3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

18
Technische vragen 32 Station van Namen, België • Architect: Christian Bourgeois, NMBS 3.1 Eigenschappen en functies van glas 3.2 Technische vragen 417 u Diktebepaling 435 u Thermische spanningen 438 u Reactie van de randafdichting van dubbele beglazingen 439 u Condensatie op dubbele beglazingen 443 u Tabellen 3.3 Plaatsing 3.4 Regelgeving

Transcript of 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Page 1: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Tech

nis

che

vrag

en

32

Station van Namen, België • Architect: Christian Bourgeois, NMBS

3.1 Eigenschappen en functies van glas

3.2 Technische vragen

417 u Diktebepaling

435 u Thermische spanningen438 u Reactie van de randafdichting

van dubbele beglazingen439 u Condensatie op dubbele beglazingen443 u Tabellen

3.3 Plaatsing

3.4 Regelgeving

Page 2: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 418

- klasse IV: steden (constructiezonesvan minstens 10 m hoog op minstens1/4 van de oppervlakte).

2. De hoogte van de bovenrand van debeglazing ten opzichte van de grond

3. De oppervlakte die onderhevig isaan de windbelasting

We onderscheiden:

- de oppervlakken van de centrale zone(f) van de gevels;

- de oppervlakken van de zone (b) aande rand waarvan de breedte b wordtbepaald volgens de onderstaandetabel.

4. Het aantal steunzijden

Onder het effect van de windbelastingmag de vervorming van elk samenstel-lend element niet groter zijn dan1/300 van de spanwijdte van de dub-bele beglazing (met een maximum van8 mm) om als steunzijde* te kunnen

worden beschouwd. De doorbuigingwordt berekend volgens de STS 52, d.i.met normale maximumwind.

Berekende maximumoppervlak-ten van een dubbele beglazingSGG CLIMALIT, SGG CLIMAPLUSDe berekende maximumoppervlaktevoor bepaalde samenstellingen vandubbele beglazingen, is aangegeven inde tabellen op p. 419. Deze tabellenzijn geldig voor de volgendeomstandigheden:

- plaatsing op vier steunzijden;

- woningen, d.w.z. constructies metmeerdere binnenwanden en open-slaande ramen.

Voor de gebouwen waarvan de hoogteniet groter is dan:

- 18 m in klasse IV,

- 10 m in klasse III,

mogen de randzones worden opge-nomen in de centrale zone van degevels. In deze beide gevallen bedraagtde dynamische basiswinddrukbelasting qb 633 Pa.

Voor asymmetrische dubbele beglazin-gen wordt het dikste glas meestal aande buitenkant geplaatst.

Voor dubbele beglazingen met slechtséén gelaagd glas wordt dit laatste bijvoorkeur aan de binnenkant geplaatst.

* Zonder rekening te houden met de eigen stijf-heid van de beglazing.

Diktebepaling32

Technische vragen

Bij het opstellen van dit overzicht iseen nieuwe versie van de STS 38”Beglazing” (NBN S 23-002) en de STS 52 ”schrijnwerk” in voorbereiding.Alsook wordt een nieuwe methodevoor de bepaling van de glasdikte verwacht. Controleer daarom altijd devoortgang van deze werkzaamhedenen de eventuele publicatie ervan voordat u de onderstaande methodestoepast. Deze zijn slechts geldig tot deofficiële publicatie van de voornoemdenieuwe documenten.

A l g e m e n e f o r m u l e

De theoretische minimumdikte voorvlakke enkele beglazingen die onder-hevig zijn aan een gelijkmatig verdeel-de belasting kan worden berekend volgens de formule* van Timoshenko:

Kleine doorbuigingen worden berekend als volgt:

e = nominale productiedikte van debeglazing (mm)

f = doorbuiging in het midden van debeglazing (mm)

b = kortste afmeting van de beglazing(m) (of vrije zijde voor de driezijdigingeklemde beglazingen of afstandtussen de overstaande ingeklemdezijden)

P = gelijkmatig verdeelde belasting, in Pa (incl. het eigen gewicht vande beglazing als deze schuin wordtgeplaatst)

Diktebepaling

417 • Diktebepaling

32

h ≥

1 h <

1d1 3 d1 3

0.15 d1 0.45 h1 m 0.04 d1

1m

B = de grootstevan de waardenhiernaast

k = veiligheidscoëfficiënt

R = breukspanning (N/m2)

E = modulus van Young

· en ß = coëfficiënten die afhangenvan de verhouding van de grootstezijde L op de kleinste zijde b en van hetaantal zijden dat ondersteund wordt.In de tabel op pagina 446 vindt u dewaarden van · en ß.

• Verticale beglazingen

Verkorte formule: P = W (windbelas-ting) = 0,81 . cp. qb

• Schuine beglazing

De belastingen en de formules zijnopgenomen in de TV 176 – Glas indaken. De berekening kan worden uit-gevoerd met behulp van het program-ma SGG OCTOPUS dat verkrijgbaar is bijonze technische dienst.

* De parameters voor de berekening van de dikte

en doorbuiging van de verticale beglazingen in

constructies met veel binnenwanden en open-

gaande ramen, zijn vermeld in het hoofdstuk

‘Tabellen’ op pagina 443.

V e r t i c a l eb e g l a z i n g e nv o o r w o n i n g e n

Elementen waarmee rekeningmoet worden gehouden1. De ligging van de constructie

We onderscheiden 4 ruwheidsklassenvan het terrein:

- klasse I: kustgebied bij vloed over eenafstand tot 2 km, ook in stadsgebied;

- klasse II: landelijk gebied metvrijstaande gebouwen of bomen;

- klasse III: stedelijk, industrieel of bosgebied;

i Ligging van de verschillende zones vanplaatselijke winddruk in een gebouw

Page 3: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 420

Berekende spanwijdte van een dubbele dakbeglazing SGG SKY-LITE of SGG SKY-LITE SILENCEDe onderstaande tabellen geven bij wijzevan voorbeeld de toegelaten spanwijdte*voor enkele types tweezijdig opgelegdebeglazingen. Deze gegevens zijn toepas-baar op de randen in de volgendeomstandigheden:- hoogtes tot 100 m, 400 m en 700 m

zonder sneeuwophoping;- dynamische basiswindbelasting: 650

Pa, 800 Pa en 950 Pa.

- ruimtes met of zonder tussenwand,- hellingsgraad van het dak ten opzichte

van de waterpaslijn kleiner dan 30°,tussen 30° en 50° of groter dan 50°.

* De breedte van de beglazingen, bij ‘normale’werkzaamheden (d.w.z. waarvoor geen hijsmid-delen zoals een kraan nodig zijn) mag niet meerbedragen dan 0,70 m. Hun lengte mag nietmeer bedragen dan ongeveer 3,5 m. Hungewicht mag niet meer bedragen dan 80 kg omeen plaatsing in normale omstandigheden tekunnen waarborgen. Het gelaagde glasbladwordt steeds aan de binnenkant van hetgebouw geplaatst.

Diktebepaling32

Technische vragen

H e l l e n d e b e g l a z i n g e nv o o r w o n i n g e n

Elementen waarmee rekeningmoet worden gehouden1. De ligging van het gebouw

We onderscheiden 4 ruwheidsklassenvan het terrein: klasse I tot IV (zieVerticale beglazingen op pagina 417).

2.De hoogte Z van de bovenrand vande beglazing ten opzichte van degrond

3.Hellingsgraad van de beglazing (vanhet dak) ten opzichte van de water-paslijn

Om een goede waterafvoer te garande-ren mag de helling van de beglazingniet kleiner zijn dan 10°.

4. De plaats van de beglazing in hetdak

We onderscheiden verschillende zones,met plaatselijke windbelasting in eenschuin dak (zie schema). Parameter awordt bepaald volgens de onderstaan-de tabel.

5. De hoogte waarop de beglazing zalworden geplaatst

6. Het aantal steunzijden

Om de belasting van de beglazingen tebeperken mogen structuurvervormin-gen op de spanwijdte van het glasele-ment voor de dubbele beglazing* nietgroter zijn dan:

• 1/300 onder dynamische belasting(wind);

• 1/600 (maximaal 6 mm) van de span-wijdte van het glaselement onderstatische belasting (sneeuw + eigengewicht).

