Overzicht Overzicht Overzicht Overzicht standpunten standpunten standpunten standpunten politieke partijen politieke partijen politieke partijen politieke partijen uit uit uit uit de de de de ((((conceptconceptconceptconcept))))ververververkiezingkiezingkiezingkiezingsprogramma’s 2012 sprogramma’s 2012 sprogramma’s 2012 sprogramma’s 2012

Let opLet opLet opLet op:::: het gaat om het gaat om het gaat om het gaat om in in in in de meestede meestede meestede meeste gevallen nog om conceptgevallen nog om conceptgevallen nog om conceptgevallen nog om concept----vvvverkiezingsprogramma’s. Dit document is daarom aan verandering onderhevig. erkiezingsprogramma’s. Dit document is daarom aan verandering onderhevig. erkiezingsprogramma’s. Dit document is daarom aan verandering onderhevig. erkiezingsprogramma’s. Dit document is daarom aan verandering onderhevig.

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

AlgemeenAlgemeenAlgemeenAlgemeen

Ratificatie Ratificatie Ratificatie Ratificatie

(bekrachtiging) (bekrachtiging) (bekrachtiging) (bekrachtiging)

VNVNVNVN----Verdrag / Verdrag / Verdrag / Verdrag /

gelijke rechten gelijke rechten gelijke rechten gelijke rechten

voor mensen met voor mensen met voor mensen met voor mensen met

beperkingenbeperkingenbeperkingenbeperkingen

Ratificatie van het

VN-Verdrag voor

de rechten van

mensen met

beperkingen.

Vóór 2014 ratifi-

catie van het VN-

Verdrag voor de

rechten van

mensen met

beperkingen.

Nederland hoort

voorloper te zijn

op het gebied van

gelijke rechten. Het

VN-verdrag voor

rechten van

mensen met een

beperking wordt

daarom zo snel

mogelijk

geratificeerd.

Aanpassing van

artikel 1 van de

Grondwet over

gelijke

behandeling: ook

discriminatie op

grond van leeftijd,

handicap, en

homo- en hetero-

seksuele

gerichtheid is niet

toegestaan.

Met spoed

ratificatie van het

VN-Verdrag voor

de rechten van

mensen met

beperkingen.

Zo snel mogelijke

ratificatie van het

VN –Verdrag voor

de rechten van

mensen met

beperkingen.

Het recht op gelijke

behandeling uit de

Grondwet wordt

uitgebreid: aan-

passing artikel 1

zodat ook discri-

minatie op basis

van handicap of

geaardheid wordt

tegengegaan.

Integrale aanpak / Integrale aanpak / Integrale aanpak / Integrale aanpak /

compensatiecompensatiecompensatiecompensatie----

beginselbeginselbeginselbeginsel

Zorgverzekeraars

voeren de AWBZ uit

voor hun eigen

Het compensatie-

beginsel in de

WMO gaat uit van

Ontschotting

(samenvoeging)

van budgetten voor

Eenvoudige

indicatiestelling:

de AWBZ-polis

Een onafhankelijke

indicatiestelling

voor zorg, onder-

Integraal

gehandicapten-

beleid dat gericht

Meer algemene

regels in plaats van

vele gedetailleerde

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

verzekerden. Dit

zal integrale en

vraaggestuurde

zorg dicht bij huis

bevorderen.

Samenwerking met

gemeenten is

essentieel.

Voor goede en

integrale zorg is

elektronische

informatie-

uitwisseling tussen

zorgverleners

noodzakelijk.

Patiënten bepalen

welke informatie

mag worden uit-

gewisseld (opt-in).

wat mensen wél

kunnen in plaats

van wat ze niet

kunnen. Dit is een

cruciaal uitgangs-

punt. Immers, je

hébt misschien een

beperking, je bént

niet je beperking.

Gelijkwaardigheid

van ziek en

gezond, jong en

oud behoren tot de

kern van het

liberalisme.

maatschappelijke

participatie -

variërend van zorg

tot arbeid.

Gemeenten

ontvangen een

totaalbudget dat zij

alleen mogen

gebruiken voor

participatie van de

burgers.Zij zijn

verplicht om

compensatieplicht

na te komen.

Voor zorg-op-

maat rond de

woonplek,

betrekken

gemeenten ook

zorgaanbieders bij

het maken van

prestatieafspraken

met woningcorpo-

raties (in het kader

van Woonvisie).

Integrale onder-

steuning van

mensen waarbij

zij vanuit hun

eigen kracht

werken aan

competenties,

opbouw sociaal

netwerk etc.

Wijkcentra en

initiatieven (zoals

Eigen Kracht

conferenties) die

zo werken krijgen

krachtige steun.

geeft aan wanneer

iemand recht heeft

op AWBZ-zorg.

Het CIZ (Centrum

Indicatiestelling

Zorg) is overbodig.

wijs, werk en

inkomen.

is op levenslang en

levensbreed leven

met een beperking.

Het liefst één

bewindspersoon

coördineert alle

onderdelen, zoals

wonen, werk en

inkomen, vervoer,

toegang tot

gebouwen, zorg en

ondersteuning.

vergunningen.

Eén loket voor

burgers.

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Eigen Regie Eigen Regie Eigen Regie Eigen Regie / / / /

Pgb (pPgb (pPgb (pPgb (persoonsersoonsersoonsersoons----

gebonden budgt)gebonden budgt)gebonden budgt)gebonden budgt)

Persoonsvolgende

financiering van de

langdurige zorg.

Het pgb blijft

bestaan als

trekkingsrecht in

de AWBZ.

Voor ouderen en

mensen met een

beperking zijn

nieuwe vormen van

persoonlijke

dienstverlening en

eenvoudige

zorgverlening

nodig.

Keuzevrijheid en

regie bij mensen

zelf, zijn uitgangs-

punten. Het is

hoog tijd dat we

zorg om mensen

heen organiseren

in plaats van om

organisaties en

instituties.

Als het kan, wordt

er een beroep

gedaan op zelfred-

zaamheid. Door

nieuwe technieken

als e-health

kunnen mensen

meer zelf en thuis

doen, en meer

regie op de zorg en

hun leven houden.

