Gevaarlijke Lading / november 2012 - 34

Sectie 1 – Toepasbaarheid van de voorschriftenHet vervoer van gevaarlijke stoff en met helikoptersHet vervoer van gevaarlijke stoff en met helikopters was tot op heden niet goed geregeld. Met name voor de belading van helikopters (veelal in een niet tijdens de vlucht toegankelijk vrachtruim waarin geen automatisch blussysteem is aangebracht) of het vervoer in een net onder het toestel, was vaak per vlucht een ontheffi ng van diverse autoriteiten (land van herkomst, land van registratie van het toestel, land van bestemming, landen waar overheen wordt gevlogen) noodzakelijk.

In Sectie 9 van de DGR is nu een nieuwe subsectie 9.9 opgenomen waarin is aangegeven dat de autoriteiten van het land waar de helikopteroperator is gevestigd, goedkeuring kunnen geven voor het vervoer van gevaarlijke goederen zonder dat aan alle voorschriften wordt voldaan. Wanneer met een helikopter ook passagiers worden vervoerd, kan in bepaalde omstan-digheden worden toegestaan dat gevaarlijke goederen in de cabine worden vervoerd, iets wat normaal gesproken nooit is toegestaan.

1.2.9 - Toepassing van industriële normenTer verduidelijking is een nieuwe paragraaf 1.2.9 opgenomen waarin wordt aangegeven dat in geval van toepassing van normen zoals ASTM, ISO of NEN waar-naar in de voorschriften wordt verwezen een confl ict

ontstaat, de voorschriften voorrang krijgen en moeten worden toegepast.

1.5 - OpleidingIn deze subsectie zijn specifi eke voorschriften opgeno-men voor de opleidingseisen van personeel van postbedrijven die gevaarlijke goederen accepteren in hun netwerk. Dit is het gevolg van de beslissing van het ICAO Dangerous Goods Panel om bepaalde soorten lithiumbatterijen in apparatuur, zoals mobiele telefoons en tabletcomputers, toe te staan in de post.

1.6 - Beveiliging van gevaarlijke goederenDe aanbevelingen voor de beveiliging van gevaarlijke goederen zijn aangepast conform de wijzigingen die in de United Nations en in de andere vervoerstakken zijn doorgevoerd voor radioactieve stoff en. Als gevolg van deze wijzigingen zullen veel meer goederen van klasse 7 dan tot nu toe het geval was als stoff en met een hoog gevarenpotentieel worden beschouwd.

1.7 - Het rapporteren van voorvallen en ongevallenIn een nieuwe subsectie 1.7 is een aanbeveling opgeno-men voor het rapporteren van voorvallen en ongevallen met gevaarlijke stoff en door andere partijen in het logistieke proces dan de luchtvaartmaatschappij. Men wil hiermee bereiken dat voorvallen zoals het ontdekken van niet-gedeclareerde gevaarlijke stoff en door een

IATA /DGR 2013

De IATA/DGR 2013 bevat alle wijzigingen uit ICAO Technical Instructions 2013-2014 en de aanvullingen daarop van de IATA Dangerous Goods Board. De wijzigingen zijn niet erg ingrijpend, met uitzondering van het vervoer van ‘vrijgestelde’ lithiumbatterijen. De belangrijkste wijzigingen zijn in dit artikel opgenomen.

Tekst: Hans van der Maat

54e IATA Dangerous Goods Regulations

Wijzigingen in de luchtvaartwetgeving

GL_2012_06_IATA-DGR 34 19-11-2012 11:41:40

35 - november 2012 / Gevaarlijke Lading

vrachtagent ook aan de autoriteiten worden gerappor-teerd.

Sectie 2 - Beperkingen2.3 - Gevaarlijke goederen die door passagiers of beman-ningsleden mogen worden meegenomenEr is een aantal wijzigingen en toevoegingen aan de voorschriften voor gevaarlijke goederen die zijn toegestaan in de bagage van passagiers en bemannings-leden. Het betreft onder andere:

revisie van de voorschriften voor elektrische rolstoe- flen;het toestaan van kleine gaspatronen met een niet fbrandbaar, niet giftig gas (zoals patronen voor reddingsvesten) in bagage;wijzigingen van de voorschriften voor brandstofcel- fpatronen in ruimbagage;het toestaan van bepaalde onderhoudsvrije accu’s in fapparatuur in bagage.

