔๖

โรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม มนโยบายในการพฒนาโรงเรยนทส าคญประการหนงคอ การพฒนาผเรยนสความเปนเลศดานคณธรรม จรยธรรม โดยผานกระบวนการการและทกษะกฬาใหนกเรยนเปนคนด มวนย มคณธรรมและสามารถด ารงชวตอยางปกตสขแบบวถไทยภายใตหลกเศรษฐกจพอเพยง โดยจดโครงการโรงเรยนวถพทธ จดกจกรรมวนส าคญทางศาสนา การเขาคายพทธบตร การสวดมนต การท าบญตกบาตร มการสอดแทรกคณธรรมในกระบวนการเรยนการสอนทกกลม สาระการเรยนร สงเสรมใหผเรยนมสขภาพกาย สขภาพจตทด จนท าใหโรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม เปนโรงเรยนวถพทธชนน า รนท ๖ ประจ าปพทธศกราช ๒๕๕๘ ในงานมหกรรมสงเสรมศลธรรมและประกวดกจกรรมพฒนาผเรยนดานพระพทธศาสนา เฉลมพระเกยรต ๖๐ พรรษา สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร เมอวนท ๒๙ กนยายน ๒๕๕๘ จากมหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย หรอการไดรบรางวลเปนโรงเรยนตนแบบ “การพฒนาคณธรรมน าวชาการ ตามหลกความดพนฐานสากล” สมเดจพระสงฆราชเปนตน นอกจากน โรงเรยนยงไดจดคายคณธรรม เปนประจ า เปนตน

๒.๔.๒ โรงเรยนมธยมทวารวด

โรงเรยนทวารวด เปดท าการสอนเมอวนท ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๕๐ โดยอาศยอ านาจตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.๒๕๔๐ มาตรา ๔๓ พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ.๒๔๙๖ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑๒) พ.ศ.๒๕๔๖ มาตรา ๕๐(๖) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ หมวด ๒ มาตรา ๑๐ วรรคหนง วรรคส หมวด ๕ สวนท ๒ มาตรา ๔๑ และสภาเทศบาลนครนครปฐม พจารณาใหความเหนชอบใหจดตงสถานศกษา “โรงเรยนมธยมศกษาเทศบาลนครนครปฐม” ในการประชมสมยสามญ สมยท ๓ ประจ าป ๒๕๔๙ เมอวนท ๑๐ สงหาคม ๒๕๔๙ จงจดตงสถานศกษาโรงเรยนมธยมศกษาเทศบาลนครนครปฐมโดยใชชอวา “โรงเรยนมธยมศกษาเมองทวารวด" ขนเพอเปนการสนองตอบความตองการ ดานการศกษาส าหรบนกเรยนทมความสามารถพเศษดานทางวทยาศาสตร คณตศาสตร สงคมศกษา ภาษาตางประเทศและเปนการรองรบนกเรยนในสงกดเทศบาลนครนครปฐม เพอมโอกาส ศกษาตอในระดบมธยมศกษามาขนตงแตวนท ๑ กนยายน ๒๕๔๙

เทศบาลนครนครปฐมไดอนมตใหกอสรางอาคารเรยน ณ พนทบรเวณบานพกของพนกงานเทศบาลนครนครปฐม จ านวน ๘ ไรเศษซงในขณะนก าลงด าเนนการกอสรางอาคารเรยนตามแบบกรมสามญศกษา ๔ ชนใตถนโลง จ านวน ๑๘ หองเรยน โรงเรยนมธยมศกษาเมองทวารวดจงขอใชอาคารเรยนโรงเรยนเทศบาล ๔ (เชาวนปรชาอทศ) เปนการชวคราวและนกเรยนของโรงเรยนมธยมศกษาเมองทวารวดรบโอนมาจากโรงเรยนเทศบาล ๔ (เชาวนปรชาอทศ) จ านวน ๔ หองเรยน คอนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๕ แผนการเรยนวทยาศาสตร – คณตศาสตร จ านวน๑ หองเรยน

คณะพทธศาสตร

๔๗

แผนการเรยนองกฤษ – สงคมศกษาฯ จ านวน ๑ หองเรยนและนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๖ จ านวน ๒ หองเรยน แผนการเรยนวทยาศาสตร – คณตศาสตร จ านวน ๑ หองเรยน แผนการเรยนองกฤษ – สงคมศกษาฯ จ านวน ๑ หองเรยน สวนนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ เปดรบสมครนกเรยนใหม จ านวน ๓ หองเรยน ไดแก แผนการเรยนวทยาศาสตร – คณตศาสตร จ านวน ๒ หองเรยน แผนการเรยนองกฤษ – สงคมศกษา จ านวน ๑ หองเรยนรวมจ านวนนกเรยนทงสน ๒๐๐ คนซงเปนการแยกการจดการศกษาชวงชนท ๔ ออกจากโรงเรยนเทศบาล ๔ (เชาวนปรชาอทศ) ตงแตวนท ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๕๐ เปนตนไป

ตอมาคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของ โรงเรยนมธยมศกษาเมองทวารวด มความเหนวานครปฐมเปนเมองเกา และเคยเปนศนยกลางของอาณาจกรทวารวดทมความเจรญรงเรอง เพอเปนการระลกถงความเปนอาณาจกรทวารวดดงเดมทชาวนครปฐมภมใจ จงเหนควรใหเปลยนชอสถานศกษาจาก “โรงเรยนมธยมศกษาเมองทวารวด” เปน “โรงเรยนทวารวด” ซงเปนชอทกระชบและไดความหมายทชดเจน ตงแตวนท ๓๑ ตลาคม ๒๕๕๑ เปนตนไป

โรงเรยนทวารวดด าเนนการเรยนการสอนตามพนธกจอยางทส าคญประการหนงคอ สงเสรมใหผเรยนมคณธรรมน าความรโดยโรงเรยนมการสงเสรมคณธรรม จรยธรรมของนกเรยนอยางเครงครด

คณะพทธศาสตร

บทท ๓

วธด ำเนนกำรวจย

การวจยน มงศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม มขนตอนการด าเนนการ ดงน

๓.๑ รปแบบและวธการวจย ๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง ๓.๓ เครองมอเกบรวบรวมขอมล ๓.๔ การจดท าขอมลและการวเคราะหขอมล

๓.๑ รปแบบและวธกำรวจย

ในการศกษาวจยครงน มงเนนการศกษาวจยในเชงบรรยาย (Descriptive Research) ศกษาขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Data) ระดบปจเจกบคคล โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลกบเดกนกเรยนกลมตวอยาง

๓.๒ ประชำกรและกลมตวอยำง ๓.๒.๑ ประชำกร

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม จ านวน ๒ โรง ไดแก โรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม จ านวน ๘๔๓ คน และโรงเรยนมธยมทวาราวด จ านวน ๓๑๙ คน ทก าลงศกษาในปการศกษา ๒๕๕๖ รวมจ านวน ๑,๑๖๒ คน

๓.๒.๒ กลมตวอยำง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ของโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม จ านวน ๒๙๘ คน โดยใชสตรยามาเน (Yamane)

สตร n = N ๑ + Ne๒

เมอ n = แทนขนาดกลมตวอยาง N = แทนขนาดของประชากร e = ความคาดเคลอน (๐.๐๕)

n = ๑.๑๖๒ ๑ + ๑.๑๖๒(๐.๐๕)๒

n = ๑.๑๖๒

คณะพทธศาสตร

๔๙

N

Ni n *

๑ + ๑.๑๖๒(๐.๐๒๕)

n = ๑.๑๖๒ ๑ + ๒.๙๐๕

ดงนนขนาดของกลมตวอยาง n = ๒๙๗.๕๗ ≈ ๒๙๘

๓.๒.๓ กำรสมตวอยำง

ผ วจ ย ได ใช ว ธการส มต วอย างแบบหลากหลายข นตอน (Multi Stage Random Sampling) ทงนเพอเกดความสะดวกแกการค านวณและ ตวอยางทไดสามารถสามารถเปนตวแทนของประชากรไดอยางสมบรณยงขน จงใชกลมตวอยางจ านวน ๒๙๘ คน ดงกลาวแลว จงใชวธการสมแบบแบงชนภม (Stratified random sampling) ตามหม แลวน ามาหาอตราสวนของประชากร (Proportional to Size) เพอหากลมตวอยางแยกแตละหม ตามสตรน๑

สตร n๑ = n๑ = จ านวนกลมตวอยางแตละหม Ni = จ านวนประชากรแตละหม n = จ านวนกลมตวอยางรวมทกหม N = จ านวนประชากรทงหมด

ดงนน จงท าใหไดกลมตวอยางในการวจย จ านวน ๒๙๘ คน และแยกออกเปนแตละโรงเรยน ดงรายละเอยดในตารางท ๓.๑

ตำรำงท ๓.๑ จ ำนวนประชำกรและกลมตวอยำงจ ำแนกตำมโรงเรยน

๑ กลยา วานชยบญชา, สถตส ำหรบงำนวจย, (กรงเทพมหานคร : ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและบญช

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๔๘), หนา ๑๙.

