225x225 Eilandje 09 - Niets gevonden · Het Eilandje ondergaat een grondige transformatie. Het is...

Het EilandjeStadsvernieuwing in Antwerpen

225x225_Eilandje_09.indd 1 22-07-2008 15:17:51

225x225_Eilandje_09.indd 2 22-07-2008 15:17:57

Het Eilandje ondergaat een grondige transformatie. Het is een stads-

deel met een bijzonder rijke geschiedenis dat zich door middel van

een sterke visie en een veelheid aan plannen omvormt van een haven-

gebied naar een volwaardige stadswijk. Het maritieme verleden krijgt hier

een plek in de hedendaagse dynamiek van een stadsdeel in volle opmars.

Deze brochure geeft de ambitie van de stad Antwerpen met Het Eilandje

weer. In het bestuursakkoord voor de periode 2007–2012 heeft de stad

zich er immers toe verbonden om de eerste fase van het Masterplan

Eilandje uit te voeren. Zo krijgen de plannen voor de Oude Dokken, de

Montevideowijk en de Cadixwijk nu echt vorm.

Het Eilandje is ook opgenomen in het strategisch Ruimtelijk Structuur-

plan Antwerpen, de ruimtelijke visie van de stad voor de komende

twintig jaar. Dit betekent dat de realisatie van de plannen voor Het

Eilandje zowel politiek als juridisch verzekerd is.

In dit boekje vindt u een overzicht van waar we staan in de hele her-

ontwikkeling van Het Eilandje. Welke projecten – zowel private als

publieke – zijn al klaar? Wat is de koppeling tussen de vele plannen

en de realisaties? Wat staat er nog te gebeuren te komende jaren?

En wanneer kunt u wat precies verwachten?

Ludo Van Campenhout

Schepen voor Stadsontwikkeling en Ruimtelijke Ordening

Het EilandjeStadsvernieuwing in Antwerpen

225x225_Eilandje_09.indd 3 22-07-2008 15:17:58

225x225_Eilandje_09.indd 4 22-07-2008 15:17:58

Stadsdeel met een rijke geschiedenisHet Eilandje ziet voor het eerst het daglicht als haven-

site in de 16de eeuw. In de 19de eeuw laat Napoleon het

Bonaparte- en het Willemdok uitgraven. Na een inten-

se bloeiperiode verschuiven de havenactiviteiten in de

20ste eeuw naar het noorden. Het Eilandje blijft achter

als een verlaten barrière tussen stad en haven. Pas in

de jaren ’70 groeit het besef van het potentieel van de

verlaten dokken, kades en pakhuizen.

StadsvernieuwingsplannenBegin jaren ‘90 ontstaat de organisatie ‘Stad aan de

Stroom’. Manuel de Solà-Morales zette de eerste visie

neer voor Het Eilandje. In 1997 werkt René Daniëls

concrete plannen uit voor de Oude Dokken, Montevideo-

wijk en Cadixwijk, een gebied van 75 hectare. De stad

investeert er vandaag fors met de klemtoon op wonen

en aandacht voor werken en ontspanning. Het Eilandje

ligt tussen het nieuwe park Spoor Noord en het toekom-

stige park aan het Droogdokkeneiland. Er loopt ook een

‘culturele as’ van noord naar zuid met het Museum aan

de Stroom als blikvanger.

Start van een nieuwe toekomstHet Eilandje is één van de hefboomacties van het stra-

tegisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen. De ontwik-

keling staat dan ook hoog op de prioriteitenlijst van het

stadsbestuur. In een eerste fase krijgen de Oude Dokken,

de Montevideo- en de Cadixwijk een grondige facelift

met tal van nieuwe, levendige functies en aangepaste

straten en pleinen met groen. In fase twee zijn de noor-

delijke zones Droogdokkeneiland en Mexico-Eiland en

het oostelijk gelegen Kempeneiland aan de beurt.

Betrekken van de bevolkingDe stad wil bewoners nauw betrekken bij de verande-

ringen in de wijk. In het verleden gebeurde dat al bij de

ontwikkeling van het Museum aan de Stroom, de Red

Star Line, het Sint-Felixpakhuis en bij de heraanleg van

het openbaar domein rond de Oude Dokken.

De stad wil dit ook in de toekomst intensief blijven doen.

Via enquêtes, hoorzittingen, evenementen, nieuwsbrie-

ven, brochures en de website blijft u op de hoogte.

Dynamische woonbuurt aan het water

HET EILANDJE IS EEN VOORMALIGE, KARAKTERVOLLE HAVENBUURT IN HET NOORDEN VAN ANTWERPEN. EEN

REEKS VAN AMBITIEUZE PROJECTEN MOET VAN DEZE 172 HECTARE GROTE SITE EEN BRUISENDE WIJK MAKEN.

HET WORDT EEN PLEK WAAR HET GOED OM WONEN EN WERKEN IS EN DIE BOL STAAT VAN COMMERCIËLE EN

CULTURELE ACTIVITEITEN. HET EILANDJE STAAT AAN DE VOORAVOND VAN EEN VEELBELOVENDE TOEKOMST!

HET EILANDJE | STADSVERNIEUWING IN ANTWERPEN 5

225x225_Eilandje_09.indd 5 22-07-2008 15:18:00

225x225_Eilandje_09.indd 6 22-07-2008 15:18:01

Het Eilandje in feiten en cijfers

Algemeen Het Eilandje beslaat een totale oppervlakte van

maar liefst 172 hectare.

In totaal liggen er 8,92 kilometer kades langs de

dokken.

Fase 1 omvat de Oude Dokken, de Montevideowijk

en de Cadix, goed voor een oppervlakte van

75 hectare.

Fase 2 bestaat uit Droogdokkeneiland, Mexico-Eiland

en Kempeneiland Oostrand, in totaal 97 hectare

groot.

Fase 1 Na de volledige heraanleg zullen de vloeren in alle

gebouwen in het zuidelijke deel van Het Eilandje een

totale oppervlakte hebben van 889.110 m².

Meer dan de helft van deze ruimte is bedoeld om in

te wonen, 462.514 m². Dit wil zeggen dat de stad

inschat dat de huidige 916 woningen zullen aan-

groeien tot 3.388. In bewoners uitgedrukt gaat het

om een stijging van 1.317 bewoners naar 6.779 in de

toekomst.

Naast woningen zullen ook handel en kantoren een

fl ink stuk inpalmen, 292.102 m².

Voorzieningen zoals bijvoorbeeld scholen en sport-

infrastructuur zijn goed voor 134.494 m².

Oude Dokken oppervlakte: 27 hectare

aantal woningen in 2008: 479

toekomstig aantal woningen: 996

aantal bewoners in 2008: 762

toekomstig aantal bewoners: 1.794

timing aanleg openbaar domein: in uitvoering

aantal ligplaatsen in de passantenhaven Willemdok:

300

Montevideowijk oppervlakte: 10 ha

aantal wooneenheden: 91

toekomstig aantal wooneenheden: 496

aantal bewoners: 128

toekomstig aantal bewoners: 939

timing aanleg openbaar domein: 2009 - 2013

gemiddeld aantal riviercruiseschepen in het Katten-

dijkdok tussen 2003 en 2008: 208

Cadixwijk oppervlakte: 38 ha


toekomstig aantal wooneenheden: 1.896



aantal ligplaatsen in de sociale jachthaven

Kempisch Dok : 240

timing aanleg openbaar domein: 2009 – 2020,

gelijklopend met ontwikkeling van de wijk,

verdeeld over twee fasen:

• fase 1: Kattendijkdok Oostkaai

• fase 2: Houtdok zuidkaai en woonstraten


225x225_Eilandje_09.indd 7 22-07-2008 15:18:05

225x225_Eilandje_09.indd 8 22-07-2008 15:18:06

Geschiedenis van Het Eilandje

Nieuwstad ontstaat in de 16de eeuwHet Eilandje ontstaat rond 1550 en is daarmee de oudste

havensite van Antwerpen. In ruil voor zijn bijdrage aan

de bouw van de stadsomwalling mag bouwondernemer

Gilbert Van Schoonbeke in het noorden van de stad een

oppervlakte van 25 hectare ontwikkelen. Het gebied

krijgt de toepasselijke naam Nieuwstad. Een groot

aantal havenbedrijven vestigen zich er in verschillende

pakhuizen.

Terugval na verovering door SpanjeGodsdienstig en politiek geweld maken later in de 16de

eeuw een einde aan de economische bloei van Antwerpen.

Na de verovering door de Spanjaarden in 1585 kent

Antwerpen een sterke terugval van de economische

activiteiten. Ook het aantal inwoners daalt dramatisch.

Daarom valt ook de ontwikkeling van de Nieuwstad stil.

Een groot deel van het gebied, dat overigens vlak tegen

de Spaanse omwalling ligt, blijft onbebouwd.

Nieuwstad wordt marinebasisPas tijdens het Franse bewind komt er terug vaart in

de ontwikkeling van de Nieuwstad. Napoleon zet uit

militaire overweging zijn zinnen op het gebied. Begin

19de eeuw laat hij er het Bonapartedok uitgraven. Een

tweede dok, het Willemdok, volgt enkele jaren later. De

Nieuwstad krijgt een belangrijke rol als marinebasis. Dit

duurt tot in 1814 wanneer Napoleon verbannen wordt

naar Elba.


225x225_Eilandje_09.indd 9 22-07-2008 15:18:07

Economische bloei na NapoleonNa de val van Napoleon maakt Antwerpen dankbaar

gebruik van de aangelegde infrastructuur. De haven be-

leeft een economische bloeiperiode. Zowel het aantal

schepen als hun afmetingen groeien. Daarom wordt er

meer noordelijk een nieuw dok gegraven, het Katten-

dijkdok. Rond de dokken ontstaat een stadskern en al

snel beginnen havenactiviteiten en stedelijk leven zich

te vermengen. Door de afwisseling van bouwblokken en

dokken lijkt het alsof de gebouwen op ‘eilanden’ liggen.

De nieuwe naam Het Eilandje is gelanceerd.

Barrière tussen stad en havenAan het einde van de 19de eeuw wordt duidelijk dat Het

Eilandje niet voldoet om de verdere groei van de haven

op te vangen. Door de internationalisering en schaalver-

groting van de scheepvaart in de 20ste eeuw breidt de

haven opnieuw uit, dit keer verder naar het noorden.

