2012 - Homepage - Gay&School · een voorwaarde voor leren en opgroeien van leerlingen. ... 5...

100
2012 J aarverslagen School en Veiligheid Project Preventie Seksuele Intimidatie

Transcript of 2012 - Homepage - Gay&School · een voorwaarde voor leren en opgroeien van leerlingen. ... 5...

2012

JaarverslagenSchool en Veiligheid

ProjectPreventieSeksuele

Intimidatie

Colofon

Jaarverslagen Centrum School en Veiligheid (CSV), Pestweb, Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) en Gay&SchoolTekstredactie: Jenny van Rooij (www.jvrtekst.nl)Vormgeving: MOOZ grafisch ontwerp (www.moozien.nl) Caro Grafico Grafisch Ontwerp (www.carografico.nl)Utrecht, mei 2013

http://www.jvrtekst.nlhttp://www.moozien.nlhttp://www.carografico.nl

3voorwoord

V o o r w o o r d

Een veilig schoolklimaat is van het grootste belang en een voorwaarde voor leren en opgroeien van leerlingen. Uit onderzoek is gebleken dat leerprestaties stijgen als sprake is van een leerklimaat dat veilig is. Scholen en de professionals daarbinnen dragen zorg voor het aanbrengen van de voorwaarden voor een veilig schoolklimaat en de begeleiding van de leerlingen. Hierin ligt een grote opgaaf.

In 2012 hebben er een aantal dramatische gebeurtenissen plaatsgevonden, waaronder de aan pesten gerelateerde sucides in november 2012, die het belang onderstrepen om aandacht te blijven besteden aan een sociaal veilig schoolklimaat. De staatssecretaris van Onderwijs en de Kinderombudsman hebben de gebeurtenissen aangegrepen om een plan van aanpak op te stellen dat pesten moet aanpakken en sociale veiligheid op scholen moet bevorderen.

School en Veiligheid, bestaande uit Centrum School en Veilig-heid (CSV), Pestweb, Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) en Gay&School, is door OCW gefinancierd om onder-steuning te bieden, informatie te ontsluiten en toegankelijk te maken en adviezen te geven, gericht op een veilig schoolkli-maat. Via de websites wordt de informatie verspreid. Daarnaast

zijn er helpdesks ingericht en geeft Pestweb de mogelijkheid aan leerlingen en hun ouders om via de telefoon en de chat in contact te treden. Voorts wordt er actief informatie verspreid via nieuwsbrieven, infobladen, folders en materialen die aan scholen ter beschikking worden gesteld. Daarmee bevorderen, faciliteren en ondersteunen de projecten van School en Veilig-heid een veilig schoolklimaat in de scholen.

In 2012 is hard gewerkt aan de voorbereiding om de website in januari 2013 naar een nieuw systeem om te zetten, waarin de verschillende functionaliteiten van de sites beter en effec-tiever kunnen worden vormgegeven en onderlinge uitwisseling en verbondenheid kan worden gerealiseerd. Daarbij is aandacht besteed aan de vormgeving die het voor gebruikers eenvoudi-ger moet maken om te navigeren en die de vindbaarheid van de gewenste informatie verhoogt.

In 2012 is het projectleiderschap van de projecten School en Veiligheid gewisseld. De heer Klaas Hiemstra is de nieuwe algemeen projectleider van School en Veiligheid.

4voorwoord

Jaarverslag

In dit jaarverslag wordt per project verslag gedaan van de activiteiten en inspanningen die zijn verricht in 2012, van Centrum School en Veiligheid (CSV), Pestweb, Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) en Gay&School.

Er is veel inspanning geleverd om scholen te bedienen en de vindbaarheid en bekendheid van de veiligheidsprojecten te vergroten. Het is immers van groot belang dat scholen kunnen beschikken over de meest actuele informatie bij het vormgeven van beleid voor een sociaal veilig schoolklimaat en dat zij zo goed mogelijk en gericht mogelijk worden ondersteund op de vraagstukken die er spelen. Uiteraard spelen de websites zelf daarin een belangrijke rol, maar ook informatiebladen, folders en nieuwsbrieven zijn daarbij belangrijk. Uit de cijfers blijken deze grote aftrek te vinden en krijgen ze positieve reacties. Daarnaast wordt er vanuit de projecten bijgedragen aan confe-renties en symposia en worden stands ingericht waar scholen informatie kunnen vinden.

Bekendheid en vindbaarheid voor scholen wordt voorts bevor-derd door in toenemende mate aanwezig te zijn op sociale me-dia, waaronder Twitter. De pers weet de projecten steeds beter

te vinden en gebruikt de informatie in de berichtgeving en de achtergronden bij het nieuws. Ook dit brengt de informatie onder de aandacht van scholen.Om de vindbaarheid van Pestweb voor leerlingen te vergroten, zodat zij en hun ouders weten waar ze voor een luisterend oor en advies en ondersteuning terechtkunnen, is er in het voorjaar en het najaar een spotje getoond op Nickelodeon. Voorts is actief invulling gegeven aan de Week tegen pesten en de Dag tegen pesten. De media-aandacht voor de gebeurtenissen rond pesten en onveiligheid blijken een piek in de contacten met Pestweb en Centrum School en Veiligheid te genereren, van leerlingen en hun ouders en van scholen, waarbij naast algemene informatie om advies op maat werd gevraagd. Dit heeft consequenties voor de bemensing van de helpdesks, zowel in kwantiteit als in kwaliteit; het gaat om meer vragen en informatie op maat. Dit is opgevan-gen door verschuivingen binnen de bestaande formatie en het op-timaliseren van de bezetting van de helpdesks, onder andere door met geschoolde en getrainde vrijwilligers aan de chat te werken. Voortdurend aandacht voor de kwaliteit van de dienstverlening door onderlinge visitatie en training is belangrijk om de advise-ring aan scholen en de professionals daarbinnen n de leerlingen en hun ouders te kunnen waarborgen. De positieve feedback van de gebruikers bevestigt dat de projecten daarin slagen.

5voorwoord

Subsidie

In 2012 hebben de projecten gewerkt op basis van subsidie van het Ministerie van OCW, die op 29 juni 2012 werd toegekend. Het gaat om een bedrag van 1 miljoen euro, onder projectcode APS/7504.100, verplichtingennummer 61500-102217. Op basis daarvan is voor de projecten de volgende onderverdeling gehanteerd:

Naam instelling APS/School en Veiligheid

Contactpersoon Naam: Klaas HiemstraFunctie: projectleider Centrum School en Veiligheid Telefoonnummer: 06 1502 6064 of 030 28 56 531 (secretariaat)

ProjectnaamSchool en Veiligheid bestaat uit de volgende deelprojecten:

Centrum School en Veiligheid (CSV) Pestweb Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) Gay and School (G&S)

Projectcode APS/7504.100

Toegekende subsidie Totaal 1.000.000,00

Verdeling: CSV

Pestweb

PPSI

G&S

Totaal besteed:

- personele kosten: 270.258- materile kosten: 17.500 Totaal: 287.758

- personele kosten: 310.183- materile kosten: 31.727 Totaal: 341.910

- personele kosten: 252.380- materile kosten: 15.000 Totaal: 267.380

- personele kosten: 87.952- materile kosten: 15.000 Totaal: 102.952

1.000.000

ProjectPreventieSeksuele

Intimidatie

6

I n h o u dVoorwoord 3Jaar verslag 4Subsidie 5

Jaarverslag Centrum School en Veiligheid 2012

1 Inleiding 92 Informeren 102.1 Website 102.2 Informatiebladen 122.3 CSVisie 133 Advies en ondersteuning 143.1 Aantal contacten 143.2 Dienstverlening 154 overige activiteiten 164.1 Sociale media 164.2 Pr-activiteiten 164.3 Producten 18 4.4 Gemeentesite 185 Ervaringen 2012 en voornemens 2013 195.1 Informeren 195.2 Advies en ondersteuning 19Bij lagen 20Bij lage 1 Webredactie 20Bij lage 2 Bezoekersaantal len website 2012 25Bij lage 3 Aantal gedownloade CSV-informatiebladen 2012 26

JaarverslagPestweb 2012

1 Inleiding 302 Informeren 312.1 Website 312.2 Pestweb Nieuwsbrief 333. Advies en ondersteuning 353.1 Contacten met de doelgroep/helpdesk 353.2 Telefoon 353.3 Chat 383.4 E-mail 404 overige activiteiten 414.1 Netwerk Online Hulp 414.2 Habbo Hotel 424.3 Forum 424.4 Expertisecentrum 434.5 Pr-activiteiten 475 Ervaringen 2012 en voornemens 2013 49Bij lagen 52Bij lage 1 Samenwerking met onder wijsinstel l ingen 52Bij lage 2 Samenwerkingsverbanden en partners 53

7

JaarverslagProject Preventie Seksuele Intimidatie 2012

1 Inleiding 572 Informeren 582.1 Website 582.2 Informatiebladen 602.3 Publicaties 612.4 Digitale nieuwsbrief PPSinfo 623 Advies en ondersteuning 633.1 Aantal contacten 633.2 Specif icering contacten 644 overige activiteiten 694.1 Sociale media 694.2 Pr-activiteiten 695 Ervaringen 2012 en voornemens 2013 72Bij lagen 75Bij lage 1 Webredactie 75Bij lage 2 Bezoekersaantal len website 2012 79Bij lage 3 PPSI- informatiebladen en downloadbare publicaties 2012 80Bij lage 4 Pol lstel l ingen en pol luitslagen 2012 81Bij lage 5 Nieuws op www.ppsi .nl 2012 82

Jaarverslag Gay&School 2012

1 Inleiding 862 Informeren 892.1 Website 892.2 Informatiebladen 933 Contacten 943.1 G&S-producten 984 Ervaringen 2012 en voornemens 2013 100

CEnTruMSChool En VEIlIGhEId

2012

Centrum School en Veiligheid (CSV) Postadres: Postbus 85475, 3508 AL Utrecht E-mailadres: [email protected] Telefonische helpdesk: 030 28 56 616 (schooldagen van 10.00 tot 14.00 uur) Website: http://www.schoolenveiligheid.nl Twitter: https://twitter.com/veiligopschool

mailto:[email protected]://www.schoolenveiligheid.nlhttps://twitter.com/veiligopschool

10jaarversl ag csv 2012

1 I n l E I d I n G

Centrum School en Veiligheid (CSV) is in november 2004 door

het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

ingericht bij APS. CSV biedt scholen binnen basis- en voortge-

zet onderwijs ondersteuning bij het vormgeven van een sociaal

veilige omgeving.

Voor leerlingen is een sociaal veilige omgeving een voorwaarde om te kunnen leren, talenten te ontwikkelen en op te groeien tot gezonde volwassen personen. Docenten, leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel hebben net als iedere werknemer een veilige werkplek nodig om optimaal te functi-oneren. Alleen dan worden zij in staat gesteld een bijdrage te leveren aan een veilige omgeving voor de leerlingen. School-leiders en schoolbesturen hebben een belangrijke verantwoor-delijkheid in het realiseren hiervan.

Om het scholenveld te ondersteunen bij het vormgeven van een sociaal veilige omgeving, houdt CSV zich sinds de oprich-ting bezig met de volgende twee zaken:

Verzamelen en verspreiden van informatie en deskundigheid op het gebied van schoolveiligheid.

Adviseren van schoolleiders, docenten/leerkrachten, mentoren, leerlingbegeleiders, vertrouwens(contact)personen en onderwijsondersteunend personeel.

Gezien het feit dat er voortdurend maatschappelijke ontwik-kelingen plaatsvinden op het gebied van veiligheid, is het van groot belang dat CSV de actualiteit op de voet blijft volgen en deze informatie toegankelijk maakt voor het scholenveld. Met de informatie die CSV verzamelt en verspreidt werden scholen in 2012 in staat gesteld hun veiligheidsbeleid vorm te geven en steeds weer verder aan te scherpen. Het informeren van scholen vond plaats via de website, informatiebladen en de digitale nieuwsbrief. Het adviseren van docenten/leerkrachten, schoolleiders en onderwijsondersteunend personeel gebeurde via de helpdesk van CSV. In de paragrafen 2, 3 en 4 van dit hoofdstuk worden de ver-schillende activiteiten van CSV nader beschreven. In paragraaf 5 worden enkele conclusies naar aanleiding van de ervaringen in 2012 weergegeven.

