33zorg & financiering > 7-2005

Begin juni debatteerde de Tweede Kameropnieuw over het rapport van de CommissieTijdelijke Zorguitgaven (commissie-Mosterd).In een rapportage over de besteding van veertienmiljard euro die sinds 1994 extra in de zorg isgeïnvesteerd, stelde de commissie dat de effec-tieve besteding ervan in het huidige zorgstelselniet is vast te stellen. Ook schiet de bestaandeverantwoordelijkheidsverdeling tekort om opti-male resultaten te bereiken. In het debat noem-de Smits (PvdA) de zorg ‘een zwart gat waarmiljarden euro’s ingaan en waarvan je niet weetwat er aan extra zorg uitkomt.’

Smits vindt dat Hoogervorst te veel vertrouwdop marktwerking, concurrentie en grote verant-woordelijkheden voor zorgverzekeraars en aan-bieders om de efficiency in het stelsel te verbe-teren. Het is volgens haar onduidelijk wie eringrijpt als opnieuw blijkt dat extra miljardennaar de zorg stromen, zonder dat er specifiekebeleidsdoelen zijn vastgesteld, of duidelijk isdat het geld goed besteed wordt.De PvdA wil dat de landelijke politiek voorafbekijkt of de ramingen van het budgettair kaderzorg wel goed zijn onderbouwd. In tegenstellingtot Smits verwacht Schippers (VVD) wel dat con-currentie en een gelijk speelveld voor de partijenin de zorg kunnen bijdragen aan het verwezen-lijken van een efficiënter stelsel. Ook Buijs(CDA) deelt deze visie. ‘De commissie-Mosterdheeft de diagnose gesteld, maar inmiddels is detherapie in belangrijke mate al ingezet. Meerconcurrentie, meer prikkels tussen zorgverzeke-raars op basis van nominale premies kunnenbewerkstelligen dat verzekeraars er beter optoezien dat de financiële middelen doelmatigworden besteed.’

Met het oog op het gelijke speelveld plaatstSchippers wel vraagtekens bij de voortschrijden-de fusiegolf van zorgverzekeraars en zorginstel-lingen. Schippers is ook van mening dat demogelijkheden van veel individuele medischeberoepsbeoefenaren om samen op te trekken inde onderhandelingen met zorgverzekeraars, tebeperkt zijn.

Politieke keuzes

In het nieuwe zorgstelsel bieden de diagnose-behandelingcombinaties (DBC’s) in de zieken-huiszorg en de functiegerichte bekostiging in deAWBZ volgens Hoogervorst een beter inzicht inprestaties en prijzen, zodat het mogelijk wordtom zorginstellingen met elkaar te vergelijken.Als de prestaties in bepaalde sectoren van dezorg onvoldoende blijken te zijn, moet er vol-gens Hoogervorst allereerst een oplossing wor-den gezocht in het functioneren van de sectorenzelf. Extra geld in het systeem investeren, is vol-gens Hoogervorst lang niet altijd het juistemiddel om knelpunten op te lossen. Hooger-vorst: ‘Mocht geldgebrek echter een probleemzijn, dan staan er meerdere mogelijkhedenopen. Je zou kunnen kiezen voor extra geld doorpremieverhoging. Je kunt ook bekijken hoe dedoelmatigheid van het systeem verder verbeterdkan worden. Je zou ook naar het pakket kunnenkijken. Dat ligt, zoals ik heb gezegd, de komen-de twee jaar niet voor de hand, maar het is inprincipe mogelijk. Verder kun je naar eigenbetalingen kijken. Je hebt dus een range aanmogelijkheden om de zaak financieel bij te stu-ren. Ik denk niet dat er een gebrek aan instru-menten is, maar dat zijn politieke keuzes.’

> financiering> algemeen

1023 effectiviteit zorguitgaven verbeteren door financiële en maatschappelijke verantwoording en zorgbalans

ZenF0705.qxd 29-7-2005 14:58 Pagina 33

financiering

34 7-2005 > zorg & financiering

Maatschappelijke verantwoording

Hoogervorst deelt de opvatting van de Kamerdat de zorgsector zich maatschappelijk moetverantwoorden voor de eigen prestaties. In hetnieuwe stelsel moeten zorginstellingen zich nietalleen verantwoorden tegenover de overheid ende toezichthouder, maar ook tegenover anderebelanghebbenden, zoals de zorgconsument ende verzekeraar. Volgens Hoogervorst zal ditgebeuren in een jaardocument maatschappelijkeverantwoording. In dit document moet zicht-baar gemaakt worden of er onaanvaardbarewachttijden zijn, of er voldoende kwaliteit, in-novatie en concurrentie is, zodat er voor de zorgeen redelijke prijs wordt betaald. Buijs (CDA)vraagt zich in dit verband af welke mogelijkhe-den het jaardocument biedt om te kunnen bij-sturen, als in het budgettaire kader zorg vooreen gehele kabinetsperiode de totale uitgavenzijn vastgelegd.

Financiële verantwoording

In het kader van de financiële verantwoordingwerkt het Ministerie van VWS zelf aan eenbegroting nieuwe stijl waarin het VBTB-karakter(van beleidsbegroting tot beleidsverantwoor-ding) van de begroting versterkt wordt.

