990 Standpunt Minister Over Pakketadvies CVZ

verzekeringen

51zorg & financiering > 8-2007

bewaken. Door de overheveling naar de Zorgver-zekeringswet gaan zorgverzekeraars deze zorgvoortaan inkopen en betalen, en niet meer dezorgkantoren. Ook gaan ggz-aanbieders vanaf1 januari 2008 digitaal declareren aan de zorg-verzekeraars op basis van diagnosebehandeling-combinaties (DBC’s). De overheveling van de ggz bevordert enerzijdsde samenhang binnen de geneeskundige zorgdie binnen de Zorgverzekeringswet valt enanderzijds de samenhang binnen de langduren-de, continue zorg die binnen de AWBZ valt. Debekostiging in DBC’s bevordert transparantie enmaakt het mogelijk dat zorgaanbieders en zorg-verzekeraars gaan onderhandelen over prijs,kwaliteit en volume van de ggz. Hiermee doetmarktwerking ook binnen de ggz zijn intrede.De overheveling en de nieuwe manier van decla-reren zijn nodig om de zorg op de lange termijnbetaalbaar te houden. Ook worden aanbiedershierdoor geprikkeld om transparant te werkenen de kwaliteit van de zorg te waarborgen.Voor ggz-cliënten verandert er niet veel. Zij kun-nen na 1 januari 2008 nog steeds terecht bijdezelfde instelling of therapeut voor zorg. Voorpsychotherapeutische behandelingen blijft in2008 de huidige eigen bijdrage gehandhaafd.Van eerstelijns psychologische zorg worden per1 januari 2008 acht zittingen vergoed. Per zittingkomt er een eigen bijdrage van tien euro. Denieuwe polis voor 2008 geeft meer informatieover de veranderingen.

Verheugd

Jos de Beer, directeur van GGZ Nederland, isverheugd met de brief van de minister. ‘Er is deafgelopen jaren veel energie gestoken in een“verantwoorde overgang van de geneeskundigeggz in de Zorgverzekeringswet. Verder is hetplezierig dat onze leden (ggz-aanbieders) tijdigzekerheid hebben over de datum van overheve-ling.’ Ggz-aanbieders gaan vanaf 1 januari 2008digitaal declareren aan de zorgverzekeraars opbasis van diagnosebehandelingcombinaties(DBC’s). Het jaar 2008 wordt een overgangsjaarwaarin partijen de effecten van de overhevelingactief bewaken, ook de effecten voor het macro-budget voor de ggz.GGZ Nederland verwacht dat de overhevelingzal bijdragen aan een verdere integratie vansomatische en psychiatrische zorg en daarmeeaan een verhoogde maatschappelijke acceptatie.De verbeterde transparantie geeft cliënten encliëntenorganisaties meer zicht op de kwaliteitvan de zorg. Verzekerden zien vanaf 2008 ookgeestelijke gezondheidszorg en verslavingszorgop hun ziektekostenpolis staan. Daardoor kun-nen verzekerden straks zorgaanbieders vergelij-ken met betrekking tot het aanbod van genees-kundige ggz en de hoogte van de geboden ver-goedingen.Bronnen: nieuwsbericht ministerie van VWS, 11 juli2007 en GGZ Nederland, 11 juli 2007<

Minister Klink is vooralsnog niet van plan rolla-tors en andere mobiliteitshulpmiddelen uit hetbasispakket te halen. Dat schrijft hij in een briefaan de Tweede Kamer over het pakketbeheer.

Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) advi-seerde de minister eerder eenvoudige mobili-teitshulpmiddelen uit het basispakket te schrap-pen. Dit zou een besparing van tien miljoen euro

opleveren. Maar de minister ziet onvoldoendeaanleiding om de vergoeding van deze middelente schrappen of te beperken. De andere aanbeve-lingen van het CVZ (alle middelen tegen erectie-stoornissen uit het basispakket, beperkte ver-goeding benzodiazepinen) neemt ministerKlink over. De wijzigingen gaan in per 1 januari2009. Tot die tijd kan het CVZ de inhoud van hetbasispakket nader tegen het licht houden.

