1413 ombudsman: beslissing over zorg duurt te lang
2
105 zorg & financiering > 10-2006 > kwaliteitsbeleid > algemeen 1413 ombudsman: beslissing over zorg duurt te lang Geschillen over de toekenning van zorg duren vaak te lang. Veel mensen verkeren daardoor lange tijd in onzekerheid over hun recht op thuiszorg of een persoonsgebonden budget. Soms komt de definitieve beslissing zo laat, dat mensen niet meer kunnen krijgen waar zij recht op hebben. Zorg in natura bijvoorbeeld is niet met terugwerkende kracht te geven. Dit consta- teert de Nationale ombudsman, Alex Brennink- meijer. De ombudsman beveelt aan om de voortgang van de behandeling van de bezwaren te controleren. Hij pleit voor een financiële tegemoetkoming in schrijnende gevallen. Mensen die ouder worden of te maken krijgen met een ziekte of een handicap, hebben soms professionele zorg of voorzieningen nodig. Wie hiervoor in aanmerking wil komen, moet een aanvraag indienen bij het Centrum Indicatie- stelling Zorg (CIZ). Het CIZ beoordeelt de aan- vragen. Met een indicatiebesluit van het CIZ kunnen mensen vervolgens terecht bij een zorg- verlener, bijvoorbeeld om thuiszorg te krijgen. Wie het niet eens is met het indicatiebesluit kan bezwaar maken bij het CIZ. Structurele overschrijding Volgens de wet moet het CIZ binnen zes weken beslissen op een bezwaarschrift. Als het CIZ van plan is het bezwaar af te wijzen, wordt het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) om een advies gevraagd. Zo’n advies moet binnen tien weken worden uitgebracht. De hele bezwaarpro- cedure, inclusief advies van het CVZ, mag niet langer duren dan 21 weken. En juist bij deze ter- mijn is sprake van structurele overschrijdingen, constateert de Nationale ombudsman in zijn onderzoek. Mensen wachten soms meer dan een jaar op een definitieve beslissing. De achterstanden bij het CVZ in de advisering bij indicatiegeschillen vormen het grootste knel- punt. In 2005 duurde het gemiddeld 23 weken voordat het CVZ advies uitbracht. Een belangrij- ke oorzaak voor de achterstanden is dat het CIZ de laatste jaren veel meer adviezen bij het CVZ heeft gevraagd dan werd verwacht. In 2005 ging het bijvoorbeeld om 1700 adviesaanvragen, ter- wijl er 800 waren geraamd. Het CIZ kreeg zelf ook te maken met twee keer zoveel bezwaar- schriften als verwacht (ca. 6000 in 2005). Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft geen prioriteit gegeven aan de problemen. In het maandelijks overleg tussen het CIZ en het ministerie zijn de achterstanden niet uitgebreid aan de orde gesteld. Op een ver- zoek van het CVZ om aandacht te besteden aan de uitvoeringspraktijk van indicatiestellingen is pas na drie jaar inhoudelijk gereageerd. De om- budsman beveelt aan dat er meer controle op de voortgang komt. Kwetsbare positie burgers Volgens de ombudsman is er te weinig aandacht geweest voor de kwetsbare positie van mensen die zorg aanvragen. De overschrijding van de termijn betekent voor velen van hen een lange tijd van onzekerheid. Gaan ze zorg krijgen? Op hoeveel zorg kunnen ze rekenen? Als ze in het gelijk worden gesteld, kunnen ze dan nog over de achterliggende periode zorg krijgen? Een deel van de mensen wordt in het gelijk gesteld op hun bezwaar. Maar de bezwaarproce- dure kan soms zo lang duren, dat de periode waarvoor de indicatiestelling gold al is verstre- ken. Een aantal bezwaarmakers krijgt hierdoor uiteindelijk niet waar zij recht op hadden. Zorg in natura, zoals huishoudelijke hulp, hulp bij het opstaan of bij steunkousen aantrekken, kan
Transcript of 1413 ombudsman: beslissing over zorg duurt te lang
105zorg & financiering > 10-2006
> kwaliteitsbeleid> algemeen
1413 ombudsman: beslissing over zorg duurt te lang
Geschillen over de toekenning van zorg durenvaak te lang. Veel mensen verkeren daardoorlange tijd in onzekerheid over hun recht opthuiszorg of een persoonsgebonden budget.Soms komt de definitieve beslissing zo laat, datmensen niet meer kunnen krijgen waar zij rechtop hebben. Zorg in natura bijvoorbeeld is nietmet terugwerkende kracht te geven. Dit consta-teert de Nationale ombudsman, Alex Brennink-meijer. De ombudsman beveelt aan om devoortgang van de behandeling van de bezwarente controleren. Hij pleit voor een financiëletegemoetkoming in schrijnende gevallen.