Op Het Eilandje verdwijnt het hectische havenleven en

de mensen trekken er weg. Haven en stad raken meer

en meer gescheiden. Het Eilandje blijft als een desolate

buurt, tussen stad en haven, achter.

Wachten op opwaarderingPas in de jaren ’70 steekt voor het eerst het besef de

kop op van het potentieel van de verlaten dokken, kades

en pakhuizen. Het gebied wacht op een eerste sein om

heropgewaardeerd te worden. Toch duurt het nog

tot 1990 vooraleer de eerste concrete plannen voor

Het Eilandje vorm beginnen te krijgen.

Eerste toekomstplannen in de jaren ‘90Stramien geeft in 1990 met haar globale structuurvisie

het startschot voor een denkproces over de toekomstige

ontwikkeling van de stad. Hieruit ontstaat later de

ambitieuze organisatie ‘Stad aan de Stroom’.

De gebieden Oud en Nieuw Zuid, de Scheldekaaien en

Het Eilandje staan hierin centraal. Voor Het Eilandje

mag Manuel de Solà-Morales zijn plan verder uitwerken

onder de bezielende leiding van Jef Van den Broeck.

Helaas mist dit plan voldoende draagvlak. Na 1994

zijn er geen middelen meer opgenomen in de stads-

begroting.

Structuurschets voor drie deelgebieden in 1997In 1996 laat Mieke Vogels, toenmalig schepen van ruim-

telijke ordening, een richtnota voor Het Eilandje opstel-

len om het planproces weer in gang te zetten. De stad

Antwerpen en het Gemeentelijk Havenbedrijf geven

één jaar later aan Mens en Ruimte de opdracht om een

structuurschets uit te werken voor drie deelgebieden:

de Oude Dokken, de Montevideowijk en de Cadixwijk. De

toenmalige stadsbouwmeester René Daniëls leidt het

project. Hij slaagt erin om de ideeën te vertalen naar

een realistisch en uitvoerbaar plan.

10

225x225_Eilandje_09.indd 10 22-07-2008 15:18:13

Het Eilandje krijgt in 2002 een Masterplan In januari 2000 benoemt de stad René Daniëls tot

projectmanager voor een periode van vijf jaar. Hij

richt met een aantal medewerkers van zijn Buro 5 uit

Maastricht het ‘projectbureau Eilandje’ op. Dat-

zelfde jaar krijgt zijn Buro 5 de opdracht om een

Masterplan voor een vergroot Eilandje te maken.

Dit gebeurt in nauw overleg met het Gemeente-

lijk Havenbedrijf Antwerpen en de stad. Het stads-

bestuur keurt dit plan op 20 maart 2002 goed.

Masterplan krijgt gedetailleerde uitwerkingHet Masterplan bevat stedenbouwkundige krijtlijnen

voor de verdere ontwikkeling van het gebied. Het is

verder uitgewerkt in vier gedetailleerde documenten:

het Beeldkwaliteitplan voor de Buitenruimte

het Beeldkwaliteitplan voor de Architectuur

het Groenplan

het Waterplan

Verder in deze brochure vindt u meer informatie over

deze verschillende plannen.

Bijzonder Plan van Aanleg in 2005Na jarenlang plannen keurt Vlaams minister Van Mechelen

op 15 december 2005 het Bijzonder Plan van Aanleg

(BPA) voor Het Eilandje goed. Het BPA is een juridische

verankering van het Masterplan. Het geeft aan waar

en hoe hoog er gebouwd mag worden, waar er open

ruimten komen, enzovoort. Voortaan worden alle

stedenbouwkundige vergunningsaanvragen getoetst

aan de voorwaarden van dit BPA.

Hefboomacties in het strategisch Ruimtelijk Structuurplan AntwerpenDe plannen voor Het Eilandje zijn opgenomen in het

strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA).

Het s-RSA is een ruimtelijk toekomstbeeld voor de hele

stad en werd in 2006 goedgekeurd. Het Eilandje staat

hierin aangeduid als hefboomactie. Dat wil zeggen dat

de zuidelijke wijken Oude Dokken, Montevideo en Cadix

de komende jaren gerealiseerd worden.

Bestuursakkoord in 2007In het bestuursakkoord voor de periode 2007-2012 staat

de ontwikkeling van Het Eilandje hoog op de agenda.

Om alles in goede banen te leiden hebben het gemeente-

bedrijf Planningscel en AG VESPA, het vastgoedbedrijf

van de stad, de handen in elkaar geslagen. De ont-

wikkeling van het stadsdeel is intussen volop op gang

getrokken. Renovatie- en nieuwbouwprojecten schieten

als paddenstoelen uit de grond en de eerste straten en

pleinen zitten al in een nieuw kleedje.


225x225_Eilandje_09.indd 11 22-07-2008 15:18:14

OUDE DOKKEN

MONTEVIDEOWIJK

CADIXWIJK

MEXICO-

EILAND

DROOGDOKKEN-

EILAND

FASE 1

FASE 2

KEMPEN-

EILAND

225x225_Eilandje_09.indd 12 22-07-2008 15:18:14

Plannen


225x225_Eilandje_09.indd 13 22-07-2008 15:18:17

225x225_Eilandje_09.indd 14 22-07-2008 15:18:18

Openheid bewaren en identiteit accentuerenEén van de belangrijkste kenmerken van Het Eilandje is de tegenstelling tussen de open wateroppervlakten van de dok-

ken en de dichte bebouwing in de Montevideo- en de Cadixwijk. Het plan wil deze contrasten behouden. Ook de grid-

structuur van loodrecht op elkaar staande straten en dokken met een aantal opvallende losstaande gebouwen is type-

rend voor Het Eilandje. De stad wil deze structuur versterken en zelfs uitbreiden. Tegelijk moet er ook meer samenhang

ontstaan tussen de verschillende gebieden. Het Masterplan Eilandje streeft enerzijds naar het behoud van de historische

waardevolle gebouwen en voorziet anderzijds nieuwe toevoegingen in de vorm van invulprojecten in en naast bestaande

bouwblokken. Voorbeelden zijn het Museum aan de Stroom, de torens aan de westkaai van het Kattendijkdok en tal van

bouwblokken met uitzicht op het water in de Cadixwijk.

Culturele as als verbinding en ontmoetingselement Het Masterplan is voor een stuk gebaseerd op het gedachtegoed van Manuel de Solà-Morales. Die tekende een denk-

beeldige lijn van noord naar zuid door Antwerpen die tal van culturele toplocaties met mekaar verbindt. Deze culturele

as krijgt een centrale rol op Het Eilandje. Onder meer het Ballet van Vlaanderen, de Red Star Line en de Montevideo-

loodsen maken er deel van uit. Maar het belangrijkste scharnierpunt is het Museum aan de Stroom (MAS). Dat wordt dé

attractiepool en ontmoetingsplaats tussen noord en zuid, tussen west en oost, tussen haven en stad, tussen bewoners,

bezoekers, zakenlui en toeristen.

Masterplan Eilandje Fase 2Het Masterplan Fase 2 blikt vooruit naar een mogelijke toekomst. Een goede relatie met de moderne haven speelt hierin

een belangrijke rol. Het gaat onder meer om de nieuwe wijk Mexico-Eiland, Kempeneiland, de omgeving van de Noorder-

laan in het oosten van Het Eilandje en Droogdokkeneiland. Dit laatste deelgebied zou een groene parkzone worden. De

ontwikkelingen in deze tweede fase spelen zich echter af op langere termijn. Daarom zal de stad ze pas in de toekomst

verder uitwerken. Ten noorden van Het Eilandje plant het Vlaams Gewest de Oosterweelverbinding waardoor in de toe-

komst de ring rond Antwerpen helemaal rond zal zijn.

Masterplan Buro 5 Maastricht, 2002

HET MASTERPLAN IS DE STEDENBOUWKUNDIGE BASIS VOOR DE ONTWIKKELING VAN HET EILANDJE. HET WIL

HET EILANDJE TERUG LEEFBAAR MAKEN MET AANDACHT VOOR WONEN, WERKEN EN VRIJE TIJD. FASE 1 OMVAT

DE HERAANLEG VAN DE OUDE DOKKEN, DE CADIXWIJK EN DE MONTEVIDEOWIJK. FASE 2 GAAT OVER DROOG-

DOKKENEILAND, MEXICO-EILAND EN HET OOSTELIJK GELEGEN KEMPENEILAND.


225x225_Eilandje_09.indd 15 22-07-2008 15:18:20

225x225_Eilandje_09.indd 16 22-07-2008 15:18:20

Eenvoud en ruwheid bewarenDe voormalige havenactiviteiten hebben de buurt een eigen karakter gegeven met een sterke sociale en culturele ge-

ladenheid. Renovatie- en nieuwbouwprojecten moeten zoveel mogelijk binnen de authentieke sfeer van Het Eilandje

passen. Een belangrijk aspect is bijvoorbeeld het gebruik van specifi eke materialen zoals kasseien, staal, baksteen en

hardsteen. Zij zijn typisch voor Het Eilandje omdat ze een gevoel van eenvoud en ruwheid creëren.

Spelregels voor nieuwe bebouwingHet Beeldkwaliteitplan Architectuur bevat een duidelijke strategie voor nieuwe bebouwing. Het bevat een aantal con-

crete spelregels waaraan de architectuur van nieuwbouwprojecten moet voldoen. Typerend voor Het Eilandje zijn onder

meer de vele invulprojecten, de imposante torens op Kattendijkdok Westkaai en de bebouwing van de randen van de

Cadixwijk. Het Beeldkwaliteitplan Architectuur is voor al deze projecten een stevige houvast.

Monumenten beschermenMonumenten zoals de pakhuizen, sluizen, bruggen en historische kranen zijn sporen van de rijke geschiedenis van Het

Eilandje. Deze monumenten bepalen voor een groot stuk het uitzicht van Het Eilandje en dus moet er zorgvuldig mee

worden omgesprongen.

U vindt een opsomming van alle beschermde monumenten per wijk op pagina’s 46, 61 en 71.

Beeldkwaliteitplan voor de Architectuur Atelier JPLX, 2004

OM HET UNIEKE KARAKTER VAN HET EILANDJE TE BEWAREN, ZIJN ER TWEE BEELDKWALITEITPLANNEN

OPGEMAAKT: ÉÉN VOOR DE ARCHITECTUUR EN ÉÉN VOOR DE BUITENRUIMTE. HET BEELDKWALITEITPLAN

ARCHITECTUUR GEEFT EEN VISIE OP DE ONTWIKKELING VAN BESTAANDE EN TOEKOMSTIGE BEBOUWING OP

HET EILANDJE. HET PLAN BIEDT EEN STEVIG KADER ZODAT PRIVATE EN PUBLIEKE BOUWPLANNEN ERAAN

GETOETST KUNNEN WORDEN.


