1

ARBEIDSRECHT

Mr. Eppo van Koldam

2

Docent

Mr. Eppo van Koldam P.t. docent Hanzehogeschool sinds 1983 Docent in vakken: Inleiding recht, Staatsrecht,

Europees recht, Bestuursrecht en Privaatrecht Hoofdfunctie: projectadviseur gemeente Haren

(van 1996-2011 gemeentesecretaris en directeur bestuursdienst)

Thuis bereikbaar via tel. 050-5346596 E-MAIL: e.m.van.koldam@pl.hanze.nl en

eppo@vankoldam.com

www.vankoldam.com

3

Info op BlackBoard

Werkwijze: zelfwerkzaamheid onder begeleiding docent

Literatuur Tentamen Planning lessen Beschikbaarheid docent

4

De beste garanties voor het halen van een onvoldoende Geen boek aanschaffen BlackBoard niet raadplegen De les niet bezoeken De les niet voorbereiden Niet opletten tijdens de les

5 5

Systeem van het rechtRechtsbron

Subjectief recht

Interpretatie

Rechtsfeit

Objectief recht

6

Rechtsbronnen

Tractaat Wet (in materiele zin) Jurisprudentie Gewoonte

7

“STUFENBAU”

Tractaat Grondwet Wet in formele zin Amvb Ministeriele regeling

Hië

rarc

hie

van

reg

elin

gen

8

Mensen komen en gaan…..

Definitie Arbeidsrecht: Het geheel van (on)geschreven rechtsregels dat betrekking heeft op de arbeidsverhouding van de onzelfstandige beroepsbevolking

9

Soorten relaties met bijpassend objectief recht

OVERHEID

BURGER BURGER RECHTSPERSOON

Publiekrecht (staatsrecht + bestuursrecht)

Privaatrechtrecht (contractenrecht en goederenrecht)

EUROPA

Europees recht

Rechtspersonerecht

10 10

Onderscheidingen objectief recht

PUBLIEKRECHT PRIVAATRECHT

DWINGEND RECHT

REGELENDRECHT

MATERIEEL RECHT

FORMEEL RECHT

11

Betrokkenen bij arbeids-ovk en hun belangen

Werknemer Werkgever

Arbeidsovereenkomst

Overheid

12

Normstelling

Verdelende gerechtigheid

Gelijkheid als eis Ongelijke gevallen gelijk

maken Rechtvaardigheid Normstelling afmaken naar

concrete geval toe Veel uitzonderingen Duur Veel politieke sturing

Vergeldende gerechtigheid

Gelijkheid als gegeven Gelijke gevallen gelijk

houden Rechtszekerheid Normstelling voltooid in de

abstracte fase Eenduidig Goedkoop Weinig politieke sturing

13

Eerste oriëntatie Instroom

– Hoe gaan we vacatures vervullen?

Doorstroom– Welke verplichtingen

hebben werkgever en werknemer tegenover elkaar?

Uitstroom– Hoe kan de arbeids-

overeenkomst worden beëindigd?

Arbeidsovereenkomst bepaalde tijdProeftijdArbeidsovereenkomst onbepaalde tijdDeeltijdwerkUitzendkrachtenOproepkrachtenThuiswerk

Zich als goed werkgever gedragenZich als goed werknemer gedragenLoonBelastingvrije vergoedingenVerlofDoorbetaling loon bij ziekteArbeidsongeschiktheidArbeidsomstandigheden

Beëindiging met wederzijds goedvindenOpzeggingOntbinding door kantonrechterOntslag op staande voetCollectief ontslagRol van het CWI

14

HC 1: Instroom(I)

Leeruitkomsten vandaag:– Arbeidsovereenkomsten & andere

overeenkomsten– Vormen van recht (van dwingend tot

aanvullend)– Aanstellingsmogelijkheden en flexibele

arbeidsrelaties– Contracten van bepaalde/onbepaalde tijd– Beperking flexibiliteit door ketenconstructie

van ao van bepaalde tijd

15

Afwijken van rechtsartikelen

Contractruimte voor partijen in het arbeidsrecht:–Aanvullend recht: voor het geval partijen zelf niets hebben geregeld (individueel mag dus). –semidwingend: (individuele) afwijking schriftelijk mogelijk–¾ - dwingend: afwijking mogelijk in CAO (collectief dus)–Dwingend recht: Regels waarvan niet mag worden afgeweken: elke afwijking maakt afspraak ongeldig (nietig)

Arbeidsrecht - bijeenkomst 1

16

Dwingend, ¾ dwingend, ½ dwingend recht?