2.4 - Het vervoer van gevaarlijke goederen per postDe soorten gevaarlijke goederen toegestaan in interna-tionale luchtpost zijn uitgebreid om het vervoer van kleine lithiumbatterijen in apparatuur mogelijk te maken. Postbedrijven die deze goederen willen vervoeren, moeten vooraf een goedkeuring verkrijgen van de luchtvaartautoriteiten, zodat kan worden vastgesteld dat aan procedures en opleidingseisen wordt voldaan. Met de invoering van deze bepaling is de meer beperkende bepaling (State Variation NLG-02) die Nederland ten aanzien van het vervoer van gevaarlijke goederen per post tot op heden had, komen te vervallen.

2.6.10 - Vervoer van zeer kleine hoeveelhedenVoor zeer kleine hoeveelheden van bepaalde gevaarlijke stoffen die nu als vrijgestelde hoeveelheden (excepted quantities) mogen worden vervoerd waarbij niet alle voorschriften van toepassing zijn, is een nieuwe categorie opgenomen die in het Engels “De Minimis Quantities” wordt genoemd.

Gevaarlijke goederen waaraan de codes E1, E2, E4 of E5 zijn toegekend zijn niet meer onderworpen aan de voorschriften van de DGR mits:

de maximum netto hoeveelheid per binnenverpak- fking niet meer bedraagt dan 1 ml voor vloeistoffen en gassen of 1 g voor vaste stoffen;aan de verpakkingsvoorschriften in paragraaf 2.6.5 fwordt voldaan, waarbij een tussenverpakking niet vereist is indien de binnenverpakkingen met schokabsorberend materiaal stevig zijn vastgezet in de buitenverpakking zodat onder normale vervoers-omstandigheden geen breuk, doorboring of lekkage

van de inhoud van de binnenverpakkingen kan plaatsvinden en, voor vloeistoffen, de buitenverpak-king voldoende absorberend materiaal bevat om de volledige inhoud van de binnenverpakkingen te absorberen;aan de testcriteria van paragraaf 2.6.2 (valtest, fstapeltest van de complete verpakking) wordt voldaan; ende maximum netto hoeveelheid aan gevaarlijke fstoffen per verpakking niet groter is dan 100 gram voor vaste stoffen of 100 ml voor vloeistoffen en gassen.

Sectie 3 - Classificatie3.1.7.4 - Klasse 1 - ExplosievenNieuwe testcriteria zijn toegevoegd om te bepalen wanneer voorwerpen kunnen worden uitgesloten van klasse 1.

3.3.3 - Viskeuze vloeistoffenDe bepalingen voor viskeuze vloeistoffen zijn aangepast en beter toegelicht.

3.6.2.2.3 - Lege ongereinigde medische apparatuurNieuwe voorschriften zijn opgenomen in divisie 6.2 ten aanzien van het vervoer van niet gereinigde medische apparatuur die mogelijk infectueuze stoffen bevat.

3.9.2.6 - LithiumbatterijenEr is een nieuwe paragraaf ingevoegd waarin de eisen voor lithiumbatterijen zijn opgenomen, alsmede de eis ten aanzien van een kwaliteitsmanagementsysteem voor fabrikanten van dit soort batterijen.

Sectie 4 - Identificatie4.2 - Lijst van gevaarlijke goederenWijzigingen in de lijst van gevaarlijke goederen (de blauwe pagina’s in de DGR) zijn:

Toevoeging van nieuwe UN-nummers: f • UN3498IODINEMONOCHLORIDE • UN3499CAPACITORelectricdouble-layer • UN3500CHEMICALUNDERPRESSUREN.O.S. • UN3501CHEMICALUNDERPRESSURE,FLAMMA-