990 standpunt minister over pakketadvies cvz

ZenF-0807 cyaan.qxd 8-8-2007 9:48 Pagina 51

financiering

52 8-2007 > zorg & financiering

Standpunt van de minister van VWS metbetrekking tot pakketbeheer en Pakket-advies CVZ

Inleiding

Het CVZ geeft in het Pakketadvies 2007 drie soor-ten adviezen. Het adviseert over het opnemen ofverwijderen van zorginterventies uit het verze-kerde pakket. Daarnaast bevat het pakketadviesstandpunten over de vraag of interventies beho-ren tot het verzekerde pakket op grond van dewet- en regelgeving en/of stand van de weten-schap en praktijk. Verder bevat het pakketadviesadviezen en verduidelijkingen die gericht zijn ophet functioneren van het zorgverzekeringstelselen de uitvoeringspraktijk.Het pakketadvies kan niet los worden gezien vantwee andere rapporten die het CVZ onlangsheeft uitgebracht, namelijk Pakketbeheer in depraktijk en Pakketagenda 2007-2008. In het eerst-genoemde rapport beschrijft het CVZ hoe hetzijn taken als pakketbeheerder wil vormgeven.De Pakketagenda 2007-2008 geeft aan welkeonderwerpen de komende jaren bij het CVZ ‘opde agenda’ staan.In zijn brief aan de Tweede Kamer reageert deminister op de bovengenoemde drie rapporten.Omdat de rapporten een logische volgorde heb-ben binnen de cyclus van pakketbeheer die hetCVZ hanteert, zal in deze brief deze volgordevan de rapporten worden aangehouden. Datbetekent dat eerst de gevolgde systematiek aande orde komt – de rapporten Pakketbeheer in depraktijk en de Pakketagenda – en vervolgens de uit-werking hiervan: Pakketadvies 2007.

Pakketmaatregelen

In het Pakketadvies 2007 komt het CVZ totenkele in- en uitstroomadviezen. Naar aanlei-ding van het advies heeft de minister beslotentot de volgende pakketmaatregelen per 1 januari2009:– schrappen van de vergoeding van intracaver-

neus fentolamine/papaverine (middel ter be-handeling van erectiestoornissen). Belang-rijkste overweging van de minister hierbij isdat alle andere middelen ter behandeling vanerectiestoornissen evenmin worden vergoed.Bovendien acht hij de kosten die verbondenzijn aan het gebruik niet onoverkomelijk;

– beperking van de vergoeding van benzo-diazepinen (slaap- en kalmeringsmiddelen).De minister acht dit van groot belang voor devolksgezondheid. Benzodiazepinen zijn demeest voorgeschreven geneesmiddelen inNederland. Het gebruik kan leiden tot medi-cijnverslaving met alle mogelijke negatievegevolgen van dien.

Pakketbeheer in de praktijk en Pakketagenda2007-2008

Met de inwerkingtreding van de Zorgverzeke-ringswet (Zvw) per 1 januari 2006 heeft het CVZde wettelijke taak gekregen van het pakketbe-heer. Deze taak heeft het CVZ voor het geheleverzekerde pakket, zowel voor de Zvw als deAWBZ. Het CVZ wil met zijn taak als pakketbe-heerder een bijdrage leveren aan een verzekerdpakket dat recht doet aan de behoefte aan zorg,dat kwalitatief goed is en bovendien toeganke-lijk én betaalbaar is. De wijze waarop het CVZzijn rol als pakketbeheerder wil vormgeven,wordt uiteengezet in het rapport Pakketbeheer inde praktijk. Het toetsen van een zorginterventiedoor het CVZ valt uiteen in twee fasen. De eerstefase is de inventarisatiefase waarin de zorginter-ventie wordt getoetst aan vier pakketprincipes.Deze wijken niet fundamenteel af van de beoor-delingscriteria van de ‘Trechter van Dunning’.1

De pakketprincipes zijn:– Noodzakelijkheid. Rechtvaardigt de ziekte of

benodigde zorg een claim op solidariteit,gegeven de culturele context?

