07-03-2017 1 Open radioactieve stoffen - rug.nl · bureau van de universiteit amd/sbe 07-03-2017...

80
| bureau van de universiteit amd/sbe 07-03-2017 Open radioactieve stoffen Radionuclidenlaboratoria H14.9 en 17 Andre Zandvoort, 12 maart 2017 CD SBE-AMD TS UMCG 1

Transcript of 07-03-2017 1 Open radioactieve stoffen - rug.nl · bureau van de universiteit amd/sbe 07-03-2017...

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Open radioactieve stoffenRadionuclidenlaboratoriaH14.9 en 17

Andre Zandvoort, 12 maart 2017

CD SBE-AMD

TS UMCG

1

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Website› https://www.rug.nl/education/other-study-

opportunities/radiation-protection/

2

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Inhoud

I. Radionuclidenlaboratoria

Historie risico analyse open stoffen

RI&E methodiek

Richtlijn Radionuclidenlaboratoria

II. Rekenregels lozingen

III. Andere RI&E methoden

Open bron: bron, niet zijnde een ingekapselde bron en niet zijnde een toestel of versneller

3

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

I. Radionuclidenlaboratoria

4

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Context› Risico’s inschatten, RI&E

› Veilig werken met open stoffen

› Verspreidingskansen

› Richtlijn voor maximaal hoeveelheid op het lab

› Rekenregels om risico’s te sommeren

› Bij calamiteit snel overzicht van het risico

› Lozingen

› I.h.k. van Bbs, geen wijzigingen voor dit deel

5

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Open bronnen

Extra: risico op besmetting

Inperking van het risicoo Maatregelen van technische aard

o Afscherming, handschoenen, zuurkast, decontamineerbaarheid etc

o Maatregelen van organisatorische aard

o Hoeveelheden, aantal exp, instructies etc.

Uitsluitend gebruiken in een radionuclidenlaboratorium

6

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Historie (14.9.1)

1985 GezondheidsraadOorsprong document 1958

Advies inzake klasse-indeling van en lozingsnormen voorradionuclidenlaboratoria

Risico: verspreidingskans bij reguliere werkzaamheden

Nog geen dosisnorm, voorstel 10% van dosislimiet

1994 Hoofdinspectie Milieuhygiëne (VROM)Implementatie advies gezondheidsraad

Richtlijn Radionuclidenlaboratoria

Dosisnorm 0.2mSv/j, 1% van jaarlimiet BW

7

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Historie (14.9.1)

1997 TU EindhovenHARAS-studie

Hanteerbaarheid van radioactieve stoffen

Risico’s opnieuw geanalyseerd: blootstelling voornamelijk door incidenten

2006 VU AmsterdamBeheersing van risico’s bij handelingen met open bronnen in laboratoria

Uitwerking HARAS studie

Leidraad voor beheersing van risico’s bij handelingen met open bronnen

- Oude richtlijnen meest restrictief

- RRNL zijn al in 2002 officieel ingetrokken

8

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Onderwerpen

Waarschuwingssignalering en zonering (14.4.9)

Eisen gesteld aan B-, C- en D-laboratoria (14.9.2.1)

Berekening van het risico (14.9.2.2)

Belastingsfactor (14.9.2.2)

Ventilatievoud (2.2.1.4, berekening)

Veilig werken (17.2)

Kernenergiewetdossier (17.3)

9

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Waarschuwingssignalering

10

Waarschuwingstekens op alle bronnen en toestellen!

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Zonering

Bewaakte zone (1 - 6 mSv/j)

C/D lab

Gecontroleerde zone (6 - 20 mSv/j)

o Afgesloten ruimte

o Verbodsbord

o B lab

11

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Eisen radionuclidenlaboratorium

3 hoofdpunten: Bouwkundig containment Decontamineerbaarheid Luchtverversing

Zie tabel 14.7 Classificatie (B-, C- en D-laboratoria) Toegang, waarschuwingssignalering, zonering,

overstapbank, sluis Ruimteventilatie (8-voud per uur) Onderdruk (C- en B-laboratoria) Gesloten ramen (C- en B-laboratoria)

12

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Eisen radionuclidenlaboratorium

Terugslagklep in luchtaanvoer (C- en B-laboratoria)

Gescheiden luchtafvoer (C- en B-laboratoria)

Afwerking (decontamineerbaarheid)

Elleboog bediening kranen (C- en B-laboratoria)

