Wie is aan zet?

Fabian Bovenlander MSc BADirectie Vastgoed

De Rijksgebouwendienst draagt bij aan het succesvol functioneren van zijn klanten door het bieden van efficiënte en effectieve huisvestingsoplossingen. Met het in stand houden van monumenten draagt de Rijksgebouwendienst bij aan het behoud van ons

18 februari 201110 februari 2011

Rijksgebouwendienst bij aan het behoud van ons cultureel erfgoed.

De voorraad van de Rijksgebouwendienst 2011Totale voorraad 7,1 mln m2

huur 2,1 waarvan 1,7 mln m2 kantoreneigendom 5,0 waarvan 2,1 mln m2 kantoren

j g

Waarvan monumenten 1,2 mln m2

penitentiaire

Huurkantoor-

penitentiaire inrichting

Eigendom

kantoorgebouw ministerie

kernEigendom

gerechts-gebouw

museum

2

overig

Enkele financiële gegevens Rijkshuisvestingg g j g

1,5 miljard euro gebruiksvergoeding

336 miljoen euro voor aanhuur

172 miljoen euro voor beheer en onderhoud

78 miljoen euro voor 1005 medewerkers (960 fte)78 miljoen euro voor 1005 medewerkers (960 fte)

200 miljoen euro voor energie

3

Vloeroppervlak per provincie en in top 20 stedenpp p p p

4

5

Ontwikkelingen in de rijkshuisvesting 2010-2020g j gConcentratie: Rijksgebruikers, minder locaties

K i d h id i d btKrimpende overheid: minder ambtenaren

Nieuwe werken: standaardisatie en hogere bezettingsgraadg g g

Full service werkplekken (PPS, geïntegreerde contracten, ..)

Afname van de behoefte aan kantooroppervlakte van 29% (= 1,3 miljoen m2; in 2020 jaarlijks 93 miljoen euro besparen Balkenende IV) besparen, Balkenende IV)

Besparingen op de energierekening (jaarlijks ongeveer 50 miljoen

6

euro besparen, Balkenende IV)

7

Beleid Rijksgebouwendienstj g

400 panden afstoten, mede op basis van de energieprestatie en expiratiedatum

Model Huurovereenkomst (MHO) is de standaard bij huur (verlenging en nieuw)

Verdergaande flexibilisering huurcontracten en alleen energielabel C of beterVerdergaande flexibilisering huurcontracten en alleen energielabel C of beter

Keuze nieuwbouw <> bestaande bouw als integrale afweging(vergroenen business case instrumentarium samen met Nyenrode)(vergroenen business case instrumentarium, samen met Nyenrode)

Kostenbeparingen realiseren door klimaatinstallaties van eigendom- en huurpanden beter in te regelen (quick wins FCIB)huurpanden beter in te regelen (quick wins, FCIB)

Vanaf 2018 energieneutrale nieuwbouw a.g.v. EU-regelgeving

8

Energielabels 2010 Rgd (huur)

60%

Energielabels 2020 Rgd (huur)

40%

50%

60%

40%

50%

60%

G en F labels verdwijnen

Gemiddeld D wordt C

10%

20%

30%

0%

10%

20%

30%verdwijnenwordt C

0%A++ A+ A B C D E F G

0%A++ A+ A B C D E F G

enkele recente aanhuren

9

De Knip C>B Graadt van Roggeweg A Kleine Singel A H. Gorterstraat G>C

Rgd aanhuren in 2010: sprekende cijfers

In 2010 aangehuurde kantoren (100% Duurzaam Inkopen):

Kingsfordweg, Amsterdam: 15 jaar: label C > label B

Burg. Ravenslootsingel 2: 10 jaar: label E > label A

Kleine Singel 1-3 Utrecht: 5 jaar: label AKleine Singel 1 3 Utrecht: 5 jaar: label A

D I k l 2010 100 ilj Duurzaam Inkoopvolume 2010: >100 miljoen euro

10

Rgd kantorenvoorraad 2010-2020: sprekende cijfers

In 2007 gemeten:3 9 miljoen m2 kantoren in gebruik voor– 3,9 miljoen m2 kantoren in gebruik voor

– 101.250 fte’s– Ruimtegebruik 38,7 m2 per fte

In 2020 norm 27 m2 per fte

In 2009 leegstand 3,3%In 2009 leegstand 3,3%

Reductie aantal fte’s in kantoorpandenB lk d IV (2007 2011) 9 500 ft i k t– Balkenende IV (2007-2011) 9.500 fte in kantoren

– Begroting 2011 (2012) reductie 1,5% > 1.400 fte– Rutte (2013 – 2015) reductie 6 % > 5.500 fte

11

Ontwikkeling bvo kantoren rijksoverheid

90%

100%

88 %

60%

70%

80%

40%

50%

60%

effect reductie fte

effect minder m2 per fte

20%

30%

0%

10%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

12

Ontwikkeling bvo kantoren rijksoverheid

90%

100%

88 %

60%

70%

80%

40%

50%

60%

effect reductie fte

effect minder m2 per fte

59 %

20%

30%

0%

10%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

13

Wie is aan zet?

Aanbod zal verder toenemen

Vraag naar kwaliteit stijgt

Sloop is onvermijdelijk

Nieuwbouw kritisch bekijkenNieuwbouw kritisch bekijken

Verdergaande flexibilisering van huurcontracten

Het Nieuwe Werken en toename bezettingsgraden

14