Diktebepaling

419 • Diktebepaling

32

qb (Pa) Samenstelling van de beglazing

4 + 4 5 + 4 6 + 4 5 + 5 6 + 5 6 + 6 8 + 6 10 + 6

4 + 33 5 + 33 6 + 33 5 + 44 6 + 44 6 + 55 8 + 55 10 + 55

33 + 33 4 + 44 44 + 44 5 + 55 55 + 55

633 1.9 2.3 3.0 3.2 3.8 5.0 6.5 9.1

700 1.7 2.1 2.7 2.9 3.4 4.4 5.8 8.1

800 1.5 1.8 2.3 2.5 2.9 3.8 4.9 7.0

1000 1.3 1.6 2.0 2.2 2.5 3.3 4.3 6.1

1100 1.0 1.4 1.8 1.9 2.3 3.0 3.8 5.4

Maximale oppervlakte (m2) voor de centrale zone van de gevel

qb (Pa) Samenstelling van de beglazing

4 + 4 5 + 4 6 + 4 5 + 5 6 + 5 6 + 6 8 + 6 10 + 6

4 + 33 5 + 33 6 + 33 5 + 44 6 + 44 6 + 55 8 + 55 10 + 55

33 + 33 4 + 44 44 + 44 5 + 55 55 + 55

633 1.6 2.0 2.5 2.7 3.1 4.1 5.3 7.4

700 1.4 1.8 2.2 2.4 2.8 3.7 4.8 6.6

800 1.3 1.5 1.9 2.1 2.4 3.2 4.1 5.7

1000 1.1 1.3 1.7 1.8 2.1 2.8 3.6 5.0

1100 1.0 1.2 1.5 1.6 1.9 2.5 3.2 4.5

Maximale oppervlakte (m2) voor de rand van de gevel

Plaats van de zones van plaatselijkeuitwendige winddruk

* Ten behoeve van een gelijkvormig uitzichten voor de eenvoud van de plaatsing, bere-kent men meestal de dikte die nodig is inde randzone r en past men deze toe op alleglasoppervlakken in het dak, behalve wan-neer minstens een derde van het glasop-pervlak met een helling < 30° zich in dehoekzone c van het dak bevindt. In datgeval moet de beglazing in de hoekzoneberekend worden.

Bepaling van parameter a

d1 ≤ d2 d1 > d2

h ≥

1 h <

1 h ≥

1 h <

1d1 3 d1 3 d2 3 d2 3

0.15 d1 0.45 h 0.15 d2 0.45 h1 m 0.04 d1 1 m 0.04 d2

1m 1m

a = de grootste van de waardenhiernaast

Maximale waarde van de hoogte z

Kust Landelijke zone Stedelijke zone Stad

650 Pa - 5 m 10 m 18 m

800 Pa - 9 m 18 m 30 m

950 Pa 7 m 18 m 30 m 45 m

Dynamische** basiswinddruk

* Dit zonder rekening te houden met de eigenstijfheid van het glas

** niet geldig voor hoge gebouwen of in de nabijheid ervan, en in geval van heuvelachtig reliëf

Plaats van de zones van plaatselijke uitwendige winddruk

Page 4: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 422

Voor de bepaling van de samenstellingvan een vierzijdig ingeklemde beglazing op basis van de gegevenstoepasbaar voor tweezijdig opgelegdebeglazingen gaat u als volgt te werk:

- bepaal de L/b-verhouding van devierzijdig opgelegde beglazing;

- selecteer in de tabel van Timoshenko(pagina 446) de vormfactor die over-eenstemt met de L/b-verhouding;

- bepaal de verhouding‚ ß (twee opleggingen)/ ß (vier opleggingen);

- bepaal een gelijkwaardige breedtedoor de werkelijke spanwijdte tedelen door deze verhouding;

- zoek in de bovenstaande tabellen desamenstelling van de beglazing diedeze fictieve breedte geeft op tweeopleggingen.

VoorbeeldEen rechthoekige beglazing van 1,6 mx 0,8 m (L>b) wordt vierzijdig opgelegd;helling 45°, gebouw zonder tussen-wanden, hoogte 100 m, hoogte 5 mboven de grond in een landelijke zone(650 Pa):

- L/b-verhouding = 1,6/0,8 = 2;

- ß (4 opleggingen) voor L/b = 2: 0,781;

- ß (2 opleggingen) / ß (4 opleggingen):0,866/0,781 = 1,11;

- gelijkwaardige breedte: 0,8 m/1,11 = 0,72 m;

- de tabel (hoogte ≤ 100 m) geeft voorde dichtst benaderende breedte (groter of gelijk aan de gelijkwaardigebreedte van 0,72 m) 78 cm de samen-stelling van de beglazing: 4 + 44.

Diktebepaling32

Technische vragen

Diktebepaling

421 • Diktebepaling

32

Type Helling

beglazing Zonder scheidingswanden Met scheidingswanden

< 30° tussen(1) > 50° < 30° tussen(1) > 50°

4 + 33 62 67 68 63 71 78

4 + 44 70 78 78 70 78 90

650 Pa 5 + 44 78 87 88 78 87 101

6 + 44 84 95 97 84 95 111

6 + 55 91 102 108 91 102 121

4 + 33 55 60 61 61 69 70

4 + 44 64 70 70 70 78 81

800 Pa 5 + 44 73 79 79 78 87 92

6 + 44 81 88 87 84 95 102

6 + 55 91 98 98 91 102 112

4 + 33 50 54 56 56 62 65

4 + 44 58 58 64 65 73 74

950 Pa 5 + 44 66 72 72 74 83 84

6 + 44 73 80 80 82 93 93

6 + 55 82 90 89 91 102 104

Maximale breedte (cm) van beglazing op 2 steunpunten op een hoogte ≤ 100 m

Dynamische basiswinddruk

qb

Type Helling

beglazing Zonder scheidingswanden Met scheidingswanden

< 30° tussen(1) > 50° < 30° tussen(1) > 50°

4 + 33 52 59 68 52 59 78

4 + 44 58 66 78 58 66 90

650 Pa 5 + 44 65 74 88 65 74 101

6 + 44 71 80 97 71 80 111

6 + 55 78 88 108 78 88 121

4 + 33 52 59 61 52 59 70

4 + 44 58 66 70 58 66 81

800 Pa 5 + 44 65 74 79 65 74 92

6 + 44 71 80 87 71 80 102

6 + 55 78 88 98 78 88 110

4 + 33 50 54 56 52 59 65

4 + 44 58 63 64 58 66 74

950 Pa 5 + 44 65 72 72 65 74 84

6 + 44 71 80 80 71 80 93

6 + 55 78 88 89 78 88 104

Maximale breedte (cm) van beglazing op 2 steunpunten op een hoogte ≤ 400 m

Dynamische basiswinddruk

qb

Type Helling

beglazing Zonder scheidingswanden Met scheidingswanden

< 30° tussen(1) > 50° < 30° tussen(1) > 50°

4 + 33 45 51 68 45 51 78

4 + 44 51 58 78 51 58 90

650 Pa 5 + 44 57 65 88 57 65 101

6 + 44 63 71 97 63 71 111

6 + 55 69 78 108 69 78 121

4 + 33 45 51 61 45 51 70

4 + 44 51 58 70 51 58 81

800 Pa 5 + 44 47 65 79 57 65 92

6 + 44 63 71 87 63 71 102

6 + 55 69 78 98 69 78 112

4 + 33 45 51 56 45 51 65

4 + 44 51 58 64 51 58 74

950 Pa 5 + 44 57 65 72 57 65 84

6 + 44 63 71 80 63 71 93

6 + 55 69 78 89 69 78 104

Maximale breedte (cm) van beglazing op 2 steunpunten op een hoogte ≤ 700 m

Dynamische basiswinddruk

qb

(1) Tussen 30° en 50°

(1) Tussen 30° en 50°

(1) Tussen 30° en 50°

Page 5: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 424

factor van 3,5. Deze veiligheidsfactorhoudt rekening met de lange duur van de belasting door middel van een“vermoeidheidsfactor” van 0,60.

Halfgehard monolithisch glas

In geval van breuk zal het aquariumsneller of trager leeglopen naargelangde aard van de breuk. Het gevolg hier-van is dat, indien er geen letsels wor-den opgelopen, er in elk geval meer ofminder ernstige materiële schade zalzijn naargelang het volume van hetaqaurium.Het wordt aanbevolen dit type begla-zing enkel te gebruiken voor aquariamet een kleinere inhoud (<1 000 literbijvoorbeeld).

Gehard monolithisch glasHet gebruik van halfgehard monolithischglas wordt sterk afgeraden bij aquariawant in geval van breuk verdwijnt dewand volledig en onmiddellijk waardoorer een vernielende golf ontstaat.

Ongehard, halfgehard of gehardgelaagd glas.In geval van accidentele breuk van eenvan de bestanddelen van het gelaagdglas zal de resulterende veiligheidsfac-tor nog voldoende zijn om een tijdelijke veiligheid te verzekeren gedu-rende dewelke het publiek kan geëva-cueerd worden. De flora en fauna kun-nen eventueel gered worden vooraleerhet reservoir geleegd wordt en menkan overgaan tot de vervanging vanhet gebroken glas.

PlaatsingZie hoofdstuk 3.3 pagina 466.

Toegelaten spanningDe toegelaten spanningen houdenrekening met de voortdurende aan-wezigheid van de belastingen.

Toegelaten doorbuigingDe doorbuiging in het midden van hetglasvolume mag onder werkbelastingniet groter zijn dan 1/200 van de klein-ste afmeting.