Ingebouwde verlichting (C- en B-laboratoria)

Indeling A- en B-werkers (B-laboratorium)

Deskundigheid, (persoons)dosismeter, besmettingsmonitor

13

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Risico-inschatting, rekenregels

Opgelopen dosis < 10% van de dosislimiet, onder normaleomstandigheden

Inhalatie wordt als belangrijkste blootstellingsroutebeschouwd

Gevaren

o Hoeveelheid activiteit

o Radiotoxiciteit

o Verspreiding (aard van de handeling)

Beheersing

o Laboratoriumvoorzieningen (ruimteventilatie etc.)

o Netjes en veilig werken

o Persoonlijke beschermingsmiddelen

Rechtvaardiging en optimalisatie (ALARA)

14

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Radiotoxiciteitsequivalent

Activiteit van een radionuclide die bij directe inname

een effectieve volgdosis van 1 Sv veroorzaakt

› Re, eenheid is Bq of Sv

› Re wordt berekend op basis van A en e(50), DCC

› Re(inh) wordt gebruikt voor risicoanalyse

› Re = A x e(50)

15

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Berekening van het risico

Relatie tussen hoeveelheid activiteit A [Bq] en X [Reinh], radiotoxiciteit e(50)inh [Sv/Bq], verspreidingskans p, type laboratorium q, en type ventilatie r

Xmax = 0,02 10p+q+r [Reinh]

Amax = Xmax / e(50)inh in [Bq]

1 Reinh = 1 / e(50)inh [Bq]

16

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Richtlijnen radionuclidenlab

Verspreidingsparameter p

handelingen

Laboratoriumparameter q

Laboratoriumtype

Ventilatieparameter r

Ventilatie/zuurkast

17

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Verspreidingskansparameter p

Let op: neem p = 0 voor opslag in eenspeciale bergplaats (<1µSv/h)

18

PLek fractie

Toepassing

-1< 0.01

kort, zeer eenvoudig nat werk

opslag van afval in werkruimte

-2< 0.1%

labeling met niet vluchtig nuclide

eenvoudige chem. bepaling met tracers (RIA)

-3< 1%

labeling met vluchtig nuclide

koken van vloeistof in gesloten systeem

-4< 10%

sterk spattende bewerking

hanteren van poeders in open systemen

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Laboratoriumparameter q

19

q ruimte

0 werkruimte buitenlaboratoriumbeheer

1 D-laboratorium

nevenruimte bij laboratorium

2 C-laboratorium

3 B-laboratorium

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Ventilatieparameter r

Let op: r mag nooit groter dan q wordengenomen

Let op: p = -3 of -4: alleen in zuurkast B/C-lab

20

r ventilatievoorziening

0 geen voorzieningen

1 zuurkast (niet DIN-gekeurd) / lokale afzuiging

2 zuurkast (wel DIN-gekeurd)

3 gesloten werkkast

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Intermezzo: Ventilatie, op tafel

Ventilatievoud λ

Activiteit op t = 0: A(0)

Activiteit A(t) = A(0)·e-λt

Voorbeeld: λ = 8 h-1

Wat is activiteit(sconcentratie) na 1 uur?

Antwoord:

A(t) = A(0)·e-8t = 3×10-4·A(0)

21

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Opgaven

1. Mag in een C-laboratorium een oplossing met 37 MBq137CsCl2 op tafel gepipetteerd worden?

voor 137Cs is e(50)inh = 6,710-9 Sv/Bq (klasse F)

2. Wat is de maximale hoeveelheid 32P die in opslag mag zijn in een D-laboratorium?

- voor 32P is e(50)inh = 2,910-9 Sv/Bq (klasse M)

22

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Antwoorden (1)pipetteren p = -1

C-laboratorium q = 2

werken op tafel r = 0

voor 137Cs is e(50)inh = 6,710-9 Sv/Bq (klasse F)

Xmax = 0,02 10p+q+r = 0,02 101 = 0,2 Reinh

Amax = Xmax / e(50)inh = 30 MBq

het mag dus niet (37MBq)

23

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Opgaven

1. Mag in een C-laboratorium een oplossing met 37 MBq137CsCl2 op tafel gepipetteerd worden?

voor 137Cs is e(50)inh = 6,710-9 Sv/Bq (klasse F)

2. Wat is de maximale hoeveelheid 32P die in opslag mag zijn in een D-laboratorium?

- voor 32P is e(50)inh = 2,910-9 Sv/Bq (klasse M)