1. De vier criteria van de Trechter van Dunning zijn: noodzake-lijke zorg, werkzaamheid, doelmatigheid en de noodzaak vancollectieve financiering; commissie Keuzen in de zorg (voor-zitter A.J. Dunning), Kiezen en delen, Den Haag, 1991.


verzekeringen


– Effectiviteit. Doet de interventie of zorgvormwat er in de breedste zin van wordt verwacht?

– Kosteneffectiviteit. Is de verhouding tussen dekosten en de baten in de breedste zin accepta-bel?

– Uitvoerbaarheid. Is het nu en later haalbaar enhoudbaar om de interventie of zorgvorm op tenemen in het pakket?

Bij de toetsing worden deze principes in samen-hang bezien. Hierin wijkt het CVZ af van de‘Trechter van Dunning’ waarbij de beoorde-lingscriteria volgtijdelijk – als een soort zeven –worden gebruikt. Als een interventie niet vol-doet aan het eerste criterium van de ‘trechter’(noodzakelijke zorg) komen de andere criterianiet meer aan bod. De tweede fase van het toet-sen is de waarderingsfase. Hierin weegt enwaardeert het CVZ de verkregen gegevens uit deinventarisatiefase. De pakketprincipes wordenhierbij geplaatst in een bredere context.Perspectieven van patiënten en hulpverlenersworden hierin meegenomen. Als er sprake isvan een ziektelast en een duidelijke zorgbehoef-te waarvoor een adequate interventie beschik-baar is, kan het oordeel toch zijn dat de kosteneen claim op de solidariteit niet rechtvaardigen.

Het tweede rapport in het kader van het pakket-beheer is de Pakketagenda 2007-2008. De pakket-agenda past in de nieuwe cyclische aanpak vanhet CVZ. De Pakketagenda zal elke twee jaarworden uitgebracht en bevat een lijst met onder-werpen – signalen rond het verzekerde pakket –die de komende twee jaar zullen worden onder-zocht. In de Pakketagenda 2007-2008 heeft hetCVZ ervoor gekozen de signalen in te delen inzes clusters die aansluiten bij actuele maat-schappelijke discussies. Het gaat om de clustersleefstijl, noodzakelijke zorg, effectiviteit enkosteneffectiviteit, groot maatschappelijk be-lang, langdurende zorg en het cluster uitvoe-ringspraktijk en systeem zorgverzekeringen.

Standpunt over systematiek pakketbeheer

De minister van VWS is van mening dat het CVZmet de invulling van zijn taak als pakketbeheer-der op de goede weg is. De keuze voor cyclische,pakketbrede en integrale adviezen wordt doorhem van harte ondersteund. Het leidt er ook toedat het verzekerde pakket voortdurend tegen hetlicht wordt gehouden. Deze aanpak stelt deminister in staat een integrale afweging temaken bij de keuze van interventies die wel ofjuist niet vergoed moeten (blijven) worden. Het pakketbeheer door het CVZ behoeft naar demening van de minister op onderdelen nog ver-dere ontwikkeling en verbetering; te denken valtonder meer aan de nadere uitwerking van de vierpakketprincipes in concrete toetsingscriteria.Ook de betrokkenheid van partijen in het veldbehoeft verbetering. De NPCF, de CG-Raad enhet (CSO) hebben laten weten onvoldoendebetrokken te zijn bij de totstandkoming van hetrapport Pakketbeheer in de praktijk. Zij hebbengewezen op het ontbreken van duidelijke proce-durele afspraken over de consultatie. Naar aan-leiding van deze kritiek heeft het CVZ inmiddelsmet de betreffende partijen een constructiefoverleg gevoerd over de consultatieprocedure.De minister gaat ervan uit dat deze kwestie ver-der in goed onderling overleg wordt opgelost.De belangrijkste conclusie is echter dat het CVZmet de rapporten Pakketbeheer in de praktijk en dePakketagenda een goede aanzet heeft gegevenvoor het pakketbeheer. De systematiek helpt ompakketbeslissingen zo veel mogelijk te nemenop basis van objectieve criteria. Daarbij is hetechter nodig een kanttekening te maken. Er zijnvan een interventie niet altijd objectieve (harde)gegevens beschikbaar. De methode van pakket-doorlichting moet dan ook niet worden gezienals een waterdicht systeem met pasklare ant-woorden. De door het CVZ gehanteerde syste-matiek is een hulpmiddel bij het nemen vangoed onderbouwde beslissingen.