ชอโรงเรยน จ ำนวนประชำกรแตละ

หม (Ni)

สตร n๑ = N

Ni n *

กลมตวอยำงแตละหม ( n๑ )

วดหวยจระเขวทยาคม ๘๔๓ ๘๔๓*๒๙๘ ๑,๑๖๒

๒๑๖

มธยมทวาราวด ๓๑๙ ๓๑๙*๒๙๘ ๑,๑๖๒

๘๒

รวม ๑,๑๖๒ ๒๙๘

คณะพทธศาสตร

๕๐

๓.๓ เครองมอเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการศกษาคนควาครงน เปนแบบสอบถาม (Questionnaires) เกยวกบ

พฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ซงผวจยสรางขนโดยมขนตอน ลกษณะและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ ดงน

๓.๓.๑ ขนตอนกำรสรำงเครองมอ ๑. ศกษาแนวคดและทฤษฎมสาวาทจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ ๒. ก าหนดกรอบปจจยในการสรางเครองมอท ใชในการวจยใหครอบคลมกบ

วตถประสงคทตองการศกษา ๓. สรางเครองมอแลวน าเสนอรางเครองมอทใชในการวจยตอผเชยวชาญ เพอ

ตรวจสอบ และแกไขปรบปรง ๔. น าเครองมอทสรางเสรจแลวไปหาคณภาพของเครองมอโดย

๔.๑ น าแบบสอบถามใหผเชยวชาญตรวจสอบแกไข ๔.๒ ผวจยน าแบบสอบถามทไดรบจากผเชยวชาญมาปรบปรงแกไข ๔.๓ ผวจยน าแบบสอบถามไปทดทองใช (Try-out) กบนกเรยนโรงเรยนวดหวย

จระเขวทยาคม และโรงเรยนมธยมทวาราด ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน ๓๐ คน เพอหาความเชอมน (Reliability)

๔.๔ ปรบปรงแกไข ๔.๗ จดพมพแบบสอบถามฉบบสมบรณ และน าไปใชจรงเพอเกบรวบรวมขอมล

กบกลมตวอยาง

๓.๓.๒ ลกษณะของเครองมอ

เครองมอทใชในการศกษาคนควาครงนเปนแบบสอบถาม (Questionnaires) ซงสรางขนเองโดยศกษาเอกสาร แนวคดทฤษฎ และงานวจยท เกยวของเพอก าหนดกรอบใหครอบคลมวตถประสงคทตองการศกษา โดยแบงออกสอบถามออกเปน ๓ ตอน คอ

ตอนท ๑ แบบสอบถามขอมลเกยวกบสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถามเกยวกบ เพศ และระดบชนทก าลงศกษา ซงมลกษณะการถามแบบปลายปดมค าตอบใหเลอก (Check List)

ตอนท ๒ แบบสอบถามเกยวกบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท โดยใชมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ๕ ระดบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด ซงมเกณฑการใหคะแนนดงน

๕ หมายถง การน าไปใชในระดบมากทสด ๔ หมายถง การน าไปใชในระดบมาก ๓ หมายถง การน าไปใชในระดบปานกลาง ๒ หมายถง การน าไปใชในระดบนอย ๑ หมายถง การน าไปใชในระดบนอยทสด

ตอนท ๓ แบบสอบถามเกยวกบขอเสนอแนะแนวทางทางการแกไขพฤตกรรมการใชมสาวาทในสถานศกษาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย เปนค าถามปลายเปด (Open Ended

คณะพทธศาสตร

๕๑

Question) เพอใหผตอบไดแสดงความคดเหนขอเสนอแนะของตนตามความรความเขาใจไดอยางอสระ

๓.๓.๓ เกณฑกำรตรวจใหคะแนน

โดยใชมาตราสวนประมาณค า (Rating Scale) ๕ ระดบ คอ ไมเคยเลย นาน ๆ ครง ไมแนใจ บอยครง ทกครง ซงมเกณฑการใหคะแนนดงน

ส าหรบขอมลเชงบวก ๕ หมายถง การน าไปใชในระดบมากทสด ๔ หมายถง การน าไปใชในระดบมาก ๓ หมายถง การน าไปใชในระดบปานกลาง ๒ หมายถง การน าไปใชในระดบนอย ๑ หมายถง การน าไปใชในระดบนอยทสด

ส าหรบขอมลเชงลบ ๑ หมายถง การน าไปใชในระดบมากทสด ๒ หมายถง การน าไปใชในระดบมาก ๓ หมายถง การน าไปใชในระดบปานกลาง ๔ หมายถง การน าไปใชในระดบนอย ๕ หมายถง การน าไปใชในระดบนอยทสด

เกณฑในการแปลความหมายของคะแนน คะนนเฉลย คาแปลความหมาย ๔.๒๑ – ๕.๐๐ มพฤตกรรมอยในระดบไมเคยเลย ๓.๔๑ - ๔.๒๐ มพฤตกรรมอยในระดบนานๆ ครง ๒.๖๑ – ๓.๔๐ มพฤตกรรมอยในระดบไมแนใจ ๑.๘๑ – ๒.๖๐ มพฤตกรรมอยในระดบบอยครง ๑.๐๐ – ๑.๘๐ มพฤตกรรมอยในระดบทกครง

๓.๓.๔ กำรตรวจสอบคณภำพเครองมอ

การตรวจสอบคณภาพเครองมอของผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน

๑. หาความเทยงตรง (Validity) โดยการน าแบบสอบถามทสรางเสรจ เสนอผเชยวชาญเพอตรวจสอบความถกตองและความครอบคลมของเนอหาทตองการศกษาแลวน ามาหาคาดชนความสอดคลองตามวตถประสงคของค าถาม (Index of Item Objective Congruence : IOC) ไดคาดชนความสอดคลองมากกวา ๐.๕ ทกขอ

๒. หาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยการน าเสนอแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลว ไปทดลองใช (Try-out) กบเดกนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง ๓๐ คน เพอหาความเชอมนโดยไดคาความเชอมนเทากบ ๐.๘

๓. น าเสนอแบบถามทไดปรบปรงแกไขเรยบรอยแลว เสนอตอผเชยวชาณเพอขอความเหนชอบและจดพมพเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณเพอใชในการวจยตอไป

คณะพทธศาสตร

๕๒

๓.๔ กำรจดท ำขอมลและกำรวเครำะหขอมล

เมอไดมการศกษาประชากรกลมตวอยางทง ๒ โรงเรยนแลว ผวจยด าเนนจดกระท าขอมลและการวเคราะหขอมลตามขนตอนดงตอไปน

๑. วเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยหาคาเฉลยความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage)

๒. วเคราะหขอมลเกยวกบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน วเคราะหขอมลโดยหาคาจ านวน(Frequency) รอยละ(Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

๓. วเคราะหขอมลเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทจ าแนกตามเพศ และระดบชนทศกษา วเคราะหโดยการทดสบคา T-test วเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One Way ANOVA หรอ F-test)

๔. ขอมลความคดเหนหรอขอเสนอแนะ วเคราะหโดยการหาจ านวนรอยละในแตละขอ น าเสนอขอมลในรปตารางประกอบค าบรรยาย

คณะพทธศาสตร

บทท ๔ ผลการวเคราะหขอมล

การวจยพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทต งในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ผวจยไดด าเนนการวจยโดยท าการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยางตามทก าหนด และท าการวเคราะหขอมลดวยเคร องคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรป จงไดน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามล าดบดงน

๔.๑ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ๔.๒ ระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอน

ปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ๔.๓ ผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน

มธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ๔.๔ ขอเสนอแนะเกยวกบจรยธรรมเกยวกบมสาวาท

๔.๑ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ผวจยไดด าเนนการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยหาคาจ านวน(Frequency) คารอยละ (Percentage) ดงตอไปน

ตารางท ๔.๑ แสดงจ านวน (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ขอมลทวไปของผตอบ

แบบสอบถาม

เพศ จ านวน รอยละ ชาย ๑๓๔ ๔๕.๑ หญง ๑๖๓ ๕๔.๙ รวม ๒๙๗ ๑๐๐.๐

ชนทก าลงศกษา มธยมศกษาปท ๔ ๑๐๐ ๓๓.๗ มธยมศกษาปท ๕ ๙๖ ๓๒.๓ มธยมศกษาปท ๖ ๑๐๑ ๓๔.๐

รวม ๒๙๗ ๑๐๐.๐

จากตารางท ๔.๑ พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนเพศหญง จ านวน ๑๖๓ คน คดเปนรอยละ ๕๔.๙ และเปนเพศชาย จ านวน ๑๓๔ คน คดเปนรอยละ ๔๕.๑

คณะพทธศาสตร

๕๔

ผสอบแบบสอบถามสวนใหญ ก าลงศกษาอยชนมธยมศกษาปท ๖ จ านวน ๑๐๑ คน คดเปนรอยละ ๓๔.๐ ก าลงศกษาอยชนมธยมศกษาปท ๔ จ านวน ๑๐๐ คน คดเปนรอยละ ๓๓.๗ และก าลงศกษาอยชนมธยมศกษาปท ๔ จ านวน ๙๖ คน คดเปนรอยละ ๓๒.๓ ตามล าดบ ๔.๒ ระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม วเคราะหขอมลเกยวกบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน

วเคราะหขอมลโดยหาคาจ านวน (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ดงรายละเอยดดงตอไปน ตารางท ๔.๒ แสดงจ านวน (Frequency) คารอยละ (Percentage)คาเฉลย (Mean) และสวน

เบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน

ขอความ ระดบพฤตกรรม

Mean

S.D.