A. Art. 7:668a BWB. Art. 7:652 BWC. Art. 7:646 lid 7 BWD. Art.7: 670 BW

17

Soorten overeenkomsten

18

Essentialia arbeidsovereenkomst

Gezagsverhouding werkgever/werknemer

Werknemer verplicht arbeid persoonlijk te verrichten– Gedurende zekere tijd

Werkgever verplicht tot betaling van loon– Fooi is geen tegenprestatie, dus geen loon– Fiscaal en Civiel loon is niet identiek

Niet van belang hoe partijen zelf hun overeenkomst benoemen

Gevolgen Flexwet

19

Wel of geen arbeidsovereenkomst?

Wat hebben partijen werkelijk beoogd? Hoe hebben zij feitelijk aan de ovk

uitvoering gegeven:Soms accent op instructiebevoegdheidSoms accent op bestaan van organisatorische inbedding

Bijkomende omstandigheden:– Lijken arbeidsvoorwaarden op gewone AOK? – Vakantie– Beloning

Arbeidsrecht - bijeenkomst 1

20

Ao (1)

Voor bepaalde tijd of voor onbepaalde tijd?Ao voor bepaalde tijd: eindigt van rechtswege

Varianten eindmoment (objectief bepaalbaar) zijn:

» Kalenderdatum» Gedurende project» Vervanging bij ziekte, verlof

21

Ao (2)

Rechtsvermoeden van het zijn/hebben van een ao, art. 7: 610a BW :

Het vermoeden van AOK bestaat indien iemand gedurende 3 opeenvolgende maanden, wekelijks dan wel gedurende 20 uur per maand, tegen beloning arbeid voor een ander verricht

22

AO (3)

Rechtsvermoeden omvang van de Ao, art. 7:610b BW:– Indien de AOK tenminste 3 maanden heeft

geduurd, wordt de omvang vermoed gelijk te zijn aan de gemiddelde omvang in de voorafgaande 3 maanden

– Werkgever moet andere omvang bewijzen

Bij ao: bij iedere oproep recht op loon voor 3 uren, art. 7:628a BW

23

Reactie van organisaties (werkgevers): Flexibilisering Aanstellingsmogelijkheden:

– Vaste en tijdelijke arbeidsovereenkomsten– Oproepovereenkomst (nuluren, min-max, doza)– Overeenkomst tot aanneming van werk (thuiswerker,

freelancer, zzp-er)– Overeenkomst tot opdracht (freelancer, zzp-er)– Uitzendovereenkomst (uitzendkracht door inlener

aangestuurd)– Detacheringsovereenkomst (specifieke

deskundigheid, aansturing door detacheringsbedrijf)

24

Verlenging ao voor bepaalde tijd?KETENconstructie ao’s (art. 7: 668a

BW)

Maximaal 3 contracten voor bepaalde tijd Maximaal 36 maanden, inclusief

onderbrekingen van korter dan 3 maanden Afwijking in CAO mogelijk

N.B. Lid 6 is per 1 jan 2012 opgeheven

25

Opgaven…..Arnoud heeft de volgende tijdelijke ao’s gehad: 1-1-2009 t/m 30-6-2009 bij CTV bv 1-7-2009 t/m 30-6-2010 bij CTV bv 1-7-2010 t/m 30-6-2011 bij CTV bv

De directeur Legal vraagt in mei 2011 aan jou wat er aansluitend nog mogelijk is. Zij wil Arnoud nog niet in vaste dienst. CTV bv heeft geen CAO.

Marion heeft bij Hanzezorg de volgende tijdelijke ao’s gehad: 1-2-2010 t/m 1-9-2010 2-10-2010 t/m 1-9-2011

Tegen het einde van het tweede contract komt er bij jou een verzoek en nieuwe tijdelijke ao met Marion af te sluiten vanaf 2 september 2011, voor de duur van twee kalenderjaren. Hanzezorg heeft wel een CAO, maar daar staan geen afwijkende bepalingen in tav art. 7:668a lid 1 BW. Wat is je advies?

26

Opgaven vervolg

Ans heeft eerst op uitzendbasis gewerkt bij De BANK als baliemedewerkster. 1-1-2010 t/m 30-6-2011 via Start uitzendbureau bij De BANK1-7-2011 t/m 31-12-2011 via Randstad bij De BANK

De BANK wil haar met ingang van januari 2012 in eigen dienst nemen, waar Ans erg blij mee is. Wat kan De BANK haar als ao aanbieden? De BANK volgt de bepalingen uit het BW.