Wettelijk recht op

pgb. Het is bedoeld

voor mensen die

complexe en

langdurige zorg

zelf willen

organiseren

Het pgb blijft

bestaan.

Mensen krijgen

meer zeggenschap

over hun zorg en

zorgverleners.

De zeggenschap

over belangrijke

medische keuzes

ligt bij de patiënt,

die samen met de

arts een afweging

maakt.

Zelfbeschikking

staat centraal.

Het pgb wordt

toekomstbestendig

gemaakt.

Het pgb is ook

beschikbaar voor

mensen met alleen

begeleiding.

Ouderen, chronisch

zieken en mensen

met een beperking

krijgen maximale

zeggenschap

(eigen regie) over

hun eigen leven.

Pgb voor de

mensen die dat

willen.

Eigen regie en de

wensen van de

mensen die zorg

vragen, zijn

uitgangspunt voor

de zorg.

Mensen die het

nodig hebben,

kunnen een pgb

krijgen. Maar eerst

wordt bekeken of

het reguliere

zorgaanbod

mensen goed kan

helpen.

Om de kwaliteit te

garanderen en

fraude te voor-

komen, moeten

aanbieders van

pgb-zorg ook zorg

in natura leveren.

Eigen regie en

eigen inbreng:

mensen krijgen

meer keuzevrijheid

in de zorg die ze

nodig hebben.

Het pgb wordt een

wettelijk recht.

Keuzevrijheid

is belangrijk:

mensen kunnen

zorg kiezen die

past bij hun

omstandigheden

en levensover-

tuiging. Het pgb

blijft bestaan.

Het pgb blijft

bestaan voor wie

het nodig heeft.

Het pgb is een

effectieve manier

om invulling te

geven aan de

persoonlijke

zorgbehoefte

StapelingStapelingStapelingStapeling ////

CumulatieCumulatieCumulatieCumulatie

Eigen bijdrage/ Eigen bijdrage/ Eigen bijdrage/ Eigen bijdrage/

Eigen risico Eigen risico Eigen risico Eigen risico

Wonen en verblijf

betalen mensen

zelf, ook als ze

zorg nodig

hebben.

Voor huisartsen-

bezoek geldt geen

eigen bijdrage.

Kwetsbare groepen

zoals mensen met

Dure zorg moet

toegankelijk blijven

voor iedereen die

het nodig heeft.

Om verhogingen

van de premies te

beperken, gelden

voor iedereen meer

eigen betalingen

Het eigen risico is

het maximum

Inkomens-

afhankelijke eigen

bijdragen en eigen

risico in plaats van

een eigen risico

van 350 euro voor

iedereen.

Rekening houden

met meerkosten

die mensen met

een beperking

Door eigen

bijdragen zijn

mensen zich beter

bewust van de

kosten van zorg.

Verhogen van het

eigen risico (com-

pensatie voor lage

inkomens), leidt tot

meer eigen verant-

woordelijkheid en

Versterking van de

solidariteit tussen

jong en oud, man

en vrouw, gezond

en ziek, en rijk en

arm.

Toegang tot

geestelijke zorg of

maatschappelijke

opvang niet

belemmeren door

bijvoorbeeld eigen

Er geldt geen eigen

bijdrage in de

Jeugdzorg.

Mensen die in een

zorginstelling

wonen, krijgen een

ruimere zak- en

kleedgeldregeling.

Wel eigen bij-

dragen, geen

stapeling.

Inkomensafhan-

kelijke bijdragen

worden bij elkaar

opgeteld. Er wordt

een maximum

gesteld aan het

totaal van de eigen

bijdragen (anti

cumulatie-beding).

Chronisch zieken

en gehandicapten

mogen geen

‘dubbele korting’

krijgen opgelegd

door een opeen-

stapeling van

bezuinigingen.

Geen verhoging

van het eigen

risico.

De premie voor de

zorgverzekering en

het eigen risico

worden inkomens-

afhankelijk.

Geen eigen bij-

dragen in de zorg.

De verhoging van

het eigen risico,

het uitkleden van

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

een beperking en

chronisch zieken

worden bij het

betalen van eigen

bijdragen zoveel

mogelijk ontzien.

Als er sprake is van

eigen bijdragen,

dan wordt rekening

gehouden met de

draagkracht.

bedrag dat mensen

extra betalen als ze

gebruik maken van

zorg. Daarboven

betaalt de samen-

leving.

Ook de huisarts

valt onder het

eigen risico.

De aparte eigen

bijdragen voor de

ggz en voor de

ligdagen in het

ziekenhuis

vervallen.

De WTCG (Wet

tegemoetkoming

Chronisch Zieken

en Gehandicapten)

wordt afgeschaft.

Chronisch zieken

en gehandicapten

krijgen gerichte

financiële

ondersteuning.

hebben en de

cumulatie van

verschillende eigen

bijdragen WMO en

AWBZ.

Geen eigen

bijdrage of eigen

risico voor

huisartsenbezoek.

Geen eigen bij-

drage bij zieken-

huisopname (nu 8

euro per dag).

Geen eigen

bijdrage tweede-

lijns ggz voor

mensen die door

financiële drempels

zorg zouden

mijden.

Vermogens-

inkomensbijtelling.

voor langdurige

zorg in een

instelling. Eigen

huis telt hierbij niet

mee voor het

vermogen.

Spaargelden van

bijvoorbeeld

thuiswonende

minderjarige

kinderen evenmin.

inzicht in keuze-

mogelijkheden.

Ziekenhuizen en

huisartsen rekenen

een ‘wegblijftarief’

wanneer patiënten

niet naar hun

afspraak komen.

bijdragen of eis tot

regiobinding.

Eigen bijdragen

voor verblijf in het

ziekenhuis, bezoek

aan EHBO zonder

medisch noodzaak,

hulpmiddelen en

woningaanpassing

die hoort bij het

ouder worden.

het basispakket, en

de vrije tarieven

voor tandheel-

kundige zorg

worden terug-

gedraaid.

VerbeterenVerbeterenVerbeterenVerbeteren

(rechts)(rechts)(rechts)(rechts)positie positie positie positie / / / /

medezeggenmedezeggenmedezeggenmedezeggen----

schap schap schap schap van van van van

patiëntenpatiëntenpatiëntenpatiënten----

Versterking van de

medezeggenschap

voor patiënten/

cliënten.