24

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Antwoorden (2)

geen bergplaats p = -1

D-laboratorium q = 1

hoogste r r = q = 1

voor 32P is e(50)inh = 2,910-9 Sv/Bq (klasse M)

Xmax = 0,02 10p+q+r = 0,02 101 = 0,2 Reinh

Amax = Xmax / e(50)inh = 69 MBq

Bij speciale bergplaats: p = 0

Xmax = 0,02 10p+q+r = 0,02 102 = 2 Reinh

Amax = Xmax / e(50)inh = 0,69 GBq

25

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Wat is het voordeel maar tevens ook het nadeeel van deze rekenregels?

26

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Belastigsfactor

› Maat voor de belasting op het lab

› Totale hoeveelheid activiteit waarmee op een lab

wordt gewerkt

› Sommeren van experimenten

› Op basis van werkweek 40h

› B mag niet groter zijn dan 1

27

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Belastingsfactor

Meerdere toepassingen in een laboratorium(ruimte)

Per week

Bw = j i [ (Xj,i / Xmax,j,i) (tj / 40) ] 1

i = radionuclide

j = handeling

28

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Opgave

In een C-laboratorium worden de volgendehandelingen verricht

32P, e(50)inh = 2,910-9 Sv/Bq, op tafel, labeling

2,6 MBq per handeling

33 uur per week

14C, e(50)inh = 6,210-12 Sv/Bq, op tafel, labeling

3,6 MBq per handeling

2 uur per week

Hoe groot is de belastingsfactor?

29

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Antwoord

labeling, niet vluchtig p = -2C-laboratorium q = 2werken op tafel r = 0

Xmax = 0,02 100 = 0,02 Reinh

32P Amax = 0,02 / 2,910-9 = 6,9 MBq14C Amax = 0,02 / 6,210-12 = 3225 MBq

Bw = (2,6 / 6,9) (33 / 40) + (3,6 / 3225) (2 / 40) = 0,31

merk op dat 14C nauwelijks meedoet

30

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Veilig werken (1)

Vóór de werkzaamheden

o Spullen klaarzetten

Morsbak

Afscherming

Tissues

Afstandsgereedschap

Persoonlijke beschermingsmiddelen

o Werking zuurkast en dosismeter controleren

o Eventueel eerst ‘droog oefenen’ en/of ‘pilot’ met geringeactiviteit

o Protocol opstellen

31

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Veilig werken (2) Tijdens de werkzaamheden

o Tijd, afstand, afscherming, meten

o Juist gebruik van Morsbak

Afscherming

Afstandsgereedschap

Persoonlijke beschermingsmiddelen (Labjas, handschoenen, veiligheidsbril etc)

Zuurkast

o Voorkom aërosolvorming

o Protocol volgen

o Geen hand-gezichtcontact

o Geen eten en drinken

32

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Zuurkast

33

• Zo ver mogelijk naar achteren werken

• Niet te vol

• Raam zo veel mogelijk sluiten

• Hoofd buiten zuurkast

• Geen heftige bewegingen

• Controleer op besmetting

• Controleer op juiste werking

• Jaarlijkse controle

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Veilig werken (3)Tijdens de werkzaamheden

Nadenken…

Bewust zijn…

Alert zijn…

34

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Veilig werken (4)

Na de werkzaamheden

o Afval inzamelen

o Handen wassen

o Labjas blijft op het lab

o Besmettingscontrole van werkoppervlak en personen(besmettingsnorm

4 Bq/cm2, meetinstrument)

o Vrijgave 0.4Bq/cm2

o Bij contaminatie Omvang en aard contaminatie vaststellen

Eventueel melding aan de overheid

Eventueel decontaminatie (werk ‘van buiten naar binnen’, voorkomverdere verspreiding)

35

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

• tijd

• afstand

• afscherming

• meten

36

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Incident

› Persoonlijk ongeval? TS is contactpersoon naar BHV

› Levensbedreigend? Noodnummer instelling

(UMCG 22222 / RUG 38050)

› Ontruiming

› Laboratoriumdeel afsluiten

› Personeel controleren op besmetting

› Laboratoriumdeel systematisch nazoeken op

besmetting

› Decontamineren

› Rapportage, evt aan overheid

37

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Intermezzo: Stel, je bent TS:Wat is de belangrijkste taak?