225x225_Eilandje_09.indd 17 22-07-2008 15:18:21

225x225_Eilandje_09.indd 18 22-07-2008 15:18:22

Leidraad voor heraanleggenHet Beeldkwaliteitplan Buitenruimte bevat heldere spelre-

gels voor het uitzicht van straten, pleinen en dokranden.

Telkens wanneer er een herinrichting plaatsvindt, moet

die binnen dit plan passen. Ook hier moet het typische

karakter van Het Eilandje met al haar ruwheid en eenvoud

duidelijk uitspringen. Het Buitenruimteplan doet uitspra-

ken over thema’s als verlichting, terrassen, meubilair

en kunst. De twee onderdelen die het meest in het oog

springen zijn groen en verkeer. Omdat groen in detail is

uitgewerkt in het Groenplan, gaan we hier dieper in op het

onderdeel verkeer.

Heraanleg Londenstraat-Amsterdamstraat De Londen- en de Amsterdamstraat liggen ongeveer op de-

zelfde plek waar vroeger de Spaanse omwalling lag. Ze vor-

men samen één van de belangrijkste hoofdontsluitingsas-

sen voor Het Eilandje. Deze as verbindt niet alleen de drie

verschillende wijken – Montevideowijk, Oude Dokken en

Cadixwijk – met elkaar, ze vormt ook een cruciale schakel

tussen park Spoor Noord en Leien langs de ene kant en de

Scheldekaaien langs de andere kant. Deze verkeersader is

als toekomstige economische as, een onmisbare schakel

om de geplande ontwikkelingen op Het Eilandje mogelijk

te maken. De Londen- en de Amsterdamstraat worden een

aangename plek om te wandelen met brede fi ets- en voet-

paden en veel ruimte voor het openbaar vervoer. De her-

aanleg is gepland voor 2009-2010 en kost ruim 11 miljoen

euro. Dat geld komt voornamelijk van de stad, in combina-

tie met Vlaamse subsidies.

Nieuwe tramlijnenDe verschillende projecten zorgen voor een toeloop van

nieuwe bewoners en bezoekers op Het Eilandje. Het stads-

bestuur en De Lijn willen Het Eilandje beter bereikbaar

maken en onderhandelen over de komst van twee nieuwe

tramlijnen. Tram 7 heeft nu nog haar eindhalte aan Sint-

Pietersvliet. In de toekomst kan de tram over de Schelde-

kaaien verder rijden tot de Montevideowijk. Dit zou het

Red Star Line Museum, de Shop en het Montevideopakhuis

vlotter toegankelijk maken. Ook de nieuwe Cadixwijk krijgt

op termijn beter openbaar vervoer. De stad en De Lijn pra-

ten over een tramlijn over de Italiëlei die langs Kattendijk-

dok Oostkaai zou lopen tot aan Mexico-Eiland. De bouw

van deze twee tramlijnen zal verschillende jaren in beslag

nemen en gebeurt samen met de aanleg van het openbaar

domein. Ook over de Londenstraat en de Amsterdamstraat

komt in de toekomst een tramlijn. De stad en De Lijn zullen

later een concrete timing bekend maken.

Beeldkwaliteitplan voor de Buitenruimte

Atelier JPLX, Michel Desvigne en Rob Cuyvers, 2002

HET BEELDKWALITEITPLAN BUITENRUIMTE GEEFT AAN HOE DE PUBLIEKE RUIMTE OP HET EILANDJE IN DE TOEKOMST

ZAL EVOLUEREN. ZO MOET BIJVOORBEELD ELKE HERAANLEG VAN EEN STRAAT EEN VARIATIE WORDEN OP HETZELFDE

THEMA, MET HEEL WAT RUIMTE VOOR INTERPRETATIE. DE STAD WIL DE EIGENSCHAPPEN DIE ZO UNIEK ZIJN AAN HET

EILANDJE IN DE VERF ZETTEN, VOORAL ALLES WAT MET HET WATER EN DE HAVEN TE MAKEN HEEFT.


225x225_Eilandje_09.indd 19 22-07-2008 15:18:22

225x225_Eilandje_09.indd 20 22-07-2008 15:18:22

Vijf soorten groenHet Groenplan bestaat uit vijf bouwstenen die samen visueel één geheel vormen:

boomgroepen langs de kades

boomgroepen in de binnenstraten

tijdelijke landschappen

parkstructuren

laanaanplantingen

Boomgroepen creëren groene sfeerDe stad kiest voor boomgroepen in plaats van losstaande bomen omdat die in het niets verzinken op het weidse Eilandje.

Om alles zo natuurlijk mogelijk te houden komen er soorten die in dit gebied van nature thuis horen. Op de grond komen

vooral bodembedekkers. Hierdoor ontstaat er een groene bodem met een minimum aan onderhoud. Als de boomgroep

toegankelijk moet zijn, kan de bodem ook aangelegd worden met platinnes of kasseien, zoals de omringende verharding,

maar dan met groene voegen.

Meer informatie over de heraanleg van de kades rond de Oude Dokken leest u op pagina 31.

Parken en pleinen als groene oasesHet Eilandje ligt vlak naast park Spoor Noord en heeft daarmee meteen een groene long in de onmiddellijke omgeving.

Op Het Eilandje zelf wil de stad nog twee andere groene plekken voorzien. Zo zal het Cadixplein het groene hart vormen

van de nieuwe Cadixwijk. Op langere termijn plant de stad ook een groot park in het uiterste noorden van Het Eilandje

op Droogdokkeneiland.

Meer informatie over het Cadixplein leest u op pagina 67.

Groenplan Michel Desvigne, 2005

HET EILANDJE ONDERGAAT EEN TRANSFORMATIE VAN INDUSTRIËLE SITE TOT LEVENDIG STADSDEEL. OMWILLE

VAN DE GROOTTE VAN DEZE VERANDERING IS DIT EEN UNIEKE KANS OM EEN STRATEGIE VOOR LANDSCHAPS-

AANLEG TE ONTWIKKELEN VOOR HEEL HET GEBIED. DE UITDAGING HIERBIJ IS GROEN TE INTRODUCEREN IN EEN

WIJK DIE NOOIT GROEN HEEFT GEKEND. EEN NIEUW STADSDEEL MET VOORNAMELIJK EEN WOONFUNCTIE IS

IMMERS ONDENKBAAR ZONDER GROEN.


225x225_Eilandje_09.indd 21 22-07-2008 15:18:24

225x225_Eilandje_09.indd 22 22-07-2008 15:18:24

Water voor iedereenHet Waterplan wil een bijzondere ambiance creëren die Het Eilandje weer tot een betekenisvolle plek in Antwerpen maakt.

De activiteiten op en aan het water moeten daarom zoveel mogelijk aansluiten bij de karakteristieken van het gebied en niet

een opzichzelfstaand item worden. Het waterprogramma van Het Eilandje moet voor iedere Antwerpenaar iets te bieden

hebben. Cultuur en experiment voor de liefhebber, maar ook vissen, eten en drinken, aan boten klussen, zonsondergangen

en spectaculaire waterprogramma’s krijgen een plaats op Het Eilandje.

Stroom van activiteitenDe komst van een jachthaven in het Willemdok in 2000 was één van de eerste waterprojecten op Het Eilandje. Daarnaast

beweegt er op dit moment nog heel wat op en rond het water:

sociale jachthaven Kempisch Dok (geopend in 2006)

aanmeerplaats voor riviercruises, rondvaarten en horecaschepen in het Kattendijkdok

opnieuw openen van de Kattendijksluis voor schepen (afgewerkt in 2010)

museumhaven in het Bonapartedok (gepland na de opening van het MAS)

Andere mogelijkheden zoals het uitbouwen van een zone voor woonboten en een drijvend zwembad zijn nog in onderzoek.

Het Gemeentelijk Havenbedrijf biedt sinds de zomer van 2008 vier ligplaatsen voor woonboten aan in het Kempisch Dok.

Heraanleg ScheldekaaienHet stadsbestuur en Waterwegen & Zeekanaal gaan de komende jaren de Scheldekaaien helemaal vernieuwen. Die moeten

Antwerpen in de toekomst beter beschermen tegen overstromingen én uitgroeien tot één van de mooiste waterkanten van

Europa. De heraanleg van de kaaien zal ook een grote impact hebben op Het Eilandje, vooral aan de Rijnkaai. Daar zorgt de

bestaande betonnen waterkeringsmuur ervoor dat Het Eilandje bijna letterlijk van de Scheldekaaien is afgesneden. De ont-

werpers zullen een creatieve oplossing uitwerken op maat van Het Eilandje. De waterkering komt hoger, maar de hinderlijke

barrière verdwijnt. Dat kan bijvoorbeeld door te werken met hellende vlakken, trappen of beweegbare wanden.

Waterplan Urhahn Urban Design en Vrolijks, april 2004

HET WATERPLAN VORMT EEN BELANGRIJKE AANVULLING OP HET MASTERPLAN. HET ACCENT LIGT HIER OP

HET VERDER UITBOUWEN VAN HET MARITIEME KARAKTER. DE HAVENBEKKENS BLIJVEN BEHOUDEN EN KRIJGEN

MARITIEME FUNCTIES: EEN COMMERCIËLE HAVENFUNCTIE, EEN TOERISTISCH RECREATIEVE FUNCTIE OF ZELFS

EEN WOONBESTEMMING. HET WATER IS DE SFEERDRAGER VAN HET NIEUWE EILANDJE EN MOET VANAF HET

LAND ZICHTBAAR ZIJN.


225x225_Eilandje_09.indd 23 22-07-2008 15:18:26

24

225x225_Eilandje_09.indd 24 22-07-2008 15:18:27

De eerste fase van de herontwikkeling van Het Eilandje spitst zich toe op drie deelwijken: Oude Dokken, Montevideowijk

en Cadixwijk. Elk van deze gebieden krijgt een sterke eigen identiteit.

De centrale as Londenstraat-Amsterdamstraat verbindt de drie wijken op Het Eilandje.

Meer informatie over de toekomst van de as Londenstraat-Amsterdamstraat vindt u op pagina 19.

