0-3 maand: van buik naar wieg

3-6 maand: omgaan met spanning

6-9 maand: een hechtingsrelatie aangaan

12-18 maand: ontdekken en zaken meester worden

Een baby kan nog niet zelfstandig overleven maar hij heeft wel een aantal aangeboren reflexen,

Ademen, knipperen met de ogen, zuigen en slikken

Bovendien heeft hij een grijpreflex, een loopreflex (1ste week) een Mororeflex, een optilreflex

Een voetzoolreflex en een kruipreflex

Lichamelijke ontwikkeling Kijken, horen, voelen, proeven, ruiken Pakken Trappelen Kruipen Bal gooien

Verstandelijke ontwikkeling

Ontdekken en meester worden Onderscheidingsvermogen Voorwerpen 'zien' Taal verwerven

Sociaal-emotionele ontwikkeling Omgaan met spanning Aangaan van een hechtingsrelatie Glimlachen Oogcontact Boos worden Scheidingsangst

In het eerste jaar zal de baby drie maal in gewicht toenemen

Meisjes ontwikkelen zich sneller dan jongens, krijgen eerder tanden, gaan eerder puberen, zijn eerder uitgegroeid

Een baby heeft weke botten; die van hand en pols worden eerst hard

Fontanellen sluiten na ongeveer een jaar

In het begin kan de baby het hoofd niet recht houden

Leren grijpen is gecompliceerd

De baby leert eerst het hoofd opheffen, dan gaat hij omrollen, zelf zitten, zich optrekken om te staan, aan de hand en langs meubels lopen, loslopen, trappen lopen en tegen een bal schoppen

Emoties zijn nog ongedifferentieerd: behagen of onbehagen

Lachen of huilen

Angst voor vallen, harde geluiden, plotse onverwachte grote voorwerpen,onbekende omgeving of dingen, vreemden, scheiden van ouders, water/toilet

Tot 18 maanden is het kind niet 'stout'; hij reageert wel op een ‘nee’ maar hij weet niet waarom.

Hij kan meer en meer en wil dus ook meer.

Wanneer hij gestopt wordt, reageert hij met boosheid

Tot 8 maand is een voorwerp onder een doek verstopt ook weg

Daarna kijkt hij onder het doek: als het daar niet is, verliest hij zijn belangstelling

Vanaf ongeveer één jaar gaat hij zoeken

Daarna kan hij een los beeld bedenken en van af dan gebruikt hij ook woordjes

Verstandelijke ontwikkeling Praten en voor de helft verstaanbaar zijn Magisch denken Oorzaak en gevolg begrijpen Waarom vragen Toren bouwen en kleuren benoemen

Lichamelijke ontwikkeling

Rennen, klimmen, sprongetjes maken, schoppen Zindelijk worden Met lepel en vork eten Kledingsstuk uittrekken Fietsen op een driewieler of met twee wieltjes achteraan

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Ikke Regels en grenzen, Afscheid nemen Zelfstandig, zelfvertrouwen Stout, bang, boos, jaloers

Tussen 1,5 en 2,5: ontdekken van het eigen ik, autonomie

Tussen 2,5 en 4,5: jongen/meisje

Tussen 1,5en 4: ontmoeting met leeftijdsgenootjes maar vooral naast elkaar spelen

Verstandelijke ontwikkeling

Leren lezen, schrijven en rekenen

Fantasie en werkelijkheid

Lichamelijke ontwikkeling

Zindelijk worden Tanden wisselen Links- of rechtshandigheid Oog-handcoördinatie Hinkelen

Sociaal-emotionele ontwikkeling Fantasie en werkelijkheid Nieuwsgierig, brutaal, gevaarlijk doen Agressie, Op je beurt wachten, Voor jezelf opkomen Angst voor griezelige wezens

Angst Donker, scheiding, lichamelijk letsel, dieren, bovennatuurlijke wezens (ET), alleen thuis/alleen slapen Angst door het Nieuws: oorlog, aardbeving Nachtangst Andere kinderen

Verstandelijke ontwikkeling

Begrip van ruimte en getallen Begrip voor tijd Stel je voor dat

Lichamelijke ontwikkeling

Lengtegroei Spieren verstevigen Verandering van stem Groei van secundaire geslachtsorganen

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Vriendschappen Faalangst Weerbaarheid Heimwee Vervelen Sociale vaardigheden