Meer krachten-

bundeling binnen

de patiënten-

beweging .

De patiënten-

Versterking van de

zeggenschap van

burgers in zorg-

en onderwijs-

instellingen en

De patiënten-

beweging geeft een

stem aan mensen

met een beperking

en/of (chronische)

Wettelijke

verankering en

adequate

financiering van

patiënten- en

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

conceptprogramma

verenigingverenigingverenigingverenigingenenenen

Burgers en

professionals

krijgen de ruimte

om oplossingen te

bedenken.

Instellen van een

ombudsman voor

de zorg, zodat

patiënten/cliënten

sneller gehoor

vinden als het

misgaat in de zorg.

beweging wordt

betaald uit de

zorgpremies.

woningcorporaties.

Bijvoorbeeld door

de bevoegdheden

en rechten van

cliënten- en

bewonersraden uit

te breiden.

ziekte.

Er is een duurzame

financiering nodig

die recht doet aan

de verscheidenheid

van de patiënten-

verenigingen.

gehandicapten-

organisaties.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

ZorgZorgZorgZorg

AlgemeenAlgemeenAlgemeenAlgemeen Meer aandacht

voor preventie, het

sociaal netwerk

(niet professionele

zorg) en e-Health.

Voor huisartsen en

zo mogelijk voor

de hele zorg komt

de gezondheids-

winst en kwaliteit

van de zorg

centraal te staan.

Binnen de hulp-

verlening komt

meer aandacht

voor mensen die

kampen met een

opeenstapeling van

problemen.

De zorg moet

betaalbaar blijven.

Binnen de eerste-

lijnszorg

investeren in

huisartsen en

praktijk-

ondersteuners.

Het basispakket

wordt kritisch

bekeken.

Ziekenhuizen

moeten zich

specialiseren.

Bevorderen van

orgaandonatie na

overlijden. De

keuze die iemand

maakt, wordt

gerespecteerd.

Mensen kunnen de

keuze aan hun

nabestaanden

overlaten.

Harder optreden

tegen medische

missers en een

betere rechtsgang

voor gedupeerden.

Voor elke regio is

er – op basis van

zorgbehoefte – een

optimale indeling

en spreiding van

eerste- en tweede

lijnszorg.

Stopzetten van de

marktwerking in de

zorg.

Invoeren basiszorg:

basisaanbod

zorgvoorzieningen

per regio.

Zorginstellingen en

-professionals

voeren dit in

samenwerking met

burgers uit. De

overheid is

toezichthouder.

Meer aandacht

voor chronische

ziekten. Nationaal

actie-programma

chronische ziekten:

versterken

preventie, integrale

zorg en weten-

schappelijk onder-

zoek.

Inzetten voor

positie van

streekziekenhuizen

De wijkverpleeg-

kundige is het

centrale aan-

spreekpunt voor

patiënten.

Basiszorg is

dichtbij

georganiseerd.

Nieuwe zorg-

vormen tussen de

eerste- en

tweedelijnszorg

voorkomen duur

en onnodig

ziekenhuisbezoek:

’anderhalvelijns-

zorg biedt

specialistische

zorg dichter in de

buurt. Bijvoorbeeld

behandelcentra van

chronisch zieken,

consultatiebureaus,

servicepunten voor

vragen over

welzijn, wonen en

ouder worden.

Innovatie in eerste

lijnszorg, zoals:

toetreding nieuwe

aanbieders; gelijke

tarieven ongeacht

de aanbieder;

integrale zorg-

producten.

Investeren in de

zorg dichtbij.

Korten op de

salarissen van

specialisten.

Actief

donorregistratie-

systeem.

Betere afstemming

tussen eerste- en

tweedelijnszorg.

Actief

donorregistratie-

systeem.

Er is meer

aandacht voor

preventie.

Niet de markt maar

de zorg staat

centraal: niet het

volume (aantal

verrichtingen),

maar de

functiegerichte

aanspraken

bepalen de

financiering.

Gebruikelijke zorg

wordt dichtbij

geleverd.

Mantelzorgers en

familieleden

krijgen een

belangrijker rol in

de hulpverlening.

Toegang tot

informatie, onder-

steuning en

respijtzorg voor

mantelzorgers

wordt geborgd.

Meer aandacht

voor de zorg aan

het eind van het

leven.

Meer aandacht

voor preventie en

een gezonde

leefstijl.

Efficiënte(re)

organisatie van de

gezondheidszorg.

Agema-gelden

(12.000 extra

handen aan het

bed) blijven intact.

Kleinere

zorginstellingen.

Regelarme of

regelvrije

zorginstellingen.

Het aan banden

leggen van de

langjarige

detachering.

Bestuurderstoets.

Bijbanen aan

banden leggen.

Voor aantoonbaar

wanbestuur zijn

bestuurders hoof-

delijk aansprakelijk

Het aantal

managers met een

derde terugdringen

Het uitgespaarde

geld gaat naar de

werkvloer.

Het dichterbij de

mensen brengen

van thuiszorg.

Kwalitatief beter en

zonder overhead.

Meer en betere

De overheid

stimuleert een

gezonde leefwijze

en zet zich in voor

een gezonde

leefomgeving.

Vergoedingen voor

preventie – zoals

de diëtist en hulp

bij

stoppen met roken

– blijven in het

basispakket.

Burgers krijgen

eerlijke

voorlichting over

een gezond

leefpatroon.

Reclameverbod

voor alcoholische

dranken op alle

zenders.

Leeftijdsgrens van

18 jaar voor het

gebruik van alcohol

om schadelijk

alcoholgebruik

onder jongeren aan

te pakken.

Reclameverbod

voor snoep en

fastfood die gericht

is op kinderen

onder 12 jaar.

Schoolkantines

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Binnen zorgnet-

werken bepalen

professionals

samen wie welke

zorg krijgt en hoe

deze zo goedkoop

mogelijk kan

worden gegeven.

