1

Wiskunde en Wiskunde en wetenschappen in het wetenschappen in het SO en de aansluiting SO en de aansluiting

met het UOmet het UO

• Eindtermen voor basisvorming

• Specifieke eindtermen voor de polen• Doorstroom SO → UO• Instroom UO

2

EindtermenEindtermen

Eindtermen Specifieke eindtermen

decretaal bepaalde leerdoelen

voor de basisvorming

• vastgelegde vakken en thema’s

• per graad

• per onderwijsvorm

voor het specifiek deel

• geen vastgelegde vakbenamingen

• per pool

• einde van de 3de gr.

• einde 2de gr.

– géén sp.et.

– afspraak over cesuur

• afgeleid uit studieprofielen en basiscompetenties

• zeer algemeen geformuleerd

• herkenbaar in leerplannen• géén vastgelegd aantal lesuren

3

Lesuren inde bavoLesuren inde bavo

2de graad 3de graad

GO OVSG KO GO OVSG KO

Bio 1 1 1 x x x

Ntk 1 1 1 x x x

Sch 1 1 1 x x x

NW x x x 2/3 2/3 2/3

Wis 45 (We)

45 (L,G,We)

3 2 3

4

Lesuren in We/Wi*Lesuren in We/Wi*

2de graad 3de graad

GO OVSG KO GO OVSG KO

Bio 2 2 2 2 2 X

Ntk 2 2 2 2 2 X

Sch 2 2 2 2 2 X

We x x x x x 7(+ aardr.)

Wis 5 5 5 5

7*

4

6*

4

6*

5

BasisvormingBasisvorming

Maatschappelijke oriëntatie Persoonlijke ontwikkeling Maatschappelijke redzaamheid Mij. en culturele participatie

Accent op toegepaste kennis samenhang tussen vakken exemplarisch beklijvend leren

ervaringsverbonden leren probleemgestuurd leren succeservaringen

6

Belangstellingsindicatoren Belangstellingsindicatoren

voor Vlaamse 18 jarigen voor Vlaamse 18 jarigen

-0,8

-0,6

-0,4

-0,2

0

0,2

0,4

0,6

WIS NTK SCH BIO GEM

BoeiendPraktischGemakkelijkMaatsch.

7

KnelpuntenKnelpunten

te hoog abstractieniveau

te overladen curriculum

te weinig gericht op actieve kennisverwerving

te smalle en te eenzijdige leeromgevingen

(contexten) leersituaties (werkvormen)

8

HefbomenHefbomen

verschillende benaderingen theoretisch-wetenschappelijk toegepast praktisch maatschappelijk-cultureel

onderzoekend leren inzicht in de wetenschappelijke methode

en in de genese van wetenschappelijke kennis

vaardigheid om in realistische en herkenbare situaties eigen kennis op te bouwen en toe te passen

attitude persoonlijke en maatschappelijke

betekenis van wetenschappen en wiskunde

9

Structuur v/d eindtermenStructuur v/d eindtermen wetenschappenwetenschappen

Gemeenschappelijke eindtermen2de/3de graad

Algemene eindtermen per graad

Contextgebieden Contextgebieden Contextgebieden Contexten Context en Contexten

Vakinhoude-lijke

eindtermenper graad

Vakinhoude-lijke

eindtermenper graad

Vakinhoude-lijke

eindtermenper graad

Biologie Chemie Fysica

Algemeneeindtermen per graad

Algemeneeindtermenper graad

10

Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke eindtermen eindtermen

voor de 2de en de 3de voor de 2de en de 3de graadgraad

Attituden

feiten van meningen of vermoedens onderscheiden

Onderzoekend leren/ leren onderzoeken

ideeën en informatie verzamelen om een hypothese (bewering, verwachting) te testen

Wetenschap en samenleving Historische aspecten Sociale aspecten Economische aspecten Culturele aspecten

