292 RVZ-Advies Over Wmo: Borg Ondersteuning
2
algemeen 35 zorg & financiering > 3-2005 Op 28 januari 2005 heeft de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) een spoed- advies aangeboden aan de Staatssecretaris van VWS over de Wet op de maatschappelijke onder- steuning. De Raad is in principe positief over de bedoelingen van de WMO. De RVZ concludeert in zijn advies dat de maatschappelijke participa- tie van mensen met een beperking in Nederland te kort schiet. Gemeenten moeten de beperkin- gen van inwoners in zoverre opheffen dat zij in staat zijn evenveel te participeren als mensen zonder beperkingen. De Wet op de maatschappelijke ondersteuning moet het recht borgen op ondersteuning bij maatschappelijke participatie van mensen met een beperking. Gemeenten moeten een ‘com- pensatieplicht’ opgelegd krijgen, staat in het RVZ-advies. Mensen met een beperking willen terecht een volwaardige plek in de samenleving, maar ze krijgen die plek niet. Als het gaat om maat- schappelijke participatie, schiet Nederland te kort, constateert de Raad in zijn briefadvies. Bovendien werkt de AWBZ niet goed. Mensen krijgen niet de zorg waar zij om vragen en waar- op zij recht hebben. Daar komt nog bij dat de overheid de uitgaven voor die zorg niet meer kan beheersen. Dus adviseert de RVZ met kracht de maatschappelijke participatie van mensen met een beperking aan te pakken én de AWBZ te saneren. De gemeente moet verantwoordelijk worden voor de maatschappelijke participatie van mensen met een beperking. En de AWBZ moet gesplitst in twee duidelijke componenten: zorg en maatschappelijke participatie. Voor dat laatste wordt de gemeente verantwoordelijk binnen het kader van de Wet op de maatschap- pelijke ondersteuning (WMO). Impuls voor lokale democratie De Raad meent dat de nieuwe wet de lokale democratie een impuls kan geven. De relatie tussen burger en gemeente moet het focus zijn van de wet. In die relatie moet de wet burger- schap activeren, gemeenschapszin mobiliseren en de verantwoordelijkheid voor welzijn en gezondheid, ook van anderen (bijv. in de sfeer van de mantelzorg) bevorderen. Naar het oor- deel van de Raad moet duidelijk worden dat de gemeente een brede en zware taak heeft en auto- noom is in het voeren van de regie hierover op het terrein van welzijn, wonen en ondersteu- ning. Voor centrale wet- en regelgeving zou moeten gelden: nee, tenzij. Niet de relatie rijk- gemeente, maar die tussen burger en gemeente is van belang. De lokale differentiatie die hier- van het gevolg kan zijn, is geen probleem, maar de oplossing vindt de Raad. De gemeente moet de regie ook kunnen voeren over de grens van de WMO: als het nodig is, moet de gemeente ook zorgaanbieders en -verzekeraars kunnen aan- spreken. Doel van de lokale regie moet immers zijn: het borgen van de continuïteit van zorg en ondersteuning in een situatie van versnippering van de financiering van de ‘long term care’. Compensatieplicht De Staatssecretaris had in aansluiting op een eerder advies van de Raad (Gemeente en zorg) spe- cifieke aanvullende vragen gesteld. De antwoor- den staan in dit advies, dat zij benut bij de voor- bereiding van een wettekst, die volgens plan- ning binnenkort naar het parlement wordt gestuurd. Een van de voorstellen die de RVZ doet is dat de WMO voorschrijft wat maatschappe- lijke participatie in ieder geval moet inhouden (bijv. toegang tot het openbaar vervoer of tot het onderwijs). Verder zou de gemeente een zogenaamde com- pensatieplicht moeten krijgen. Dat betekent dat 292 rvz-advies over wmo: borg ondersteuning
Transcript of 292 RVZ-Advies Over Wmo: Borg Ondersteuning
algemeen
35zorg & financiering > 3-2005
Op 28 januari 2005 heeft de Raad voor deVolksgezondheid en Zorg (RVZ) een spoed-advies aangeboden aan de Staatssecretaris vanVWS over de Wet op de maatschappelijke onder-steuning. De Raad is in principe positief over debedoelingen van de WMO. De RVZ concludeertin zijn advies dat de maatschappelijke participa-tie van mensen met een beperking in Nederlandte kort schiet. Gemeenten moeten de beperkin-gen van inwoners in zoverre opheffen dat zij instaat zijn evenveel te participeren als mensenzonder beperkingen.
