1

1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΤΜΗΜΑ: ΕΕΑ1

ΑΛΑΓΙΑ ΦΑΝΤΙΑ

ΚΥΛΩΝΗ ΑΝΝΑ-ΣΟΦΙΑ

ΜΠΕΤΣΙΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΛΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΠΑΥΛΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΠΟΛΑΤΣΙΔΟΥ ΓΕΡΑΚΙΝΑ

ΠΡΙΩΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΣΑΙΔΕΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ

ΣΤΕΦΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΣΥΡΑΝΙΔΟΥ ΕΥΤΕΡΠΗ

ΤΑΒΑΝΤΖΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΤΕΡΖΙΔΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΤΣΕΤΣΙΛΑΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΤΣΟΠΟΥΡΙΔΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΦΥΤΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΦΥΤΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ

ΧΑΤΖΗΑΓΟΡΑΚΗ ΟΛΓΑ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ ΖΗΝΩΝ-ΑΛΕΞΗΣ

ΨΩΜΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΘΕΜΑ:

«Γνωρί-ΖΩ τα δικαιώματά μου, αναγνωρί-ΖΩ τις υποχρεώσεις μου: διότι σεβόμενοι τα δικαιώματά μας θεμελιώνουμε έναν καλύτερο κόσμο»

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011-2012

2

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στην παρούσα εργασία εξετάζουμε την αναγνώριση και την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων στην εποχή μας. Κατά την διάρκεια της έρευνας μας, χωριστήκαμε σε ομάδες και αναλύσαμε ξεχωριστά μία διαφορετική πτυχή του θέματός μας. Αρχικά, εστιάσαμε στην έννοια και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επεκτείνοντας και στην καταπάτηση τους. Στην συνέχεια ερευνήσαμε το θέμα διαχρονικά μελετώντας τον ρόλο τους στο πέρασμα των χρόνων. Με αφορμή αυτήν την αναδρομή αναζητήσαμε και τους υπερασπιστές τους στο βάθος της ιστορίας και την συσχέτιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την δημοκρατία και την δικαιοσύνη. Προβληματιζόμενοι για την ύπαρξη των αντίστοιχων υποχρεώσεων ερευνήσαμε αναλυτικά την εφαρμογή τους και την σύγκριση τους με τα ανάλογα δικαιώματα. Με την σκέψη πως μέσα σε μια κοινωνία πολλές φορές τα ανθρώπινα δικαιώματα συγκρούονται σε καθημερινή βάση, εστιάσαμε στις περιπτώσεις και στα παραδείγματα που η συνύπαρξη και η ταυτόχρονη εφαρμογή τους δεν είναι δυνατή. Η εργασία αυτή υπήρξε αποτέλεσμα των δικών μας διαδοχικών πράξεων που αποτέλεσαν την κύρια πηγή συγκρότησης πληροφοριών. Μετά από πολύωρες συσκέψεις μέσα στην τάξη, προχωρήσαμε και στην περεταίρω έρευνα εκτός του σχολείου. Συγκεκριμένα, πήραμε συνεντεύξεις από καθηγητές και μαθητές του σχολείου μας συγκεντρώνοντας απόψεις και αντιφατικές γνώμες επι του θέματος. Μοιράσαμε δικά μας ερωτηματολόγια σε τάξεις του σχολείου καλώντας τους μαθητές να αναλογιστούν την ύπαρξη των δικαιωμάτων και την καταπάτησή τους σήμερα. Συμπερασματικά, καταλήξαμε στο ότι η ισχύς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό σήμερα, και ο ρόλος τους έχει λάβει υποδεέστερη μορφή κατώτερη από αυτόν των συμφερόντων. Εν ολίγοις υφίστανται μόνο με διακοσμητική μορφή και η τήρηση τους παρακάμπτεται συνεχώς από κυβερνήσεις και υπηρεσίες. Επιπλέον, εντοπίσαμε ότι οι υποχρεώσεις έχουν ανάλογη δύναμη και θα έπρεπε να μην θεωρούνται κατώτερες από τα αντίστοιχα δικαιώματα. Ανακαλύψαμε ότι πολύ συχνά η αρμονική συνύπαρξη δυο ή και περισσότερων ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι αδύνατη. Δυστυχώς δεν προλάβαμε να δουλέψουμε πάνω στην δράση και την αντίδραση τους.

3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην εργασία που θα σας παρουσιάσουμε αποτυπώνεται η προσπάθεια μας ,ως μαθητές της πρώτης λυκείου, να προσδιορίσουμε την έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Η σπουδαιότητα του θέματος αυτού είναι ιδιαίτερα μεγάλη και διαχρονική, αφού με το πέρασμα του χρόνου δεν έχει πάψει να απασχολεί την ανθρωπότητα. Στα πλαίσια της διερευνητικής μας εργασίας, θέσαμε ως στόχο την αναγνώριση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και της θέσης που αυτά κατέχουν στη ζωή μας, όχι μόνο ως παροντικοί μαθητές αλλά και ως μελλοντικοί πολίτες. Στην προσπάθεια να επιτύχουμε το σκοπό μας αυτό, μια ομάδα των είκοσι ατόμων σχηματίσαμε τέσσερις μικρότερες ομάδες. Εμβαθύνοντας στο θέμα που μας απασχολεί, δημιουργήσαμε ερευνητικά ερωτήματα και κάθε μία από τις τέσσερις ομάδες ανέλαβε ένα επιμέρους ζήτημα που αφορά την εργασία. Συγκεκριμένα, η πρώτη ομάδα ασχολήθηκε με την έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις γενιές στις οποίες διακρίνονται τα δικαιώματα, τους φορείς και υπερασπιστές και έκανε και κάποιες αναφορές σε περιπτώσεις καταπάτησής τους. Η δεύτερη ομάδα, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή, παρουσιάζει επαναστάσεις που αποσκοπούσαν στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η Τρίτη ομάδα διεισδύει στην σχέση δικαιωμάτων με την δημοκρατία και την δικαιοσύνη αλλά και στην αναφορά σε υπερασπιστές. Την τέταρτη και τελευταία ομάδα απασχολεί η έννοια των υποχρεώσεων, η σύγκρουσή τους με τα δικαιώματα και κλείνει αναφερόμενη στο μέλλον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δημιουργώντας ερωτηματολόγια και μοιράζοντάς τα σε μαθητές καταφέραμε να αντλήσουμε πληροφορίες σχετικά με το πόσο οι νέοι σήμερα γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Πήραμε συνεντεύξεις από καθηγητές του σχολείου μας αλλά και άλλων σχολείων υποβάλλοντάς τους ερωτήσεις σχετικές πάντα με το θέμα που μας απασχολεί. Το κυριότερο όμως μέσο επίτευξης της εργασίας μας ήταν η συνεργασία μεταξύ των συμμαθητών και φυσικά η βοήθεια της υπεύθυνης καθηγήτριάς μας. Αποτέλεσμα των προσπαθειών μας ήταν ότι, κυρίως, καταφέραμε να αναγνωρίσουμε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μας. Εκτός από αυτό όμως, γνωρίσαμε την αξία και την σημασία τους στην καθημερινότητα μας και γενικότερα στη ζωή μας ως παιδιά, έφηβοι και ενήλικες. Πληροφορηθήκαμε για το παρελθόν και την ιστορία τους και κατ’ επέκταση για τους υπερασπιστές και όσους αγωνίστηκαν για να μπορούμε εμείς σήμερα να απολαμβάνουμε την ελευθερία μας και να ζούμε ως ανεξάρτητα όντα. Κλείνοντας, κατά την γνώμη μας θα άξιζε τον κόπο να διαβάσετε παρακάτω την εργασία μας, αν βρίσκετε το θέμα ενδιαφέρον. Θα αντλήσετε πληροφορίες διαβάζοντας περαιτέρω λεπτομέρειες.

4

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΕΝΝΟΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ…………………ΣΕΛΙΔΕΣ 5-14

ΦΟΡΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ………………..ΣΕΛΙΔΕΣ 15-16

ΑΝΑΓΚΗ ΥΠΑΡΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ……..ΣΕΛΙΔΕΣ 17-18

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ…………………………………….ΣΕΛΙΔΕΣ 19-24

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΡΗΞΗ ΤΟΥ 1948………………………………….....ΣΕΛΙΔΕΣ 25-27

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ…………………………………………………ΣΕΛΙΔΕΣ 28-31

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΛΩΝ- ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ….ΣΕΛΙΔΕΣ 32-35

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ…..36-38

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ-ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ……………….ΣΕΛΙΔΕΣ 39-41

ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ………….ΣΕΛΙΔΕΣ 42-44

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ………45-52

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ…………………………………………………………..53-61

‘

5

Εννοια Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Θα μπορούσαμε να δώσουμε έναν ορισμό για το τι είναι τα ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ; Αν κάναμε μια έρευνα ρωτώντας τους περαστικούς «Τι είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα;» πολλοί θα έδιναν μια απάντηση αναφερόμενοι σε

δικαιώματα που ίσως γνωρίζουν, ελάχιστοι όμως θα μπορούσαν να προσδιορίσουν επακριβώς ποια είναι τα δικαιώματα τους. Και αυτό γιατί λίγοι

είναι αυτοί που πραγματικά τα γνωρίζουν. Ας ξεκινήσουμε από δύο βασικούς όρους που σχετίζονται με το ονοματικό

σύνολο ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: άνθρωπος και δικαιώματα. Άνθρωπος: ένα μέλος του είδους homo sapiens, ένας άνδρας, μία γυναίκα,

ένα παιδί. Δικαιώματα: πράγματα τα οποία δικαιούσαι ή σου επιτρέπονται εγγυημένες

ελευθερίες. Με βάση τους δύο παραπάνω όρους, ως ανθρώπινα δικαιώματα θα

μπορούσαν να ορισθούν τα «φυσικά δικαιώματα», δηλαδή τα δικαιώματα τα οποία ενυπάρχουν στην φύση μας, που έχουμε απλά και μόνο επειδή είμαστε

άνθρωποι και που χωρίς αυτά δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε ως ανθρώπινα όντα. Ονομάζονται ανθρώπινα γιατί είναι οικουμενικά. Βασίζονται στην αρχή του σεβασμού του ατόμου, στο δικαίωμα δηλαδή του καθενός από εμάς να ζήσει με αξιοπρέπεια. Ενώ ορισμένες χώρες ή κοινωνικές ομάδες

απολαμβάνουν δικαιώματα που ισχύουν αποκλειστικά και μόνο για αυτούς, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι τα δικαιώματα που δικαιούμαστε όλοι -

ανεξάρτητα από το ποιοι είμαστε και που ζούμε- μόνο και μόνο επειδή είμαστε εν ζωή.

Τα δικαιώματα του ανθρώπου χαρακτηρίζονται ως πανανθρώπινα, αναπαλλοτρίωτα, απαράγραπτα, αδιαπραγμάτευτα καθώς επίσης και

απαραβίαστα. Πανανθρώπινα ή και οικουμενικά, όπως προαναφέραμε, γιατί όλοι οι άνθρωποι θεωρούμαστε φορείς αυτών των δικαιωμάτων εκ γενετής. Θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στην έννοια αναπαλλοτρίωτα, που σημαίνει ότι τα δικαιώματα αυτά που αναφέρονται στην ελευθερία, στην αξία της ζωής και κατά συνέπεια στο σεβασμό της ανθρώπινης υπόστασης και αξιοπρέπειας και της ισότητας των ανθρώπων, δεν μπορούν να αφαιρεθούν δια της βίας ή έναντι οποιουδήποτε ανταλλάγματος, καθώς με αυτόν τον τρόπο καταργείται αυτόνομα και απόλυτα η Δημοκρατία. Έτσι είναι και

απαράγραπτα, αφού δεν είναι δυνατόν να διαγραφούν ούτε να καταργηθούν από τους νόμους ή οποιεσδήποτε άλλες κρατικές πράξεις και αποτελούν

τμήμα του ισχύοντος Συνταγματικού Δικαίου. Επιπλέον, με τον όρο αδιαπραγμάτευτα εννοούμε πως η ισχύς των δικαιωμάτων δεν μπορεί να τεθεί

σε ψηφοφορία. Με άλλα λόγια δεν μπορούμε να αποφασίσουμε, στη βάση της αρχής της πλειοψηφίας, αν θα πρέπει να είμαστε ελεύθεροι ή ίσοι διότι αν τελικά, ύστερα από πλειοψηφία, αποφασίζονταν η

6

κατάργηση της ισχύς των δικαιωμάτων τότε αυτόματα το αποτέλεσμα θα ήταν η δικτατορία, η κατάργηση της έννοιας της δημοκρατίας, η ανελευθερία. Τέλος, θεωρούνται απαραβίαστα λόγω του ότι η παραβίαση τους προβλέπει την

επιβολή ποινών και κυρώσεων. Θέλοντας να εξετάσουμε σε βάθος τα ανθρώπινα δικαιώματα, διαπιστώνουμε πως ο όρος αυτός χρησιμοποιείται ως μια γενικότερη έννοια. Τα δικαιώματα του ανθρώπου δηλαδή, διακρίνονται σε υποκατηγορίες. Αρχικά, έχουμε τα ατομικά δικαιώματα. Χωρίς την ισχύ τους είναι αδύνατη η λειτουργία της

Δημοκρατίας. Επειδή εμείς ως άνθρωποι δεν είμαστε ικανοί να αποφασίσουμε αν πρέπει ή όχι καθένας από εμάς να είναι φορέας των δικαιωμάτων που του

εγγυώνται την υπόστασή του ως ελεύθερο ον, έχουμε εξασφαλίσει την ύπαρξη των ατομικών δικαιωμάτων. Τα ατομικά δικαιώματα με άλλα λόγια,

είναι αυτά που καθιστούν τον άνθρωπο ως αυτόνομο υποκείμενο, υποκείμενο του Δικαίου, υποκείμενο των πολιτικών αποφάσεων. Του προσφέρουν την δυνατότητα να ζει αυτόνομα και να είναι πολίτης αλλά όχι υπήκοος και

αντικείμενο της αυθαιρεσίας εξουσιών. Δεν υπακούει σε κανόνες που του επιβάλλονται αλλά σε κανόνες που ο ίδιος δημιουργεί και ορίζει. Όπως

αναφέραμε και παραπάνω είναι υποκείμενο και όχι αντικείμενο του Δικαίου. Αυτά τα δικαιώματα βρίσκονται σε άμεση αλληλεπίδραση με τα πολιτικά

δικαιώματα. Πολιτικά είναι εκείνα τα δικαιώματα που θεμελιώνουν αξίωση για συμμετοχή στην άσκηση της κρατικής εξουσίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η

δυνατότητα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Η γενική και καθολική ισχύς της ελευθερίας και της ισότητας είναι συνυφασμένη με την ελεύθερη και ίση ψήφο, εφόσον ο άνθρωπος είναι ελεύθερο άτομο εν κοινωνία και ίσος προς τους

άλλους πολίτες. Η καθολική ισχύς των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεσμεύει την συμπεριφορά των πολιτών και της κρατικής εξουσίας και συγκροτεί την

έννομη τάξη του Κράτους Δικαίου. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο τα δικαιώματα αυτά θεωρούνται και θεμελιώδη, είναι καταγραμμένα σε όλα τα δημοκρατικά συντάγματα και μάλιστα αποτελούν εκείνο το τμήμα του Συντάγματος το

οποίο είναι αδύνατο να αναθεωρηθεί. Εκτός όμως από τα παραπάνω, έχουμε και τα κοινωνικά δικαιώματα. Είναι εκείνα τα δικαιώματα, με θετικό περιεχόμενο, που θεμελιώνουν αξίωση για

1παροχή ορισμένων υπηρεσιών. Ως παράδειγμα θα μπορούσε να αναφερθεί το δικαίωμα στην εργασία, στην προστασία της υγείας, στην παροχή

κοινωνικών ασφαλίσεων για κατοικία...Θα πρέπει όμως να σημειωθεί πως αυτά παρουσιάζουν μια ιδιορρυθμία που καθιστά αμφίβολη, κάποιες φορές, την ιδιότητά τους ως δικαιώματα. Και αυτό γιατί, ενώ τα ατομικά και πολιτικά

δικαιώματα θεμελιώνουν αγώγιμη αξίωση για την απόλαυσή τους και συνεπάγονται ποινική, αστική και πειθαρχική ευθύνη για τα κρατικά όργανα που τα παραβιάζουν, δεν συμβαίνει το ίδιο με τα κοινωνικά δικαιώματα.

7

Τα τρία αυτά βασικά είδη (δημόσιων) ανθρωπίνων δικαιωμάτων χαρακτηρίζονται από παραπληρωματικότητα, καθώς επηρεάζουν αμοιβαία

την κατοχύρωση και την άσκησή τους. Η καθιέρωση τριών γενικών κατηγοριών δικαιωμάτων εκφράζει την σύμπνοια όλων σε ένα κοινό «σώμα» αξιώσεων από την κεντρική εξουσία. Η διάκριση μάλιστα αυτή, υποδηλώνει τον παραπληρωματικό χαρακτήρα των τριών

γενεών δικαιωμάτων. Πιο αναλυτικά, στην πρώτη γενιά δικαιωμάτων εντοπίζονται τα ατομικά και

πολιτικά δικαιώματα, τα οποία αναφέρονται στα πρώτα άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης. Συνδέονται με μια σειρά ελευθεριών που αφορούν

την ζωή, την ατομική ασφάλεια, την προστασία από την ανθρώπινη συμπεριφορά, την ισότητα έναντι του νόμου κ.τ.λ. που κερδήθηκαν με αγώνες κατά την περίοδο του Διαφωτισμού. Στα επόμενα άρθρα περιλαμβάνονται τα

δικαιώματα της δεύτερης γενιάς και πιο συγκεκριμένα τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα. Αυτά σχετίζονται με την κοινωνική και οικονομική ισότητα όπως κοινωνική ασφάλιση, δικαίωμα στην εργασία, δικαίωμα σε δίκαιη αμοιβή, ελευθερία συμμετοχής σε εργατικά σωματεία, περιορισμών ωρών εργασίας, περιοδικές άδειες εργασίας μετ’ αποδοχών, δικαίωμα στην εκπαίδευση κ.τ.λ. Αυτά διεκδικήθηκαν την περίοδο της

Βιομηχανικής Επανάστασης. Τέλος, στα τελευταία άρθρα της διακήρυξης εντοπίζονται τα δικαιώματα της τρίτης γενιάς που συνδέονται με την αλληλεγγύη στο εσωτερικό της κοινότητας και του έθνους με μέλη

διαφορετικών κοινωνικών ομάδων π.χ. μειονοτήτων και αργότερα των γυναικών ή των ομοφυλόφιλων. Είναι γνωστά και ως δικαιώματα των λαών

καθώς εκφράζουν αιτήματα ομάδων ή κρατών για την διασφάλιση της ειρήνης, την προστασία του περιβάλλοντος και άλλα. Αποτελούν πρόσφατη κατάκτηση μιας και διεκδικήθηκαν περίπου στα τέλη του 19ου αιώνα και στις

αρχές του 20ου αιώνα και καθ’ όλη την μετααποικιοκρατική περίοδο. Προηγουμένως έγινε λόγος για την Οικουμενική Διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο σημείο αυτό θα ήταν άξιο να πούμε δυο λόγια για αυτήν. (Αν και θα αναφερθεί και παρακάτω). Καθ’ όλη την διάρκεια της ιστορίας γίνονται προσπάθειες διασφάλισης δικαιωμάτων. Ύστερα από συνεχείς

διαμαρτυρίες, εξεγέρσεις, επαναστάσεις, το 1948 υιοθετείται από την Γενική Συνέλευση του ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ (Ο.Η.Ε.), και εκδίδεται η Οικουμενική Διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων η οποία επικυρώνει 30 δικαιώματα γνωστά ως ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ και τα οποία αφορούν

καθέναν από εμάς.