Ouderenzorg:

verschuiving

van individuele

voorzieningen naar

eigen kracht:

vrijwilligers in

combinatie

met collectieve

voorzieningen. In

combinatie met

betere afstemming

tussen zorg,

welzijn en vraag,

ontstaan betere en

betaalbare

voorzieningen.

Met mantelzorg

en vrijwilligerswerk

investeren in

sociale cohesie en

kostenbesparingen

in de zorg.

Stimuleringsmaat-

regelen zijn nodig

om de werkdruk op

mantelzorgers

en vrijwilligers te

verlichten.

Alle zwangeren

krijgen zinvolle

prenatale

screening aange-

boden én vergoed:

artsen.

Het laten uitvoeren

van eenvoudige

medische ingrepen

door huisartsen.

Landelijke

programma’s tegen

ondervoeding,

uitdroging en

doorligwonden.

One-stop visits in

ziekenhuizen: één

consult van

onderzoek,

diagnose en

advies. Hierdoor

hoeven mensen

minder vaak terug

te komen.

worden gezond:

geen fastfood,

snoepautomaten

of energiedrankjes.

In ziekenhuizen en

verpleeghuizen

wordt geïnvesteerd

in smakelijke,

gezonde en

biologische

voeding.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

structureel

echoscopisch

onderzoek (SEO) na

20 weken; uitbrei-

ding van de

screening naar

specifieke aan-

geboren

afwijkingen.

Ziektekosten Ziektekosten Ziektekosten Ziektekosten

/financiering /financiering /financiering /financiering

Zorgverzekering Zorgverzekering Zorgverzekering Zorgverzekering

Eén kaderstellend

budget voor de

eerste- en

tweedelijnszorg.

Alleen nood-

zakelijke zorg is

verzekerd

Verzekeraars die

voldoende

gecontracteerde

zorg bieden,

hoeven geen zorg

meer te vergoeden

die door een niet-

gecontracteerde

zorgaanbieder is

geleverd (als het

gaat om een Zorg-

in-Natura-polis).

Zorgverzekeraars

zijn de regisseurs

van verdergaande

spreiding en

concentratie van

zorg.

De zorgtoeslag

richt zich op

mensen die het

echt nodig hebben

om deze te krijgen.

De zorg dichtbij

huis organiseren,

wordt fors en

versneld doorgezet

Zorg in buurten en

dorpen moet

betaalbaar en goed

zijn.

Zorg die de

afgelopen jaren is

verplaatst naar het

ziekenhuis, de

chronische zorg en

veel geestelijke

gezondheidszorg

komen terug in de

buurt. Er komen

minder bedden in

instellingen.

Alleen als het niet

anders kan, zoals

bij complexe

ingrepen, wordt de

behandeling

‘verder weg’

verricht.

Deze complexe

zorg wordt

Eigen bijdrage van

8 euro per dag bij

ziekenhuisopname

komt te vervallen.

Inkomensafhankelij

ke zorgpremie voor

basispakket.

Zorgtoeslag is

daardoor

overbodig.

Vaststelling van het

zorgbudget per

regio.

Zorgverzekeraars

krijgen een

uitvoerende taak.

Experimenteren

met:

-Zorgfinanciering:

de gezondheid

van de patiënt

staat centraal en

vormt de basis van

beloning voor

samenwerkende

zorgverleners

in een buurt of

regio.

-Zorgbudgetten:

budget per inwoner

van een regio,

waarover een

regionale zorg-

verlener of een

zorgverzekeraar de

regie voert.

Verlaging van de

nominale

zorgpremie. De

financiering is

meer inkomens-

afhankelijk evenals

het eigen risico.

Zorgtoeslag is

hierdoor over-

bodig.

Zorgverzekeraars

zonder winstoog-

merk krijgen een

centrale rol in de

uitvoering van de

basisverzekering.

In het bestuur van

deze organisaties

krijgen cliënten

een zwaarwegende

stem.

Langdurige zorg

(AWBZ) wordt

zoveel mogelijk

overgeheveld naar

de publieke basis-

verzekering of naar

de gemeenten.

Zorgverzekeraars

zijn verplicht met

gemeenten samen

te werken aan

zorgvoorzieningen

waardoor mensen

Zorg wordt via

regionale zorg-

budgetten

gefinancierd.

De zorgpremie

wordt volledig

inkomens-

afhankelijk.

Zorgtoeslag is

hierdoor

overbodig.

Specialisten werken

in loondienst.

Aanvullende

verzekeringen zijn

los verkrijgbaar.

Zorgspaarloon-

regeling voor

kosten van voor-

zieningen die

horen bij het ouder

worden.

.

Mantelzorgers

krijgen een fiscale

aftrekpost.

Financiële prikkels

moeten onnodige

zorgconsumptie

tegengaan.

Geen extra zorg-

geld voor

allochtone buurten.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

geconcentreerd.

De arts en zijn

team die regel-

matig een bepaalde

moeilijke medische

handeling ver-

richten, hebben

meer kennis en

routine, en maken

minder fouten.

Bovendien is het

verkwisting om in

alle ziekenhuizen

en zelfstandige

behandelcentra

dure apparatuur te

hebben die te

weinig wordt

gebruikt.

Opheffen zorg-

kantoren. Waar

mogelijk voeren

zorgverzekeraars

de AWBZ uit voor

hun eigen

verzekerden.

Een glasheldere

AWBZ-polis (zodat

je weet waar je aan

toe bent) in combi-

natie met de

mogelijkheid om

van verzekeraar te

wisselen, zal een

impuls aan de

kwaliteit van de

zorg geven.

langer thuis

kunnen wonen.

AWBZ en WMO AWBZ en WMO AWBZ en WMO AWBZ en WMO ––––

langdurige zorglangdurige zorglangdurige zorglangdurige zorg

De AWBZ verzekert

langdurige

verzorging en

verpleging op

medische indicatie.

Verzekerbare zorg

die nu in de AWBZ

zit, gaat naar de

zorgverzekering.

Lichtere functies

Gemeenten zijn

verantwoordelijk

voor de langdurige

zorg en onder-

steuning. Er komen

Terugbrengen van

de AWBZ tot de

kern.