11jaarversl ag csv 2012

2 I n f o r M E r E n

2.1 Website

Inrichting Via de website www.schoolenveiligheid.nl wordt actuele en praktische informatie over sociale schoolveiligheid toegankelijk gemaakt voor het basis- en voortgezet onderwijs. Samen met de deelprojecten Pestweb, PPSI en Gay&School informeert CSV via de website over de themas: pesten, agressie en geweld, seksuele intimidatie, (hltb-)discriminatie en calamiteiten. Net als in de voorgaande jaren was de website ook in 2012 het belangrijkste informatiekanaal van CSV. De webredactie heeft dan ook veel tijd besteed aan het actueel, compleet en up-to-date houden van de website. Dit resulteerde in zon zestig nieuwsberichten, waarbij het zwaartepunt lag op agres-sie en geweld: agressieve leerlingen, bedreigingen via sociale media en wapengeweld. Daarnaast zijn ruim honderd nieuwe items (publicaties, lesmaterialen et cetera) toegevoegd. De webredactie heeft behalve aan het plaatsten van nieuwe items uiteraard ook veel tijd besteed aan het onderhoud van de bestaande content. Bijlage 1 laat zien welke items in 2012 op de website zijn geplaatst.

BezoekersaantallenIn 2012 heeft de website 115.329 bezoekers gehad, waaronder 73.970 unieke bezoekers. Dit zijn ruim 6000 unieke bezoekers per maand. Dit is een stijging ten opzichte van 2011, toen de website 65.429 unieke bezoekers per jaar had. In bijlage 2 is een tabel opgenomen met de exacte bezoekersaantallen per maand in 2012. Het aantal unieke bezoekers laat zien dat er een grote behoefte bestaat aan de informatie die CSV verza-melt en via de website verspreidt.

Interesse bezoekersIn onderstaande tabel is te zien dat het onderwerp pesten hoog scoort in het websitebezoek. Het maakt duidelijk dat ondanks de grote bezoekersaantallen van Pestweb, ook de rubriek Pesten van CSV veel interesse heeft. Bij nadere analyse van de cijfers blijkt de interesse in het onderwerp pesten in alle maanden van het jaar hoog. Er is echter een forse stijging te zien van het aantal bezoeken in deze rubriek in de maan-den november en december. Deze maanden ging 30% van alle bezoeken naar de rubriek Pesten. Het zijn de maanden waarin de zelfdoding van twee tieners plaatsvond, waarbij het gepest zijn als mogelijke aanleiding werd genoemd in verschillende media.

www.schoolenveiligheid.nl

12jaarversl ag csv 2012

Een ander onderwerp dat hoog scoort in websitebezoek is veiligheidsbeleid. De bijbehorende rubriek bevat onder andere scholingsaanbod en instrumenten en artikelen over veilig-heidsplannen die te gebruiken zijn voor het vormgeven van veiligheidsbeleid in brede zin.Het onderwerp agressie en geweld dat in relatie tot het onderwijs in maatschappelijke discussies veel aandacht krijgt scoort in websitebezoek relatief laag.

Vernieuwing Om het voor bezoekers duidelijk te maken dat er nieuwe items op de CSV-site zijn geplaatst, is in 2012 een extra aandachts-blokje op de homepage geplaatst met de titel Nieuw op de site. Op die manier kunnen bezoekers in n oogopslag zien welk nieuw aanbod er op het gebied van sociale schoolveilig-heid beschikbaar is. In 2012 is een begin gemaakt om te kijken naar een manier om jurisprudentie op te nemen binnen de website. Er is besloten dit in de vorm van een informatieblad te doen. Dit komt uit in 2013. Door de veelheid aan scholings- en trainingsprogrammas in de rubrieken Weerbaarheid, Peers en Pesten was het voor de bezoeker soms lastig om een geschikt programma te vin-den. Daarom is begin 2012 een nieuw template ontwikkeld, waarmee het mogelijk is om de beschikbare programmas te selecteren op schoolsoort (po, vo, so) en doelgroep (leerlin-gen, leerkrachten et cetera).

Onderwerp Bezoeken %

Pesten 37.949 20,8Veiligheidsbeleid 33.499 18,3Internetonveiligheid 16.954 9,3Sociale competentie 12.756 7,0Loverboys 10.597 5,8Gedrag en kleding 9.024 4,9Discriminatie en racisme 7.408 4,1Agressie en geweld 6.568 3,6Weerbaarheid 5.955 3,3Calamiteiten en rouw 5.558 3,0Veilige Publieke Taak Onderwijs 5.519 3,0Agressieve ouders 4.974 2,7Seksuele intimidatie 4.346 2,4Rebound 3.517 1,9Agressie tegen personeel 2.880 1,6Homoseksuele intimidatie 2.662 1,5Extremisme 2.252 1,2Burgerschap 2.000 1,1Conflictbemiddeling 1.902 1,0Meidenvenijn 1.578 0,9Peers 1.475 0,8Wapengeweld 1.337 0,7Hltb-discriminatie 1.317 0,7Eerwraak 541 0,3

Totaal 182.568

13jaarversl ag csv 2012

Alle programmas in de genoemde rubrieken zijn door de CSV-medewerkers gelabeld op schoolsoort en doelgroep. Door gebruik te maken van deze nieuwe functionaliteit kan de be-zoeker veel sneller een keuze maken uit relevante programmas. In het CMS-systeem van de nieuwe website die begin 2013 opgeleverd is, is deze functionaliteit ook toepasbaar op de andere rubrieken.

In 2012 zijn de eerste stappen gezet op weg naar een nieuwe website. Enerzijds was een nieuwe website noodzakelijk omdat het CMS-systeem van de bestaande website niet langer tech-nisch ondersteund werd en dus vervangen diende te worden. Anderzijds biedt een nieuwe website mogelijkheden om de inhoud beter te ontsluiten voor de bezoekers. Zo is de nieuwe website interactiever, onder meer door het toevoegen van een forum.

2.2 Informatiebladen

Sinds het schooljaar 2005-2006 brengt CSV informatiebladen uit. Hierin wordt de lezer in kort bestek genformeerd over een actueel thema en doorverwezen naar relevante publicaties, organisaties en websites. Bij het verschijnen van een nieuw of geactualiseerd informatieblad wordt een aankondiging gestuurd naar alle relevante onderwijsbladen. CSV-informatie-

bladen zijn als pdf-bestand gratis te downloaden via de CSV-website. Het aantal gedownloade informatiebladen in 2012 laat zien dat er veel interesse voor is. Van de in totaal 45

14jaarversl ag csv 2012

informatiebladen (een aantal onderwerpen heeft zowel een po- als een vo-versie) zijn er 10 meer dan 1000 keer gedownload, 18 informatiebladen zijn tussen de 300 en 1000 keer gedown-load en 17 informatiebladen tussen de 100 en 300 keer. In bijlage 3 is een lijst opgenomen met de CSV-informatiebladen en het aantal downloads in 2012.

In 2012 verschenen de volgende nieuwe informatiebladen: Veiligheid vergroten met techniek Diefstal op schoolDe volgende informatiebladen zijn in 2012 herschreven en geactualiseerd: Agressieve ouders Agressie tegen onderwijspersoneel Meten is weten Veiligheidsplan verplicht! (po- en vo-versie)De voorgenomen actualisatie van het informatieblad Mobiele telefoon als wapen zal in 2013 worden uitgevoerd.

2.3 CSVisie

Om het scholenveld te informeren over actuele ontwikkelingen en nieuwe publicaties en materialen, verzendt CSV de digitale nieuws-brief CSVisie. In 2012 is de nieuwsbrief drie keer verschenen, in janu-ari, april en november. Eind 2012 zijn er 1444 abonnees. Dit is een toename ten opzichte van de 1202 abonnees in 2011.

15jaarversl ag csv 2012

3 A d V I E S E n o n d E r ST E u n I n G

3.1 Aantal contacten

CSV biedt advies en ondersteuning via de helpdesk. Deze is telefonisch bereikbaar op schooldagen van 10.00 tot 14.00 uur. Daarnaast kunnen vragen gesteld worden via e-mail. In 2012 namen 219 personen contact op met de CSV-helpdesk. Dit is iets meer dan in 2011, toen er 204 personen contact opnamen met CSV. Onderstaande tabel laat de spreiding van de contacten zien in de loop van het jaar, uitgesplitst in contact via de telefoon en e-mail.

In vergelijking met het websitebezoek is het aantal contac-ten via de helpdesk en e-mail vrij gering. Een reden hiervoor kan zijn dat de website als informatievoorziening voor veel mensen voldoende is en er minder behoefte bestaat aan aanvullende informatie via de telefoon of e-mail. Een andere mogelijke reden is dat de meer gerichte vragen met betrekking tot de onderwerpen pesten en grensoverschrijdend gedrag bin-nenkomen bij Pestweb en PPSI.

jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec Totaal

Gesprekken 4 7 13 7 3 3 2 3 2 2 2 1 49

E-mails 13 8 25 20 18 2 11 12 15 16 18 12 170

Totaal contacten 17 15 38 27 21 5 13 15 17 18 20 13 219

16jaarversl ag csv 2012

3.2 Dienstverlening

De contacten die CSV in 2012 via de helpdesk had, laten een breed scala aan onderwerpen zien. Bijna alle onderwerpen waarover CSV via de website informeert, kwamen ook aan bod in de vragen die aan de telefoon en via e-mail gesteld werden. In de meeste gevallen ging het hierbij om aanvullende informatie naar aanleiding van de informatie die mensen op de website vonden. Dit was ook in voorgaande jaren het geval. Naast informatie is ook advies en ondersteuning geboden. De meeste vragen betroffen het algemene veiligheidsbeleid. Dit is in overeenstemming met de interesse die er voor dit onderwerp is op de website. Ook werd de helpdesk relatief vaak benaderd over de onderwerpen pesten en agressie/geweld. Bij vragen over pesten verwees CSV door naar Pestweb.Ruim driekwart van de contacten was afkomstig uit het primair

en voortgezet onderwijs. Hierbij was het voortgezet onderwijs het beste vertegenwoordigd. Dit was in 2011 ook het geval. Binnen de contacten waren veel verschillende functies verte-genwoordigd. De grootste groep werd gevormd door de doel-groep van CSV: docenten/leerkrachten, schoolleiders, school-besturen en beleidsmedewerkers. Opvallend is het relatief grote aantal ouders dat in 2012 contact heeft opgenomen met CSV. Waarschijnlijk is de groep ouders dan ook goed vertegen-woordigd in het websitebezoek. Hoewel ouders geen doelgroep zijn van CSV, maakt dit duidelijk dat hier wel een behoefte ligt. Daarnaast werd CSV regelmatig gebeld door journalisten of redacteuren die op zoek waren naar cijfermateriaal en achter-grondinformatie voor hun reportages of artikelen. Een laatste groep die regelmatig contact opnam met CSV betreft studenten en leerlingen voor informatiemateriaal voor werkstukken, scrip-ties en dergelijke.

17jaarversl ag csv 2012

4 o V E r I G E A C T I V I T E I T E n

4.1 Sociale media

Twitter Behalve via de gebruikelijke kanalen, zoals de website en de helpdesk, is het in deze tijd belangrijk om als organisatie ook zichtbaar te zijn via de sociale media. Om die reden heeft CSV sinds 2011 een Twitter-

account: @veiligopschool. Hiermee blijven de volgers direct op de hoogte van de actualiteit en ontwikkelingen op het gebied van schoolveiligheid. In 2011 had @veiligopschool nog 309 volgers; in 2012 is dit aantal opgelopen tot 697 volgers.

Forum Veilige School Sinds september 2011 participeert CSV op het Forum Veilige School. Dit forum is een initiatief van het Ministerie van OCW in het kader van de Veilige Publieke Taak Onderwijs (VPTO). Het is een plek waar onderwijsprofessionals met elkaar in gesprek kunnen gaan over veiligheidsthemas. Medewerkers van CSV volgen wat er gebeurt op het forum en wijzen indien van toepassing op relevant informatiemateriaal. In 2012 is met OCW gesproken over het onderbrengen van het forum bij CSV.

