1 29 november 2007 RBW Verdronken Land van Saeftinghe Cyclische verjonging natuur m.b.v....

129 november 2007RBW

Verdronken Land van Saeftinghe

Cyclische verjonging natuur

m.b.v. ONDERZUIGEN

Verdronken Land van Saeftinghe2

Introductie

Toegankelijkheid, Veiligheid en Toegankelijkheid, Veiligheid en NatuurlijkheidNatuurlijkheid door innovatieve bodemverlaging van hoog aangeslibde schorren.

Onderzuiging maakt cyclische cyclische verjongingverjonging mogelijk, waarmee laagwaardige natuur getransformeerd kan worden naar hoogwaardige natuur.


Westerschelde ~ Verdronken Land van Saeftinghe


Morfologie

Verlaging leidt tot natuurlijke groei (nieuwe) schorren

Door verlaging zal sedimentatie-tempo weer toenemen

Geulverdieping is vanuit dynamisch evenwicht niet nodig

Afhankelijk van de lokaties van verlaging moet goed naar de hoogwaterkering gekeken worden

Getijberging neemt toe waterstand-verlagend effect voor Antwerpen


Natuur: Schorveroudering

Het Verdronken Land van Saeftinghe: schorgebied van bijna 4000 ha. Ruim 2500 ha is staatseigendom, het overige deel is in bezit van de Stichting Het Zeeuwse Landschap (HZL). HZL beheert het gehele gebied.

Het schorgebied is hoog aangeslibd, tot ruim 3 m boven NAP

De geulen verzanden eveneens door aanslibbing, daardoor:

vermindert de functie van het gebied als ‘slibvang’. is er nauwelijks meer sprake van komberging is de natuur laagwaardig door een sterke dominantie

van slechts enkele soorten: riet (in de verzoete en vernatte kommen); heen (=zeebies); Strandkweek.


Natuur: Cyclische verjonging Natuurlijke schorontwikkeling is een cyclisch

zelforganiserend proces. Direct voor het landwaarts verplaatsende erosiefront

van een oud schor vindt dan weer nieuwe schorvorming plaats.

Voor deze natuurlijke schorverjonging is echter nauwelijks ruimte, door het starre keurslijf van de zeedijken langs de Westerschelde.

Voor de meeste eroderende schorren geldt daardoor: ‘weg is weg’.

Alleen in Saeftinghe is er voldoende ruimte voor het weer op gang krijgen van cyclische schorverjonging.


Natuur: Kunstmatige schorverjonging

Remedie, en dus wenselijk, voor natuurherstel en –kwaliteitswinst; ook door terreinbeheerders als HZL.

Huidige methode van afplaggen oppervlaktekleilaag is slechts beperkt effectief (geringe maaivelddaling, geen herstel slibvang en geen komberging) en heeft nare bijeffecten (vervuilde grond, maaiveldverstoring).

Ondergrondse zandwinning kan het maaiveld tot enkele meters verlagen en daardoor het verouderde schor veel sterker ‘verjongen’.

Ook slibvang en komberging worden hersteld. Bovendien zijn er weinig bijeffecten: vervuilde grond

blijft gewoon liggen en wordt begraven door nieuwe opslibbing, en de maaiveldverstoring is gering.


Innovatieve bodemverlaging Innovatieve bodemverlaging (bijv BeauDredge®)

is een nieuwe methode die bruikbaar materiaal (meestal zand) wegzuigt onder een laag onbruikbaar materiaal of materiaal waarvan het bijvoorbeeld vanwege flora en/of fauna en/of verontreiniging gewenst is, dat dit blijft liggen.

Flora en fauna wordt nauwelijks verstoord. Bodem blijft bodem. Vrijkomend zand kan vermarkt worden of binnen

het project worden ingezet voor bijv. de aanleg en het herstel van strandjes en oevers.

De methode kan zowel op het land als op het water worden toegepast


Proefproject Herfterwetering (Zwolle)Proefproject Herfterwetering (Zwolle)


Prototype-proef vaargeul Hanzerak-WestPrototype-proef vaargeul Hanzerak-West


BeauDredge® voor VLvS Hoog maaiveldniveau landmethode het meest geschikt.

Berijdbaarheid van het gebied is voorwaarde, incidenteel hoog water is te voorzien.

Verdieping/verbreding van kreken watermethode het meest geschikt.Zowel productie als werkbaarheid neemt toe.

Aan- en afvoer van water en zand primair via pijpleidingen. Aangenomen bovenlaagdikte van 3 meter en bodemverlaging

van 3 meter lijken geen beperkingen op te leveren. Obstakels in het grondlichaam zoals puin, grote houtresten en

stoorlagen van klei en/of veen kunnen het proces verstoren, maar worden in dit gebied niet verwacht.

Mogelijkheid tot vooraf aanbrengen van zand (leef) laag, indien gewenst.

De kwaliteit van het vrijkomende zand is (sterk) bepalend voor de productie en opbrengsten/zandafzet.

De werkmethode moet passen in het kader van wet- en regelgeving.


Kosten en baten

Kosten Stel 400ha verlagen 12 mln m3

Onderzuigen, eenmalige kosten, Uitvoering / AK / W&R

Totale kosten 74 mln euro excl BTW

Opbrengsten Marktwaarde voor vrijkomend zand

Planning 3 Sets zijn 133 wkn bezig


Conclusie

ToegankelijkheidToegankelijkheid Gebied (geen probleem) en

vaarweg (aandacht voor ontwerp) NatuurlijkheidNatuurlijkheid

Enorme meerwaarde mogelijk door cyclische verjonging

VeiligheidVeiligheid In principe geen probleem, maar

wel aandacht schenken aan dijken

1 29 november 2007 RBW Verdronken Land van Saeftinghe Cyclische verjonging natuur m.b.v....

Documents

Transcript of 1 29 november 2007 RBW Verdronken Land van Saeftinghe Cyclische verjonging natuur m.b.v....