Onderscheid

Langdurige zorg

(AWBZ) wordt

zoveel mogelijk

overgeheveld naar

de publieke basis-

De AWBZ blijft

behouden. De

zorgzwaarte-

pakketten (zzp’s)

omvormen tot

AWBZ blijft bestaan

voor mensen die

levenslang en

levensbreed zorg

nodig hebben.

Zorg moet zo dicht

mogelijk bij de

burger zijn

georganiseerd.

De huisarts en de

ZZP 1-3 blijven

behouden.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Alle niet zorg-

elementen, zoals

wonen en verblijf

en (maatschap-

pelijke) begeleiding

gaan uit de AWBZ.

Een uitzondering

wordt gemaakt

voor begeleiding

die onlosmakelijk

is verbonden met

24-uurs zorg.

zoals begeleiding

en persoonlijke

verzorging vallen

onder de WMO

(verantwoordelijk-

heid gemeenten).

Het gaat om

ondersteuning om

volwaardig mee te

doen in de

samenleving.

Door koppeling van

taken die bij elkaar

horen, krijgen

mensen maatwerk.

Het compensatie-

beginsel is een

belangrijk

uitgangspunt.

Scheiden van

wonen en zorg:

mensen willen zelf

bepalen waar ze

wonen, ook als ze

zorg nodig

hebben.

Bestrijden van

overbodige regels.

Onafhankelijke

cliëntonder-

steuning in zowel

de langdurige zorg

als de WMO.

Hierdoor kunnen .

mensen met een

licht verstandelijke

beperking zo

zelfstandig

mogelijk wonen,

ook wanneer zij

niet kunnen

meer wijkverpleeg-

kundigen.

De IQ-maatregel

gaat definitief van

tafel. Door deze

maatregel zouden

mensen met een IQ

tussen 70 en 85

geen recht meer op

ondersteuning

hebben.

Scheiden van

wonen en zorg.

Voor langdurige

zorg in instellingen

komt een

vermogens-

inkomensbijtelling.

Het eigen huis telt

hierbij niet mee

voor het vermogen.

tussen wonen, zorg

en service: zorg

wordt vergoed,

wonen en service

betaalt ieder zelf.

De gemeenten zijn

verantwoordelijk

voor de uitvoering

van begeleiding,

verzorging en

verpleging thuis.

Voor verpleging en

verzorging die niet

meer thuis kan

plaatsvinden, zijn

zorgverzekeraars

verantwoordelijk.

verzekering of naar

gemeenten.

Zorgverzekeraars

zijn verplicht

samen te werken

met gemeenten

aan zorg-

voorzieningen

waardoor mensen

langer thuis

kunnen wonen.

betere betaal-

vormen, op basis

van zorgvraag,

omgevingseisen en

personeels-

bezetting.

Gemeenten krijgen

geen extra zorg-

taken, maar wel

meer invloed op de

organisatie van de

zorg.

Een fors deel van

andere AWBZ-

voorzieningen gaat

over naar de WMO.

Reïntegratie, na-

zorg en preventie

zijn stevig in de

WMO verankerd.

wijkverpleeg-

kundige krijgen

een centrale rol.

De gemeente is

verantwoordelijk

voor begeleiding

van mensen die

thuis wonen. De

eigen mogelijk-

heden en beper-

kingen van

mensen vormen

het uitgangspunt.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

terugvallen op

familie en

vrienden.

DwangDwangDwangDwang

Dwangmaat-

regelen in de zorg

zijn hooguit een

noodgreep, nooit

een eindstation.

Vastbinden,

isoleren of

drogeren van

mensen in een

zorgsituatie is

verboden.

Voor gedwongen

zorg geldt een

meldingsplicht.

Gedwongen zorg

wordt altijd

getoetst door een

onafhankelijke

commissie en is

altijd van korte

duur. Hier ziet de

Inspectie voor de

Gezondheidszorg

scherp op toe.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Arbeid en Arbeid en Arbeid en Arbeid en

InkomenInkomenInkomenInkomen

CompensatieCompensatieCompensatieCompensatie----

beginselbeginselbeginselbeginsel

Sociaal akkoord

met werkgevers en

vakbonden over

meer stage- en

arbeidsplaatsen

voor mensen met

een beperking.

Ouders met een

thuiswonend

gehandicapt kind

krijgen een extra

tegemoetkoming.

Een reguliere

werknemer kost

een werkgever

evenveel als een

werknemer met

een arbeids-

handicap die

minder productief

is en extra bege-

leiding nodig heeft.

Het verschil in

productiviteit en

begeleiding krijgt

de werkgever

vergoed.

Papierwerk wordt

de werkgever uit

handen genomen.

Iedere leerling in

het beroepsonder-

wijs heeft recht op

een stage- of

leerwerkplek.

Scholen zijn

wettelijk verplicht

om een stage- of

leerwerkplek te

regelen voor

jongeren die dat

buiten hun schuld

zelf niet is gelukt.

Scholen mogen

geen enkele

leerling van school

laten gaan wegens

het ontbreken van

een stage- of

leerwerkplek.

Jonggehandicapten

krijgen voldoende

begeleiding en

ondersteuning bij

het vinden van een

baan.

Voor een goede

overgang van het

praktijkonderwijs

en voortgezet

speciaal onderwijs

naar de arbeids-

markt zijn stage-

begeleiders en

jobcoaches nodig.

Sociaal onder-

nemerschap wordt

gestimuleerd:

werkgevers die

mensen met een

beperking in dienst

nemen, krijgen

loonkostensubsidie

en andere

voorzieningen.

Ook jongeren die

geen uitkering

hebben, krijgen

ondersteuning bij

het vinden van

werk.

Loonkosten-

subsidie voor

werknemers met

een arbeids-

handicap.

Bonus voor

werkgevers die

arbeidsgehan-

dicapten en oudere

werknemers in

vaste dienst

nemen.

Werk en inkomenWerk en inkomenWerk en inkomenWerk en inkomen

Het wettelijk

minimumloon geldt

ook voor werk-

nemers met een

arbeidshandicap.

De combinatie van

loonkosten-

subsidie, scholing

en begeleiding

moet mensen met

een arbeids-

handicap helpen

.

Wie naar vermogen

werk krijgt in ieder

geval het wettelijke

minimumloon.