38

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Kernenergiewetdossier Vergunning Organisatie, aanwijzing verantwoordelijk deskundige,

vervanger Correspondentie Instructies, protocollen (inclusief belastingsfactoren) RI&E Voorraadbeheer Resultaten van besmettingscontroles, lektesten Dosisgegevens Keuringsgegevens van A-werkers Afvoer radioactieve stoffen Lozing radioactieve stoffen Fabrieksgegevens van bronnen en meetapparatuur Onderhoudsrapporten

39

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017 40

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017 41

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

II. Rekenregels lozingen

42

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Inleiding

Gevolgen ioniserende straling voor het milieu - AGIS

Ondergebracht in Bijlage 10 van Vbs

Berekeningsmethoden voor lucht- en waterlozingen, en externe dosis op de terreingrens (14.9.3)

Toetsing aan het ‘secundair niveau’ (SN)

o Deel 1: eenvoudige rekenregels

o Deel 2: complexe rekenregels

43

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Rekenregels toepassen mits:› Alleen gamma en röntgen straling

› Puntbron

› Lucht: inhalatie

› Water: Ingestie

› Riool aangesloten op waterzuiveringsinstallatie

Anders nadere analyse (deel 2)

44

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Secundair Niveau

SN = dosisbelasting buiten de inrichting

o 1 μSv per jaar bij lozingen

o 10 μSv per jaar bij externe bestraling (terreingrens)

Als uitkomst van de rekenregels deel 1 < SN

o geen extra eisen aan ALARA

Als uitkomst van de rekenregels deel 1 > SN

o gebruik de complexe rekenregels van deel 2

45

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Secundair Niveau

Rekenregels deel 2 alleen voor die bijdrage die SN overschrijdt: ID, op terreingrens Correctiefactor 0,25 geeft de MID MID bepalen (som van bijdragen die SN overschrijden)

Indien nieuwe MID > SN, AID bepalen

In de praktijk niveau CD deskundige: alleen externe stralingsbelasting > SN

46

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Berekening lozing in lucht

XL,max = RL Xinkoop 10-p-s-4 [Reinh]

o RL halveringstijdparameter (1 – 100)

o Xinkoop ingekochte hoeveelheid activiteit in Reinh

o p verspreidingsparameter

o s filterparameter (<90% - 99.99%)

o sommatie over alle handelingen

Halveringsparameter:

≤ 25j 1

≤ 250j 10

> 250j 100

47

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Toetsing aan Secundair Niveau

XL,max LSN [Reinh]

o sommatie over alle nucliden

o SN gebasseerd op factor 106 verdunning

o LSN = 1 – 100, afhankelijk van de afstand tot de terreingrens

o Meerdere lozingspunten: alleen > 0.1 Lsn meenemen

Lozingspunt-terreingrens – Lsn Reinh:

≤ 50m 1

≤ 150m 10

>150m 100

48

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Berekening lozing in riool

XW,max = RW Xinkoop V Z W 10-s [Reing]

o RW halveringstijdparameter (0,001 – 100)

o Xinkoop ingekochte hoeveelheid activiteit in Reing

o V lozingskansparameter (mag altijd 0,1 worden genomen, soort stof)

o Z en W uitscheidingsfracties voor patiënt en proefdier

o s filter/tankparameter (<90% - 99.99%)

o sommatie over alle handelingen

49

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Toetsing aan Secundair Niveau

XW,max WSN [Reing]

o sommatie over alle nucliden

o WSN = 100 Reing

50

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Lucht- en waterlozingen

Lozingslimieten

Limiet voor luchtlozing per vergunning

o UMCG 30 Reinh

o RUG 20 Reinh

Limiet voor waterlozing per vergunning

o UMCG 100 Reing

o RUG 100 Reing

51

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Peptide-labeling met 125Iuit examen van 9 december 2002

Onderzoek van het gedrag van lichaamseigeneiwitfragmenten (peptiden) in cellen van het afweersysteem (immuuncellen) bij de mens

Labeling van 10 μg peptide met 18,5 MBq 125I

Zuivering om niet-gebonden 125I en niet-peptidefragmenten te verwijderen

Efficiency van labeling blijkt 54% te zijn

Alle handelingen in een C-laboratorium

52

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Handelingen

Handeling 1:

o labeling van peptide

o 1 keer per week

o 30 min per handeling

o in DIN-gekeurde zuurkast

Handeling 2:

o toediening van 10% van gezuiverd en gelabeld peptide

o opwerking van celmembranen

o 4 keer per week

o 6 uur per handeling

o op laboratoriumtafel

53

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Vragen1. Hoeveel labelingen mogen tegelijkertijd in het C-

laboratorium worden uitgevoerd?2. Voldoet de belastingsfactor Bw van het C-

laboratorium voor het gehele experiment (handeling 1 + handeling 2) aan de norm?