แปลผล นอยทสด

นอย ปานกลาง

มาก มากทสด

๑. เคยโกหกผปกครองเกยวกบเรองผลการเรยนของตนเอง

๑๗๗ (๕๙.๖)

๗๕ (๒๕.๓)

๓๙ (๑๓.๑)

๔ (๑.๓)

๒ (๐.๗)

๑.๕๘ .๘๑๘ นอย

๒. เมอเพอนถามเกยวกบเรองผลการเรยน มกจะไมตอบตรงความเปนจรง

๑๔๙ (๕๐.๒)

๘๐ (๒๖.๙)

๔๒ (๑๔.๑)

๑๖ (๕.๔)

๑๐ (๓.๔)

๑.๘๕ ๑.๐๖๙ นอย

๓. เคยพดท าใหเพอนเสยใจ ๔๑ (๑๓.๘)

๑๐๖ (๓๕.๗)

๑๑๑ (๓๗.๔)

๓๑ (๑๐.๔)

๘ (๒.๗)

๒.๕๓ .๙๔๘ ปานกลาง

๔. เคยพดท าใหครเสยใจ ๑๔๐ (๔๗.๑)

๑๐๗ (๓๖.๐)

๔๐ (๑๓.๕)

๖ (๒.๐)

๔ (๑.๓)

๑.๗๔ .๘๖๓ นอย

๕. เคยพดท าใหพอ-แมเสยใจ ๗๙ (๒๖.๖)

๑๐๔ (๓๕.๐)

๘๘ (๒๙.๖)

๒๒ (๗.๔)

๔ (๑.๓๐)

๒.๒๒ .๙๖๗ นอย

๖. เคยดาเพอนเวลาโกรธ ๓๔ (๑๑.๔)

๖๙ (๒๓.๒)

๑๐๐ (๓๓.๗)

๖๗ (๒๒.๖)

๒๗ (๙.๑)

๒.๙๕ ๑.๑๓๒ ปานกลาง

๗. เคยเถยงกบคร ๑๐๑ (๓๔.๐)

๑๐๒ (๓๔.๓)

๖๘ (๒๒.๙)

๑๘ (๖.๑)

๘ (๒.๗)

๒.๐๙ ๑.๐๒๔ นอย

๘. เคยเถยงกบพอแม ๕๓ (๑๗.๘)

๑๑๒ (๓๗.๗)

๙๑ (๓๐.๖)

๓๕ (๑๑.๘)

๖ (๒.๐)

๒.๔๒ .๙๘๐ นอย

๙. คยกนเวลาเรยนแมมครตกเตอนกไมเคยหยด

๙๓ (๓๑.๓)

๙๑ (๓๐.๖)

๗๘ (๒๖.๓)

๓๐ (๑๐.๑)

๕ (๑.๗)

๒.๒๐ ๑.๐๔๖ นอย

๑๐. คดวา เปนคนชอบคยมาก

๕๒ (๑๗.๕)

๗๔ (๒๔.๙)

๘๙ (๓๐.๐)

๕๗ (๑๙.๒)

๒๕ (๘.๔)

๒.๗๖ ๑.๑๙๔ ปานกลาง

คณะพทธศาสตร

๕๕

ตารางท ๔.๒ แสดงจ านวน (Frequency) คารอยละ (Percentage)คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน (ตอ)

ขอความ ระดบพฤตกรรม

Mean

S.D.

แปลผล นอยทสด

นอย ปานกลาง

มาก มากทสด

๑๑. สมาชกในครอบครวชอบพดเทจโกหก

๑๙๕ (๖๕.๗)

๖๓ (๒๑.๒)

๒๙ (๙.๘)

๗ (๒.๔)

๓ (๑.๐)

๑.๕๒ .๘๔๓ นอย

๑๒. พอแมเคยสอนใหเปนคนพดโกหก

๒๕๓ (๘๕.๒)

๒๕ (๘.๔)

๑๖ (๕.๔)

๑ (๐.๓)

๒ (๐.๗)

๑.๒๓ .๖๒๒ นอยทสด

๑๓. พอแมเคยดาผอนใหไดยน ๑๒๘ (๔๓.๑)

๑๐๗ (๓๖.๐)

๕๐ (๑๖.๘)

๙ (๓.๐)

๓ (๑.๐)

๑.๘๓ .๘๘๖ นอย

๑๔. เคยโกหกครเวลาทไมสงการบานคร

๑๑๒ (๓๗.๗)

๑๑๓ (๓๘.๐)

๖๔ (๒๑.๕)

๕ (๑.๗)

๓ (๑.๐)

๑.๙๐ .๘๖๒ นอย

๑๕. เคยรบปากเพอนวาจะชวยเหลอเรองรายงานแตไมไดท าตามทรบปากไว

๑๒๔ (๔๑.๘)

๑๒๐ (๔๐.๔)

๕๑ (๑๗.๒)

๑ (๐.๓)

๑ (๐.๓)

๑.๗๗ .๗๖๓ นอย

๑๖. เคยรบปากครวาจะท าเวร แตไมไดท าตามทรบปากไว

๑๒๕ (๔๒.๑)

๑๐๘ (๓๖.๔)

๕๒ (๑๗.๕)

๑๐ (๓.๔)

๒ (๐.๗)

๑.๘๔ .๘๗๗ นอย

๑๗. เคยรบปากพอแมวาจะท างานบาน แตไมไดท าตามทรบปากไว

๑๑๑ (๓๗.๔)

๙๘ (๓๓.๐)

๗๘ (๒๖.๓)

๘ (๒.๗)

๒ (๐.๗)

๑.๙๖ .๘๙๘ นอย

๑๘. เคยสาบานไวแลวกลบผดค าสาบานนน

๑๕๔ (๕๑.๙)

๑๐๓ (๓๔.๗)

๓๔ (๑๑.๔)

๔ (๑.๓)

๒ (๐.๗)

๑.๖๔ .๗๘๙ นอย

๑๙. เคยบอกเพอนวาตวเองมแฟนแลวทงทไมมจรง

๒๐๘ (๗๐.๐)

๖๓ (๒๑.๒)

๒๑ (๗.๑)

๓ (๑.๐)

๒ (๐.๗)

๑.๔๑ .๗๒๖ นอยทสด

๒๐.เคยอวดเพอนวาตนเองเกงคณตศาสตร แตกไมแนใจวาเกงจรงหรอเปลา

๒๐๖ (๖๙.๔)

๖๖ (๒๒.๒)

๒๓ (๗.๗)

๒ (๐.๗)

๐ (๐.๐)

๑.๔๐ .๖๙๑ นอยทสด

คณะพทธศาสตร

๕๖

ตารางท ๔.๒ แสดงจ านวน (Frequency) คารอยละ (Percentage)คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน (ตอ)

ขอความ ระดบพฤตกรรม

Mean

S.D.