BLE, N.O.S. • UN3502CHEMICALUNDERPRESSURE,TOXIC,

N.O.S. • UN3503CHEMICALUNDERPRESSURE,CORRO-

SIVE, N.O.S. • UN3504CHEMICALUNDERPRESSURE,FLAMMA-

BLE,TOXIC,N.O.S. • UN3505CHEMICALUNDERPRESSURE,FLAMMA-

BLE, CORROSIVE, N.O.S. • UN3506MERCURYCONTAINEDINMANUFACTU-

RED ARTICLES

GL_2012_06_IATA-DGR 35 19-11-2012 11:41:42

HieperdePieper!… HOERA! Al 35 jaar dé specialist in draagbare envast opgestelde gasdetectiesystemen. Voor onderandere de chemische industrie en laboratoriummarkt. Naast het verkopen en verhuren van gasdetectie-producten, adviseren we u graag, voeren preventief onderhoud uit en verhelpen mogelijke storingen.Ter bescherming van mens en milieu.Want ons motto is ‘Better Safe than Sorry!’

www.buveco.com

Buveco-adv 185x130.indd 1 23-08-12 17:06

GL_2012_06_IATA-DGR 36 19-11-2012 11:41:43

37 - november 2012 / Gevaarlijke Lading

Toekenning van een extra proper shipping name aan fUN0014,tewetenCARTRIDGESFORTOOLS,BLANK(voor bijvoorbeeld schiethamerpatronen);Het vervallen van de referenties naar “G” waarmee de fmaximale bruto massa van een verpakking werd aangegeven in de kolommen J en I omdat de definitie voor “net quantity” is gewijzigd. Voor een klein aantal limitedquantityartikelenblijftde30kgGlimietbestaan;Verbod voor vervoer met passagiersvliegtuigen van falle chloorsilanen met een bijkomend gevaar van klasse8;Het toekennen van een bijkomend gevaar giftig aan fUN2809,Mercury.

4.4 - Special Provisions (Bijzondere bepalingen) - Niet onderworpen aan de voorschriftenIn een aantal bijzondere bepalingen waarin is opgeno-men dat stoffen en artikelen onder bepaalde omstandig-heden niet onderworpen zijn aan de voorschriften van de DGR is nu de tekst “as cargo” toegevoegd, waardoor duidelijk is gemaakt dat deze vrijstelling niet geldt voor gevaarlijke goederen die door passagiers mogen worden meegenomen.

A21 - Door batterijen aangedreven apparatuur en voertuigenDeze bijzondere bepaling is gewijzigd waardoor duidelijker is geworden welke items als voertuigen worden beschouwd en dat apparatuur die aangedreven wordt door lithiumbatterijen moet worden vervoerd onder het van toepassing zijnde UN-nummer voor lithiumbatterijen in apparatuur of verpakt met appara-tuur.

A51 - Accu’s voor vliegtuigenDeze bijzondere bepaling waarin toegestaan wordt dat bepaalde soorten accu’s voor vliegtuigen boven het toegestane gewicht met passagiersvliegtuigen mogen worden vervoerd is gewijzigd waardoor ook lithium-ionbatterijen(UN3480)onderdezebepalingkomentevallen.

A69 - Kwik in artikelenDeze bijzondere bepaling is gewijzigd waardoor duidelijker is geworden welke artikelen die kleine hoeveelheden kwik bevatten (zoals kwiklampen) vrijgesteld mogen worden vervoerd.

A70 - VerbrandingsmotorenDoor een wijziging in deze bijzondere bepaling is duidelijker geworden onder welke condities verbran-dingsmotoren mogen worden vervoerd als “niet onderworpen aan de voorschriften”.

A146 - BrandstofcelsystemenDeze bepaling is gewijzigd om aan te geven dat -indien brandstofcelsystemen ook lithiumbatterijen bevatten- deze systemen moeten worden vervoerd onder de bepalingen voor de betreffende soort lithiumbatterij in apparatuurofverpaktmetapparatuur(UN3091ofUN3481)

A184 - Droge accu’s die kaliumhydroxide in vaste vorm bevattenIn deze nieuwe bijzondere bepaling wordt aangegeven datUN3028alleenmagwordengebruiktvooraccu’sdiegeactiveerd worden door water toe te voegen aan de vaste kaliumhydroxide in de individuele cellen van de accu.

A185 - Door lithiumbatterijen aangedreven voertuigenIn deze nieuwe bijzondere bepaling wordt aangegeven dat door lithium-ionbatterijen aangedreven voertuigen moetenwordenvervoerdalsUN3171,Battery-poweredvehicle.

