H5 De Koude OorlogGeschiedenis

Kijk deze clip:

• http://www.schooltv.nl/video/histoclips-berlijn-en-de-koude-oorlog/#q=sovjet-unie

5.1 Van bondgenoten naar vijanden

Ieder voor zich

• Ieder voor zich: voor WO2 bemoeiden de VS en de Sovjet-Unie (voormalig Rusland) zich nauwelijks met elkaar.• Problemen Sovjet-Unie:

• Opbouw communistische staat. Boeren moesten hun land afstaan en op grote staatsboerderijen werken. Dwarsliggers naar kampen of geëxecuteerd.

• Problemen Verenigde Staten:• Financiële crisis van 1929 enorme werkloosheid

Oftewel: alle aandacht ging naar eigen wederopbouw!

Tweede Wereldoorlog

• Sovjet-Unie (SU) en Hitler/Duitsland hadden eerst een niet-aanvalsverdrag. Samen zouden ze Polen verdelen.• In 1941 viel Duitsland toch de Sovjet-Unie binnen.• In 1941 viel Japan de Amerikaanse marinebasis Pearl

Harbor aan.

• VS + SU werden nu bondgenoten Samen tegen Hitler!!

Race naar Berlijn

• 1944: Duitsland op retour• Amerikanen via Westen Berlijn en

Russen via Oosten.• Russen veroverden Berlijn.

• ‘Begin’ Koude Oorlog: landen die door VS werden bevrijd: Amerikaanse invloedssfeer. Landen die door SU werden bevrijd: SU: Sovjet-invloefssfeer. Tweedeling van Europa.

Invloedssferen

• Amerikaanse:• Verenigd Koninkrijk,

Nederland, BRD, België, Luxemburg, Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Griekenland, Turkije, Noorwegen

• Sovjet-Unie: • DDR, Polen, Tsjecho-Slowakije,

Hongarije, Roemenië, Bulgarije

Duitsland verdeeld na WO2

Oost-Europa

• Russische ‘bevrijders’ waren eigenlijk meer bezetters…• Stalin (SU) wilde een bufferzone (gebied dat tussen twee

vijanden in ligt, voor de veiligheid) creëren van deze landen om zo de Sovjet-Unie te beschermen tegen het kwaadaardige, kapitalistische westen.• Oost-Europa werd een dictatuur. Tegenstanders werden

opgepakt.

Containmentpolitiek

• Westen was bang voor het communistische Oosten/SU. • (bang dat het communisme zich verder zou

verspreiden of dat de communisten het vrije, democratische Westen wilde vernietigen)

• Wilde de verspreiding van het communisme/invloedssfeer van de SU tegenhouden: containmentpolitiek. (indammen van de invloed)• VS deed er alles aan om ervoor te zorgen dat het

communisme niet verder zou verspreiden. Daarom vielen ze Vietnam ook binnen.

5.2 Twee manieren van leven

Verschillen

Sovjet-Unie• Communisme: de staat

bepaalt alles• Eenpartijstaat: geen

verkiezingen• Planeconomie: economie

wordt door de staat geregeld• Iedereen is even rijk/arm• Geen eigen bezit

Verenigde Staten• Kapitalisme: economie draait

om winst maken• Democratie: volk heeft

invloed (mag stemmen)• Vrijemarkteconomie: de

overheid bemoeit zich niet met de economie.• Grote verschillen tussen rijk

en arm

Planeconomie

• Vaste prijzen• Staat bepaalt wat en hoeveel er geproduceerd moet worden• Geen eigen bezit• Geen eigen bedrijven alleen staatsbedrijven• Iedereen verdiend evenveel/weinig• Dictatuur (één baas)

• Geen verschil in rijkdom

Kapitalisme

• Vrije markt economie: Economie op basis van vraag en aanbod• Eigen bezit• Zoveel mogelijk winst maken• democratie

• Verschil tussen arm en rijk wordt steeds groter

Bondgenootschappen

• Samenwerking om samen sterk te zijn tegen de vijand• Militaire samenwerking (het leger)

• Warschaupact: Sovjet-Unie

• NAVO: Amerikaans bondgenootschap (het Westen)

Clip van iemand over dit onderwerp

NAVO/Warschaupact

ijzeren gordijn

• Scheiding tussen Oost (communisme) en West (kapitalisme)• Berlijnse muur = ook ijzeren gordijn• Berlijnse muur = gebouwd door de communisten, om te

voorkomen dat mensen uit het communistische deel naar het kapitalistische deel zouden ‘vluchten’.

Aanvullende video’s

• http://www.schooltv.nl/video/dossier-geschiedenis-de-praagse-lentede-koude-oorlog/#q=berlijnse%20muur • http://www.schooltv.nl/video/de-ruimterace-tussen-amerika-

en-rusland-wie-lanceert-de-eerste-satelliet/#q=koude%20oorlog