180413 WK NVAB DI2013 def1 3 Verschiltussenouderewerknemers? Relatie(chronologische) leeftijden...
12
22-4-2013 1 Wat werkt voor de oudere werknemers? Hoe houden we mensen langer gezond aan het werk Drs Wendy Koolhaas Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Disciplinegroep Gezondheidswetenschappen, Sociale Geneeskunde 60 65 70 75 80 85 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2011 Levensverwachting Mannen Levensverwachting Vrouwen Het gaat uitstekend met ons… Levensverwachting bij geboorte; bron CBS 2013
Transcript of 180413 WK NVAB DI2013 def1 3 Verschiltussenouderewerknemers? Relatie(chronologische) leeftijden...
22-4-2013
1
Wat werkt voor de oudere werknemers?
Hoe houden we mensen langer gezond aan het werk
Drs Wendy Koolhaas
Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)
Disciplinegroep Gezondheidswetenschappen,
Sociale Geneeskunde
60
65
70
75
80
85
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2011
Levensverwachting
Mannen
Levensverwachting
Vrouwen
Het gaat uitstekend met ons…
Levensverwachting bij geboorte; bron CBS 2013
22-4-2013
2
…maar met sommigen veel beter dan met anderen
Resterende (gezonde) levensverwachting, CBS 2013
Vooruitzicht gemiddelde 50-jarige naar hoogst behaalde opleiding
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Levensjaren Vrouw
in goede gezondheid
Levensjaren Man
in goede gezondheid
Levensverwachting en gezondheid zijn oneerlijk verdeeld in de maatschappij.
Jaren werken in ongezondheid is oneerlijk verdeeld.
TotaalN=2983
Gemiddeld werkvermogen (WAI) 39,5 (goed)
Algemene gezondheid (SF36) 69,8
Chronische aandoening (CA) 37%
Problemen door ouder worden 42%
Belemmerende factoren 25%
Ondersteuningsbehoeften 38%
Ondersteunende factoren 82%
Perspectief werknemers
Medewerkers uit verschillende 9 organisaties (250 tot >10000 werknemers)
Verschillende sectoren: gezondheidszorg (2x), onderwijs (3x), provincie (1x),
productie industrie (3x)
22-4-2013
3
Verschil tussen oudere werknemers? Relatie (chronologische) leeftijd en functioneren
Problemendoor ouderworden(ref =nee)
Belemmerendefactoren omwerk uit te
voeren(ref=nee)
Ondersteunendefactoren in de werksituatie(ref=nee)
Behoefteondersteuning om
werk te kunnenblijvenuitvoeren (ref=nee)
Uitstekend of goedwerkvermogen
(ref= matig/ slecht)
OR 95% CI OR 95% CI OR 95% CI OR 95% CI OR 95% CI
Leeftijdsgroep(jaren)
45-49 (ref) 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00
50-54 1.343* 1.101-1.638 0.982 0.742-1.396 0.732* 0.555-0.965 1.301* 1.065-1.590 0.683* 0.538-0.867
55-59 1.641* 1.337-2.013 0.964 0.754-1.427 0.583* 0.442-0.768 1.389* 1.130-1.709 0.529* 0.416-0.673
60-64 1.177 0.893-1.551 0.801 0.805-1.938 0.585* 0.412-0.831 0.928 0.697-1.235 0.661* 0.481-0.908
* p<0.05
OR = odds ratio, CI = confidence interval
Koolhaas et al, Eur J Public Health, 2012 ;22(3):424-9
Totaal
N=2983
Gemiddeld werkvermogen (WAI) 39,5 (goed)
Algemene gezondheid (0-100) 69,8
Chronische aandoening (CA) 37%
Problemen door ouder worden 42%
Belemmerende factoren 25%
Ondersteuningsbehoeften 38%
Ondersteunende factoren 82%
Impact chronische aandoening
Chronische Geen chronischeaandoening aandoeningN=1109 N=1874
35,4 (matig) 41,9* (goed)
60,0 75,6*
56% 34%*
42% 16%*
51% 31%*
82% 82%
*Significant verschil werknemers met en
zonder chronische aandoening
22-4-2013
4
Geen verschil in type ervaren knelpunten door werknemers met
en zonder chronische aandoening
Ervaren knelpunten veelal gezondheidsgerelateerd
Top 10 Ervaren Knelpunten
Geen verschil in type ondersteuningsbehoefte door
werknemers met en zonder chronische aandoening
Veelal werkgerelateerd
Top 10 Ervaren Ondersteuningsbehoeften
22-4-2013
5
De uitdagingen
Langer werken in goede gezondheid
� Gezond en fit blijven
� Werkvermogen behouden
� Arbeidsproductiviteit behouden
� HOE?
� Hoe houden we mensen gezond en actief?