BerekeningsmethodeDe dikte van de beglazing hangt af van:- de hoogte van het water;- het aantal opleggingen;

met:- n = aantal componenten van het

gelaagde glasn = 1 voor enkelglas;

- ec = berekende minimumdikte vaneen van de componenten (mm);

- en = commerciële dikte van een vande componenten (mm);

Alle componenten hebben dezelfdedikte.- ‚1, ‚2 ‚3, ‚4 = coëfficiënten van

Timoshenko afhankelijk van de lengte/breedteverhouding;

- q = hoogte van het water gemetenaan de basis van het zichtbare gedeelte van de beglazing (m);

- a = hoogte van de beglazing (afme-ting van het zichtbare gedeelte in m);

- b = lengte van de beglazing (afmetingvan het zichtbare gedeelte in m);

- Û = toegelaten spanning in MPa(N/mm2).

Diktebepaling32

Technische vragen

E q u i v a l e n t ed i k t e v a n d es a m e n g e s t e l d eb e g l a z i n g e n

Wanneer de vereiste dikte voor enkel-glas gekend is, kan de equivalentedikte eeq van andere types beglazing

B e g l a z i n g v o o r a q u a r i a o fz w e m b a d e n

De aquarium- of zwembadbeglazingenzijn onderhevig aan hydrostatischebelastingen, eventueel nog verhoogdmet gelijkmatig verdeelde belastingen.Ze worden beschouwd als vulelemen-ten. Daarom mogen ze geen vervormin-gen vertonen door bewegingen van deconstructie of van de bodem.

Aard van de glasproductenDe aquariumbeglazing is uitgevoerd inongehard of halfgehard monolithischglas, of in gelaagd glas samengestelduit glasbladen met dezelfde dikte. Deglasproducten bestaan uit doorzichtigof gekleurd glas.

De bestanddelen van de gelaagde be-glazing, die bijdragen tot het opnemenvan de belasting, vertonen allemaalidentieke mechanische eigenschappen(glas van het type SGG PLANILUX, SGG DIAMANT, SGG PLANIDUR, SGG SECU-RIT of SGG SECURIPOINT). Zo niet wordtde dikte van het glas berekend reke-ning houdend met de toegelaten span-ning van het minst sterke bestanddeel.

De randen van het glas worden altijdgeslepen (vlak mat geslepen).De tussenlagen bestaan uit PVB ofhars, maar deze worden nietbeschouwd als elementen die bijdra-gen tot het opnemen van de belasting.

VeiligheidDe dikte van de aquariumbeglazingwordt berekend met een veiligheids-

bepaald worden a.d.h.v. de formulesdie in onderstaande tabel worden aan-gegeven.

Diktebepaling

423 • Diktebepaling

32

Type beglazing Toegelaten spanningÛ in MPa (N/mm2)

Ongehard 6

SGG PLANIDUR 12

SGG SECURIT 30

SGG SECURIPOINT 50

Gelaagd glas - symmetrisch

n bladen van dikte e- asymmetrisch e1 e2 e3 … en

e1 = grootste dikte

Isolerende beglazing- symmetrisch

- asymmetrisch e1 > e2

Equivalente dikteType beglazing

Page 6: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 426

Diktebepaling32

Technische vragen

De doorbuiging van de beglazing wordtberekend:

- in het midden van de beglazing wan-neer de hoogte van het water groteris dan de hoogte van de ruit;

- op de plaats waar de doorbuigingmaximaal is wanneer de hoogte vanhet water gelijk is aan de hoogte vande ruit;

met:

- maximale doorbuiging of doorbui-ging in het midden van de beglazing(m);

- ·1, ·2, ·3, ·3’ en ·4 = coëfficiëntenvan Timoshenko afhankelijk van delengte/breedteverhouding. Zie pagina 428.

De dikte van elke component volgensde toegelaten spanning en de doorbui-ging worden, afhankelijk van het typebeglazing, gegeven door de formulesdie zijn beschreven op de volgendepagina’s. Als de doorbuiging groter isdan de toegelaten doorbuiging moetde dikte van de beglazing vergrootworden.

Diktebepaling

425 • Diktebepaling

32

*In dit geval worden de berekeningen uitgevoerd alsof de waterhoogte minstensgelijk was aan de hoogte van de beglazing.

*In dit geval worden de berekeningen uitgevoerd alsof de waterhoogte minstensgelijk was aan de hoogte van de beglazing.

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijdenGlas met breedte > hoogte

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijdenGlas met hoogte > breedte

Waterhoogte hoger dan de hoogtevan de beglazing

Waterhoogte lager dan de hoogtevan de beglazing*

Dikte van de beglazing

Maximale doorbuiging van de beglazing

Dikte van de beglazing

Maximale doorbuiging van de beglazing

Waterhoogte hoger dan de hoogtevan de beglazing

Waterhoogte lager dan de hoogtevan de beglazing*

Dikte van de beglazing

Maximale doorbuiging van de beglazing

Dikte van de beglazing

Maximale doorbuiging van de beglazing

Rechthoekige beglazing als bodemplaat

Dikte van de beglazing

Maximale doorbuiging van de beglazing

Page 7: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 428

Diktebepaling32

Technische vragen

Bepaling van de nominale (commerciële) dikte van elkecomponent en

Bepaling van de commerciële diktevan de gelaagde beglazing ef

ef = en x n de dikte van de tussenlaag wordt nietmeegerekend.

Bijzondere aanbevelingenDe beglazingen mogen geen begin vanbreuk vertonen. Gekraste of beschadig-de beglazingen mogen niet wordengebruikt. Bij beschadiging na de plaat-sing, en voornamelijk gericht naar het

publiek, moet dit glas onmiddellijkworden vervangen.

Waarde van de coëfficiënten · en‚ voor de berekening van dedoorbuiging en van de dikte

Diktebepaling

427 • Diktebepaling

32

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijden

*In dit geval worden de berekeningen uitgevoerd alsof de waterhoogte minstensgelijk was met de hoogte van de beglazing.

Verhouding b/a‚1 uniforme ‚2 hydrostatische ·1 uniforme ·2 hydrostatische

belasting belasting belasting belasting

1.0 2.819 1.554 4.06 2.03

1.1 3.261 1.778 4.85 2.43

1.2 3.691 1.989 5.64 2.82

1.3 4.085 2.184 6.38 3.19

1.4 4.444 2.366 7.05 3.53

1.5 4.779 2.525 7.72 3.86

1.6 5.074 2.672 8.30 4.15

1.7 5.344 2.802 8.83 4.41

1.8 5.580 2.919 9.31 4.65

1.9 5.798 3.020 9.74 4.87

2.0 5.986 3.114 10.13 5.06

3.0 6.998 3.596 12.23 6.12

4.0 7.269 3.720 12.82 6.41

5.0 7.334 3.755 12.97 6.48

> 5.0 7.358 3.767 13.02 6.51

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijden

Verhouding a/b‚1 uniforme ‚3 ·1 uniforme ·3 ·’3

belasting hydrostatische belasting hydrostatische hydrostatischebelasting belasting belasting

in het midden maximum

1.0 2.819 1.554 4.06 2.02 2.02

1.1 3.261 1.678 4.85 2.43 2.45

1.2 3.691 1.901 5.64 2.82 2.86

1.3 4.085 2.119 6.38 3.19 3.25

1.4 4.444 2.331 7.05 3.53 3.63

1.5 4.779 2.519 7.72 3.86 3.99

1.6 5.074 2.690 8.30 4.15 4.32

1.7 5.344 2.855 8.83 4.41 4.63

1.8 5.580 2.996 9.31 4.65 4.91

1.9 5.798 3.137 9.74 4.87 5.18

2.0 5.986 3.261 10.13 5.06 5.42

3.0 6.998 4.208 12.23 6.12 7.07

4.0 7.269 4.827 12.82 6.41 8.32

5.0 7.334 5.162 12.97 6.48 9.65

> 5.0 7.358 5.515 13.02 6.51 9.76

Berekende dikte van een component ec Commerciële dikte en(mm) (mm)

≤ 7.7 8≤ 9.7 10

≤ 11.7 12

≤ 14.5 15

≤ 18 19

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 3 zijden

Dikte van de beglazing

Maximale doorbuiging van de beglazing

Page 8: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 430

ruimtes, zoals beschreven in de normNBN B 03-103. Ze komen overeen metde belasting van meubilair, materiaal,opgeslagen goederen en personen, bijeen normale bezettingswijze. Ze moe-ten worden beschouwd als permanen-te belastingen.

We onderscheiden twee soortenexploitatiebelastingen: de gelijkmatigverdeelde belastingen en de plaatselij-ke belastingen op een oppervlakte van0,10 m x 0,10 m. De dikte van de glas-tegels is groter of gelijk aan de diktedie werd berekend met een van dezebelastingen.

Indien niet anders aangegeven engerechtvaardigd door de uitvoerder,houdt u de belastingen aan die zijnaangegeven in de onderstaande tabel.Ze houden rekening met de gangbaredynamische effecten die worden veroorzaakt door de verplaatsing vanpersonen en lichte toestellen, maarniet met fenomenen van dynamischeamplificatie, te wijten aan uitzonder-lijke situaties.