Mensen die ouder worden of te maken krijgenmet een ziekte of een handicap, hebben somsprofessionele zorg of voorzieningen nodig. Wiehiervoor in aanmerking wil komen, moet eenaanvraag indienen bij het Centrum Indicatie-stelling Zorg (CIZ). Het CIZ beoordeelt de aan-vragen. Met een indicatiebesluit van het CIZkunnen mensen vervolgens terecht bij een zorg-verlener, bijvoorbeeld om thuiszorg te krijgen.Wie het niet eens is met het indicatiebesluit kanbezwaar maken bij het CIZ.
Structurele overschrijding
Volgens de wet moet het CIZ binnen zes wekenbeslissen op een bezwaarschrift. Als het CIZ vanplan is het bezwaar af te wijzen, wordt hetCollege voor Zorgverzekeringen (CVZ) om eenadvies gevraagd. Zo’n advies moet binnen tienweken worden uitgebracht. De hele bezwaarpro-cedure, inclusief advies van het CVZ, mag nietlanger duren dan 21 weken. En juist bij deze ter-mijn is sprake van structurele overschrijdingen,constateert de Nationale ombudsman in zijnonderzoek. Mensen wachten soms meer daneen jaar op een definitieve beslissing.
De achterstanden bij het CVZ in de advisering bijindicatiegeschillen vormen het grootste knel-punt. In 2005 duurde het gemiddeld 23 wekenvoordat het CVZ advies uitbracht. Een belangrij-ke oorzaak voor de achterstanden is dat het CIZde laatste jaren veel meer adviezen bij het CVZheeft gevraagd dan werd verwacht. In 2005 ginghet bijvoorbeeld om 1700 adviesaanvragen, ter-wijl er 800 waren geraamd. Het CIZ kreeg zelfook te maken met twee keer zoveel bezwaar-schriften als verwacht (ca. 6000 in 2005).Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn enSport (VWS) heeft geen prioriteit gegeven aan deproblemen. In het maandelijks overleg tussenhet CIZ en het ministerie zijn de achterstandenniet uitgebreid aan de orde gesteld. Op een ver-zoek van het CVZ om aandacht te besteden aande uitvoeringspraktijk van indicatiestellingen ispas na drie jaar inhoudelijk gereageerd. De om-budsman beveelt aan dat er meer controle op devoortgang komt.
Kwetsbare positie burgers
Volgens de ombudsman is er te weinig aandachtgeweest voor de kwetsbare positie van mensendie zorg aanvragen. De overschrijding van determijn betekent voor velen van hen een langetijd van onzekerheid. Gaan ze zorg krijgen? Ophoeveel zorg kunnen ze rekenen? Als ze in hetgelijk worden gesteld, kunnen ze dan nog overde achterliggende periode zorg krijgen?Een deel van de mensen wordt in het gelijkgesteld op hun bezwaar. Maar de bezwaarproce-dure kan soms zo lang duren, dat de periodewaarvoor de indicatiestelling gold al is verstre-ken. Een aantal bezwaarmakers krijgt hierdooruiteindelijk niet waar zij recht op hadden. Zorgin natura, zoals huishoudelijke hulp, hulp bijhet opstaan of bij steunkousen aantrekken, kan
ZenF-1006 cyaan.qxd 13-12-2006 11:33 Pagina 105
kwaliteitsbeleid
106 10-2006 > zorg & financiering
niet met terugwerkende kracht worden ver-leend. De nationale ombudsman beveelt aan datde minister van VWS, het CIZ en het CVZ inschrijnende gevallen financieel compenseren.