Zo nodig met

loonkostensubsidie

De huishoudtoets

in de bijstand

wordt geschrapt.

Voor mensen met

een arbeids-

beperking geldt

een loonkosten-

subsidie tot mini-

maal het wettelijk

minimumloon.

Pensioenopbouw is

(beperkt) mogelijk.

Werkgevers krijgen

een duurzaam-

heidsbonus als zij

Er komt geen

inkomenstoets per

huishouden; de

bijstandsuitkering

blijft gebaseerd op

het individu.

De Wajong en de

WSW blijven een

vangnet voor

mensen met een

beperking. Zij krijgen

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

om werk te vinden

op de reguliere

arbeidsmarkt.

Mensen die

volledig arbeids-

ongeschikt zijn,

hebben recht op

een materieel

fatsoenlijk leven en

mogen niet onder

bijstandsniveau

terugvallen. Voor

hen geldt geen

sollicitatieplicht,

verplichting tot

tegenprestaties,

strafkortingen enz.

mensen met een

beperking in dienst

nemen. De over-

heid geeft het

goede voorbeeld:

bij aanbestedings-

trajecten kunnen

zij voorwaarden

stellen over het

aantal werknemers

met een arbeids-

handicap. Sociaal

verantwoord

ondernemen moet

lonen.

kansen op een

nuttige dagbesteding

met doorgroei-

mogelijkheden

naar een betaalde

baan.

De regeling voor

sociale werkplaatsen

blijft behouden en

wordt zodanig

ingezet dat mensen

dichtbij huis

betekenisvol werk

doen, op hun eigen

niveau, met vol-

doende begeleiding

en voor een fatsoen-

lijk loon.

Wet werken naar Wet werken naar Wet werken naar Wet werken naar

vermogen (Wwnv)vermogen (Wwnv)vermogen (Wwnv)vermogen (Wwnv)

Voortbouwen op de

gedachte van de

WWNV: ook wie

niet het minimum-

loon kan ver-

dienen, hoort niet

om die reden aan

de kant te staan.

Loondispensatie is

toegestaan. De

Wajong, WWB en

WSW zijn

opgenomen in de

nieuwe regeling.

Wie nu werkt in

WSW of Wajong

behoudt bestaande

rechten en

plichten.

Participatiewet:

samenvoeging van

de Wet werk en

bijstand (Wwb),

de Wet werk en

arbeidsonder-

steuning jong-

gehandicapten

(Wet Wajong) en de

Wet sociale

werkvoorziening

(Wsw). De

uitvoering is in

handen van de

gemeenten.

Gemeenten krijgen

de vrijheid om de

budgetten voor

sociale voor-

zieningen (WSW,

WMO, jeugdzorg)

optimaal te be-

Grote / middel-

grote bedrijven én

de overheid als

werkgever zijn

wettelijk verplicht

om 5 % arbeids-

gehandicapten en

(oud) langdurig

werklozen in dienst

te nemen.

Bedrijven die

daaronder zitten,

krijgen een boete.

De overheid werkt

alleen met

bedrijven die aan

dit quotum

voldoen.

Eén nieuwe wet

voor de huidige

sociale zekerheids-

regelingen

Wajong en WSW.

Gemeenten voeren

de nieuwe wet uit.

Zij hebben vol-

doende middelen

nodig voor bege-

leiding naar werk.

Zoveel mogelijk

mensen gaan bij

reguliere werk-

gevers werken. Zo

kunnen mensen

meedoen én wordt

de instroom in

uitkeringen en

sociale werk-

plaatsen beperkt.

Er komt een Wet

werk en zekerheid

(WWZ). De WWZ

bundelt de huidige

Wet werk en

bijstand (WWB),

Wet investeren

jongeren (WIJ),

Wajong en delen

van de Wet sociale

werkvoorziening

(WSW). Participatie

staat centraal in de

WWZ. Kern van de

wet is dat iedereen

die langer dan een

jaar werkloos is en

geen recht meer

heeft op WW, aan

het werk wordt

geholpen of een

leerwerkaanbod

Iedereen die werkt

heeft recht op een

eerlijk loon, dat

niet onder het wet-

telijk minimum ligt.

Sociale werk-

plaatsen blijven

beschut werk

bieden voor

mensen met een

beperking. Ze

bieden zinvol werk.

Goede begeleiding

en aanpassing van

het werk aan de

beperking

krijgen prioriteit.

Waar mogelijk en

wenselijk wordt de

uitstroom naar

regulier werk

Wie kan werken,

krijgt kansen, De

WWNV kán helpen,

maar niet als het

aantal beschermde

plaatsen teveel

wordt beperkt en

er te weinig geld

onder ander voor

begeleiding

beschikbaar is.

De overheid moet

bedrijven

simuleren om

mensen kansen te

geven.

De Wet werken

naar vermogen

wordt niet

ingevoerd.

Alle bezuinigingen

op de sociale

werkplaatsen

worden

teruggedraaid.

Afschaffen UWV.

De arbeidsmarkt-

taken gaan naar de

gemeenten.

Korten op

ineffectieve

re-integratie

subsidies,

behoudens die

voor de WSW-ers.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

nutten. Mensen die

nu te snel worden

afgeschreven,

kunnen op die

manier een baan

krijgen.

Teveel mensen zijn

afgelopen jaren in

de Wajong beland.

De kans is groot

dat zij altijd een

uitkering

behouden. Deze

groep krijgt

daarom periodiek

een herkeuring.

Met het doel om

(weer) aan het werk

te gaan. Mensen

waarvan duidelijk

is dat zij nooit een

baan kunnen

hebben, zijn hier-

van uitgezonderd.

Alleen volledig en

duurzaam arbeids-

ongeschikte

mensen krijgen

nog toegang tot de

Wajong.

Alle mensen die nu

in de Wsw zitten

krijgen een her-

keuring. Dit

voorkomt dat

mensen onnodig in

de Wsw zitten en

zo kunnen wacht-

lijsten worden

weggewerkt.

De arbeids-

mogelijkheden van

mensen die in de

oude regelingen

zitten, worden

opnieuw bekeken.