Ontwikkelingen per wijk


225x225_Eilandje_09.indd 25 22-07-2008 15:18:30

225x225_Eilandje_09.indd 26 22-07-2008 15:18:32

Oude Dokken


Projecten Museum aan de Stroom [MAS]

Wooncomplex Koninklijk Entrepot

Parkbrug

Northgate building met hoge toren

Hangar 26/27 langs de Schelde

Felixarchief

Jachthaven Willemdok

Museumhaven Bonapartedok

Museumplein op de Hanzestedenplaats

Van Schoonbekeplein

225x225_Eilandje_09.indd 27 22-07-2008 15:18:33

225x225_Eilandje_09.indd 28 22-07-2008 15:18:34

Historisch stukje EilandjeDe Oude Dokken liggen in het zuiden van Het Eilandje, tussen de Schelde in het westen en de Leien in het noorden. Het

gaat om het gebied tussen de as Brouwersvliet-Oudeleeuwenrui en de as Amsterdamstraat-Londenstraat. Deze wijk be-

vat de oudste dokken van de stad. Het eerste, het Bonapartedok, is in de 19de eeuw uitgegraven, onder het bewind van

Napoleon. Later liet Napoleon ook het Willemdok uitgraven, daar is vandaag een bruisende jachthaven.

Schakel tussen stad en havenNaast de dokken valt vooral de aanwezigheid van pakhuizen en schepen op in de nabijheid van de historische binnenstad.

De combinatie van beide maakt dat de Oude Dokken de schakel vormen tussen de oude stad, de rest van Het Eilandje en

de haven. Je ervaart dit gevoel het best als je vanuit het Schipperskwartier, door de binnenstraat van het FelixArchief,

Het Eilandje binnenwandelt.

Wijk in bewegingNergens anders op Het Eilandje staat de herontwikkeling al verder dan langs de Oude Dokken. De aanleg van een jacht-

haven in het Willemdok in 2000 vormde een eerste belangrijke stap in de opwaardering van de buurt. Datzelfde jaar

vestigde onder meer de regionale televisiezender ATV zich in de gloednieuwe Hangar 26/27 langs de Schelde. In 2006

verhuisde het stadsarchief van Antwerpen naar het Sint-Felixpakhuis. Vandaag wordt er hard gewerkt aan de bouw van

het MAS en aan de aanleg van pleinen, straten en dokranden.

Oude Dokkenhistorisch centrum van Het Eilandje

DE OUDE DOKKEN VORMEN HET KLOPPEND HART VAN HET EILANDJE. SINDS DE KOMST VAN DE JACHTHAVEN IN HET

WILLEMDOK KENT HET GEBIED EEN ENORME BLOEI. ZO OPENDE HET STADSARCHIEF ER ZIJN DEUREN IN HET VROE-

GERE SINT-FELIXPAKHUIS. DE BOUW VAN HET MUSEUM AAN DE STROOM DRAAIT OP VOLLE TOEREN. HET PUBLIEKE

DOMEIN STEEKT OOK IN EEN NIEUW KLEEDJE ZODAT DE DOKRANDEN EEN AANGENAME VERBLIJFSPROMENADE ZIJN.


Oude Dokken oppervlakte: 27 ha

aantal woningen in 2008: 479

toekomstig aantal woningen: 996

aantal bewoners in 2008: 762


timing aanleg openbaar domein: in uitvoering

aantal ligplaatsen in de passantenhaven

Willemdok: 300

225x225_Eilandje_09.indd 29 22-07-2008 15:18:36

225x225_Eilandje_09.indd 30 22-07-2008 15:18:37

DOKRANDEN WORDEN PROMENADE

De kaaien rond de Oude Dokken zijn omgevormd tot een aangename promenade. Er kwamen aanplantingen, aangepaste

verlichting en zitbanken met een open zicht op de dokken.

Open zicht op het waterOm terug een rechtstreeks contact met het water en de dokken te krijgen, zijn de meeste groezelige bovengrondse

parkeerplaatsen verdwenen. Om de parkeerdruk op te vangen is er onder de Godefriduskaai een nieuwe parkeergarage

geopend. Deze ondergrondse parking telt drie verdiepingen en biedt plaats aan 450 voertuigen. De in- en uitgang bevin-

den zich in de Zeevaartstraat.

Aangename promenadeHet ontwerp van de dokranden is gebaseerd op de principes uit het Groenplan en het Beeldkwaliteitplan Buitenruimte.

De wandelesplanades in arduin en platinnes, zitbanken en grote plantvakken met boomgroepen zijn hier voorbeelden

van. Bij de heraanleg werd ook zoveel mogelijk geprobeerd om de sfeer en de uitstraling van Het Eilandje te respecteren.

Het Antwerpse architectenbureau FDA tekende de plannen hiervoor uit naar het beeld van het Groenplan van Michel

Desvigne. Het advies – en studiebureau Technum Hasselt stond FDA bij tijdens de uitvoering van de werken.

Heraanleg gebeurt in verschillende fasenIn 2000 startte de stad met de heraanleg van de Napoleonkaai. De heraanleg van de andere kaaien rond de Oude Dokken,

uitgevoerd in opdracht van het Gemeentelijk Havenbedrijf, begon in 2006 en is opgesplitst in vier stukken:

de Entrepotkaai

de Godefriduskaai en de Zeevaartstraat

de Sint-Aldegondiskaai

het verlengde van de Napoleonkaai en de Sint-Laureiskaai.

Projecten in de wijk Oude Dokken


225x225_Eilandje_09.indd 31 22-07-2008 15:18:39

225x225_Eilandje_09.indd 32 22-07-2008 15:18:39


JACHTHAVEN WILLEMDOKgerealiseerd in 2000

Naast de jachthaven op de Antwerpse Linkeroever, beschikt Antwerpen sinds 2000 over een tweede aanmeerplaats op

de rechteroever. De jachthaven Willemdok ligt in Het Eilandje, op wandelafstand van het historische stadscentrum en

beschikt over 300 aanmeerplaatsen.

Passanten-jachthaven voor toeristenHet Gemeentelijk Havenbedrijf gaf destijds de opdracht voor de bouw van de jachthaven, het stadsbestuur investeer-

de vooral in een onthaalinfrastructuur. Zo kwam er een gebouw met centrale voorzieningen en een vaste toegangs-

constructie vanaf de wal. De stad wilde van het Willemdok vooral een passanten-jachthaven maken voor het groeiende

aantal boottoeristen dat in korte tijd een aantal trekpleisters wil bezoeken.

Uitbreiding in 2004Het Willemdok is ondertussen ruim gekend als aantrekkelijke jachthaven. Het succes was zelfs zo groot dat de aanleg-

steigers aan de kant van de Godefriduskaai niet langer volstonden om te voldoen aan de enorme vraag. Daarom was het

nodig om extra steigers te plaatsen in het Willemdok, ter hoogte van de Napoleonkaai en de Entrepotkaai. Dat gebeurde

in 2004. Vandaag biedt de jachthaven 300 meerplaatsen op loopafstand van het historische centrum.

Blauwe Vlag voor milieubewuste jachthavenHet Willemdok is één van de zeven milieubewuste jachthavens die in 2007 de ‘Blauwe Vlag’ heeft gekregen van de Bond

Beter Leefmilieu (BBL). Dat is een kwaliteitskeurmerk voor stranden, zwemvijvers en jachthavens. Dit bewijst dat de

jachthaven voldoet aan strikte normen voor waterkwaliteit, milieu-educatie en informatie, milieubeheer en veiligheid.

225x225_Eilandje_09.indd 33 22-07-2008 15:18:41

225x225_Eilandje_09.indd 34 22-07-2008 15:18:41

SINT-FELIXPAKHUIS OMGEVORMD TOT FELIXARCHIEF gerealiseerd in 2006

Het historische Sint-Felixpakhuis op Het Eilandje kreeg een ingrijpende renovatie. Nadat het ruim 25 jaar lang heeft leeg-

gestaan, biedt het sinds 2006 onderdak aan het Antwerpse stadsarchief onder de nieuwe naam FelixArchief.

Beschermd monumentHet Sint-Felixpakhuis ligt tussen de Godefriduskaai en de Oude Leeuwenrui op Het Eilandje. Het staat sinds 1976 op de

lijst van beschermde monumenten. Daarom ging er tijdens de restauratiewerken veel aandacht naar de oorspronkelijke

architectuur van het gebouw. Het Gentse architectenbureau Robbrecht-Daem heeft de plannen hiervoor uitgetekend. De

stad heeft er alles aan gedaan om in het nieuwe FelixArchief het authentieke karakter van het pakhuis zoveel mogelijk

te bewaren. Eén van de blikvangers is een 70 meter lange lichtstraat door het gebouw die de verbinding vormt tussen

de historische binnenstad en Het Eilandje.

Verhuis van het stadsarchiefAchter de prachtige gevel kunt u in het verleden van Antwerpen duiken. Het stadsarchief bewaart alle documenten van

de stedelijke administratie sinds de 13de eeuw. U vindt er ook archieven terug van een aantal instellingen, bedrijven,

verenigingen, particulieren en families. Dit alles is goed voor meer dan veertien kilometer archieven of ruim 100.000

archiefdozen. Wilt u meer weten over de geschiedenis van uw Antwerpse familie, straat of wijk? Ben je op zoek naar

de bouwvergunning of plannen van het huis dat u in Antwerpen hebt gekocht? Of kijkt u graag naar oude foto’s van

Antwerpen? U kunt sinds 2006 al deze gegevens en nog veel meer gratis raadplegen in de leeszaal van het FelixArchief.

De stad heeft ruim 25 miljoen euro geïnvesteerd in de renovatie.


225x225_Eilandje_09.indd 35 22-07-2008 15:18:44

225x225_Eilandje_09.indd 36 22-07-2008 15:18:44

MUSEUM AAN DE STROOM [MAS]in uitvoering

Op het eiland tussen het Willemdok en het Napoleondok verrijst het nieuwe Museum aan de Stroom, kortweg het MAS.

Het MAS wordt een museum dat het verhaal vertelt over de stad, haar inwoners, de stroom en de haven. Het programma

ervan zal één kernwaarde hebben: het maritieme karakter.

Panoramisch uitzicht over AntwerpenHet Nederlandse architectenbureau Neutelings-Riedijk heeft het nieuwe museum ontworpen. Samen met de Boerento-

ren, de politietoren en de kathedraal zal het MAS-dak een fantastisch uitzicht bieden over heel Antwerpen. Onderweg

naar boven krijg je als bezoeker door grote ramen telkens nieuwe en indrukwekkende vergezichten op stad, rivier en

dokken. Zo zullen ook die deel uitmaken van het museum.