4.2 Pr-activiteiten

Posters en kaarten In 2010 en 2011 heeft CSV posters en kaarten ontwikkeld. Met behulp van deze materialen kan CSV onder de aandacht worden gebracht bij schoolleiders en docenten/leerkrachten en wordt de bekendheid van CSV vergroot. Hierdoor kunnen nog meer scholen gebruikmaken van de expertise van CSV.

18jaarversl ag csv 2012

In januari 2012 heeft CSV een poster en kaart gestuurd met begeleidende brief naar schooldi-recties van alle po-scholen. Doel was om scholen te attenderen op (de dienstverlening van) CSV en om het belang van schoolveiligheid te onderstrepen.

Stands Om schoolleiders en docenten/leerkrachten op de hoogte te brengen van de dienstverlening van CSV was CSV in 2012 met een stand aanwezig op verschillende conferenties. Via de stands verspreidt CSV informatiebladen, posters en ansicht-kaarten en brengt het de CSV-website onder de aandacht. In 2012 heeft CSV samen met PPSI en G&S met een stand deelge-nomen aan de volgende conferenties: 19 januari 2012

PPSI-conferentie bve Vertrouwenswerk onder de loep, Utrecht

16 februari 2012 EVPT-seminar Preventie - De eerste stap naar een Veilige Publieke Taak, Driebergen

16 maart 2012 AVS-congres Houd je vast aan je visie, Nieuwegein

17 maart 2012 Nationaal Congres Leerlingbegeleiding, Ede

28 maart 2012 Nationale Academie Media & Maatschappij, Nationaal MediaWijsheid Congres 2012, Ede

2 april 2012 APS-conferentie Herrie in het onderwijs, Utrecht

4 april 2012 PPSI-conferentie po Andere tijden, Amersfoort

13 april 2012 AOb ROZE-conferentie Homoseksualiteit voor dummies, Utrecht

19 april 2012 APS-conferentie vo Meidenvenijn, Utrecht

28 mei 2012 Nationale Academie Media & Maatschappij, Mediawijsheid-markt, Beeld en Geluid, Hilversum

29 september 2012 AOb-ledencongres Meesterlijk onderwijs - Mediaplaza, Utrecht

4 oktober 2012 PPSI-conferentie vo Klachten in soorten en maten, Amersfoort

8 november 2012 PPSI-conferentie X-factor voor externe vertrouwenspersonen, Door het klachtenlabyrint, Utrecht

19jaarversl ag csv 2012

PersberichtenIn 2012 zijn er diverse persberichten gestuurd naar de onder-wijsbladen naar aanleiding van nieuwe producten en informa-tiebladen van CSV. Persberichten zijn onder andere verschenen in De wereld van het jonge kind, AVS-blad en Kader Primair. CSV brengt maandelijks een CSV-item onder de aandacht via APS actueel, de nieuwsbrief van APS.

4.3 Producten

Dilemmaspel In 2011 heeft CSV het dilemmaspel Met open blik ontwikkeld. Het dilemmaspel kaart dilemmas aan rond bestaande (sociale) veiligheidssituaties op school. Directie- en personeelsleden

bekijken met het dilemmaspel bestaande veiligheidssituaties met een open blik en formuleren (opnieuw) maatregelen om dilemmas op te lossen, zodat het veiligheidsbeleid kan worden aangescherpt. Gezien de belangstelling voor dit spel vanuit het basisonderwijs, ontwikkelde CSV in 2012 een po-versie van het dilemmaspel. Het spel wordt te koop aangeboden via de APS-website en bij stands op conferenties. In 2012 zijn in totaal 73 exemplaren van het dilemmaspel verkocht.

Checklist schoolveiligheid In 2011 heeft CSV de Checklist schoolveiligheid ontwikkeld. Deze biedt een overzicht op het gebied van verplichtingen en concrete voorzieningen op het gebied van sociale veiligheid. In 2012 is de checklist ruim 3000 keer gedownload. Dit laat zien dat de Checklist schoolveiligheid voorziet in een duidelijke behoefte van het scholenveld.

4.4 Gemeentesite

Gemeente, school en politie komen elkaar tegen op het terrein van schoolveiligheid. Hoewel gemeenten informatie halen bij de VNG en CvC, biedt CSV interessante informatie op het gebied van sociale schoolveiligheid. In 2011 heeft CSV een speciale site voor gemeenten gebouwd en met ter zake infor-matie gevuld: www.schoolveiligheidengemeente.nl.

http://www.schoolveiligheidengemeente.nl

20jaarversl ag csv 2012

5 E r VA r I n G E n 2 0 1 2 E n V o o r n E M E n S 2 0 1 3

5.1 Informeren In het Onderwijsverslag 2010/2011 beoordeelt de onderwijs-inspectie het veiligheidsbeleid op de meeste scholen als voldoende. Wel blijven er, zoals uit de diverse veiligheidsmoni-toren naar voren komt, een groot aantal leerlingen, docenten/leerkrachten en onderwijsondersteunende personeelsleden die zich niet veilig voelen. Om het beleid op niveau te houden en aandacht te houden voor het veiligheidsgevoel van een ieder binnen een schoolgemeenschap, dienen schoolleiders en docenten/leerkrachten op de hoogte te blijven van actuele informatie rondom veiligheidsbeleid. Het websitebezoek en de interesse in de CSV-informatiebladen in 2012 laten zien dat CSV hierbij in een behoefte voorziet. Actuele en praktische informatie via de website, informatiebladen en nieuwsbrieven en aanvullend daarop informatie via de helpdesk blijft nodig.

5.2 Advies en ondersteuning Uit de contacten via de helpdesk valt op te maken dat docen-ten/leerkrachten, schoolleiders, schoolbesturen, beleidsmakers en ouders CSV met name weten te vinden voor informatie-vragen die voortkomen uit de informatie op de website. In mindere mate weten zij CSV te vinden voor diepergaand advies en ondersteuning bij vragen die er spelen. Dit maakt dat CSV zich de komende jaren nadrukkelijker wil gaan richten op het ondersteunen van schoolleiders en docenten/leerkrachten met advies en de praktische uitvoering van veiligheidsbeleid. CSV blijft dit doen via de helpdesk. Daarnaast wil CSV op een actieve manier middelen, zoals het Forum Veilige School, gaan inzetten ter versterking van de uitwisseling met en tussen schoolleiders en docenten/leerkrachten.

21jaarversl ag csv 2012

B I J l A G E n

Bijlage 1 Webredactie

Nieuwe items op de website www.schoolenveiligheid.nl van 1 januari 2012 t/m 31 december 2012:

Veiligheid & beleid Handboek Training Sociale Vaardigheden

(Sociale competenties - publicaties) Handvatten en tips (Rebound - praktische tips) Praktijkschool Doetinchem werkt met herstelrecht

(Conflictbemiddeling - good practice) De kracht van klagende ouders (Publicaties -praktische tips) (Vernieuwd) programma De Vreedzame School (Peers - scholing) Haags certificaat Veilige School (Algemeen - good practice) De staat van het Nederlandse onderwijs 2010/2011

(Algemeen - jaarverslagen) Monitor sociale veiligheid mbo (Algemeen - onderzoeken) Kamerbrief veiligheid in en om onderwijs 2012

(Algemeen - beleid) Taakspel (Gedrag en kleding - spelvormen) Omgaan met lastig gedrag

(Gedrag en kleding - scholing docenten)

Naar gedragen schoolregels (Gedrag en kleding - scholing docenten)

Wordt de Baas in je eigen soap (Sociale competenties - scholing docenten)

De nieuwe sociale media (Internetonveiligheid - lesmaterialen)

Training leerlingbemiddeling (Peers - scholing) Helpdesk Klachtrecht (Algemeen - klachten) Rapport: Hey, Whats app?

(Internetonveiligheid - onderzoeken) Agressiemeldpunt - systeem voor incidentenregistratie

(Algemeen - incidentenregistratie) Gastlessen respectvol taalgebruik

(Gedrag en kleding - lesmaterialen) Digitaal pesten (Internetonveiligheid - publicaties) Quickscan prettig schoolklimaat (Algemeen - instrumenten)

Agressie, geweld en pesten Onderzoek gezagsondermijnend gedrag ouders

(Agressieve ouders - onderzoek) Klachten voorkomen (Agressieve ouders - publicaties) Positief Social Media Protocol

(Internetonveiligheid - protocollen)

www.schoolenveiligheid.nl

22jaarversl ag csv 2012

Judas (Pesten - publicaties) Jij mag niet meedoen! (Agressieve leerlingen - publicaties) Vertrouw je mij? (Pesten - publicaties) Verboden voor ons (Meidenvenijn - publicaties) Anti-pestkaarten FWF (Pesten - lesmaterialen) Agressie en geweld tegen onderwijspersoneel

(Agressie tegen personeel - onderzoeken) Handreiking preventie en omgang schoolaanslagen

(Wapengeweld - publicaties) Uitzending Man bijt hond (Pesten - beeld en geluid) (G)een roze bril (Meidenvenijn - publicaties) Ouders in actie tegen pesten (Pesten - good practices) Repo: Het treiternet (Pesten - beeld en geluid) Tweedaagse training Omgaan met agressie

(Agressie tegen personeel - scholingsaanbod) Alles kidzzz

(Agressieve leerlingen - scholingsaanbod leerlingen) Van lastige naar gelukkige klas

(Agressie tegen personeel - scholingsaanbod) Weerbaarheidtraining tegen pestgedrag

(Pesten - good practices) Sjabloon Arbocatalogus Agressie en Geweld (Agressie tegen

personeel - publicaties) Onderzoek Wat werkt tegen pesten? (Pesten - onderzoeken) Kinds in actie tegen online pesten (Pesten - lesmaterialen) Voorbeeldprotocollen (Pesten - protocollen)

Musical Stop pesten (Pesten - lesmaterialen) Kinderen leren omgaan met boosheid

(Agressieve leerlingen - lesmateriaal) Interactieve theatervoorstelling Hard (Pesten - schoolvoorstelling) Klappen voor Bart

(Agressieve leerlingen - schoolvoorstellingen) Klappen voor Bart

(Internetonveiligheid - schoolvoorstellingen) Quickscan prettig schoolklimaat (instrumenten) Discriminatie & extremisme Servicedocumenten polarisatie en radicalisering Nuansa/NJi

(Extremisme - publicaties) Miniaturen en boek monument WOII voor basisscholen

(Discriminatie en racisme - good practice) Anne Frankkrant 2012

(Discriminatie en racisme - lesmaterialen) Nationaal Aandenken 2012: Vrijheid geef je door

(Discriminatie en racisme - lesmaterialen) Groep 8 USV organiseert herdenking Oranje Vrijbuiters

(Discriminatie en racisme - good practice) Op school is iedereen aan zet

(Hltb-discriminatie - publicaties) Jaarverslag CGB 2011

(Discriminatie en racisme - jaarverslagen) Jaarverslag CGB 2010

23jaarversl ag csv 2012

(Discriminatie en racisme - jaarverslagen) Jaarverslag CGB 2009

(Discriminatie en racisme - jaarverslagen) Jaarverslag CGB 2008

(Discriminatie en racisme - jaarverslagen) Jaarverslag CGB 2007

(Discriminatie en racisme - jaarverslagen) Voorstelling Open your Mind

(Discriminatie en racisme - schoolvoorstelling)

Seksueel geweld Rijksbrede aanpak van de loverboyproblematiek

(Loverboys - overheidsbeleid) Klaar voor de meldcode

(Seksueel geweld in de thuissituatie - scholing) En plotseling ben je van hem (Loverboys - publicaties) Meldplicht voor onderwijspersoneel

(Seksuele intimidatie - publicaties) De Kleine Gids. Signalering en behandeling slachtoffers lover-

boys (Loverboys - praktische tips) PPSI-informatieblad Zedenzaak op school. Hoe vertel ik

het?(Seksuele intimidatie - praktische tips) Handreiking aanpak loverboysproblematiek

(Loverboys - overheidsbeleid) YouTube De Mooiste Chick van het Web (Loverboys - beeld en

geluid) De Mooiste Chick van het Web (Loverboys - voorlichting)

Omgaan met seksuele intimidatie - Fist (Seksuele intimidatie - schoolvoorstellingen)

Signalenkaart loverboys (Loverboys - instrumenten)

Ketenaanpak loverboys (Loverboys - overheidsbeleid) Reportage/interview over Fleuriens ervaringen met een

loverboy (Loverboys - beeld en geluid) Het Merel van Groningen-project (lesmaterialen) Ware liefde. Of toch een loverboy?