Veiligheid

Afhankelijk van het toepassingsgebieden de kennis van de voorspelbare risi-co’s, kunt u een component toevoegenmet dezelfde dikte en thermischebehandeling als de componenten vanhet gelaagde glas, die de exploitatiebe-lastingen en het eigen gewicht van hetgeheel alleen kunnen dragen. Dat kanhet geval zijn wanneer de eventueledoorvalhoogte na breuk van de vloergroot is en ernstige verwondingen kanveroorzaken of het leven van personenin gevaar kan brengen (bijvoorbeelddoorvalhoogte groter dan 1,50 m).

Deze bijkomende veiligheidsmaatregelvoor de gebruikers of goederen moetworden bepaald door de uitvoerder.

Diktebepaling32

Technische vragen

G l a z e n v l o e r -t e g e l s e n t r a p t r e d e n

Glas wordt, gezien zijn transparantieen zijn lichtdoorlating, steeds meer ge-bruikt door ontwerpers voor plafonds,vloeren en trappen. Daarom moetende glasspecialisten de nodige bijstandverlenen aan ontwerpers en uitvoer-ders voor wat de plaatsingsmodalitei-ten en glasdikteberekeningen aangaat,opdat de veiligheid van de gebruikerskan worden gegarandeerd. De aanbe-velingen van SAINT-GOBAIN GLASS zijnvan toepassing op de meest eenvoudi-ge gevallen waar in het bijzonder geenpunctuele bevestigingen of opleggin-gen aan te pas komen.

PlaatsingZie hoofdstuk 3.3 pagina 467.

Bepaling van de afmetingen

Glasproducten

De vloertegels of traptreden zijnomwille van de veiligheid altijd ver-vaardigd uit gelaagd glas. Elke compo-nent die meehelpt bij het opvangenvan de belastingen heeft een dikte groter dan of gelijk aan 8 mm. Allecomponenten hebben dezelfde dikteen dezelfde mechanische kwaliteit(ongehard, halfgehard of gehard).

Voor de verschillende soorten glasmoet bij de berekening van de dikterekening worden gehouden met detoegelaten spanningen. Deze vindt u inde onderstaande tabel. Ze houdenrekening met de voortdurende aan-wezigheid van belastingen.

De afstandshouders (transparant, matof gekleurd) tussen de componentenbestaan meestal uit PVB.

• Toegelaten spanningen

Belastingen waarmee rekening moetworden gehouden

Glastegels zijn vulelementen en mogendus niet worden beschouwd als struc-turele elementen. Een element is struc-tureel als het, wanneer het ontbreektof verdwijnt, het bouwwerk minderstabiel maakt.

Daarom mogen de glazen vloertegelsen traptreden geen vervormingenondergaan door bewegingen van destructuur of vloer.

Exploitatiebelastingen zijn belastingendie ontstaan door het gebruik van

Diktebepaling

429 • Diktebepaling

32

Type beglazingToegelaten spanningÛ in MPa (N/mm2)

Ongehard 10

Halfgehard(1) 20

Gehard(2) 40

Uniforme Geconcentreerde Klasse Aard van de ruimte belasting belasting

(Pa) op 100 cm2 (N)

I Lokalen met een lage bezettingsgraad:2000 2000

Woonruimtes (appartementen, villa’s, privé-woningen)

II Lokalen met een gemiddelde bezettingsgraad:3000 2000

Gangen en trappen van woonhuizen

III Lokalen met een hoge bezettingsgraad:

Leeszaal met een beperkte voorraad drukwerken

Verkoopzalen, commerciële ruimtes, kleinhandelaars 4000 2000

Gangen, overlopen en trappen anders dan die van een

woonhuis (klasse II) en die van tribunes (klasse IV)

IV Lokalen met een zeer hoge bezettingsgraad metmogelijkheid van dynamische acties: 5000 2000

Zaal voor openbare bijeenkomsten met niet-vastgemaakte zitplaatsen

V Bijzondere belastingen:5000 5000

Speciale lokalen zoals archiefzalen, bibliotheken, ...

Exploitatiebelastingen op vloeren en trappen (NBN B 03-103)(1) oppervlaktespanning tussen 35 en 55 MPa.(2) oppervlaktespanning ≥ 90 MPa.

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 3 zijden

Verhouding b/a ‚4 ·40.5 1.160 2.30

0.66 1.560 3.04

1.0 1.948 3.68

1.5 2.666 4.45

2.0 3.114 5.33

> 2 3.679 6.51

Page 9: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 432

De lengte en de breedte wordenbeschouwd tussen de opleggingen.

De nominale diktes van elke compo-nent die overeenstemmen met deberekende diktes, worden gegeven inde onderstaande tabel.

De commerciële dikte van het gelaagdeglas wordt verkregen met de volgendeformule:

ef = en x n

De werkelijke dikte van het afgewerktproduct houdt rekening met de diktevan de veiligheidsfolies, de dikte van deeventuele slijtagetegel en de produc-tietoleranties van elke component.

Doorbuiging in het midden van de tegelonder gelijkmatig verdeelde gebruiks-belasting

Bij deze berekening wordt beschouwddat de veiligheidsfolies niet meehelpenbij het opvangen van de spanningenveroorzaakt door de exploitatiebelas-ting. De maximale doorbuiging in hetmidden van de glastegel wordt verkre-gen volgens de formule van de onder-staande tabel.

· = coëfficiënt van Timoshenko afhankelijk van de lengte/breedte-verhouding. Zie verder.

B e r e k e n i n g s -p a r a m e t e r s

Waarden van de coëfficiënten ·, ‚Voor de berekening van de doorbuigin-gen en spanningen onder gelijkmatigverdeelde belasting voor enkele waar-den van de lengte/breedte-verhouding.

Waarde van de coëfficiënten ‚1

Voor de berekening van de spanningenin geval van een plaatselijke belasting.

Diktebepaling32

Technische vragen

De traptreden worden altijd op dezemanier behandeld. Bij breuk van eenvan de componenten moet de trapworden afgesloten tot de trede ver-vangen is.

Dikte van de glastegel

Voor de berekening van de dikte wordtgeen rekening gehouden met toege-voegde elementen zoals een eventueleslijtagetegel, maar wel met hun eigengewicht. De berekende minimum dikteis gelijk aan de grootste berekendedikte volgens de gelijkmatig verdeeldebelasting en de plaatselijke belasting.En dat, bij toepassing van de volgendeformules, afhankelijk van de aard vande belasting (deze methode is niet vantoepassing voor asymmetrischesamenstellingen).

Berekening van de minimumdikte voorrondom opgelegde vloertegels

n = aantal componenten van het ge-laagde glas, allemaal met dezelfdedikte

ec = berekende dikte van elke compo-nent van het gelaagde glas (mm)

en =nominale dikte van elke compo-nent van het gelaagde glas (mm)

eu = nominale dikte van de eventueleslijtagetegel (mm)

g = 25. (n . en + eu), eigen gewicht vande tegel (Pa)

q = exploitatiebelasting (Pa)p = q + g, gelijkmatig verdeelde belas-

ting (Pa)L = lengte tussen opleggingen op de

kleine afmetingP = punctuele exploitatiebelasting (N)

Û = toegelaten spanning (MPa), ziepagina 429.

‚ = coëfficiënt van Timoshenko, afhankelijk van de lengte/breedte-verhouding, zie pagina 432.

‚1 = coëfficiënt van Timoshenko, voorde punctuele belastingen, afhan-kelijk van de lengte/breedtever-houding, zie pagina 432.

Diktebepaling

431 • Diktebepaling

32

Berekende Nominale dikte ec dikte en

(mm) (mm)

≤ 7.7 8

≤ 9.7 10

≤ 11.7 12

≤ 14.5 15

≤ 18 19

Lengte/Breedte · ‚

1.0 0.6444 0.2668

1.5 1.2250 0.4732

2.0 1.6069 0.6017

5.0 2.0569 0.7476

Breedte b L/b

1 1.5 2 5

0.5 1.171 1.376 1.428 1.463

1 1.578 1.777 1.818 1.858

2 1.972 2.177 2.219 2.258

Waarde van de coëfficiënten ‚1

Plaatselijke belasting P

Breedte = b

Belasting P

Lengte = L

Uniform verdeelde belasting P

Breedte

Belasting P (uniform verdeeld)

Lengte

Page 10: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Diktebepaling • 434

De nominale diktes van alle compo-nenten die overeenstemmen met deberekende diktes worden gegeven inde tabel op pagina 432. De nominaledikte van het gelaagde glas wordt ver-kregen door de formule toe te passendie is aangegeven op pagina 432.

Doorbuiging in het midden van de tegel

Bij deze berekening houdt u er rekening mee dat de veiligheidsfoliesniet meewerken aan het opvangen van de spanningen veroorzaakt door de exploitatiebelasting. De maximaledoorbuiging in het midden van de glas-tegel wordt verkregen door de formu-les toe te passen van de onderstaandetabel.