� Hoe verbeteren we de inzetbaarheid van werknemers (met
gezondheidsproblemen)
Betaald werk is het beste medicijn…
Duurzame inzetbaarheid van de oudere werknemer:
stand van zaken
Sandra Brouwer, Annet de Lange, Sijrike van der Mei, Marjolein Wessels, Wendy Koolhaas, Ute Bültmann, Beatrice van der Heijden, Jac van der KlinkUniversitair Medisch Centrum Groningen/Radboud Universiteit Nijmegen
http://handreikingdi.nl/
22-4-2013
6
Doel: ‘state of the art’ in wetenschap en praktijk� Determinanten� Interventies� InstrumentenOp werknemers en werkgeversniveau
Methode:� Expertmeeting en Veldraadpleging� Perspectieven:
� sociaalgeneeskundig,� arbeidspsychologisch, � bedrijfskundig/HRM� juridisch,
� Literatuuronderzoek: ‘grijze’ en wetenschappelijk rapporten
Resultaten:� Overzicht kennis en kennisleemten� Aanbevelingen wetenschap en praktijk
Belangrijkste ‘overall’ bevindingen (1)
Veelheid aan uitkomstmaten duurzame inzetbaarheid
Ontbreken aan consistente operationalisering / model
Veelheid aan determinanten
Persoons-, werk-, organisatie- en macro-economisch niveau
Focus op kalenderleeftijd
Gebrek aan wetenschappelijk bewijs
Veelheid aan instrumentarium, maar kwaliteit veelal onbekend
Verschil in gebruik in praktijk en wetenschap,
Sterke onderbelichting context, sterk accent op persoon
Behoefte aan empirisch gefundeerdmeetinstrumentarium
22-4-2013
7
Belangrijkste ‘overall’ bevindingen (2)
Huidige interventies: Loopbaanbeleid, gezondheidsbeleid
Focus op kalenderleeftijd
Ontbreken van integrale benadering
Behoefte aan:
� Maatwerk
� Dialoog
� Amplitie focus
� Integraal beleid
� Onderzoek naar kosten-effectiviteit
22-4-2013
8
Interventie ‘Oplossingsgericht werken
aan Duurzame INzetbaarheid ‘ (ODIN)
2. Stappenplan medewerkers
1. Training leidinggevenden
Tool die brug slaat tussen medewerker, leidinggevende en andere disciplines in de organisatie
3. Tweegesprek werknemer en leidinggevende
De ODIN-methodiek
Stap 1: Inventarisatie knelpunten, uitdagingen, voorwaarden om
Inzetbaar te blijven, ontwikkelingsmogelijkheden
Stap 2: Beoordeel van mate van beïnvloedbaarheid
Onmiddellijk zelf beïnvloedbaar, met hulp van anderen, niet beïnvloedbaar
Stap 3: Tweegesprek leidinggevende - werknemer: brainstorm naar
oplossingen en acties om doelen te bereiken
Stap 4: Opstellen afsprakenlijst (acties en doelen)
Nazorg
Stap 5: Uitvoering (aanleren vaardigheden, vergroten competenties, acties)
Stap 6: Evaluatie (jaarlijks)
22-4-2013
9
Doel: evalueren van de effectiviteit van de methodiek ‘Oplossings-
gericht werken aan Duurzame INzetbaarheid’ in vergelijking met
de dagelijkse praktijk (Care As Usual: CAU)
Design:
Quasi-experimenteel onderzoek met controlegroep (UMCG/RUG: 2010-2011)
Uitkomstmaten:
Primair: vitaliteit, werkvermogen en productiviteit
Secundair: work attitude, self-efficacy, work engagement, psychosociale werk
factoren, vermoeidheid
Interventiestudie
Uitvoering interventie
Metingen:
• Voor en na de interventie (T0 en T1)
• Follow-up 6 en 12 maanden na de interventie(T2 en T3)
• Procesevaluatie
Uitvoering:
Stap 1+2. Inventarisatie + a/b/c: 91%
Stap 3. Dialoog: 96% (binnen 3 mnd), gemid 38 min (range 5-60 min)
Stap 4. Actieplan: 56%
18
22-4-2013
10
Werknemersniveau
Primaire uitkomstmaten:
� Work ability: omgekeerd effect (B=-1.329, 95% BI -2.45-0.20)
� Vitaliteit: omgekeerd effect (OR=0.10, 95% BI 0.02-0.46)
� Geen verschil productiviteit
Uitkomsten
Secundaire uitkomstmaten:
� Work attitude: (B=5.289, 95% BI 0.99-9.59)
� Self-efficacy – schaal doorzetten: (B=1.45, 95% BI 0.43-2.48)
� Psychosoc. work conditions – skill discretion (B=1.78, 95% BI 0.74-
2.83)
Handreiking duurzame inzetbaarheid van oudere
werknemers: een integrale benadering voor
organisaties
Haitze de Vries, Marjolein Wessels, Sandra Brouwer, Wendy Koolhaas, Annet de Lange, Sijrike van der Mei, Ute Bültmann, Beatrice van der Heijden, Jac van der KlinkUniversitair Medisch Centrum Groningen/ Radboud Universiteit Nijmegen
http://handreikingdi.nl/
22-4-2013
11
Fase 2: Stappenplan
o.a. analyse, evaluatie en
monitoring organisatie
vraagstukken.
Rol verschillende actoren
Fase 1: voorbereiding
o.a. basismeting en inventarisatie
vraagstukken
1. Overeenkomst uitkomstma(a)t(en) duurzame inzetbaarheid
Uitdagingen praktijkProactieve aanpak Duurzame Inzetbaarheid
2. Inzetten instrumenten voor duurzame inzetbaarheid
� Aansluiten bestaande organisatiestructuur en cultuur
� Huidige instrumenten (gericht op werknemer en gezondheid) uitbreiden
met gedragscomponenten (bewustwording, attitude, motivatie),
competenties en de werksituatie
� Evaluatie bruikbaarheid en effectiviteit instrumenten
� Ontwikkeling algemene en individueel georiënteerde interventies
3. Gezamenlijk belang werknemer en werkgever
� Het gaat op de werknemer én zijn omgeving
� Langer werken stelt ook eisen aan werkgevers