(Loverboys - leesboeken en romans) Huwelijksdwang (Eerwraak - scholingsaanbod docenten) Handreiking bij eergerelateerd geweld

(Eerwraak - publicaties) Docentenhandboek RespectEER (Eerwraak - lesmateriaal) Voorlichtings- en trainingsactiviteiten MOVISIE

(Eerwraak - scholingsaanbod) Vraaghetdepolitie.nl (Loverboys - links) Calamiteiten, incidenten en rouw De rouwende school (Verwerking - publicaties) PPSI-informatieblad Hoe vertel ik het?

(Calamiteiten - praktische tips) Handreiking preventie en omgang schoolaanslagen

(Calamiteiten - wapengeweld - publicaties) Als een ramp de school treft

(Calamiteiten - publicaties, herziene versie)

Vraaghetdepolitie.nl

24jaarversl ag csv 2012

Agenda Symposium Kinderen, seks en internet Conferentie Herrie in het onderwijs Conferentie Meidenvenijn 2.0 Nationaal Mediawijsheid Congres 2012 PPSI-conferentie vertrouwenspersonen vo De oorzaak van het gedrag van Marokkaanse jongeren Identiteit, zelfwaardering en discriminatie Preventie, de eerste stap naar een Veilige Publieke Taak Vierdaagse training voor vertrouwenspersonen Geef je school een roze randje PPSI-conferentie primair onderwijs 2012 Studiedag Publiek geweld! Crisiscommunicatie in het onderwijs Social media in het onderwijs Training Een stevige basis - september 2012 Training Een stevige basis - november 2012 Congres Seksuele diversiteit op school Onderwijsalliantie start Mijn ID-campagne Conferentie X-factor voor externe vertrouwenspersonen PPSI-conferentie vertrouwenspersonen bve Gedrag bij de hand Loverboys en lovergirls Pesten, zichtbaar en onzichtbaar Pesten doe je niet alleen Het nieuwe pesten

Meidenvenijn, groepsgedrag bij meisjes Mobieltjes en schoolbeleid Islamfobie. Wat kun je ertegen doen? De Dag van Respect Opleiding Professional Preventie Digitaal Pesten

(28-11-2012) Workshop Stop het Pesten (tot 24-01-2013)

Nieuwsitems Moeder op school aangehouden door politie Homoleerkracht trekt zaak CGB definitief in Tien kinderen vertrekken wegens pesten Schaar gegooid naar hoofd van leerling Jongen slaat en schopt schoolgenoot Meisje Rotterdam gooit hamer tijdens les School ontruimd na melding van bom in tas Schietdreiging op Deltion College Zwolle Incident met mes op Scala besproken Geen aparte wettelijke aangifteplicht scholen Leerling in omgeving van school gewond geraakt Leerling neergestoken op ROC Deventer Twee scholieren mishandeld Kabinet initieert pilot veiliger onderwijs Extra beveiliging joodse scholen in Amsterdam Scholier doet bommelding school Sittard Smartphone leerling door docent uit raam gegooid

25jaarversl ag csv 2012

Leraar bedreigd door 18-jarige leerling Jongen aangehouden voor mishandeling leraar Leerlingen aangehouden na dreigtweet Leerling speciaal onderwijs verstuurt dreigtweet MBO Raad presenteert Monitor Sociale Veiligheid Leerlingen Waddinxveen aangehouden na dreigtweets Leerling Purmerend aangehouden na dreigtweet Pestbeleid succesvol na dreigmails Leerlinge vraagt hulp van vader bij ruzie Veilige Publieke Taak AWARD 2012 Scholen in Oss worstelen met haattweets Persoon met wapen op school in Haarlem Celstraf en tbs voor bedreigen leraren Kamerbrief veiligheid in en om onderwijs 15-jarig meisje mishandeld door 3 medescholieren Roosendaalse leerling neemt nepwapen mee

Docent ontslagen wegens anti-islamtweets Leerling zestien maanden thuis na pesten op school Alles Kidzzz kan agressief gedrag bij kinderen verminderen Voorlichting over homoseksualiteit uitgesteld Meisje (15) neemt pistool mee naar school Vechtpartij op school in Enschede Steekincident bij basisschool in Rotterdam Veel aanmeldingen voorlichtingsproef op scholen School Zoetermeer ontruimd na wapen Docent ontslagen na seksueel contact Facebook Leerlingen lastig gevallen door hacker Geschokte reacties na zelfmoord twintigjarige Tim Leerlingen naar school na dodelijke schietpartij Leerlingen mishandelen medeleerling (04-12-2012) Onderzoek pestgedrag na zelfmoord (13-12-2012)

26jaarversl ag csv 2012

Bijlage 2 Bezoekersaantallen website 2012

Maand Unieke bezoekers Aantal bezoekers

jan. 2012 5.805 10.722

febr. 2012 6.473 10.447

maart 2012 7.447 11.981

april 2012 6.761 9.817

mei 2012 6.390 10.532

juni 2012 6.278 9.817

juli 2012 2.877 5.164

aug. 2012 3.074 5.145

sept. 2012 5.966 9.206

okt. 2012 7.687 11.151

nov. 2012 8.700 12.231

dec. 2012 6.512 9.116

Totaal 73.970 115.329

27jaarversl ag csv 2012

Bijlage 3 Aantal gedownloade CSV-informatiebladen2012

Een G voor gedrag (po): 2.277Gedragsregels op school (vo): 1.849 Meten is weten: 1.612Agressief gedrag van jonge kinderen in de klas: 1.549 Geweld, melden of niet?: 1.346Mobiele telefoon als wapen: 1.275Veiligheidsplan verplicht! (vo): 1.204 Veiligheidsplan verplicht! (po): 1.105 Scholen en loverboyproblematiek: 1.021 Veilig voelen op het schoolplein (po): 1.087 Agressie tegen onderwijspersoneel: 910 Agressieve ouders op school: 855 Schietpartijen op school Amerikaanse toestanden!?: 677 Elkaar in de ogen kijken: 612Politie als partner in schoolveiligheid: 611 Bedreigingen via de sociale media (vo): 556 Veiligheid in soorten en maten (vo): 516 Veilig omdat het moet: 511Agressieve meisjes 12+: 492 Messen trekken, lessen trekken: 481 Veilig voelen buiten de klas (vo): 480 Typisch jongensgedrag!: 446Pedagogische concirges zorgen voor veiligheid: 440

Veilig feesten in het vo: 441Peers: leerlingen betrekken, betrokken leerlingen: 437Veiligheid bij buitenschoolse activiteiten (vo): 435Diefstal: 408Een veiligheidscordinator geeft veiligheid vorm: 406Veiligheid in soorten en maten (po): 395Boeman en beschermengel: 383 Veiligheid bij buitenschoolse activiteiten (po): 366Aangifte na agressie tegen onderwijspersoneel: 362 Hand erop: 281Veiligheid vergroten met techniek: 274 Veilig feesten in het po: 256Rauw op je dak: 2524 en 5 mei in multi-etnische klassen (po): 249 Pedagogiek als wapen tegen radicalisering: 229Sociale veiligheid en vrouwelijk personeel: 222H homo!: 211Bedreigingen via de sociale media (po): 202 Veiligheidsbeleid: een zaak van de MR!: 176 Wanneer de schok natrilt (po): 160Wanneer de schok natrilt (vo): 140 4 en 5 mei in multi-etnische klassen vo: 113

2012

PESTwEB

Pestweb Postadres: Postbus 85475, 3508 AL Utrecht E-mailadres: [email protected] Telefonisch helpdesk: 0800 28 28 280 (schooldagen van 13.00 tot 15.00 uur) Website: http://www.pestweb.nl Twitter: https://twitter.com/Pestwebnl

mailto:[email protected]://www.pestweb.nlhttps://twitter.com/Pestwebnl

30jaarversl ag pestweb 2012

1 I n l E I d I n G

Pestweb is in 2003 ingericht bij APS op verzoek van het

Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap ter ondersteu-

ning van kinderen, jongeren, ouders en leerkrachten die in

de schoolsituatie last ondervinden van pesten. Pestweb is ht

expertisecentrum voor advies en informatie voor het aanpak-

ken en tegengaan van pesten op school.

De inspanningen van Pestweb richten zich op het breed beschikbaar stellen van informatie en praktische tips over het voorkomen en aanpakken van pesten in het onderwijs via website, telefoon, e-mail, chat en forum. Pestweb beantwoordt vragen, geeft advies en biedt een luisterend oor aan leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs. Daarnaast geeft Pestweb ouders en docenten via e-mail en telefoon advies en onder-steuning in het omgaan met kinderen die gepest worden. Een belangrijk onderdeel van Pestweb is de website. Daar is veel informatie te vinden op het gebied van pesten op school.

Bijvoorbeeld: informatie over veiligheidsbeleid; informatie over boeken, films en lesmethodes; veelgestelde vragen voor leraren en ouders.Pesten komt op alle scholen voor en is op veel scholen een serieus en veelvoorkomend probleem. Er is behoefte aan professionele ondersteuning en advies voor leerlingen, ouders, docenten en schoolleiders om dit probleem adequaat te her-kennen, aan te pakken en te voorkomen. Pestweb is door het Ministerie van OCW ingesteld als laagdrempelig, goed bereik-baar expertisecentrum voor kennis, ondersteuning en advies op het gebied van pesten op school.Pestweb bestaat vanaf 1 april 2004 en is een onderdeel van School en Veiligheid, waarin tevens de expertise is onderge-bracht van de projecten: Centrum School en Veiligheid (CSV), Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) en Gay&School (G&S).

31jaarversl ag pestweb 2012

2 I n f o r M E r E n

2.1 Website1

Maand Unieke bezoekers Aantal bezoeken Paginas Hits Bytes

jan. 2012 15.392 23.408 1.161.572 1.705.038 15.89 GB

febr. 2012 13.605 20.388 1.188.059 1.780.283 16.15 GB

mrt. 2012 11.666 17.534 1.059.292 1.563.271 13.79 GB

april 2012 10.941 16.242 1.010.237 1.489.613 13.20 GB

mei 2012 8.748 13.608 730.189 1.075.571 9.49 GB

juni 2012 8.483 12.679 646.065 956.081 8.44 GB

juli 2012 4.682 7.460 286.243 420.159 3.89 GB

aug. 2012 5.040 7.932 333.401 484.979 4.51 GB

sept. 2012 10.750 15.398 853.924 1.268.959 11.51 GB

okt. 2012 15.445 21.047 1.106.516 1.645.475 15.77 GB

nov. 20121 20.185 27.974 1.604.121 2.388.808 21.83 GB

dec. 2012 13.507 18.414 1.032.527 1.523.639 13.55 GB

Totaal 138.444 202.084 11.012.146 16.301.876 148.03 GB

1 Er is dit jaar een duidelijke piek in de contacten met Pestweb te zien in november, rond de aan pesten gerelateerde sucides van Tim Ribberink en Fleur Bloemen.

32jaarversl ag pestweb 2012

De website van Pestweb heeft in 2012 138.444 unieke bezoe-kers getrokken. In november is een duidelijke piek te zien rond de actuele gebeurtenissen rond pesten.