Vitrinekast met verschillende collectiesHet MAS wordt een reusachtige vitrinekast waarin grote iconen uit het collectieve Antwerpse geheugen staan opge-

steld. Om een volledig en samenhangend verhaal te kunnen vertellen zal het museum niet alleen de collecties van het

Nationaal Scheepvaartmuseum, het Volkskundemuseum en (delen van) het Vleeshuis huisvesten, maar moet het ook

kunnen putten uit de collecties van de andere Antwerpse musea.

MAS opent in 2010Het museum wil een culturele ‘boost’ in het gebied teweegbrengen. Het MAS maakt deel uit van een denkbeeldige

culturele as die van noord naar zuid loopt, over Het Eilandje. Deze lijn verbindt heel wat cultuur- en recreatiefuncties,

zoals het toekomstige Red Star Line museum en het Ballet van Vlaanderen. Op de site is ook een infopunt waar u terecht

kunt met vragen en een blik kunt werpen op de maquette en de plannen. Het project kost ruim 50 miljoen euro en wordt

gefi nancierd door de stad, het Vlaams Gewest en de privésector. Ook particulieren en verenigingen kunnen hun duit in

het zakje doen door één van de meer dan 3.000 MAS-handjes te sponsoren die aan de gevel komen. De werken aan het

MAS zijn in 2006 gestart en duren tot 2010.

MUSEUMPLEIN OP DE HANZESTEDENPLAATSin uitvoering

Aan de Hanzestedenplaats, voor het Museum aan de Stroom, komt een groot publiek plein. Dit museumplein heeft

meer dan één ambitie: het wordt een rustplek, een oriëntatieplatform en een ontmoetingsplaats als ‘opwarmer’ voor

een bezoek aan het MAS. Dit nieuwe plein zal als het ware een scharnier zijn tussen haven en oude stad. Op het plein

zelf komen museumstukken. Paviljoentjes en tussenliggende terrassen zorgen voor een gezellig sfeertje. Het plein moet

samen met het MAS klaar zijn.


225x225_Eilandje_09.indd 37 22-07-2008 15:18:47

225x225_Eilandje_09.indd 38 22-07-2008 15:18:47

BONAPARTEDOK WORDT MUSEUMHAVENgepland voor 2010

Het Bonapartedok, het oudste dok van Antwerpen, krijgt een nieuwe functie als museumhaven. Als bezoeker kunt u er

binnenkort tal van historische boten bewonderen. De museumhaven moet een aantrekkelijke en bruisende plek worden

met tal van evenementen en tentoonstellingen in en langs het water. De pas gerestaureerde Nassaubrug vormt de

poort tot de nieuwe museumhaven en benadrukt het historisch kader van de Oude Dokken. De museumhaven gaat in

2010 open.

NIEUW ELAN VOOR HET VAN SCHOONBEKEPLEINin uitvoering

Het Van Schoonbekeplein ligt in het verlengde van het toekomstige museumplein voor het MAS en vormt letterlijk de

link met de naastliggende wijk het Schipperskwartier. De stad geeft dit plein een grondige facelift volgens een ontwerp

van het Nederlandse bureau West 8. Het wordt niet alleen een verbindingsstuk, maar vooral ook een aangename plek

om te kuieren met veel ruimte voor voetgangers, groen en terrassen. De werken zijn eind 2008 klaar.

ZIJSTRATEN KRIJGEN NIEUW KLEEDJEin uitvoering

Naast de dokranden worden ook de zijstraten van de Oude Dokken heraangelegd. Dat gebeurt door het district Antwer-

pen. Het gaat om volgende straten:


Adriaan Brouwersstraat

Giststraat

Spanjaardsteeg

Bataviastraat

Nassaustraat

Nassaustraatje

Verbindingsdok Westkaai en Oostkaai

Bordeauxstraat

Kribbestraat

het zuidelijke stuk van de Napelsstraat.

De werken gebeuren in verschillende fases tussen 2008 en 2013 en zullen ruim twee miljoen euro kosten. De heraanleg

van de Nassaustraat gebeurt voor een stuk met aanvullende Europese subsidies.

225x225_Eilandje_09.indd 39 22-07-2008 15:18:49

225x225_Eilandje_09.indd 40 22-07-2008 15:18:49


PARKBRUG VAN EN NAAR SPOOR NOORDgepland vanaf 2010

Het Eilandje krijgt een veilige en rechtstreekse link met het nabijgelegen Park Spoor Noord. Daarom zal de stad een

parkbrug aanleggen over de Italiëlei, ter hoogte van de Noorderplaats. Het gaat om een verkeersveilige verbinding voor

zwakke weggebruikers, die het park voor meer wijken toegankelijk maakt dan alleen Dam en Antwerpen-Noord. De brug

heeft een lengte van 60 meter en is ontworpen door Ney & Partners. Doordat ze op een strategische plaats aan de noor-

delijke kop van de Leien komt en opgehangen zal worden tussen twee gebouwen, zal ze ook dienst doen als stadspoort.

De brug vormt meteen een makkelijke toegang tot de toekomstige hogeschool en het geplande centrumziekenhuis die

op de kop van Spoor Noord komen. De werken aan de brug starten vanaf 2010.

WOONCOMPLEX KONINKLIJK ENTREPOT gerealiseerd in 2005

Het Koninklijk Entrepot is een prestigieus wooncomplex, vlak naast het Willemdok, langs de Entrepotkaai. Het project

staat op de site van de voormalige koninklijke stapelhuizen. Het opvallende, witte gebouw bestaat uit een beperkt

aantal kantoren op het gelijkvloers, met daarboven luxe appartementen met een schitterend zicht op de Oude Dokken.

Het gebouw is van de hand van de Berlijnse architect Hans Kollhoff die in opdracht van Project² werkte. Het Koninklijk

Entrepot biedt een tegengewicht aan de vele kantoorgebouwen tussen het Willemdok en de Italiëlei. Het gebouw was

in 2005 klaar.

NORTHGATE BUILDING MET HOGE TORENin uitvoering

De Northgate Building komt aan de Noorderplaats, op de hoek van de Italiëlei en de Londenstraat. Er komt een woon-

toren van 24 verdiepingen en een lager kantoorgebouw. De hoge toren zal een belangrijke landmark zijn op het einde

van de Leien. De toren en het lagere gebouw zijn met elkaar verbonden door een sokkel. Hierop zal de parkbrug komen

liggen die Het Eilandje met Spoor Noord verbindt. Het Antwerpse architectenbureau Christine Conix tekende de plannen

in opdracht van de nv AMCA. De werken zijn in 2007 gestart en duren tot 2010.

225x225_Eilandje_09.indd 41 22-07-2008 15:18:54

225x225_Eilandje_09.indd 42 22-07-2008 15:18:55

HANGAR 26/27 LANGS DE SCHELDEgerealiseerd in 2000

Hangar 26/27 ligt in het westen van Het Eilandje, vlak naast de Schelde, aan de Rijnkaai. Het gebouw was vroeger een

opslaghangar voor havenactiviteiten. In 2000 kreeg het karaktervolle Hangar 26/27 een nieuw kleedje, ontworpen door

het Antwerpse architectenbureau Chris Poulissen. Vandaag herbergt het een waaier aan publieksgerichte functies zoals

de regionale zender ATV, andere mediabedrijven, congresruimten en horeca.

INVULPROJECTEN VERVOLLEDIGEN DE WIJK

Naast de grotere ontwikkelingen rond de Oude Dokken zijn er ook heel wat kleinere projecten in de bestaande bouwblok-

ken, zowel renovaties als nieuwbouw. Deze gebouwen bevatten meestal een combinatie van appartementen of lofts op

de verdiepingen en een gelijkvloers met handel, kantoren, cafés of restaurants. Een deel van de invulprojecten bevat

enkel kantoren. Eén van de meest bekende invulprojecten is de renovatie van het Godfried-pakhuis dat nu het mode-

atelier van Dries Van Noten huisvest. De invulprojecten slaan een brug tussen de grote projecten en de bestaande

gebouwen. Ze zorgen ervoor dat de heropleving van de wijk meer gelijkmatig gebeurt.


225x225_Eilandje_09.indd 43 22-07-2008 15:18:57

225x225_Eilandje_09.indd 44 22-07-2008 15:18:58


Beschermde monumenten Brouwershuis

Huis Gulde Ster

Pakhuis Ahrant

Pakhuis Rubens Zuid

Pakhuis Werf en Vlasnatie

Houten afdak

Nassaubrug en bedieningshuis

Nassaubrug kaapstanders

Pakhuis Michiels-Loos

Verbindingsdok

Willembrug

Willemdok kaaimuren

Bonapartedok kaaimuren

Tavernierkaai

Havenkranen

Loodswezen

Pakhuis Rubens Noord

Pakhuis Godfried

Pakhuis Marnix

Pakhuis Sint-Felix

Loodswezen technische dienst

Monument Gesneuvelde Zeelieden

Margueriedok

Van Haverbekegebouw

Monumenten in de wijk Oude Dokken

IN DE WIJK OUDE DOKKEN ZIJN VERSCHILLENDE GEBOUWEN, DOKRANDEN EN BRUGGEN HISTORISCH

BESCHERMD. DAARNAAST HEEFT DE STAD HEEL WAT PAKHUIZEN EN GEBOUWEN ALS BEELDBEPALEND

BESTEMPELD MET DE BEDOELING ZE TE BEWAREN.

225x225_Eilandje_09.indd 45 22-07-2008 15:18:59

225x225_Eilandje_09.indd 46 22-07-2008 15:19:02

Montevideowijk


Projecten Kattendijksluis

Limaplein

6 torens op Kattendijkdok Westkaai

Riviercruises

De Shop

Montevideomagazijnen

Red Star Line

Ballet Van Vlaanderen

225x225_Eilandje_09.indd 47 22-07-2008 15:19:02

225x225_Eilandje_09.indd 48 22-07-2008 15:19:03

Oorsprong van benaming Het EilandjeHistorisch gezien is de Montevideowijk het oorspronkelijke Eilandje. De wijk is volledig omgeven door water: de Schelde

in het oosten, het Kattendijkdok in het westen en het Bonapartedok in het zuiden. Toen vroeger alle bruggen over de

dokken opgehaald waren, was de buurt volledig afgescheiden van haar omgeving door water. Daaruit is de huidige naam

Het Eilandje ontstaan. Karakteristieke gebouwen zoals die van de Red Star Line, de Montevideopakhuizen en de Shop

herinneren aan het rijke verleden van dit stukje stad. De stad wil al deze historische gebouwen nu in ere herstellen en

opnieuw in gebruik nemen.