แปลผล นอยทสด

นอย ปานกลาง

มาก มากทสด

๒๑.บอกเพอนวาชวยพอแมท างานบาน แตจรงๆกไมเคยชวยทานเลย

๑๘๙ (๖๓.๖)

๗๖ (๒๕.๖)

๒๘ (๙.๔)

๒ (๐.๗)

๒ (๐.๗)

๑.๔๙ .๗๔๙ นอยทสด

๒๒. เคยพดบายเบยงเวลาทเพอนถามตรงๆ

๑๐๔ (๓๕.๐)

๑๒๔ (๔๑.๘)

๖๑ (๒๐.๕)

๖ (๒.๐)

๐ (๐.๐)

๑.๙๒ .๘๓๒ นอย

๒๓. เวลาเพอนถามวาเหนเพอนเดนผานมาทางนหรอเปลา กลบตอบวา ไมเหน ทงๆทเหน

๑๗๕ (๕๘.๙)

๘๕ (๒๘.๖)

๓๓ (๑๑.๑)

๓ (๑.๐)

๑ (๐.๓)

๑.๕๕ .๗๕๗ นอย

๒๔. เคยไดยารกษาสวมา แตกลบบอกวานอกจากรกษาสวแลว ยงเปนครมหนาขาวดวย

๒๒๒ (๗๔.๗)

๕๐ (๑๖.๘)

๒๒ (๗.๔)

๑ (๐.๓)

๒ (๐.๗)

๑.๓๕ .๖๙๒ นอยทสด

๒๕. ไปเทยวกบเพอนจนกลบบานดก พอกลบมาบาน เมอผปกครองถาม กตอบวา ไปบานเพอน

๑๗๘ (๕๙.๙)

๖๕ (๒๑.๙)

๓๘ (๑๒.๘)

๘ (๒.๗)

๘ (๒.๗)

๑.๖๖ .๙๘๔ นอย

รวม ๑.๘๗ .๔๘๕ นอย

จากตารางท ๔.๒ พบวา นกเรยนผตอบแบบสอบถาม มระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท โดยรวมอยในระดบนอย โดยในรายขอ นกเรยนมระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรม อยในระดบปานกลาง จ านวน ๓ ขอ อยในระดบนอย จ านวน ๑๗ ขอ และ อยในระดบนอยทสด จ านวน ๕ ขอ และขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ขอท ๖ เคยดาเพอนเวลาโกรธ สวนขอทมคาเฉลยนอยทสด คอ ขอท ๑๒ พอแมเคยสอนใหเปนคนพดโกหก

คณะพทธศาสตร

๕๗

๔.๓ ผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม

วเคราะหขอมลเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทจ าแนกตามเพศ และระดบชนทศกษา วเคราะหโดยการทดสบคา T-test วเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One Way ANOVA หรอ F-test) โดยจ าแนกตามสมมตฐานดงตอไปน สมมตฐานท ๑ นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน ตารางท ๔.๓ แสดงผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน

จ าแนกตามเพศ โดยรวมและรายขอ

ขอความ เพศชาย เพศหญง t.

Sig. Mean S.D. Mean S.D.

๑. เคยโกหกผปกครองเกยวกบเรองผลการเรยนของตนเอง

๑.๖๖ ๐.๘๙ ๑.๕๒ ๐.๗๕ ๑.๕๔ .๑๒๕

๒. เมอเพอนถามเกยวกบเรองผลการเรยน มกจะไมตอบตรงความเปนจรง

๑.๙๗ ๑.๑๓ ๑.๗๕ ๑.๐๑ ๑.๗๙ .๐๗๕

๓. เคยพดท าใหเพอนเสยใจ ๒.๖ ๐.๙๙ ๒.๔๗ ๐.๙๑ ๑.๑๘ .๒๓๘

๔. เคยพดท าใหครเสยใจ ๑.๘๔ ๐.๙๔ ๑.๖๗ ๐.๗๙ ๑.๖๗ .๐๙๗

๕. เคยพดท าใหพอ-แมเสยใจ ๒.๑๒ ๑.๐๐ ๒.๓ ๐.๙๔ -๑.๖ .๑๐๘

๖. เคยดาเพอนเวลาโกรธ ๓.๐๔ ๑.๑๘ ๒.๘๗ ๑.๐๙ ๑.๒๖ .๒๐๙

๗. เคยเถยงกบคร ๒.๒๓ ๑.๐๘ ๑.๙๘ ๐.๙๖ ๒.๑๖ .๐๓๒*

๘. เคยเถยงกบพอแม ๒.๔๔ ๑.๐๐ ๒.๔๑ ๐.๙๗ ๐.๒๖ .๗๙๙ ๙. คยกนเวลาเรยนแมมครตกเตอนกไมเคยหยด ๒.๔๓ ๑.๐๑ ๒.๐๑ ๑.๐๔ ๓.๕๑ .๐๐๐* ๑๐. คดวา เปนคนชอบคยมาก ๒.๘ ๑.๒ ๒.๗๓ ๑.๑๙ ๐.๔๙ .๖๒๔

๑๑. สมาชกในครอบครวชอบพดเทจโกหก ๑.๕๗ ๐.๘๗ ๑.๔๘ ๐.๘๒ ๐.๙ .๓๖๘

๑๒. พอแมเคยสอนใหเปนคนพดโกหก ๑.๑๖ ๐.๔๗ ๑.๒๙ ๐.๗๒ -๑.๙ .๐๕๙

๑๓. พอแมเคยดาผอนใหไดยน ๑.๘๔ ๐.๘๘ ๑.๘๒ ๐.๙ ๐.๑๓ .๘๙๔

๑๔. เคยโกหกครเวลาทไมสงการบานคร ๒.๐๒ ๐.๘๔ ๑.๘ ๐.๘๗ ๒.๑๙ .๐๒๙*

คณะพทธศาสตร

๕๘

ตารางท ๔.๓ แสดงผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน จ าแนกตามเพศ โดยรวมและรายขอ (ตอ)

ขอความ เพศชาย เพศหญง

t.

Sig. Mean S.D. Mean S.D. ๑๕. เคยรบปากเพอนวาจะชวยเหลอเรอง

รายงานแตไมไดท าตามทรบปากไว ๑.๘๕ ๐.๗๕ ๑.๗๑ ๐.๗๗ ๑.๖๔ .๑๐๓

๑๖. เคยรบปากครวาจะท าเวร แตไมไดท าตามทรบปากไว

๒.๐๐ ๐.๙๓ ๑.๗๑ ๐.๘๑ ๒.๘๕ .๐๐๕*

๑๗. เคยรบปากพอแมวาจะท างานบาน แตไมไดท าตามทรบปากไว

๒.๐๕ ๐.๘๘ ๑.๘๙ ๐.๙๑ ๑.๕๖ .๑๒๐

๑๘. เคยสาบานไวแลวกลบผดค าสาบานนน ๑.๖๖ ๐.๘๖ ๑.๖๓ ๐.๗๓ ๐.๒๗ .๗๘๘

๑๙. เคยบอกเพอนวาตวเองมแฟนแลวทงทไมมจรง

๑.๔๑ ๐.๗๓ ๑.๔๑ ๐.๗๓ -๐.๐๐ .๙๙๔

๒๐.เคยอวดเพอนวาตนเองเกงคณตศาสตร แตกไมแนใจวาเกงจรงหรอเปลา

๑.๔๑ ๐.๖๕ ๑.๔ ๐.๗๒ ๐.๑๔ .๘๘๕

๒๑.บอกเพอนวาชวยพอแมท างานบาน แตจรงๆกไมเคยชวยทานเลย

๑.๕๑ ๐.๗๔ ๑.๔๗ ๐.๗๖ ๐.๔๙ .๖๒๗

๒๒. เคยพดบายเบยงเวลาทเพอนถามตรงๆ ๑.๙๕ ๐.๗๖ ๑.๘๙ ๐.๘๙ ๐.๖๑ .๕๔๓

๒๓. เวลาเพอนถามวาเหนเพอนเดนผานมาทางนหรอเปลา กลบตอบวา ไมเหน ทงๆทเหน

๑.๖๐ ๐.๗๓ ๑.๕๑ ๐.๗๘ ๑.๐๘ .๒๘๑

๒๔. เคยไดยารกษาสวมา แตกลบบอกวานอกจากรกษาสวแลว ยงเปนครมหนาขาวดวย

๑.๓๔ ๐.๖๓ ๑.๓๖ ๐.๗๔ -๐.๒ .๘๑๗

๒๕. ไปเทยวกบเพอนจนกลบบานดก พอกลบมาบาน เมอผปกครองถาม กตอบวา ไปบานเพอน

๑.๘๕ ๑.๐๖ ๑.๕๑ ๐.๘๙ ๒.๙๗ .๐๐๓*

รวม ๑.๙๓ ๐.๔๗ ๑.๘๒ ๐.๔๙ ๑.๙๗ .๐๕๐*

จากตารางท ๔.๓ พบวา นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท ๐.๐๕ จงเปนไปตามสมตฐานทตงไว เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกนอยางมนยส าคญใน ๕ ขอ โดยนกเรยนชายมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทสงกวานกเรยนหญง

คณะพทธศาสตร

๕๙

สมมตฐานท ๒ นกเรยนทเรยนในชนตางกนมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน ตารางท ๔.๔ แสดงผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน

จ าแนกตามชนเรยน โดยรวมและรายขอ

ขอความ ชน ม. ๔ ชน ม. ๕ ชน ม.๖ F

Sig. Mean S.D. Mean S.D. Mean S.D.

