zorg

62 4-2008 > zorg & financiering

Revalidatie in Beweging wordt onder verant-woordelijkheid van ZonMw uitgevoerd door CCZorgadviseurs en Prismant. Revalidatie in

Beweging is een gezamenlijk initiatief van hetministerie van VWS en Revalidatie Nederland. Bron: ZonMw, 14 februari 2008<

> radiotherapeutische centra

406 bestralen in een mri-scanner

Het is mogelijk tegelijk een tumor te bestralenen in het lichaam te kijken met MRI (magneticresonance imaging). Promovendus AlexanderRaaijmakers maakte computersimulaties vanbestralingen in een MRI-scanner. Hij analy-seerde de veranderingen van de stralingsdosisonder invloed van het magnetisch veld. De aan-wezigheid van het magnetisch veld blijkt geenbelemmering te vormen voor MRI-geleideradiotherapie, aldus Raaijmakers.

Het UMC Utrecht werkt samen met Elekta Onco-logy en Philips Research aan de ontwikkelingvan een hybride MRI-bestralingstoestel. In okto-ber 2008 zal een prototype van het apparaat geïn-stalleerd worden. Met het nieuwe toestel wordthet mogelijk – tijdens de bestraling – de positievan de tumor vast te stellen en dus heel nauw-keurig te bestralen. Gezond weefsel kan onge-moeid blijven. Schade aan kritieke organen is nusoms een beperkende factor bij radiotherapie. Bron: Universiteit Utrecht, 7 maart 2008<

> centra voor erfelijkheidsonderzoek

407 genetische zelftests via internet vaak voorbarig en misleidend

Er is onvoldoende bewijs dat genetische zelf-tests die via internet worden aangeboden zou-den werken. Het betreft tests die diverse genencombineren in een zogenaamd genetisch pro-fiel. Aan de uitkomsten worden heel algemeneleefstijl- en voedingsadviezen gekoppeld.Volgens onderzoekers van Erasmus MedischCentrum meten deze tests niet de gezondheids-risico’s waarvoor ze zeggen voorspellend tezijn.

De onderzoekers richtten zich op de genetischezelftests van zeven fabrikanten. Veel soortgelijkecommerciële initiatieven zijn in de maak.Wereldwijd kunnen consumenten de veelal kost-bare tests via internet kopen. Aan de uitkomstenkoppelen de fabrikanten adviezen voor dieet ofleefstijl, soms inclusief daarbij horende produc-ten zoals voedingssupplementen die zij ver-

kopen. De onderzochte tests meten in totaal56 genen die van invloed zouden zijn op het ont-staan van bijvoorbeeld diabetes type 2, hart- envaatziekten en osteoporose. De onderzoekers van het Erasmus MC en vanhet National Office of Public Health Genomicsin Atlanta baseerden hun onderzoek op alle ge-publiceerde wetenschappelijke meta-analyses,die gezamenlijk een overzicht geven van hetonderzoek naar de rol van de genoemde 56 genenin het ontstaan van ziekten. Van de 56 genen inde tests komen er 24 (43%) niet voor in dezepublicaties. Van de overige 32 genen blijktslechts 38 procent een statistisch significanterelatie te hebben met een bepaalde ziekte. Dierelatie was doorgaans echter zo gering, dat degenen niet gebruikt kunnen worden voor hetvoorspellen van ziekte. Opvallend is bovendiendat deze relatie niet altijd overeenkomt met de

ZenF-0408- cyaan.qxd 9-4-2008 13:16 Pagina 62

centra voor erfelijkheidsonderzoek

63zorg & financiering > 4-2008

claim van de fabrikanten. Zo zouden de genendie de fabrikanten meten in de zogenoemdeprofielen voor hart- en vaatziekten vaker eenrol spelen in andere ziekten dan hart- en vaat-ziekten. Ook blijken twee van de vijf genen in de zoge-noemde profielen voor botziekten wel een sta-

tistisch significante relatie te hebben met eenbepaalde ziekte, maar dat is in geen enkel gevaleen botziekte. De onderzoekers noemen hetaanbod van genetische profielen en de daaraangekoppelde gezondheidsadviezen dan ook voor-barig en misleidend. Bron: Erasmus MC, 3 maart 2008<

408 opening sikkelcelcentrum erasmus mc

Onlangs is in het Erasmus Medisch Centrumhet Sikkelcelcentrum geopend. Patiënten metsikkelcelziekte worden in dit centrum vanuitverschillende vakgebieden tegelijk behandeld.Deze multidisciplinaire aanpak zorgt voor eenbetere diagnostiek en behandeling van patiën-ten met deze aandoening. Uiteindelijk doel iseen betere kwaliteit van leven en hogere levens-verwachting. Patiënten uit de brede regio vanRotterdam, maar ook daarbuiten, kunnen bijhet centrum terecht.

Patiënten met sikkelcelziekte worden wereld-wijd gemiddeld 55 jaar. Zij hebben intensievebegeleiding nodig. Door hun chronische bloed-armoede, de voortdurende afbraak van bloeden de ijzerstapeling als gevolg van bloedtrans-fusies, lopen zij grote kans op schade aan hunorganen. De ziekte is niet te genezen, maar metregelmatige controles kan de orgaanschadebeperkt worden. Als in een vroeg stadium wordtontdekt dat het met een van de organen nietgoed gaat, kan de patiënt tijdig een juiste behan-deling krijgen. Dit is bijvoorbeeld een medicijndat het sikkelen van het bloed tegengaat of eenbloedtransfusie. De kracht van het Sikkelcelcentrum zit in debundeling van kennis. Patiënten worden behan-

deld door een hematoloog, verpleegkundige enmaatschappelijk werker die bovendien een teamvan medisch specialisten kunnen raadplegen.Behalve de internist-hematoloog en kinderarts-hematoloog zijn dat onder anderen een oogarts,longarts, cardioloog, orthopeed, klinisch gene-ticus, gynaecoloog, verloskundige en anesthe-sist. Zij weten precies wat sikkelcelziekte doetmet het orgaan waarin zij gespecialiseerd zijn.Door deze gezamenlijke behandeling van pa-tiënten kunnen de gevolgen van sikkelcelziektezo veel mogelijk worden beperkt. Deze aanpakmoet leiden tot een betere kwaliteit van levenvan deze patiënten en uiteindelijk tot een beterelevensverwachting.

Sikkelcelziekte is een erfelijke bloedziekte diemet name voorkomt bij mensen die hun oor-sprong hebben in de (sub)tropen, zoals Zuid-Amerika, Afrika, de Nederlandse Antillen en hetMiddellandse Zeegebied. In Rotterdam zijn naarschatting 15.000 mensen drager van de erfelijkeinformatie voor sikkelcelziekte. Dit betekent datzij niet ziek zijn, maar de ziekte kunnen doorge-ven aan hun kinderen. Het aantal patiënten metverschijnselen van de ziekte ligt waarschijnlijkrond de zeshonderd.Bron: Erasmus MC, 14 februari 2008<

ZenF-0408- cyaan.qxd 9-4-2008 13:16 Pagina 63