8

Προοίμιο

Επειδή η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων

δικαιωμάτων τους αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο.

Επειδή η παραγνώριση και η περιφρόνηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου οδήγησαν σε πράξεις βαρβαρότητας, που εξεγείρουν την ανθρώπινη συνείδηση, και η προοπτική ενός κόσμου όπου οι άνθρωποι θα είναι

ελεύθεροι να μιλούν και να πιστεύουν, λυτρωμένοι από τον τρόμο και την αθλιότητα, έχει διακηρυχθεί ως η πιο υψηλή επιδίωξη του ανθρώπου. Επειδή έχει ουσιαστική σημασία να προστατεύονται τα ανθρώπινα

δικαιώματα από ένα καθεστώς δικαίου, ώστε ο άνθρωπος να μην αναγκάζεται να προσφεύγει, ως έσχατο καταφύγιο, στην εξέγερση κατά της τυραννίας και

της καταπίεσης. Επειδή έχει ουσιαστική σημασία να ενθαρρύνεται η ανάπτυξη φιλικών

σχέσεων ανάμεσα στα έθνη. Επειδή, με τον καταστατικό Χάρτη, οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών διακήρυξαν

και πάλι την πίστη τους στα θεμελιακά δικαιώματα του ανθρώπου, στην αξιοπρέπεια και την αξία της ανθρώπινης προσωπικότητας, στην ισότητα

δικαιωμάτων ανδρών και γυναικών, και διακήρυξαν πως είναι αποφασισμένοι να συντελέσουν στην κοινωνική πρόοδο και να δημιουργήσουν καλύτερες

συνθήκες ζωής στα πλαίσια μιας ευρύτερης ελευθερίας. Επειδή τα κράτη μέλη ανέλαβαν την υποχρέωση να εξασφαλίσουν, σε

συνεργασία με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, τον αποτελεσματικό σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιακών ελευθεριών σε

όλο τον κόσμο. Επειδή η ταυτότητα αντιλήψεων ως προς τα δικαιώματα και τις ελευθερίες αυτές έχει εξαιρετική σημασία για να εκπληρωθεί πέρα ως πέρα αυτή η

υποχρέωση,

9

Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Διακηρύσσει ότι η παρούσα Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του

Ανθρώπου αποτελεί το κοινό ιδανικό στο οποίο πρέπει να κατατείνουν όλοι οι λαοί και όλα τα έθνη, έτσι ώστε κάθε άτομο και κάθε όργανο της κοινωνίας, με τη Διακήρυξη αυτή διαρκώς στη σκέψη, να καταβάλλει, με τη διδασκαλία και

την παιδεία, κάθε προσπάθεια για να αναπτυχθεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων και των ελευθεριών αυτών, και να εξασφαλιστεί προοδευτικά, με εσωτερικά και διεθνή μέσα, η παγκόσμια και αποτελεσματική εφαρμογή τους, τόσο ανάμεσα στους λαούς των ίδιων των κρατών μελών όσο και ανάμεσα

στους πληθυσμούς χωρών που βρίσκονται στη δικαιοδοσία τους.

Άρθρο 1 Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να

συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.

Άρθρο 2 Κάθε άνθρωπος δικαιούται να επικαλείται όλα τα δικαιώματα και όλες τις

ελευθερίες που προκηρύσσει η παρούσα Διακήρυξη, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, ειδικότερα ως προς τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, τη γλώσσα, τις θρησκείες, τις πολιτικές ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη

κατάσταση. Δεν θα μπορεί ακόμα να γίνεται καμία διάκριση εξαιτίας του πολιτικού,

νομικού ή διεθνούς καθεστώτος της χώρας από την οποία προέρχεται κανείς, είτε πρόκειται για χώρα ή εδαφική περιοχή ανεξάρτητη, υπό κηδεμονία ή υπό εξουσία, ή που βρίσκεται υπό οποιονδήποτε άλλον περιορισμό κυριαρχίας.

Άρθρο 3 Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την προσωπική του

ασφάλεια.

Άρθρο 4 Κανείς δεν επιτρέπεται να ζει υπό καθεστώς δουλείας, ολικής ή μερικής. Η δουλεία και το δουλεμπόριο υπό οποιαδήποτε μορφή απαγορεύονται.

Άρθρο 5 Κανείς δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ούτε σε ποινή ή

μεταχείριση σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική.

10

Άρθρο 6 Καθένας, όπου και αν βρίσκεται, έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της νομικής

του προσωπικότητας.

Άρθρο 7 Όλοι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο και έχουν δικαίωμα σε ίση προστασία του

νόμου, χωρίς καμία απολύτως διάκριση. 'Όλοι έχουν δικαίωμα σε ίση προστασία από κάθε διάκριση που θα παραβίαζε την παρούσα Διακήρυξη και

από κάθε πρόκληση για μια τέτοια δυσμενή διάκριση.

Άρθρο 8 Καθένας έχει δικαίωμα να ασκεί αποτελεσματικά ένδικα μέσα στα αρμόδια εθνικά δικαστήρια κατά των πράξεων που παραβιάζουν τα θεμελιακά δικαιώματα τα οποία του αναγνωρίζουν το Σύνταγμα και ο νόμος.

Άρθρο 9 Κανείς δεν μπορεί να συλλαμβάνεται, να κρατείται ή να εξορίζεται αυθαίρετα.

Άρθρο 10 Καθένας έχει δικαίωμα, με πλήρη ισότητα, να εκδικάζεται η υπόθεσή του δίκαια και δημόσια, από δικαστήριο ανεξάρτητο και αμερόληπτο, που θα

αποφασίσει είτε για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του είτε, σε περίπτωση ποινικής διαδικασίας, για το βάσιμο της κατηγορίας που στρέφεται εναντίον

του.

Άρθρο 11 1. Κάθε κατηγορούμενος για ποινικό αδίκημα πρέπει να θεωρείται αθώος,

ωσότου διαπιστωθεί η ενοχή του σύμφωνα με τον νόμο, σε ποινική δίκη, κατά την οποία θα του έχουν εξασφαλιστεί όλες οι απαραίτητες για την υπεράσπισή

του εγγυήσεις. 2. Κανείς δεν θα καταδικάζεται για πράξεις ή παραλείψεις που, κατά τον χρόνο που τελέστηκαν, δεν συνιστούσαν αξιόποινο αδίκημα κατά το

εσωτερικό ή το διεθνές δίκαιο. Επίσης, δεν επιβάλλεται ποινή βαρύτερη από εκείνη που ίσχυε κατά τον χρόνο που τελέστηκε η αξιόποινη πράξη.

11

Άρθρο 12 Κανείς δεν επιτρέπεται να υποστεί αυθαίρετες επεμβάσεις στην ιδιωτική του ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία του, ούτε

προσβολές της τιμής και της υπόληψης του. Καθένας έχει το δικαίωμα να τον προστατεύουν οι νόμοι από επεμβάσεις και προσβολές αυτού του

είδους.

Άρθρο 13 1. Καθένας έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί ελεύθερα και να εκλέγει τον

τόπο της διαμονής του στο εσωτερικό ενός κράτους. 2. Καθένας έχει το δικαίωμα να εγκαταλείπει οποιαδήποτε χώρα, ακόμα

και τη δική του, και να επιστρέφει σε αυτήν.

Άρθρο 14 1. Κάθε άτομο που καταδιώκεται έχει το δικαίωμα να ζητά άσυλο και του

παρέχεται άσυλο σε άλλες χώρες. 2. Το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί κανείς να το επικαλεστεί, σε περίπτωση

δίωξης για πραγματικό αδίκημα του κοινού ποινικού δικαίου ή για ενέργειες αντίθετες προς τους σκοπούς και τις αρχές του ΟΗΕ.

Άρθρο 15 1. Καθένας έχει το δικαίωμα μιας ιθαγένειας.

2. Κανείς δεν μπορεί να στερηθεί αυθαίρετα την ιθαγένειά του ούτε το δικαίωμα να αλλάξει ιθαγένεια.

Άρθρο 16 1. Από τη στιγμή που θα φθάσουν σε ηλικία γάμου, ο άνδρας και η

γυναίκα, χωρίς κανένα περιορισμό εξαιτίας της φυλής, της εθνικότητας ή της θρησκείας, έχουν το δικαίωμα να παντρεύονται και να ιδρύουν

οικογένεια. Και οι δύο έχουν ίσα δικαιώματα ως προς τον γάμο, κατά τη διάρκεια του γάμου και κατά τη διάλυσή του.

2. Γάμος δεν μπορεί να συναφθεί παρά μόνο με ελεύθερη και πλήρη συναίνεση των μελλονύμφων.

3. Η οικογένεια είναι το φυσικό και το βασικό στοιχείο της κοινωνίας και έχει το δικαίωμα προστασίας από την κοινωνία και το κράτος.

Άρθρο 17 1. Κάθε άτομο, μόνο του ή με άλλους μαζί, έχει το δικαίωμα της

ιδιοκτησίας. 2. Κανείς δεν μπορεί να στερηθεί αυθαίρετα την ιδιοκτησία του.

Άρθρο 18 Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Στο δικαίωμα αυτό περιλαμβάνεται η ελευθερία για την

12

αλλαγή της θρησκείας ή πεποιθήσεων, όπως και η ελευθερία να εκδηλώνει κανείς τη θρησκεία του ή τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, μόνος ή μαζί με άλλους, δημόσια ή ιδιωτικά, με τη διδασκαλία, την άσκηση, τη λατρεία

και με την τέλεση θρησκευτικών τελετών.

Άρθρο 19 Καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης, που σημαίνει το δικαίωμα να μην υφίσταται δυσμενείς συνέπειες για τις γνώμες του, και το δικαίωμα να αναζητεί, να παίρνει και να διαδίδει

πληροφορίες και ιδέες, με οποιοδήποτε μέσο έκφρασης, και από όλο τον κόσμο.

Άρθρο 20 1. Καθένας έχει το δικαίωμα να συνέρχεται και να συνεταιρίζεται ελεύθερα

και για ειρηνικούς σκοπούς. 2. Κανείς δεν μπορεί να υποχρεωθεί να συμμετέχει σε ορισμένο σωματείο.

Άρθρο 21 1. Καθένας έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στη διακυβέρνηση της χώρας

του, άμεσα ή έμμεσα, με αντιπροσώπους ελεύθερα εκλεγμένους. 2. Καθένας έχει το δικαίωμα να γίνεται δεκτός, υπό ίσους όρους, στις

δημόσιες υπηρεσίες της χώρας του. 3. Η λαϊκή θέληση είναι το θεμέλιο της κρατικής εξουσίας. Η θέληση αυτή πρέπει να εκφράζεται με τίμιες εκλογές, οι οποίες πρέπει να διεξάγονται περιοδικά, με καθολική, ίση και μυστική ψηφοφορία, ή με αντίστοιχη

διαδικασία που να εξασφαλίζει την ελευθερία της εκλογής.

Άρθρο 22 Κάθε άτομο, ως μέλος του κοινωνικού συνόλου, έχει δικαίωμα κοινωνικής

προστασίας. Η κοινωνία, με την εθνική πρωτοβουλία και τη διεθνή συνεργασία, ανάλογα πάντα με την οργάνωση και τις οικονομικές

δυνατότητες κάθε κράτους, έχει χρέος να του εξασφαλίσει την ικανοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων που είναι

απαραίτητα για την αξιοπρέπεια και την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.

Άρθρο 23 1. Καθένας έχει το δικαίωμα να εργάζεται και να επιλέγει ελεύθερα το

επάγγελμά του, να έχει δίκαιες και ικανοποιητικές συνθήκες δουλειάς και να προστατεύεται από την ανεργία.

2. 'Όλοι, χωρίς καμία διάκριση, έχουν το δικαίωμα ίσης αμοιβής για ίση εργασία.

3. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα δίκαιης και ικανοποιητικής αμοιβής, που να εξασφαλίζει σε αυτόν και την οικογένειά του συνθήκες ζωής άξιες στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η αμοιβή της εργασίας, αν υπάρχει, πρέπει

13

να συμπληρώνεται με άλλα μέσα κοινωνικής προστασίας. 4. Καθένας έχει το δικαίωμα να ιδρύει μαζί με άλλους συνδικάτα και να συμμετέχει σε συνδικάτα για την προάσπιση των συμφερόντων του.

Άρθρο 24 Καθένας έχει το δικαίωμα στην ανάπαυση, σε ελεύθερο χρόνο, και

ιδιαίτερα, σε λογικό περιορισμό του χρόνου εργασίας και σε περιοδικές άδειες με πλήρεις αποδοχές.

Άρθρο 25 1. Καθένας έχει δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει

στον ίδιο και στην οικογένεια του υγεία και ευημερία, και ειδικότερα τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη όπως και τις απαραίτητες

κοινωνικές υπηρεσίες. 'Έχει ακόμα δικαίωμα σε ασφάλιση για την ανεργία, την αρρώστια, την αναπηρία, τη χηρεία, τη γεροντική ηλικία, όπως και για όλες τις άλλες περιπτώσεις που στερείται τα μέσα της συντήρησής του,

εξαιτίας περιστάσεων ανεξαρτήτων της θέλησης του. 2. Η μητρότητα και η παιδική ηλικία έχουν δικαίωμα ειδικής μέριμνας και περίθαλψης. 'Όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα αν είναι νόμιμα ή εξώγαμα,

απολαμβάνουν την ίδια κοινωνική προστασία.

Άρθρο 26 1. Καθένας έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση. Η εκπαίδευση πρέπει να

παρέχεται δωρεάν, τουλάχιστον στη στοιχειώδη και βασική βαθμίδα της. Η στοιχειώδης εκπαίδευση είναι υποχρεωτική. Η τεχνική και επαγγελματική

εκπαίδευση πρέπει να εξασφαλίζεται για όλους. Η πρόσβαση στην ανώτατη παιδεία πρέπει να είναι ανοικτή σε όλους, υπό ίσους όρους,

ανάλογα με τις ικανότητες τους. 2. Η εκπαίδευση πρέπει να αποβλέπει στην πλήρη ανάπτυξη της

ανθρώπινης προσωπικότητας και στην ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιακών ελευθεριών. Πρέπει να

προάγει την κατανόηση, την ανεκτικότητα και τη φιλία ανάμεσα σε όλα τα έθνη και σε όλες τις φυλές και τις θρησκευτικές ομάδες, και να ευνοεί την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των Ηνωμένων Εθνών για τη διατήρηση

της ειρήνης. 3. Οι γονείς έχουν, κατά προτεραιότητα, το δικαίωμα να επιλέγουν το είδος

της παιδείας που θα δοθεί στα παιδιά τους.

Άρθρο 27 1. Καθένας έχει το δικαίωμα να συμμετέχει ελεύθερα στην πνευματική ζωή

της κοινότητας, να χαίρεται τις καλές τέχνες και να μετέχει στην επιστημονική πρόοδο και στα αγαθά της.

2. Καθένας έχει το δικαίωμα να προστατεύονται τα ηθικά και υλικά συμφέροντά του που απορρέουν από κάθε είδους επιστημονική,

λογοτεχνική ή καλλιτεχνική παραγωγή του.

14

Άρθρο 28 Καθένας έχει το δικαίωμα να επικρατεί μια κοινωνική και διεθνής τάξη, μέσα στην οποία τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που προκηρύσσει η παρούσα Διακήρυξη να μπορούν να πραγματώνονται σε όλη τους την

έκταση.

Άρθρο 29 1. Το άτομο έχει καθήκοντα απέναντι στην κοινότητα, μέσα στα πλαίσια

της οποίας και μόνο είναι δυνατή η ελεύθερη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.

2. Στην άσκηση των δικαιωμάτων του και στην απόλαυση των ελευθεριών του κανείς δεν υπόκειται παρά μόνο στους περιορισμούς που ορίζονται

από τους νόμους, με αποκλειστικό σκοπό να εξασφαλίζεται η αναγνώριση και ο σεβασμός των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των άλλων, και να ικανοποιούνται οι δίκαιες απαιτήσεις της ηθικής, της δημόσιας τάξης και

του γενικού καλού, σε μια δημοκρατική κοινωνία. 3. Τα δικαιώματα αυτά και οι ελευθερίες δεν μπορούν, σε καμία

περίπτωση, να ασκούνται αντίθετα προς τους σκοπούς και τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών.

Άρθρο 30

Καμιά διάταξη της παρούσας Διακήρυξης δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι παρέχει σε ένα κράτος, σε μια ομάδα ή σε ένα άτομο οποιοδήποτε

δικαίωμα να επιδίδεται σε ενέργειες ή να εκτελεί πράξεις που αποβλέπουν στην άρνηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που εξαγγέλλονται σε

αυτήν.

15

Φορείς Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Τα ανθρώπινα δικαιώματα ενυπάρχουν με τη φύση του κάθε ανθρώπου, είναι

έμφυτα στους ανθρώπους από τη στιγμή που γεννιούνται και θεμελιώνουν την

ανθρώπινη ιδιότητα κάθε ατόμου. Με βάση αυτό καταφεύγουμε να

συμπεράνουμε ότι κανένας δεν μπορεί να ορίσει ποιος είναι φορέας των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι κάθε άνθρωπος αναμφισβήτητα έχει τα ίδια

δικαιώματα πάντα και παντού με όλους. Βασική αρχή για τη θεμελίωση των

δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη.

Στη διάρκεια της κοινωνικής εξέλιξης έγιναν προσπάθειες και αγώνες να

προσδιοριστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να κάνουν χρήση τους όσο το

δυνατόν περισσότεροι

άνθρωποι. Η διεύρυνση

των φορέων είναι

αποτέλεσμα αγώνων

που κρατάει

εκατοντάδες χρόνια

καθώς οι πρώτες

ανθρώπινες κοινωνίες

δεν έχουν να

παρουσιάσουν παρά

μόνο αρνητικά δείγματα

της έννοιας και της απόδοσης των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ιστορικοί

σταθμοί όρισαν και προσδιόρισαν την έννοια και απόδοση των δικαιωμάτων

σε φορείς- θεσμοθετημένους και μη.

Η νομική κατοχύρωση είναι σημαντικό βήμα στην ιστορία των φορέων

ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς θεσμοθετούνται ορισμένοι από αυτούς και η

νομική τους υπόσταση διασφαλίζει την παρουσία τους στις οργανωμένες

κοινωνιες.Αλλωστε η νομική κατοχύρωση σύμφωνα και με έρευνες και

στατιστικές που διενεργήθηκαν στη μαθητική κοινότητα κρίνεται αναγκαία..Ο

δυτικός κόσμος μπορεί και προβάλλει ως πρόοδο την εξέλιξη αυτή και συχνά

επαίρεται για τους αγώνες που γίνονται η για την ευαισθησία που

επιδεικνύεται για τους φορείς των δικαιωμάτων.Αναντιρρητα όμως ο στόχος

16

της καθολικής διεύρυνσης των φορέων δεν έχει επιτευχτεί καθώς η

νομιμοποίηση αποδίδει και αναγνωρίζει ορισμένους μόνο ως φορείς

δικαιωματων.Αυτο συνιστά έναν περιορισμό που αντιβαίνει στην βασική αρχή

της καθολικής και φυσικής απόδοσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η κατάσταση στον σημερινό κόσμο είναι σαφής: δεν επιτρέπεται σε όλους

τους ανθρώπους, υπό μόνη την ιδιότητά τους ως ανθρώπων, να κατέχουν

όλα τα δικαιώματα (είτε αυτά λέγονται πολιτικά και αστικά είτε λέγονται

ανθρώπινα) ανεξάρτητα από το πού γεννιούνται ή το πού βρίσκονται.Ειναι

σαφές επίσης ότι γίνεται επιλεκτική χρήση και κατάχρηση τους σε πολλές

περιοχές του πλανητη.Συχνα παραβλέπεται η στάση που κρατούν στο θέμα

αυτό ωμές δικτατορίες σε κάποιες χώρες της ανατολής ενώ άλλοτε

προβάλλεται μια υπερευαισθησία σε ανάλογες περιπτώσεις .Μάλλον

αντιφατική και αμφιλεγόμενη θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάνεις τη στάση

του πολιτισμένου κόσμου απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα Η

εννοιολογική σύγχυση και η αμφιλογία θα επικρατούν στην παγκόσμια σκηνή

όσο επικρατούν και τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω τους. Και η πολιτική

εκμετάλλευση των «ανθρώπινων δικαιωμάτων» θα καταφαίνεται πρώτα

πρώτα στην επιλεκτική τους επίκληση και χρήση με βάση εξωηθικά κριτήρια.