Dit geeft als type glas afhankelijk van deafstand tussen de opleggingen:

Referentiedocument

NBN B 03-103 Werkingen op construc-ties – Rechtstreekse inwerkingen –Gebruiksbelastingen van gebouwen.

Diktebepaling32

Technische vragen

B i j zo n d e re a a n b eve l i n ge n

Bij een verlichte vloer moet u zeker zijndat de temperatuur van het gelaagdeglas die wordt opgewekt door eenlichtbron, niet hoger is dan 60 °C engeen thermische breuk kan veroor-zaken (voor het gebruik van ongehardglas). Deze verschijnselen hangen afvan het vermogen van de lichtbron, de afstand tot het glas en de ventilatievan de ruimte tussen de bron en debeglazing.

Bij intensief gebruikte vloeren kunnennaaldhakken, schoenen met ijzer ofvallende harde voorwerpen krassen ofsplinters veroorzaken. Als deze laatstein kleinere mate aanwezig zijn, hebbenze weinig gevolgen voor de mechani-sche weerstand aangezien ze in prin-cipe alleen betrekking hebben op dedrukzone van het glas.

Als er een doorsijpelingsrisico bestaatvan schoonmaak-, sneeuwbestrijdings-of ontdooiingsmiddelen, dan moetende glasbladen zo geplaatst worden dathet risico van contact met de rand vanhet blad ter hoogte van de veiligheids-folie zeer onwaarschijnlijk is.

Bij onderhouds- of schoonmaakwerk-zaamheden aan het gebouw moet debeglazing worden beschermd tegenzware en stompe, vallende voorwerpen.Eventuele steigers moeten op sledesworden geplaatst met een voldoendegrote oppervlakte om de hierbovenbepaalde aangehouden plaatselijkebelastingen niet te overschrijden.

Zoals elk ander materiaal met een gladoppervlak, is glas gladder wanneer hetnat is. Om de gladheid te beperken kanSGG SECURIT CONTACT worden gebruikt,zie pagina 245.

T r a p t r e d e n v a nw o n i n g e n

Om een maximaal doorzicht te ver-krijgen gebruiken architecten vooralopgelegde treden op twee tegenoverelkaar liggende zijden.

PlaatsingZie hoofdstuk 3.3 pagina 467.

Bepaling van de afmetingenDe belastingen waarmee rekeningmoet worden gehouden zijn (zie tabelp. 430):

- gelijkmatige belasting = 3000 Pa

- geconcentreerde belasting = 2000 N

Berekening van de minimumdiktes vooropgelegde tegels op 2 tegenover elkaarliggende zijden

n = aantal componenten van hetgelaagde glas, allemaal met dezelf-de dikte

ec = berekende dikte van elke compo-nent van het gelaagde glas (mm)

en =nominale dikte van elke compo-nent van het gelaagde glas (mm)

eu = nominale dikte van de eventueleslijtagetegel (mm)

g = 25. (n . en + eu), eigen gewicht vande tegel (Pa)

q = exploitatiebelasting (Pa)

p = q + g, gelijkmatig verdeelde belas-ting (Pa)

a = afstand tussen opleggingen (m)

Û = toegelaten spanning (MPa)

‚ = coëfficiënt van Timoshenko = 0,866

Diktebepaling

433 • Diktebepaling

32

Dikte Afstand tussen Minimale breedte(mm) de steunen steunen (mm)

38 tot 900 mm 40

48 tot 1.200 mm 50

(in mm)

(in mm)

Uniform verdeelde belasting p

Belasting p (uniform verdeeld)

Afstand tussende steunen

Geconcentreerde belasting P

Belasting P

Afstand tussende steunen

Page 11: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Aard van de wanden in de omgeving van de beglazingenAanwezigheid van zonwering

Wanneer de beglazing ongehard is,moeten er voorzorgsmaatregelengetroffen worden, opdat de zonweringniet in contact komt met de beglazing;een minimumruimte van 25 mm tus-sen glas en zonwering moet wordennageleefd. De volledig neergelatenzonwering mag geen ondoorzichtigewand vormen.

Bij binnenzonwering moet de ruimtetussen beglazing en zonwering in verbinding zijn met de binnenlucht.Daartoe moet er een vrije ruimte zijnvan 20 mm boven de zonwering ofminstens 20 mm aan de verticale zijden en aan de onderzijde – de mini-male ruimte tussen glas en zonweringbedraagt 40 mm.

Beglazingen voor een ondoorzichtigewand

Beglazingen die zich voor een ondoor-zichtige wand bevinden, zelfs gedeelte-lijk, moeten een verhoogde weerstandbieden tegen thermische schokken. Zijworden altijd gehard of halfgehard.

In de onderstaande schema’s* wordtbeglazing die gedeeltelijk voor eenondoorzichtige wand geplaatst wordtals ”voor een ondoorzichtige wand”beschouwd onder een van de twee vol-gende voorwaarden:

d1 < 0,8 m met h1 > 0,5 d1

of d2 < h2

* De schema’s zijn louter indicatief en niet bindend.

Dubbele beglazingen in de gevel of hetdak met een oversteek

De dubbele gevel- of dakbeglazingenmet een oversteek waarvan eengedeelte van het glas zich buitenbevindt, moeten voor elk van de com-ponenten een verhoogde weerstandbieden tegen thermische schokken. Dat betekent dat ze moeten wordengehard of halfgehard.

De bedekking van de dubbele dakbe-glazingen door slabben en/of anderematerialen mag niet meer dan 50 mmbedragen.

Thermische spanningen32

Thermische spanningen • 436

Technische vragen

Een temperatuurverschil in eenzelfdebeglazing brengt spanningen van ther-mische oorsprong met zich mee, diebreuk kunnen veroorzaken als dit ver-schil een bepaalde kritieke waardeoverschrijdt (> 30°C voor ongehardglas, d.w.z. glas dat niet thermisch isbehandeld, volgens de methode ”Glassin Building”).

De opwarming van de beglazing wordtover het algemeen veroorzaakt doorplaatselijk zonlicht of door de nabijheidvan een verwarmingselement zoalseen verwarmingsapparaat of lichtspot.

Deze opwarming wordt beïnvloed door:

- de plaatselijke klimaatomstandig-heden (zonlicht, dagelijks tempe-ratuurverschil, wind, oriëntatie, seizoen, hoogte, enz.);

- de aard en de omgeving van de sponningen (thermische inertie vande sponningen, enz.);

- de aard van de glasproducten (energetische eigenschappen, U-waarde, enz.);

- de aard en de plaatsingswijze van degevel (traditionele sponning, verticaleof schuine gevel, enz.);

- de aard van de wanden in de buurtvan de beglazing (ondoorschijnendeborstwering, zonwering, wandbekle-ding, schuiframen, enz.);

- de toevoeging van elementen die deenergetische eigenschappen van hetgeheel kunnen beïnvloeden (affiche,etiket, zonwering, verf, enz.).

De beglazingen waarbij het tempera-tuursverschil tussen twee zones de kri-tieke waarden overschrijdt of dreigt teoverschrijden, die zijn bepaald voorongehard natriumkalksilicaatglas(”gewoon” glas), moeten thermischworden versterkt (d.w.z. gehard of half-gehard).

De berekening van het thermischebreukrisico van doorzichtbeglazingenwordt gegeven in het documentBelgian Glass 01 – Evaluatie van thermische spanningen in beglazing(Verbond van de Glasindustrie – februari 1997). Bij meer complexe projecten zoals tweedehuidgevels, klimaatgevels, worden andere, meergedetailleerde methodes gebruikt.

Op de volgende pagina’s worden debelangrijkste tips om thermische span-ningen in doorzichtbeglazingen tebeperken herhaald.

Oriëntatie van de beglazingenDe beglazingen waarvan de oriëntatiebinnen de in het blauw aangegevenAOB-hoek valt, worden beschouwd alszijnde blootgesteld aan zonlicht:

Thermische spanningen

435 • Thermische spanningen

32

d1

h1

d1d2

h2 h1

Horizontale doorsnede

Wand

d1

d2

d2

vloerplaat

Verticale doorsnede

h1

h2

h2

Buiten

Binnen

BA

Zuid

OostWest

Noord

45°60°

0

Page 12: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Reactie van de randafdichting van dubbele beglazingen • 438

De hoeveelheid lucht of gas, die tijdensde vervaardiging wordt ingesloten in dedubbele beglazing, kan in overdruk gaanals de temperatuur stijgt of als de plaat-selijke atmosferische druk aanzienlijkdaalt. De kitten van de afdichting kun-nen aan trekkrachten worden onderwor-pen die, wanneer ze te groot worden,degradatie kunnen veroorzaken.

Om de prestaties van de dubbele begla-zingen te waarborgen, mag de maxi-mum reactie op hun omtrek de volgendewaarden niet overschrijden:- 0,95 N/mm voor de randen geplaatst

in een sponning of bedekt door eenglaslat;

- 0,65 N/mm voor de vrije randen of deranden verlijmd volgens de VEC-tech-niek.