3. Kan met betrekking tot lozing in lucht en water volstaan worden met deel 1 van de rekenregels?

Gegevens:o T1/2 = 59 do e(50)inh = 7,310-9 Sv/Bq (klasse F)o e(50)ing = 1,510-8 Sv/Bqo dit is het enige experiment in het betreffende

kalenderjaaro de lucht wordt ongefilterd geloosd binnen 50 m

van de terreingrenso afvalwater wordt rechtstreeks op het riool

geloosd

54

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Antwoorden (1)

labeling met jodium p = -3

C-laboratorium q = 2

DIN-zuurkast r = 2

voor 125I is e(50)inh = 7,310-9 Sv/Bq

1 Reinh = 1 / e(50)inh = 137 MBq

Xmax = 0,02 10p+q+r = 0,02 101 = 0,2 Reinh

Amax = 0,2 Reinh x 137 = 27 MBq

1 exp is 18,5 MBq

aantal handelingen: 27 / 18,5 = 1,5 dus 1 handeling

55

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Antwoorden (2)

Handeling 1

Xmax,1 = 0,02 10-3+2+2 = 0,02 101 = 0,2 Reinh

Amax = 0,2 x 137 = 27,4 MBq

A = 18,5 MBq

Bw,1 = (18,5 / 27,4) (0,5 / 40) = 0,008

Handeling 2

Xmax,2 = 0,02 10-2+2+0 = 0,02 100 = 0,02 Reinh

Amax = 0,02 x 137 = 2,74 MBq

A = 10% 0,54 eff 18,5 = 1,0 MBq

Bw,2 = (1,0 / 27,4) (4 6 / 40) = 0,22

Bw = Bw,1 + Bw,2 = 0,008 + 0,22 = 0,23 < 1

voldoet dus aan de norm

56

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Antwoorden (3)

Lozing in lucht

Xmax = RL X 10-p-s-4 = 1 0,135 103-0-4

= 0,0135 ReinhLSN = 1 Reinhdus deel 1 volstaat

Lozing in water

X = 18,5106 1,510-8 = 0,28 ReingXmax = RW X V Z W 10-s

= 1 0,28 0,1 1 1 100 = 0,028 ReingWSN = 100 Reingdus deel 1 volstaat

57

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

III. Andere RI&E methodieken

58

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Achtergronden› Gezondheidsraad (1985; p = 0 <-> p = -2 RRL enz)

| 59

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Achtergronden Gezondheidsraad (1985)

o Gezondheidsraad ging uit van kleine verspreidingskans bij alle

reguliere werkzaamheden (0,1% per week bij p=0)

o beperk dosis tengevolge van chronische blootstelling

o parameters p, q en r gebaseerd op rapport Gezondheidsraad

o Xmax = 0,02 10p+q+r

o Zonder ventilatie op tafel: max 0,02 Reinh

o Levert blootstelling 0,1% (/w) 50 (w/j) 0,02 Sv = 1 mSv

…mits je alles binnenkrijgt…

60

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

RRL Richtlijn Radionuclidenlaboratoria (1994)

o Gebaseerd op rapport Gezondheidsraad

o maar... waarde van p met 2 verlaagd

waarde van q met 1 verhoogd

- dus dosisnorm = 1% jaarlimiet = 0,2 mSv

8-voudige ventilatie voor alle ruimtes

o tijdfactor geldt wel voor belastingfactor B maar nietvoor Xmax

o RRL i.h.a. erg conservatief en gericht op regulier werk

61

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

HARAS HARAS-studie (1997)

o besmetting = TFW activiteitTWF = transferfractie naar werknemer

o niet de normale werkomstandigheden, maar incidenten zijn bepalend, ofwel TFW = TWFI (= TWFincident)

o grenswaarde = dosisnorm 10h

o HARAS-parameter h = 1 - 9

o dosisnorm bepaald door beleidskeuze

- Dosisnorm voor incidenten

- 1mSv-0.1mSv als realistisch

62

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Leidraad Leidraad voor handelingen met open

radioactieve stoffen (2006)o algemene dosisbeperking Xmax = 10 000 Reinh

(opslag)

o activiteitsbeperking E2 op grond van laboratoriumklasse Xmax = 1000 Reinh B-laboratorium