Η επικράτηση της καθολικής έννοιας των φορέων ανθρωπίνων δικαιωμάτων

που απορρέει από το φυσικό νόμο της ανθρώπινης ιδιότητας αποτελεί βασική

αρχή που διέπει τους φορείς και ηθικά αναπόδραστη ανάγκη που δεν

επιβάλλεται από εξουσιαστικές αρχές .

17

Ανάγκη ύπαρξης των ανθρωπίνων δικαιώματων

Η εμπέδωση της ιδέας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, δηλαδή της

παραδοχής ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν αξίωση προστασίας θεμελιωδών

αγαθών που είναι συνέπεια της ανθρώπινης ιδιότητας τους και μόνο, είναι μια

από τις μεγαλύτερες ηθικές και πολιτικές κατακτήσεις στην ιστορία της .H

ανάγκη ύπαρξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σύμφυτη με την

ανθρώπινη φύση και αυτό γιατί καταξιώνουν τον άνθρωπο ως οντότητα

,αφού δημιουργούν τις συνθήκες για την προσωπική τους ανάπτυξη ,

καλλιέργεια και πρόοδο, όπως τη μόρφωση ,την υγεία και την εργασία, αγαθά

απαραίτητα για την

αυτοπραγμάτωση και την ευτυχία

του ανθρώπου.

Η ανάγκη αυτή υπαγορεύεται

από το γεγονός ότι συμβάλλουν

στην πραγμάτωση και εδραίωση

της δημοκρατίας , όχι μόνο ως

πολιτικού συστήματος, αλλά και

ως τρόπου ζωής.Αποτελούν

ακομη συντελεστή κοινωνικής

συναίνεσης, καθώς αμβλυνουν τις

κοινωνικές αντιπαραθέσεις και

καλλιεργούν τη συλλογικότητα.

Η υπαρξη των ανθρωπινων δικαιωματων διαμορφώνει ευνοϊκές συνθήκες

για την ανάπτυξη του πολιτισμού, των γραμμάτων ,των τεχνών και των

επιστημών, επειδή ευνοούν την ελεύθερη διακίνηση των ιδεώνΕίναι

προϋπόθεση για την εξασφάλιση της ειρήνης, της ασφάλειας και της

ευημερίας όλων των κοινωνιών.

Παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες την

εδραίωση της δημοκρατίας και την προστασία και διεύρυνση των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων ,διαπιστώνουμε και σήμερα φαινόμενα

παραβίασης τους.Φαινόμενα όπως ο πόλεμος , η τρομοκρατία

18

εγκληματικότητα καταστρατηγούν τα ανθρωπινά δικαιώματα και υποβιβάζουν

την αξία της ανθρώπινης ζωής. Το δίκαιο της πυγμής επιβάλλεται συχνά με

επεμβάσεις στα εσωτερικά άλλων κρατών, καταπατώντας την εθνική τους

ανεξαρτησίαΑυταρχικά καθεστώτα συνεχίζουν τη δράση τους και διατηρούν

προσβλητικούς για τον άνθρωπο θεσμούς, όπως βασανιστήρια, λογοκρισία,

θανατική ποινή.Ο υποσιτισμός και η φτώχεια στερούν από τους πολίτες

βασικό ανθρώπινο δικαίωμα διατροφής και διαβίωσης ,ενώ η εκμετάλλευση

της παιδικής εργασίας και η χρησιμοποίηση τους από το οργανωμένο

έγκλημα αποτελούν μελανό στίγμα του πολιτισμού μας.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες μας επιτρέπουν να

αναπτύξουμε πλήρως και να χρησιμοποιήσουμε τις ανθρώπινες αρετές μας,

τη νοημοσύνη μας, τα ταλέντα μας και τη συνείδησή μας και να

ικανοποιήσουμε τις πνευματικές και άλλες ανάγκες μας. Αυτά βασίζονται

πάνω στις αυξανόμενες απαιτήσεις της ανθρωπότητας για μια ζωή μέσα στην

οποία η έμφυτη αξιοπρέπεια και η αξία κάθε ανθρώπου θα τυγχάνει

σεβασμού και προστασίας. Η αποστέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και

θεμελιωδών ελευθεριών δεν είναι μόνο μια ατομική και προσωπική τραγωδία

αλλά επίσης δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής,

ενσπείροντας τη βία και τη σύγκρουση μέσα και μεταξύ κοινωνιών και εθνών.

Όπως δηλώνει η πρώτη πρόταση της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα

Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και την

ανθρώπινη αξιοπρέπεια "αποτελεί τον ακρογωνιαίον λίθο της ελευθερίας, της

δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο".

19

Ιστορική Αναδρομή

Με τον όρο ‘’Ανθρώπινα δικαιώματα ‘’ εννοούμε ορισμένα βασικά δικαιώματα

που προβλέπονται από τους νομούς του κράτους και αναφέρονται κυρίως

στις σχέσεις του κράτους απέναντι στους πολίτες του. Αφορούν ορισμένες

ενέργειες που δεν επιτρέπονται στο κράτος ή στα κρατικά όργανα να κάνουν

σε βάρος του των πολιτών ή ορισμένες υποχρεώσεις που έχει το κράτος προς

τους πολίτες του και που πρέπει να τις εκπληρώνει.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα αποκτήθηκαν από τους λαούς και από την

ανθρωπότητα ολόκληρη ύστερα από σκληρούς, επίμονους και αιματηρούς

αγώνες . Είναι κατακτήσεις που πέτυχαν οι πολίτες, οι κοινωνικές τάξεις,

απέναντι στους ηγεμόνες, τους βασιλιάδες ή τους αυτοκράτορες που είχαν

όλες τις εξουσίες στα χέρια τους και τις ασκούσαν όπως ήθελαν θεωρώντας

ότι τις ασκούσαν με τη χάρη του Θεού («ελέω Θεού βασιλεύς») και

καταπίεζαν τους υπηκόους τους. Οι κατακτήσεις αυτές έγιναν ιδίως με

επαναστάσεις εθνικές, πολιτικές ή κοινωνικές.

Ο κόσμος έχει δει πολλές επαναστάσεις, οι σημαντικότερες από τις οποίες

ήταν οι αγγλικές επαναστάσεις, η Αμερικάνικη και η Γαλλική Επανάσταση.

Στην Αγγλία από τη σύγκρουση των ευγενών γαιοκτημόνων με τον βασιλιά

Ιωάννη τον Ακτήμονα προέκυψε η υπογραφή από τον βασιλιά της

“MagnaCartaLibertalum”. Ήταν η πρώτη Διακήρυξη που αναφερόταν σε

ατομικά δικαιώματα που ωστόσο δεν αφορούσαν το λαό αλλά ολιγάριθμους

ευγενείς (βαρόνους) συνδεόμενα με κάποιους περιορισμούς της εξουσίας του

βασιλιά. Αυτή η Διακήρυξη ‘όπως και ένας παλαιότερος «Χάρτης» που

υπογράφηκε το 1100 από τον Ερρίκο τον Α’ έχουν μάλλον ιστορική και μόνο

σημασία αφού δεν αναφέρονταν σε δικαιώματα του αγγλικού λαού,

χαρακτηρίσθηκε δε κατά τους νεότερους χρόνους ως «μυθικό» κείμενο

ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ακολούθησαν κατά τα έτη 1640-1649 και το έτος

1688 δύο επαναστάσεις που ουσιαστικά αφορούν μια επανάσταση κοινωνική

με δύο διαδοχικά στάδια της ίδιας ιστορικά προοδευτικής εξέλιξης. Η

επαναστατική ιδεολογία αρχικά εκδηλώθηκε με το αίτημα της θρησκευτικής

μεταρρύθμισης. Επρόκειτο για την ταύτιση της εκκλησίας με το κράτος που

προκάλεσε την αντίδραση των προοδευτικών στρωμάτων της αστικής τάξης

του λαού που μόλις είχε αρχίσει να μορφοποιείται, εναντίον του καθολικισμού

20

και των αυθαιρεσιών του Πάπα. Η φάση αυτή σημαδεύτηκε από τον εξαετή

εμφύλιο πόλεμο μεταξύ του στρατού του βασιλιά Καρόλου Α’ και των λαϊκών

δυνάμεων που οδηγούνταν από τον Cromwell (Κρόμβελ). Ο λαός ύστερα

από εφήμερες επιτυχίες αποκεφάλισε τον βασιλιά Κάρολο Α’ και κατάργησε

την βασιλεία και ανάθεσε την εκτελεστική εξουσία στο «Συμβούλιο του

Κράτους». Ο νέος βασιλιάς της Αγγλίας Κάρολος Β’ από το 1660 άρχισε τη

βασιλεία του με κάποιες παραχωρήσεις προς το λαό, ιδίως με την επικύρωση

σημαντικών διατάξεων ελευθερίας και με υποσχέσεις διατήρησης των

κατακτήσεων της επανάστασης που όμως δεν τηρήθηκαν. Ωστόσο η αστική

τάξη συσπειρώθηκε και την υποστήριξη άλλων δυνάμεων, όπως των

λεγόμενων «ισοπεδευτών» (levelers) που διεκδικούσαν ισότητα πολιτικών

δικαιωμάτων κατόρθωσε να επιβάλλει την ψήφιση της HabeasCorpusAct, το

1679, που εξασφάλιζε τους αστούς και ιδιαίτερα τους αρχηγούς της

αντιπολίτευσης από αυθαίρετες συλλήψεις. Λίγα χρόνια αργότερα ο βασιλιάς

Γουλιέλμος Γ’ ψήφισε στις 16 Φεβρουαρίου 1689 τον Bill of Rights (Διακήρυξη

Δικαιωμάτων) που ουσιαστικά κατοχύρωσε το Κοινοβούλιο από τις

υπερβάσεις και αυθαιρεσίες του βασιλιά και οδήγησε την Αγγλία στην εποχή

της συνταγματικής βασιλείας που ισχύει μέχρι και σήμερα.

Στις 4 Ιουλίου 1776 ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία των Ηνωμένων Πολιτειών

της Αμερικής καταδικάζοντας επίσημα την καταπίεση του λαού (από τους

Άγγλους αποικιοκράτες) προβάλλοντας ως αρχή ότι οι πολίτες έχουν

δικαίωμα «της ασφάλειας και της ευτυχίας τους». Στις 12 Ιουνίου 1776 είχε

ψηφισθεί από το αμερικάνικο Κογκρέσο η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων που

είχε βαθύτατη απήχηση στην Ευρώπη και όχι μόνο, στην οποία μεταξύ των

άλλων διακηρύσσεται ότι: « Η φύση έκανε όλους τους ανθρώπους εξίσου

ελεύθερους. Τους έδωσε απόλυτα δικαιώματα από τα οποία δεν μπορούν,

όταν διαμορφώνονται σε κοινωνία, να στερήσουν με κανένα συμβόλαιο τους

απογόνους των: τα δικαιώματα αυτά αναφέρονται στη ζωή, στην ελευθερία,

στα μέσα της απόκτησης και διατήρησης της ιδιοκτησίας, της επιδίωξης και

της διατήρησης της ιδιοκτησίας, της επιδίωξης και της επίτευξης της ευτυχίας

και της ασφάλειας.» (άρθρο 1). Όλες οι εξουσίες στηρίζονται στο λαό και κατά

συνέπεια πηγάζουν απ’ αυτόν. Η κυβέρνηση ενεργεί για το κοινό καλό, για την

προστασία και την ασφάλεια του λαού, του έθνους και της κοινωνίας. Κανένας

21

άνθρωπος ή καμία ένωση προσώπων δεν μπορεί να αποκτήσει ωφελήματα ή

προνόμια ξεχωριστά στην κοινωνία. Κάθε άνθρωπος όταν διώκεται για χρέη ή

για διάπραξη αδικήματος, έχει δικαίωμα να ζητήσει πληροφορίες για τη φύση

και την αιτία της κατηγορίας για την οποία γίνεται η δίωξη, να έλθει σε

αντιπαράθεση με τους κατήγορους και τους μάρτυρες και να φέρει τα μέσα

υπεράσπισης του. Θεσπίστηκε η ελευθερία του τύπου ως μια μεγάλη

λεωφόρος της ελευθερίας. Τα θρησκευτικά καθήκοντα και ο τρόπος

εκπλήρωσής τους πρέπει να υπαγορεύονται από τον ορθό λόγο και την

πίστη και όχι με τη βία και τη δύναμη και ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι

στην άσκηση της θρησκείας τους.

Η Γαλλική Επανάσταση προκάλεσε η πρόοδος της επιστήμης και της

τεχνικής, η επέκταση του εμπορίου και η ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης

στην ανερχόμενη αστική τάξη αλλά και η απώλεια του λαϊκού ερείσματος από

τη βασιλεία από τότε που έγινε θεσμός μιας τάξης ευγενών. Τεράστια

συμβολή στη Γαλλική Επανάσταση είχε το ρεύμα του διαφωτισμού, η

ευρωπαϊκή κίνηση που χαρακτηρίζεται από την απόλυτη πίστη στην

κατανόηση της πραγματικότητας και να ξεχωρίζει τη γνώση από τις

δεισιδαιμονίες και τις προλήψεις. Η ψήφιση από τη Συντακτική Συνέλευση τη

νύχτα της 4 Αυγούστου 1789 της «Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του

Ανθρώπου και του πολίτη» αποτελεί μία από τις φωτεινότερες στιγμές που

έζησε η Ευρώπη αλλά και ολόκληρη η ανθρωπότητα. Ανάμεσα στα

δικαιώματα που αναγνωρίζονται σ’ αυτή τη Διακήρυξη είναι : Ότι όλοι οι

άνθρωποι είναι ίσοι ως προς τα δικαιώματα. Σκοπός κάθε πολιτικής κοινωνίας

είναι η διατήρηση των φυσικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του

ανθρώπου που είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και η αντίσταση

στην τυραννία. Ελευθερία συνίσταται στο δικαίωμα να μπορεί να κάνει κανείς

ότι δεν βλάπτει τον άλλο. Δεν μπορεί κανείς να κατηγορηθεί, να συλληφθεί ή

να φυλακισθεί εκτός όταν και όπως ορίζει ο νόμος και κάθε άνθρωπος είναι

αθώος μέχρι να καταδικασθεί. Κανείς δεν ενοχλείται για τις θρησκευτικές

δοξασίες του ή για τη γνώμη του. Η ιδιοκτησία είναι δικαίωμα απαραβίαστο και

ιερό και κανείς δεν μπορεί να τη στερηθεί εκτός για δημόσια ανάγκη και

ύστερα από δίκαιη αποζημίωση. Η Γαλλική Επανάσταση είχε μεγαλύτερη

σημασία από όλες τις άλλες που προηγήθηκαν γιατί δεν αφορούσε μόνο τους

22

Γάλλους, αλλά είχε απήχηση σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Το μήνυμά

της, οι «αρχές» της αντήχησαν σε ολόκληρη την Ευρώπη πριν απλωθούν σ’

ολόκληρο τον κόσμο. Ακόμη και σήμερα η επίδρασή τους δεν έχει εξαντληθεί.

Κατέστρεψε μια μορφή κοινωνίας όπου η φεουδαρχική κληρονομιά έπαιζε

μεγάλο ρόλο και έδωσε την εξουσία στην πλειονότητα του λαού που ωε τότε

δεν είχε πολιτικά δικαιώματα. Γι’ αυτόν τον λόγο, αποτελεί την αφετηρία της

νεότερης δημοκρατίας. Ακόμη και όταν τα γαλλικά στρατεύματα εμπνευσμένα

από την υπερηφάνεια αυτής της επανάστασης, ξεκίνησαν να καταλάβουν

την ηπειρωτική Ευρώπη, ξύπνησαν τους Ευρωπαϊκούς λαούς, που δεν είχαν

ως τότε εθνική συνείδηση ή που η εθνική συνείδηση βρίσκονταν σε νάρκη και

έκαναν πιο ζωντανό το όραμα της ελευθερίας. Από την Ευρώπη, η έννοια της

εθνικής συνείδησης μεταφέρθηκε στη Νότια Αμερική, ύστερα στην Ασία και

τελευταία στους αραβικούς λαούς.

Την τελική μορφοποίησή τους τα Ανθρώπινα Δικαιώματα την έλαβαν με την

παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων που ψήφισε η Γενική Συνέλευση του

Ο.Η.Ε. στις 10 Δεκεμβρίου 1948 και όπως είπε τότε ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ:

«θα μπορούσε να γίνει αυτή η Διακήρυξη η διεθνής MagnaCarta για όλη την

Ανθρωπότητα.

Η διαμόρφωση των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων στην νεότερη Ελλάδα, όπως

έχουν θεσπισθεί και ισχύουν σήμερα, ξεκίνησε πριν από την Επανάσταση του

1821και έχει ως αφετηρία την «Προκήρυξη» του Ρήγα Φεραίου γνωστή και ως

«Πολίτευμα του Ρήγα», όπου ονομάζονται ως «δίκαια του ανθρώπου». Στο

κείμενο αυτό που τυπώθηκε στη Βιέννη το 1787, ο κλασσικός πολιτισμός είναι

το κοινό στοιχείο με το οποίο συνδέεται η ελληνική με τη γαλλική παράδοση.

Σ’ αυτό γίνεται αναφορά στην «απόλαυση των φυσικών δικαίων». Ότι όλοι οι

άνθρωποι, χριστιανοί και Τούρκοι είναι ίσοι, ότι η ελευθερία κάθε θρησκείας

δεν είναι «εμποδισμένη», ότι «κάθε αυστηρότης καθώς υβρισμοί, δαρμοί….