Ron is oproepkracht bij Haanders bv, op basis van een voorovereenkomst. Hij heeft gewerkt op de volgende dagen:12 augustus 2011, 19 augustus 2011 en 18 september 2011Per wanneer kun je hem weer oproepen, zonder dat je aan een vast contract vastzit?

27

Opgaven vervolg

U werkt op de afdeling Administratie/personeelszaken van een onderneming die zich toelegt op de fabricage van computergestuurde landbouwapparatuur. In deze onderneming werken 130 mensen: 110 daarvan verrichten arbeid achter de lopende band in de fabriek. Daarnaast zijn er een afdeling Verkoop,een afdeling Inkoop en de al genoemde afdeling administratie/personeelsza ken. Op deze afdelingen werken in totaal 18 mensen. Het geheel wordt ge completeerd door twee directeuren. De directie wil van u weten hoe het aanstellingsbeleid met betrekking tot de vervangers van de volgende personen moet worden vormgegeven. De directie vraagt u om advies ten aanzien van de volgende punten:Mevrouw Diepkens - een werkneemster uit de fabriek - deelt mee dat zij zwanger is en dat haar zwangerschaps- en bevallingsverlof over drie maan den ingaat. Het betreft hier een periode van 16 weken.Op de afdeling Verkoop (met vier verkopers en een chef-verkoper) is één van de verkopers al drie weken ziek. Naar het zich laat aanzien zal de betrokken werknemer de komende zes weken nog niet op het werk verschijnen. Tot nu toe hebben de andere drie verkopers het werk van de vierde man erbij geno men, maar dat zal snel moeten zijn afgelopen. De 'rek' is er zo langzaamaan uit. Vervanging is nodig.Vermoedelijk zal er over twee weken een extra drukke periode aanbreken omdat dan enkele soepeler gemaakte regels op het niveau van de Europese Unie in werking treden. Gedurende een maand - zo luidt de prognose - zal de omzet 10 procent hoger zijn dan normaal.

28

Opgaven vervolg

Mevrouw Langleer is werkzaam als lokettiste bij een bankbedrijf. In haar schrif telijk arbeidscontract staat dat zowel de ondernemer als de werknemer een opzegtermijn in acht moet nemen van twee maanden. Op mevrouw Langleer is de cao voor het bankbedrijf van toepassing. Uit deze cao blijkt dat voor de bank een opzegtermijn geldt van vier maanden en voor mevrouw Langleer van drie maanden. Welke opzegregels moeten ten aanzien van mevrouw Langleer in acht worden genomen: de wettelijke bepalingen, de cao-bepalingen of de afspraken in het individuele arbeidscontract? Motiveer uw antwoord. Aan het bedrijf waarin u werkt, is een aantal tijdelijke arbeidskrachten verbonden. Eén daarvan is Hans Dorst, die in het jaar 2009 als volgt op tijdelijke contracten heeft gewerkt: van 15 januari tot en met 31 maart; van 24 april tot en met 18 juni; van 8 oktober tot en met 31 oktober en van 5 december tot en met 31 december. Vlak voor kerst bericht de ondernemer Hans dat het met ingang van 1 januari 2010 definitief tot een breuk komt met het bedrijf. Hans wendt zich tot u en vraagt of hij zomaar genoegen moet nemen met dit bericht. Motiveer uw antwoord.

29

Opgaven vervolg

Merel Verdonk wordt in uw bedrijf in dienst genomen ter vervanging van de zieke Annet van den Brink. Na vier maanden keert Annet weer terug op haar werkplek. Tot niet geringe verbazing van de overige personeelsleden werkt Merel nog steeds als ook Annet haar werkzaamheden weer verricht. 'Dat komt', verduidelijkt de ondernemer, 'omdat Merel juist bezig is met een onderzoekje dat nog even moet worden afgerond. Over twee dagen is zij weg.' Is het tijdelijke contract met Merel inderdaad juridisch gezien opgezegd na afronding van genoemd onderzoekje? Motiveer uw antwoord.

De heer Zijlstra is op tijdelijke basis werkzaam bij accountantskantoor Weary & Snow bv. De overeenkomst is aangegaan voor een periode van twee jaar. Al na drie maanden is de ondernemer tot het inzicht gekomen dat het niets met Zijlstra zal worden. 'Kunnen wij van het contract af?' vraagt de ondernemer u.