financiering


Pakketadvies 2007

Het Pakketadvies 2007 sluit aan op de Pakket-agenda 2007-2008. In het Pakketadvies 2007geeft het CVZ concrete adviezen, standpuntenen verduidelijkingen ten aanzien van het verze-kerde pakket. In deze brief gaat de minister ver-der niet in op alle in het Pakketadvies 2007besproken zorginterventies. Het CVZ toetstinterventies onder meer aan de regelgeving ende stand van de wetenschap en praktijk. Als hetCVZ op grond hiervan het standpunt inneemtdat een interventie (niet) behoort tot het verze-kerde pakket, is dit standpunt direct van kracht.Hiervoor is geen wijziging in de regelgevingnodig. In het pakketadvies zijn bijvoorbeeldstandpunten ingenomen over de spinal cordstimulation bij chronische pijn, heupbescher-mers en de Ness Handmaster. De eerste inter-ventie behoort volgens het CVZ tot het verzeker-de pakket, de andere twee niet. Voor een volledi-ge lijst met adviezen, standpunten en verduide-lijkingen van het CVZ wordt verwezen naar hetpakketadvies.

In- en uitstroomadviezen

Na toepassing van de vier pakketprincipes komthet CVZ tot vier in- en uitstroomadviezen. Opgrond van het principe noodzakelijkheid advi-seert het CVZ om: – eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen niet lan-

ger te vergoeden op basis van de criteria ‘alge-meen gebruikelijk’ en ‘voor eigen rekening’.Uitgezonderd zijn loopwagens en blinden-taststokken;

– de vergoeding van intracaverneus fentolami-ne/papaverine ter behandeling van erectie-stoornissen te schrappen op basis van eencombinatie van criteria en factoren. De over-wegingen hiervoor zijn de relatief lage ziekte-last, de relatief lage kosten en een consistentgeneesmiddelenbeleid. Met dit laatste bedoelthet CVZ dat de meeste medicamenteuzebehandelingen bij erectiestoornissen niet zijn

aangewezen als een te verzekeren prestatie,terwijl intracaverneus fentolamine/papaverinewel wordt vergoed.

Op grond van het pakketprincipe effectiviteit enkosteneffectiviteit adviseert het CVZ om: – de bekkenfysiotherapie bij incontinentie-

klachten op te nemen in de te verzekerenprestatie Zvw. Hiermee kan incontinentieworden voorkomen. Dit vermindert de ziekte-last en er kan bovendien bespaard worden opincontinentiematerialen;

– de vergoeding van slaap- en kalmeringsmid-delen te beperken. Het CVZ heeft geconsta-teerd dat benzodiazepinen (medicatie bijslaap- en angststoornissen) in ons land demeest voorgeschreven geneesmiddelen zijn,terwijl nationale en internationale richtlijnenalleen kortdurend gebruik aanbevelen. Alsdeze middelen medisch inadequaat wordenvoorgeschreven, leidt dit tot medicijnversla-ving met alle mogelijke gevolgen. Bovendienzijn er aanzienlijke kosten mee gemoeid. HetCVZ stelt daarom voor de vergoeding van ben-zodiazepinen uitsluitend te beperken tot devolgende indicaties:• onderhoudsbehandeling epilepsie;• behandeling van angststoornissen indien

medicamenteuze therapie met antidepressi-va heeft gefaald;

• patiënten met multiple psychiatrische pro-blematiek voor wie behandeling met (hoge)doses benzodiazepinen noodzakelijk is.