Deel van de culturele asDe Montevideowijk maakt ook deel uit van een denkbeeldige lijn die tal van culturele en recreatieve toplocaties in de

stad met mekaar verbindt. Deze zogenoemde culturele as loopt vanuit de binnenstad, over de Oude Dokken naar het

noorden van de Montevideowijk. Onder andere het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, het MAS, het Montevideopakhuis

en de Shop worden zo verbonden. Om de toekomstige toestroom van bezoekers op te vangen, willen het stadsbestuur

en De Lijn een nieuwe tramlijn langs de kaaien.

Meer informatie over tramlijnen op Het Eilandje vindt u op pagina 19.

Montevideowijkwordt culturele trekpleister

DE MONTEVIDEOWIJK WORDT EEN BRUISEND STUKJE EILANDJE. PROJECTEN ZOALS DE SHOP, HET MONTEVI-

DEOPAKHUIS, HET RED STAR LINE MUSEUM EN DE TORENS LANGS HET KATTENDIJKDOK ZULLEN ER VOOR EEN

LEVENDIGE SFEER ZORGEN. DE STAD ZAL OOK HET LIMAPLEIN AANLEGGEN EN DE KATTENDIJKSLUIS GAAT OP-

NIEUW OPEN DANKZIJ EEN UNIEKE ROLBRUG. DE AANLEG VAN DE NIEUWE MONTEVIDEOWIJK VINDT PLAATS

TUSSEN 2008 EN 2012.


Montevideowijk oppervlakte: 10 ha


toekomstig aantal wooneenheden: 496


toekomstig aantal bewoners: 939

timing aanleg openbaar domein: 2009 - 2013

gemiddeld aantal riviercruiseschepen in het

Kattendijkdok tussen 2004 en 2008: 308

225x225_Eilandje_09.indd 49 22-07-2008 15:19:08

225x225_Eilandje_09.indd 50 22-07-2008 15:19:09

BALLET VAN VLAANDERENgerealiseerd in 1995

Het Ballet van Vlaanderen werd in 1969 opgericht ter bevordering van de danskunst in Vlaanderen. Omdat hun eerdere

vestigingsplaatsen in de Kerkstraat en de Keizerstraat niet meer voldeden, verhuisde het Koninklijk Ballet in 1995 naar

de huidige locatie aan Kattendijkdok Westkaai. Hier hebben ze studio’s, ateliers en repetitieruimten. Het Ballet van

Vlaanderen geeft ook eigen voorstellingen in het theater in hetzelfde gebouw.

KATTENDIJKSLUIS GAAT OPNIEUW OPENin uitvoering

Waterwegen en Zeekanalen (W&Z) start in 2008 met de restauratie van de Kattendijksluis en de aanleg van een indruk-

wekkende rolbrug over het sluizencomplex. De Kattendijksluis gaat opnieuw open zodat schepen opnieuw rechtstreeks

vanaf de Schelde het Kattendijkdok kunnen invaren. Voor de sluis zal de stad later het nieuwe Limaplein aanleggen. De

Kattendijksluis en de bijhorende rolbrug gaan in 2010 open.

NIEUW, BRUISEND LIMAPLEIN AAN HET WATERgepland vanaf 2012

Tegenover de Montevideopakhuizen, aan de Kattendijksluis, wil de stad een nieuw plein aan het water aanleggen, het

Limaplein. Het plein krijgt een open karakter zodat het een ideale plek wordt voor evenementen. Langs het Montevi-

deopakhuis en ter hoogte van de Shop is er ruimte voorzien voor terrassen. Zo zal het plein ook levendig zijn wanneer er

geen evenementen plaatsvinden. De aanleg van het Limaplein staat vanaf 2012 op het programma, wanneer het laatste

werfverkeer van de bouwprojecten de wijk heeft verlaten.

Projecten in de Montevideowijk


225x225_Eilandje_09.indd 51 22-07-2008 15:19:11

225x225_Eilandje_09.indd 52 22-07-2008 15:19:11

RED STAR LINE WORDT MIGRATIEMUSEUMin uitvoering

De stad zal de gebouwen van de Red Star Line binnenkort in ere herstellen. De vroegere rederij zal omgevormd worden

tot een museum over migratie. Op dit moment buigt de stad zich over de plannen. Hierin zullen de buitengevels zoveel

mogelijk behouden blijven.

Geschiedenis: drie miljoen emigranten naar VSTussen 1873 en 1935 brachten de schepen van Red Star Line bijna drie miljoen emigranten van Antwerpen naar Canada

en het beruchte Ellis Island in Amerika. Een deel van de magazijnen werd toen gebruikt als gezondheids- en administratie-

centrum. De emigranten ondergingen er testen en werden er ontsmet, terwijl ambtenaren nakeken of ze administratief

in orde waren.

Nieuwe bestemming als museumDe drie gebouwen aan de Rijnkaai vormen een waardevol historisch complex en zijn een deel van het gemeenschap-

pelijke geheugen van de havenstad. Ze stonden lang leeg en smeekten om een nieuwe bestemming. De stad Antwerpen

kocht ze in april 2005 om er een plek van te maken waar je stil kunt staan bij de emigratie van destijds én bij de moderne

invulling ervan.

Toparchitecten tekenen plannen uitHet Amerikaanse architectenbureau Beyer Blinder Belle Architects uit New York zal het Red Star Line Museum ontwerpen.

De architecten plannen een zachte restauratie met behoud van de authentieke sfeer van de bescheiden, ruwe gebouwen.

Sinds september 2006 is ook het derde, meest authentieke gebouw van de Red Star Line, op de hoek van de Rijnkaai

en de Montevideostraat, als monument beschermd. Het gebouw zal in totaal zes à zeven miljoen euro kosten en opent

in 2011.


225x225_Eilandje_09.indd 53 22-07-2008 15:19:15

225x225_Eilandje_09.indd 54 22-07-2008 15:19:15

225x225_Eilandje_09.indd 55 22-07-2008 15:19:18

225x225_Eilandje_09.indd 56 22-07-2008 15:19:20

ZES HOGE TORENS LANGS KATTENDIJKDOK WESTKAAI in uitvoering

Projectontwikkelaar Project² is gestart met de bouw van de eerste twee woontorens aan Kattendijkdok Westkaai. In to-

taal komen er zes moderne torens van 60 meter hoog. Er komen vooral appartementen, verdeeld over 16 verdiepingen.

Een ondergrondse parkeergarage zorgt ervoor dat de publieke ruimte langs het Kattendijkdok zoveel mogelijk vrij blijft.

Op het gelijkvloers komen buurtwinkels, cafés en restaurants. Samen met de geplande terrasjes, banken en groene

parkvakken zullen ze voor een levendige sfeer zorgen met een schitterend uitzicht op het Kattendijkdok.

Architectenbureaus Diener, Chipperfi eld, Gigon & Guyer tekenden de plannen van telkens twee torens. De tussenlig-

gende parkvakken zijn van de hand van Michel Desvigne, die ook het groenplan ontwierp. De eerste twee torens komen

langs de kant van de Londenbrug en moeten eind 2009 klaar zijn. Daarna start de bouw van de andere torens, telkens

per twee. Het zal nog tot 2013 duren voordat alle werken afgerond zijn.

RIVIERCRUISES MEREN AAN IN HET KATTENDIJKDOK

Sinds 2002 kunnen schepen voor riviercruises niet alleen op de Scheldekaaien, maar ook in het Kattendijkdok en het

Willemdok aanmeren. Het riviercruisetoerisme kent de jongste jaren een groeiend succes, in 2007 bezochten ruim 475

riviercruiseschepen Antwerpen. Maar liefst 390 daarvan kozen voor het Kattendijkdok of het Willemdok als aanmeer-

plaats. Naast de cruises laat de stad in het Kattendijkdok ook nog ruimte voor het vertrek van rondvaarten en voor het

aanmeren van horeca- en evenementenschepen.


225x225_Eilandje_09.indd 57 22-07-2008 15:19:25

225x225_Eilandje_09.indd 58 22-07-2008 15:19:26

MONTEVIDEOPAKHUIS KRIJGT NIEUWE BESTEMMINGgepland vanaf 2008

Binnenkort worden de Montevideomagazijnen in hun oude glorie hersteld. De gevels van het historische gebouw onder-

gaan een grondige renovatie. Langs de kant van de Kattendijksluis komt er een nieuw en transparant kopgebouw. In de

magazijnen komen er nieuwe, aantrekkelijke functies en onder het complex komt een parkeergarage.

Geschiedenis van de MontevideomagazijnenDe Montevideomagazijnen werden in 1895 opgericht in een herkenbare industriële architectuur die typisch is voor de

oude Antwerpse haven: grote, hoge ruimtes met vrije opdelingsmogelijkheden en een ruime lichtinval. Tot de jaren 1950

dienden de magazijnen nog als opslagplaats voor het Engelse leger. De Montevideomagazijnen worden vandaag gereno-

veerd door een private ontwikkelaar. De Antwerpse bureau’s Poulissen en Meta maken het ontwerp.

Complete renovatie en nieuwe bestemmingenIn de magazijnen komen er nieuwe, levendige functies zoals handel, cultuur of horeca. Het project voorziet ook een on-

dergrondse parkeergarage. Tegenover het gebouw, aan de Kattendijksluis zal de stad ook het nieuwe Limaplein aanleg-

gen. De werken aan het Montevideopakhuis starten in 2008 als de ontwikkelaar de nodige vergunningen heeft gekregen

van de stad.

DE SHOP WORDT EEN LEVENDIGE TREKPLEISTERin uitvoering

De Shop is voor de dokwerkers even legendarisch als ‘t Klein Kasteeltje destijds voor de legerrecruten. Het was namelijk

het aanwervingslokaal voor onder andere scheepsherstellers. Vandaag wacht de Shop - op de hoek van de Rijnkaai en

de Braziliëstraat - een nieuwe toekomst. De Shop krijgt een grondige renovatie en nieuwe functies. Die zullen voor een

levendige, continue stroom van activiteiten zorgen. De Shop moet uitgroeien tot een echte trekpleister op Het Eilandje.

