kwaliteitsbeleid

148 3-2005 > zorg & financiering

welke interne krachten de taakherschikking tus-sen artsen en verpleegkundigen beïnvloeden.

Managers en medici stellen geen nurse practiti-oners aan om het tekort aan artsen op te lossen.Het gebeurt bijna altijd om verpleegkundigenmeer carrièreperspectief te bieden. Dat neemtniet weg dat nurse practitioners artsen en arts-assistenten veel werk uit handen nemen. ‘Zijzouden dus zeker een oplossing kunnen biedenvoor het tekort aan artsen. Maar dan moet je welduidelijke afspraken maken wat dokters met devrijgekomen tijd gaan doen. Dat gebeurt niet ofnauwelijks,’ constateert Roodbol.

Van een werkelijke overheveling van taken blijktbovendien geen sprake. De artsen blijven zich‘eigenaar’ voelen van hun werk. Bovendien wor-den niet zozeer medische handelingen, als welbepaalde categorieën patiënten overgedragen.‘Het gaat daarbij om groepen patiënten die veelbegeleiding nodig hebben of bij wie de zorg veelplanning en coördinatie vereist. Denk daarbijaan chronisch zieken, patiënten met hartfalenof mensen met pijnklachten.’Bron: persbericht UMCG, 22 maart 2005<

In opdracht van het Capaciteitsorgaan Medischeen Tandheelkundige Vervolgopleidingen heeftPrismant een verkennend onderzoek ‘Taak-delegatie bij verpleeghuisartsen’ uitgevoerd.

Belangrijke bevindingen zijn dat taakdelegatiede verpleeghuisarts de mogelijkheid biedt effi-ciënter te werken en zowel tijdwinst als kwali-teitswinst kan opleveren. Het onderzoeks-rapport heeft tot doel de discussie binnen ver-pleeghuisorganisaties over taakdelegatie teinspireren en acceptatie van de beschreven ver-nieuwingen te bevorderen.Verpleeghuisartsen zijn schaars. De vraag naarverpleeghuisgeneeskundige zorg, ook buiten demuren, neemt toe. Kan taakdelegatie bijdragenaan een oplossing? Op diverse plaatsen in hetland zijn inspirerende en leerzame innovatiesontstaan rond taakdelegatie en taakherschik-king. Prismant beschrijft in het onderzoeksrap-port negen praktijkcases.

Tijdwinst en kwaliteitswinst

Taakdelegatie levert zowel tijdwinst als kwali-teitswinst op, zo blijkt uit de beschreven pilots.

Taakdelegatie naar verpleegkundigen – in hetbijzonder praktijkverpleegkundigen – lijkt hetmeest beloftevol. Een belangrijke bevinding isook dat de verpleeghuisarts efficiënter kan wer-ken wanneer bijvoorbeeld een praktijkverpleeg-kundige optreedt als ‘filter’ tussen de zieken-verzorgenden en de verpleeghuisarts, zodat delaatste minder vaak gestoord wordt en – inextramurale situaties – minder reistijd kwijt is.

Zowel voor verpleeghuisartsen als voor ver-pleegkundigen ontstaan aantrekkelijker func-ties, waarbij de eigen professie volledig tot zijnrecht kan komen. Als dientengevolge het ver-pleeghuis ook voor verpleegkundigen weer eenaantrekkelijker werkplek wordt, ontstaat voor deverpleeghuisarts de mogelijkheid verpleegkun-dige taken weer terug te leggen waar deze eigen-lijk horen.Tijdwinst treedt verder op door betere secreta-riële en administratieve ondersteuning en doordigitalisering van patiëntendossiers.

Kwaliteitswinst treedt op door:– praktijkverpleegkundigen of nurse practitio-

ners verantwoordelijk te maken voor delen

446 taakdelegatie verpleeghuisartsen levert tijdwinst en kwaliteitswinst op

ZenF-0305 cyaan.qxd 14-4-2005 11:08 Pagina 148

149zorg & financiering > 3-2005

beroepsuitoefening

van het behandel- c.q. zorgbeleid, zoals hetdecubitusbeleid;

– hen verantwoordelijk te maken voor de coör-dinatie van de zorg aan bepaalde groepenpatiënten;

– verpleegkundigen een belangrijke rol te gevenbij de coördinatie in de zorgketen.

Enkele van de beschreven vernieuwingscaseshebben een sterk innovatief karakter en krijgendaarmee extra betekenis voor de veranderingenwaarmee verpleeghuizen en verpleeghuisartsente maken hebben.Bron: persbericht Prismant, 20 januari 2005<

De Algemene Vereniging Verpleegkundigen enVerzorgenden (AVVV) wil gespecialiseerde ver-pleegkundigen inzetten in een spilfunctie. Zijmoeten de zorg van verschillende hulpverlenersbeter afstemmen op de zorgvraag van chronischzieken. Daarvoor moeten wel de twijfels overdeskundigheid van deze ‘nieuwe’ hulpverlenerworden weggenomen.

De AVVV stelt samen met de Chronisch ziekenen Gehandicapten Raad (CG-Raad) een onder-zoek in naar de eerstelijnszorgwensen van chro-nisch zieken. Eind 2004 bleek uit gezamenlijkonderzoek van beide organisaties naar eerste-lijnszorg aan chronisch zieken dat deze groeppatiënten weinig bekend is met (gespecialiseer-

de) verpleegkundigen. Taakherschikking blijkteen relatief onbekend fenomeen voor chronischzieken. Zij twijfelen aan de deskundigheid van‘nieuwe’ hulpverleners. Uit het onderzoek blijktdat een derde van de chronisch zieken de des-kundigheid van hulpverleners onvoldoendevindt. De AVVV vindt dat deze twijfels over dedeskundigheid van verpleegkundigen moetenworden weggenomen. Daartoe wil de organisa-tie onderzoeken hoe (gespecialiseerde) ver-pleegkundigen in de eerste lijn een plaatskunnen krijgen. De verpleegkoepel is vanmening dat door de inbreng van verpleegkun-digen de kwaliteit van zorg wordt verbeterd.Bron: nieuwsbrief Personeel en Zorg, 1 maart 2005 <

447 avvv: verpleegkundige krijgt spilfunctie tussen verschillendezorgverleners

Bedrijfs- en verzekeringsartsen benaderen aloch-tone werknemers bij ziekte en arbeidsonge-schiktheid soms anders dan autochtone werkne-mers. Dit blijkt uit het onderzoek Arbeidsonge-schiktheid, reïntegratie en etniciteit, dat MinisterDe Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheidnaar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Hoewel de etnische afkomst van de cliënt nietbij voorbaat een rol speelt bij de gesprekken diedeze artsen voeren met cliënten, kan het gebeu-ren dat de communicatie met allochtone cliën-ten hapert. Vooral bij klachten die lastig

objectief zijn vast te stellen, kan het bijvoorbeeldvoorkomen dat zich problemen voordoen bij hetverwoorden van de klachten die de cliënt ervaart.Wel heeft de arts voldoende mogelijkheden omeventuele ontbrekende informatie op anderemanieren boven tafel te halen. Het is nietbekend of de haperende communicatie gevolgenheeft voor de beoordeling van de mate vanarbeidsgeschiktheid van de cliënt. Uit cijfers van het uitvoeringsinstituut Werkne-mersverzekeringen (UWV) blijkt dat allochtonenverhoudingsgewijs vaker in de WAO belandendan autochtonen. Of dit (mede) komt door het

448 communicatie tussen allochtonen en arts soms moeilijk

ZenF-0305 cyaan.qxd 14-4-2005 11:08 Pagina 149