De Wet op de maatschappelijke ondersteuningmoet het recht borgen op ondersteuning bijmaatschappelijke participatie van mensen meteen beperking. Gemeenten moeten een ‘com-pensatieplicht’ opgelegd krijgen, staat in hetRVZ-advies.
Mensen met een beperking willen terecht eenvolwaardige plek in de samenleving, maar zekrijgen die plek niet. Als het gaat om maat-schappelijke participatie, schiet Nederland tekort, constateert de Raad in zijn briefadvies.Bovendien werkt de AWBZ niet goed. Mensenkrijgen niet de zorg waar zij om vragen en waar-op zij recht hebben. Daar komt nog bij dat deoverheid de uitgaven voor die zorg niet meer kanbeheersen. Dus adviseert de RVZ met kracht demaatschappelijke participatie van mensen meteen beperking aan te pakken én de AWBZ tesaneren. De gemeente moet verantwoordelijkworden voor de maatschappelijke participatievan mensen met een beperking. En de AWBZmoet gesplitst in twee duidelijke componenten:zorg en maatschappelijke participatie. Voor datlaatste wordt de gemeente verantwoordelijkbinnen het kader van de Wet op de maatschap-pelijke ondersteuning (WMO).
Impuls voor lokale democratie
De Raad meent dat de nieuwe wet de lokaledemocratie een impuls kan geven. De relatietussen burger en gemeente moet het focus zijnvan de wet. In die relatie moet de wet burger-schap activeren, gemeenschapszin mobiliserenen de verantwoordelijkheid voor welzijn engezondheid, ook van anderen (bijv. in de sfeervan de mantelzorg) bevorderen. Naar het oor-deel van de Raad moet duidelijk worden dat degemeente een brede en zware taak heeft en auto-noom is in het voeren van de regie hierover ophet terrein van welzijn, wonen en ondersteu-ning. Voor centrale wet- en regelgeving zoumoeten gelden: nee, tenzij. Niet de relatie rijk-gemeente, maar die tussen burger en gemeenteis van belang. De lokale differentiatie die hier-van het gevolg kan zijn, is geen probleem, maarde oplossing vindt de Raad. De gemeente moetde regie ook kunnen voeren over de grens van deWMO: als het nodig is, moet de gemeente ookzorgaanbieders en -verzekeraars kunnen aan-spreken. Doel van de lokale regie moet immerszijn: het borgen van de continuïteit van zorg enondersteuning in een situatie van versnipperingvan de financiering van de ‘long term care’.