Budgetimplicaties

De besparingen op de zorgkosten als gevolg vande bovenstaande adviezen begroot het CVZ op:– schrappen van vergoeding mobiliteitshulp-

middelen tien miljoen euro;– schrappen van vergoeding fentolamine/papa-

verine één miljoen euro;– opname van bekkenfysiotherapie vier miljoen

euro (saldo van kosten bekkenfysiotherapie82,8 miljoen euro en besparingen incontinen-


verzekeringen


tiemateriaal 102,5 miljoen euro over vijf jaar);– beperking van vergoeding benzodiazepinen

102-104 miljoen euro. Hierin zijn de uitvoe-ringskosten en de kosten van substitutie naarandere middelen niet verrekend.

Standpunt over Pakketadvies 2007

In bovenstaand standpunt over het rapportPakketbeheer in de praktijk is al aangegeven dat desystematiek van pakketbeheer op onderdelenverdere ontwikkeling behoeft. Dit leidt ertoe datde minister in een enkel geval nadere vragenheeft over de onderbouwing of uitwerking vaneen advies door het CVZ. De pakketmaatregelenop basis van dit pakketadvies wil de minister per1 januari 2009 laten ingaan.

Het CVZ adviseert eenvoudige mobiliteitshulpmidde-len niet langer te vergoeden met uitzonderingvan loopwagens en blindentaststokken.De minister begrijpt de overwegingen die hetCVZ aanvoert om deze middelen uit het verze-kerde pakket te schrappen. Vooralsnog ziet hijechter onvoldoende aanleiding om de vergoe-ding van deze middelen te schrappen of tebeperken. Dit advies van het CVZ neemt hijdaarom nu niet over.In de toekomst wil hij dit vraagstuk eventueelbezien in het licht van de ontwikkelingen rond-om de Wet maatschappelijke ondersteuning.

Het advies om de vergoeding van intracaverneusfentolamine/papaverine te schrappen wordt doorde minister overgenomen. Per 1 januari 2009 zaldit middel daarom geen deel meer uitmaken vanhet verzekerde pakket. Belangrijkste motiefhiervoor is dat alle andere middelen ter behan-deling van erectiestoornissen door de gebrui-kers zelf worden bekostigd. Het gaat hierbij omeen veelvoud van het gebruik van intracaverneusfentolamine/papaverine.Bovendien zijn er aan het gebruik van intraca-verneus fentolamine/papaverine relatief lagekosten verbonden. Bij gebruik voor eigen reke-

ning blijft het middel daarom voor de gebruikertoegankelijk.

De minister neemt vooralsnog geen besluit overmogelijke opname van bekkenfysiotherapie bijincontinentieklachten in het verzekerde pakket.Het CVZ merkt in zijn advies op dat een inte-graal onderzoek naar de prestatie fysiotherapieis geagendeerd voor het pakketadvies 2008. HetKoninklijk Nederlands Genootschap Fysiothe-rapie (KNGF) heeft om dit onderzoek gevraagdnaar aanleiding van het advies over bekkenfysio-therapie.Het KNGF wijst erop dat vergoeding van bek-kenfysiotherapie afwijkt van de huidige systema-tiek waarbij de eerste negen zittingen zijn uitge-sloten. Omdat de minister een eventuele wijzi-ging pas in 2009 wil laten ingaan, wacht hijgraag het integrale onderzoek van het CVZ afalvorens hierover een beslissing te nemen.

Het CVZ adviseert om benzodiazepinen uitsluitendte vergoeden voor enkele specifiek omschrevenindicaties. Het overgrote deel het van huidigegebruik – het chronisch én kortdurend gebruik– wordt in dit geval niet meer vergoed.De minister acht een verantwoord gebruik vandeze geneesmiddelen zeer in het belang van devolksgezondheid. De grote omvang van hetchronisch gebruik van deze middelen zal terug-gedrongen moeten worden. Hij staat dan ookpositief tegenover dit advies. Conform het voor-stel van het CVZ is hij voornemens de vergoe-ding van benzodiazepinen met ingang van 1januari 2009 te beperken. Patiënten, voorschrij-vers en zorgverzekeraars kunnen zich in de tus-senliggende periode voorbereiden op de maat-regel en zich verantwoordelijk maken voor deafbouw het gebruik (het terugdringen van hetchronisch gebruik en het aantal chronischgebruikers).Het nemen van een pakketmaatregel per 1 janua-ri 2009 geeft ook de gelegenheid om de komen-de tijd nader onderzoek te doen naar mogelijkevarianten van het beperken van de vergoeding.


