1

Koude Oorlog Evenement de Luisterpost

Dit is een oproep voor oud gedienden, bezitters van authentieke apparatuur en operators.

Echter eerst een stukje geschiedenis.

In Gorinchem is een gebouw, wat heet “De

Luisterpost”. Deze naam kreeg het gebouw in

de volksmond in de jaren zestig.

Toen Gorinchem nog een garnizoensstad was,

werd daar vanaf 1955 tot 1967 (tijdens de Koude

Oorlog dus), een radiobataljon gevestigd.

Dit radiobataljon was niet een gewoon

radioverbindingsbataljon, maar iets geheel

nieuw voor Nederland, een radio interceptie

eenheid.

In de 2e Wereld Oorlog, had de informatie, welke men uit radio interceptie had verkregen, een grote invloed

gehad op het uiteindelijke verloop van de oorlog. In Nederland was men na de oorlog, bij de landmacht ook

overgegaan, tot de oprichting van een radio interceptie eenheid .

Dit was dus voor de Nederlandse krijgsmacht iets heel bijzonders en dan ook topgeheim. De gang van zaken in de

Luisterpost was zo georganiseerd, dat de meeste operators alleen wisten, wat nodig was voor hun eigen

werkzaamheden in een toegewezen kamertje met een kortegolfontvanger. Men wist niet wat er in de andere

kamers gebeurde.

De meeste telegrafisten hadden geen technische

opleiding en wisten dus niets van de apparatuur,

of de antennes. Men had alleen een telegrafie

opleiding gehad. Een aantal medewerkers was ook

de Russische taal machtig.

De taak van het radiobataljon, was het afluisteren

van Russische legereenheden in Oost Duitsland en

Rusland en het bepalen van hun locatie.

Alle uit radio interceptie verkregen gegevens

werden gedecodeerd, geïnterpreteerd en

gecombineerd met andere gegevens, om hieruit

bruikbaar militair inlichtingen materiaal te

verkrijgen.

Hiervoor werden o.a. de vijf tekens codestations

afgeluisterd en vliegverkeer.

2

Het radiobataljon veranderde regelmatig van naam. Toen het in Gorinchem kwam

heette dit het 105e Radio Verkenning Bataljon, daarna de 905e Radio Verkenning

Compagnie, vervolgens de 894e radio Verkenning Compagnie, daarna de 890e Radio

Compagnie en uiteindelijk in 1965 werd het 898e Radio Bataljon opgericht, met 2 radio

Compagnieën, de bestaande 890 en een nieuwe 105e Compagnie Mobiel. Toen in 1967

het complete garnizoen uit Gorinchem vertrok, bestond dit voornamelijk uit het 898

Radio Bataljon, wat toen vertrok naar Eibergen.

In 2017 is het dus 50 jaar geleden, Gorinchem garnizoensstad af was. Wij willen in Gorinchem hierbij stilstaan met

een aantal historische evenementen. In het weekend van zaterdag 30 september en zondag 1 oktober willen wij

dit gedenken met een groot radio evenement. Wij willen namelijk de Luisterpost weer omtoveren naar de Koude

Oorlog situatie tussen 1955 en 1967. Dus compleet ingericht met de authentieke apparatuur en volledig werkend,

met het bijbehorende antennepark.

De authentieke apparatuur, welke over de

betreffende periode in de Luisterpost is gebruikt: R-

107, R-209, Collins-R-388, Collins R-390, Hallicrafters

SX-73, SCR-244, SCR-508 en de RACAL RA17c, of de

Nederlandse uitvoering R-3011A. Als peilinstallatie de

SCR-206 en later de Plath Gmbh SFP 500.

Oudgedienden:

Wij zijn op zoek naar informatie betreffende de

gebruikte apparatuur en de werkwijze in de luisterpost

en elke andere informatie betreffende de luisterpost,

dus oudgedienden gaarne bij ons melden. Inmiddels is

de techniek en de werkwijze dusdanig gewijzigd, dat

eventuele geheimhoudingsplicht is komen te vervallen.

Wij kunnen u eventueel in contact brengen met MIVD,

zodat u dit kunt verifiëren.

Medewerkers:

Wij zijn opzoek naar mensen die één van de hierboven

vermelde ontvangers in goed werkende toestand

bezitten. Wij willen hen graag uitnodigen, om het

genoemde weekend of één van de twee dagen met

hun ontvanger naar de Luisterpost in Gorinchem te

komen, om hun ontvanger hier ten toon te stellen en

eventueel als operator (interceptor) in de Luisterpost

te fungeren.

3

De indeling van de Luisterpost zoals op de besteksteking in 1957 aangegeven.

4

Verder zullen er diverse militaire radiowagens uit de Koude Oorlog periode meedoen en zijn wij nog op zoek naar

peilwagens. Bezitters van radiowagens kunnen zich ook aanmelden

Terrein:

Er zijn dus ook nog buitenactiviteiten, het radio evenement beslaat dan ook heel de Dalemwal aan de oostzijde

van Gorinchem. Dit is een prachtig stuk vestingwal, wat ook wel “de Soldatenwal” wordt genoemd. Het is de

bedoeling dat de er kampjes met radiowagens in de bastions worden opgezet.

Het publiek kan aan een rondleiding met gids deelnemen, of op eigen gelegenheid rondlopen met een

plattegrond. Ook in de Luisterpost wordt een interactieve rondleiding gegeven, waarbij het publiek het opvangen

van een bericht meemaakt en dit ontvangstrapport in de verwerkingskamer zelf kan decoderen.

Aanmelden:

Bezitters van de genoemde apparatuur en/of radiowagens kunnen zich aanmelden voor deelname aan dit

evenement.

Dit kan voor 1 dag of voor 2 dagen.

Reageren, of aanmelden kan per email: pa5pho@veron.nl