να είναι εμποδισμένη» κατά την κράτηση του κατηγορουμένου, ότι κάθε

άνθρωπος προστατεύεται στην ιδιοκτησία του, στον « καρπό της τέχνης», ότι

ο άνθρωπος δεν μπορεί να πουλήσει τον εαυτό του, μήτε άλλος να τον

πουλήσει γιατί και ο ίδιος ο άνθρωπος δεν είναι σε δική του μόνη εξουσία

αλλά και στην εξουσία της πατρίδας». Ότι το κοινό χρειαστεί μιαν βοήθεια εις

τους δυστυχείς εγκατοίκους τόσον να τους προμηθεύσει να έχουν τι να

23

εργάζονται, όσον και να δώσει τρόπο ζωής εις εκείνους όπου δεν μπορεί

πλέον να δουλεύσουν», ότι όλοι ανεξαιρέτως «έχουν χρέος να εξεύρουν

γράμματα» γιατί «εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή με την οποία

λάμπουν τα έθνη», ότι «όταν αδικείται ένας πολίτης αδικείται όλο το έθνος»

και επίσης ότι οι πολίτες μπορούν να κάνουν αναφορές στις κρατικές

υπηρεσίες και στις Αρχές και ότι έχουν το δικαίωμα της αντίστασης «όταν

βιάζονται τα δίκαια « του πολίτη. Αυτή η τόσο σημαντική «Διακήρυξη» του

Ρήγα Φεραίου είναι επηρεασμένη τόσο από την Διακήρυξη της Αμερικανικής

ανεξαρτησίας το έτος 1776 και από τις ιδέες και από τους στοχαστές του

Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού που διαμορφώθηκαν τον 17ο και 18ο αιώνα και

αποτέλεσαν τη δύναμη που ενέπνευσε τη μεγάλη Γαλλική Επανάσταση του

1789 και τη Γαλλική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του

πολίτη που ψήφισε η Γαλλική Συνέλευση στις 24 Ιουνίου1793. Αυτή η

Διακήρυξη αποτέλεσε ιδίως για το χώρο της Ευρώπης το ιδανικό πρότυπο για

τις νομοθεσίες των κρατών που αφορούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αξιόλογη και σημαντική για την καθιέρωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων

ήταν η Διακήρυξη των δικαιωμάτων του λαού , της Ρωσικής Επανάστασης

του 1918. Έτσι ιστορικά η διαδρομή των ανθρώπινων δικαιωμάτων έφθασε

στην Οικουμενική Διακήρυξη του 1948 με την οποία αυτά τα δικαιώματα

πήραν μια συγκεκριμένη μορφή με ξεκάθαρη διατύπωση και τη μέχρι τότε

ευρύτερη προστασία του ανθρώπου απέναντι στην κρατική διοίκηση. Με τις

επαναστάσεις που προανέφερα, τις ιδέες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού οι

λαοί της Ευρώπης ξύπνησαν, έμαθαν ότι δικαιώματα δεν έχουν μόνο οι

βασιλιάδες ή οι Αυτοκράτορες αλλά έχουν δικαιώματα και οι πολίτες απέναντι

σ’ αυτούς που τους διοικούν. Κι ακόμα αποτέλεσαν τη δύναμη με την οποία

οπλίστηκαν οι υπόδουλοι λαοί της Ευρώπης να απελευθερωθούν από τους

ξένους τυράννους και κατακτητές, όπως έγινε με την Ελληνική Επανάσταση

του 1821.

Η Διακήρυξη του Ρήγα Φεραίου για τα Δίκαια του Ανθρώπου που έφερε σε

επαφή τους υπόδουλους Έλληνες με τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης και

του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού είχε καθοριστική επίδραση στη διατύπωση

όλων των κατά καιρούς Συνταγμάτων και των επαναστατικών πράξεων των

Εθνικών Συνελεύσεων του επαναστατημένου ελληνικού έθνους.

24

Η «Νομική διάταξη της ανατολικής χέρσου Ελλάδος» που έγινε στις 15

Νοεμβρίου 1821 ήδη περιελάμβανε κατάλογο από δικαιώματα και καθήκοντα,

όπως ότι ο Έλληνας είναι ανεξάρτητος και «όμοιος ενώπιων των νόμων» με

όλους, ότι έχει τη ζωή και την περιουσία του «εις ασφάλειαν» και «δεν

ενοχλείται δια τα θρησκευτικά και πολιτικά φρονήματά του».

Στο Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος που ψηφίσθηκε από την Εθνική

Συνέλευση της Επιδαύρου στις 1 Ιανουαρίου 1922 περιέχεται κατάλογος

«περί των γενικών δικαιωμάτων των κατοίκων της επικράτειας της Ελλάδος».

Παράλληλα με την καθιέρωση της χριστιανικής θρησκείας ως επίσημης

θρησκείας προβλέπεται και η ανοχή κάθε άλλης θρησκείας, θεσπίζεται η

ισότητα όλων των πολιτών μπροστά στο νόμο, προστατεύεται η ατομική

ιδιοκτησία, η τιμή και η ασφάλεια των πολιτών, όπως και η ισότητα των

πολιτών σε όλα τα αξιώματα.

Το «Πολιτικό Σύνταγμα» που ψηφίσθηκε από την Εθνική Συνέλευση της

Τροιζήνας το έτος 1927, πέρα από όλα τα δικαιώματα που προβλέπονται

από τη Συνέλευση της Επιδαύρου, περιλάμβανε ακόμα ότι ο νόμος

εξασφαλίζει την προσωπική ελευθερία των πολιτών, ότι η απαλλοτρίωση της

ιδιοκτησίας θα γίνεται ύστερα από αποζημίωση, καθόριζε εγγυήσεις για τη

σύλληψη και την ποινική διαδικασία και καθιέρωνε το ποινικό δεδικασμένο και

το δικαίωμα του πολίτη να δικάζεται από το φυσικό δικαστή του και ακόμη

απαγόρευε τους βασανισμούς και τις δημεύσεις περιουσιών και ότι οι ποινικοί

νόμοι δεν θα μπορεί να έχουν αναδρομική δύναμη.

25

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ 1948.

Τα δικαιώματα του Ανθρώπου ή όπως λέγονται αλλιώς «Θεμελιώδη

Δικαιώματα» διαμορφώθηκαν από τη συνείδηση των προηγμένων λαών στην

μακραίωνη κοινωνική εξέλιξή τους και έχουν καθιερωθεί ως ιερά και

απαράγραπτα δικαιώματα για τους ανθρώπους όλου του κόσμου. Γι αυτό η

κατοχύρωση και η διαρκής προστασία τους θεωρείται ένα κύριο έργο της

ανθρώπινης κοινότητας.

Με τη στενή έννοιά τους τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι συνυφασμένα

αναπόσπαστα με την ανθρώπινη ύπαρξη και πρέπει να ισχύουν για κάθε

άνθρωπο σε οποιαδήποτε ανθρώπινη κοινότητα και ανεξάρτητα από την

ιδιαίτερη κοινωνική ιδιότητα ή τον κοινωνικό ρόλο που έχει όπως π.χ.

ανεξάρτητα με το ρόλο του πολίτη, του εργάτη, του εργοδότη, του καταναλωτή

κ.λπ.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1948 η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων

Εθνών (Ο.Η.Ε.) ψήφισε την «Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του

Ανθρώπου» με την φιλοσοφία να αποτελέσει τη MagnaCarta για ολόκληρη

την ανθρωπότητα. Αποτελείται από το προοίμιο (Εισαγωγή) που χωρίζεται σε

επτά εδάφια χωρίς αρίθμηση και από τριάντα άρθρα. Το προοίμιο περιέχει

τους λόγους που οδήγησαν τα Ηνωμένα Έθνη στην αναγνώριση αυτών των

δικαιωμάτων και αναφέρει ότι η αξιοπρέπεια του ανθρώπου και τα

αναπαλλοτρίωτα δικαιώματά του αποτελούν το θεμέλιο της ελευθερίας της

δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο. Αναφέρεται επίσης σ’ αυτό το

προοίμιο, μεταξύ των άλλων και ότι η προστασία των δικαιωμάτων αποτελεί

βασικό ζήτημα για κάθε κράτος για να μην εξαναγκάζεται ο άνθρωπος στην

αντίσταση κατά της τυραννίας και ότι η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. θεωρεί

αυτή τη διακήρυξη κοινό ιδανικό όλων των Λαών και Εθνών της γης που

πρέπει πάντα να επιδιώκεται.

Η Διακήρυξη κατά το περιεχόμενο των άρθρων της θα μπορούσε να χωριστεί

σε δύο βασικά μέρη. Στο πρώτο (άρθρα 1 – 21) περιλαμβάνονται τα

«κλασσικά» δικαιώματα, όπως είχαν διαμορφωθεί κατά καιρούς, και στο

δεύτερο μέρος (άρθρα 22 – 30) περιλαμβάνονται τα «κοινωνικά» δικαιώματα.

26

Στο πρώτο μέρος της αυτή η Διακήρυξη περιλαμβάνει τα δικαιώματα της

ισότητας όλων των ανθρώπων οι οποίοι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι σε

αξιοπρέπεια και δικαιώματα και δικαιούνται όλων των δικαιωμάτων που

αναφέρονται στη Διακήρυξη ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διάκριση που

προέρχεται από τη φυλή, το χρώμα, το φύλλο, τη θρησκεία κ.λπ.

Περιλαμβάνει περαιτέρω το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στη ζωή, την ελευθερία

και την ασφάλεια, την κατάργηση της δουλείας με οποιαδήποτε μορφή, την

κατάργηση των βασανιστηρίων και της οποιασδήποτε σκληρής και

απάνθρωπης μεταχείρισης ή ποινής, το δικαίωμα της πρόσβασης στα

Δικαστήρια της χώρας του, τον τρόπο και τους όρους με τους οποίους θα

υφίσταται την ποινική μεταχείρισή του από το κράτος. Ακόμη αναφέρεται στην

απαγόρευση των αυθαίρετων παρεμβάσεων στην ιδιωτική ζωή του ατόμου,

στην ελεύθερη επιλογή κατοικίας και της κίνησής του εντός των ορίων του

κράτους, στο δικαίωμα του ασύλου του ατόμου σε άλλο κράτος, ότι κάθε

άτομο δικαιούται να έχει και να αλλάζει ιθαγένεια, στην προστασία του

δικαιώματος στον γάμο και στην δημιουργία οικογένειας, στο δικαίωμα της

ιδιοκτησίας, της ελευθερίας της σκέψης και της θρησκείας και στο δικαίωμα να

συνεταιρίζεται. Τέλος, αναφέρεται στο ‘πολιτικό» δικαίωμα του ατόμου να

συμμετέχει στην κυβέρνηση της χώρας του να εκλέγει αντιπροσώπους και να

γίνεται δεκτός σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες με ίσους όρους όπως όλοι οι

πολίτες.

Στο δεύτερο μέρος της η Διακήρυξη αναφέρεται στα δικαιώματα της

κοινωνικής προστασίας και στην ικανοποίηση των δικαιωμάτων του που

αποσκοπούν στην αξιοπρέπεια και την ελεύθερη ανάπτυξη της

προσωπικότητας. Αναφέρεται στο δικαίωμα στην εργασία, στο δίκαιο μισθό

του εργαζομένου, στην προστασία από την ανεργία, στο δικαίωμα στον

συνδικαλισμό και ακόμη στην ανάπαυση και στις περιοδικές άδειες με πλήρης

αποδοχές. Επίσης αναφέρεται στο δικαίωμα κάθε ανθρώπου σε ένα επίπεδο

ζωής ικανό να διασφαλίσει την υγεία και τη ευημερία του ίδιου και της

οικογένειάς του, περιλαμβανομένων της τροφής, της ένδυσης, της κατοικίας,

της ιατρικής περίθαλψης και τις αναγκαίες κοινωνικές υπηρεσίες, της

ασφάλισης σε περίπτωση ανεργίας, ασθενείας ή ανικανότητας για εργασία

και της προστασίας της μητρότητας. Τέλος διαλαμβάνονται στη Διακήρυξη τα

27

δικαιώματα του ανθρώπου στην εκπαίδευση, στην ελευθερία του να παίρνει

μέρος στην πολιτιστική ζωή της κοινότητας και να προστατεύονται τα ηθικά

και υλικά συμφέροντά του και εν γένει τα δημιουργήματά του.

Στο τελευταίο άρθρο (30) της η Διακήρυξη διαλαμβάνει ότι καμιά διάταξη

αυτής της Διακήρυξης δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι παρέχει στο κράτος, στην

ομάδα ή στο άτομο οποιοδήποτε δικαίωμα να προβεί σε ενέργειες ή να κάνει

πράξεις που να έχουν σκοπό την καταστροφή οποιουδήποτε από τα

δικαιώματα ή τις ελευθερίες της Διακήρυξης.

Η Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου αποτελεί την

τελειότερη διατύπωση αυτών των δικαιωμάτων και την καθιέρωσή τους κατά

τον πλέον έγκυρο και πανηγυρικό τρόπο σε διεθνές επίπεδο. Είναι το τέρμα

μιας μακρόχρονης πορείας και ενός αγώνα που έκανε ο άνθρωπος για την

δικαίωση και την προστασία της αξιοπρέπειάς του.

28

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ

ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ.

Παράλληλος με την πάλη για την αναγνώριση και καθιέρωση των

ανθρώπινων δικαιωμάτων ήταν και ο αγώνας ορισμένων λαών για την

απόκτηση του δικαιώματος τους στην εθνική ανεξαρτησία και την εθνική

κυριαρχία εναντίον αποικιοκρατικών ή ρατσιστικών καθεστώτων.

Η Ινδία από το έτος 1858 ήταν αγγλική αποικία και διοικούνταν αρχικά από

έναν αγγλικό οργανισμό, την «Εταιρία των Ανατολικών Ινδιών» . Το 1858 μετά

την κατάπνιξη μιας εξέγερσης των Ινδών για την αποτίναξη του αποικιακού

ζυγού οι Άγγλοι βρήκαν την ευκαιρία να διαλύσουν αυτή την εταιρία και να

υπαγάγουν την Ινδία απευθείας στο Αγγλικό Βασίλειο και τον Ιανουάριο 1877

η τότε βασίλισσα Βικτωρία ανακηρύχθηκε αυτοκράτειρα των Ινδιών. Οι άγγλοι

εκμεταλλεύονταν άγρια τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ινδίας και τους

κόπους και τον ιδρώτα των αγροτών. Η εκμετάλλευση αυτή συνοδεύονταν

κατ΄ ανάγκη με την καταπίεση των Ινδών και τον περιορισμό των ελευθεριών

τους. Στον αγώνα του ινδικού λαού για την εκτίναξη των άγγλων κατακτητών,

κυριάρχησε η προσωπικότητα και η μεγάλη μορφή του Μοχάντας Καραμτσάτ

Γκάντι, γνωστού στην ιστορία ως Μαχάτμα Γκάντι (Μεγάλη καρδία), ο οποίος

αφιέρωσε τη ζωή του για να αποδώσει στην Ινδία και στους Ινδούς την

ανεξαρτησία τους ύστερα από αιώνες μουσουλμανικής αρχικά και αγγλικής

στη συνέχεια κυριαρχίας. Γεννήθηκε στο Πορμεταντάρ το 1896. Σπούδασε

νομικά στο Λονδίνο και εγκαταστάθηκε επαγγελματικά στη Νότιο Αφρική όπου

αγωνίσθηκε για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των εκεί μεταναστών Ινδών.

Το 1914 ξαναγύρισε στην Ινδία και εντάχθηκε στο κόμμα του εθνικού

Κογκρέσου όπου και δραστηριοποιήθηκε υποστηρίζοντας ότι η Ινδία ήταν πια

ώριμη να αυτοκυβερνηθεί. Ήταν Ινδουιστής με βαθύ Θρησκευτικό

συναίσθημα, επηρεασμένος από το χριστιανισμό διαμέσου του Τολστόι. Ήταν

εχθρός της βίας (Αχίμσα) και πίστευε ότι μπορεί κανείς να νικήσει τον πιο

άκαμπτο εχθρό με την πειθώ και με την βία. Ήταν συνεπώς οπαδός του

δόγματος της “Σατυαγκράχα” (αναζήτηση ή Δύναμη της Αλήθειας) και το

εφάρμοσε ως πολιτική ανυπακοή, δηλαδή κοινωνική παραβίαση των

29

ανήθικων νόμων που επιβάλλει το κράτος αλλά και μη συνεργασία, άρνηση

δηλαδή προσφοράς υπηρεσιών στο κράτος, όταν αυτό κατά τη γνώμη του μη

συνεργαζόμενου, είναι διεφθαρμένο . Με τις οδηγίες του Γκάντι οι Ινδοί

αγωνίσθηκαν κάνοντας επανειλημμένες εκστρατείες ανυπακοής, που γίνονταν

όλο και συχνότερες. Το 1930 κήρυξε την αντίσταση για το αλάτι με την

περίφημη «πορεία του αλατιού» εναντίον του φόρου για το αλάτι που

επέβαλλαν οι Άγγλοι στους Ινδούς . Μετά από άκαρπες διαπραγματεύσεις στο

Λονδίνο για το μέλλον της Ινδίας, ο Γκάντι φυλακίσθηκε μέχρι το 1933. Όταν

ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος, παρά την άποψη των ηγετών του

Κογκρέσου για την αποφασιστική δράση την ώρα η Αγγλία είχε την εμπλοκή

στον πόλεμο. Αντίθετα ο Γκάντι υποστήριξε την Αγγλία και προσφέρθηκε να

τη βοηθήσει με τον όρο ότι θα εγγυόταν την ανεξαρτησία της Ινδίας. Η Αγγλία

αρνήθηκε να δώσει αυτή την εγγύηση και τότε ο Γκάντι κήρυξε νέα ανυπακοή

των Ινδών. Το 1942 στα μέσα του πολέμου η Αγγλία δέχθηκε να δώσει αυτές

τις εγγυήσεις αλλά ο Γκάντι απέρριψε την προσφορά της ζητώντας την

ανεξαρτησία της Ινδίας άμεσα. Ο Γκάντι φυλακίσθηκε και πάλι μέχρι το 1944.

Ήδη η αγγλική κυβέρνηση είχε αρχίσει να κάμπτεται στο θέμα της

ανεξαρτησίας της Ινδίας αλλά τότε οι μουσουλμάνοι της Ινδίας ζητούσαν να

δημιουργηθεί δικό τους ξεχωριστό κράτος (το Πακιστάν). Ο Γκάντι

προσπάθησε να πείσει τον ηγέτη τους Μωχάμετ Αλή Τζίνα να μην επιμείνουν

στις αποσχιστικές διεκδικήσεις τους οι μουσουλμάνοι παρακάμπτοντας τη

θρησκευτική διαφορά τους με τους Ινδούς, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Στις 20

Ιανουαρίου 1948 δολοφονήθηκε από έναν Ινδό εξτρεμιστή αφήνοντας πίσω

μια Ινδία ελεύθερη αλλά διαμελισμένη στο κυρίως Ινδικό κράτος και στο

μουσουλμανικό Πακιστάν. Λίγες στιγμές πριν ξεψυχήσει ο Γκάντι βρήκε

καιρό να συγχωρέσει το δολοφόνο και να προφέρει το όνομα του Ραμά, ένα

από τα πολλά ονόματα του Θεού στην ινδουιστική θρησκεία. Η μορφή του

Γκάντι είναι μια από τις μεγαλύτερες της ιστορίας, όχι μόνο της σύγχρονης. Η

διδασκαλία του και οι αρχές του ξεπερνούν τα ινδικά όρια και το

πανανθρώπινο περιεχόμενό τους είναι ακόμη και σήμερα ανεξάντλητα.