Het Antwerps bureau Jo Peeters architecten staat in voor de renovatieplannen. In 2008 start de projectontwikkelaar met

de uitvoering.

STRATEN EN PLEINEN IN EEN NIEUW KLEEDJEgepland vanaf 2010

De stad wil gelijklopend met de verschillende bouwprojecten in de Montevideowijk ook de publieke ruimte heraanleggen.

Vanaf 2010 start de stad met de Braziliëstraat en het zuidelijke deel van Kattendijkdok Westkaai. Het noordelijke deel van

de Montevideowijk, waaronder ook het Limaplein, volgt later. De stad investeert hier ongeveer vijf miljoen euro


225x225_Eilandje_09.indd 59 22-07-2008 15:19:29

225x225_Eilandje_09.indd 60 22-07-2008 15:19:30


In de Montevideowijk zijn naast een aantal historische gebouwen ook de kaaimuren en de Kattendijksluis beschermd

als monument. Deze historische elementen zullen straks een mooi contrast vormen met de nieuwe glazen torens op de

Westkaai. Volgende monumenten zijn beschermd:

Beschermde monumenten Kattendijksluis

Red Star Line

Montevideomagazijnen

De Shop

Kattendijksluis kaapstaanders

Kaaimuren Kattendijkdok

Havenkranen Rijnkaai

Monumenten in de Montevideowijk

225x225_Eilandje_09.indd 61 22-07-2008 15:19:30

225x225_Eilandje_09.indd 62 22-07-2008 15:19:32

Cadixwijk


Projecten Douanesite

SISA kunstencampus

Rusthuis en servicefl ats in Het Gouden Anker

Noorderpershuis

Sociale jachthaven Kempisch dok

Cadixplein

Wijkontwikkeling: nieuwe woningen

225x225_Eilandje_09.indd 63 22-07-2008 15:19:33

225x225_Eilandje_09.indd 64 22-07-2008 15:19:34

Havenactiviteiten verdwijnenDe Cadixwijk is tot vandaag de minst gekende wijk van Het Eilandje. Het is een dichte, gevarieerde woonwijk, waar

het contact met het water op dit moment kleiner is dan in de andere delen van Het Eilandje. Dat komt omdat er op de

randen nu nog heel wat havenactiviteit is die het zicht op en de toegang naar de dokken belemmert. De stad wil met de

herontwikkeling het wijkgevoel versterken en het contact met het water herstellen.

Waaier aan voorzieningenDe stad zal in de Cadixwijk voor een breed gamma aan voorzieningen zorgen. De Cadixwijk moet zo een aangename en

levendige plek worden waar je kan sporten, spelen, winkelen en naar school kan gaan. De wijk zal veel nieuwe bewoners

aantrekken doordat er zowel betaalbare, residentiële als sociale woningen en appartementen aangeboden worden.

Vandaag wonen er nog geen 500 mensen, in de toekomst zal de Cadixwijk plaats bieden aan meer dan 4.000 bewoners.

Nieuwe straten en pleinenDe stad plant ook een volledige heraanleg van straten en pleinen in de Cadixwijk. Blikvanger wordt het Cadixplein aan het

huidige Douanegebouw. Om de buurt beter bereikbaar te maken willen de stad en De Lijn een nieuwe tramlijn in de Cadixwijk

langs Kattendijkdok Oostkaai. In een eerste fase zal deze Cadixtram de wijk via de Leien verbinden met het stadscentrum.

Cadixwijk,sociaal gemixte woonwijk bij uitstek

DE CADIXWIJK LIGT IN HET CENTRUM VAN HET EILANDJE EN IS OMGEVEN DOOR DRIE IMPOSANTE DOKKEN: HET

KATTENDIJKDOK, HET HOUTDOK EN HET KEMPISCH DOK. ‘WONEN AAN HET WATER’ ZAL ER ÉCHT VORM KRIJGEN

MET BETAALBARE WONINGEN EN SOCIALE VOORZIENINGEN. PROJECTEN ZOALS DE SOCIALE JACHTHAVEN KEMPISCH

DOK EN RUSTHUIS HET GOUDEN ANKER ZETTEN NU AL DE TOON. DE AANLEG GEBEURT TUSSEN 2008 EN 2015.


Cadixwijk oppervlakte: 38 ha


toekomstig aantal wooneenheden: 1.896



aantal ligplaatsen in de sociale jachthaven

Kempisch Dok : 240

timing aanleg openbaar domein: 2009 – 2020,

gelijklopend met ontwikkeling van de wijk,

verdeeld over twee fasen:

• fase 1: Kattendijkdok Oostkaai

• fase 2: Houtdok zuidkaai en woonstraten

225x225_Eilandje_09.indd 65 22-07-2008 15:19:36

225x225_Eilandje_09.indd 66 22-07-2008 15:19:37

SOCIALE JACHTHAVEN IN HET KEMPISCH DOKgerealiseerd in 2006

Door de ontwikkelingsplannen met het Lobroekdok ging de stad op zoek naar een nieuwe locatie voor de boten die daar

lagen. Die kunnen vandaag terecht in het Kempische Dok, waar een nieuwe sociale jachthaven is geopend. De bouw van

een jachthaven tegen sociaal tarief is een aanvulling op de bestaande jachthavens op Linkeroever en in het Willemdok.

De jachthaven in het Kempisch Dok ging open in 2006.

NOORDERPERSHUIS BESCHERMD ALS MONUMENT

Het Noorderpershuis aan Kattendijkdok Oostkaai dateert uit 1878. Het betekende een ware ommekeer in de technische

uitrusting van de haven. In het pershuis werd water door stoomturbines onder druk gebracht om de sluisdeuren en brug-

gen te openen. Het Noorderpershuis is sinds 1976 niet meer actief, maar verkeert nog wel in orginele staat. In 2000 heeft

de stad er een aantal ruimten ingericht als Projectbureau Eilandje. Van daaruit werden de stadsvernieuwingsplannen

met Het Eilandje uitgewerkt en gestuurd. Het gebouw herbergt ook nog de technische dienst van de Haven. Nu de stad

de taken van het Projectbureau Eilandje heeft overgenomen, wordt het kopgebouw nog deels gebruikt als vergader- en

werkruimte. Het gebouw is intussen ook beschermd als monument.

CADIXPLEIN WORDT HET GROENE HART VAN DE WIJKgepland

De Cadixwijk heeft – net zoals de rest van Het Eilandje – als vroegere industriële site nooit groen gekend. Het introdu-

ceren van groene ruimten vormt dan ook een belangrijke uitdaging. Het Cadixplein wordt de groene long van de nieuwe

Cadixwijk. De stad wil er een natuurlijk parkplein van maken, waarin bomen en open plekken mekaar afwisselen. Onder

de bomen, waar er veel schaduw is, komt er verharding met groene voegen zodat er een unieke combinatie van park en

plein ontstaat. Het groene plein komt op de plaats waar nu nog de parking van het Douanegebouw. Het zal van aan de

Napelsstraat tot aan de dokrand van het Kattendijkdok lopen. Langs het plein komen buurtwinkels en horeca. De stad

zal een precieze timing later bekendmaken.

Projecten in de Cadixwijk


225x225_Eilandje_09.indd 67 22-07-2008 15:19:39

225x225_Eilandje_09.indd 68 22-07-2008 15:19:39

RUSTHUIS EN SERVICEFLATS IN HET GOUDEN ANKERgerealiseerd in 2006

Het Gouden Anker is een woon- en zorgcampus voor bejaarden. Het ligt in het oosten van de Cadixwijk, naast het Kem-

pischdok. Het rusthuis telt 90 bedden, waarvan een groot deel voor bejaarde binnenschippers. Op de bovenverdieping

zijn ook 23 servicefl ats. De werken zijn gestart in 2001, sinds 2006 is Het Gouden Anker open.

CADIXWIJK KRIJGT KUNSTENCAMPUSgepland

De stad zal de gebouwen van de bestaande SISA-school aan de Napelsstraat renoveren en uitbreiden zodat er in de

toekomst een grote creatieve kunstencampus kan komen. Alle kunst- en ambachtopleidingen van het Stedelijk Insitituut

voor Sierkunsten en Ambachten zullen in de toekomst samengebracht worden in de Cadixwijk.

WONINGEN LANGS DE WESTELIJKE EN NOORDELIJKE DOKRANDENgepland

De gronden aan de rand van het Kattendijkdok en aan de noordrand van de Cadixwijk langs het Houtdok krijgen vanaf

2008 een nieuwe bestemming: er komen voornamelijk woningen van vijf verdiepingen hoog. De stad zal eerst de vrij-

gemaakte percelen in het noorden van de Napelsstraat herontwikkelen. De dokranden komen pas later aan de beurt,

wanneer de huidige bedrijvigheid is verdwenen. De hele ontwikkeling zal minstens tien jaar in beslag nemen. De stad

voorziet hier een mix van betaalbare, sociale en residentiële woningen, naast kantoren en voorzieningen.

INVULPROJECTEN VERVOLLEDIGEN DE CADIXWIJK in uitvoering

De afgelopen jaren vestigden onder meer verschillende modeateliers, kantoren, architectenbureaus, een hotel, een

postorderbedrijf en verschillende horecazaken zich in de binnenstraten van de Cadixwijk. Ook rezen er al fl ink wat

woonprojecten uit de grond, bijvoorbeeld in de Cadixstraat, de Napelsstraat en de Genuastraat. Het gaat dan telkens

om private projecten die sporadisch worden aangevuld met sociale woningen. In de toekomst komen er ook betaalbare

woningen. Al deze projecten dragen mee bij aan de kwaliteitsverbetering van de Cadixwijk. Zo groeit de hele wijk – en

niet alleen de randen die de stad aanpakt – uit tot een aangename woonbuurt.


225x225_Eilandje_09.indd 69 22-07-2008 15:19:41

225x225_Eilandje_09.indd 70 22-07-2008 15:19:41


De Cadixwijk heeft een boeiende geschiedenis. In de wijk zijn dan ook verschillende monumenten beschermd die aan het

rijke verleden herinneren. Vooral de Mexicobrug en het Noorderpershuis springen in het oog.