๑. เคยโกหกผปกครองเกยวกบเรองผลการเรยนของตนเอง

๑.๕๗ ๐.๗๔ ๑.๖๑ ๐.๙๐ ๑.๕๖ ๐.๘๒ .๑๑๐ .๘๙๖

๒. เมอเพอนถามเกยวกบเรองผลการเรยน มกจะไมตอบตรงความเปนจรง

๑.๙๗ ๑.๐๗ ๑.๗๒ ๐.๙๘ ๑.๘๕ ๑.๑๔ ๑.๓๕๗ .๒๕๙

๓. เคยพดท าใหเพอนเสยใจ ๒.๓๘ ๐.๙๖ ๒.๗๑ ๐.๙๖ ๒.๕๐ ๐.๙ ๓.๐๕๗ .๐๔๙*

๔. เคยพดท าใหครเสยใจ ๑.๔๙ ๐.๖๔ ๑.๙๓ ๐.๙๔ ๑.๘๒ ๐.๙๒ ๗.๑๘๗ .๐๐๑*

๕. เคยพดท าใหพอ-แมเสยใจ ๒.๑๐ ๐.๙๖ ๒.๓๓ ๐.๙๓ ๒.๒๓ ๑.๐๑ ๑.๔๓๗ .๒๓๙

๖. เคยดาเพอนเวลาโกรธ ๓.๐๐ ๑.๒๒ ๓.๐๑ ๑.๐๔ ๒.๘๓ ๑.๑๒ .๗๘๓ .๔๕๘

๗. เคยเถยงกบคร ๑.๙๑ ๐.๙๓ ๒.๒๒ ๑.๐๘ ๒.๑๕ ๑.๐๔ ๒.๔๙๒ .๐๘๔

๘. เคยเถยงกบพอแม ๒.๒๖ ๑.๐๐ ๒.๕๗ ๐.๙๘ ๒.๔๕ ๐.๙๔ ๒.๕๕๗ .๐๗๙

๙. คยกนเวลาเรยนแมมครตกเตอนกไมเคยหยด

๑.๙๒ ๐.๙๖ ๒.๓๐ ๐.๙๗ ๒.๓๙ ๑.๑๔ ๕.๘๒๒ .๐๐๓*

๑๐. คดวา เปนคนชอบคยมาก

๒.๕๗ ๑.๑๗ ๒.๙๒ ๑.๑๑ ๒.๘๐ ๑.๒๘ ๒.๑๗๒ .๑๑๖

๑๑. สมาชกในครอบครวชอบพดเทจโกหก

๑.๔๑ ๐.๗๑ ๑.๕๙ ๐.๘๘ ๑.๕๕ ๐.๙๒ ๑.๓๐๗ .๒๗๒

คณะพทธศาสตร

๖๐

ตารางท ๔.๔ แสดงผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน จ าแนกตามชนเรยน โดยรวมและรายขอ (ตอ)

ขอความ ชน ม. ๔ ชน ม. ๕ ชน ม.๖

F

Sig. Mean S.D. Mean S.D. Mean S.D. ๑๒. พอแมเคยสอนใหเปนคน

พดโกหก ๑.๒๓ ๐.๖๕ ๑.๒๔ ๐.๖๑ ๑.๒๒ ๐.๖๑ .๐๓๐ .๙๗๐

๑๓. พอแมเคยดาผอนใหไดยน ๑.๗๔ ๐.๘๕ ๑.๙๑ ๐.๙๘ ๑.๘๔ ๐.๘๒ .๘๗๙ .๔๑๖

๑๔. เคยโกหกครเวลาทไมสงการบานคร

๑.๗๖ ๐.๘๔ ๑.๙๙ ๐.๘๕ ๑.๙๖ ๐.๘๘ ๒.๐๙๗ .๑๒๕

๑๕. เคยรบปากเพอนวาจะชวยเหลอเรองรายงานแตไมไดท าตามทรบปากไว

๑.๖๓ ๐.๖๘ ๑.๘๓ ๐.๗๙ ๑.๘๕ ๐.๘ ๒.๖๑๖ .๐๗๕

๑๖. เคยรบปากครวาจะท าเวร แตไมไดท าตามทรบปากไว

๑.๖๗ ๐.๗๗ ๑.๙๔ ๐.๙๕ ๑.๙๒ ๐.๘๙ ๒.๙๓๙ .๐๕๔

๑๗. เคยรบปากพอแมวาจะท างานบาน แตไมไดท าตามทรบปากไว

๑.๘๘ ๐.๘๖ ๑.๙๖ ๐.๘๗ ๒.๐๕ ๐.๙๖ .๘๙๗ .๔๐๙

๑๘. เคยสาบานไวแลวกลบผดค าสาบานนน

๑.๖๓ ๐.๗๒ ๑.๗๕ ๐.๗๙ ๑.๕๕ ๐.๘๔ ๑.๕๓๙ .๒๑๖

๑๙. เคยบอกเพอนวาตวเองมแฟนแลวทงทไมมจรง

๑.๔๓ ๐.๗๘ ๑.๔๕ ๐.๗๑ ๑.๓๖ ๐.๖๙ .๔๔๒ .๖๔๓

๒๐.เคยอวดเพอนวาตนเองเกงคณตศาสตร แตกไมแนใจวาเกงจรงหรอเปลา

๑.๓๙ ๐.๖๓ ๑.๔๙ ๐.๗๓ ๑.๓๔ ๐.๗๑ ๑.๒๓๗ .๒๙๒

๒๑.บอกเพอนวาชวยพอแมท างานบาน แตจรงๆกไมเคยชวยทานเลย

๑.๔๗ ๐.๘๑ ๑.๕๘ ๐.๗๒ ๑.๔๓ ๐.๗๑ ๑.๑๕๒ .๓๑๗

คณะพทธศาสตร

๖๑

ตารางท ๔.๔ แสดงผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยน จ าแนกตามชนเรยน โดยรวมและรายขอ (ตอ)

ขอความ ชน ม. ๔ ชน ม. ๕ ชน ม.๖

F

Sig. Mean S.D. Mean S.D. Mean S.D. ๒๒. เคยพดบายเบยงเวลาท

เพอนถามตรงๆ ๑.๘๖ ๐.๘๐ ๒.๐๐ ๐.๘๕ ๑.๘๙ ๐.๘๕ .๗๖๐ .๔๖๙

๒๓. เวลาเพอนถามวาเหนเพอนเดนผานมาทางนหรอเปลา กลบตอบวา ไมเหน ทงๆทเหน

๑.๕๔ ๐.๗๖ ๑.๕๘ ๐.๗๕ ๑.๕๓ ๐.๗๗ .๑๒๑ .๘๘๖

๒๔. เคยไดยารกษาสวมา แตกลบบอกวานอกจากรกษาสวแลว ยงเปนครมหนาขาวดวย

๑.๓๖ ๐.๖๖ ๑.๓๒ ๐.๖๔ ๑.๓๘ ๐.๗๗ .๑๕๒ .๘๕๙

๒๕. ไปเทยวกบเพอนจนกลบบานดก พอกลบมาบาน เมอผปกครองถาม กตอบวา ไปบานเพอน

๑.๔๘ ๐.๘๑ ๑.๖๕ ๐.๙๙ ๑.๘๖ ๑.๑๐ ๓.๘๗๔ .๐๒๒*

รวม ๑.๗๙ ๐.๔๗ ๑.๙๔ ๐.๔๘ ๑.๘๙ ๐.๕๐ ๒.๗๕๖ .๐๖๕

จากตารางท ๔.๓ พบวา นกเรยนทเรยนในชนตางกน มพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาท ไมแตกตางกน จงไมเปนไปตามสมตฐานทตงไว เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนทเรยนในชนตางกน มพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน อยางมนยส าคญใน ๔ ขอ โดยนกเรยนทเรยนอยในชนสงขนมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทสงกวานกเรยนทเรยนอยในชนทต า

๔.๔ ขอเสนอแนะเกยวกบจรยธรรมเกยวกบมสาวาท

ขอมลขอเสนอแนะแนวทางทางการแกไขพฤตกรรมมสาวาทของนกเรยน วเคราะหโดยการหาจ านวนในแตละขอ น าเสนอขอมลในรปตารางประกอบค าบรรยาย

คณะพทธศาสตร

๖๒

ตารางท ๔.๕ แสดงขอเสนอแนะแนวทางทางการแกไขพฤตกรรมมสาวาทของนกเรยน

ขอเสนอแนะแนวทางทางการแกไขพฤตกรรมมสาวาทของนกเรยน จ านวน (คน)