Το δικαίωμα του ανθρώπου στην ισότητα ανεξαρτήτως φυλετικών διακρίσεων

κράτησε μέχρι τα πρόσφατα χρόνια. Στην Νοτιοαφρικανική ένωση οι

άνθρωποι αγωνίσθηκαν για τις προσωπικές ελευθερίες του απέναντι σε

30

καθεστώτα που εξαρτούσαν το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων από

το χρώμα τους και την καταγωγή τους. Η Νοτιοαφρικανική (κατ’ ευφημισμό)

Δημοκρατία, μέχρι το έτος 1961 ανήκε στη Βρετανική Κοινοπολιτεία. Κατά τη

δεκαετία του 1970 είχε πληθυσμό 21.500.000 κατοίκων περίπου από τους

οποίους 3.000.000 ήταν λευκοί, 2.000.000 μιγάδες, 620.000 ασιάτες και

15.000.000 περίπου αφρικανοί ιθαγενείς από διάφορες φυλές ιδίως της

φυλής των μπαντού. Το κράτος το διοικούσαν λευκοί, ιδίως Μπόερς που

μεταχειρίζονταν τους έγχρωμους κατοίκους ως άτομα χωρίς δικαιώματα,

κατώτερης κατηγορίας. Από το 1924 υπό την εξουσία του λευκού στρατηγού

Χείρτσογκ άρχισαν τον αγώνα τους για το δικαίωμά τους για ισότητα. Έτσι

άρχισαν βίαιες φυλετικές διακρίσεις και το καθεστώς των λευκών (χριστιανών

Ευρωπαίων) θέσπισε καταπιεστικούς νόμους σε βάρος των εξεγερμένων

νέγρων, περιορίζοντάς τους ακόμα περισσότερο τα πολιτικά και τα αστικά

δικαιώματά τους και ιδρύοντας ειδικές περιοχές για την ξεχωριστή διαβίωσή

τους. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι διακρίσεις αυτές έγιναν πιο άκαμπτες

με τη θέσπιση του απαρτχάιντ, ιδίως από το έτος 1948 υπό τον λευκό

δόκτορα Μαλαν. Αυτή η σκληρότητα προκάλεσε την διεθνή κατακραυγή και

την επέμβαση του Ο.Η.Ε.. Οι νέγροι κάτοικοι βρήκαν στο πρόσωπο του

μαύρου ανθρωπιστή αγωνιστή Νέλσον Μαντέλα τον εκφραστή του αγώνα

τους που έγινε το σύμβολο του αγώνα για την κατάργηση των φυλετικών

διακρίσεων. Γεννήθηκε στο Τρασκέϊ της Νότιας Αφρικής και ήταν δικηγόρος.

Πάλεψε εναντίον της κυριαρχίας των λευκών στους μαύρους κατοίκους.

Οραματίσθηκε το ιδανικό μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας όπου

όλοι οι άνθρωποι να συμβιώνουν αρμονικά και να απολαμβάνουν ίσες

ευκαιρίες, αποφασισμένος ακόμη και να θυσιαστεί γι’ αυτό το όραμα. Το

καθεστώς των λευκών τον καταδίκασε σε ισόβια αλλά και φυλακισμένος

ακόμα δεν σταμάτησε τον αγώνα του. Τελικά, αποφυλακίσθηκε τον

Φεβρουάριο του 1990 και τότε ενέτεινε τη μάχη του ενάντια στην ανισότητα

και την καταπίεση των μαύρων κατοίκων. Στο τέλος, ο Μαντέλα νίκησε.

Καταργήθηκαν οι φυλετικές διακρίσεις και κατάφερε η Νοτιοαφρικανική

Δημοκρατία να αποδεχθεί την ισότητα των πολιτών της. Το 1994 ορκίσθηκε

Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Γι’ αυτούς τους αγώνες πήρε το Βραβείο Νόμπελ

για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον 2008, κατά την 90η επέτειο των

31

γενεθλίων του έγινε παγκόσμιος εορτασμός προς τιμήν του και

αναζωπυρώθηκαν οι στόχοι της ελευθερίας και της ισότητας των ανθρώπων.

32

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ – ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ.

Αν θα θέλαμε να δώσουμε στα ανθρώπινα δικαιώματα κάποια χαρακτηριστικά

γνωρίσματα θα λέγαμε ότι η επιδίωξή τους, ο αγώνας για την απόκτησή τους,

είναι διαρκής και διαχρονικός και ότι ο κύκλος τους διαρκώς διευρύνεται,

αρχίζοντας με τις βασικές ελευθερίες του ανθρώπου και φθάνοντας, στις

μέρες μας, σε ζητήματα της καθημερινότητας, της ποιότητας ζωής.

Α. ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

Το αίτημα της χειραφέτησης της γυναίκας και της εξίσωσης της με τον άνδρα

αποτελεί φαινόμενο των νεότερων χρόνων και αναδείχθηκε κατά τα χρόνια

της Γαλλικής Επανάστασης. Το 1789 η Γαλλίδα Φελισιτέ ντε Κεραλιό συνέταξε

ένα κείμενο με τον τίτλο “Τετράδιο παραπόνων των γυναικών” και το 1791 μια

άλλη Γαλλίδα η Όλεμπ ντε Γκούζ κατάρτισε τη “Διακήρυξη των δικαιωμάτων

των γυναικών ” όπου προβάλλονταν και θεμελιώνονταν σε ιδεολογικές βάσεις

το αίτημα των αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών. Το 1793 ο

φιλόσοφος Κοντορσέ κατά τη σύνταξη ενός Συντάγματος για τη Γαλλία

περιέλαβε στο κείμενό του και διάταξη για την ψήφο των γυναικών. Σημαντική

συμβολή στην προώθηση της χειραφέτησης της γυναίκας είχαν οι Γάλλοι

σοσιαλιστές φιλόσοφοι Σαιν-Σιμόν και ο Σαρλ Φουριέ ο οποίος για πρώτη

φορά αναφέρθηκε στον όρο “χειραφέτηση” των γυναικών. Η εξάπλωση των

ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης στην Αγγλία μετέφερε εκεί και το αίτημα της

γυναικείας χειραφέτησης που κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα

διαδόθηκε ευρύτερα και υποστηρίχθηκε ιδίως από τον άλλο φιλόσοφο Τζον

Στιούαρτ Μιλλ με το βιβλίο του “Η υποδούλωση των γυναικών (1896) ”.

Αποτελεί το κλασσικό βιβλίο στη φεμινιστική φιλολογία και διατυπώθηκαν σ’

αυτό με σαφήνεια η ισότητα στια αμοιβές, στην είσοδο των γυναικών σε όλα

τα επαγγέλματα όπως και η νομική και πολιτική ισότητα. Ο αγώνας αυτός της

χειραφέτησης των γυναικών συνεχίζεται μέχρι και στις μέρες μας και αυτό

γιατί η χειραφέτηση αυτή ενώ βρίσκεται στην ολοκλήρωσή της στις χώρες του

δυτικού πολιτισμού, σε άλλες χώρες ιδίως στη Μέση Ανατολή, στην Ασία και

την Αφρική, συναντά ανυπέρβλητα εμπόδια κυρίως εξαιτίας της αντίληψης

33

που επικρατεί στις χώρες του μουσουλμανικού κόσμου, καθοδηγούμενες από

τη μουσουλμανική θρησκεία και πολιτισμική εξέλιξη. Ένα τυπικό παράδειγμα

αυτού του αγώνα που συνεχίζεται από τις γυναίκες αποτελεί η Αίγυπτος. Με

την πρόσφατη Αιγυπτιακή Επανάσταση κατά του δικτάτορα Χόσνι

Μουμπάρακ αναδείχθηκαν μαζί με τα αιτήματα της περιοχής πλήρων

πολιτικών δικαιωμάτων στους Αιγυπτίους και της εγκαθίδρυσης δημοκρατικού

καθεστώτος και τα αιτήματα των γυναικών για πλήρη πολιτικά δικαιώματα

δηλαδή η αναγνώριση του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα όρια ενός

κράτους που θα διοικείται από δημοκρατικούς θεσμούς. Στην πλατεία Ταχρίρ

του Καϊρου όπου ήταν η κύρια σκηνή αυτής της Επανάστασης, γυναίκες με

πνεύμα ανοιχτό, ελεύθερο και αγωνιστικό, αγωνίσθηκαν σθεναρά για την

εξάλειψη της διαφθοράς αλλά και για την γυναικεία αφύπνιση. Για να

πιστέψουν οι γυναίκες της Αιγύπτου ότι μπορούν να γίνουν σύγχρονες και

πρωτοπόρες. Για έναν επαναπροσδιορισμό του φύλου και της θέσης της

γυναίκας στην κοινωνία με την καινούρια θεώρηση της γυναίκας από τη

σκοπιά του Κορανίου. Όμως ο αγώνας αυτός των γυναικών στην Αίγυπτο

(όπως και στις άλλες μουσουλμανικές χώρες ) είναι μακρύς και δύσβατος

καθώς ανυπέρβλητα εμπόδια ορθώνουν τα θεοκρατικά ή περίπου θεοκρατικά

καθεστώτα, όπως και το Κοράνιο και γενικότερα το θρησκευτικό κατεστημένο

που εξακολουθεί με πείσμα να θεωρεί τη γυναίκα ως κάτι διαφορετικό. Οι

γυναίκες είναι υποχρεωμένες, ακόμη και πριν από την πλήρη εξίσωση τους με

τους άνδρες, να αγωνισθούν ενάντια στα τεστ Παρθενίας, στο δικαίωμα τους

να ζητούν διαζύγιο, το δικαίωμα μιας γυναίκας να μην είναι παρθένα κατά την

πρώτη νύχτα του γάμου της. Σε κάθε περίπτωση, αυτός ο αγώνας των

γυναικών στις μουσουλμανικές (και όχι μόνο) χώρες, είναι σε εξέλιξη

δυναμώνει με περισσότερες και πιο δυνατές φωνές, με αξιοποίηση της

επικοινωνίας με τα μέσα που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία. Ένα

ενθαρρυντικό και αισιόδοξο μήνυμα έρχεται πάλι από την Αίγυπτο με την

πρώτη γυναικεία υποψηφιότητα για την Αιγυπτιακή Προεδρία στις πρόσφατες

μετά – Μουμπάρακ εκλογές.

34

Β. ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ.

Η καθημερινότητα, ιδίως στις πόλεις, αναδεικνύει την ύπαρξη περιορισμών

και δυσχερειών στην ζωή, την κίνηση και την επικοινωνία των ανθρώπων που

εισέρχονται στα όρια της προσβολής της προσωπικότητας των ανθρώπων με

τη δημιουργία ανθυγιεινού περιβάλλοντος και συνθηκών δυσχέρειας στις

μετακινήσεις των ανθρώπων.

Ένα τυπικό παράδειγμα αυτής της προσβολής του δικαιώματος των

ανθρώπων, στις πόλεις, για ανεμπόδιστη και υγιεινή διαβίωση και μετακίνηση

αποτελεί η αλόγιστη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου και γενικότερα ο

εξορθολογισμός στη διαχείριση του χώρου στους δρόμους των πόλεων. Ο

ζωτικός χώρος πρέπει να έχει ένας πεζός μειώνεται δραστικά από την ύπαρξη

και την κίνηση ενός άλλου ανθρώπου που χρησιμοποιεί το ιδιωτικό του

αυτοκίνητο. Κι αυτό είναι στέρηση του δικαιώματος για τον πεζό. Η κατάχρηση

στη χρήση του αυτοκινήτου καθίσταται πρόδηλη αν ληφθεί υπόψη ότι

παίρνοντας ως παράδειγμα «το φασιστικό περιβάλλον» της Αθήνας, το

ιδιωτικό αυτοκίνητο κατέχει ένα ποσοστό στις ημερήσιες μετακινήσεις περίπου

55% , τα ταξί γύρω στο 10% και τα μέσα μαζικής μεταφοράς περίπου στα

35%. Μπροστά σ’ αυτό το πρόβλημα, ο πεζός άνθρωπος καλείται να

αγωνισθεί για το ζωτικό χώρο του στα όρια της διαβίωσής του στις πόλεις.

Να υιοθετήσει (και να επιβάλλει την τήρησή τους) το κράτος μέτρα ώστε να

ελαχιστοποιηθεί η χρήση των επιβατηγών αυτοκινήτων και η «υποχρέωση»

των ανθρώπων να χρησιμοποιούν στις μετακινήσεις τους τα μέσα μαζικής

μεταφοράς όπως και ο «εξαναγκασμός τους» να κινούνται με άλλα μέσα

όπως το ποδήλατο. Επίσης, να λάβει μέτρα στην κυκλοφοριακή ρύθμιση με

την πεζοδρόμηση περισσότερων και κεντρικότερων οδών στις πόλεις. Όλα

αυτά συντελούν στη μείωση της προσβολής του περιβάλλοντος (καυσαέρια

κ.λπ.) και άρα στη διατήρηση πιο υγιεινών συνθηκών διαβίωσης και στην

βελτίωση της ποιότητας ζωής με την μείωση των παντοειδών ρύπων του

περιβάλλοντος, την ταχύτερη μετακίνηση του μεγαλύτερου μέρους των

κατοίκων σ’ αυτές τις πόλεις, που όλα αυτά συντελούν στη δημιουργία

ηρεμότερων συνθηκών με την ελαχιστοποίηση του άγχους.

Αν στοχασθεί κανείς στη διαχρονικότητα του αγώνα του ανθρώπου για την απόκτηση και τη διεύρυνση των δικαιωμάτων του, και στην ποιοτική

διαβάθμιση αυτών των δικαιωμάτων και της σημασίας που έχουν στην πορεία

35

και τη ζωή του ανθρώπου, δεν θα βρεθεί μακριά από τη διαπίστωση ότι ο αγώνας του αυτός για τα δικαιώματά του είναι διαρκής και συνυφασμένος με

τον αγώνα για την ίδια την επιβίωσή του.

36

ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Η Ελεανορ Ρούζβελτ ήταν πρόεδρος και μέλος της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα .Ήταν ακόμη κινητήρια δύναμη δημιουργίας του χάρτη ελευθεριών που είναι πολύ σημαντικός για την

Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων .Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και παντρεύτηκε τον πολιτικό Φράνκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ το 1905 και

ενεπλάκει πλήρως στα κοινά. Ασχολούνταν με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κοινωνικής δικαιοσύνης ,προήγαγε ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες τους Αφρό-Αμερικανούς και για τους εργαζομένους της εποχής της μεγάλης οικονομικής ύφεσης .Ακόμη μιλούσε με θάρρος και υποστήριξε τη

Μαρία Άντερσον όταν απαγορεύτηκε στη μαύρη τραγουδίστρια να τραγουδήσει δημόσια στο Κονστιτιούσον Χολ της Ουάσινγκτον εξαιτίας του χρώματός της .Το 1946 διορίστηκε αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών από τον πρόεδρο Χάρι Τρούμαν τον οποίο διαδέχθηκε ο άντρας της. Ως επικεφαλής της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα συνέβαλε στην δημιουργία της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Χαρακτηρίστηκε ως <<Πρώτη Κυρία του Κόσμου>> για τα επιτεύγματα της και εργάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής της για την αποδοχή και την εφαρμογή των δικαιωμάτων που η ίδια περιέλαβε στη Διακήρυξη. Το έργο της σήμερα χρησιμοποιείται στη διεθνή νομολογία που προστατεύει τα δικαιώματα των

ανδρών και των γυναικών. Ο Όσκαρ Άριας Σάντσεζ ήταν αυτός που έφερε την ειρήνη στη Κεντρική

Αμερική. Γεννήθηκε το 1940 και σπούδασε στις Ηνωμένες Πολιτείες και πήρε το δίπλωμα Νομικής στη Κόστα Ρίκα. Εκλέχθηκε πρόεδρος της Κόστα Ρίκα το

1986 όπου και προσπάθησε να αποκαταστήσει την ειρήνη στη Κεντρική Αμερική, αποσυνδέοντας την περιοχή από τον Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ

Ηνωμένων Πολιτειών και Σοβιετικής Ένωσης συγκαλώντας σε συνάντηση τους προέδρους της Γοθατεμάλας, του Ελ Σαλβαδόρ,της Ονδούρας, και της

Νικαράγουσα. Το σχέδιο ειρήνης του έγινε δεκτό και έτσι σταμάτησε ο πόλεμος και κάθε χώρα μείωσε το μέγεθος των ένοπλων δυνάμεων της

.Επίσης εξασφάλισε την ελευθερία τύπου για να κάνει ελεύθερες και ανοιχτές εκλογές. Το 1987 τιμήθηκε με το Νόμπελ ειρήνης και το χρηματικό ποσό του βραβείου το χρησιμοποίησε για να ιδρύσει το Ίδρυμα Άριας για την Ειρήνη και την Πρόοδο του Ανθρώπου. Συχνά τριγύριζε ανάμεσα στον κόσμο χωρίς ακολουθία για να ακούσει τα προβλήματα του λαού. Μετά το τέλος της

πρώτης θητείας του εξακολουθούσε να είναι «ο άνθρωπος του λαού». Το 2006 εκλέχθηκε πάλι πρόεδρος της Κόστα Ρίκα και συνέχισε να μάχεται υπέρ

της ειρήνης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο Μοχάμαντ Γιούνους ήταν οικονομολόγος ο οποίος βραβεύτηκε με Νόμπελ. Έγινε παγκοσμίως γνωστός με το σύστημα της μικρό-πίστωσης με το οποίο βοήθησε εκατομμύρια ανθρώπους να ξεφύγουν από τη φτώχεια. Γεννήθηκε

37

στο λιμάνι Τσιταγκόνγκστο Μπανγκλαντές και κίνητρο της ζωής του ήταν το όραμα του για ένα κόσμο χωρίς φτώχεια .Ξεκίνησε το έργο του το 1976

βλέποντα τους τεχνίτες μπαμπού οι οποίοι αφού δανείζονταν χρήματα για να αγοράσουν μπαμπού όταν πουλούσαν τα καλάθια δεν τους έμενε κέρδος αφού δίναν όλα τα λεφτά που έβγαζαν για να ξεπληρώσουν το χρέος. Μια

φορά δάνεισε 27 δολάρια σε μια ομάδα γυναικών και έτσι συνειδητοποίησε ότι μέσω μικρών δανείων και οικονομικών υπηρεσιών, θα μπορούσε να βοηθήσει τους φτωχούς να ξεφύγουν από την φτώχεια. Το 1983 ίδρυσε την Τράπεζα Γκράμιν η οποία έγινε ναυαρχίδα ενός δικτύου 100 παρόμοιων ιδρυμάτων

που βοήθησαν ανθρώπους να ξεφύγουν από τη φτώχεια μέσω της οικονομικής δυνατότητας που τους δόθηκε. Ο καθηγητής Γιούνους είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Ηνωμένων Εθνών και του έχουν απονεμηθεί πολυάριθμα διεθνή βραβεία για τα ανθρωπιστικά του έργα.

O Nέλσον Μαντέλα αφοσίωσε τη ζωή του στους αγώνες για τις ελευθερίες του λαού του. Γεννήθηκε στο Τρασκέι στη Νότια Αφρική και είναι γιος ενός

φυλάρχου. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή και το 1944 έγινε μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου που πάλεψε για την εξάλειψη των πολιτικών απαρτχάιντ του κυβερνώντος Εθνικού Κόμματος. Στόχος του ήταν το ιδανικό

μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, όπου όλοι οι άνθρωποι συμβιώνουν αρμονικά και απολαμβάνουν ίσες ευκαιρίες. Ένας στόχος για τον

οποίο ήταν πρόθυμος να πεθάνει. Ο Μαντέλα καταδικάστηκε σε ισόβια. Αποφυλακίστηκε το Φεβρουάριο του 1990 και συνέχισε τη μάχη του εναντίον της καταπίεσης για να πετύχει το στόχο του. Το 1994 ορκίστηκε ως ο πρώτος

μαύρος πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής μέχρι το 1999. Κέρδισε το διεθνή σεβασμό για την της εθνικής και διεθνούς συμφιλίωσης σε μία περίοδο όπου η χώρα πίσω της την διακυβέρνηση από μια μειονότητα και το απαρτχάιντ

κερδίζοντας το διεθνή σεβασμό για την της εθνικής και διεθνούς συμφιλίωσης Ο Ζοζέ Ράμος-Όρτα ήταν πρόεδρος του Ανατολικού Τιμόρ και βραβεύτηκε με

το Νόμπελ Ειρήνης. Πέρασε την ενήλικη ζωή του αγωνιζόμενος για την ελευθερία της πατρίδας τους. Όταν έγινε 18 ετών εξορίστηκε για την ειλικρινή κριτική του στην αποτυχία της κυβέρνησης να ασχοληθεί με την υπανάπτυξη και την φτώχεια της χώρας του. Επέστρεψε και εξορίστηκε και πάλι από το

1970 μέχρι το 1971 ενάντια στο πορτογαλικό στρατιωτικό καθεστώς. Το 1974 ήταν 25 ετών ,από τότε πέρασε τα 24 επόμενα χρόνια στην εξορία, φέρνοντας τα δεινά του Ανατολικού Τιμόρ στην προσοχή του κόσμου. Έγινε το νεότερο άτομο που μίλησε στα Ηνωμένα Έθνη και έπεισε τους εκπροσώπους των

Ηνωμένων Εθνών να εγκρίνουν ένα ψήφισμα που υποστηρίζει την ανεξαρτησία του Ανατολικού Τιμόρ. Το 1996, μαζί με τον συμπατριώτη του, τον Επίσκοπο Κάρλος Φελίπε Χυμένες Μπέλο, του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Μέσω των προσπαθειών του Ράμος-Όρτα, το 2002 το

Ανατολικό Τιμόρ κέρδισε τελικά την ανεξαρτησία του και το 2006 διορίστηκε πρωθυπουργός του Ανατολικού Τιμόρ και το 2007 εκλέχτηκε Πρόεδρος του.