Bezoekers van de website komen vaak op de website van Pest-web terecht door het gebruik van zoekmachines. Als voorbeeld de maand november waarin het meest gezocht werd op de ter-men: pesten, pesten op school, pestweb en pestprotocol:

Gebruikte trefzinnen (top 10)

4.567 verschillende trefzinnen Zoeken Procent

pesten 3.757 18,9 %

pesten op school 1.323 6,6 %

pestweb 1.301 6,5 %

pestprotocol 459 2,3 %

www.pestweb.nl 402 2 %

gevolgen van pesten 271 1,3 %

cyberpesten 239 1,2 %

gedichten over pesten 172 0,8 %

wat is pesten 157 0,7 %

gedicht over pesten 153 0,7 %

Andere zinnen 11.626 58,5 %

Nieuwe website

In 2012 werd hard gewerkt aan het ontwerp en de structuur van de nieuwe website die sinds januari 2013 life is. Pest-web heeft ervoor gekozen om in het ontwerp van de nieuwe website de focus van de doelgroepen (leerlingen, leerkrachten, ouders) te verleggen naar de inhoud. Dit vanuit het idee dat pesten een probleem is van alle doelgroepen samen en dat het probleem gezamenlijk moet worden aangepakt. Hierdoor heeft de nieuwe site een open karakter, de grenzen tussen de doel-groepen die op de oude site meer benadrukt werden, zijn in de

33jaarversl ag pestweb 2012

nieuwe website komen te vervallen. Informatie wordt binnen de nieuwe website gevonden bij de verschillende categorien waar uiteindelijk wel een keuze wordt gemaakt. Het voordeel hiervan is dat als een leerkracht bijvoorbeeld op zoek is naar tips om pesten aan te pakken, hij/zij ook ziet welke tips er gegeven worden aan ouders en leerlingen. Zo is steeds een vol-ledig plaatje te zien.Op de homepage is een prominente plek voor de helpdesk, mensen die contact met ons zoeken kunnen dit met n klik regelen. We verwachten hierdoor dat bezoekers ons nog beter kunnen vinden. Verder staan er op de homepage actuele zaken als Twitter, nieuwsberichten, forum en agenda. Speak Up! heeft een belangrijke plek door het tonen van een filmpje, gedicht of andere Speak Up!-uiting.

De nieuwe website draait op Liferay. Dit is een programma dat de samenwerking van de projecten van School en Veiligheid vergemakkelijkt. Aan de voorkant hebben de projecten dezelfde uitstraling, aan de achterkant kunnen de projecten onderling eenvoudig gebruikmaken van elkaars content. Het systeem biedt meer mogelijkheden om de websites per project zelf in te richten. De look and feel van de sites is hetzelfde, maar elk project heeft zn eigen touch. Zo moet Pestweb voor zowel kinderen als volwassenen aantrekkelijk zijn. Dat betekent bijvoorbeeld dat we in het nieuws melden dat uit onderzoek is gebleken dat het cyberpesten is toegenomen, maar ook dat

een bekende (pop)ster vroeger is gepest. De website op basis van Liferay biedt ook de mogelijkheid om netwerken aan te maken. Hiermee is het mogelijk om (beslo-ten) communities te vormen met onze doelgroepen, waardoor kennis en ervaring kan worden uitgewisseld.

Speak Up!Pestweb wil pesten bespreek-baar maken in de maatschappij. Met SpeakUp! wil Pestweb een beweging in de samenleving in gang zetten waarbij gewoon over pesten gepraat kan worden. Hierbij vindt Pestweb het be-langrijk deze beweging positief te laden: pesten niet zwaarder maken dan het is en niet vanuit een slachtofferrol handelen. Met SpeakUp! claimt Pestweb een onderscheidende aanpak: niet meer zwijgen over pesten en je ervoor schamen, maar er juist over praten en ook voor anderen opkomen.

2.2 Pestweb Nieuwsbrief

De digitale nieuwsbrief van Pestweb bevat actuele informatie over artikelen, boeken, films en dergelijke met betrekking tot

Speak

Up!

34jaarversl ag pestweb 2012

pesten. Deze nieuwsbrief is gericht op de doelgroep docenten, maar ook ouders melden zich voor de nieuwsbrief aan. Naast de informatie op de website wil Pestweb via de nieuws-brief deze doelgroep actief informeren over pesten en de ontwikkelingen hieromtrent.

In 2012 werd de nieuwsbrief drie maal verstuurd: Februari, rond de Week tegen pesten van 13 t/m 17 februari

2012. Pestweb ondersteunde in deze nieuwsbrief scholen met ideen die zij in konden zetten in de Week tegen pesten: voor elke schooldag een nieuwe actie en daarnaast nog extra ideen voor deze week. Dit alles is ook terug te vinden op de website van Pestweb.

April, met onder andere tips rond de Dag tegen pesten op 19 april 2012, Meldknop.nl en Checklist sociale veiligheid.

September met onder andere aandacht voor het begin van het schooljaar en pesten voorkomen met back to school-tips, het nieuwe lespakket Kids in actie tegen online pesten en de Facebook-pagina Ouders en School.

Pestweb biedt de digitale nieuwsbrief aan via een mailinglist-provider waarbij abonnees van de Pestweb Nieuwsbrief zich ook meteen aan kunnen melden voor een van de nieuwsbrieven van twee andere CSV-projecten, Centrum School en Veiligheid (CSV) en Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) en vice versa.

35jaarversl ag pestweb 2012

3 A d V I E S E n o n d E r ST E u n I n G

3.1 Contacten met de doelgroep/helpdesk

In 2012 is er via de verschillende media van Pestweb veelvul-dig gebruikgemaakt van de helpdesk. Elke schooldag kunnen leerlingen van 7 tot en met 18 jaar, ouders en docenten via e-mail, chat en telefoon contact opnemen voor een luiste-rend oor, informatie en advies. De openingstijden zijn voor de telefoon van 13.00 tot 15.00 uur, voor de chat van 15.00 tot 17.00 uur en de e-mail wordt gedurende de hele dag beant-woord. Op woensdag is de chat al om 14.00 uur open, zo heeft de helpdesk een mooie aansluiting met de sessie van Pestweb in het Habbo Hotel van 13.00 tot 14.00 uur.

Ook in 2012 is er weer met twee Pestweb-commercials aan-dacht geschonken aan Pestweb. De twee commercials, die door HKU-studenten voor Pestweb ontwikkeld en gemaakt zijn, werden in januari/februari en september/oktober uitgezonden via de tv-zender Nickelodeon, via de website van Nickelodeon en via de eigen Pestweb-website.

Opnieuw bleek dit een goede manier om de naamsbekendheid van Pestweb te vergroten: in de maanden dat de commercials op televi-sie en internet te zien waren steeg het aantal contacten aanzien-lijk en in deze contacten werd vaak verwezen naar de commercials.

In dit aantal contacten zit ook altijd een gedeelte testers: leerlingen die niet met een serieuze vraag bellen, chatten of mailen. Dit is echter inherent aan een (gratis) helpdesk en wordt daardoor ook ingecalculeerd. Deze testers hoeven ook niet per definitie als negatief bestempeld te worden: het komt geregeld voor dat een leerling eerst als tester contact met Pestweb opneemt en vervolgens op een andere dag of ander tijdstip toch met een serieuze vraag terugkomt. Het testen kan dus ook als functie hebben: even testen wie of wat je aan de telefoon of chat krijgt en hoe Pestweb deze vragen beant-woordt. Leerlingen zijn vaak gewend dat ze een bot (compu-ter) aan de andere kant treffen en zijn blij verrast als het een echte persoon blijkt te zijn.

36jaarversl ag pestweb 2012

In de contacten2 die de medewerkers van Pestweb via de e-mail en telefonische helpdesk hadden, en waar duidelijk/bekend was wie de afzender is, hadden de contacten met leerlingen veruit het grootste aandeel:

Doelgroep %

Leerling 84,8Ouders 8,8Anders (bijv. smw, studenten) 5,3Leerkracht 1,1

De chat is alleen voor leerlingen. Leerkrachten nemen niet zo veel contact op met Pestweb, maar bezoeken wel veel de website voor informatie en lesideen.

De meeste chats waren met meisjes:

Totaal %

Meisjes 73,2Jongens 26,8

2. Niet bij elk contact was duidelijk wat de doelgroep, het geslacht of de opleiding van de hulpvrager is. Cijfers gaan derhalve over waar deze categorien wel bekend zijn.

Daarnaast kwam het merendeel van de vragen uit het primair onderwijs (po), gevolgd door het voortgezet onderwijs (vo):

Opleiding %

Po 47,2Vo 37,0So 7,5Anders 6,1Roc/mbo 2,2

3.2 Telefoon

Pestweb biedt bellers die vanaf een vaste telefoonlijn bellen een 0800-nummer dat gratis is en bellers met een mobiele te-lefoon een 0900-nummer tegen lokaal tarief. Dit 0900-nummer is vanaf oktober 2005 ingesteld om het aantal testbellers te reduceren. Het gevolg was dat het aantal telefonische con-tacten met leerlingen inderdaad afgenomen is. Vooral ouders maken gebruik van de telefonische helpdesk.

37jaarversl ag pestweb 2012

In 2012 heeft Pestweb 412 telefoongesprekken beantwoord:345

Beantwoorde telefoongesprekken 2012Maand Totaal

Januari 42Februari 48Maart 47April 49Mei 32Juni 37Juli3 15Augustus 9September 28Oktober 31November4 50December5 21

Totaal 412

3 De helpdesk was gesloten voor de zomervakantie van 9 juli t/m 17 augustus.4 Er is dit jaar een duidelijke piek in de contacten met Pestweb te zien in november, rond

de aan pesten gerelateerde sucides van Tim Ribberink en Fleur Bloemen.5 Cijfers zijn t/m 21 december: daarna was de helpdesk in verband met de kerstvakantie

gesloten.

Het grotere aantal telefonische contacten in de maanden januari t/m april werd mede veroorzaakt door de aandacht die door de Week tegen pesten (februari) en de Dag tegen pesten (19 april) werd gegenereerd. De telefonische contacten met leerlingen zijn over het alge-meen vluchtiger dan die met ouders en docenten. De telefoon-gesprekken met de laatste twee doelgroepen duren gemiddeld 50 tot 60 minuten en zijn intensief vanwege emoties bij de ouders en behoefte aan uitgebreide informatie.

Net als bij de chats was het merendeel van de bellers een meisje:

Telefoon %

Meisjes 62,3Jongens 37,7

De bellers krijgen als alle medewerkers in gesprek zijn en als de helpdesk gesloten is, contact met een telefonische beant-woorder die ofwel meldt dat alle medewerkers in gesprek zijn, ofwel dat de helpdesk gesloten is. Vervolgens krijgt de beller te horen wanneer hij contact met Pestweb kan opnemen en dat dat naast telefonisch ook via e-mail of chat kan.

38jaarversl ag pestweb 2012

In totaal werd er in 2012 3281 keer contact met Pestweb gezocht (tijdens openingstijden n ook daarbuiten). Dat heeft geresulteerd in 412 gevoerde telefonische gesprekken.6789

Aantal keren dat in 2012 met Pestweb telefonisch contact is gezocht:

Maand Totaal6

Januari 373Februari 321Maart 440April 368Mei 297Juni 282Juli7 153Augustus 116September 186Oktober 190November8 317December9 238

Totaal 3.281

6 Ook buiten openingstijden.7 De helpdesk was gesloten voor de zomervakantie van 9 juli t/m 17 augustus.8 Er is dit jaar een duidelijke piek in de contacten met Pestweb te zien in november, rond

de aan pesten gerelateerde sucides van Tim Ribberink en Fleur Bloemen.9 Cijfers zijn t/m 21 december: daarna was de helpdesk in verband met de kerstvakantie

gesloten.

3.3 Chat

In 2012 zochten weer veel leerlingen contact met Pestweb via de chat10: ruim 1000 meer dan in 2011.11121314

Aantal chats in 2012Maand Gevoerde chats Contact gezocht11

Januari 106 806Februari 122 1.203Maart 90 638April 90 668Mei 50 523Juni 103 494Juli12 30 689Augustus 41 260September 96 567Oktober 74 488November13 147 833December14 61 427

Totaal 1.010 7.596

10 Alle kinderen en jongeren die contact met ons hebben gezocht: de gevoerde chats + wachtenden in de wachtrij.

11 Alle kinderen en jongeren die contact met ons hebben gezocht: de gevoerde chats + wachtenden in de wachtrij.

12 De helpdesk was gesloten voor de zomervakantie van 9 juli t/m 17 augustus.13 Er is dit jaar een duidelijke piek in de contacten met Pestweb te zien in november, rond

de aan pesten gerelateerde sucides van Tim Ribberink en Fleur Bloemen.14 Cijfers zijn t/m 21 december: daarna was de helpdesk in verband met de kerstvakantie

gesloten.