Compensatieplicht
De Staatssecretaris had in aansluiting op eeneerder advies van de Raad (Gemeente en zorg) spe-cifieke aanvullende vragen gesteld. De antwoor-den staan in dit advies, dat zij benut bij de voor-bereiding van een wettekst, die volgens plan-ning binnenkort naar het parlement wordtgestuurd. Een van de voorstellen die de RVZ doetis dat de WMO voorschrijft wat maatschappe-lijke participatie in ieder geval moet inhouden(bijv. toegang tot het openbaar vervoer of tot hetonderwijs). Verder zou de gemeente een zogenaamde com-pensatieplicht moeten krijgen. Dat betekent dat
292 rvz-advies over wmo: borg ondersteuning
ZenF-0305 cyaan.qxd 14-4-2005 11:08 Pagina 35
stelsel
36 3-2005 > zorg & financiering
zij de beperking van een inwoner moet compen-seren of opheffen, opdat deze inwoner een aaneen ander gelijkwaardige plaats in de samenle-ving krijgt. De gemeente moet in het openbaarworden beoordeeld op zijn prestaties op dit ter-rein, onder meer via het internet, en burgers
moeten meer inspraak krijgen in de WMO die deStaatssecretaris voorstelt.Het advies staat op de website van de RVZ:www.rvz.net.Bron: RVZ, 28 januari 2005<
Een aantal Eerste-Kamerleden ging tijdensbehandeling van de Zorgverzekeringswet in ophet belang van een goed verankerde positie vande eerstelijnszorg. Minister Hoogervorst steldedat de belangrijke poortwachtersfunctie nietwordt opgeheven door dit wetsvoorstel. In deoorspronkelijke plannen was dit echter welmogelijk echter dit is volstrekt ongewenst.Nederland heeft een uniek systeem dat dezeleden graag willen behouden.
De leden van de SP-fractie merken op dat huis-artsenzorg van oudsher een zorg is die in naturawordt aangeboden en met de inschrijving opnaam wordt een vaste relatie tussen patiënt enhuisarts gecreëerd, die de gezondheidszorggeen windeieren heeft gelegd. Patiënten zijn over het algemeen erg tevredenover hun vaste huisarts die hun integrale zorglevert en houder is van het medisch dossier enjuist door die vaste relatie is er weinig neigingtot shoppen en wordt onnodig bezoek aan detweede lijn voorkomen. De leden van de SP-frac-tie vroegen of de Minister van plan is om zorg innatura als het om huisartsenzorg gaat te blijvenbevorderen. Volgens C. Bos van Zorgverzeke-raars Nederland (Medisch Contact, 4 februari2005) zal het abonnementstarief voor huisart-sen verleden tijd zijn met de komst van deZorgverzekeringswet. Omdat in deze wet elkeverzekerde de mogelijkheid heeft van een eigenrisico, kan een abonnementstarief technischniet. De SP vraagt zich af of er, behalve de optie
om bezoek aan de huisarts net zoals bij de no-claim is gebeurd buiten het eigen risico te hou-den, nog andere opties zijn om dit probleem teattaqueren, ervan uitgaande dat de Minister netzo als deze fractie hecht aan een sterke eerstelijn. Als gevolg van een amendement wordt depoortwachtersfunctie nu duidelijk in de wet ver-ankerd.De leden van de SGP- en CU-fractie vroegen ofde Minister ook bereid is in de lagere regelge-ving duidelijk op te nemen dat verzekeraars ookecht verplicht zijn om de huisarts als basis vanhet systeem te nemen, welke alternatieven erverder ook worden geboden. Dat betekent nietdat de huisarts ook zelf alle taken moet verrich-ten, maar hij blijft wel volop verantwoordelijkvoor het goed functioneren van de basiszorg.De leden van de SP-fractie sloten zich aan bij debovenstaande vragen van de VVD- de SGP/CU-fracties.De fractie van D66 in de Senaat heeft inmiddelsom opschorting van de stelselwijziging gevraagden de CDA-fractie vraagt zich af of invoering op1 januari nog haalbaar is. Ook de fractie van dePvdA in de Eerste Kamer is kritisch.Volgens Minister Hoogervorst is het niet nood-zakelijk om voor het zomerreces de wetgeving inde Tweede en Eerste Kamer af te ronden.Bronnen: www.huisartsvandaag.nl, elektronischenieuwsbrief Landelijk Steunpunt cliëntenRaden (LSR),18 maart 2005, D66, 2 maart 2005 en ZN Journaal,2005, nr. 10 en nr. 12<
293 eerste kamer kritisch over zorgverzekeringswet
ZenF-0305 cyaan.qxd 14-4-2005 11:08 Pagina 36