Zorgbalans

Verder komt er een Zorgbalans, een tweejaarlijk-se samenvattende rapportage, waarin de Neder-landse zorg vanuit macroperspectief wordtgetoetst op kwaliteit, betaalbaarheid en toegan-kelijkheid. De Zorgbalans zal inzicht moetenbieden in de prestaties van het zorgveld. Uit-gangspunten daarbij zijn de reductie van infor-matieverplichtingen in wet- en regelgeving inhet kader van het terugdringen van de admi-nistratieve lasten; verantwoording op hoofd-lijnen, dus een beperkt aantal duidelijke, niet tefijnmazige prestatie-indicatoren; het accent opprestaties en effecten van de zorg; bevorderen

dat gegevens worden gedeeld en dat er stan-daardisatie plaatsvindt.Minister Hoogervorst (VWS) wil in mei 2006 deZorgbalans presenteren die betrekking heeftop de preventieve, curatieve en langdurige zorg.De bewindsman heeft het Rijksinstituut voorVolksgezondheid en Milieu (RIVM) gevraagdeen samenhangend beeld te schetsen van deprestaties van de Nederlandse gezondheidszorg.Deze gegevens zullen samen gebundeld wordenmet informatie uit de VolksgezondheidToekomst Verkenning (VTV). Dit resulteert in deZorgbalans, aldus Hoogervorst in een brief aande Tweede Kamer.Volgens Hoogervorst zal de Zorgbalans eenbeeld geven van de bereikbaarheid, patiëntvei-ligheid, hoeveel geld de zorg kost, effectiviteitvan zorg, ervaringen van de consument en deinnovatieve kracht binnen het zorgsysteem.Bovendien wordt een overzicht van best practi-ces toegevoegd. Het RIVM brengt al eens in de vier jaar volks-gezondheidsinformatie (hoeveel mensen metdiabetes zijn er, hoeveel roken we, zijn we te dik,etc.) in kaart via de VTV. De bewindsman wil deVTV nu in een breder perspectief zetten en deVTV confronteren met informatie uit hetgezondheidszorgsysteem. Daaruit rolt straks deZorgbalans.

Ontsluiten data

Vanaf het najaar van 2006 wil Hoogervorst eenwebsite lanceren met achterliggende gegevensen een nadere wetenschappelijke verantwoor-ding van de geselecteerde indicatoren, welke inde Zorgbalans zijn opgenomen. Voor het ont-sluiten van data voor de Zorgbalans en achter-liggende website zal het RIVM intensief contac-ten onderhouden met kennisinstituten en plan-bureaus, toezichthouders en het zorgveld.Hoogervorst denkt dat er ook nieuwe gegevensnodig zijn, bijvoorbeeld over de wijze waarop deverzekeraars hun nieuwe rol invullen. ‘Daarbijmoet worden bevorderd dat gegevens worden

ZenF0705.qxd 29-7-2005 14:58 Pagina 34

algemeen/verzekeringen

35zorg & financiering > 7-2005

gedeeld en dat er standaardisatie plaatsvindt.’Hoogervorst verwacht niet dat de Zorgbalans inbeginsel leidt tot aanvullende informatievragenrichting zorgaanbieders en zorgverzekeraars.‘De Zorgbalans blikt immers terug en geeftdaardoor in 2006 niet op alle terreinen informa-tie over de hervormingen, met name niet over de

mogelijke effecten van hervormingen in het stel-sel die recent in 2005 hebben plaatsgevonden ofpas in 2006 van kracht worden.’Bronnen: Ministerie van VWS, 7 juni 2005 enZN Journaal, 2005, nr. 24<

De contracteerruimte 2005 voor de zorgkanto-ren is door College tarieven gezondheidszorg(CTG/ZAio) verhoogd met 37,2 miljoen euro.Deze extra middelen zijn bedoeld voor de zorgdie geleverd wordt door de instellingen voorMaatschappelijke Opvang (MO).

Om op korte termijn hiervoor aanvullendeafspraken te kunnen verwerken is een extra aan-

vraagronde ingelast, deelt het CTG/ZAio mee.Instellingen en zorgkantoren kunnen aanvul-lende productieafspraken voor MO-zorg voor1 augustus 2005 bij CTG/ZAio indienen. Daar-naast is de contracteerruimte voor de AWBZgeactualiseerd op basis van de tussentijdse aan-passingen van de rekenstaten.Bron: CTG/ZAio 19 juli 2005<

1024 extra middelen voor contracteerruimte zorgkantoren

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) heeft in over-leg met het Ministerie van VWS en het Collegetoezicht zorgverzekeringen (CTZ) twee model-polissen opgesteld voor de Zorgverzekerings-wet (ZVW).

De eerste modelovereenkomst is een polis voorgecontracteerde zorg, op basis van zorg in natu-ra. De tweede modelovereenkomst is een variantop de eerste voorbeeldovereenkomst en betrefteen polis op basis van restitutie. Zorgverzeke-raars kunnen de modelovereenkomsten gebrui-ken als uitgangspunt bij het opstellen van eigen(model)overeenkomsten met verzekerden.Zoals in de ZVW is vastgelegd kunnen zorgver-zekeraars in de eigen polis per zorgvorm, ofvoor alle zorgvormen, vastleggen of van gecon-tracteerde zorg, of restitutie met vrije keuzesprake is. In de polis dienen zorgverzekeraars

verder zelf invulling te geven aan de functiege-richte aanspraken in de ZVW door concrete ver-zekeringsprestaties te omschrijven, zodat zeherkenbaar zijn voor de verzekerde.

Korting

Een speciaal punt van aandacht in de modelpolisis de korting die een verzekeraar kan opleggenbij de vergoeding van kosten van zorg, als eenverzekerde met een polis op basis van eengecontracteerde zorg, een niet-gecontracteerdezorgaanbieder heeft bezocht. De wet bepaalt datde verzekeraar zelf de hoogte van de korting opde restitutievergoeding mag vaststellen, zonderdat deze korting een belemmering mag vormenom elders hulp in te roepen. Verder is in beidemodelovereenkomsten, voor gecontracteerdezorg en in de restitutievariant, opgenomen dat

> verzekeringen

1025 zn levert modelpolissen zvw op

ZenF0705.qxd 29-7-2005 14:58 Pagina 35