A186 - Condensatoren in serie (Double layer capacitors)Dit is een nieuwe bijzondere bepaling waarin de eisen zijn vastgelegd die worden gesteld aan in serie gescha-kelde condensatoren.

A187 - Chemicaliën onder drukDeze nieuwe bijzondere bepaling geeft de voorschriften voor de classificatie van chemicaliën onder druk waaraan denieuweUN-nummers3500t/m3505zijntoegekend.

A188 - Nitroglycerine in alcoholDeze nieuwe bijzondere bepaling is opgenomen om

GL_2012_06_IATA-DGR 37 19-11-2012 11:41:46

Hét vakinhoudelijk platform voor vervoer gevaarlijke lading; transport, op- en overslag van gevaarlijke stoffen in Nederland en België. Een must voor iedereen die bezig is met vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg, spoor, binnenwateren, zee en lucht, de Europese en de Nederlandse wetgeving, persoonlijke veiligheid, het bestrijden en voorkomen van incidenten.

Naam organisatie

Afdeling

Adres

Postcode en plaats

Telefoon Fax

Naam en voorletters

Functie

E-mail

Act

ieco

de

1723

GL2

01, d

eze

bon

is g

eldi

g to

t 31-

12-2

012

Wij verwerken uw gegevens, zoals uw (e-mail)adres, voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst.

Wilt u ook op de hoogte gehouden worden van voor u relevante producten en diensten van Sdu? Ja Nee

Wilt u op de hoogte gehouden worden van, voor u relevante producten en diensten van derden op het Ja Neegebied van arbo, veiligheid en vervoer gevaarlijke stoffen? Meer informatie over onze uitgaven vindt u op www.sdu.nl.

*excl btw en incl verzend- en administratiekosten

Vul de bon in en stuur deze op naar:Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den Haag. Of fax naar (070) 378 97 83 of bestel via www.sdu.nl.

JA ik wil graag een abonnement op GEVAARLIJKE LADING! en ontvang:

Ik kies voor een proefabonnement op Gevaarlijke lading! [GVLDPRF] en ontvang geheel vrijblijvend 3 nummers voor maar € 29,-

Ik kies voor een abonnement op Gevaarlijke lading! [GVLD] en ontvang het magazine 6 keer per jaar voor € 112,-*

bestrijden en voorkomen van incidenten.

JA

www.gevaarlijkelading.nlGEVAARLIJKEADING

GL_2012_06_IATA-DGR 38 19-11-2012 11:41:46

39 - november 2012 / Gevaarlijke Lading

duidelijk te maken onder welke condities nitroglycerine-oplossingen in alcohol onder de bepalingen voor klasse 3mogenwordenvervoerd.

A189 - Oplossingen van formaldehydeIn deze nieuwe bijzondere bepaling wordt aangegeven welke classificatie moet worden toegepast voor oplossingen met 10% of meer maar minder dan 25% formaldehyde.

A190 - NeutronendetectorenDeze bijzondere bepaling maakt het mogelijk om onder in deze bepaling vastgelegde condities, bepaalde soorten neutronendetectoren waarin zich borontrifluo-ride (een voor luchtvervoer verboden gas) bevindt te vervoeren met vrachtvliegtuigen. Als de hoeveelheid borontrifluoride niet meer bedraagt dan 1 gram dan mogen deze detectoren als ongevaarlijk worden vervoerd.

A191 - Artikelen met kwikDeze bijzondere bepaling geeft een vrijstelling ten aanzien van het toepassen van een bijkomend gevaar-setiket giftig en het vermelden van het bijkomend gevaar van klasse 6.1 op de Shipper’s Declaration wanneer een artikel minder dan 5 kg kwik bevat.

Sectie 5 - VerpakkenVerpakkingsinstructiesIn bijna alle verpakkingsinstructies zijn nu drums met niet afneembaar deksel toegelaten als buitenverpakking voor combinatieverpakkingen. De reden hiervoor is het feit dat er sinds kort drums bestaan met een opening van minder dan 7 cm doorsnede die een binnenverpak-king bevatten en als combinatieverpakking getest zijn. In dit geval worden deze drums (UN 1A1, 1B1, 1H1 en 1N1) in de UN-voorschriften niet als enkelvoudige verpakkin-gen beschouwd. Daarnaast zijn nu ook andere kisten van metaal (UN 4N) opgenomen als toegelaten verpakking. In een aantal verpakkingsinstructies zijn wijzigingen doorgevoerd. De meest ingrijpende wijzigingen zijn te vinden in de verpakkingsinstructies voor lithiumbatte-rijen.