Beschermde monumenten Mexicobruggen

Kattendijkdok

SISA Stedelijke Middenschool

Aanwervingslokaal havenarbeiders

Noorderpershuis

Technicum Noord Antwerpen

Monumenten in de Cadixwijk

225x225_Eilandje_09.indd 71 22-07-2008 15:19:42

225x225_Eilandje_09.indd 72 22-07-2008 15:19:43

Ontdek Het Eilandje


225x225_Eilandje_09.indd 73 22-07-2008 15:19:48

225x225_Eilandje_09.indd 74 22-07-2008 15:19:49

Op eigen houtje U bezoekt Het Eilandje op uw eigen tempo. Om u alvast op weg te helpen hebben we voor u een voorstel uitgewerkt.

De voorgestelde wandeling is 3,5 kilometer lang, start aan het MAS en brengt u langs de meest markante plekken in de

drie deelwijken: de Oude Dokken, de Montevideowijk en de Cadixwijk.

MAS

Museumplein

Museumhaven Bonapartedok

Red Star Line

Kattendijksluis

De Shop

Limaplein

Montevideopakhuizen

Kaaimuren Kattendijkdok

Westkaai 6 torens Project2

Douanesite

Wijkontwikkeling: nieuwe woningen

Noorderpershuis

Kunstencampus SISA

Het Gouden Anker

Sociale jachthaven Kempisch Dok

Northgate Building

Koninklijk Entrepot

Jachthaven Willemdok

Felixarchief

Van Schoonbekeplein

Bezoek Het Eilandje

HET EILANDJE IS DE MEEST AUTHENTIEKE MARITIEME STEK VAN ANTWERPEN, WAAR HET NOG RUIKT NAAR

KROEGEN EN MATROZEN. GA MEE OP WANDEL EN ONTDEK DE RESOLUTE HEROPLEVING VAN DEZE HAVENBUURT.

VERHALEN OVER STADSONTWIKKELING ZIJN IMMERS ZOVEEL STERKER ALS U ZE ZELF KOMT ONTDEKKEN.

U KUNT KIEZEN UIT VIER WANDELFORMULES:


225x225_Eilandje_09.indd 75 22-07-2008 15:19:50

225x225_Eilandje_09.indd 76 22-07-2008 15:19:55

Ontdek Het Eilandje tussen

verleden, heden en toekomst


Onder begeleiding van een gids van Toerisme Antwerpen Een ervaren gids van Toerisme Antwerpen vertelt u het

boeiende verhaal van Het Eilandje tijdens een twee uur

durende wandeling.

Plaats van afspraak: Aan het Loodswezen (Scheldekant),

Tavernierkaai

Tijdsduur: 2 uur

Prijs: 55 euro per groep (maximaal 20 personen)

Talen: Nederlands, Frans, Duits en Engels

Reserveren* of meer info? Toerisme Antwerpen, Gidsen-

werking, Grote Markt 13-15, 2000 Antwerpen

tel. +32 (0)3 203 95 50 - fax +32 (0)3 203 95 08

[email protected]

(*) Reserveer ten laatste drie weken vóór het geplande be-

zoek. Bijkomende info en voorwaarden in het infoboekje

‘Gegidste bezoeken aan Antwerpen’, verkrijgbaar bij

Toerisme Antwerpen.

Met een wandelbrochure van Toerisme AntwerpenToerisme Antwerpen heeft een wandelbrochure over Het

Eilandje ontwikkeld. Deze gids kost 1,5 euro en is te koop

aan de balies van Toerisme Antwerpen:

Grote Markt 13, 2000 Antwerpen

Centraal Station, Astridplein, 2018 Antwerpen

De gids is beschikbaar in het Nederlands, Frans en

Engels. Voor meer informatie kunt u bellen naar

+32 (0)3 232 01 03 of e-mailen naar

[email protected]

Onder begeleiding van een gids van Antwerpen AverechtsOok Antwerpen Averechts biedt geleide bezoeken.

Plaats van afspraak: Aan het Loodswezen (Tavernier-

kaai) bij het monument aan de kant van de Schelde

Duur: 2 of 3 uur

Prijs: 95 euro (2 uur) - 110 euro (3 uur)

Taal: Nederlands

Reserveren of meer info? Antwerpen Averechts vzw,

Permeke, De Coninckplein, 2060 Antwerpen

tel. +32 (0)3 260 39 39 - fax +32 (0)3 260 39 40

www.antwerpenaverechts.be

[email protected]

Met een wandelbrochure van Toerisme AntwerpenToerisme Antwerpen heeft een wandelbrochure over Het

Eilandje ontwikkeld. Deze gids kost 1,5 euro en is te koop

aan de balies van Toerisme Antwerpen:

Grote Markt 13, 2000 Antwerpen

Centraal Station, Astridplein, 2018 Antwerpen

De gids is beschikbaar in het Nederlands, Frans en

Engels. Voor meer informatie kunt u bellen naar

+32 (0)3 232 01 03 of e-mailen naar

[email protected]

225x225_Eilandje_09.indd 77 22-07-2008 15:19:58

225x225_Eilandje_09.indd 78 22-07-2008 15:19:59

Wilt u méér weten?


Contacteer onsAls u nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met

Sigrid Heirman op het nummer 03 244 52 40 of via

e-mail: [email protected].

Het Eilandje op het webHebt u onze website al bezocht? U vindt er alle recente

informatie en documenten over de verschillende projec-

ten op Het Eilandje. Surf naar www.antwerpen.be en kijk

onder ‘Antwerpen in de Kijker’ bij ‘Stadsvernieuwing’. U

kunt er zich ook abonneren op de wekelijkse elektroni-

sche nieuwsbrief van de stad.

Vragen over de OosterweelverbindingDe Oosterweelverbinding is een project van de Vlaamse

overheid. Als u hierover graag meer informatie wil, kunt

u gratis bellen naar 1700. Op www.antwerken.be vindt

u alle details.

Meer info over de havenU kunt terecht in de bibliotheek van het Gemeentelijk

Havenbedrijf in het Havenhuis, alle werkdagen geopend

van 9 tot 16 uur. Het documentatiecentrum kunt u raad-

plegen na afspraak. Op www.havenvanantwerpen.be

vindt u alle details.

225x225_Eilandje_09.indd 79 22-07-2008 15:20:02

225x225_Eilandje_09.indd 80 22-07-2008 15:20:03

Contactgegevens

Het Gouden Anker Binnenvaartstraat 50 – 2000 Antwerpen

tel. +32 (0)3 202 88 30

[email protected]

Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Havenhuis – Entrepotkaai 1 – 2000 Antwerpen

Tel. +32 (0)3 205 20 11

[email protected]

www.havenvanantwerpen.be

FelixArchief www.felixarchief.be

Oudeleeuwenrui 29 – 2000 Antwerpen

tel. +32 (0)3 292 94 11

[email protected]

open van dinsdag tot en met vrijdag van 8.30 tot

16.30 uur

Jachthaven Willemdok www.jachthavens-antwerpen.be

Godefriduskaai 99 - 2000 Antwerpen

tel. +32 (0)3 231 50 66

[email protected]

Koninklijk Ballet van Vlaanderen www.koninklijkballetvanvlaanderen.be

Kattendijkdok Westkaai 16 – 2000 Antwerpen

tel. +32 (0)3 234 34 38

[email protected]

MAS www.mas.be

p/a Hessenhuis – Falconrui 53 – 2000 Antwerpen

tel. +32 (0)3 206 09 40

[email protected]

infopunt op de werf aan de Hanzestedenplaats open

op woensdag en zaterdag van 10 tot 16.30 uur

Project² www.westkaai.be

de Keyserlei 5 b 20 – 2018 Antwerpen

tel. +32 (0)3 201 60 30

[email protected]

225x225_Eilandje_09.indd 81 22-07-2008 15:20:04

Colofon

Coördinatie Brochure: Yannick Van Camp

Redactie: Sigrid Heirman, Filip Smits, Yannick Van Camp

Eindredactie: Yannick Van Camp

Vormgeving en opmaak: Nick Van Hee, Het Bureau

Druk: Drukkerij Favorit

Verantwoordelijke Uitgever: Eddy Schevernels

Desguinlei 33, 2018 Antwerpen

Wettelijk depotnummer: D/2008/0306/67

Beeldmateriaal: p. 4 © Copyright Eurosense Belfotop nv, p. 8-9 © FelixArchief, p. 12 © Buro 5 Maastricht, p. 14 © Mys

& Bomans Architectuurkantoor, p. 18 © Atelier JPLX, p. 20 © Michel Desvigne, p. 32 en p. 66 © Inge Vandamme,

p. 39 © Toon Grobet, p. 40 © Ney & Partners, p. 42 en 50 © Stany Dederen, p. 52 © Beyer Blinder Belle,

p. 54-56 © Project², p. 58 © Chris Poulissen, p. 64 en 68 © Filip Smits. Alle andere beelden zijn © Stad Antwerpen.

Coördinatie ontwikkeling Eilandje: AG Stadsplanning Antwerpen en AG VESPA

Met medewerking vanYannick Dufraimont, Maarten Dieryck, Francis De Wolf, Griet Geerinck, Hardwin De Wever, Paul de Wit, Pieter Diercxk,

Veerle Degryse, Sigrid Fruytier, Kurt Tuerlinckx, Nadia Van Aken

BronvermeldingDe brochure Stadsvernieuwing op Het Eilandje is deels gebaseerd op teksten uit eerdere brochures van de stad Antwerpen

en het Gemeentelijk Havenbedrijf over de verschillende plannen, geschreven door Ariel Daniëls, Katrien Embrechts, John

Breen en Wim Van Dun, en inhoudelijk samengesteld door Buro 5, Urhahn Urban Design i.s.m. Bureau Vrolijks, Atelier

JPL-X en Michel Desvigne.

DisclaimerDeze brochure werd redactioneel afgesloten op 18 juli 2008. De verantwoordelijke uitgever is niet verantwoordelijk

voor informatie die niet meer correct is als gevolg van wijzigingen na deze datum. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet

bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

gegevensbestand of openbaar gemaakt zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke

uitgever. Wie meent aanspraak te kunnen maken op beeldrechten kan zich wenden tot de verantwoordelijke uitgever.

82

225x225_Eilandje_09.indd 82 22-07-2008 15:20:05

225x225_Eilandje_09.indd 83 22-07-2008 15:20:06

www.antwerpen.be03 22 11 333

225x225_Eilandje_09.indd 84 22-07-2008 15:20:08

225x225 Eilandje 09 - Niets gevonden · Het Eilandje ondergaat een grondige transformatie. Het is...

Documents

Transcript of 225x225 Eilandje 09 - Niets gevonden · Het Eilandje ondergaat een grondige transformatie. Het is...