39jaarversl ag pestweb 2012

Leerlingen zijn veel online te vinden. Chatten is voor hen een van de belangrijkste manieren om met leeftijdgenoten in contact te zijn, maar ze gebruiken het ook voor vragen of informatie over verschillende onderwerpen (waaronder pesten). Om deze reden heeft Pestweb de mogelijkheid om te chatten speciaal beschikbaar gesteld voor deze doelgroep.Dit medium is vanaf het begin in 2007 voor leerlingen een goed communicatiemiddel gebleken. Ook in 2012 is dat terug te zien in het aantal chats.

De richtlijn die Pestweb met betrekking tot de duur van elke chatsessie heeft, is dat een chat maximaal 30 minuten mag duren. Dit om meerdere leerlingen een chat met Pestweb aan te kunnen bieden. In deze 30 minuten heeft de leer-ling, afhankelijk van de behoefte en de vraag van de leerling, zijn verhaal kunnen vertellen en tips of advies van Pestweb gekregen. Binnen de openingstijden van de chat van Pestweb kan een medewerker dus vier chats van 30 minuten voeren. Sommige chats zijn korter, waardoor er meer chats gevoerd kunnen worden.

Hierdoor komt het voor dat andere leerlingen in de wachtrij staan om een chat met Pestweb te hebben. Als zij wachten krijgen ze binnen de openingstijden alsnog een chat aange-boden als zij aan de beurt zijn, maar het komt ook voor dat leerlingen dan afhaken en het op een andere dag of ander tijd-

stip nog een keer proberen. Hierdoor is het aantal leerlingen dat een chat met Pestweb wil hebben groter dan het aantal dat ook daadwerkelijk een chat heeft. Buiten de openingstijden van Pestweb wordt de melding gegeven dat de chat gesloten is. Deze contacten tellen niet mee in het aantal keren dat contact gezocht is met Pestweb via de chat. Het totaal van 7596 leerlingen die met Pestweb contact zoch-ten om te chatten, heeft geresulteerd in 1010 daadwerkelijk gevoerde chats met Pestweb.

Kwalitatief onderzoek chat PestwebIn de periode januari en februari 2012 is er kwalitatief onder-zoek gedaan naar de diensten van de chat die Pestweb via de helpdesk aanbiedt.Via de chat zijn alle kinderen en jongeren die in deze periode contact met Pestweb zochten en waarmee Pestweb een serieuze chat had, uitgenodigd een enqute over de chat in te vullen. De jongeren gaven aan: Pestweb vooral gevonden te hebben via Google, school en

via-via; zich zeer welkom gevoeld te hebben in de chat; dat de verwachtingen ook zijn uitgekomen; dat Pestweb goede tips geeft; dat ze de tips ook daadwerkelijk gaan gebruiken; dat Pestweb vooral zo door moet gaan.

40jaarversl ag pestweb 2012

Naast deze enqute wordt alle deelnemers van onze chat gevraagd aan het einde van de chat een aantal vragen in te vullen over de chat die ze zojuist gevoerd hebben. Over heel 2012 hebben 406 deelnemers deze vragen ook daadwerkelijk ingevuld. Van deze jongeren: voelde 71% zich begrepen door Pestweb en vond 65% dat ze genoeg tijd kregen.

3.4 E-mail

Leerlingen kunnen via een online vragenlijst tips en advies vragen. Daarnaast kunnen docenten en ouders ook via het info-mailadres van Pestweb hun vragen stellen.Aangezien de e-mails gedurende de hele dag door de medewer-kers beantwoord kunnen worden, werden alle 758 leerlingen, docenten en ouders teruggemaild. 151617

15 De helpdesk was gesloten voor de zomervakantie van 9 juli t/m 17 augustus.16 Er is dit jaar een duidelijke piek in de contacten met Pestweb te zien in november, rond

de aan pesten gerelateerde sucides van Tim Ribberink en Fleur Bloemen.17 Cijfers zijn t/m 21 december: daarna was de helpdesk in verband met de kerstvakantie

gesloten.

Aantal beantwoorde e-mails in 2012Maand Totaal

Januari 65Februari 104Maart 73April 80Mei 62Juni 49Juli15 28Augustus 30September 62Oktober 74November16 110December17 21

Totaal 758

Vooral meisjes hebben via e-mail contact met Pestweb gezocht:

E-mail %

Meisjes 69,9Jongens 30,1

41jaarversl ag pestweb 2012

4 o V E r I G E A C T I V I T E I T E n

4.1 Netwerk Online Hulp

Pestweb maakt sinds 2008 deel uit van het Netwerk Online Hulp. Het Netwerk Online Hulp is opgericht in 2005 door onder andere Humanitas, Sensoor, Pratenonline.nl en stichting E-hulp.nl. Het netwerk is een platform voor samenwerking en kennisuitwisseling voor organisaties die online hulp bieden bij psychische, sociale en maatschappelijke problemen. Het net-werk bestaat uit instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, jeugdzorg, maatschappelijk werk en vrijwilligersorganisaties.

Bijscholing Twee medewerkers van Pestweb hebben de online training

Cybertraining 4Parents gevolgd. Deze training is bedoeld voor leerkrachten en medewerkers van onderwijsorganisaties. Na het volgen van deze training kunnen deze medewerkers ouderavonden aanbieden over cybersafety. De training was Engelstalig en de ouderavonden zijn dat ook. Pestweb heeft het voornemen deze training en de ouderavond in 2013 te vertalen en geschikt te maken voor de Nederlandse schoolsituatie.

Een medewerker van Pestweb heeft de training Digitale opvoedondersteuning gevolgd bij Christa Nieuwboer. Dit als

onderdeel van het promotieonderzoek naar digitale op-voedondersteuning van Christa Nieuwboer voor de Universiteit van Amsterdam en het lectoraat Fontys Algemene Pedagogiek.

Medewerkers van Pestweb hebben regelmatig intervisie-bijeenkomsten. Hierdoor bouwen zij verder aan het v erbeteren van de effectiviteit en kwaliteit van de helpdesk: de advisering van leerlingen, ouders en docenten via telefoon, e-mail en chat.

VrijwilligersSinds 2012 werkt Pestweb met vrijwilligers. Via een vacature bij de Vrijwilligerscentrale Utrecht zijn vrijwilligers geworven. In 2012 zijn vier vrijwilligers opgeleid in het voeren van chat-gesprekken met kinderen en jongeren die te maken hebben met pesten. In de uitgebreide opleiding kregen deze vrijwilligers verschillende gespreksvaardigheden aangeleerd en hebben zij zich het gespreksmodel van Pestweb eigen gemaakt. Daarnaast ontvingen zij informatie over pesten en pesten op school. Alle vrijwilligers hebben een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en zij ondertekenen allemaal een contract waarin de afspraken met Pestweb vastgelegd zijn. Vrijwilligers wordt een aantal keer per jaar intervisie en andere bijscholing aangeboden.

42jaarversl ag pestweb 2012

4.2 Habbo Hotel

Pestweb zat in 2012 elke woensdagmiddag tussen 13.00 en 14.00 uur in Habbo Hotel. Habbo is een populaire virtuele community voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Jongeren komen in dit virtuele hotel om elkaar te ontmoeten, vrienden te ma-ken en events te bezoeken.

In de kamer van Pestweb kunnen negen Habbos praten met een medewerker van Pestweb. Voor Pestweb als organisatie een prima plek om pesten onder de aandacht te brengen bij deze doelgroep. Onze kamer wordt elke woensdagmiddag druk bezocht. Pestweb houdt elke woensdagmiddag twee keer een sessie van een halfuur met negen deelnemers. Op deze manier heeft Pestweb in 2012 minimaal 700 jongeren bereikt in Habbo Hotel. Direct aansluitend op de sessie in Habbo is de chat van Pestweb geopend. Wij merken dat het na de sessies in Habbo drukker is dan op andere dagen.

4.3 Forum

Op het forum van Pestweb kunnen leerlingen, ouders en do-centen hun verhaal kwijt, elkaar tips geven en van gedachten wisselen over pesten. De groei van het aantal unieke bezoekers in 2011 zette ook in 2012 door:

Unieke bezoekers forum Pestweb

2011 14.0112012 15.517

Vanaf 2009 zijn vrijwillige moderators actief op het forum. Deze moderators zijn zowel jongeren die zelf gepest zijn en die anderen graag willen helpen, als volwassenen die zelf al kinderen hebben en vanuit hun rol als ouder reageren op de verhalen van anderen. Dit doen ze al ruim vier jaar met veel toewijding. De moderators worden als het nodig is gestuurd en

43jaarversl ag pestweb 2012

geadviseerd door een medewerker van Pestweb, die als beheer-der continu alle nieuwe reacties op het forum volgt.

Citaat uit het forum: Ik ben blij dat ik dit verhaal heb verteld. Je kunt zoiets toever-trouwen aan papier. Ik wil ook niet zielig zijn. Ik ben gewoon ik en IK heb een deuk in mijn zelfvertrouwen. Een deuk die onherstel-baar is M., 16 jaar

4.4 Expertisecentrum

Samenwerking met universiteiten en hogescholenPesten is een populair onderwerp onder studenten. Met verschil-lende universiteiten is er een samenwerking waarbij Pestweb onderzoeksvragen voor studenten kan uitzetten, zoals met: Radboud Universiteit Nijmegen Rijksuniversiteit Groningen (RUG)

Studenten voeren hiervoor onderzoeksopdrachten uit en pre-senteren de uitkomsten aan Pestweb. Pestweb kan deze univer-siteiten vervolgens data leveren met betrekking tot contacten die we met leerlingen, ouders en docenten hebben via e-mail,

chat en telefoon. Verder kan Pestweb universiteiten via de website en het forum een podium bieden voor contact met de doelgroep. Ook kan Pestweb linken naar onderzoeksresultaten en een samenvatting van een onderzoek op de website zetten.

Daarnaast wordt Pestweb veelvuldig benaderd door studenten van verschillende opleidingen en leerjaren om mee te werken aan onderzoeken en studieprojecten. Zie bijlage 1.

Valorisatiepanel cyberbullyingPestweb heeft ook zitting in het valorisatiepanel cyberbullying. Dit is een initiatief van dr. Simone van der Hof (o.a. werkzaam voor de Universiteit Leiden en de Universiteit Tilburg rondom het vakgebied Recht en Internet). Dit panel komt jaarlijks bijeen om recente onderzoeken over cyberpesten te bespreken.

Maatschappelijke stageIn 2012 hebben drie leerlingen hun maatschappelijke stage bij Pestweb volbracht. Een maatschappelijke stage is bedoeld om middelbare scholieren nauwer bij de samenleving te betrekken. Tijdens hun maatschappelijke stage gaan leerlingen 30 uur aan de slag als vrijwilliger, ze maken kennis met vrijwilligerswerk, maar ze gaan vooral zelf korte klusjes doen bij uiteenlopende organisaties. De maatschappelijke stages komen tot stand via de Maatschap Plus, de organisatie voor maatschappelijke stages in Utrecht.

44jaarversl ag pestweb 2012

Tijdens de stage bij Pestweb verstuurden de leerlingen folder-materiaal en posters.In 2012 heeft Pestweb voorts een doorlopende vacature voor een stageplaats geplaatst bij De Maatschap Plus voor het leiden van sessies in Habbo Hotel. De stage bestond uit een korte inwerkperiode waarna de leerlingen zelf de sessies in Habbo Hotel begeleidden. Opzetten regionaal ConsultatieTeam Pesten (CTP)In Groningen functioneert een interdisciplinair team dat pes-ten via bestaande structuren in de zorg in en om het onderwijs aanpakt. Op basis van deze ervaringen startte Pestweb ge-sprekken in andere steden om te bekijken hoe in relatie tot de transitie van de jeugdzorg meer structureel aandacht besteed kan worden aan pesten in de samenwerking tussen onderwijs en de zorgstructuren in en om het onderwijs. Goede borging van aandacht voor pesten in de lokale en regionale onderwijs- en zorgstructuur is essentieel in zowel het tegengaan van pesten als in de hulpverlening bij het optreden hiervan. De transitie van de jeugdzorg maakt het noodzakelijk om hiervoor aandacht te vragen en pesten als onderwerp goed te borgen in de nieuw te ontstane structuren. Pestweb heeft hierover inmiddels contact met Utrecht, Den Haag en Amsterdam. Verkend wordt op welke wijze de samenwerking van partijen in en om de school gericht op de aanpak van pesten kan worden versterkt, met gebruikmaking van initiatieven als het CTP in

Groningen, ervaringen van De Vreedzame School en de vorming van CJGs in de gemeenten.