965 en 968 – Lithium-ion- en lithium-metaalbatterijenDeze verpakkingsinstructies zijn gewijzigd voor wat betreft de beperking van de hoeveelheid batterijen die in een verpakking mogen worden vervoerd onder de vrijstellingen van Sectie II in deze verpakkingsinstructies. Er is een nieuwe sectie IB toegevoegd waardoor kleine verpakkingen lithiumbatterijen die aan de algemene voorschriften van Sectie II voldoen mogen blijven worden vervoerd in niet UN geteste verpakkingen met een maximum bruto massa van 10 kg. Zendingen die

overeenkomstig de bepalingen van Sectie IB worden gereedgemaakt zijn onderworpen aan alle voorschriften van de DGR, met inbegrip van de eisen ten aanzien van opleiding. Echter, voor Sectie IB zendingen hoeft geen volledige Shipper’s Declaration te worden opgemaakt, maar kan worden volstaan met een korte omschrijving op een document of een vermelding op de luchtvracht-brief. Sectie I van deze verpakkingsinstructies is nu omgenummerd tot Sectie IA. De toegelaten hoeveelhe-den per verpakking in Sectie IA zijn aangepast waardoor niet langer de bruto massa maar de netto hoeveelheid per verpakking wordt aangegeven.

966 en 969 - Lithium-ion- en lithium-metaalbatterijen verpakt met apparatuurIn deze verpakkingsinstructies is nu een beperking opgenomen ten aanzien van de netto hoeveelheid lithiumbatterijen in een enkele verpakking onder de bepalingen van Sectie I en Sectie II. De limiet voor Sectie Iis5kgnettometpassagiersvliegtuigenen35kgnettomet vrachtvliegtuigen. Voor Sectie II is de limiet 5 kg netto per verpakking met zowel passagiers- als vracht-vliegtuigen.

967 en 970 - Lithium-ion- en lithium-metaalbatterijen in apparatuurOok deze verpakkingsinstructies bevatten nu een limiet ten aanzien van de netto hoeveelheid lithiumbatterijen die mag worden toegepast in een verpakking onder de voorschriften van zowel Sectie I als Sectie II. De limiet voor Sectie I is 5 kg netto met passagiersvliegtuigen en 35kgnettometvrachtvliegtuigen.VoorSectieIIisdelimiet 5 kg netto per verpakking met zowel passagiers- als vrachtvliegtuigen.

Sectie 7 - Merken & Etiketteren7.1.5.5 - Minimumafmeting van het UN-nummer op verpakkingenMetingangvan1januari2013moethetUN-nummeropverpakkingen (met inbegrip van de letters UN) een hoogte hebben van minimaal 12 mm. Voor verpakkin-genmeteencapaciteitvan30literof30kgofminderkan worden volstaan met een hoogte van 6 mm en voor verpakkingen met een capaciteit van 5 liter of 5 kg of minder met een toepasselijke hoogte. Voor deze bepaling geldt een overgangstermijn tot 1 januari 2014.

7.2.4.7 - Lithiumbatterij behandelingsetiketDeze bepaling is gewijzigd om aan te geven dat verpakkingen met lithiumbatterijen die worden vervoerd onder de bepalingen van Sectie IB van verpakkingsinstructies965of968moetenwordenvoorzien van zowel het lithiumbatterij behandelingseti-ket als het gevaarsetiket van klasse 9.

GL_2012_06_IATA-DGR 39 19-11-2012 11:41:46

Gevaarlijke Lading / november 2012 - 40

Sectie 8 - Documentatie 8.0.1 - Alternatieve documentatieHier is een nieuwe paragraaf toegevoegd waarin duidelijk wordt gemaakt dat in bepaalde gevallen gevaarlijke goederen kunnen worden aangegeven op documenten, zoals een luchtvrachtbrief in plaats van een Shipper’s Declaration.