๑. พดแตความจรง ไมโกหกกน ไมวาจะเกดอะไรขน ๖

๒. พดดวยความจรงใจเอาใจเขามาใสใจเรา ๔

๓. บอกถงผลเสยของการโกหก ๓

๔. แนะน าใหผอนไดรวาการกลาวมสาเปนสงทไมด ๓

๕. ผใหญสรางจตส านกทดให ๒

๖. มผใหญเปนตวอยางทด ๒

๗. พดไพเราะ ๑

๘. ท าตวใหด ๑

๙. ปรบนสยตนเองใหดเพอคนรอบขาง ๑

๑๐. อยสงแวดลอมทด ๑

๑๑. กลาพดและยอมรบความจรง ๑

๑๒. มความรบผดชอบตรงตอเวลา และมเปาหมายชวต ๑

๑๓. มมาตรการการลงโทษหากมการโกหก ๑

จากตารางท ๔.๔ พบวา นกเรยนไดมขอเสนอแนะแนวทางทางการแกไขพฤตกรรมมสาวาทของนกเรยน โดยมขอเสนอแนะวา ควรพดแตความจรง ไมโกหกกน ไมวาจะเกดอะไรขนพดกนดวยความจรงใจเอาใจเขามาใสใจเรา โดยบอกถงผลเสยของการโกหก และแนะน าใหผอนไดรวาการกลาวมสาเปนสงทไมด มผใหญสรางจตส านกทดและเปนตวอยางทดให มการพดจา ท าตวและปรบปรงนสยตนเองใหสอดคลองกบสงคมรอบขาง มความกลาหาญพดและยอมรบความจรง มความรบผดชอบ ตรงตอเวลาและมเปาหมายชวต ทงน กควรมมาตรการการลงโทษหากมการโกหก

คณะพทธศาสตร

บทท ๕ สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

งานวจยเรอง “พฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม”มวตถประสงคการวจยเพอศกษาและเปรยบเทยบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐมการวจยน เปนงานวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) ซงเปนการศกษาขอมลตามขอบเขตใน ๓ ดาน คอ ๑) ดานเนอหา มงศกษาขอมลเกยวกบหลกมสาวาทในเชงเอกสาร คอการศกษาวเคราะหขอมลจาก พระไตรปฎก อรรถกถา ฎกา และอนฎกาเปนตน ๒) ดานประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนทตงอยในเขตเทศบาลเมองนครปฐมจ านวน ๒ โรงเรยน ประกอบดวยโรงเรยนวดหวยจระเขวทยาคม จ านวน ๘๔๓ คน และโรงเรยนมธยมทวาราวด จ านวน ๓๑๙ คน ทก าลงศกษาในปการศกษา ๒๕๕๖ รวมจ านวน ๑,๑๖๒ คน ๓) ดานตวแปรทศกษา ประกอบดวย ๑) ตวแปรอสระ ไดแก เพศระดบชนทก าลงศกษา ๒) ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท

ผวจยไดด าเนนการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยาง จ านวน ๒๙๘ ฉบบ ไดรบกลบคนมา ๒๙๗ ฉบบ น ามาวเคราะหดวยเครองคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมส าเรจรป โดยใชสถต คาจ านวน คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน S.D. สถต T-test และ F-test น าเสนอใหรปตารางประกอบค าบรรยาย และมผลการวจยน าเสนอตามล าดบ ดงน

๕.๑ สรป ๕.๒ อภปรายผล ๕.๓ ขอเสนอแนะ

๕.๑ สรป

๕.๑.๑ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนเพศหญง จ านวน ๑๖๓ คน คดเปนรอยละ ๕๔.๙ และเพศชาย จ านวน ๑๓๔ คน คดเปนรอยละ ๔๕.๑ และก าลงศกษาอยชนมธยมศกษาปท ๖ จ านวน ๑๐๑ คน คดเปนรอยละ ๓๔.๐ ก าลงศกษามธยมศกษาปท ๔ จ านวน ๑๐๐ คน คดเปนรอยละ ๓๓.๗ และอยชนมธยมศกษาปท ๕ จ านวน ๙๖ คน คดเปนรอยละ ๓๒.๓ ตามล าดบ

๕.๑.๒ ระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทต งในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม พบวา นกเรยนผตอบแบบสอบถาม มระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท โดยรวมอยในระดบนอย โดยในราย

คณะพทธศาสตร

๖๔

ขอ นกเรยนมระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรม อยในระดบปานกลาง จ านวน ๓ ขอ อยในระดบนอย จ านวน ๑๗ ขอ และ อยในระดบนอยทสด จ านวน ๕ ขอ และขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ขอท ๖ เคยดาเพอนเวลาโกรธ สวนขอทมคาเฉลยนอยทสด คอ ขอท ๑๒ พอแมเคยสอนใหเปนคนพดโกหก

๕.๑.๓ ผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม พบวา

๑) นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท ๐.๐๕ จงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกนอยางมนยส าคญใน ๕ ขอ โดยนกเรยนชายมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทสงกวานกเรยนหญง

๒) นกเรยนทเรยนในชนตางกน มพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาท ไมแตกตางกน จงไมเปนไปตามสมตฐานทตงไว เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนทเรยนในชนตางกน มพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน อยางมนยส าคญใน ๔ ขอ โดยนกเรยนทเรยนอยในชนสงขนมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทสงกวานกเรยนทเรยนอยในชนทต า

๕.๑.๔ ขอเสนอแนะเกยวกบจรยธรรมเกยวกบมสาวาท พบวา นกเรยนมขอเสนอแนะวา ควรพดแตความจรง ไมโกหกกน ไมวาจะเกดอะไรขนพดกนดวยความจรงใจเอาใจเขามาใสใจเรา โดยบอกถงผลเสยของการโกหก และแนะน าใหผอนไดรวาการกลาวมสาเปนสงทไมด มผใหญสรางจตส านกทดและเปนตวอยางทดให มการพดจา ท าตวและปรบปรงนสยตนเองใหสอดคลองกบสงคมรอบขาง มความกลาหาญพดและยอมรบความจรง มความรบผดชอบ ตรงตอเวลาและมเปาหมายชวต ทงน กควรมมาตรการการลงโทษหากมการโกหก

๕.๒ อภปรายผล การวจยเรองพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม น ผวจยมประเดนทส าคญ และประเดนทนาสนใจ แลวจงน ามาอภปรายผลดงน

๕.๒.๑ ระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม พบวา นกเรยน มระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท โดยรวมอยในระดบนอย โดยในรายขอนกเรยนมระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรม อยในระดบปานกลาง จ านวน ๓ ขอ อยในระดบนอย จ านวน ๑๗ ขอ และ อยในระดบนอยทสด จ านวน ๕ ขอ ซงจากการส ารวจขอมลจะพบวา นกเรยนจะมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทซงครอบคมถงการพดคยทกสวนนน จะพบวา นกเรยนจะชอบพดคยมากเขาลกษณะพดเพอเจอ คอ พดไมมประโยชนหาสาระมได พดท าใหเพอนเสยใจและชอบดาเพอในขณะโกรธ ซงทง ๓ ประเดนน นกเรยนจะมพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง ในสวนพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาททนกเรยนมนอยทสดนน จากขอสงเกตพบวา นกเรยนจะมพฤตกรรมเชงจรยธรรมนอยทสดตอบคคลทตนเองเคารพย าเกรงกลาวคอ ปพพาการและครอาจารยของตนเอง นอกจากน พฤตกรรมตอสงแวดลอมเลกนอย เชน การโกหกเพอใหตนเองมภาพลกษณทด ไมรสกเสยหนา นกเรยนกมพฤตกรรมอยในระดบนอยทสดเชนเดยวกน ซงจะเหนไดวา มสาวาทนนจะเกดขนกบบคคลใกลชดกนเปนอนดบตนๆ และจะมระดบนอยลงเมอสงนนมผลตอผพดนอยลง สอดคลองกบ

คณะพทธศาสตร

๖๕

เปาหมายแหงการก าหนด การเวนจากมสาวาท จดวาเปนจรยธรรมพนฐานทบญญตขนเพอเปนหลกประกนในสทธสวนบคคล ทงในสทธสวนตนเอง และสทธสวนผอนอนเปนทรกทหวงแหนผกพนทงหมด จดมงหมายในการบญญตศลอนเปนเหตผลหามมใหละเมดศลขอมสาวาท คอ ๑) เพอปองกนการท าลายประโยชนของกนและกน ๒) เพอใหคนอยรวมกนดวยความซอสตยตอกน และ ๓) เพอความสามคคในหมคณะ