De overschrijding van deze grenzen kangebeuren wanneer verschillende on-gunstige factoren samen aanwezig zijn:- kleine volumes;- volumes met een hoge lengte/breed-

te-verhouding;- gebruik van beglazingen met een

sterke energetische absorptie;- zeer brede lucht- of gasspouw;

- gebruik van zeer dikke glascompo-nenten;

- asymmetrische samenstelling van hetglas;

- beglazingen blootgesteld aan sterkzonlicht;

- plaatsing van de beglazingen opgrote hoogte.

Voor de berekening van de maximalereactie van de voegen van de dubbelebeglazingen is een gespecialiseerdesoftware vereist. Meestal is deze studieniet nodig als de dubbele beglazingen alaan de volgende voorwaarden voldoen:- blank glas bestaande uit

SGG PLANILUX of SGG DIAMANT,gelaagd en/of gehard;

- nominale dikte van elke glascompo-nent (of gelijkwaardige dikte voorgelaagd SGG STADIP) uiterlijk gelijk aan8 mm;

- dikte van de lucht- of gasspouw uiter-lijk gelijk aan 12 mm;

- verticale beglazing zonder zonwering;- maximaal zonlicht: 750 W/m2;- maximale buitentemperatuur: 35°C;- afmetingen van de beglazingen gro-

ter of gelijk aan de waarden van deonderstaande tabel, afhankelijk vande plaatsing:

Reactie van de randafdichtingvan dubbele beglazingen

32Technische vragen

Dubbele beglazingen met ongelijkeafmetingen (overlap)

De dubbele beglazingen met overlap-ping moeten het voorwerp uitmakenvan een bijzondere studie.

Glas in schuiframen en -deuren

Voor enkele en dubbele beglazingen ineen schuifraam moet een evaluatieworden gemaakt van het risico op ther-mische breuk wanneer het raamgedeeltelijk of volledig geopend is. De aanwezigheid van een zonweringvormt een nadeel.

Beschilderde, gegraveerde ofgedecoreerde beglazingen

Een bijzondere studie zal de aard vande beglazing bepalen met het oog ophet risico van thermische breuk. Bij kans op breuk zal de beglazing thermisch versterkt worden.

Schaduw

Bij alle methodes die worden gebruiktom de gebruiksvereisten voor hetongeharde glas te bepalen wordt reke-ning gehouden met het effect van deschaduw.

Beglazingen bekleed met een kleeffolie

De garantie van de dubbele beglazin-gen vervalt als de staat van deze begla-zingen werd gewijzigd door het aan-brengen van zonwerende of anderefolies.

Beglazingen blootgesteld aan deinvloed van een verwarmingselement

Als de beglazing moet worden onder-worpen aan warmtestromen afkomstigvan systemen die rechtstreeks op hetglas stralen of blazen (bijvoorbeeldradiators), moet u:

- ofwel een thermisch versterktebeglazing gebruiken;

- ofwel een bijzondere studie uitvoe-ren om de aard van het te gebruikenglasproduct te bepalen. Bij een lucht-stroom parallel aan de beglazing, kanongehard glas worden gebruikt alsde convector op minstens 20 cm vandeze beglazing staat en de lucht niettussen een zonwering en de begla-zing wordt geblazen.

Thermische spanningen

437 • Thermische spanningen

32

Hoogteverschil (m) Minimale toegelaten afmetingen (mm)tussen het fabricage-atelier Plaatsing in de sponning Met vrije randen

en de plaatsingslocatie 4 zijden Lange zijde Korte zijde Lange zijde Korte zijde

800 x 6000(1) zonder beperking of 1000 x 500

of 1300 x zonder beperking750 x 750

100 zonder beperking of 1000 x 600of 1400 x 500

850 x 800200 800 x zonder beperking of 1000 x 700

of 1200 x 650800 x 600 900 x 850

300 of 1000 x 500 of 1000 x 800of 1200 x zonder beperking of 1200 x 700

(1) Dit is ook het geval wanneer de plaatsingshoogte lager is dan de fabricagehoogte of wanneer het evenwicht vande druk van de isolerende beglazing ter plaatse werd hersteld.

Page 13: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Condensatie op dubbele beglazingen • 440

Het beste middel om de oppervlakte-condensatie aan de binnenzijde tebeperken, is het opvangen van dewaterdamp bij de bron (bijvoorbeeldde keuken en de badkamer) en zerechtstreeks af te voeren naar buiten.Bovendien moeten ruimtes wordenverwarmd en vooral behoorlijk wordengeventileerd.

Het condensatierisico kan ook wordenverminderd door dubbele beglazingente gebruiken met een beter isolerendeafstandshouder in plaats van alumini-um. Hiervoor is SGG SWISSPACER aange-wezen. De oppervlaktetemperatuurvan het binnenglas wordt verhoogd,waardoor het condensatierisico in dehoeken afneemt.

Condensatie aan de buitenzijde (1)De oppervlaktecondensatie op positie1 van de dubbele beglazing verschijntals de temperatuur op deze zijde vande beglazing veel lager is dan de bui-tentemperatuur en als het dauwpunt(= temperatuur waarop de waterdampvloeibaar wordt) van de buitenluchthoger is dan de temperatuur van hetglas.

De oppervlaktetemperatuur aan debuitenkant van een beglazing hangt afvan:

- de warmtestroom die van de binnen-kant door het glas gaat. Deze hangto.m. af van het temperatuurverschildat bestaat tussen het binnenopper-vlak en het buitenoppervlak van debeglazing en de U-waarde van dezelaatste;

- de convectieve uitwisseling met debuitenlucht;

- de verliezen door straling, vooral naarhet hemelgewelf toe.

Uit diverse studies en metingen diewerden uitgevoerd door het WTCB,blijkt dat de warmte-uitwisseling doorstraling vrij beperkt is bij bewolkt weer.Als de hemel ’s nachts echter helder is,doen zich aanzienlijke warmteverliezenvoor naar de hemel.

Het stralingseffect van een beglaasdoppervlak naar de hemel kan wordenvergeleken met een wagen die ’s nachts, bij open hemel en windstilweer buiten staat: ’s morgens zijnbepaalde delen van de buitenkant natof zelfs bevroren, zelfs als het nietgeregend heeft. Als de wagen langseen gebouw is geparkeerd, stelt menvast dat de ruiten aan de kant van hetgebouw zelden nat zijn; het gebouwvermindert immers sterk de uitwisse-ling door straling tussen de ruiten vande wagen en de hemel.

De tabel op pagina 441 geeft de resul-taten van het WTCB voor een beglaasdoppervlak op een open plaats. Deoppervlaktetemperatuur wordt gege-ven op de buitenzijde van de beglazingen de relatieve vochtigheid van de buitenlucht die een oppervlakte-condensatie veroorzaakt bij een binnentemperatuur van 20 °C en bijhelder weer.

Condensatie op dubbelebeglazingen

32Technische vragen

A l g e m e e nHet verschijnsel oppervlaktecondensa-tie op dubbele beglazingen komt voorin drie vormen, te weten:

• op de buitenzijde of positie 1;

• op de spouwzijdes 2 en 3 van de dubbele beglazing;

• op de binnenzijde of positie 4.

Door het koudebrugeffect ter hoogtevan de afstandshouders van dubbelebeglazingen is de condensatievormingzeer verschillend naargelang u zich binnen of buiten het gebouw bevindt.

De oppervlaktecondensatie op de binnenzijde begint altijd in de hoeken,voornamelijk als gevolg van de extrakoeling veroorzaakt door de koudebrug.Bij afstandshouders, die vervaardigdzijn uit composietmateriaal en dus beter isolerend, bijvoorbeeld SGG SWISSPACER, wordt het condensa-tierisico in deze hoeken verkleind.

De oppervlaktecondensatie op de buitenzijde doet zich zelden voor in dehoeken aangezien de randen van hetbuitenglas worden opgewarmd terhoogte van de koudebrug. Het koudstepunt van het buitenoppervlak van debeglazing bevindt zich meestal in demiddelste zone, daar waar het warmte-verlies kleiner is.

Condensatie aan de binnenzijde (4)Het verschijnsel van de oppervlakte-condensatie op positie 4 van de dubbe-le beglazing houdt verband met de volgende factoren:

- het buitenklimaat;

- de temperatuur van de binnenlucht;

- de luchtvochtigheid in het gebouw;

- de mate van ventilatie;

- de oppervlaktetemperatuur van de wand.

Om de condensatie te beperken, moetu dus al deze parameters aanpakken,met uitzondering van het buiten-klimaat waarop wij uiteraard geenenkele invloed hebben.