11

Algemene Algemene eindtermeneindtermen

praktische vaardigheden met eenvoudig materiaal eenvoudige

chemische reacties uitvoeren

ICT chemische informatie in gedrukte

bronnen en langs elektronische weg opzoeken en gebruiken

leren kiezen studie- en beroepsmogelijkheden in

verband met chemie opnoemen en er enkele algemene kenmerken van geven

12

Vakinhoudelijke Vakinhoudelijke eindtermeneindtermen

wetenschappelijk referentiekader

geordend volgens hoofdstructuren van het vak krachten volgens dezelfde

richting samenstellen het oplossen van stoffen in

water beschrijven in termen van corpusculiare interacties

met voorbeelden het verschillen tussen aangeboren en aangeleerd gedrag illustreren

13

Wiskunde in de Wiskunde in de basisvormingbasisvorming

Algemene eindtermen

gebruikswaarde van wiskunde centraal plaatsen

functioneel gebruik van hulpmiddelen (ict, grafische technieken,…)

metacognitie en zelfvertrouwen ontwikkelen

ervaren wat wiskunde is wiskunde als taal eigenheid wiskundige probleemaanpak eigenheid van wiskundig bewijzen

14

Specifieke vormingSpecifieke vorming

meer wetenschappelijke oriëntatie dan de bavo

voor specifieke doelgroep wetenschappelijke introductie op aangepast beheersingsniveau representatief voor het

kennisdomein nadruk op unificerende patronen,

wetmatigheden, concepten experimenteren en zelfstandig

onderzoeken voorbereiden op wetenschappelijke

vervolgopleidingen bavo 2de graad uitbouwen in

breedte en diepte

15

Structuur van deStructuur van de specifieke specifieke eindtermen eindtermen

Natuur-wetenschappen

Structuren op 5

schaalniveaus

Interacties op 5

schaalniveaus

Systemen op 5

schaalniveaus

Tijdop 5

schaalniveaus

Genese enontwikkeling

op 5schaalniveaus

Cultuur Techniek Samenleving

Onderzoeks-competentie

16

Wetenschappen in het Wetenschappen in het specifiek gedeelte specifiek gedeelte

Elk conceptueel thema wordt op vijf schaalniveaus uitgebouwd:

corpusculair niveau niveau ‘stoffen’ niveau ‘organismen’ niveau ‘aarde’ niveau ‘kosmos

met aandacht voor de samenhangen ertussen

wordt met lln.experimenten onderbouwd

Thema’s die de natuurwetenschappen in breder perspectief plaatsen wetenschap en cultuur wetenschap en techniek wetenschap en samenleving

Onderzoekscompetentie

17

Wiskunde in het Wiskunde in het specifiek gedeeltespecifiek gedeelte

Wiskunde als wetenschap aard en belang van definities, bewijzen,… de ‘eenheid’ van de wiskunde wiskunde als ‘formele’ taal

Wiskunde als probleemoplossende activiteit probleemgestuurde ontwikkeling deductieve structuur

Wiskunde als werktuig reële wereld wiskundig modelleren

Wiskundige basistechnieken ICT als ‘rekenhulp’ Wiskundig

redeneren communiceren problemen oplossen verbanden leggen

18

Wiskunde in het Wiskunde in het specifiek gedeeltespecifiek gedeelte

Algebra

Analyse

Meetkunde

Statistiek

Discrete wiskunde

Wiskunde en cultuur

Onderzoekscompetentie

19

ET : manier van denken over wetenschappen/wiskunde

reiken bouwstenen aan voor een eigentijds onderwijs

vormen géén leerplan leggen géén leersequentie op laten de didactische uitwerking of

‘contextualisering’ vrij zijn een uitdaging voor

ontwikkelaars van leerplannen/ leermiddelen en voor leraren om verbanden en samenhangen

aan te brengen rijke leeromgevingen te

creëren

Eindtermen, leerplannen en Eindtermen, leerplannen en leermiddelenleermiddelen

20

Tussen droom en Tussen droom en daaddaad

“Führen und wachsen lassen” consensusmodel

intenties en hun realisatie niet steeds congruent– ‘watervrees’ voor veranderingen– primaat van het ‘academisch

model’ (vaklogica)– onvoldoende ondersteuning

ondersteuning door (aanpassingen) basisopleiding lerarenopleiding nascholing leermiddelen