38

ΣΥΝΧΡΟΝΟΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Πέρα από τους 11 αυτούς βασικούς υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σήμερα γίνονται προσπάθειες για την προστασία των

δικαιωμάτων .Σε όλο τον κόσμο, υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ως επί το πλείστον απλοί πολίτες και όχι κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Εκατοντάδες Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί παρακολουθούν τις κινήσεις των κυβερνήσεων και προσπαθούν να τους πείσουν να δρουν σύμφωνα με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μερικοί από αυτούς είναι :Διεθνής Αμνηστία ,Το

Ταμείο Υπεράσπισης Παιδιών ,κέντρο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ,Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ανθρώπινα Δικαιώματα Χωρίς Σύνορα, Εθνική Ένωση για την Πρόοδο των Εγχρώμων Ατόμων και πολλοί

άλλοι

ΧΑΟΥΑΡΝΤ ΖΙΝ Ένας από τους σπουδαιότερους υπερασπιστές είναι ο Αμερικάνος Χάουαρντ Ζίν ο οποίος πρωτοστάτησε μαζί με τον Νόαμ Τσόμσκι στις εκστρατείες για τα

ανθρώπινα δικαιώματα στις ΗΠΑ. Το 1960 δίδαξε στην Ατλάντα σε ένα σχολείο για μαύρους σε πολύ ρατσιστικές εποχές. Τότε έγραψε το πρώτο του βιβλίο που είχε θέμα τον ρατσισμό και είχε πολύ σημαντική επιρροή στην υπόθεση των δικαιωμάτων των μαύρων. Ο Χάουαρντ απεβίωσε τον

Ιανουάριο του 2010.Ωστόσο μας δίνει πληροφορίες για την δράση του ο φίλος του Νόαμ Τσόμσκι . Μέσω αυτόν που μας λέει συμπεραίνουμε πολλά για τις αντιλήψεις του. Μας πληροφορεί για την άποψη του ότι ο πατριωτισμός για αυτόν σήμαινε να σκέφτεσαι τους άλλους εκτός από τον εαυτό σου καθώς και για πίστη του στη σημαντικότητα της συμβολής των πολιτών στις αποφάσεις

τις κυβέρνησης είτε είναι σωστές είτε λάθος. Ακόμη πίστευε πως αν η κυβέρνηση τηρεί την ισότητα των πολιτών, αγωνίζεται για τη βελτίωση της ζωής των πολιτών και την ελευθερία τους μόνο τότε θα μπορούσε να

χαρακτηριστεί ως δίκαια και σωστή στο έργο της. Τέλος μας πληροφορεί για τους αγώνες των παιδιών σε όλο τον κόσμο καθώς και για την αντίληψη του ότι μόνη ελπίδα για τον κλονισμό των ανθρώπων είναι ο συνεχείς αγώνα

ενάντια στην καταπίεση και την σκληρότητα των συστημάτων.

39

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

ΔΙΚΑΙΟ

Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι συνδεμένα με την σωστή εφαρμογή της δικαιοσύνης .Ο κάθε άνθρωπος σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη είναι φορέας των δικαιωμάτων που τον συγκροτούν ως άνθρωπο .Έτσι σε οποιοδήποτε στιγμή της ζωής του κάτω από οποιεσδήποτε κοινωνικές

,πολιτικές ή οικονομικές συνθήκες τον καθιστούν ελεύθερο ,ίσο ,υπεύθυνο και αυτόνομο και σε κάθε μορφή ελευθεριών και δικαιωμάτων, δηλαδή μορφή

δικτατορίας ή ολοκληρωτισμού. Έτσι οι άνθρωποι αναπτύσσουν κοινωνίες και ζουν μαζί με άλλους ανθρώπους .Παρ όλα αυτά η παραβίαση των προτύπων συμπεριφοράς μέσα σε μία κοινωνία λόγω των διαφορετικών συμφερόντων των ξεχωριστών ατόμων και της κοινωνίας δεν συμπίπτουν .Αυτό δημιουργεί την ανάγκη για κοινωνική ρύθμιση της συμπεριφοράς μέσα από κανόνες. Έτσι

τα σπουδαιότερα μέσα ρύθμισης της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι οι κανόνες οι οποίοι ορίζουν τις σταθερές μορφές κοινωνικής δραστηριότητας

των ανθρώπων σύμφωνα με ένα πρότυπο που είναι κοινωνικά αποδεκτό από όλους και έχει ως σκοπό την επίτευξη των στόχων της κοινωνίας.

Συνακόλουθα με τους κανόνες έρχονται και οι νομικοί κανόνες οι οποίοι σχηματίζουν το δίκαιο και επικυρώνονται από την πολιτεία .

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ-ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Το δίκαιο είναι αντανάκλαση της κοινωνικής ζωής. Ρυθμίζει την ανθρώπινη συμπεριφορά ,και γίνεται μέσο διαμορφώσεις των κοινωνικών σχέσεων .Οι κανόνες του δικαίου έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα και στόχο την οργάνωση

της κοινωνικής συμβίωσης των ανθρώπων .Επίσης πηγάζουν από την κοινωνία και γίνονται αποδεκτοί από το κράτος, ρυθμίζουν την εξωτερική συμπεριφορά και είναι αναγκαστικοί .Ακόμη έχουν νομικό περιεχόμενο και εκφράζουν το συσχετισμό των κοινωνικών ,οικονομικών και πολιτικών

δυνάμεων που διαμορφώνονται σε μία κοινωνία .Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα σύστημα κανόνων που γίνεται αποδεκτό από όλους και δεν επιβάλλεται

με τη βία. ΟΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Το δίκαιο χωρίζεται σε γραπτό και άγραφο .Το γραπτό δίκαιο είναι είναι νόμοι που θεσπίζουν τα αρμόδια όργανα του κράτους και βρίσκονται σε

συγκεκριμένα γραπτά κείμενα. Οι άγραφοι νόμοι προέρχονται από τα μέλη της κοινωνίας σε διάφορες

επαγγελματικές ομάδες .Γίνονται αποδεκτοί από το κράτος και αναγνωρίζεται η νομική τους ισχύ .Για να δημιουργηθούν αυτοί οι νόμοι πρέπει να υπάρχει μακροχρόνια και ομοιόμορφη συμπεριφορά γύρω από ένα ζήτημα που

επαναλαμβάνεται και η συνείδηση του δικαίου ,δηλαδή όσοι ασκούν αυτή την συμπεριφορά έχουν την πεποίθηση ότι υπακούουν σε κάποια νομική

40

υποχρέωση .Έτσι οι κανόνες του δικαίου έρχονται να αντικαταστήσουν το νόμο της ζούγκλας προστατεύοντας τους πιο ασθενείς. Το αποτέλεσμα τους είναι η δημιουργία μιας δημοκρατικής κοινωνίας και στην εξασφάλιση στους πολίτες της ότι η άσκηση της εξουσίας δεν θα καταλήξει σε βάρος τους.

ΔΙΚΑΙΟ-ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Η δικαιοσύνη αποτελεί ένα τμήμα του δικαίου ,το οποίο αφορά στη δικαστική πραγμάτωση του ισχύοντος συστήματος κανόνων του δικαίου ,δηλαδή στην

προοπτική εξασφάλισης ότι το δίκαιο θα γίνει σεβαστό. Το έργο της δικαιοσύνης από την μία πλευρά επιτρέπει την ομαλή ανάπτυξη των κοινωνικών σχέσεων και από την άλλη περιφρουρεί και την τάξη κοινωνικοοικονομικού συστήματος μέσα στο οποίο λειτουργεί.

ΚΩΣΤΑΣ ΔΟΥΖΙΝΑΣ

Ο Κώστας Δουζινάς είναι ένας άνθρωπος με την καλώς νοούμενη ελληνική

γαλαντομία .Ασχολήθηκε με θέματα που αφορούν την τις έννοιες της δικαιοσύνης και τις ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σπούδασε στο London Scool

of Economics και τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 11 γλώσσες, οι διαλέξεις του γεμίζουν αμφιθέατρα σε όλο τον κόσμο. Από μία συνέντευξή του πληροφορούμαστε για τις απόψεις του. Πίστευε πως για να λειτουργήσει ένα δημοκρατικό καθεστώς με τη εφαρμογή των νόμων ,θα πρέπει να υπακούν οι άνθρωποι σε αυτούς όχι μόνο επειδή είναι νόμο ι .Όλοι οι άνθρωποι έχουν συμφωνήσει να ζουν μαζί αναθέτοντας την εξουσία και τις νομοθετικές

αρμοδιότητες σε αντιπροσώπους ,στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια .Από την άλλη μεριά υποστήριζε ότι ο νόμος δεν πρέπει να αποδυναμώνεται ή να παραβιάζεται σε ορισμένες συνθήκες .Αναφέρεται στην πολιτική ανυπακοή

οπού σύμφωνα με την άποψη του οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι ζούν σε συγκρουσιακή κατάσταση ανάμεσα σε διάφορους νόμους που τους επιβάλλονται ''έξωθεν'' και σε άλλους ''εσωτερικούς'' τους οποίους είναι

υποχρεωμένοι να τηρούν .Αναφέρεται ακόμη στην άποψη του σχετικά με το αν πρέπει να εφαρμόζεται στην πράξη η αυτόματη διαδικασία υπακοής στους νόμους .Πιστεύει ότι πρέπει οι άνθρωποι ως πολίτες να τηρούν τον νόμο άλλα όχι κατά γράμμα εκτός από τους διαδικαστικούς κανόνες. Έτσι τονίζει ότι όταν

η κυβέρνηση περνάει νόμους οι οποίοι δεν είναι αποδεκτοί από την πλειοψηφία του πληθυσμού και δεν υπάρχει δυνατότητα διεξαγωγής εκλογών, τότε είναι υποχρεωμένη να εξηγήσει στους πολίτες της με μία ηθική λογική γιατί πρέπει να υπακούσουν σε αυτό τον νόμο. Έτσι μόνο υποστήριζε ότι θα προωθούταν η δικαιοσύνη. Αναφέρεται και στο πρόβλημα των μεταναστών που κατέλαβαν την νομική σχολή στην Αθήνα και καταλήγει στο συμπέρασμα

ότι οι άνθρωποι αυτοί οδηγήθηκαν σε αυτήν την πράξη γιατί δεν

41

αναγνωρίζονταν μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Για αυτό τον λόγο τονίζει ότι οι άνθρωποι με την θέσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ως στόχο αυτά να δίνονται ελεύθερα σε όλους τους πολίτες ενός κράτους ανεξάρτητα

από το άμα είναι ομοεθνείς ή μέλη υποκατηγοριών της γενικής κατηγορίας του ανθρώπου. Δηλαδή την γενικότερη προστασία των μεταναστών. Τέλος γνωστοποιεί την άποψη του ότι για να προοδέψει η Ελλάδα πρέπει να ξανασυζητήσουν οι Έλληνες τι σημαίνει Έλληνας. Διότι η άρνηση του διαλόγου δείχνει πνευματική οκνηρία και η Ελλάδα είναι ένα συστατικό

κομμάτι του ευρωπαϊκού πολιτισμού και Ευρώπη συνεχώς επαναδιαπραγματεύεται για το τι είναι Έλληνας.

42

ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Ακόμα και αν ζούμε σε έναν αιώνα μεγάλης ανάπτυξης και τεχνολογικών

επιτευγμάτων η ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην κοινωνία

είναι δυσχερής . Παρατηρούμε πολλά φαινόμενα παραβίασης τους και

παρόλο τις προσπάθειες των διεθνών οργανισμών αυτά τα φαινόμενα

συνεχίζουν να κατακλύζουν τον πλανήτη γη.

Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας μας δίνουν την απάντηση στο γιατί θα

πρέπει να υπάρχουν τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Α.Δ.). Η μη τήρηση των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων οδηγεί στην εξαθλίωση των ανθρώπων και στην

κυριαρχία του νόμου της ζούγκλας, δηλαδή την απόλυτη αναρχία και την

κοινωνική ακαταστασία. Όπως κατανοούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και η

τήρηση τους είναι η προστασία την ανθρώπινης αξίας και της σωματικής και

ψυχικής ακεραιότητας του καθενός. Σε πολλές περιπτώσεις όπως πόλεμοι και

μυστικά πειράματα οπού τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατούνται οι

άνθρωποι είναι αντικείμενα άθλιας μεταχείρισης και κακοποίησης. Είναι

σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν είναι

απλά διεθνής συμβάσεις ή λόγια γραμμένα σε ένα χαρτί. Τα ανθρώπινα

δικαιώματα είναι ο τρόπος συμπεριφοράς μας στους άλλους. Η τήρηση τους

οδηγεί σε έναν πιο δίκαιο και ειρηνικό κόσμο. Αν τα ανθρώπινα δικαιώματα

τηρούνταν εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν θα ωθούνταν στην

πορνεία, εμπορεία όπλων και χρήση βίας και όπλων απλά για να μείνουν

στην ζωή. Η παροχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα έδινε την ευκαιρία σε

εκατοντάδες παιδιά στην Αφρική και σε όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση σε

πόσιμο νερό και φαγητό όπως και ιατρική περίθαλψη. Τα ποσοστά των

ατόμων ανα τον κόσμο τα οποία πεθαίνουν κάθε χρόνο από θεραπεύσιμες

ασθένειες θα μειώνονταν. Η ελευθερία του λόγου θα ήταν ευρέως

διαδεδομένη, κάτι που δεν ισχύει σήμερα καθώς σε πολλές χώρες ή ακόμα

και πόλεις υπάρχει το καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας όπως για

παράδειγμα στην Β. Κορέα και στην Κίνα.

43

ΑΟΥΣΒΙΤΣ

Από τα σημαντικότερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας διαπράχθηκαν

κατά την διάρκεια των παγκοσμίων πολέμων και κυρίως από τους ναζιστές

γερμανούς. Συγκεκριμένα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ήταν τα πιο γνωστά

και βίαια μέσα βασανισμού της ναζιστικής Γερμανίας. Πιο γνωστό από όλα

αυτά τα στρατόπεδα ήταν το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς (γερμ.

Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau). Τα ερείπια του στρατοπέδου

βρίσκονται περίπου 60 χμ. δυτικά της Κρακοβίας, κοντά στην κωμόπολη

Όσβιετσιμ (γερμ. Auschwitz). Από το 1979 ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας

Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Συνολικά εκτοπίστηκαν στο

Άουσβιτς περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους

τουλάχιστον 1,1 εκατομμύρια εξοντώθηκαν. Περίπου 900.000 πέθαναν μετά

την επιλογή που έγινε άμεσα κατά την άφιξή τους. Άλλοι 200.000 άνθρωποι

πέθαναν από ασθένειες, υποσιτισμό, βαρύτατη κακοποίηση, συνέπειες

ιατρικών πειραμάτων ή δολοφονήθηκαν. Οι συνηθέστεροι τρόποι εκτέλεσης

ήταν: Δηλητηρίαση με το αέριο Κυκλώνας Β σε ειδικούς θαλάμους (θάλαμοι

αερίων), πυρά πυροβόλου όπλου, θανατηφόρα ένεση, απαγχονισμός,

θάνατος από ασιτία. Ως μεγαλύτερο στρατόπεδο εξόντωσης του Τρίτου Ράιχ,

το Άουσβιτς έγινε σύμβολο για τις μαζικές δολοφονίες των εθνικοσοσιαλιστών

και του Ολοκαυτώματος, θύματα του οποίου υπήρξαν περίπου 6 εκατομμύρια

άνθρωποι. Τα περισσότερα θύματα έφθαναν με τραίνο, συχνά μετά από

πολυήμερα ταξίδια σε βαγόνια μεταφοράς ζώων. Το μεγαλύτερο σε διάρκεια

καταγεγραμμένο ταξίδι αφορούσε τη μεταφορά αιχμαλώτων από τη Ρόδο και

είχε συνολική διάρκεια 17 ημερών. Αφού έφταναν στον σταθμό της πόλης

Άουσβιτς, στρατιώτες των SS τους οδηγούσαν στο στρατόπεδο. Το 1944

τοποθετήθηκαν ράγες που οδηγούσαν κατευθείαν στο εσωτερικό του

στρατοπέδου. Συχνά οι εκτοπισμένοι μεταφέρονταν κατευθείαν στους

θαλάμους αερίων, ενώ άλλες φορές γινόταν προηγουμένως διαλογή από του

γιατρούς του στρατοπέδου, βάσει της οποίας χωρίζονταν οι αδύναμοι, γέροι

και ασθενείς από τους ικανούς για εργασία. Οι κρατούμενοι που επιβίωναν

44

της διαλογής εργάζονταν έπειτα στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που

συνόρευαν με το στρατόπεδο ή σε παραρτήματα του Στρατοπέδου.

Χρησιμοποιούνταν κυρίως για την παραγωγή συνθετικής βενζίνης ή

συνθετικού ελαστικού (αποκαλούμενου Buna). Οι ικανοί για εργασία

μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, ενώ περίπου

250.000 δολοφονήθηκαν. Παρόλο που τα κρεματόρια δούλευαν αδιάκοπα,

ήταν αδύνατο να αποτεφρωθούν τόσα πτώματα σε σύντομο χρόνο. Για τον

λόγο αυτό, τα πτώματα των θυμάτων καίγονταν και σε ανοιχτό χώρο. Μεταξύ

της 17 και 23 Ιανουαρίου το στρατόπεδο εκκενώθηκε και περίπου 60.000

κρατούμενοι οδηγήθηκαν σε πορείες θανάτου προς τη δύση. Στα στρατόπεδα

του Άουσβιτς παρέμειναν συνολικά κοντά στους 7.500 φυλακισμένους, οι

οποίοι λόγω ασθένειας και αδυναμίας ήταν αδύνατο να ακολουθήσουν την

πορεία. Περισσότεροι από 300 τουφεκίστηκαν άμεσα, ενώ η

προγραμματισμένη εξόντωση των υπόλοιπων αποτράπηκε μονάχα λόγω της

ταχείας προέλασης του ερυθρού στρατού στην ανατολή.

45

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Πάρα πολλοί οργανισμοί όπως και επιτροπές σε όλο τον κόσμο αφιερώνουν τις προσπάθειές τους στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στον τερματισμό των παραβιάσεών τους . Σημαντικό ρόλο στην εστίαση της διεθνούς κοινότητας σε θέματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

παίζουν οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί. Οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί δηλαδή οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ως επί το πλείστον

απλοί πολίτες και όχι κυβερνητικοί αξιωματούχοι . Παρακολουθούν τις ενέργειες των κυβερνήσεων και τις πιέζουν να ενεργούν σύμφωνα με τις

αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων . Μεγάλοι μη κυβερνητικοί οργανισμοί υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συντηρούν σελίδες στο διαδίκτυο όπου

αποδεικνύουν παραβάσεις και απαιτούν διορθωτικές κινήσεις τόσο σε επίπεδο κυβερνήσεων όσο και σε επίπεδο πολίτη . Η υποστήριξη των οργανισμών αυτών από τους πολίτες είναι πολύ σημαντική καθώς οι οργανισμοί για τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται περισσότερο

αποτελεσματικοί όταν στα αιτήματά τους για αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνηγορεί και μεγάλο πλήθος πολιτών . Παρακάτω

παρουσιάζονται μερικοί τέτοιοι οργανισμοί και επιτροπές , ελληνικοί αλλά και διεθνείς.