Condensatie op dubbelebeglazingen

439 • Condensatie op dubbele beglazingen

32

Buiten

Binnen

Buiten

Binnen

i Schema oppervlaktecondensatie binnen- en buitenglasblad van een beglazing

Page 14: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Condensatie op dubbele beglazingen • 442

Opmerkingen• Een voorbijgaande condensatie die

ontstaat:

- in zeer vochtige periodes;

- in ruimtes waar veel onmiddellijk vocht wordt geproduceerd (bv. badkamer);

- bij uitzonderlijk koud weer;

• is normaal. Deze condensatie magechter niet permanent zijn.

• Bij een renovatie of constructie vaneen gebouw moeten voor bouw-materialen zoals beton, bepleistering,deklagen en betegeling grote hoe-veelheden water worden gebruikt.Als deze materialen drogen, ontstaater binnen het gebouw een abnormaalvochtig overgangsklimaat (dat somsmeer dan een jaar aanhoudt) waarinhet condensatierisico abnormaalhoog is.

• Als voor de hermetische afdichtingvan de dubbele beglazing een meta-len afstandshouder wordt gebruikt,ontstaat een koudebrug. Het nadeli-ge effect van deze koudebrug is deste groter als de dubbele beglazing inhet middelste deel beter isolerend is(lage U-waarde in het midden[W/m2K]) en het profiel waarin ze isgeplaatst thermisch sterk geleidend(lage Uf-waarde [W/m2K]); daaromwordt SGG SWISSPACER aanbevolenom dit neveneffect aanzienlijk tebeperken!

• Kleine afgesloten ruimtes:

Zelfs in ruimtes die naargelang hungebruik over het algemeen goedgeventileerd en/of verwarmd zijn,kan de gebruiker kleine afgeslotenruimtes creëren met plaatselijk een

abnormaal vochtig klimaat (bijvoor-beeld, ruimte tussen het buiten-schrijnwerk en een bekleding, plaat-sing van decoraties of meubels in de buurt van schrijnwerk, enz.). Hetcondensatierisico is op deze plaatsenabnormaal hoog.

Condensatie op dubbelebeglazingen

32Technische vragen

Uit deze tabel blijkt dat ook bij binnen-temperatuur van 20°C:

- een enkele beglazing bijna nooit eenoppervlaktetemperatuur heeft dielager is dan de temperatuur van debuitenlucht, zodat elke condensatieaan de buitenzijde uitgesloten is;

- de verbetering van de thermische isolatie (lage U-waarde) een vermin-dering inhoudt van de warmteover-dracht naar de buitenzijde: het be-glaasde oppervlak aan de buitenkantis kouder en het condensatierisicogroter;

- bij hoge windsnelheid de tempera-tuur van het glas meestal dicht bij die van de buitenlucht ligt;

- het risico dat de beglazing een veellagere temperatuur heeft dan de buitenlucht kleiner wordt naarmatede buitenlucht afkoelt.

Kortom, de oppervlaktecondensatieaan de buitenkant van de beglazingenis een verschijnsel dat zich soms ’s nachts en in de vroege ochtend voor-doet op goed isolerende beglazingen,bij helder weer en als er geen wind is.Het wordt vooral veroorzaakt door de

warmteverliezen naar de helderehemel.

Dit verschijnsel moet niet wordengezien als een slechte eigenschap vande dubbele beglazing, maar als bewijsvan een goede thermische isolatie.

Condensatie aan de spouwzijden2 en 3De vorming van condensatie op despouwzijden van de dubbele beglazingwijst erop dat de lucht- of gasspouwniet meer dicht is. De deshydraterendestoffen zijn dan vlug verzadigd en allevochtige lucht die door de randafdich-ting naar binnen komt, vermindert dezichtbaarheid omdat er condensatieontstaat op de posities 2 en 3 van dedubbele beglazing. De dubbele begla-zing moet dan worden vervangen aan-gezien het proces onomkeerbaar is.

Deze beglazing wordt vervangen vol-gens de voorwaarden en specificatiesvan de tienjarige garantie op dubbelebeglazingen als dit verschijnsel zichvoordoet binnen 10 jaar na de leve-ringsdatum.

Condensatie op dubbelebeglazingen

441 • Condensatie op dubbele beglazingen

32

Wind THelling

SGG PLANILUX SGG CLIMALIT SGG CLIMAPLUS(m/s) (°C) (U = 5,8 W/m2.K) (U = 2,9 W/m2.K) (U = 1,3 W/m2.K)

Tglas Condensatie Tglas Condensatie Tglas Condensatie

(°C) (°C) (°C)

0 10 verticaal 12.4 geen 9.3 95% 7.2 83%

0 0 verticaal 7.3 geen 2.2 geen -1.3 90%

0 -10 verticaal 2.2 geen -4.9 geen -9.9 99%

0 10 horizontaal 9.8 99% 5.8 75% 2.9 61%

0 0 horizontaal 4.7 geen -1.3 90% -5.6 63 %

0 -10 horizontaal -0.3 geen -8.4 geen -14.1 69 %

4 10 verticaal 11.2 geen 9.7 99% 9.0 93 %

4 10 horizontaal 9.9 99 % 8.3 89% 7.4 84 %

10 10 verticaal 10.7 geen 9.9 99% 9.5 97 %

Page 15: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Tabellen • 444

Tabellen32

Technische vragen

Tabellen

443 • Tabellen

32

Lengte-eenheden

1 in (inch) = 25.4 mm

1 ft (foot) = 12 in = 304.8 mm

1 yd (yard) = 914.4 mm

Kracht- en drukeenheden

10 N (Newton) = 1 kgf *

1 Pa (Pascal) = 1 N/m2

1 daN/m2 (deca Pascal) = 10 Pa

1 MPa (mega Pascal) = 106 Pa = 1 N/mm2

1 bar = 105 Pa = 1 daN/cm2 = 10 N/mm2

1 atmosfeer = 760 mm kwik

= 1.013 bar

= 101 325 Pa

1 lb/sq in (pound per square inch) = 1 psi = 6.896 . 10-3 N/mm2

Conversietabel van windsnelheden in dynamische druk

Windsnelheid Druk

Beaufortschaal km/uur m/seconde kgf/m2 Pa

4 30 8.3 4.3 42

5 35 9.7 5.9 58

6 45 12.5 9.5 93

7 55 15.3 14.5 142

8 65 18.1 20.5 200

9 80 22.2 31.0 304

10 95 26.4 43.5 426

11 110 30.3 57.5 563

12 120 33.3 69.0 676

130 36.1 81.0 793

140 38.9 94.5 926

150 41.6 108.0 1058

160 44.4 123.0 1200

170 47.2 139.0 1362

180 50.0 156.0 1528

190 52.8 174.0 1705

200 55.5 193.0 1891

210 58.2 212.0 2080

220 61.1 228.0 2295

230 63.9 256.0 2510

240 66.7 278.0 2730

250 69.4 310.0 2950

* Het exacte getal is 1,02. Het werd tot op de eenheid afgerond.

Energie-eenheden (arbeid, hoeveelheid warmte)

1 W s (Watt seconde)

1 J (Joule) = 1 Nm

0.239 . 10-3 kcal

1 kgf m = 9.81 J

1 kcal (kilocalorie)= 4186 J

1 Btu (British thermal unit) = 1055 J

1 W/m2.K = 0.860 kcal/h.m2

1 Btu/hr.ft2 = 3.154 W/m2

Temperatuureenheden

Dikte van floatglas SGG PLANILUX, SGG PARSOL…

Nominale dikte(mm) Minimale fabricage dikte (mm)

3 2.8

4 3.8

5 4.8

6 5.8

8 7.7

10 9.7

12 11.7

15 14.5

19 18.0

°C= Celsius

K = Kelvin

°F = Fahrenheit

0°C = 273.15 K

T (K) = (t(°C) + 273.15)

t (°C) = 5/9 x (t(°F) - 32)

t (°F) = 32 + 9/5 T(°C)

Page 16: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Tabellen • 446

Tabellen32

Technische vragen

Tabellen

445 • Tabellen

32

Dynamische basiswinddruk qb (NBN S 23-002)

Dynamische basisdruk qb(1)

(N/m2)

Hoogte z van de klasse I klasse II klasse III klasse IV

bovenrand van Kust (2) Landelijke zone Stadszone, Steden (3)

de beglazing alleenstaande gebou- industriële

(m) wen of bomen of beboste zone

≤ 5 885 656 633 633

6 920 695 633 633

7 951 729 633 633

8 977 759 633 633

9 1001 786 633 633

10 1023 810 633 633

12 1060 852 679 633

14 1092 889 719 633

16 1121 921 753 633

18 1146 950 784 633

20 1169 976 813 664

22 1189 1000 839 692

24 1209 1022 863 718

26 1226 1043 885 743

28 1243 1062 906 765

30 1258 1080 925 787

35 1293 1120 970 836

40 1324 1156 1009 879

45 1351 1188 1044 918

50 1375 1217 1076 953

55 1398 1243 1105 986

60 1418 1267 1132 1016

65 1438 1290 1157 1044

75 1472 1330 1202 1094

80 1488 1349 1223 1118

85 1502 1366 1242 1140

90 1516 1383 1261 1160

95 1530 1399 1278 1180

100 1542 1414 1295 1199

(1) Voor verticale binnenbeglazing (binnenscheidingswanden bijvoorbeeld), neemt men een conventionele druk van 450 Pa

(2) Kustgebied bij vloed over een afstand tot 2 km, ook in steden

(3) Gebieden met bouwwerken van minstens 10 m hoog op minstens 1/4 van de oppervlakte

De hoogte z moet gerekend worden vanaf het maaiveld tot aan de bovenrand van het glas. Wanneer hetglas zich in de onderste helft van het gebouw bevindt, neemt men voor de berekening bij onderdruk dehalve hoogte van het gebouw

TIMOSHENKO Vormcoëfficiënten · en ‚ in functie van de verhouding L/b van de afmetingen van de beglazing en van het aantal zijden die ondersteund zijn.