Genomen maatregelen
In juni 2006 hebben het CIZ, het CVZ en hetministerie besloten de achterstanden in indica-tiegeschillen weg te werken. In adviesaanvragenvan vóór 1 januari 2006 brengt het CVZ geen
advies meer uit en beslist het CIZ na een eigenbeoordeling. De nationale ombudsman betreurtdat sommige bezwaarmakers voor niets hebbengewacht op een advies. De toekomst moet uit-wijzen of de maatregel de problemen ook op-lost. De ombudsman heeft gevraagd om perkwartaal geïnformeerd te worden over de be-slistermijnen.Bronnen: persbericht nationale ombudsman, 24 oktober 2006 en Stcrt. 2006, nr. 208<
Zestig procent van de vijftigplussers verwachtdat de kwaliteit van de ouderenzorg in de thuis-zorg, het verzorgingshuis of verpleeghuisslechter zal worden. Dit blijkt uit een represen-tatief onderzoek dat ActiZ uitvoerde onderNederlanders van vijftig jaar en ouder.Driekwart van de ondervraagden vreest proble-men als gevolg van de vergrijzing in Nederland.Drie op de vier oudere Nederlanders vindt dat erniet op de ouderenzorg bezuinigd kan wordenzonder verlies van kwaliteit.
In opdracht van ActiZ voerde TNS-NIPO in okto-ber een representatief onderzoek uit onderNederlanders van vijftig jaar en ouder. Bijnatachtig procent waardeert de ouderenzorg inons land positief. Opvallend is dat mensen diezelf ervaringen met ouderenzorg – in een ver-pleeg- of verzorgingshuis of via thuiszorg – heb-ben de kwaliteit hoger vinden dan Nederlanderszonder die ervaringen. Zestig procent van deondervraagden is van mening dat de kwaliteitvan ouderenzorg in de toekomst slechter zalworden. Mensen die ouder zijn dan 65 jaar zijniets minder pessimistisch (49%).
Het merendeel van de ondervraagden vindt dater in de ouderenzorg verbeteringen mogelijkzijn. De verbeterpunten hebben vooral betrek-king op de directe verzorging van de cliënt doorhulpverleners: meer personeel, meer tijd percliënt en meer aandacht voor de cliënt.Daarnaast staan in de top zes: betere voorzie-ningen, meer sociale contacten en meer geld.Driekwart van de onderzochte Nederlandersvindt niet dat op ouderenzorg bezuinigd kanworden. Men vreest dat bezuinigingen de zorgop een onacceptabel niveau zullen brengen.ActiZ deelt de vrees voor het negatief effect vanefficiencymaatregelen of bezuinigingen op dekwaliteit van zorg en zoekt op dit punt actiefcontact met de politieke partijen. Op 17 novem-ber jl. ondertekende ActiZ een convenant met dePvdA waarin de PvdA toezegt na de verkiezingente werken aan verbetering van de kwaliteit vanzorg, zodat schrijnende situaties in de zorg nietmeer kunnen voorkomen. ActiZ wil graag metmeerdere politieke partijen zo’n overeenkomstaangaan.Bron: Actiz, 21 november 2006<
1414 oudere nederlander bezorgd over toekomst ouderenzorg
ZenF-1006 cyaan.qxd 13-12-2006 11:33 Pagina 106