Διεθνής Αμνηστία:

Η Διεθνής Αμνηστία είναι ένα παγκόσμιο κίνημα ανθρώπων που μάχονται υπέρ των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους.

Έχει περισσότερα από 2,2 εκατομμύρια μέλη και υποστηρικτές σε περισσότερες από 150 χώρες οι οποίοι διεξάγουν έρευνες και

δραστηριοποιούνται για να εμποδίσουν και να σταματήσουν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να απαιτήσουν δικαιοσύνη γι’ αυτούς που

τα δικαιώματά τους παραβιάστηκαν. www.amnesty.org

Κέντρο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα:

46

Το Κέντρο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι ένας μη

κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα την Washington, DC, και επικεφαλής τον Jack Healey, παγκοσμίου φήμης υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

και πρωτοπόρο. Το Κέντρο λειτουργεί σε θέματα της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και χρησιμοποιεί τις τέχνες και τις

τεχνολογίες για να καινοτομήσει, να δημιουργήσει και να αναπτύξει νέες στρατηγικές για να σταματήσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μπορεί επίσης να υποστηρίξει ομάδες ανθρωπίνων

δικαιωμάτων που αναπτύσσονται σε όλο τον κόσμο.www.humanrightsactioncenter.org

Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι αφοσιωμένο στην

προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο. Ερευνά και αποκαλύπτει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταλογίζει

ευθύνες σ’ αυτούς που διαπράττουν παραβιάσεις και καλεί κυβερνήσεις και ανθρώπους με ισχύ να θέσουν τέλος στις παραβιάσεις και να σεβαστούν το

διεθνή νόμο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. www.hrw.org

Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα

Ανθρώπινα Δικαιώματα :

Η αποστολή του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για

τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι να εργάζεται για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους. Να κάνει τον κόσμο να

συνειδητοποιήσει τα δικαιώματά του και να βοηθά τους υπεύθυνους για την

47

προάσπιση των δικαιωμάτων ώστε να κάνουν σίγουρο ότι αυτά εφαρμόζονται.www.ohchr.org

Εκπαιδευτικός Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων

Εθνών (UNESCO)

Στόχος της UNESCO είναι να καλλιεργήσει την ειρήνη ανάμεσα στους

ανθρώπους. Εργάζεται στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στοχεύει στην ισχυροποίηση της επίγνωσης και δρα ως καταλύτης για περιφερειακή,

εθνική και διεθνή δράση στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.www.unesco.org

Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους

Πρόσφυγες:

Αυτό το γραφείο διευθύνει και συντονίζει τη διεθνή δράση για την προστασία των προσφύγων και την επίλυση των προβλημάτων των προσφύγων σε όλο τον κόσμο. Πρωταρχικός σκοπός του είναι να διαφυλάξει τα δικαιώματα και την υγεία των προσφύγων. Αγωνίζεται να εξασφαλίσει ότι όλοι μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους να ζητήσουν άσυλο και να βρουν καταφύγιο σε ένα άλλο κράτος, με την προοπτική να επιστρέψουν εθελοντικά στην πατρίδα τους, να ενσωματωθούν στην τοπική κοινωνία ή να επανεγκατασταθούν σε

τρίτη χώρα.www.unhcr.org

Ευρωπαϊκό Γραφείο Καταγγελιών

48

Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Καταγγελιών ερευνά καταγγελίες σχετικές με την παραβίαση θεσμών και νόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Γραφείο

Καταγγελιών είναι πλήρως ανεξάρτητο και αμερόληπτο. www.ombudsman.europa.eu

Η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης

Η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι ένας ανεξάρτητος θεσμός στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης, εξουσιοδοτημένη να κάνει γνωστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και να εξασφαλίζει τον σεβασμό τους από τα κράτη-μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το έργο του Επιτρόπου επικεντρώνεται στην ενθάρρυνση υιοθέτησης μέτρων αναμόρφωσης, τα οποία θα επιτύχουν χειροπιαστή βελτίωση στο θέμα της προώθησης και της προστασίας των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καθώς πρόκειται για έναν μη δικαστικό θεσμό, το Γραφείο της Επιτροπής δεν μπορεί να δράσει όταν δέχεται ατομικές

καταγγελίες, αλλά η Επιτροπή μπορεί να βγάλει συμπεράσματα και να αναλάβει ευρύτερες πρωτοβουλίες με βάση αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά

με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίστανται άτομα. www.coe.int

49

ΝΕΟΛΑΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΕΘΝΩΣ

Η Νεολαία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Διεθνώς (YHRI) είναι ο αδελφός

οργανισμός του Ενωμένοι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2001 για να

διδάξει τους νέους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο τα ανθρώπινα δικαιώματα,

και συγκεκριμένα την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,

έτσι ώστε να γίνουν υπέρμαχοι της ανοχής και της ειρήνης. Η YHRI έχει πλέον

εξελιχθεί σε ένα παγκόσμιο κίνημα ατόμων, ομάδων και εθνικών και

κοινοτικών ηγετών, οι οποίοι διαδίδουν το μήνυμα για το τι είναι τα ανθρώπινα

δικαιώματα και τους τρόπους για την εφαρμογή και την προστασία τους.

Η Νεολαία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Διεθνώς προμηθεύει τα υλικά για

την εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα στις σχολικές αίθουσες και για

τομείς άλλους πέρα από την παραδοσιακή εκπαίδευση στα σχολεία. Με στόχο

να προσεγγίσει τους νέους ανθρώπους από διαφορετικά υπόβαθρα, τα υλικά

της YHRI απευθύνονται σε ανθρώπους από όλες τις γενιές. Από τη

διδασκαλία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα από συνέδρια και ημερίδες

μέχρι τη μουσική hip-hop και το χορό, το μήνυμα εξαπλώνεται σε όλη την

υδρόγειο.www.youthforhumanrights.org

50

ACTIONAID

Η ActionAid είναι μια διεθνής μη κυβερνητική αναπτυξιακή οργάνωση για την

καταπολέμηση της απόλυτης φτώχειας και της ανισότητας. Το όραμά τους;

Ένας κόσμος χωρίς φτώχεια και αδικία , μέσα στον οποίο κάθε άτομο

απολαμβάνει το δικαίωμα να ζει με αξιοπρέπεια. Η αποστολή τους;

Δουλεύουν σε τοπικό και διεθνές επίπεδο μαζί με τους φτωχούς και

περιθωριοποιημένους ανθρώπους , για να καταπολεμήσουν τη φτώχεια και

την αδικία. Η ActionAid αποτελεί μια μοναδική συνεργασία ανθρώπων που

αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο, έναν κόσμο όπου όλοι οι άνθρωποι θα

έχουν αρκετή τροφή, πόσιμο νερό, εκπαίδευση και έναν ενεργό ρόλο στην

κοινωνία. Για περισσότερα από 35 χρόνια στεκόμαστε στο πλευρό των

συνανθρώπων μας, σε περισσότερες από 40 χώρες και ενώνουμε τις

δυνάμεις μας ενάντια στη φτώχεια και τα βαθύτερα αίτια της.

Σε όλες τις χώρες όπου αναπτύσσουμε τα προγράμματά μας δεν επιβάλουμε

λύσεις. Δουλεύουμε μαζί με τους κατοίκους του αναπτυσσόμενου κόσμου,

αναζητώντας νέες προοπτικές, αξιοποιώντας τις δυνατότητές μας στο μέγιστο

και δημιουργώντας βασικές υποδομές ώστε οι βελτιώσεις στις συνθήκες

διαβίωσής τους να είναι μόνιμες και ουσιαστικές. Στόχος μας δεν είναι η

πρόσκαιρη ανακούφιση των αναγκών τους αλλά η ενδυνάμωσή τους ώστε να

αλλάξουν την καθημερινότητά τους με τις δικές τους δυνάμεις.

Σύμβουλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών σε θέματα παγκόσμιας

ανάπτυξης από το 1991, η ActionAid, ασκεί πίεση στα διεθνή κέντρα λήψης

αποφάσεων ώστε να αναθεωρηθούν αποφάσεις και πρακτικές που πλήττουν

την ανάπτυξη των φτωχών περιοχών του πλανήτη μας και τις καθηλώνουν σε

έναν φαύλο κύκλο φτώχειας.

51

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη (ΕΕΔΑΠ)

είναι η παλαιότερη Μη Κυβερνητική Οργάνωση προστασίας των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων που υπάρχει στην Ελλάδα. Η Ένωση ιδρύθηκε το 1953 και

έκτοτε στο προεδρείο της στρατεύτηκαν προσωπικότητες, όπως οι αείμνηστοι

Αλέξανδρος Σβώλος, Στρατής Σωμερίτης, Αγνή Ρουσοπούλου, Φαίδων

Βεγλερής, Αριστόβουλος Μάνεσης, ο Γιάννης Σουριαδάκις και άλλοι.

Η Ένωση, από την ίδρυσή της, είναι τακτικό μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας

των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, (Fédération Internationale des Droits de l’

Homme), αντιπροσωπεύει το εν λόγω διεθνές μη κυβερνητικό δίκτυο στην

Ελλάδα και συμμετέχει στα όργανά του.

ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι Μη Κυβερνητική Οργάνωση

(ΜΚΟ) με ενδεκαμελές συμβούλιο, Πρόεδρο την Μυρσίνη Ζορμπά, Γεν.

Γραμματέα την Αφροδίτη Δήμου, Ταμία τον Στέφανο Κατή, και Μέλη τους

Νέλη Κρανιά, Μαρία Μαυρομάτη, Ηλία Νάτσιο, Χριστίνα Οικονομοπούλου,

Ελένη Πετράκη, Σταμάτη Σκαμπαρδώνη – Ειδικό Γραμματέα για την

Εκπαίδευση, Χριστίνα Σκούρτη – Ειδική Γραμματέα Επικοινωνίας και Φώτη

Ψυχάρη.

Στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού συμμετέχουν εκπαιδευτικοί όλων

των βαθμίδων της εκπαίδευσης από σχολεία όλης της χώρας, γονείς,

πανεπιστημιακοί, συγγραφείς και εν γένει καθένας που σέβεται τα δικαιώματα

του παιδιού και είναι πρόθυμος να κινητοποιηθεί για την προώθησή τους τόσο

στη χώρα μας όσο και στον κόσμο. Είναι πεποίθησή μας ότι η συλλογική

ενεργοποίηση παιδιών, εκπαιδευτικών, γονιών και η ευαισθητοποίηση όλων

μας μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην προώθηση και την κατοχύρωση

των δικαιωμάτων του παιδιού στην κοινωνία μας.

52

ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Το Κέντρο Προάσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ιδρύθηκε το 1998 ως μία

μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική, οργάνωση, από άτομα με γνώσεις και

εμπειρία στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με σκοπό την προαγωγή

και την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Ελλάδα και στην

ευρύτερη περιοχή. Οι στόχοι του Κέντρου περιλαμβάνουν ενημέρωση,

εκπαίδευση, διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης, καθώς και

κινητοποίηση για τη βελτίωση της κατάστασης ως προς την εφαρμογή των

δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή. Στόχος

του Κέντρου είναι επίσης η παροχή βοήθειας σε άτομα που ανήκουν σε

ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Το Κέντρο απέκτησε το 2003 Ειδικό

Συμβουλευτικό Καθεστώς με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών

[Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο (ECOSOC)]. Συμμετέχει ενεργά στις

εργασίες του ΟΗΕ που αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα.

53

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Εδώ μελετήσαμε ορισμό των υποχρεώσεων και βρήκαμε: υποχρέωση 1.ό,τι επιβάλλει σε κάποιον ο νόμος ή μια νομικής φύσης συνθήκη ή συμφωνία

:Εκπληρώνω τις στρατιωτικές μου υποχρεώσεις, τη στρατιωτική μου θητεία. Οι πολίτες έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις. β. δέσμευση που απορρέει από κοινωνικές, επαγγελματικές κτλ. σχέσεις ή που έχει το χαρακτήρα ηθικής

επιταγής, ηθικού χρέους: Δεν έχω καμιά ~ να σε τρέφω. Έχεις την υποχρέωση να μορφώσεις τα παιδιά σου. Οι επαγγελματικές / οι κοινωνικές μου υποχρεώσεις δε μου το επιτρέπουν. Το έκανε από υποχρέωση, χωρίς ιδιαίτερη ευχαρίστηση. υποχρέωσή μου!, ως έκφραση ευγένειας στην περίπτωση που μας ζητάνε κάτι. το οποίο θεωρούμε ότι είναι μέσα στα

καθήκοντά μας. (έκφρ.) ανειλημμένες* υποχρεώσεις. || (πληθ.) οι οικογενειακές υποχρεώσεις, τα οικογενειακά βάρη (ηθική ή οικονομική

στήριξη 2. η αίσθηση της οφειλής, της ανταπόδοσης απέναντι σε κάποιον. ο οποίος μας πρόσφερε μια σημαντική εκδούλευση.

Το μέλλον των ανθρώπινων δικαιωμάτων

Τα ανθρώπινα δικαιώματα ανέκαθεν αποτελούσαν μια λίστα που είχε σκοπό

να υπερασπιστεί και να προστατέψει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Σήμερα, η διακήρυξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων, υφίσταται μόνο για να θυμίζει την μορφή που αρμόζει στον κόσμο. Το μέλλον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαγράφεται δυσοίωνο. Και αυτό γιατί πάρα πολλά από τα

δικαιώματα έχουν καταπατηθεί αμέτρητες φορές από κυβερνήσεις, μυστικές υπηρεσίες, και αρχηγούς κρατών. Μέσα σε έναν κόσμο, που τα συμφέροντα συνεχίζουν να πληθαίνουν, προκαλώντας δολοφονικές για το ανθρώπινο είδος επιπτώσεις, τα ίδια λαμβάνουν υποδεέστερο ρόλο και τεθέντα σε

δεύτερη μοίρα. Από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του ανθρώπινου είδους, είχε αρχίσει να γίνεται εμφανές το αίσθημα της διχόνοιας και της

εκμετάλλευσης. Το χαρακτηριστικό της κτηνωδίας ανέκαθεν χαρακτήριζε τον άνθρωπο, και μέχρι στιγμής έχει γίνει εμφανές σε αλλεπάλληλες περιπτώσεις βαρβαρότητας. Πόλεμοι, πειράματα σε ανθρώπους και ρατσιστικά φαινόμενα που όλο και αυξάνονται μέρα με την μέρα. Ως αποτέλεσμα τα δικαιώματα της ελευθερίας και της απαγόρευσης βασανιστηρίων, έχουν χάσει την ατόφια, πρωταρχική έννοιά τους. Υφίσταται μόνο διακοσμητικά καθώς η βάρβαρη

καταπάτηση τους παρακάμπτεται μπροστά στα ισχυρά κίνητρα που αποτελούν τον κινητήριο μοχλό στις πολεμικές συγκρούσεις κρατών. Ας ρίξουμε μια ματιά στην ανάπτυξη του πολεμικού εξοπλισμού με το

πέρασμα των χρόνων. Μια ανοδική πορεία που αναμένεται να διαλύσει ηθικά αλλά και αξιολογικά τον κόσμο μας. Συμπερασματικά μπορούμε να

θεωρήσουμε ότι η ταχέα ανάπτυξη των δολοφονικών όπλων μεταξύ του

54

είδους μας συντελεί σταδιακά στην ολοκληρωτική καταστροφή κάθε ηθικής αξίας ανάμεσα στο ανθρώπινο είδος. Είναι φυσικά αδύνατο να μιλάμε για ελευθερία όταν η αξία της καθημερινά βυθίζεται όλο καίριο πολύ στον πυθμένα της κτηνωδίας. Πάρα πολλές φορές έχουμε δει κράτη και τους αρχηγούς τους, να υποστηρίζουν και να τίθενται υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ενώ την ίδια ώρα ψεύδονται καθώς ηγούνται σε πολέμους

προβάλλοντας φθηνές δικαιολογίες που στην πραγματικότητα αποσκοπούν τα οικονομικά οφέλη. Οι ίδιοι οι ιδρυτές των ανθρώπινων δικαιωμάτων,

αμερικανικής καταγωγής, σήμερα ηγούνται στην προσπάθεια καταστροφής τους, και ολοκλήρου του πλανήτη. Πως περιμένετε λοιπόν να συνεχίσουν να έχουν μέλλον τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσα σε έναν κόσμο δολιοφθοράς και

ψεύδους που οδεύει πρέστο χειρότερο;

Το συμφέρον πάνω από τα ανθρώπινα δικαιώματα

Στις 10 Δεκεμβρίου 1948 ο Ο.Η.Ε δημοσιοποιεί την διακήρυξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μια διακήρυξη που έχει σκοπό να υπερασπιστεί και να προφυλάξει τον κάθε άνθρωπο που κατοικεί σε αυτόν τον πλανήτη από την εκμετάλλευση και την ηθική ταπείνωση. Εξήντα τρία χρόνια μετά, η λίστα αυτών των δικαιωμάτων υφίσταται πλέον μόνο και μόνο ως υπενθύμιση της βαρβαρότητας του ανθρώπου και των πράξεων του. Μέχρι σήμερα πολλά

θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα έχουν καταπατηθεί αμέτρητες φορές δίχως την παραμικρή αίσθηση ενοχής από κυβερνήσεις και μυστικές υπηρεσίες. Δεκάδες παραδείγματα κτηνωδίας που σπιλώνουν τον όρο ανθρώπινα

δικαιώματα και την αξία τους, βλέπουν το φως της δημοσιότητας όλο και πιο συχνά. Δεκάδες περιπτώσεις άκαρδης βαναυσότητας και εκμετάλλευσης

συναισθημάτων και σωματικού πόνου. Και όλα αυτά σε έναν κόσμο όπου το συμφέρον αποτελεί την υπέρτατη αξία, αποδίδοντας σε ηθικούς νόμους

υποδεέστερο ρόλο. Ολόκληρη η λειτουργία του κόσμου μας ρυθμίζετε με βάση τον πόλεμο συμφερόντων μεταξύ των κρατών που υποκινάτε από ανθρώπους

μετρημένους στα δάχτυλα. Οι μοίρες ολόκληρων εθνών και η ιστορία τους στο βάθος των αιώνων στιγματίζεται από τα οικονομικά κίνητρα των ισχυρών. Κι

όταν ο άνθρωπος αποτελεί εμπόδιο στον δρόμο της εξουσίας και των συμφερόντων των ισχυρών, η αντιμετώπιση του υπερβαίνει τα όρια της

κτηνωδίας. Εδώ και χρόνια έρευνες αποκαλύπτουν στοιχεία που αποδεικνύουν την ενοχή μυστικών υπηρεσιών και κυβερνήσεων των οποίων

οι πράξεις δηλώνουν έλλειψη ανθρωπιάς και συναισθημάτων. Στον ρόλο του παρατηρητή έχει καθιερωθεί ο Ο.Η.Ε που εδώ και είκοσι

χρόνια αποτελώ τυπικό θεσμό, καθώς η ισχύ του επάνω στις πράξεις και τα συμφέροντα των λαών είναι μηδαμινή. Ο Ο.Η.Ε που αποτελεί τον ιδρυτή των ανθρώπινων δικαιωμάτων, σήμερα αποτελείται από μέλη των οποίων ο αριθμός καθορίζεται ανάλογα με την ισχύη των κρατών. Ως αποτέλεσμα ο

55

κάποτε ρόλος του διαιτητή μεταξύ των κρατών, έχει μετατραπεί σε έναν οργανισμό που σιωπεί εκεί που τα συμφέροντα των κρατών συμπίπτουν με

αυτά των ισχυρότερων χωρών-μελλών του. Όλο αυτό το καλά στημένο σκηνικό έχει ως αποτέλεσμα την καταπάτηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, και την εξαθλίωση του σε πολύ μεγάλο επίπεδο. Η αλήθεια είναι εμφανής, το μόνο που έχουμε να κάνουμε

είναι να την αντικρίσουμε. Όσο τα συμφέροντα θα συνεχίσουν να πληθαίνουν, το είδος που ονομάζεται άνθρωπος θα αλληλοεξοντώνεται όλο και

περισσότερο.