8.1.6.9.2 - Aanwijzingen voor het invullen van de Shipper’s DeclarationIn deze paragraaf zijn de referenties voor het aangeven van de bruto massa door middel van “G” aangepast.

8.1.6.11 - Aanvullende informatie voor vuurwerkEen paragraaf is toegevoegd waarin wordt aangegeven welke aanvullende informatie moet worden aangegeven op de Shipper’s Declaration bij het vervoer van vuur-werk.

Sectie 9 - Behandeling9.2.3 - Zichtbaarheid van merken en etikettenIn deze sectie is nieuwe tekst toegevoegd om aan te geven dat merken en etiketten op verpakkingen niet moeten worden bedekt met andere etiketten of merken.

9.3.4 - Vervoer van gevaarlijke goederen met helikoptersVoor het vervoer van gevaarlijke stoffen die alleen met vrachtvliegtuigen zijn toegelaten (Cargo Aircraft Only) met helikopters, zijn hier uitzonderingen opgenomen ten aanzien van het bereikbaar zijn van de goederen tijdens de vlucht.

9.5.1.1 - Notification to CaptainDe bepalingen ten aanzien van de NOTOC hebben enkele wijzigingen ondergaan:

de NOTOC moet worden verstrekt voordat het fvliegtuig een push-back krijgt of gaat taxiën;er zijn nieuwe bepalingen toegevoegd dat met fingang van 1 januari 2014 de informatie op de NOTOC ook moet worden verstrekt aan personeel dat verantwoordelijk is voor de operationele afhandeling van het vliegtuig;er zijn bepalingen opgenomen voor een alternatieve fmethode voor de NOTOC voor helikopteroperaties;voorlithiumbatterijen(UN3090enUN3480)iseen f

bepaling opgenomen dat de informatie op de NOTOC kan worden geconsolideerd en afgekort;er is een tabel toegevoegd waardoor het duidelijker is fwelke gevaarlijke goederen niet hoeven te worden vermeld op de NOTOC.

9.6.4 - Rapporteren van voorvallenIn deze paragraaf zijn nieuwe bepalingen opgenomen voor voorvallen met gevaarlijke goederen.

9.8.2 - Bewaren van documentatieEr is nu een aanbeveling opgenomen dat luchtvaart-maatschappijen documentatie, met inbegrip van de checklist, bewaren van zendingen die zijn geweigerd vanwege onjuiste verpakking, documentatie of andere onvolkomenheden.

9.9 - HelikopteroperatiesZoals eerder vermeld in dit artikel is in sectie 9 een apart hoofdstuk opgenomen voor het vervoer van gevaarlijke goederen met helikopters.

Appendix A - Verklarende woordenlijst In Bijlage A is een aantal wijzigingen opgenomen zoals:

toevoeging van een definitie voor “external carriage” fbij helikopteroperaties;aanpassing van de definities voor “lithium battery” en f“lithium cell”;wijziging van de definitie voor “net quantity”. Dit is fgedaan om artikelen zoals natte accu’s en lithiumbat-terijen waar voorheen een bruto massa van toepas-sing was te adresseren. Onder netto hoeveelheid (net quantity) wordt nu verstaan: “De massa of het volume van de gevaarlijke goederen die zich in een verpak-king bevinden, exclusief de massa of het volume van enig verpakkingsmateriaal.” Voor de toepassing van deze definitie betekent “gevaarlijke goederen” de stof of het voorwerp zoals omschreven in de Lijst van Gevaarlijke Goederen, bijvoorbeeld voor brandblus-sers is de netto hoeveelheid de massa van de brandblusser. Voor voorwerpen die verpakt zijn met apparatuur of zich in apparatuur bevinden is de netto hoeveelheid de massa van het artikel, bijvoorbeeld voor lithium-ionbatterijen die zich in apparatuur bevinden is de netto hoeveelheid de netto massa van de lithiumbatterijen in de verpakking.toevoeging van een definitie voor het land van fbestemming (“State of destination”) en aanpassing van het land van oorsprong (“State of origin”).

In Gevaarlijke Lading 2012/4 is van dezelfde auteur een artikel verschenen over het luchttransport van lithiumbat-terijen

Hans van der Maat is directeur van SCS Training en Consul-tancy

GL_2012_06_IATA-DGR 40 19-11-2012 11:41:49