21 feb 2014, conferentie ‘naar eerlijke en duurzame voedsel en landbouw systemen

Greet Goverde, Platform Aarde Boer ConsumentIngrid Cremer, Centrum Biologische Landbouw

Lokale producten in de ‘sociale catering’

www.aardeboerconsument.nl

Vooral: lobbyen voor een ander landbouwbeleid.

‘Vrije markt’ past niet bij landbouw! Meer regulering nodig: quota’s, voorraden

aanleggen…. Gaat tegen EU filosofie in, dus niet opgenomen in beleid 2013 - 20.

Dus: (ondanks subsidies): te lage prijzen, slecht voor de boer – De helft op het minimum inkomen of minder.– 7 per dag stoppen, 4 vanwege ‘de bank’.

Rendementsverdeling in de keten, 2000 - 2009: Melkveehouders 2% Bijna 60% gaat naar:» Toeleveranciers (veevoer etc.) 14%» Verwerkers 18%» Supermarkten 24%

De Zandloper

………………………………………………………………………………………………….. Voedselsoevereiniteit! Door beter beleid of ‘van onderop’:

‘Buurman Boer’ (zie website) : supermarkten omzeilen:leveren aan burgers, instellingen, gemeentes?

EU: 503 miljoen consumenten

5 verwerkers

5 distributeurs

5 supermarktketens

11 m boeren

Burgers vragen om verandering:

Drie moties in de Tweede Kamer• O.a. een op ons verzoek (‘Samenwerkingsverband Regionale Versketens’):

opgepakt door SP: motie v. Gerwen

• Uitkomst: zie pianoo.nl: criteria voor aanbesteding catering:

- biologische producten en SPN (Streekproducten Nederland’) mogen wél criterium zijn,

- ‘lokaal geproduceerd’ mag niet

EU Services Directive(met dank aan Annemiek Canjels, prov. Limburg, FoodLinks project)

• Richtlijn 2006/123/EC van het Europees Parlement en de Raad (= lidstaten):

• Verbiedt het stellen van speciale eisen die de Vrije Markt belemmeren, of het voortrekken van bepaalde bedrijven

• Maar mag bepaalde publieke belangen veilig stellen (bijv. gezondheid, veiligheid, milieu)

Evaluatie: EU ‘Foodlinks’ project

Het aanbesteden verloopt nog moeizaam: • beleidsmakers die het beleid willen veranderen,( bijv.

verduurzamen, werkgelegenheid bevorderen etc.) hebben niet veel contact met:

• de mensen die verantwoordelijk zijn voor de financiën, de ‘aanbesteders’. Die zijn huiverig.

• Maar uit de ‘case-studies’ in ‘Foodlinks’ bleek dat de kosten niet erg omhoog gaan als het aanbesteden vergroend wordt, en dat er mooie resultaten kunnen worden behaald. (Malmö, Tukums in Letland, etc.)

‘Creatief’ aanbesteden (bijv. ‘30% voor de prijs, 70% andere criteria’, daarop kunnen kandidaten ‘scoren’.)

• - niet vermelden: ‘plaatselijke boeren’’ (‘die in Afrika zijn nog armer’). - ‘Minder vervuiling door minder vervoer’ is nog maar de vraag.

(p.s.niet te bang zijn: ‘er is nog nooit een rechtszaak geweest’)

• creatief omgaan met criteria: - vers voedsel eisen, ‘seizoensgebonden’, of ‘kleine CO2 voetafdruk’, - specifieke producten zoals ’verse uitloop eieren’, ‘duurzame’ vis, etc. - welzijn (lokale werkgelenheid) gehandicapten (producten van zorgboerderij)

(Je kunt TEVOREN al leveranciers in kaart brengen, en de aanbesteding op hen toesnijden. )

• om MKB kansen te geven: pakketten ‘opsplitsen’: In Den Haag bijv.: 4 ‘kavels’: kant en klaar lunches voor vergaderingen (bijna 100% bio) / koel en vries / droge kruidenierswaren / brood en banket.

Stedennetwerk Stadslandbouw:

Agenda Stadslandbouw

Agenda Stadslandbouw:

7 voornemens (plus 4 vragen aan de overheid), ondertekend door 19 gemeentes. o.a.:

• - Onze gemeente geeft het goede voorbeeld door regionale- of stadslandbouwproducten op te nemen bij de aanbesteding van de eigen catering;

• - Onze gemeente stimuleert andere (semi-)overheidsinstellingen (zoals ziekenhuizen of grote onderwijsinstellingen) om dit voorbeeld te volgen.

Deze twee goede voornemens zijn aangevinkt door:• Rotterdam, Den Haag, Nijmegen, Dordrecht, Ede(Amersfoort: EU stedennetwerk ‘URBACT’: zelfde doestellingen)

Resultaten na een jaar: ‘moeizaam’Rotterdam: veel ‘klanten’, grootschalig. Veel schijven. Eigen service-bedrijf, landelijke cateraar Eurest, landelijke leverancier/serviceberijf Deli XL; lastig

Den Haag: eigen catering. Bezig met nieuwe regels: ‘CO2 neutraal, en MKB stimuleren’. 4 ‘kavels’; Begonnen m. brood/banket van lokaal bedrijf

Nijmegen: boeren(- coöperatie Oregional) willen wel, gemeente (nog) niet; incidenteel. (‘Veel gepraat, weinig resultaat’.) Grote cateraar Albron

Dordrecht: nieuwe regels samen met Drechtsteden. Nog geen lokale catering, wel Fair Trade. Grote cateraar Albron.

Ede: het bedrijfsrestaurant is uitbesteed aan een ondernemer. Ede betrekt vlees van het plaatselijke bedrijf ‘Ecofields’

Amersfoort: ’ Vitam restaurant’, (Vitam = landelijk, duurzaam maar niet regionaal) biedt wel handfruit van Willem &Drees. Incidenteel SPN

Vragen/ initiatieven• Stimuleert de gemeente instellingen om ‘lokaal’ aan te

besteden? ( R’dam wel, anderen - nog - niet. )

• Lokaal en/of biologisch?

• Heeft men gezocht naar groepen boeren, bijv. onder ‘Buurman Boer’? (per provincie, zie site Platform ABC)

…………………………………………………………..diverzio.nl (koks),vredeseilanden.be/duurzame-grootkeukensBiologischelandbouw.org : Milieuwinst op het Menu, Proef de Smaak van Flevoland

<einde deel 1>