<<Χα-Χα-Χα! Τους πέτυχα! Κοίτα αυτούς τους νεκρούς μπάσταρδους. Ε,

λοιπόν, είναι δικό τους λάθος που φέρνουν παιδιά στο πεδίο της μάχης!>>Βαγδάτη, 12 Ιουλίου 2007. Δώδεκα άμαχοι πέφτουν νεκροί

(ανάμεσά τους, δύο δημοσιογράφοι του πρακτορείου Ρόιτερ) και δύο παιδιά τραυματίζονται βαριά από τα πυρά αμερικανών στρατιωτών ενός ελικόπτερου Απάτσι. Οι παραπάνω φράσεις που ανήκουν στο πλήρωμά του αποτελούν το άκρον άωτον της ωμότητας και του κυνισμού. Το πρακτορείο Ρόιτερ ασκεί

πιέσεις στον αμερικανικό στρατό να δημοσιεύσει το σχετικό βίντεο-ντοκουμέντο που κατέχει. Οι στρατιωτικοί κάνουν ότι δεν ξέρουν τίποτα. Άλλη

μια μέρα ρουτίνας στο κατεχόμενο Ιράκ... 5 Απριλίου 2010. Οι ασπρόμαυρες εικόνες του επίμαχου βίντεο βλέπουν το

φως της δημοσιότητας: ένα αμερικάνικο ελικόπτερο κάνει διαδοχικούς κύκλους, σαν μια ιπτάμενη ύαινα, πάνω από τα σπίτια σε μια γειτονιά της ιρακινής πρωτεύουσας. Οι νεκροί δεν κρατούσαν όπλα, αλλά τρίποδα και κάμερες. Οι αμερικανοί στρατιώτες, πέρα από τους δύο δημοσιογράφους,

θέρισαν και περαστικούς που απλώς περπατούσαν δίπλα στους «ύποπτους». Ή άλλους που πήγαν να βοηθήσουν κάποιους τραυματίες. Το άκρως

απόρρητο βίντεο δόθηκε τη μέρα εκείνη στα μαντύα όλου του κόσμου από τον οργανισμό Βουκολικής.

56

Ο έλεγχος του ανθρώπινου μυαλού από την CIA!

Για δεκαετίες ολόκληρες, τα βασανιστήρια της CIA με τη βοήθεια μεθόδων "ελέγχου του μυαλού", αποτελούσαν μία θεωρία συνωμοσίας! Δεκάδες

άνθρωποι αντιμετωπίστηκαν ως "αλλοπαρμένοι" και γραφικοί, γιατί τόλμησαν να μιλήσουν για τακτικές mind control εκ μέρους των αμερικανών.

Η πρόσφατη δημοσιοποίηση των υπομνημάτων για τα βασανιστήρια της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA) προς τους κρατούμενους σε

διάφορες μυστικές φυλακές και στο Γκουαντάναμο, αποτέλεσε -δυστυχώς- την δικαίωση όλων αυτών των ανθρώπων που μιλούσαν για "πρακτικές ελέγχου

του ανθρώπινου μυαλού"! Οι "ειδικές οδηγίες", δόθηκαν στο πλαίσιο του μυστικού ερευνητικού

προγράμματος "Project MKULTRA", όπως ήταν η κωδικέ ονομασία του, μέσω του οποίου η αμερικανική υπηρεσία επιδίωκε το έλεγχο του νου με "χημική ανάκριση" και στο οποίο χρησιμοποιήθηκαν πολίτες ως πειραματόζωα.

Μία μέθοδος που δεν εγκαταλείφτηκε ποτέ! Τριάντα πέντε χρόνια αργότερα ο τότε διευθυντής της CIA Ρίτσαρντ Χελμς, είχε φροντίσει να καταστρέψει σχεδόν όλα τα έγγραφα που αποδείκνυαν ότι το "Project MKULTRA" υπήρξε, ενώ λίγο αργότερα ο γερουσιαστής Τεντ

Κένεντι είχε αποκαλύψει ότι στην ουσία το πρόγραμμα αυτό δεν εγκαταλείφτηκε ποτέ από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, καθώς

υπήρχαν στοιχεία για ανακρίσεις με τη χρήση LSD και άλλων παραισθησιογόνων. Μία μέθοδος που δεν εγκαταλείφτηκε ποτέ!

Τριάντα πέντε χρόνια αργότερα ο τότε διευθυντής της CIA Ρίτσαρντ Χελμς, είχε φροντίσει να καταστρέψει σχεδόν όλα τα έγγραφα που αποδείκνυαν ότι το "Project MKULTRA" υπήρξε, ενώ λίγο αργότερα ο γερουσιαστής Τεντ

Κένεντι είχε αποκαλύψει ότι στην ουσία το πρόγραμμα αυτό δεν εγκαταλείφτηκε ποτέ από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, καθώς

υπήρχαν στοιχεία για ανακρίσεις με τη χρήση LSD και άλλων παραισθησιογόνων, που οδηγούσαν ακόμη και στο θάνατο!

που οδηγούσαν ακόμη και στο θάνατο!

Στην πραγματικότητα, βάζεις έναν άνθρωπο να κοιμάται πάρα πολλές ώρες έχοντας χορηγήσει στον οργανισμό του ναρκωτικές ουσίες και υποβάλλοντάς τον σε μεγάλης έντασης ηλεκτροσόκ, σχεδόν 100 φορές περισσότερο από ότι

γίνεται φυσιολογικά.

Η βασική ιδέα είναι ότι εξαλείφεις τις ψευδαισθήσεις, τις καταθλίψεις και άλλα ψυχιατρικά συμπτώματα και στη συνέχεια το άτομο επιστρέφει στο

φυσιολογικό του εαυτό απαλλαγμένο από τα ψυχιατρικά του συμπτώματα. Αυτό το είδος κλινικής αμνησίας εντυπωσίασε τη CIA.

Μαρτυρία «Με έβαλε σε ένα δωμάτιο ύπνου, όπως του άρεσε να το αποκαλεί»,

αφηγείται η Linda. Η υπερβολική δόση ναρκωτικών σε συνδυασμό με τα ισχυρά καταθλιπτικά που δίνονταν στη Linda, την έριξαν σε κώμα. Συνήλθε

μετά από πέντε βδομάδες και δεν θυμόταν απολύτως τίποτα από την προηγούμενή της ζωή.

Δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσει το σύζυγο και τα παιδιά της. Δεν ήξερε ποια είναι, που βρισκόταν, πώς τη λένε. Μόνη της σιγά-σιγά η Λίντα ξεκινώντας

57

από το μηδέν προσπάθησε να ξαναφτιάξει τη ζωή της. Έμαθε από την αρχή να διαβάζει, να γράφει, να μαγειρεύει και να οδηγεί.

Τα πειράματα της CIA με LSD σε ανήλικους!

Από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι και σήμερα, η CIA έχει επιδοθεί σε μία σειρά από πειράματα με σκοπό να ελέγξει τον ανθρώπινο

νου. Χημικές ουσίες, πλύσεις εγκεφάλου, ηλεκτροσόκ και πλήθος άλλων μεθόδων

χρησιμοποιήθηκαν για να σβήσουν τη μνήμη και τη συνείδηση των ανθρώπων-πειραματόζωων, έτσι ώστε να μετατραπούν σε πειθήνια όργανα

των μυστικών υπηρεσιών.

Τα πρώτα πειράματα της CIA με τη χρήση πια του LSD πραγματοποιούνται σε εθελοντές μαθητές που γνωρίζουν εξαρχής ότι θα καταναλώσουν μία

ναρκωτική ουσία για τις ανάγκες ενός πειράματος. Λέγεται ότι η CIA πλήρωσε μαθητές κολεγίων μόνο και μόνο για να συμμετέχουν στο πείραμα. Γρήγορα εξαπλώθηκε η πληροφορία ότι όποιος συμμετείχε στο πείραμα θα έπαιρνε 25

δολάρια

Οι μαθητές έπαιρναν LSD για περίπου 8 διαδοχικές ημέρες. Αυτό που ενδιέφερε τους ιθύνοντες να διαπιστώσουν ήταν ποιες είναι οι επιπτώσεις

μίας παρατεταμένης πειραματικής περιόδου στην οποία υποβάλλεται κάποιος Πώς η CIA μετέτρεπε σε πειραματόζωα ακόμη και τους πράκτορές της,

χορηγώντας τους LSD Για να πετύχει το πείραμα έπρεπε τα άτομα να μην γνωρίζουν ότι

καταναλώνουν κάποια ουσία. Έπρεπε λοιπόν να επαναληφθεί το πείραμα. Αλλά σε ποιον; Η λύση για τον ισχυρό μηχανισμό που ακούσει στον όνομα CIA ήταν πάλι απλή. Το πείραμα θα εφαρμοζόταν στον ίδιο της τον εαυτό, δηλαδή στους υπαλλήλους της. Στρατιωτικό προσωπικό, ιατροί, πράκτορες και πολλοί άλλοι κατανάλωναν καθημερινά και για περισσότερο από μία

βδομάδα ισχυρή ναρκωτική ουσία (LSD). Έτσι λοιπόν υπήρξαν περιστατικά όπου ένας υπάλληλος έπινε τον πρωινό

του καφέ μέσα στον οποίο υπήρχε ποσότητα LSD. Τα αποτελέσματα δραματικά. Πολλοί από αυτούς υπέφεραν δραματικά και κάποιοι πέθαναν. Το 1972, όταν ο Richard Helms, εγκατέλειψε τη CIA κατέστρεψε πολλά έγγραφα.

Τα αρχεία σχετικά με τον έλεγχο της σκέψης και τις επιπτώσεις του " καταστράφηκαν κατόπιν διαταγής".

Πώς συγκρούονται οι υποχρεώσεις με τα δικαιώματα…. Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για τα λεγόμενα ανθρώπινα δικαιώματα. Και πολύ δικαίως! Είχαν, κατά το παρελθόν, καταπατηθεί βάναυσα. Τα κρούσματα καταπιέσεων, αδικιών και περιφρονήσεων των

δικαιωμάτων πολλών ανθρώπων ήταν πολυάριθμα. Ευτυχώς, στους καιρούς μας υπάρχει μια αυξημένη ευαισθησία πάνω στα θέματα αυτά. H εποχή των αφεντάδων, που δεν υπολόγιζαν τους υφισταμένους τους, έχει, σε μεγάλο βαθμό, περάσει. Παγκοσμίως έχει αναγνωρισθεί η αξία κάθε ανθρώπου,

αδιακρίτως φυλής, φύλου, μορφώσεως και θέσεως.

58

Ο Χριστιανισμός, από την εμφάνιση του, έχει επιδράσει καταλυτικά στην αναγνώριση της ανθρώπινης προσωπικότητας. «Ουκ ένι άρσεν και θήλυ, πάντες γαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού» διεκήρυξε ο Απόστολος των Εθνών Παύλος. Οι άνθρωποι όλοι είναι ίσοι. Είναι εικόνες του Θεού. Είναι πρόσωπα ανεπανάληπτα, με τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις.

Και αυτό χωρίς να καταργούνται η ιεραρχία μεταξύ των ανθρώπων, η θέση, ο βαθμός υπευθυνότητας, το αξίωμα και η ιδιαίτερη αποστολή ενός εκάστου. Σαν ανθρώπινες προσωπικότητες, είμαστε όλοι ίσοι, άνδρες και γυναίκες.

Έχουμε τα ίδια δικαιώματα στη ζωή, στη χαρά, στα γράμματα, στην ελευθερία.

Αν και υπάρχει τεράστια διαφορά ικανοτήτων, διανοητικής αντιλήψεως και δεξιοτήτων μεταξύ των ανθρώπων, στα δικαιώματα στη ζωή είμαστε όλοι ίσοι.

Όλοι πρέπει να έχουν τα προς το ζην. Όλοι πρέπει να απολαμβάνουν τις χαρές της ζωής, την ελευθερία, τη δυνατότητα μιας άνετης διαβίωσης.

H υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι υποχρέωση ιερή. H καταπάτησή τους αποτελεί κοινωνικό έγκλημα. Τέτοια εγκλήματα έχουν γίνει

αφορμή βιαιοπραγιών, κοινωνικών συγκρούσεων και πολέμων. • Θέλω εγώ ελευθερία, αλλά θέλει και ο άλλος, και δεν έχω το δικαίωμα να του τη στερώ. Θέλω εγώ φαγητό, αλλά θέλει και ο άλλος και δεν μπορώ να

μένω αδιάφορος. Θέλω εγώ πρόσβαση στην γνώσιν, θέλω χαρά και ευχαρίστηση; Δεν μπορώ να μένω αδιάφορος, όταν ο άλλος στερείται

αυτών των δυνατοτήτων. Ό, τι δικαιώματα έχω εγώ έχει και ο διπλανός. Το να καταπατώ τα δικαιώματα του άλλου είναι πράξη απάνθρωπη, όμως

είναι συχνό φαινόμενο στην κοινωνία. Το να κοιτάζουμε τον εαυτούλη μας και να αδιαφορούμε για τις ανάγκες του άλλου δείχνει έλλειψη ανθρωπιάς. Εάν όμως η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι πράξη ιερή,

έτσι και η άγνοια των υποχρεώσεών μας είναι πράξη ανίερη. Δεν μπορούμε μονομερώς να μιλάμε για τα δικαιώματά μας, εάν ταυτόχρονα

δεν εκτελούμε τις υποχρεώσεις μας και τα καθήκοντά μας.

59

Τα δικαιώματα-Οι υποχρεώσεις του ανθρώπου

Πιο πάνω έγινε λόγος για τα 30 δικαιώματα που έχει ο κάθε άνθρωπος δηλαδή τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως μας εξασφαλίστηκαν μέσω της Οικουμενικής Διακήρυξης. Ο κάθε άνθρωπος έχει δικαιώματα όμως μέσα

από αυτά δημιουργούνται και οι υποχρεώσεις μας. Όλοι θέλουμε να έχουμε δικαιώματα και οι υπόλοιποι να τα αναγνωρίζουν όμως είναι

υποχρέωσή μας να αναγνωρίζουμε κ εμείς τα ίδια δικαιώματα σε όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους. Σε κάθε ένα δικαίωμά μας μάς αντιστοιχεί

και μια υποχρέωση. Έτσι λοιπόν:

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την ελευθερία του άλλου και να τον αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο

• Καθένας έχει την υποχρέωση να αντιμετωπίζει τον καθένα ως ίσο,

ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, χρώματος

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται το δικαίωμα του άλλου στην ζωή

και να μην επηρεάζει την ελευθερία και την ασφάλειά του

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την ίση εφαρμογή του νόμου.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να μην επέμβει στην ύπαρξη μιας δίκαιης και δημόσιας δίκης για τους άλλους.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να αντιμετωπίζει ως αθώο κάποιον μέχρι να

αποδειχτεί το αντίθετο.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την προσωπική ζωή του άλλου, την αλληλογραφία του και τον προσωπικό του χώρο, δίχως να επέμβει και

στην παροχή βοήθειας του.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται τον τρόπο που ταξιδεύει ο άλλος.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται το πολιτικό άσυλο και την προστασία του πολίτη σε μια άλλη χώρα.

60

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σεβαστεί την επιθυμία κάποιου να ανήκει σε ένα κράτος

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σεβαστεί την επιθυμία κάποιου να κάνει

οικογένεια

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την πίστη σε οποιαδήποτε θρησκεία και να μην επεμβαίνει όταν κάποιος επιθυμεί την αλλαγή της.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να μην αποτρέψει τον άλλον από την

έκφραση γνώμης και από την πληροφόρηση του.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την ειρηνική διαμαρτυρία κάποιου δίχως να επεμβαίνει σε αυτήν.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την πολιτική ψήφο του άλλου και

την επιθυμία του να συμμετέχει στην κυβέρνηση.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την κοινωνική ασφάλιση του άλλου και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την προσχώρηση κάποιου σε

σωματείο και την ελεύθερη εργασία του με αμοιβή.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται το δικαίωμα στην ανάπαυση και

στον ελεύθερο χρόνο.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την ιατρική περίθαλψη κάποιου όταν είναι άρρωστος και το δικαίωμα σε επαρκές βιοτικό επίπεδο.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την επιθυμία του άλλου να

πηγαίνει στο σχολείο

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την επιθυμία του άλλου στην συμμετοχή σε πολιτισμικές εκδηλώσεις.

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται την κοινωνική τάξη που είναι

απαραίτητη προκειμένου να υπάρξουν όλα αυτά τα δικαιώματα.

61

• Καθένας έχει την υποχρέωση να σέβεται τα δικαιώματα των άλλων , την κοινότητα και την δημόσια περιουσία.

• Καθένας είναι υποχρεωμένος να σεβαστεί την ύπαρξη αυτή της διακήρυξης χωρίς να έχει το δικαίωμα να μετακινήσει κάποιους από τους

όρους της.

62

Βιβλιογραφία

• Βουλή των Ελλήνων(2000). Ρήγα Βελεστινλή: ‘Απαντα τα σωζόμενα. Αθήνα: Βουλή των Ελλήνων ,Βαρδάκη Ε.

• Βαρδάκη Ε.(2011).Λευτεριά στους πεζούς:ΒΗΜagazino:Αθήνα:Ψυχάρης

• Μπουθάινα,Κ.(2011).Το νέο πρόσωπο της Αιγύπτου:ΒΗΜagazino.Αθήνα:Ψυχάρης.

• Αλιβιζάτος,Ν.(1981). Εισαγωγή στην Ελληνική Συνταγματική Ιστορία.Αθήνα- Κομοτηνή:Σάκκουλας.

• Τσόμσκι, Ν.(2011). <<Ο Χάουαρντ θα σας απαντούσε>>.ΒΗΜagazino.Αθήνα:Ψυχάρης.

• Δουζινάς,Κ.(2011).Νόμος και Τάξη.BHMagazino.Αθήνα:Ψυχάρης.

• Πολίτης,Δ.(2011).Εμπειρία: αντιμέτωποι με δύο <<Ελληνάρες>>.ΒΗΜagazino .Αθήνα:Ψυχάρης.

• Πανούσης,Γ.Χαραλάμπης,Δ.Κουτσουμπινού,Στ.Μαδυτινού,Αυγουστιανάκης,Μ.(1999).Εισαγωγή στο Δίκαιο και τους Πολιτικούς Θεσμούς.Αθήνα:ΟΕΔΒ.

• Πανούσης,Γ.Χαραλάμπης,Δ.Κουτσουμπινού,Στ.Μαδυτινού,Αυγουστιανάκης,Μ.(1998).Εισαγωγή στο Δίκαιο και τους Πολιτικούς Θεσμούς.Αθήνα:ΟΕΔΒ.

• Η διεθνής σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

• Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων ανθρώπου.