Naamsbekendheid PestwebIn 2012 organiseerde Pestweb wederom activiteiten voor het vergroten van de naamsbekendheid, onder andere met de tv-commercials die uitgezonden werden op de zender en website van Nickelodeon. De commercials werden in januari/februari en september/oktober uitgezonden.

Een van de commercials van Pestweb is zelfs genomineerd voor de Grote Reclameprijs van Nickelodeon. In juni 2013 zal de winnaar van deze prijs bekendgemaakt worden.

Daarnaast hield Pestweb in 2012 in samenwerking met twee online communities een aantal acties rondom pesten: goSupermodel.nl

Live chat in april op deze online community, waarbij meiden ook filmpjes via YouTube instuurden over pesten.

Habbo.nl Pesten Speak Up! Via YouTube-filmpjes van jongeren en een live chat in Habbo Hotel.

Samenwerkingsverbanden en partnersDe samenwerking met andere organisaties vindt Pestweb belang-rijk voor het versterken en voeden van expertise en advisering

45jaarversl ag pestweb 2012

en versterking van de kwaliteit in dienstverlening bij andere organisaties en partners. Pestweb vormt daarbij een belangrijk expertisecentrum als het gaat om het aanpakken van pesten in het onderwijs en de hulpverlening en ondersteuning.In 2012 heeft Pestweb weer samengewerkt met verschillende collega-organisaties in de vorm van een aantal projecten en acties. Zie bijlage 2.

Workshops, lezingen en gastlessenDoor het verzorgen van kosteloze workshops, lezingen en gast-lessen op scholen, verspreidt Pestweb waardevolle informatie over pesten, zodat pesten op scholen sneller en vaker kan worden herkend en op tijd en constructief kan worden aange-pakt. Daarnaast biedt dit contact met de doelgroepen Pestweb belangrijke voeding over wat er rond pesten op scholen speelt en kan het hierop inspelen op verschillende manieren, waaron-der informatie en tips op de website plaatsen en onderzoeken uitzetten.Pestweb wordt regelmatig benaderd om workshops of gastles-sen te geven over pesten. Door de inzet van vrijwilligers op de chat hebben de medewerkers van Pestweb de handen af en toe vrij om in te gaan op dergelijke verzoeken. Zo heeft Pestweb in 2012 de volgende workshops en gastlessen verzorgd: VSO Rotsoord, Utrecht: gastles aan leerlingen over pesten

en Pestweb Nationaal Pubercongres: pecha kucha over pesten

Congres Online Hulpverlening: workshop Serieus of bij de neus?

Congres Medilex: lezing Pesten doe je niet alleen! Marnix Academie: gastles aan eerstejaars pabostudenten

over pesten en Pestweb Don Bosco College, Volendam: gastles aan mentoren over

pesten en Pestweb

MediaPestweb wordt steeds vaker gevonden en benaderd door de verschillende media. Enkele voorbeelden uit 2012: Uitzending Jeugdjournaal, 23 februari

Pestweb werd genterviewd over pestprotocollen op school. Kwartetspel over pesten in Balans Magazine, tijdschrift over

ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag. Balans Magazine liet het Pestkwartet testen in een klas en deed hiervan verslag in het magazine. www.balansdigitaal.nl

Verschillende radio- en tv-programmas zochten in 2012 contact met Pestweb vanwege haar expertise en netwerk. Via Pestweb zochten zij contact met de doelgroepen van deze programmas om over hun ervaringen te vertellen. Daarnaast werd Pestweb gevraagd om inhoudelijke

http://www.balansdigitaal.nl

46jaarversl ag pestweb 2012

input met betrekking tot pesten en werd de helpdesk van Pest-web ook bij enkele programmas genoemd: Gepest! (RTL) SpangaS (NCRV) Jong! (EO) Over de Streep (KRO)

Pestweb onderhoudt een eigen Twitter-account (@Pestwebnl) waarmee followers op de hoogte blijven van actuele trends en actueel nieuws op het gebied van pesten op

school. Informatie over nieuws en actualiteiten, agendapun-ten en nieuw beschikbaar materiaal wordt gedeeld met onze volgers. Via Twitter ontstaan nieuwe contacten met collega-organisaties en genteresseerden. Ook heeft Pestweb een Facebook- en een LinkedIn-account.

Op veel websites wordt Pestweb genoemd met een link naar de Pestweb-website, maar ook vaak met extra informatie over pesten. Dit gebeurt op de sites van veel scholen, en ook op websites van gemeentelijke Centra voor Jeugd en Gezin, GGDs, JIPs (Jongeren Informatie Punt) en andere organisaties die verwijzen naar informatie over pesten.

Sociaal Netwerk AdviestoolDe Sociaal Netwerk Adviestool is een instrument waarmee leer-

krachten inzicht krijgen in het sociale klimaat in de klas. Leer-lingen geven zelf aan hoe onderlinge relaties in de klas liggen. Dit instrument is beschikbaar geworden met medewerking van Pestweb. Scholen kunnen er op eigen initiatief gebruik van maken. Verder wordt het instrument benut in het onderzoek naar het antipestprogramma KiVa en het R&D-project Zorg en Veiligheid (2326.200) onder projectmanagement van Monique Sanders (APS). Aan de hand van de opbrengst van deze onder-zoeken zal informatie aan de scholen worden verstrekt.

Gids PestaanpakkenIn samenwerking met de organisaties Nederlands Jeugdinsti-tuut (NJi), AVH Instituut, GG&GD Utrecht, Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en Cirquest heeft Pestweb een start gemaakt met het realiseren van een Gids Pestaanpakken. De betrokken organisaties werken hierin samen vanuit de eigen kwaliteit en expertise en betrokkenheid bij jeugd en sociale veiligheid. Hiermee wil Pestweb een bijdrage leveren aan het overzichte-lijk maken van het grote aanbod aan pestaanpakken, zodat de keuze voor een antipestmethode voor scholen vergemakkelijkt wordt en inzichtelijk wordt op welk toepassingsgebied de methodes zich richten en welke methodes en programmas zich reeds bewezen hebben (evidence based) en theoretisch zijn onderbouwd. Het hieruit resulterende overzicht zal via de site van Pestweb beschikbaar worden gesteld.

http://www.twitter.com/pestwebnl

47jaarversl ag pestweb 2012

4.5 Pr-activiteiten

Publicaties en educatief materiaalDe vier educatieve spellen die Pestweb aanbiedt Pestkwartet, Mediationspel, Kaartjes traditioneel pesten en Kaartjes digitaal pesten zijn overzichtelijk weergegeven in de flyer Educatief materiaal Pestweb, die veelvuldig verstuurd wordt naar scholen en andere genteresseerden en daarnaast gebruikt wordt in work-shops en bij stands op conferenties.In de flyer wordt ook aandacht be-steed aan de digitale nieuwsbrief.

In 2012 is de verkoop van Kaartjes traditioneel pesten, Kaartjes digitaal pesten en het Pestkwartet weer gestegen. De verkoop van het Mediationspel was iets lager dan het jaar ervoor.

Educatief materiaal 2012 Aantal

Pestkwartet 394Kaartjes traditioneel pesten 164Kaartjes digitaal pesten 141Mediationspel 26

Lespakket Kids in actie tegen online pestenHet aanbod van educatieve spellen is in 2012 uitgebreid met het lespakket rondom online pesten Kids in actie tegen online pesten. Dit lespakket heeft Pestweb samen met Niels Baas (Cyberpestendebaas.nl en tevens onderzoeker van de Universiteit Twente (UT)) ontwikkeld en is na twee pilotperiodes op verschillende basisscholen in 2011 en 2012, in juni 2012 gelanceerd.

De onderzoeksmethode was participatief: de leerlingen konden er tijdens het onderzoek zelf richting aan geven. Deze methode is omgevormd naar dit lespakket.

Folders en postersVia de website zijn folders en posters van Pestweb gratis te be-stellen (met een maximum van 50 stuks). De folders en posters zijn verdeeld in de doelgroepen jonger dan 12 jaar (primair onderwijs) en ouder dan 12 jaar (voortgezet onderwijs) en bevatten informatie over pesten en Pestweb. Ze worden door leerlingen gebruikt voor spreekbeurten en werkstukken en scholen bieden de folder aan tijdens themaweken en in men-torlessen over pesten.

http://www.cyberpestendebaas.nl

48jaarversl ag pestweb 2012

De folders en posters zijn veelvuldig besteld; in 2012 weer meer dan in voorgaande jaren. Naast de bestellingen van Nederlandse scholen en instellingen wordt er ook regelmatig vanuit Belgi een bestelling geplaatst.

Er is een duidelijke piek in de bestellingen te zien na de zomervakantie als het nieuwe schooljaar begint en in november, rond de aan pesten gerelateerde sucides van Tim Ribberink en Fleur Bloemen.

Folders/posters 2012 Folder tot 12 jaar Folder vanaf 12 jaar Poster tot 12 jaar Poster vanaf 12 jaar

Stuks besteld 20.281 10.746 1.949 1.263

Maand Folder tot 12 jaar Folder vanaf 12 jaar Poster tot 12 jaar Poster vanaf 12 jaar

jul-12 362 211 38 17aug-12 635 118 40 18sep-12 1.690 837 157 84okt-12 1.105 1.082 93 129nov-12 2.017 1.349 200 146dec-12 1.577 658 138 81

49jaarversl ag pestweb 2012

5 E r VA r I n G E n 2 0 1 2 E n V o o r n E M E n S 2 0 1 3

De ervaringen uit 2012 en de toegenomen aandacht voor pesten en de daaraan verbonden gevolgen zullen in 2013 in belangrijke mate de agenda bepalen. Een veilig schoolklimaat is van groot belang voor het leren van kinderen, een adequate aanpak van pesten past daarbij. Het blijft voor Pestweb een belangrijke taak om informatie te ontsluiten en materiaal te ontwikkelen en te verspreiden dat scholen kan helpen bij het aanpakken van pesten op school. Het blijft ook van belang dat leerlingen en hun ouders een luisterend oor vinden en gead-viseerd kunnen worden over de wegen die zij kunnen bewan-delen om tot een oplossing te komen. Scholen moeten worden geadviseerd over hoe beleid gevoerd kan worden dat gericht is op een veilig schoolklimaat waarin pesten adequaat aan de orde wordt gesteld, wordt tegengegaan en aangepakt. Voor 2013 en verder is in het beleidsplan van Pestweb aangegeven welke inspanningen Pestweb daartoe wil leveren.

Aandacht voor pestenIn 2012 is de aandacht voor pesten toegenomen. In de voor-bereiding van de Week tegen pesten (van 10 t/m 17 februari 2012), in de week zelf en in vervolg daarop werd Pestweb veel benaderd door scholen, ouders en zeker ook leerlingen met vragen voor hulp en ondersteuning. Ook de spotjes op de

tv en aandacht in de media hielpen om het onderwerp op de agenda te houden en het gesprek te openen. Dat is belangrijk, want pesten en breder: sociale veiligheid op school is niet iets dat slechts aandacht nodig heeft als er een incident is, maar een zaak waar scholen permanent aandacht aan moeten schenken. In een veilig schoolklimaat kunnen kinderen leren en groeien, durven ze aan de orde te stellen hoe het met ze gaat, als het goed gaat, maar ook als het tegenzit. Op scholen kunnen kinderen leren, met elkaar, in de groep en onder deskundige begeleiding en ondersteuning van professionals die weten wat er nodig is voor leren en opgroeien. Het overgrote deel van de scholen heeft een veiligheidsplan en een pestprotocol. Het is zaak dat dit geen papieren tijgers zijn, maar een basis voor een veilig schoolklimaat. Zeker in het geval van pesten is niemand erbij gebaat als er slechts op in-cidenten wordt gereageerd, het gaat om permanente aandacht voor het proces in de groep en gerichte activiteiten die het gesprek en het proces in de groep gaande houden.