Xmax = 10 Reinh C-laboratorium

Xmax = 0,1 Reinh D-laboratorium

Xmax = 0,01 Reinh nevenruimte

63

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Leidraad Leidraad voor handelingen met open

radioactieve stoffen (2006)o dosisbeperking bij incidentele blootstelling =

dosisnorm (E1) 10h

dosisnorm 1 mSv in B-laboratorium

dosisnorm 0,1 mSv in ander laboratorium

o HARAS-parameter h hangt af van- fysisch-chemische vorm (f)

type bewerking

specifieke afzuiging

o type bewerking en specifieke afzuiging kunnen door één parameter worden beschreven (g)

64

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Leidraad Parameter f = 0 - 6

parameter voor fysisch-chemische vorm

Parameter g = 0 - 4parameter voor type bewerking en specifieke afzuiging

Beperkingen E1 en E2waarde E1 10-3 in B-laboratorium

10-4 elderswaarde E2 103 in B-laboratorium

101 in C-laboratorium10-1 in D-laboratorium10-2 elders

Xmax = min( E1 10f+g, E2 ) [Reinh]

Vergelijking met p-waarde uit RRL‘herwaardering’ p-waardes

65

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017 66

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017 67

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Consequenties voor RRLnucl. bewerking vorm lab afzuiging leidraad RRL praktijk

(Reinh) (Reinh)

83Sr spattend vloeistof, B gekeurde 1000 0,2 9 2

niet vluchtig nuclide zuurkast

83Rb vervluchtigen vloeistof, B tafel 1000 0,02 4 0,6

niet vluchtig nuclide

111In vervluchtigen vloeistof, B tafel 1000 0,02 6 0,04

niet vluchtig nuclide

175Hf stoffige bewerking stoffige vaste stof B zuurkast 10 0,2 4 3

83Rb bewerking in vaste stof C tafel 10 0,2 4 0,06

gesloten systeem

83Rb bewerking in vaste stof - tafel 0,01 0,002 4 0,06

gesloten systeem

68

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

‘Consequenties’ voor lozingennucl. bewerking vorm lab afzuiging leidraad RRL

p-waarde p-waarde

83Sr spattend vloeistof, B gekeurde -2 -4

niet vluchtig nuclide zuurkast

83Rb vervluchtigen vloeistof, B tafel -2 -3

niet vluchtig nuclide

111In vervluchtigen vloeistof, B tafel -2 -3

niet vluchtig nuclide

175Hf stoffige bewerking stoffige vaste stof B zuurkast -4 -4

83Rb bewerking in vaste stof C tafel -1 -1

gesloten systeem

83Rb bewerking in vaste stof - tafel -1 -1

gesloten systeem

69

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Keuze

• Ondernemer is vrij te kiezen voor de methode!

• Methode staat beschreven in vergunningsaanvraag.

70

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

TS in de praktijk› C lab

› Centrale Dienst Proefdieren

› Ratten en muizen

› UMCG

› Medisch onderzoek

71

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Experiment 1Onderzoeker stelt het volgende dierexperimentvoor:

20 muizen IP injecteren met 131I

10MBq/muis

4 weken huisvesting

C-lab (gekeurde zuurkast) met dierverblijf

e(50)inh: 2x10-8 Sv/Bq

Experiment 1 uur

Dierverzorging 2 uur/w

Kun u, als TS, het experiment goedkeuren?

72

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

UitwerkingMag dit experiment in het C-lab?

Injectie p = -2

C-laboratorium q = 2

Zuurkast r = 2

voor 131I is e(50)inh = 2.010-8 Sv/Bq

Xmax = 0,02 10p+q+r = 0,02 102 = 2 Reinh

Amax = Xmax / e(50)inh = 100 MBq

› Aanvraag is 200MBq per experiment

73

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

UitwerkingKunnen de dieren gehuisvest worden in de stal?

