5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

13
AARDE 5 vwo 2 End. en ex. processen § 13

description

Actieve aarde, gebergtevorming, plaattektoniek, vulkanen, aardbeving

Transcript of 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

Page 1: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

AARDE

5 vwo 2 End. en ex. processen § 13

Page 2: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

Gesteentekringloop

Exogene en endogene processen dragen bij

aan de gesteentekringloop.

1 Hydrologische kringloop

2 Subductie3 Vorming en omhoog komen van magma

Exogene en endogene processen dragen bij

aan de gesteentekringloop.

Exogene en endogene processen dragen bij

aan de gesteentekringloop.

Page 3: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

Systeem aarde

De aardkorst is niet zomaar de buitenste schil van de aarde…

aardkorst

De ‘sferen’ waar de mens direct mee te maken heeft beinvloeden elkaar over en weer en worden beinvloed door diepere ‘sferen’.

Page 4: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

Systeem aarde

De aarde probeert moet zijn warmte kwijt te raken

De aarde wordt verwarmd

Een natuurlijke kerncentrale

Op welk deelsysteem van de aarde slaan de volgende omschrijvingen?

De aarde probeert moet zijn warmte kwijt te raken

De aarde wordt verwarmd

Een natuurlijke kerncentrale

Page 5: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

Systeem aarde

Er zijn verschillende kringlopen op aarde zoals de waterkringloop en de gesteentekringloop. Deze lijken allemaal ‘doelloos’ in een kringetje te draaien. Maar hoe zit dat met de koolstofkringloop?

Page 6: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

De koolstofkringloop

Het element koolstof zit in alle ‘sferen’ om ons heen,maar steeds in een andere vorm…

CO2

Steenkool, kalksteen, bruinkool, veen, marmer bestaan allemaal uit chemische verbindingen met koolstof

Organisch materiaal

In wateropgeloste CO2

Page 7: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

fotosynthese

Van organisch materiaal, via veen en bruinkool tot steenkoolvulkanisme

verwering

Kalksteen duikt wegin de aardkorst

Sedimentatie van kalkskeltjes en schelpen > kalksteen

CO2 wordt opgenomen en afgegeven door de oceaan

Welke processen dragen bij aan de koolstofkringloop?

Bij welk cijfer horen de volgende processen?

Page 8: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

Welke processen dragen bij aan de koolstofkringloop?

fotosynthese

Van organisch materiaal, via veen en bruinkool tot steenkool

vulkanisme

verwering

Kalksteen duikt wegin de aardkorst

Sedimentatie van kalkskeltjes en schelpen > kalksteen

CO2 wordt opgenomen en afgegeven door de oceaan

Page 9: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

De thermostaat van de aarde

‘So what keeps the planet stable and cool? ‘So what keeps the planet stable and cool? Trilions of tiny marine organisms that most of us have never heard of capture atmospheric carbon…’ (Bill Bryson)

Page 10: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

0,035% CO2

>90% CO2

De concentratie CO2 in de atmosfeer is in de loop van de geologische geschiedenis sterk gestegen / gedaald.

Waar is alle koolstof uit de verdwenen CO2 gebleven?

Conclusie: het broeikaseffect is in de geologische

geschiedenis sterk toegenomen / afgenomen.

De concentratie CO2 in de atmosfeer is in de loop van de geologische geschiedenis sterk gedaald.

Conclusie: het broeikaseffect is in de geologische geschiedenis sterk afgenomen.

Bij de vorming van kalksteen en steenkool zijn grote hoeveel heden koolstof opgeslagen in lithosfeer

De thermostaat van de aarde

Page 11: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

In de afgelopen vier miljard jaar is de zonne-intensiteit met 25% toegenomen en het broeikaseffect is sterk afgenomen.

0,035% CO2

>90% CO2

ToenameZonne-Intensiteit25%

‘Is dit een toevallige samenloop van omstandigheden?

De thermostaat van de aarde

Page 12: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

0,035% CO2

>90% CO2

ToenameZonne-Intensiteit25%

De koolstofkringloop beinvloedt de CO2-concentratie van de atmosfeer.

-Welke processen sturen de koolstofkringloop aan?

-verwering en sedimentatie

-fotosynthese

-platentektoniek en gebergtevorming

exogeen►

leven►

endogeen►

De thermostaat van de aarde

Page 13: 5 vwo hoofdstuk 2 - actieve aarde §13

Het is alleen de vraag in hoeverre de menselijke invloed op de CO2 concentratie de koolstofkringloop verstoort.

De thermostaat van de aarde

‘So what keeps the planet stable and cool? ‘So what keeps the planet stable and cool? Trilions of tiny marine organisms that most of us have never heard of capture atmospheric carbon…’ (Bill Bryson)