Speak Up!Er zijn veel methodes en technieken die al dan niet als on-derdeel van grotere programmas kunnen worden ingezet om het proces in de groep te stimuleren en te ondersteunen en

50jaarversl ag pestweb 2012

leerlingen te helpen reflecteren op de situatie en adequate reacties in te zetten. Het begint altijd bij het besef dat de school een belangrijke taak heeft bij het realiseren van een sociaal veilig schoolklimaat dat permanent is verweven in de lessen en activiteiten van de school en in de klas. Kinderen moeten worden aangemoedigd om het gesprek aan te gaan, met elkaar en in de klas. Vanuit Pestweb is in 2012 de slogan Speak Up! gelanceerd om op dit belang te wijzen en een handreiking te bieden voor leerlingen, hun ouders en scholen. In 2013 zal dit verder worden uitgebouwd.

Informatie en adviesPestweb werkt vanuit twee belangrijke elementen, te weten: advies en ondersteuning aan leerlingen en ouders en informatie, advies en het verspreiden en toegankelijk maken

van kennis en kunde op het gebied van het tegengaan van pesten.

Bij Pestweb worden (actuele) ontwikkelingen bijgehouden waarover scholen via de website worden genformeerd en wordt informatie ontsloten door deze gerubriceerd via de website aan te bieden. Er is een grote hoeveelheid aan informatie, mate-rialen, handreikingen, protocollen, methodes en programmas gericht op het tegengaan van pesten, die kunnen worden in-gezet bij het bevorderen van een sociaal veilig schoolklimaat. In 2012 is met een aantal organisaties een samenwerking begonnen om hierin een ordening aan te brengen, waarin zal

worden meegenomen welke methodes en programmas evidence based zijn, theoretisch onderbouwd of zich in de praktijk goed bruikbaar hebben getoond en op welke onderdelen van sociale veiligheid ze kunnen worden ingezet. Deze ordening zal verder worden uitgewerkt om het uiteindelijk via de website van Pestweb toegankelijk te maken en te verspreiden.

VrijwilligersPestweb biedt leerlingen, ouders en scholen een helpdesk. Contact met leerlingen verloopt via de telefoon, e-mail en chat, met ouders en ook met scholen gebeurt dit vooral via de telefoon en e-mail. In de chat met leerlingen worden vrijwil-ligers ingezet die na een gedegen inwerkperiode en training steeds onder supervisie chatsessies houden. In 2012 is dit succesvol en goed werkbaar gebleken. Deze lijn zal in 2013 dan ook worden doorgetrokken, zodat meer leerlingen kunnen worden bediend en het aantal contacten kan worden verhoogd.

WebsiteDe website blijft een centrale plek voor de verspreiding en het toegankelijk maken van informatie, het signaleren van ontwik-kelingen en het delen van nieuws en feiten. Dit vergt voort-durende inzet om de actualiteit te volgen en te vertalen naar bruikbare informatie voor scholen, leerlingen en ouders. De nieuwe website die in 2012 is gebouwd geeft grotere mogelijk-heden in presentatie en meer snelheid in het combineren en

51jaarversl ag pestweb 2012

rubriceren van relevante informatie, zeker ook in samenwerking met de websites van de andere projecten binnen School en Veiligheid. In 2013 zal er worden gewerkt aan het versterken en uitbreiden van de functionaliteit en zal het resultaat wor-den gemonitord.

OndersteuningOok in 2012 is er contact met scholen geweest over de aanpak en het tegengaan van pesten. In de behoefte aan informatie en ondersteuning bij scholen wordt via de website voorzien en er wordt advies en informatie gegeven via e-mail en de telefoon. In toenemende mate is er een behoefte aan onder-steuning op maat van de school, voor ouderavonden en voor docenten. Op zich is dat een goede ontwikkeling. Pestweb wil daar ook graag in voorzien en zoekt steun bij andere organisa-ties en partners om tot een goede invulling te komen.Voorts zal in navolging van de ervaringen bij PPSI meer gericht contact worden gezocht met scholen, ter ondersteuning na

gebeurtenissen op scholen die de pers en de media hebben bereikt. Die scholen zien zich over het algemeen genoodzaakt acuut (goede) stappen te zetten. Pestweb biedt daarbij actief een helpende hand, voor zover daar door scholen prijs op wordt gesteld.

Versterken professionaliteitWerken aan een sociaal veilig schoolklimaat en het adequaat reageren op en aandacht besteden aan pesten, doet een beroep op de professionaliteit van leerkrachten en teams. Be-halve meer gerichte ondersteuning en advisering naar scholen, is aandacht voor pesten in de opleidingen van leraren van belang. In 2012 is er vanuit Pestweb contact geweest met le-rarenopleidingen en pabos en is er een gastles ontwikkeld. In 2013 zal dit worden uitgebreid om de informatie en expertise bij Pestweb ook in de opleiding reeds beschikbaar te kunnen stellen.

52jaarversl ag pestweb 2012

B I J l A G E n

Bijlage 1 Samenwerking met onderwijsinstellingen

Pestweb wordt veelvuldig benaderd door studenten van verschillende opleidingen en leerjaren om mee te werken aan onderzoeken en studieprojecten, zoals afgelopen jaar: Laura Cupdo, studente Maatschappelijk werk &

dienstverlening aan de HAN, onderzoek over cyberpesten Sarah de Lijzer, studente Pedagogiek aan de Fontys

Hogeschool Tilburg, onderzoek naar de opvoedvragen van ouders gericht op pesten

Maaike de Hertog, studente Dramatherapie aan de Hogeschool Utrecht, afstudeerproject in samenwerking met theaterschool Thomuz Ik ben de Baas

Anne van der Meer, studente Pedagogiek, bachelorscriptie pestprotocollen en het toepassen daarvan

Tweedejaarsstudenten TU Twente, onderzoek naar de gebruiksvriendelijkheid en/of volledigheid van de website van Pestweb voor de verschillende doelgroepen: Pestweb wil graag weten of de website voldoet aan de verwachtingen en wensen van de verschillende doelgroepen

Tweedejaarsstudenten TU Twente, onderzoek effectiviteit posters en folders Pestweb: Pestweb wil graag weten of het poster- en foldermateriaal voldoet aan de verwachtingen van de doelgroepen kinderen, jongeren, ouders en leerkrachten

Tweedejaarsstudenten TU Twente, onderzoek naar de bruik-baarheid van de spellen van Pestweb binnen het onderwijs

Saskia Klein Gotink en Floor van der Sterren, eerstejaars-studenten Pedagogiek aan de HAN, onderzoek cyberpesten

Isabelle Hana en Emmi Hovingh, 6 vwo-leerlingen op het Onze Lieve Vrouwe Lyceum in Breda, profielwerkstuk

Sarah Stevens en Stphanie Donker, 6 vwo-leerlingen op het ECL in Haarlem, profielwerkstuk

Kirsten Altenburg, derdejaarsstudente aan de NHL in Leeuwarden, assessment

Suzanne Wallage, studente MWD aan de Hogeschool Inholland, afstudeeronderzoek Pesten is niet cool! Wat doen wij eraan?

Vijf studenten MWD aan de Christelijke Hogeschool Ede, signaleringsplan en advies voor het benaderen van pabos

Vier studenten Culturele Maatschappelijke Vorming aan de HAN, afstudeerproject Onderzoek en Innovatie, eindresultaat Lespakket Nicks World

Doroth Ramp, studente aan Hogeschool de Driestar in Gouda, afstudeerscriptie pesten

Niels Jacobs, promovendus aan de Open Universiteit Maastricht, onderzoek of pestkoppenstoppen.nl kan voor-zien in advies op maat voor slachtoffers van (cyber)pesten

http://www.pestkoppenstoppen.nl

53jaarversl ag pestweb 2012

Bijlage 2 Samenwerkingsverbanden en partners

Ook in 2012 heeft Pestweb weer samengewerkt met verschil-lende collega-organisaties in de vorm van een aantal projecten en acties: Horen, zien en niet meer zwijgen, i.s.m. Zorn Uitgeverij.

Lespakket voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs KiVa-antipestprogramma

Bij het landelijk onderzoek in de groepen 5 en 6 van de deelnemende basisscholen naar het Finse antipestprogramma KiVa, houdt Pestweb vinger aan de pols met betrekking tot de ontwikkelingen binnen de KiVa-scholen door hierover in gesprek te blijven met KiVa-trainers en door regelmatig een ervaringsbijeenkomst voor KiVa-scholen bij te wonen.

Meldknop.nl Pestweb is samen met Helpwanted (Meldpunt Kinderporno), Meldpunt Discriminatie Internet, de politie en de Kinder-telefoon n van de partners van dit initiatief van Digibe-wust. Jongeren tussen de 11 en 16 jaar die iets vervelends

op internet meema-ken, zoals pesten, hacken, oplichten, verspreiden van privgegevens of -fotos enzovoort, kunnen via de website www.meldknop.nl

informatie, hulp en advies krijgen bij de juiste organisaties. Meldknop.nl werd op 7 februari 2012 gelanceerd.

Lespakket Kids in actie tegen online pesten Het lespakket in samenwerking met Cyberpesten de Baas is na twee pilotrondes afgerond. Op een van de scholen is een promotiefilm gemaakt. Vanaf juni 2012 is het pakket ook te bestellen via de website van Pestweb.

Informatiekaart voor ouders i.s.m. Gemeente Amsterdam Inhoudelijke input voor deze ansichtkaart samen met het aanbod van de helpdesk van Pestweb

Dolfje weerwolfje in actie tegen pesten Pestweb heeft voor deze actie een lesbrief gemaakt bij het boek Superdolfje van Paul van Loon.

http://www.meldknop.nlhttp://www.helpwanted.nlhttp://www.meldpunt.nl/http://www.vraaghetdepolitie.nlhttp://www.dekindertelefoon.nl/http://www.dekindertelefoon.nl/http://www.digivaardigdigibewust.nl/http://www.digivaardigdigibewust.nl/http://www.meldknop.nl/

54jaarversl ag pestweb 2012

Showyourdance.nl Pestweb is partner in dit antipest-dansproject.

Bovenstaande projecten en acties zijn een aanvulling op de al bestaande samenwerkingen met verschillende organisaties, zoals: Forum Veilige School

Pestweb participeert op het Forum Veilige School/VPTO, door in het verlengde van een forumvraag te wijzen op adequaat informatiemateriaal. Pestweb-medewerkers bezoeken meerdere malen per dag genoemd forum.

Stichting De Kinderconsument Samenwerken in het signaleren van trends op internet.

Politie Pestweb heeft goed contact met een cyberexpert en inter-netrechercheur van de politie. Dit heeft geleid tot actuele tips over wet- en regelgeving, aangifte doen en verwijsmo-gelijkheden voor onderwijsprofessionals. Ook staat Pestweb vermeld op www.vraaghetdepolitie.nl, de site van de politie voor jongeren over veiligheid.

MYOL Pestweb is kennispartner.

Mijn Kind Online Pestweb is kennispartner.

http://www.vraaghetdepolitie.nl

ProJECT PrEVEnTIESEKSuElE InTIMIdATIE

(PPSI)

2012

56jaarversl ag ppsi 2012

Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) Postadres: Postbus 85475, 3508 AL Utrecht E-mailadres: [email protected] Telefonische helpdeks: 030 28 56 762 (schooldagen van 9.00 tot 13.00 uur) Website: http://www.ppsi.nl Twitter: https://twitter.com/PPSI_APS

ProjectPreventieSeksuele

Intimidatie

http://mailto:[email protected]://www.ppsi.nlhttps://twitter.com/PPSI_APS

57jaarversl ag ppsi 2012

1 I n l E I d I n G

het Project Preventie Seksuele Intimidatie (PPSI) werd in 1993 bij APS ingericht in opdracht van het Ministerie van onderwijs, Cultuur en wetenschap en heeft zich ontwikkeld tot ht expertisecentrum op het gebied van een correcte klachtafhandeling van grensoverschrijdend gedrag in de schoolsituatie.de oorspronkelijke opdrachtformulering was te fun-geren als aanjaagmotor van de strijd tegen seksuele intimidatie op scholen.

In de loop der tijd bleken meer omstandigheden het leer- en werkklimaat negatief te benv