Huisvesting (opslag) p = 0

C-laboratorium q = 2

Zuurkast r = 0

voor 131I is e(50)inh = 2.010-8 Sv/Bq

Xmax = 0,02 10p+q+r = 0,02 102 = 2 Reinh

Amax = Xmax / e(50)inh = 100 MBq

74

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

› Belastingsfactor:

Bw = (100 / 100) (1 / 40) + (100 / 100) (2 / 40)

= 0,075

Geen probleem!

75

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Conclusie› Experiment moet in twee fasen uitgevoerd worden.

› Belastingsfactor:

Bw = (100 / 100) (1 / 40) + (100 / 100) (2 / 40)

= 0,075

Geen probleem!

› Restrictie tot 10 muizen per experiment ondanks lagebelasting.

› 100MBq max op het lab

76

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Experiment 2› Aanvraag voor gebruik Th227 in muizen

› Alfa straler

› e(50) 7,6 10-6

› 1MBq = 7,6 Sv

› Slik…….

77

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017 78

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017 79

Risicoanalyse CDP Volgdosis bij opname 75kBq Max som A max

RA nummer: RA16395 Isotoop: Th227 e(50)ing e(50)inh Activiteit ing (Sv) inh (Sv)

Naam: L.N. Broer Aantal dieren: 12 Thorium-227 8,90E-09 7,80E-06 7,50E+04 6,68E-04 5,85E-01 bij 100% inname

DEC: 16395 MBq/dier: 0,0125 Radium-223 1,00E-07 6,90E-06 3,50E+04 3,50E-03 2,42E-01

Datum: 14-2-2018 Aantal dierensimultaan: 6 Radon-219

Groep: NGMB Tijd per exp (h): 0,5 Polonium-215

MBq/exp: 0,075 Lead-211

Bq/ml: 1,50E+05 Bismuth-211

Gegevens isotoop Thallium-207

e50inhalatie 7,80E-06 bs2001 Externe bestraling experiment Lead-207

e50ingestie 8,90E-09 Op handen (m) 0,02 Overige dochters niet meegenomen ivm korte halfwaardetijd en/of lage e(50)

e50injectie 7,80E-06 e50inh gekozen als schatter Op lichaam (m) 0,50 Risico op inwendige besmetting voorkomen door zuurkast, handschoenen, stofmasker, verbod scherpe naalden

h 0,023 H (hand)= (microSv/h) 4,31 Huisvesting in IVC met afvoer naar afvoerkanaal

H (lichaam)= (microSv/h) 0,01 Alle materialen laten uitstralen Stock maximaal 150kBq

Belastingsfactor lab stal (opslag) Dierverz (1,5h/w) Bestraling hand (microSv): 2,16 Bij 1/1000 inname: 0,82mSv

Reinh= 1,28E+05 1,28E+05 1,28E+05 Bestraling lichaam (microSv): 0,00 Alleen ervaren biotechnicus en ervaren niveau 5 toestaan

Factoren:

p= -2 -1 -1 Externe bestraling transport PET>CDP RA dieren

q= 2 2 2 Bestraling op lichaam (80cm, 10 min, microSv) 0,00 Voor Th227 activiteit op T=0 genomen, voor Ra223 maximale activiteit op T=21

r= 2 1 1

p+q+r 2 2 2 Calamiteit (20 microliter ingestie, inhalatie)

Amax 2,56E+05 2,56E+05 2,56E+05 20microliter (MBq): 3,00E+03

Dosis inh: 2,34E-02

MBq max 0,26 0,26 0,26 Dosis ing: 2,67E-05

Factor: 0,004 0,282 0,011 Dosis inj: 2,34E-02

Dosis mSv inh: 23,40

Totaal belasting: 0,01 Onafgeschermd Dosis mSv ing: 0,03

BW/MBq 0,195 Dosis mSv inj: 23,40 injectie incident

Opmerkingen: Conservatieve schatting: 5 min per dier

Aantal scans/dagen: microSv

som

dosis hand 2,2 0,0 2,2

dosis body 0,0 0,0 0,0

dosis transport 0,0 0,0 0,0

dosis inj 23,4 0,0

aantal scans/dagen

2 dosis hand 4,3 0,0 4,3

dosis body 0,0 0,0 0,0

dosis transport 0,0 0,0 0,0 p= verspreidingskans: in dier -1, lab-2

q= C-lab, 2

r= ventilatie 1, goede zuurkast 2, stal 0

r=1: dieren in IVC huisvesting met afvoer naar centrale afzuiging.

|

bureau van de universiteit amd/sbe

07-03-2017

Vragen?

80