Ook mensen die

gedeeltelijk

arbeidsongeschikt

zijn, moeten zoveel

mogelijk aan het

werk blijven.

Werkgevers worden

gestimuleerd en

ondersteund om

mensen in dienst

te nemen. Indien

nodig komen er

dwingende

maatregelen.

krijgt.

Verplichte quota

voor het aantal

mensen met een

arbeidshandicap

dat werkgevers in

dienst moeten

hebben (uitgezon-

derd kleine

bedrijven/

organisaties).

Stimuleringsmaatre

gelen om mensen

met een arbeids-

handicap in dienst

te nemen. Meer

bekendheid geven

aan bestaande

regelingen met dit

doel

bevorderd.

Gemeenten nemen

de re-integratie in

eigen beheer. Voor

speciale bege-

leiding kunnen zij

diensten van

gespecialiseerde

bedrijven

inschakelen.

Gemeenten krijgen

meer mogelijk-

heden om leer-

werkbedrijven op

te richten. Mensen

die niet direct op

eigen kracht een

reguliere baan

vinden, kunnen

hier aan de slag.

Gemeenten kunnen

bij aanbestedingen

voorwaarden

stellen voor banen

voor werk-

zoekenden.

Jonggehandicapten

krijgen goede

begeleiding en

ondersteuning bij

het vinden van een

baan. Stage-

begeleiding en

jobcoaches worden

ingezet voor een

goede overgang

van het praktijk-

onderwijs en

voortgezet speciaal

onderwijs naar de

arbeidsmarkt.

De Wajong blijft

toegankelijk voor

volledig duurzaam

arbeids-

ongeschikten

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Arbeidsgehandi-

capten krijgen

meer kans op werk

door de mogelijk-

heden van No-Risk

polissen voor

ondernemers te

verruimen en door

te investeren in job

coaches voor

begeleiding op de

werkvloer. No-Risk

polissen maken het

ook aantrekkelijker

om oudere (lang-

durig) werk-

zoekenden in

dienst te nemen.

Naast de re-

integratietaken uit

Wwb, Wsw en

Wajong worden

ook overige re-

integratietaken

exclusief neer-

gelegd bij

degemeenten. Re-

integratietrajecten

alleen inzetten

voor bijzondere

doelgroepen (zoals

arbeidsgehandi-

capten).Gemeenten

kunnen dan met

minder geld toe.

Het UWV verstrekt

uitkeringen en

voert keuringen

uit. Het heeft geen

re-integratietaken.

Sociaal

ondernemer-schap

stimuleren.

Werkgevers die

mensen met een

beperking in dienst

nemen, kunnen

gebruik maken van

loonkostensubsidie

en andere

voorzieningen.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

OnderwijsOnderwijsOnderwijsOnderwijs

Positie OudersPositie OudersPositie OudersPositie Ouders

Betrokkenheid van

ouders bij het

onderwijs is

essentieel om het

beste uit hun kind

te halen. Scholen

krijgen de

mogelijkheid om in

ouderovereen-

komsten afspraken

te maken over

verwachtingen en

omgangsvormen

Leraren, leerlingen

en hun ouders/

verzorgers krijgen

meer zeggenschap

over hun school.

Ook moeten zij in

de toekomst

nadrukkelijk

goedkeuring geven

als het school-

bestuur een fusie

voorbereidt.

Ouders worden

betrokken bij het

onderwijs van hun

kinderen. De

school mag deze

betrokkenheid van

ouders bij school

en leren ook

verwachten.

Verbetering van de

ondersteuning bij

de medezeggen-

schapsraden.

In het openbaar

onderwijs moet het

oprichten van een

vereniging

mogelijk zijn,

zodat scholen

ouders meer

kunnen betrekken

(initiatiefwet D66 is

al ingediend)

Kinderen krijgen

naast de leerplicht

ook het leerrecht .

Ouders krijgen

meer zeggenschap

over het beleid van

scholen. Bijvoor-

beeld door de

positie van mede-

zeggenschapsraad

te versterken.

De invloed van

ouders op de

school moet

worden vergroot.

Leraren, leerlingen

en ouders krijgen

meer zeggenschap

over hun school.

Keuzevrijheid en Keuzevrijheid en Keuzevrijheid en Keuzevrijheid en

instemmingsinstemmingsinstemmingsinstemmings----rechtrechtrechtrecht

Keuzevrijheid van

onderwijs voor

ouders is een

principieel recht.

Scholen in een

regio zijn samen

verantwoordelijk

voor de zorg voor

alle leerlingen.

Extra geld voor

begeleiding en

zorg moet ook

daaraan worden

besteed. Ouders en

leraren zijn vanaf

Reguliere scholen

bieden zoveel

mogelijk passend

onderwijs aan,

ongeacht functie-

beperkingen.

Scholen en leraren

krijgen onder-

steuning om alle

leerlingen goed

onderwijs te geven.

Ouders krijgen

instemmingsrecht

in geval van

doorverwijzing van

hun kind naar

passend onderwijs.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

het eerste moment

betrokken bij de

opzet van de zorg.

Passend onderwijsPassend onderwijsPassend onderwijsPassend onderwijs

Bij jongeren met

een beperking

wordt vooral

gekeken naar wat

zij wél kunnen. Een

kind met ADHD

moet -met iets

meer aandacht -

ook goed

onderwijs krijgen.

Reguliere scholen

vangen leerlingen

op die onnodig in

het speciaal

onderwijs terecht

zijn gekomen.

Jongeren uit het

speciaal onderwijs

krijgen extra

aandacht om hun

kansen op de

arbeidsmarkt te

vergroten en hun

zelfredzaamheid te

ontwikkelen.

De ingezette

hervormingen van

het speciaal

onderwijs worden

voortgezet.

Geen bezuiniging

op passend

onderwijs en het

speciaal onderwijs.

Invoering van

algemene toe-

gankelijkheid voor

leerlingen met een

ondersteunings-

behoefte.

Schoolgebouwen

worden

toegankelijk

gemaakt voor

leerlingen met

fysieke beperking.

Alle scholen in een

regio zijn samen

verantwoordelijk

voor de zorg van

alle leerlingen.

Geen extra

bestuurslast

binnen een regio.