๕.๒.๒ ผลการเปรยบเทยบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม พบวา

๑) นกเรยนชายและนกเรยนหญงมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท ๐.๐๕ จงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว โดยนกเรยนชายมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทสงกวานกเรยนหญง ทเปนเชนน อภปรายไดวา โดยธรรมชาตของนกเรยนชายนน จะมลกษณะชอบความเปนผน า มความตองการความโดดเดนในหมคณะ พฤตกรรมบางอยางอาจท าใหนกเรยนชายนนตองอาศยมสาวาทเพอรกษาเกยรต ศกดศรของตนเอง และโดยเฉพาะอยางยง นกเรยนจะมพฤตกรรมเชงจรยธรรมดานมสาวาท ตอบพการ ซงจะเหนไดจาก เมอนกเรยนคยกนเวลาเรยนแมมครตกเตอนกไมเคยหยด, เคยรบปากครวาจะท าเวร แตไมไดท าตามทรบปากไว, เคยโกหกครเวลาทไมสงการบานคร, เคยเถยงกบคร, เมอไปเทยวกบเพอนจนกลบบานดก พอกลบมาบาน เมอผปกครองถาม กตอบวา ไปบานเพอน โดยนกเรยนชายจะมพฤตกรรมเชงจรยธรรมดานมสาวาทสงกวานกเรยนหญง ในประเดนดงกลาวมาน

๒) นกเรยนทเรยนในชนตางกน มพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาท ไมแตกตางกน จงไมเปนไปตามสมตฐานทตงไว เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนทเรยนในชนตางกน มพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทแตกตางกน อยางมนยส าคญใน ๔ ขอ โดยนกเรยนทเรยนอยในชนสงขนมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเรองมสาวาทสงกวานกเรยนทเรยนอยในชนทต า ทเปนเชนนอภปรายไดวา พฤตกรรมของนกเรยนจะไดรบการสะสมจนเคยชนตอพฤตกรรมทปฏบตจงท าใหขาดการตระหนกตอพฤตกรรมนน จากขอมลขอทวา นกเรยนเคยพดท าใหคร และเสยใจ โดยนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๕ เคยท าใหครและเพอนเสยใจมากทสด รองลงมาคอ ชนมธยมศกษาปท ๖ และ ปท ๔ เปนอนดบสดทาย และขอมลทวา นกเรยนคยกนเวลาเรยนแมมครตกเตอนกไมเคยหยด และไปเทยวกบเพอนจนกลบบานดก พอกลบมาบาน เมอผปกครองถาม กตอบวา ไปบานเพอน โดยนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๖ มพฤตกรรมมากกวานกเรยนชนมธยมศกษาปท ๕ และ ปท ๔ ตามล าดบ ๕.๓ ขอเสนอแนะ

จากการวจยเรอง พฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนทตงในเขตเทศบาลเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ผวจยม ขอเสนอแนะ ดงน

๕.๓.๑ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

โรงเรยนหรอหนวยงานทเกยวของควรมนโยบายในการสรางสจจะรวมกนระหวางผบรหาร คร ผปกครอง และนกเรยน เพอใหทกฝายใหความเคารพตอความจร งอนน าไปสการสรางแนวทางการแกไขปญหารวมกน

คณะพทธศาสตร

๖๖

๕ ..๓ ๒ ขอเสนอแนะเชงปฏบต

๑. ผบรหาร ตองยอมรบความจรง โดยไมปดบง มความโปรงใสในการท างาน และการพด เพอเปนแบบอยางทดตอผใตบงคบบญชา ผปกครอง และนกเรยน อนจะน ามาซงความนาเชอถอ นาเคารพย าเกรง

๒. คร มความจรงใจ สนใจ ใสใจตอผเรยน สรางขอตกลงรวมกนระหวางตนเองกบผเรยน หรอตอผเรยนดวยกน เพอสรางบรรทดฐานทางสงคมใหเกดขน อนจะน าไปสการสรางสงคมทดงาม

๓. ผปกครอง ตองยอมรบความจรงและใหความรวมมอกบโรงเรยนในอนท จะรวมดวยชวยกนสรางใหบตรหลานของตนเองเปนผมสจจะและอยรวมกนในสงคมไดอยางมเกยรตและศกดศร

๔. นกเรยน ตองตระหนกรและเขาใจในการปรารถนาดของผบรหาร คร และผปกครอง และใหความรวมมอในการรกษาสจจะทงในขณะทศกษาอย หรอแมกระทงขณะทอยภายนอกสถานศกษา

๕ ..๓ ๓ ขอเสนอแนะ ในการวจยครงตอไป

๑. การวจยครงน เปนการวจยเชงปรมาณ จงควรมการศกษาเชงคณภาพโดยสมภาษณเชงลก

๒. การวจยครงน เปนการศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาทเพยงประเดนเดยว ควรมการศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมในขออนๆ เชน ปาณาตบาต อทนนาทาน เปนตน เพอใหมเนอหาสาระใหมากขน

๓. การวจยครงน เปนการวจยเฉพาะกลมนกเรยนเทานน จงควรวจยในกลมผบรหาร และผสอน เพอแสวงหาแนวทางการสรางสงคมแหงการเรยนรอยางมศกดศรยงขน

คณะพทธศาสตร

บรรณานกรม

ภาษาไทย ชยวฒน อฒพฒน, หลกพทธศาสตร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง, ๒๕๒๕ เดวด เจ. ลเบอรแมน. คมอจบโกหก (Never be lied to again) แปลโดย สหรฐ วบลยภกด. ส านกพมพ วเลรน. กรงเทพฯ ปรชา คมภรปกรณ. อางถงใน ส านกวฒนธรรมจงหวดจงหวดนครนายก. ปจจยเสยงทมผลตอพฤตกรรม เบยงเบนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กรณศกษา จงหวดนครนายก. ๒๕๕๔. พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต), พทธธรรม ฉบบปรบปรงขยายความ. กรงเทพมหานคร : สหธรรมก ๒๕๒๗ ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน, ๒๕๔๒ สชา จนทรเอม. จตวทยาพฒนการ. กรงเทพฯ. ไทยวฒนาพานช. ๒๕๔๒. ภาษาองกฤษ Alan Donagan. The theory of morality. Chicago: University of Chicago press: 1973 Barbara Mackinnon. Ethics: Theory and contemporary issues. Belmont, CA. USA. Bloom, B. Taxonomy of Education Objective Handbook I. In Cognitive Domain. New York. 1975. Brad Hooker. Truth in Ethics. Blackwell Publishers Ltd. Oxford. 1996. Caroline. A.F. Rhys Davids. A Buddhist manual of Psychological Ethics. New Delhi. 1996. Crow, Lester Donald. Education in The Secondary School. New York. America. 1961. Damien Keown. The Nature of Buddhist Ethics. The Macmillan Press Ltd. London. 1992. ___________. Buddhism and Bioethics. Goldsmiths college. University of London. 2001. ___________. Buddhist Ethics: A very short introduction. Oxford University Press. 2005. Goldenson, R.M. Longman Dictionary of Psychology and Psychiatry. New York. 1984 Hall. Psychology of adolescence . New York : Holt, Rinchit and Winston. 1964. Hurlock,E.B. Adoescence Development. New York : Mc Graw – Hill Kogakuka Company. 1973. James Patterson and Peter Kim, The Day America Told the Truth, Prentice Hall, New York. 1991 John H. Hick. Philosophy of Religions. Printed in India by Pushp Print Service. Delhi. 2004.

คณะพทธศาสตร

Lee J. Cronbach. Essentials of Psychological Testing. Harper & Row, 1990. Myers, D.G. Psychology (6th ed.) New York. Worth Publishers. 2001 P.A. Payutto. Good, Evil and Beyond: Kamma in the Buddha’s Teaching. 4th reprinted. Bangkok: Buddhadhamma Foundation Press. 1997. Richard T. Knowles, George F. McLean . Psychological Foundations of Moral Education and Character Development: An Integrated Theory of Moral Development. The Council for research in Values and Philosophy. Washington, D.C. Richard J. Gerring” Psychology and Life. (20 ed.) Pearson. Printed at USA. 2013 Robert S. Feldman. The Liar in Your Life. The Liar in Your Life: The Way to Truthful Relationships, US Edition, published by Twelve. Park Avanue. NY. 10017. 2009. Sigmund Freud. The ego and the id. 1923.