financiering


De minister wil het CVZ met name vragen teonderzoeken of er (uitvoerbare) mogelijkhedenzijn om het kortdurend medisch noodzakelijkgebruik toch te blijven vergoeden. Ook ziet hijgraag een verdere uitwerking van de uitvoerings-kosten van het huidige voorstel en van de risi-co’s en de kosten van mogelijke substitutie door

andere (duurdere) middelen. Op basis van hetaanvullend onderzoek van het CVZ zal hij danbezien hoe deze maatregel het beste kan wordeningevoerd.Bronnen: www.minvws.nl, nieuwsbericht ministerievan VWS, 11 juli 2007<

Preventieve behandelingen bij mensen met eenhoog risico op ziekte behoren tot de verzekerdezorg in het basispakket. Zorgverzekeraars enzorgverleners kunnen meer aan preventie doendoor de mogelijkheden in de Zorgverzekerings-wet (Zvw) en de Algemene wet bijzondere ziek-tekosten (AWBZ) beter te benutten. Door tevoorkomen dat mensen ongezond leven, verbe-tert hun welzijn en ontstaat er minder gezond-heidsschade. Dit staat in het rapport Van preven-tie verzekerd van het College voor zorgverzekerin-gen (CVZ).

In Nederland is met preventie veel gezondheids-winst te behalen. In het rapport Van preventie ver-zekerd beantwoordt het CVZ de vraag welke rol deZorgverzekeringswet en de AWBZ hierbij spe-len. Het CVZ vindt dat er sprake is van verzeker-de preventieve zorg bij de behandeling van eenhoog risico op ziekte. Preventieve zorg in devorm van gedrags- en leefstijlverandering – ge-richt op individuen met een hoog risico op ziek-te – maakt daarom in principe deel uit van deverzekerde zorg.

Voldoende mogelijkheden

Het CVZ constateert dat de Zvw en de AWBZ vol-doende mogelijkheden bieden om vormen vanpreventie aan te bieden, maar dat er in de prak-tijk minder gebeurt dan de weten regelgevingmogelijk maakt. De standaarden en richtlijnenvan zorgverleners bevatten in toenemende matepreventieve aspecten. Desondanks blijkt in de

praktijk dat zorgverleners in veel gevallen min-der aan preventie doen dan hun standaarden enrichtlijnen voorschrijven.Voorbeelden van preventieve zorg zijn de behan-deling van verhoogde bloeddruk en verhoogdcholesterol om hart- en vaatziekten te bestrij-den. Ook zorg in de vorm van gedrags- of leef-stijlverandering gericht op individuen met eenhoog risico op ziekten vallen onder de verzeker-de zorg als bewezen is dat zij de kans op ziekteverminderen.

Vervolgrapportages

Om duidelijk te maken welke concrete zorgvor-men nu verzekerd zijn, brengt het CVZ vijf ver-volgrapportages uit over: 1 de zorg in verbandmet roken, 2 schadelijk alcoholgebruik, 3 over-gewicht, 4 diabetes en 5 depressie. In deze rap-porten verduidelijkt het CVZ welke zorg verze-kerd is. De eerste rapportage – over de zorg bijstoppen met roken – verschijnt in het najaar van2007.Bij het vaststellen of de preventieve zorg tot hetbasispakket behoort, gelden de volgende voor-waarden:– de verzekerde heeft een ziekte of een hoog

risico op ziekte;– de verzekerde is redelijkerwijs aangewezen op

preventie;– de preventieve zorg moet bewezen effectief en

doelmatig zijn, dat wil zeggen ‘voldoen aan dehuidige stand van de wetenschap en praktijk’.

991 cvz: preventie bij hoog risico op ziekte in basispakket


990 Standpunt Minister Over Pakketadvies CVZ

Documents

Transcript of 990 Standpunt Minister Over Pakketadvies CVZ