Extra geld voor

begeleiding en

zorg mag alleen

daaraan worden

besteed.

De onderwijsregio

moet zo mogelijk

samenvallen met

RCM-regio

(meldpunt

schooluitval)

arbeidsmarktregio

en zorgregio.

Geen bezuiniging

op passend

onderwijs.

De noodzakelijke

expertise voor

speciaal onderwijs

moet blijven

bestaan: soms is

een speciale

leeromgeving

nodig om het

maximale

uit talenten van

mensen te halen;

op VMBO en MBO,

maar ook op HAVO

en VWO.

Geen bezuiniging

op passend

onderwijs.

Kwaliteit en

toegankelijkheid

van het onderwijs

staan voorop.

Onderwijskwaliteit

hangt vooral af van

de inzet en vaar-

digheden van

docenten en de

aandacht die zij

aan leerlingen

kunnen geven. In

het Lenteakkoord

is 75 miljoen euro

gereserveerd voor

het verbeteren van

de kwaliteit van

leraren en

schoolleiders.

Door kleinere

klassen, minder

management, dui-

delijkere eisen en

hogere beloningen

krijgen leraren de

kans om hun werk

goed te doen.

Geen bezuiniging

op passend

onderwijs. Voor

leerlingen met

een stoornis of

beperking moet

speciaal onderwijs

beschikbaar zijn.

Geld voor zorg-

leerlingen wordt

besteed aan zorg

en begeleiding,

niet aan andere

zaken.

Iedereen onder de

27 jaar leert of

werkt. Zonder

startkwalificatie

hoort niemand het

onderwijs te ver-

laten. Jongeren die

vanwege hun

beperkingen geen

startkwalificatie

behalen, krijgen

een op hun

talenten gerichte

opleiding, werk of

dagbesteding

aangeboden.

Geen bezuiniging

op passend

onderwijs.

Voldoende tijd voor

een zorgvuldige

invoering van

passend onderwijs.

Het zorgprofiel van

scholen moet

aansluiten op de

wensen van leraren

en ouders.

Schoolbesturen

hebben de

verantwoordelijk-

heid dat iedere

zorgleerling met

passende

begeleiding,

expertise en

voorzieningen kan

meedraaien in het

onderwijs.

Voortijdig

schoolverlaten

wordt bestreden.

Aangepaste

examennormen

voor dyslexie en

rekenblindheid.

De overheid

bewaakt de

kwaliteit van het

onderwijs, zonder

zich gedetailleerd

te bemoeien met

de inhoud ervan.

Er komt meer geld

voor bijscholing

van personeel en

nieuwe docenten

met vakkennis.

Geen bezuiniging

op passend

onderwijs.

Op passend

onderwijs wordt

niet bezuinigd,

zodat kinderen die

extra aandacht en

begeleiding nodig

hebben dat ook

krijgen.

Programma’s en

speciaal onderwijs

voor hoogbegaafde

kinderen wordt

ondersteund.

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Vervoer / Vervoer / Vervoer / Vervoer /

ToegankelijkToegankelijkToegankelijkToegankelijk----

heidheidheidheid

Toegankelijk Toegankelijk Toegankelijk Toegankelijk

openbaar vervoeropenbaar vervoeropenbaar vervoeropenbaar vervoer

Alle treinen,

bussen, trams en

stations moeten

toegankelijk

worden gemaakt

voor mensen met

een beperking.

Deze eisen moeten

in de aanbesteding

zijn opgenomen.

Bij nieuwe

projecten moet

aandacht zijn voor

overstap-

mogelijkheden

tussen

verschillende

vormen van

vervoer.

Het gehele

openbaar vervoer

moet goed

toegankelijk zijn

voor mensen met

een beperking.

Reisinformatie

dient tijdig

beschikbaar te zijn.

Openbaar vervoer

moet beter

toegankelijk zijn

voor ouderen,

gehandicapten en

mensen met

kinderen.

Voor mensen met

een handicap moet

het openbaar

vervoer beter

toegankelijk zijn,

zodat zij er zelf-

standig gebruik

van kunnen maken.

Openbaar vervoer-

bedrijven geven

gratis goede en

actuele reis-

informatie.

De OV-Chipkaart

wordt gebruiks-

vriendelijker.

De taken van TLS

(het bedrijf achter

de OV-Chipkaart)

worden bij het

ministerie

ondergebracht.

Verbeterde en

wettelijke

kwaliteitseisen

voor gehandi-

captenvervoer.

Lagere overheden

kunnen het

vervoer, onder-

brengen in een

nutsbedrijf.

Eigen vervoerEigen vervoerEigen vervoerEigen vervoer Er is een

nitiatiefwets-

Mensen met een

beperking kunnen

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

Verkiezings-

programma

voorstel ingediend

voor één landelijke

regeling voor

parkeren door

gehandicapten,

inclusief gratis

parkeren langs de

openbare weg.

Dit bevordert de

mobiliteit en

participatie.

in heel Nederland

gratis parkeren.

Bouwbesluit en Bouwbesluit en Bouwbesluit en Bouwbesluit en

omgevingswet omgevingswet omgevingswet omgevingswet

Eén omgevingswet

in plaats van

vijftien wetten en

tientallen onder-

delen van andere

wetten.

Het bestaande

omgevingsrecht

terugbrengen tot

één basiswet. Deze

Omgevingswet

vervangt bestaande

wetten, waaronder

de Crisis- en

Herstelwet, de

waterwet en de

wet Ruimtelijke

Ordening.

Alle overheids-

gebouwen en

gebouwen met een

publieke functie

moeten volledig

toegankelijk zijn.

De toegankelijk-

heid van de open-

bare ruimte en van

gebouwen moet

verbeteren.

WonenWonenWonenWonen Het bouwen van

aanpasbare en

levensloop-

bestendige

woningen, mede

vanwege de

vergrijzing en

vanwege het

belang van

kostenbeheersing.

De overheid

bevordert dat

nieuwe woningen

rekening houden

met verschillende

levensfasen en

makkelijk

aanpasbaar zijn

voor mensen met

een handicap.

Meer woonzorg-

complexen en

levensloop-

bestendige

woningen.