วารสาร

รศ.ดร.พส เดชะรนทร. ท าไมผน าถงโกหก ? หนงสอพมพกรงเทพธรกจ 28 สงหาคม 2555 Francesco Gino. Journal of Personality and Social Psychology, Vol 98(6). Jun 2010

คณะพทธศาสตร

ภาคผนวก

คณะพทธศาสตร

ประวตผวจย

๑.ชอ-สกล ผศ.ดร.ณทธร ศรด ๒.สถานทตดตอ ทท ำงำน คณะพทธศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ต.ล าไทร อ.วงนอย จ.พระนครศรอยธยา ๑๓๑๗๐ บานทพก ๙/๙ หม ๓ ต.บอพลบ อ.เมอง จ.นครปฐม ๗๓๐๐๐ ๓. ประวตการศกษา

๓.๑ เปรยญธรรม ๙ ประโยค (ป.ธ. ๙) สาขาวชา บาลและพทธศาสนา

ชอสถาบนการศกษา กรมการศาสนา กระทรวงศกษาธการ ประเทศไทย

ป พ.ศ. ทส าเรจ พ.ศ. ๒๕๔๒

๓.๒ชอปรญญาตร พทธศาสตรบณฑต (พธ.บ.) สาขาวชา รฐศาสตรบรหารรฐกจ

ชอสถาบนการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ประเทศไทย

ป พ.ศ. ทส าเรจ พ.ศ. ๒๕๔๒

๓.๓ชอปรญญาโทศลปศาสตรมหาบณฑตสาขาวชา จรยศาสตรศกษา

ชอสถาบนการศกษา มหาวทยามหดลประเทศไทย

ป พ.ศ. ทส าเรจ พ.ศ. ๒๕๔๖

๓.๔ ชอปรญญาเอก Ph.D. สาขาวชา ปรชญาและศาสนา (Philosophy and Religion)

ชอสถาบนการศกษา มหาวทยาลยบาณารสฮนด (B.H.U.) ประเทศอนเดย

ป พ.ศ. ทส าเรจ พ.ศ. ๒๕๕๒

๔. ประสบการณในการท างาน(จากอดต - ปจจบน)

๔.๑ เปนวทยากรอบรมสามเณรภาคฤด ระยะเวลา พ.ศ. ๒๕๓๓ถง ปจจบน

๔.๒ เปนอาจารยสอน เปรยญธรรม ๙ ประโยค

ส านกเรยนวดชนะสงคราม

ระยะเวลา พ.ศ. ๒๕๔๓ถง พ.ศ.๒๕๔๖

๔.๓ เปนอาจารยสอน เปรยญธรรม ๗ประโยค และ เปรยญธรรม ๘ประโยค

ส านกเรยนวดอมรคร บางยขน

ระยะเวลา พ.ศ.๒๕๔๓ถง พ.ศ. ๒๕๔๖

๔.๔ เปนวทยากรอบรมศลธรรม และจรยธรรม ทงภาครฐและเอกชน

๔.๕ เปนอาจารยพเศษมหาวทยาลยราชภฏลพบร ระยะเวลา พ.ศ.๒๕๕๑

๔.๖ เปนอาจารยพเศษมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาเขตพทธโฆส

คณะพทธศาสตร

ระยะเวลา พ.ศ.๒๕๕๑ – ๒๕๕๒

๔.๗ เปนอาจารยประจ าภาควชาศาสนาและปรชญา คณะพทธศาสตร มหาวทยาลยมหา จฬาลงกรณราชวทยาลย ระยะเวลา พ.ศ. ๒๕๕๒– ปจจบน

๔.๘ เปนอาจารยพเศษบรรยายภาคภาษาองกฤษใหกบนกศกษาตางชาตในระดบปรญญา ตร ของภาควชาพระพทธศาสนา ระยะเวลา พ.ศ.๒๕๕๒– ปจจบน

๔.๙ เปนอาจารยพเศษมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม ระดบปรญญาตร ระยะเวลา พ.ศ.๒๕๕๓-๒๕๕๔

๔.๑๐ เปนอาจารยพเศษบรรยายภาษาองกฤษนกเรยนนานาชาตระดบปรญญาตร สถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลา บางมด ระยะเวลา พ.ศ.๒๕๕๓-๒๕๕๔

๔.๑๑ เปนอาจารยบรรยายพเศษระดบปรญญาโท คณะศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร ระยะเวลา พ.ศ. ๒๕๕๔

๔.๑๒ เปนทปรกษาของนสตในระดบปรญญาโท ของมหาวทยาลย ๔.๑๓ เปนผอ านวยการโครงหลกสตรพทธศาสตรบณฑต ภาคภาษาองกฤษ ระยะเวลา พ.ศ.๒๕๕๔–๒๕๔๖

๕. สาขาวชาทมความรและสนใจศกษาวจย

- พระพทธศาสนาและวฒนธรรมกบการพฒนา / จรยศาสตรการพฒนา, - จรยศาสตรกบพฤตกรรมประชากร / ศลธรรม จรยธรรม กบการพฒนาพฤตกรรมมนษย

๖. กจกรรมพเศษ/ควำมร ควำมสำมำรถ หรอควำมช ำนำญพเศษ - มความร ความสามารถในการใชโปรแกรมคอมพวเตอร เชน Microsoft word, Power Point,

SPSS ในระดบด - มความร ความเขาใจ เกยวกบกระบวนการจดท าหนงสอ ชดความรตางๆ - สามารถเขยนบทความทางวชาการและเปนบรรณาธการได - มความร ความเขาใจในภาษาองกฤษในระดบด

๗. ปจจบน

เปนอาจารยประจ า ภาควชาศาสนาและปรชญา คณะพทธศาสตร และเปนกรรมการสภาวชาการ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

คณะพทธศาสตร

แบบสอบถามเพอการวจย ตอนท ๑ แบบสอบถามขอมลเกยวกบสถานภาพทวไป ๑.เพศ (.........) ชาย (.........) หญง ๒. ก าลงศกษาอยชน (.........) มธยมศกษาปท ๔ (.........) มธยมศกษาปท ๕ (.........) มธยมศกษาปท ๖ ตอนท ๒ แบบสอบถามเกยวกบระดบพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมสาวาท ค ำชแจง ขอใหทานใสเครอง √ ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานตามความเปนจรง

ขอค ำถำม นกเรยนมพฤตกรรมใกลเคยงกบขอควำมดงกลำวตอไปนมำกนอย

เพยงใด

ระดบพฤตกรรม นอยทสด

นอย ปานกลาง

มาก มากทสด

๑. นกเรยนเคยโกหกผปกครองเกยวกบเรองผลการเรยนของตนเอง ๒. เมอเพอนถามเกยวกบเรองผลการเรยน นกเรยนมกจะไมตอบตรงความเปนจรง

๓. นกเรยนเคยพดท าใหเพอนเสยใจ ๔. นกเรยนเคยพดท าใหครเสยใจ ๕. นกเรยนเคยพดท าใหพอ-แมเสยใจ ๖. นกเรยนเคยดาเพอนเวลาโกรธ ๗. นกเรยนเคยเถยงกบคร ๘. นกเรยนเคยเถยงกบพอแม ๙. นกเรยนคยกนเวลาเรยนแมมครตกเตอนกไมเคยหยด ๑๐. นกเรยนคดวา เปนคนชอบคยมาก ๑๑. สมาชกในครอบครวของนกเรยนชอบพดเทจโกหก ๑๒. พอแมเคยสอนนกเรยนใหเปนคนพดโกหก ๑๓. พอแมเคยดาผอนใหนกเรยนไดยน ๑๔. นกเรยนเคยโกหกครเวลาทไมสงการบานคร ๑๕. นกเรยนเคยรบปากเพอนวาจะชวยเหลอเรองรายงานแตไมไดท าตามทรบปากไว

๑๖. นกเรยนเคยรบปากครวาจะท าเวร แตไมไดท าตามทรบปากไว

คณะพทธศาสตร

๑๗. นกเรยนเคยรบปากพอแมวาจะท างานบาน แตไมไดท าตามทรบปากไว

๑๘. นกเรยนเคยสาบานไวแลวกลบผดค าสาบานนน ๑๙. นกเรยนเคยบอกเพอนวาตวเองมแฟนแลวทงทไมมจรง ๒๐.นกเรยนเคยอวดเพอนวาตนเองเกงคณตศาสตร แตกไมแนใจวาเกงจรงหรอเปลา

๒๑.นกเรยนบอกเพอนวาชวยพอแมท างานบาน แตจรงๆกไมเคยชวยทานเลย

๒๒. นกเรยนเคยพดบายเบยงเวลาทเพอนถามตรงๆ ๒๓. เวลาเพอนถามวาเหนเพอนเดนผานมาทางนหรอเปลา กลบตอบวา ไมเหน ทงๆทเหน

๒๔. นกเรยนเคยไดยารกษาสวมา แตกลบบอกเพอนวานอกจากรกษาสวแลว ยงเปนครมหนาขาวดวย

๒๕. นกเรยนไปเทยวกบเพอนจนกลบบานดก พอกลบมาบาน เมอผปกครองถาม กตอบวา ไปบานเพอน

ตอนท ๓ ขอเสนอแนะแนวทางทางการแกไขพฤตกรรมมสาวาทของนกเรยน ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................