L/b 4 steunen 3 steunen 2 tegenover elkaar geplaatste steunen

· ß · ß · ß

0.50 - - 0.078 0.600

0.67 - - 0.106 0.706

0.71 - - 0.112 0.727

0.77 - - 0.119 0.751

0.83 - - 0.126 0.775

0.91 - - 0.135 0.801

1.00 0.044 0.536 0.140 0.820 0.142 0.866

1.10 0.053 0.576 0.146 0.838 in alle in alle

1.20 0.062 0.613 0.151 0.852 gevallen gevallen

1.30 0.070 0.645 0.155 0.863

1.50 0.084 0.698 0.160 0.876

1.70 0.096 0.738 0.163 0.882

2.00 0.111 0.781 0.165 0.890

3.00 0.134 0.845 0.166 0.893

5.00 0.142 0.864 0.166 0.893

> 5 0.142 0.865 0.166 0.893

Gemiddelde breukspanning van het natronkalkglas

Glastype Gemiddelde breukspanning R (N/m2)

Floatglas (SGG PLANILUX, SGG PARSOL, SGG ANTELIO…) 45 x 106 (NBN EN 572)

Halfgehard glas (SGG PLANIDUR) 70 x 106 (NBN EN 1863)

Gehard glas (SGG SECURIT) 120 x 106 (NBN EN 12150)

Page 17: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Tabellen • 448

Tabellen32

Technische vragen

Tabellen

447 • Tabellen

32

Gelaagd glas SGG STADIP, SGG STADIP PROTECT, SGG STADIP SILENCE

Gelaagd glas (mm) Berekende equivalente nominale dikte (mm) Equivalente dikte(1) (mm)

33.x 4.24 4

44.x 5.66 5

55.x 7.07 6

66.x 8.49 8

88.x 11.31 10

(1) Diktes beperkt tot de commerciële waarden

Winddrukcoëfficiënten - verticale wanden

Oppervlakte S(2) Drukcoëfficiënt cp(1)

m2 Centrale zone(f) van de gevel Randzone (b) van de gevel

≤1 -1.3 -1.5

1.5 -1.247 -1.447

2.0 -1.210 -1.410

2.5 -1.181 -1.381

3.0 -1.157 -1.357

3.5 -1.137 -1.337

4.0 -1.119 -1.319

4.5 -1.104 -1.304

5.0 -1.090 -1.290

5.5 -1.078 -1.278

6.0 -1.067 -1.267

6.5 -1.056 -1.256

7.0 -1.046 -1.246

7.5 -1.037 -1.237

8.0 -1.029 -1.229

8.5 -1.021 -1.221

9.0 -1.014 -1.214

9.5 -1.007 -1.207

≥10 -1.0 -1.2

Figuurglas (SGG DECORGLASS en SGG MASTERGLASS)

Nominale dikte (mm) Minimale fabricagedikte (mm)

4 3.5

5 4.5

6 5.5

8 7.5

10 9.5

(1) Geval van gebouwen met meerdere binnenscheidingswanden en opengaande ramen (bijvoorbeeld woonhuis)

(2) In geval van interpolatie zijn de volgende formules van toepassing:• Centrale zone f: cp = -1,3 - (-0,3) . logS• Randzone b: cp = -1,5 - (-0,3) . logS

Page 18: 3-2 TECHNISCHE VRAGEN Volledig Hoofdstuk

Tabellen • 450

Tabellen32

Technische vragen

Tabellen

449 • Tabellen

32

Equivalente dikte - gewicht van de beglazing

Type beglazing Berekende minimale Berekende equivalente Gewicht van

equivalente dikte (mm) nominale dikte (mm) de beglazing N/m2 (Pa)

Gelaagd glas33 3.96 4.24 150

44 5.37 5.66 200

55 6.79 7.07 250

66 8.20 8.49 300

88 10.89 11.31 400

Isolerende beglazing4 + 4 4.66 4.91 200

4 + 5 5.09 5.33 225

4 + 6 5.69 5.92 250

5 + 5 5.89 6.13 250

5 + 6 6.30 6.54 275

6 + 6 7.11 7.36 300

6 + 8 7.98 8.27 350

6 + 10 9.27 9.56 400

Isolerende beglazing met gelaagd glas4 + 33 4.71 4.99 250

5 + 33 5.20 5.50 275

6 + 33 5.77 6.05 300

4 + 44 5.42 5.71 300

5 + 44 6.10 6.38 325

6 + 44 6.74 7.05 350

5 + 55 6.85 7.13 375

6 + 55 7.50 7.78 400

8 + 55 8.67 9.02 450

10 + 55 9.75 10.09 500

33 + 33 4.86 5.20 300

44 + 44 6.59 6.94 400

55 + 55 8.32 8.67 500

Dauwpunt - relatieve vochtigheidDauwpunt van de lucht bij een temperatuur Tlucht en voor een relatieve vochtigheid RV van x %

Voorbeeld:Het dauwpunt van de lucht met temperatuur Tlucht van 20 °C en waarvan de relatieve vochtigheid RV 55% is, is 10,7 °C

Tlucht (°C) Relatieve vochtigheid (%)

50 55 60 65 70 75 80 85 90 95

30 18.4 20.0 21.4 22.7 23.9 25.1 26.2 27.2 28.2 29.1

29 17.5 19.0 20.4 21.7 23.0 24.1 25.2 26.2 27.2 28.1

28 16.6 18.1 19.5 20.8 22.0 23.1 24.2 25.2 26.2 27.1

27 15.7 17.2 18.6 19.8 21.1 22.2 23.3 24.3 25.2 26.1

26 14.8 16.3 17.6 18.9 20.1 21.2 22.3 23.3 24.2 25.1

25 13.9 15.3 16.7 18.0 19.1 20.2 21.3 22.3 23.2 24.1

24 12.9 14.4 15.7 17.0 18.2 19.3 20.3 21.3 22.3 23.2

23 12.0 13.5 14.8 16.1 17.2 18.3 19.4 20.3 21.3 22.2

22 11.1 12.5 13.9 15.1 16.3 17.4 18.4 19.4 20.3 21.2

21 10.2 11.6 12.9 14.2 15.3 16.4 17.4 18.4 19.3 20.2

20 9.3 10.7 12.0 13.2 14.4 15.4 16.5 17.4 18.3 19.2

19 8.3 9.8 11.1 12.3 13.4 14.5 15.5 16.4 17.3 18.2

18 7.4 8.8 10.1 11.3 12.4 13.5 14.5 15.4 16.3 17.2

17 6.5 7.9 9.2 10.4 11.5 12.5 13.5 14.5 15.4 16.2

16 5.6 7.0 8.2 9.4 10.5 11.5 12.5 13.4 14.3 15.2

15 4.7 6.0 7.3 8.5 9.6 10.6 11.6 12.5 13.4 14.2

14 3.7 5.1 6.4 7.5 8.6 9.6 10.6 11.5 12.4 13.2

13 2.8 4.2 5.4 6.6 7.7 8.7 9.6 10.5 11.4 12.2

12 1.9 3.2 4.5 5.6 6.7 7.7 8.7 9.6 10.4 11.2

11 1.0 2.3 3.6 4.7 5.8 6.7 7.7 8.6 9.4 10.2

10 0.1 1.4 2.6 3.7 4.8 5.8 6.7 7.6 8.4 9.2

9 -0.8 0.5 1.7 2.8 3.8 4.8 5.7 6.6 7.5 8.2

8 -1.6 -0.4 0.7 1.8 2.9 3.9 4.8 5.6 6.4 7.2

7 -2.4 -1.2 -0.2 0.9 1.9 2.9 3.8 4.7 5.5 6.3

6 -3.2 -2.1 -1.0 -0.1 0.9 1.9 2.8 3.7 4.5 5.3

5 -4.0 -2.3 -1.9 -0.9 0.1 1.0 1.8 2.7 3.5 4.3

4 -4.8 -3.7 -2.7 -1.7 -0.9 0.0 0.9 1.7 2.5 3.3

3 -5.7 -4.6 -3.5 -2.6 -1.7 -0.9 -0.1 0.7 1.5 2.3