eindtermen : inzet van ‘politiek’ machtspel

21

Wetenschappen in het Wetenschappen in het ASOASO

• Evolutie aantal leerlingen 2de lj. 3de graad – GWe, LWe, MTWe

5%

7%

9%

11%

13%

15%

1995-96 1998-99 2002-03

MannenVrouwenTotaal

22

Wiskunde in het Wiskunde in het ASOASO

• Evolutie aantal leerlingen 2de lj. 3de graad – EWi, GWi, LWi, MTWi

20%

22%

24%

26%

28%

30%

1995-96 1998-99 2002-03

MannenVrouwenTotaal

23

WeWi in het ASOWeWi in het ASO

• Evolutie aantal leerlingen 2de lj. 3de graad

10%

15%

20%

25%

30%

1995-96 1998-99 2002-03

MannenVrouwenTotaal

24

Doorstroming naar U.O.Doorstroming naar U.O.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Lwe Lwi WeWi Som Andere

% ASO

% WeTW UO

% WeTW SO

Schooljaar: 1998-1999, Ac.jaar: 2000-2001

25

Doorstroomtabel Doorstroomtabel Schooljaar: 1998-1999, Ac.jaar: 2000-2001

WeWi LWi LWe Andere

TW

562

362 143 8 49

TBW

529

303 115 51 60

BIO

249

128 29 43 49

NTK

47

35 7 2 3

SCH

110

63 14 16 17

WE

76

37 22 5 12

WNTK

66

25 32 9

26

LerarentekortLerarentekort

1996 2000 2001

Studiegebied Wetenschappen

244 146 135

Totaal 1521 1060 1223

Evolutie van het aantal aggregatie diploma’s

Aanbod Vraag A/V (%)

Biologie 30,4 33 92 %

Chemie 13,4 15,5 86 %

Fysica 28,2 33 85 %

Wiskunde 125,4 301 42 %

Alle algemene vakken 1099 1898 57,9 %

Vraag en aanbod in de vervangingspool voor de algemene vakken in het SO in 2001-2002 (VDAB)

27

Wetenschappen aan Wetenschappen aan Vlaamse universiteitenVlaamse universiteiten

• Evolutie van het aantal generatiestudenten

300

800

1300

1990-91 1995-96 2000-01 2002-03 2003-04

MannenVrouwenTotaal

28

Wetenschappen aan Wetenschappen aan Vlaamse universiteiten Vlaamse universiteiten

• Evolutie aantal generatiestudenten voor verschillende wetenschappen t.o.v. 1990-1991

-120

-70

-20

30

80

130

180

1995-96 2000-01 2002-03 2003-04

NatuurkundeScheikundeBiologieWiskundeWeWiNtk

29

Toegepaste Toegepaste wetenschappen aan de wetenschappen aan de Vlaamse universiteitenVlaamse universiteiten

• Evolutie aantal generatiestudenten toegepaste en toegepaste biologische wetenschappen t.o.v. 1990-1991

-200-1000

100200

1995-96 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04

Toeg.wet.Toeg.biowet.

30

Evolutie aantal Evolutie aantal generatiestudentengeneratiestudenten

95-96 00-01 01-02 02-03 03-04

We

WNtk

Wis

Ntk

Sch

Bio

TW

TBW

58

115

132

93

184

322

476

603

67

80

91

61

119

252

546

521

72

65

68

43

140

246

820

445

61

61

85

44

106

228

851

436

52

63

93

73

115

237

627

422

31

GenderverschillenGenderverschillen

• Genderverschillen (J-M) wetenschappen/toegepaste wetenschappen (%)

-40

-20

0

20

40

60

80

100

WIS INF NTK SCH BIO TW TBW

1990-912001-022003-04

32

StellingenStellingen

1. Behoefte aan We/TW/Wi objectiveren en differentiëren

2. Beeldvorming van We/TW/Wi beroepen bevorderen

3. Meer aandacht voor het human interest aspect van We/TW/Wi

4. Meer aandacht voor de basisvorming vanaf het basisonderwijs

5. De lerarenopleiding verbreden: leraar = communicator over We/Wi

6. Geen corporatisme of urendiscussie zonder helder en gedragen project

7. Meer samenwerking tussen wetenschappen en tussen wetenschappen en wiskunde

8. Introductie van technische component in ASO

9. Meer profileren tussen wetenschappen in de derde graad

10. Nauwere contacten tussen SO en UO en tussen onderwijs en bedrijfsleven (stage)